donderdag 30 december 2021

Hoe het licht binnenvalt

Donderdag 30 december 2021
 
Cover van het paasgeschenk
Hybride roman
"Laat de roman hybride zijn, 
onevenwichtig, grillig, dwars, 
hinkend op twee of tweehonderd gedachten. 
Laat de roman zijn zoals het essay: 
twijfelend en zoekend, 
en te allen tijde weerstand biedend aan het grote gelijk."

Zo sprak Niña Weijers in haar Abraham Kuyper Lezing in het jaar 2016. Niña Weijers was van mei 2015 tot en met april 2016 de zogenoemde 'Vrije Schrijver' van de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam.
De tekst van deze lezing is - samen met enkele andere teksten die ze uitsprak als Vrije Schrijver - gebundeld om als paasgeschenk aan te bieden aan relaties van de VU.
Eerdere paasgeschenken van de VU waren:
In haar boek 'Hoe het licht binnenvalt' schrijft Weijers over 'De taal van de literatuur', hetgeen ook de ondertitel van deze VU-publicatie is.
Haar boek is in 2016 uitgegeven onder auspiciën van de VU-Faculteit der Geesteswetenschappen en de VU-Vereniging.

Pleidooi voor de taal van de literatuur
Weijers houdt een warm pleidooi voor de taal van de literatuur; een taal die inzicht geeft in het bestaan, en die tegenwicht biedt aan de versimpeling. Dat laatste is volgens haar hard nodig in een tijd van een groeiend dedain voor gelaagde formuleringen en voor genuanceerd denken. Vandaar haar behoefte aan een romankunst die het goede en goed geschreven verhaal combineert met prikkelende analyses. Een romankunst die functioneert als maatschappelijke vrijplaats, waar de auteur zonder schroom - of juist beschroomd - kan verkennen en experimenteren.

Hoe het licht binnenvalt - De taal van de literatuur
  • Schrijven is een merkwaardige aangelegenheid. Het is wolkachtig en virtueel; luchtspiegeling en speculatie.
  • De schrijver kan laten zien, of beter gezegd: laten voelen, dat de duisternis niet leeg is, maar vol; niet oneindig, maar omvangrijk.
  • Taal is fossiele poëzie. Als geen ander moet de schrijver zich bewust zijn van de versteende toestand van taal.
  • Wegbewegen van het cliché is wegbewegen van eenduidigheid, van eenvoud.
  • De taal waarmee we het moeten stellen, is hardnekkig in haar stilstand, groots in haar onvermogen.
  • Taal om het tekort van taal mee uit te drukken.
  • Al met al bevindt de schrijver zich in een behoorlijk onmogelijke positie: ze moet de taal, die van zichzelf niet levend is, tot leven zien te wekken., en dat zonder enige magische of goddelijke interventie.
  • Wat moet je als kunstenaar, als schrijver, met dat wat zich eigenlijk niet laat afbeelden of uitdrukken?
  • De relatie van een roman met de werkelijkheid kan met geen mogelijkheid eenvoudig zijn.
  • In een (goede) roman woedt een strijd tussen het seculiere en het religieuze.
  • Spontaniteit, vrijheid en rijkdom aan lotgevallen maken het leven tot leven en weren alle transparantie.
  • Denken volgt een pad dat van tevoren niet vastlag, verlaat misschien zelfs het pad om voorzichtig een nieuw pad te definiëren. Wie denkt, verandert door het denken, waardoor het denken zelf ook verandert.
  • Rituelen, ceremonies en pelgrimages hebben 'hun eigen tijd en duur', 'hun eigen maat en ritmes'. De enige manier om ze te begrijpen, is door ze te ondergaan, ze mee te maken.
  • Het lezen van romans is geen evidente bezigheid.
  • Het potlood is mijn lezersspoor, het bewijs van mijn eigen, hoogst particuliere reis door de tekst.
  • De boekhandel pleitte ervoor dat meer romans ondertitels zouden krijgen, zodat het voor winkel en klant duidelijker zou zijn wat voor soort boek het was.
  • Recensenten willen vooral duidelijke boeken, met een kern, een boodschap, een plot, geloofwaardige personages en een genre.
  • Nog altijd wordt van romanschrijvers verwacht dat ze verhalenvertellers zijn, chroniqueurs van het een of ander, realisten, duiders.
  • Weet je dan niet dat je van literatuur een beter mens wordt, een menselijke mens, iemand die zich kan verplaatsen in een ander?
  • Als je iemand wilt aanzetten tot het lezen van literatuur, wees er dan vooral geheimzinnig over.
  • Ervaring is maar nauwelijks op een andere manier overdraagbaar dan in de ervaring zelf. Ze is verbonden aan het lichaam, de zenuwen, de onderbuik.
  • Het Latijnse woord 'novella', betekent zoveel als 'nieuwe verhalen' of 'nieuwe dingen'.
  • Wie toch romans wil schrijven moet, misschien wel meer dan ooit, nadenken over waarom wat zij wil vertellen de vorm moet hebben van een roman en niet van een film, een serie, een toneelstuk, een podcast, een website, een game.
  • Een schrijver wil iets te weten komen, wil iets zeggen, wat op geen enkele ander manier aan het licht komt.
  • Een geslaagde roman biedt altijd ambiguïteit, weerstand en mogelijkheid van meerder posities, zodat ook de lezer niet maar tot één positie gedwongen wordt.
  • Dat maakt de roman tot een haast duizelingwekkend vrije plek, waar zonder schroom (of juist beschroomd) kan worden geëxperimenteerd en afgetast.
  • Het enige mandaat van een roman zou moeten zijn: verkenning.
  • Laat de schrijver geen meester van een genre zijn, maar meester van de overschrijding.
  • Op het eiland vragen mensen soms wat ik ben. Moeder? Echtgenote? Westerse mensen vragen naar mijn beroep.
Aan alle eerstejaars - Wees niet bang voor het cliché
  • Waarom zou je ergens blijven waar je het al kent als je broekzak?
  • Natuurlijk strookte de werkelijkheid niet met de cliché's die ik daarop had geprobeerd te plakken.
  • Provincialen zoals ik leerden vooral ook dat veel Amsterdammers indrukwekkend veel praatten, maar niet per se meer te zeggen hadden dan wij.
  • De literatuur is een fantastische ingang om over de werkelijkheid te denken.
  • Het is geen eigenschap van het leven om te voldoen aan de verwachtingen die we erop projecteren, en dat is maar goed ook, want anders zou er niks aan zijn.
  • Denken is eerder een landschap dat, hoe vaker je er doorheen reist, zich steeds verder uitstrekt.
  • Wanneer je hoofd vol zit met conflicterende tegenstellingen, is dit een teken dat je alvast goed op weg bent.
  • Heel veel bestaat gelijktijdig en naast elkaar, dat maakt de wereld ingewikkeld en mooi.
  • De universiteit is een plek waar je leert dat de wereld een vat vol tegenstrijdigheden is.
  • Veel cliché's zijn waar.
  • Niemand heeft je gezegd dat je zo af en toe niet een beetje mag overdrijven.
Evangelist
  • Scheppend lezen is moeilijk. Het is aanwezig worden in de tekst in plaats van erin te verdwijnen.
Zelfgeschreven
  • Natuurlijk gaat een schrijver met een onderwerp aan de haal, en wie heeft er in vredesnaam precies voor ogen wat hij van een verhaal verlangt?

woensdag 29 december 2021

Verhuisdag Stiens > Grou

Woensdag 29 december 2021
  
De verhuiswagen is bijna vol

















Van Stiens naar Grou
Na een periode van een groot aantal voorbereidingsweken is het vandaag zover dat Pieter & Esther gaan verhuizen.
Van beide families zijn we nagenoeg allen aanwezig om onze kinderen, broer/zwager of (schoon)zus te verhuizen.
Vanmorgen vroeg beginnen we in Stiens met het laden van de inboedel, en daarna rijden we met enkele goed gevulde auto's van Stiens naar Grou.
Na de koffiepauze beginnen we met het lossen van de vrachtauto, en kan de inboedel in een doorgeefsysteem naar alle vertrekken van de nieuwe woning worden verplaatst.
Na de lunch wordt het laatste deel van de partij door ons ook nog te verhuizen goederen overgebracht, en dan sluiten we deze succesvolle verhuisdag af met een gezamenlijke maaltijd in de nieuwe woning in Grou.
Morgen wordt de grote inventaris door een verhuisbedrijf verhuisd, zodat Esther & Pieter vanaf morgen hun domicilie in Grou hebben.

dinsdag 28 december 2021

Zonsondergang in Feinsum

Dinsdagavond 28 december 2021
 
Zonsondergang in Feinsum

Groot-Frieslandpad van Wedderveer naar Bellingwolde

Dinsdag 28 december 2021
 
Over het wandelpad langs de Westerwoldsche Aa

















Wandelen van West-Friesland (NL) naar Ostfriesland (D)
Stichting Wandelnet publiceerde in het jaar 2016 de wandelgids van het ‘Groot-Frieslandpad’, inmiddels bekend als ‘Lange-Afstand-Wandelpad 14’. Dit wandelpad begint in het Nederlandse Bergen aan Zee en eindigt in het Duitse Leer. De lengte van dit wandelpad is 362 kilometer.
De subtitel van deze wandelgids luidt ‘Wandelen van West- naar Ostfriesland’.
Het Groot-Frieslandpad loopt door de Nederlandse provincies Noord-Holland, Fryslân. Drenthe en Groningen, en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens door de Duitse plaatsen Papenburg en langs Weener naar Leer.
De wandelgids heeft deze lange route opgeknipt in de volgende zeven regio’s: Noord-Kennemerland (19,8 km), West-Friesland (71,3 km), Súdwest-Fryslân (70,7 km), Opsterland (62,3 km), Kop van Drenthe (49,4 km), Veenkoloniën & Westerwolde (49,7 km) en Ostfriesland (39,1 km).

Door Westerwolde
Vorige week arriveerden we in Wedderveer, dus daar begint vanmorgen onze volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Vandaag gaan we de derde etappe lopen door Westerwolde, over een afstand van 20 kilometer, van Wedderveer naar Bellingwolde.
Durkje en ik vertrekken vanmorgen om 7:20 uur met beide auto's vanuit Feinsum. Het is nog donker als we vertrekken, en de temperatuur is 3 graden Celsius. Vandaag wordt de temperatuur niet hoger dan 8 graden Celsius. Bovendien hebben we een zwakke wind in de rug, dus koud hebben we het vandaag in het geheel niet, zeker vergeleken met de winters koude dagen van Kerst, toen de gevoelstemperatuur rond de 15 graden onder nul lag. We waren van plan om gisteren deze route te lopen, maar omdat eergisteren de weersvoorspellers ijzel in onze wandelregio verwachtten, hebben we deze etappe één dag uitgesteld, naar vandaag. Dat was een goede keus, want vooral tussen Feinsum en Bellingwolde zijn gisterochtend ettelijke auto-ongelukken geweest, veroorzaakt door de inderdaad gevaarlijk aanwezige ijzel.
Onderweg tussen Feinsum en Bellingwolde krijgen we af en toe met een regenbui te maken, maar het is al weer droog als we vertrekken vanuit Wedderveer. Pas als we vanmiddag door Bellingwolde lopen, begint het licht te motregenen, en vlak voor ons eindpunt in Bellingwolde begint het iets harder te regenen. Totdat het zover is, genieten we van mooi zacht-winters wandelweer.

Van Wedderveer via Wedde naar Vriescheloo
Eerst brengen we de ene auto naar Bellingwolde, om die auto rond 9:00 uur bij de Magnuskerk achter te laten. Met de andere auto rijden we dan naar Wedderveer, waar we de auto parkeren bij het Villapark Weddermeer. Hier begint vandaag onze etappe om 9:30 uur. De route voert ons over zowel het Groot-Frieslandpad als over het Noaberpad naar en langs de Westerwoldsche Aa. In de afgelopen koude winterse dagen is de ondergrond bevroren geweest, maar vanaf vandaag is het pad al weer licht drassig, dus de vorst is hier in de bovenlaag al uit de grond.
Bij de brug over de Westerwoldsche Aa gaan we verder over de Swienekoge. Op de kruising met de Wedderbergenweg passeren we het noordelijke kombord van Wedde. Vanaf hier gaat de route voort over de Weddermarke. Die kruist verderop de N368. Na ongeveer twee kilometer gaat de Weddermarke over in de Oud Wedderveen, die wij volgen tot aan de N973 ter hoogte van het buurtschap Wedderheide. 
Waar die Lageweg over gaat in de Wedderweg wandelen we gelijktijdig het dorp Wedde uit en het dorp Vriescheloo in. 

Door het Vriescheloërbos naar Klontjebuur
De deur van de korenmolen van Vriescheloo staat uitnodigend open. We gaan naar binnen, en worden verwelkomd door de beheerder van de molen. Hij toont ons zijn verkoopassortiment van uiteenlopende streekproducten die hier worden aangeboden en verkocht, zoals allerhande soorten bakmeel (waaronder ook de traditionele Oudejaars-spekkendikkenmeel), bonensoorten, koolzaadzeep. We kopen een zak zogenoemde 'Strogele bonen', betrekkelijk zachtkokende bonen, die opvallende gelijkenis vertonen met de ons zo bekende Friese Woudbonen. Thuis zullen we de Groninger variant gaan proeven en eten.
Als we de molen uit komen, ontmoeten we op de Wedderweg twee dames, die vandaag hun laatste kilometers wandelen op het Groot-Frieslandpad. Zij hebben de route tot aan Leer al bewandeld, maar in deze regio hadden ze nog een halve dag-etappe niet bewandeld, dus dat doen ze op dit moment, om daarmee vandaag hun meerdaags wandelproject door Groot-Friesland te voltooien. We wandelen een eindje gevieren door het dorp, tot in het Vriescheloërbos, waar zij verder gaan, en waar wij de gelegenheid benutten om op een bankje een koffiepauze te hebben.
Na deze koffiepauze komen we ter hoogte van de kruising van het bospad met de Pastorielaan langs een kasteelachtige woning. Het Vriescheloërbos en het Engbert Drenthbos van de Bouwten verlaten we over de 2e Loosterlaan. Die voert ons naar de Dorpsstraat van het buurtschap Klontjebuurt.

Langs de Looster Plassen naar Rhederbrug
Over het fietspad langs de N973 lopen we naar de Bovenstreek, waar het Naoberpad en het Groot-Frieslandpad wederom elkaar kruisen. Op die splitsing van paden gaan wij het bos- en veengebied van de Veendiepplassen in. Daar volgen we de hier en daar stijgende en dalende bospaden langs de Looster Plassen. Voorbij de parkeerplaats 't Hoefke van de Veendiepplassen wandelen we langs het Veendiep naar de sluis in het Veendiep, waar deze waterloop uitmondt in het Vereenigd- of B.L. Tijdenskanaal.
Als we over de Dijkweg langs het B.J. Tijdenskanaal lopen, en even later het plaatsnaambord van Bellingwolde passeren, zien we iets verderop al de Rhederbrug over het kanaal.
Als we daar de N969 hebben gekruist, gaat de route verder over de Kanaaldijk Westzijde door een brede laan langs het B.J. Tijdenskanaal.

Bellingwolde
Ter hoogte van de herdenkingsplek op de kanaaloever voor een in 2014 overleden tiener maken we langs een klein bosperceel de doorsteek naar de Sportweg in de richting van het dorpscentrum van Bellingwolde. Maar eerst moeten we nog een aantal paden volgen door het H. Kemperpark en langs het Strandbad Bellingwolde. En daar begint het miezerig te regenen, geheel conform de weersvoorspelling voor vandaag. Regenkleding en paraplu zijn daarbij echter niet nodig, dus we kunnen prima voort.
Aan de andere zijde van het park gaan we verder over de kaarsrechte, lange en brede Sportweg - door de Veenbouwten - naar het dorpscentrum van Bellingwolde. Dan hoeven we alleen nog maar de lange Hoofdweg te blijven volgen, totdat we aankomen bij de 14e eeuwse Magnuskerk, waar we vanmorgen onze auto parkeerden bij de vrijstaande kerktoren van deze laatgotische dorpskerk. 
Als we ter hoogte van de Magnuskerk komen, begint het harder te regenen, dus we lopen snel naar het parkeerterrein achter de kerk, waar we in de auto stappen, om te schuilen voor de regen.
Daarna rijden we door de regen eerst terug naar onze andere auto in Wedderveer. Daar ontmoeten we bij toeval de twee wandelende dames, die wij vanmorgen al ontmoetten in Vriescheloo. Ook zij hebben hun etappe van vandaag afgerond, en zijn nagenoeg klaar voor vertrek. 
Tot slot rijden Durkje en ik met beide auto's weer terug naar huis.
Vandaag zijn we bijna tot aan de Nederlands-Duitse grens gelopen, dus de volgende twee wandeldagen zullen de twee afsluitende wandeldagen van het Groot-Frieslandpad zijn, die door Duitsland gaan, via Papenburg naar Leer.

Geen witte kerst

Zondag 26 december 2021 - Tweede Kerstdag
 
Over de Hyltsjebrêge van Feinsum

















Rijtuig passeert Feinsum
Dit jaar geen witte kerst, maar wel een ijzige kou.
De gevoelstemperatuur was gisteren tijdens Eerste Kerstdag nota bene 15-16 graden onder nul.
Er mag dan wel een dun laagje ijs op It Kanael bij Feinsum liggen, maar sneeuw hebben we er gisteren en vandaag nog niet gezien. 
Geen witte kerst dus.
En dan is een arreslee ook geen optie.
Maar dat weerhoudt een stel paardenliefhebbers niet om er vandaag even met het paard en rijtuig op uit te trekken.
Zittend op en staand achter de bok gaat het stel eerst vanuit het noorden via de Hyltsjebrêge It Kanael over, om even later in noordelijke richting weer via de Hyltsjebrêge It Kanael over te steken, om zo Feinsum te passeren en de paardenrit met het rijtuig te vervolgen over de Hege Hearewei richting Hallumerhoek.

Zicht op Westerhûs op weg naar de Sint-Redbadtsjerke

Woensdag 22 december 2021
 
Westerhûs zonder loopstal

















Loopstal van Westerhûs gesloopt
Vandaag heb ik een bijeenkomst van enkele Nijkleaster-stichtingsbestuurders in klein comité in Jorwert.
Op weg naar Jorwert rijd ik over de betonweg van de Hoptilsterdyk en de Hesenserreed van Hilaard naar Jorwert.
Ver in het oosten, midden in het open weidegebied tussen Hesens, Hilaard, Bears en Fûns zie ik de monumentale boerderij Westerhûs staan, de boerderij die we als Stifting Nijkleaster zullen gaan restaureren om vanaf 2023 te gaan dienen als kloostervestiging van Stifting Nijkleaster.
Na heel veel inspanningen en geduld is het eindelijk zover dat de eerste fase van dit restauratie- en nieuwbouwproject (de eerste 3 kloosterwoningen en de eerste 9 gastenkamers) is begonnen. 
Nadat de bouwplaats door ons aannemersbedrijf Kolthof b.v. in gereedheid is gebracht, is begonnen met de sloop van de aan de boerderij gebouwde loopstal.
Vanaf deze grote afstand zie ik dat de loopstal al is weggehaald, en dat nu alleen nog de oude boerderij fier overeind staat op It Westerhûs onder Hilaard.

Vergaderen op Kleastermoarn
Ik maak met de telelens enkele foto's van Westerhûs en rijd daarna verder richting Fûns en Jorwert.
Even later arriveer ik in Jorwert bij de Sint-Radboudkerk, de kloosterkerk van Stifting Nijkleaster.
Voorafgaand aan ons bestuurlijk overleg in deze kloosterkerk had ik hier het eerste deel van de Kleastermoarn (normaal gesproken de Kleasterkuier) zullen volgen, maar door de anti-Corona-beperkingen kan die wekelijkse bijeenkomst deze week en enkele weken daarop volgend helaas niet door gaan. 
Het is dus stil en leeg in de kerkzaal van deze eeuwenoude dorpskerk. 
Het liturgisch bloemstuk en de lampjes in de kerstboom brengen nog wel enige Kerstsfeer in de kerkzaal, maar daar blijft het vandaag ook bij.
Ik verlaat de koude kerkzaal, en betreed de aangenaam warme Voorkerk, waar we vanmorgen in kleine kring met zijn vieren vergaderen.

dinsdag 21 december 2021

Ryp en sinne oer Feinsum

Tiisdei 21 desimber 2021
 
De Slachdykster Mûne oan 'e Feinsumer Feart

















Ryp & Sinne
De dei fangt hjoed tige moai oan yn Feinsum.
Ryp leit as in tinne tekken oer ikkers en greiden.
De wintersinne skynt dêr sêft-warm oer hinne.
De Slachdykster Mûne oan 'e Feinsumer Feart stiet der dan prachtich by.

zondag 19 december 2021

Groot-Frieslandpad van Veendam naar Wedderveer

Zondag 19 december 2021
 
Langs de Sint-Willibrorduskerk van Oude Pekela

















Wandelen van West-Friesland (NL) naar Ostfriesland (D)
Stichting Wandelnet publiceerde in het jaar 2016 de wandelgids van het ‘Groot-Frieslandpad’, inmiddels bekend als ‘Lange-Afstand-Wandelpad 14’. Dit wandelpad begint in het Nederlandse Bergen aan Zee en eindigt in het Duitse Leer. De lengte van dit wandelpad is 362 kilometer.
De subtitel van deze wandelgids luidt ‘Wandelen van West- naar Ostfriesland’.
Het Groot-Frieslandpad loopt door de Nederlandse provincies Noord-Holland, Fryslân. Drenthe en Groningen, en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens door de Duitse plaatsen Papenburg en Weener naar Leer.
De wandelgids heeft deze lange route opgeknipt in de volgende zeven regio’s: Noord-Kennemerland (19,8 km), West-Friesland (71,3 km), Súdwest-Fryslân (70,7 km), Opsterland (62,3 km), Kop van Drenthe (49,4 km), Veenkoloniën & Westerwolde (49,7 km) en Ostfriesland (39,1 km).

Van de Veenkoloniën naar Westerwolde
Vorige week arriveerden we in Veendam, dus daar begint vanmorgen onze volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Vandaag gaan we de tweede etappe lopen door de Veenkoloniën & Westerwolde, over een afstand van 25 kilometer, van Veendam naar Wedderveer.
Durkje en ik vertrekken vanmorgen om 7:15 uur met beide auto's vanuit Feinsum. Het is nog donker als we vertrekken, en de temperatuur is 7 graden Celsius. Vandaag wordt de temperatuur niet hoger dan 8 graden Celsius. Bovendien hebben we een zwakke wind in de rug, dus koud hebben we het vandaag in het geheel niet. Af en toe is het een beetje motregenachtig, maar zo licht, dat je het bijna niet merkt. Gisteravond werd in het weerbericht genoemd dat aan het eind van de middag de zon zelfs nog even zou kunnen doorbreken in deze regio, maar daar komt niets van terecht. Wel krijgen we op de terugweg halverwege de middag iets zwaardere motregen als we tussen Veendam en Hoogezand rijden. 

Van Veendam naar Muntendam
Eerst brengen we de ene auto naar Wedderveer, om die auto bij Villapark Weddermeer - het eindpunt van vandaag - achter te laten. Met de andere auto rijden we dan naar Veendam, waar we de auto parkeren langs de Julianalaan, ter hoogte van het Julianapark. Hier begint vandaag onze etappe om 9.20 uur.
Onder het klokgelui(d) van de kerk wandelen we door het Julianapark naar de Grote Kerk van Veendam. Bij de ingang van de kerk ontmoeten we de koster, die zojuist de kerkdeur sluit, omdat dan om 9:30 uur de ochtendkerkdienst aanvangt. Door het centrum gaat de route verder door Veendam, langs het Veenkoloniaal Museum en het Oranjepark.
Ten noorden van Veendam gaan we dan De polder Wiede in. Over de Hellingwal lopen we langs het 
Westerdiep naar Muntendam. Aan een boom aan de Bredeweg zijn onder andere een Sint-Jacobsschelp en een pelgrimswegwijzer met een gele pijl op een blauw bordje bevestigd. Dat triggert ons als pelgrims uiteraard.
Als we bij de boom staan, komt de bewoner naar buiten. Hij is - zo blijkt dan - zelf ook fervent wandelaar, weliswaar geen pelgrim, en hij toont ons hun pipo-wagen in de tuin. Ze hebben een oude houten schaftkeet gekocht, en zijn bezig om die te transformeren naar een zogenoemde pipowagen, als overnachtingsaccommodatie voor passerende fietsers en wandelaars.

Door het Emergobos naar Oude Pekela
Ten oosten van Muntendam steken we de spoorlijn over, en gaan we door het viaduct onder de N33 door. 
In Meeden lopen we van de Beneden Veensloot naar de Korte Akkers, en dan volgt een kaarsrechte route over eerst de Korte Akkers en later over het schelpenpad van de Beneden Veensloot naar de Kibbelgaarn. Daar aangekomen, drinken we staande koffie uit de meegenomen thermoskan. Vanmorgen om 5:00 uur is weer een periode van strenge lockdown ingegaan, hetgeen betekent dat de horeca gesloten blijft, dus we schatten in dat we vandaag onderweg geen koffie kunnen krijgen, en dat blijkt aan het eind van onze etappe ook inderdaad zo te zijn. Maar hier aan de Kibbelgaarn kunnen we in de berm toch even koffiedrinken en een broodje eten.
Via de Meederveen en de D.H. Vinkersweg wandelen we naar het Emergobos. We doorkruisen dit bos over mooie bospaden in zuidoostelijke richting tot aan de N367. Die steken we over, en dan wandelen we Oude Pekela in.

Via Bronsveen en Blijham naar Wedderveer
Door enkele woonstraten lopen we naar de rooms-katholieke Sint-Willibrorduskerk van Oude Pekela, aan het Pekelerhoofddiep. Zoals verwacht, zijn de grillroom en de beide café's aan het Pekelerhoofddiep gesloten, maar we vinden wel een geschikte plek bij de picknicktafels op het terras van de plaatselijke grillroom, om daar na onze eerste ruim 17 kilometers van vandaag te rusten en te lunchen. 
Na de lunchpauze wandelen we door naar de zuidkant van Oude Pekela, waar we langs het water over de Boslaan naar de Wedderweg lopen. We gaan dan De Akkers op, maar moeten de brede asfaltweg al snel verlaten, om dan over een drassig karrenspoor langs geoogste bieten- en maïsakkers naar een brede waterloop te wandelen. Deze waterloop volgen we in een rechte lijn, tot aan de Borgesiusveen. Die gaan we op om het buurtschap Bronsveen binnen te wandelen. 
Dan maken we de doorsteek naar Tjabbestreek, en als we dat buurtschap verlaten, gaan we over de Kentersweg en de Louwdijk alsmaar rechtdoor tot in Zandstroom-Blijham.
Daarna volgt nog het laatste stukje naar Wedderveer, waar we via de Wedderbergerbrug de sterk meanderende Westerwoldsche Aa oversteken, en dan wandelen we al snel daarna om 14:45 uur het Villapark Weddermeer binnen, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.
Op de terugweg naar huis halen we eerst de andere auto nog op uit Veendam, en drinken we bij Jan Wijbe & Gaby en Pepijn in Meerstad nog koffie, alvorens we aan het eind van de middag huiswaarts keren.

donderdag 16 december 2021

Jentsje Popma - kunstenaar met een missie

Donderdag 16 december 2021
 
Cover van het kunstboek over Jentsje Popma 

Stifting Nijkleaster eert Jentsje Popma
Ter ere van dit heuglijke feit en - ook vanwege de hechte band van Popma met Nijkleaster - vanuit grote waardering voor zijn werk heeft Stifting Nijkleaster dit jaar een bijzonder kunstboek (2021) uitgegeven over het leven en het werk van Jentsje Popma.
De titel met ondertitel van deze publicatie luidt: 'Jentsje Popma - kunstenaar met een missie'.

Veelzijdige kunstenaar
De Friese kunstenaar Jentsje Popma (1921) ontwikkelde zich in de loop van zijn leven tot een veelzijdig kunstenaar: beeldhouwer, glazenier, tekenaar, kunstschilder en docent aan de kunstacademie Minerva in Groningen. 
Een groot oeuvre van beelden en ramen van zijn hand is nog steeds zichtbaar in de openbare ruimte. Hierin geeft hij op trefzekere wijze gestalte aan de historie van Fryslân en aan bijbelse verhalen. Zijn schilderijen tonen met name landschappen, dijken en de Wadden: vol kleur, monumentaal in vlakverdeling, en met een bijzonder oog voor het lijnenspel in het landschap. 

Kunstenaar met een missie
Het boek 'Jentsje Popma - kunstenaar met een missie' is geschreven door de volgende drie auteurs:
  • Erik Betten - historicus, journalist, schrijver - beschrijft in zijn hoofdstuk het leven van Jentsje Popma als kunstenaar in de maatschappelijke en artistieke context. 
  • De verschillende kunsthistorische aspecten van Popma’s werk worden behandeld door Susan van den Berg, conservator van Museum Belvédère. 
  • En Jan Henk Hamoen - bestuurslid van Stifting Nijkleaster - gaat in op de bijzondere band tussen Popma en Stifting Nijkleaster.
Op de omslag van het boek staat een afbeelding van het schilderij 'De wolk die boven de dijk verscheen', in 2007 geschilderd door Jentsje Popma.
Het voorwoord is geschreven door Alex Riemersma, voorzitter van Stifting Nijkleaster.
De tweede helft van dit boek omvat een selectie van - veelal door fotograaf Reinder Herder gefotografeerde - de vijfenzeventig werken uit Popma’s brede oeuvre, die de ontwikkeling laat zien van zijn kunstenaarschap: Tekeningen, Beelden en reliëfs, Ramen, Schilderijen. 
Samen met foto's uit het familiearchief en met veel andere illustraties van zijn werk toont dit boek het veelzijdige creatieve vakmanschap van Jentsje Popma.
Het boek sluit af met lijsten Noten en Geraadpleegde literatuur, en tenslotte met informatie over de drie auteurs.

Een leven voor èn van de kunst
  • Popma leek de krant net zo vaak te halen met zijn verzet tegen de afbraak van zijn werk, als met nieuw werk.
  • Na zijn afscheid van de Academie Minerva legde hij zich uitsluitend toe op het schilderen van wat hij 'productielandschap' noemde.
  • Popma herinnerde zich de tijd rond 1939 niet alleen als een periode van artistieke doorbraak, maar ook van bittere armoede.
  • Jentsje Popma verliet als begaafde, jonge schilder de Rijksakademie van Amsterdam met een perfect entreebewijs voor een kunstwereld die niet langer bestond. Klaargestoomd voor het verleden.
  • Wie voltijds als kunstenaar aan de slag wilde, kon niet kieskeurig zijn en zich beperken tot één of twee technieken.
  • Glaskunst heeft een grotere gemeenschapsfunctie dan schilderkunst.
  • Voor Jentsje stonden de kunst en het atelier centraal.
  • Jentsje was een man die leefde voor zijn kunst.
  • Popma was voor beginnende kunstenaars een bron van steun.
  • Popma verruilde definitief het monumentale werk, waarbij hij zich gaandeweg profileerde als voorvechter voor milieu- en landschapsbescherming, wat hij door middel van zijn landschappen wilde uitdrukken.
  • Jentsje Popma behoort tot de prominente kunstenaars die het culturele klimaat van de stad Leeuwarden aanzien geven.
  • Jentsje Popma heeft zijn atelier in Leeuwarden - met alle werken die erin stonden - geschonken aan de Stifting Nijkleaster.
Jentsje Popma: 
"Ik haal mijn voldoening uit wat ik heb bereikt en gedaan."

Tussen geest en materie
  • Popma's vroegst bewaarde, gedetailleerde tekening van het landelijke leven toont al een vroege manifestatie van zijn latere vakmanschap, dankzij de doordachte compositie en het geraffineerde kleurgebruik.
  • Kwaliteit leveren is niet hetzelfde als wel of geen waardering vinden. Veel invloedsferen en krachtenvelden liggen immers buiten het eigen bereik.
  • Van alle verschillende materialen was vooral het glas bij Popma favoriet. Popma: "Een glasraam is eigenlijk muziek in kleuren."
  • Vragen van zijn studenten zorgden voor zelfonderzoek, en hij ontwikkelde een vorm van 'beeldende grammatica'.
  • Popma wilde 'beeldende spanning' oproepen met lijnvoering.
  • Popma bleef altijd trouw aan zijn academische principes.
  • Popma was geliefd om zijn ruimhartigheid en inlevingsvermogen.
  • Nooit zal Popma's werk onbeschaafd of onesthetisch zijn.
  • Zijn werk bleef altijd gekoppeld aan de realiteit.
  • Popma formuleerde een duidelijke taak voor zichzelf, die was gebaseerd op de zorgelijke staat van de natuur en het milieu.
  • Zijn werk was geen eerbetoon, maar een aanklacht. Gods Schepping was bezoedeld geraakt.
  • Popma had zoveel strijd gevoerd; tegen het verdwijnen van zijn oude werk in openbare gebouwen, tegen de teloorgang van het landschap, en ook tegen het verdwijnen van het christelijk beeldteken.

Jentsje Popma: 
"Creatieve arbeid maakt van de mens meer mens, en de samenleving boeiender."

Een genereus gebaar
  • De overdracht van het kunstwerk 'De Hynsteblom' van Jentsje Popma aan Stifting Nijkleaster was een gebaar van bemoediging en betrokkenheid, dat door Nijkleaster zeer op prijs werd gesteld. Deze paardenbloem is als uitgangspunt genomen voor het nieuwe logo van Nijkleaster.
  • Popma is niet opgegroeid in een milieu dat kerkelijk betrokken was, maar hij liet zich op latere leeftijd wel dopen.
  • Met grote dankbaarheid zal de naam van Jentsje Popma en zijn werk voor altijd en ook zichtbaar verbonden blijven met Nijkleaster.

dinsdag 14 december 2021

De euro heeft vertrouwen nodig, méér dan andere munten

Dinsdag 14 december 2021
   
Cover van de afscheidsrede-publicatie

Emeritaat
Durkje haar broer Eelke studeerde econometrie aan de Rijksuniversiteit Groningen, en promoveerde in 1990 aan de Universiteit van Amsterdam. 
Sinds 1994 was hij hoogleraar Internationale Economie aan de huidige Faculteit der Managementwetenschappen van de  Radboud Universiteit te Nijmegen. 
Zijn onderzoek betrof internationale monetaire onderwerpen, zoals wisselkoersen, mandvaluta en Europese monetaire samenwerking.
Rond de eeuwwisseling was Eelke één van de eersten binnen de economische wetenschap die publiceerde over het belang van  cultuur, normen en waarden, voor de economie.

Afscheidsrede
Op 29 oktober 2021 was na 27 jaren het moment aangebroken dat Eelke met pensioen ging. Ter gelegenheid van dit emeritaat waren we door de Rector Magnificus en door mijn zwager Eelke de Jong uitgenodigd om aanwezig te zijn bij Eelke zijn openbaar afscheidscollege in de Aula van de Nijmeegse universiteit, met aansluitend zijn afscheid.
De titel van deze afscheidsrede van zwager prof. dr. Eelke de Jong luidt: 'De euro heeft vertrouwen nodig, méér dan andere munten'. 
Middels zijn afscheidsrede legde Eelke de Jong verantwoording af over de ruim 27 jaren die hij als hoogleraar aan de Radboud Universiteit verbonden is geweest, en ging hij onder andere in op zaken zoals zijn rol als onderzoeker, als hoogleraar-bestuurder en over het onderwijs- en onderzoeksprogramma.
Na afloop kregen alle genodigden een exemplaar mee van de schriftelijke publicatie van Eelkes afscheidsrede
Inmiddels al weer enkele weken later, leek het me een goed idee om deze afscheidsrede nog eens rustig door te lezen, hetgeen ik inmiddels heb gedaan. Hieronder volgt een weergave van de inhouden van deze publicatie. 

Geef de euro vertrouwen
Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw is al het geld gebaseerd op vertrouwen. 
De nationale centrale bank moet ervoor zorgen dat er voldoende geld in de economie komt. 
Hierbij vervullen de door de staat uitgegeven schulden een belangrijke rol als de benchmark in het financiële systeem. 
Bij de euro is dit veel ingewikkelder, omdat het de munt van meerdere landen is. 
Bovendien hebben de twee belangrijkste lidstaten, Frankrijk en Duitsland, een tegenovergestelde opvatting over het gewenste monetaire beleid. 
Deze rede laat zien dat al sinds het begin van deze eeuw voor de gevolgen van deze cultuurverschillen is gewaarschuwd. 
Pas toen hierdoor het oplossen van de Europese schuldencrisis ernstig werd bemoeilijkt, kwam er meer aandacht voor. 
Jaar in jaar uit blijkt dat de inwoners van de landen in het eurogebied de euro willen behouden. 
Als men wil vasthouden aan de euro, zal er moeten worden geïnvesteerd in een gezamenlijk gedragen beleid en gezamenlijk uitgegeven schulden. 
Het is onnodig en zelfs contraproductief om steeds weer de verschillen te benadrukken. 
Dat heeft niets met cultuur te maken, maar is een vorm van identiteitspolitiek.

Rede-citaten
  • In 1995 werd beoogd dat de Europese Centrale Bank de meest onafhankelijke centrale bank ter wereld zou worden.
  • De onafhankelijkheid van een centrale bank wordt gemeten aan de hand van wetten en regelgeving.
  • Men kan wel een verband (correlatie) vinden tussen allerlei maatstaven, maar dat betekent nog niet dat het één volgt uit het andere (causaliteit).
  • Cultuur heeft betrekking op de voorkeuren van een groep. Deze voorkeuren worden bepaald door opvoeding en door gezamenlijke ervaringen.
  • Een beetje inflatie (van bij ons zo'n 2-5%) wordt vaak gezien als een smeermiddel dat de economie nodig heeft.
  • In tijden van onzekerheid gaat men over kortere perioden plannen, en als gevolg daarvan worden grote investeringen uitgesteld.
  • Een hoge inflatie doet zich waarschijnlijk vaker voor in landen waar de politieke macht in handen is van een beperkte groep.
  • Naleving van regels is een methode om onzekerheid te verminderen.
  • In crises vervalt men sneller in oude patronen. Daarom is het zaak dat al van tevoren wordt bedacht hoe men een crisis wil bestrijden.
  • Het is aan te raden dat politieke leiders zich meer verdiepen in de geschiedenis van elkaars land, en daardoor weten waar de gevoeligheden liggen.
  • Elke club heeft zijn eigen rituelen, symbolen en helden.
  • Identiteit gaat niet over waarden, maar over uiterlijkheden; en identiteit wordt belangrijk als er met een andere groep geconcurreerd wordt.
  • In een nationaal voetbalteam moeten de onderlinge cultuurverschillen worden besproken, en moet er een nieuwe cultuur worden gecreëerd.
  • Vertrouwen in een geldsoort is van cruciaal belang.
  • De door de staat uitgeschreven leningen vormen de meest kredietwaardige belegging in een land.
  • De Europese Centrale Bank heeft voor zijn monetaire beleid prijsstabiliteit (beheersing van de inflatie) als voornaamste doelstelling gekregen.
  • Een gezamenlijk monetair beleid wordt ook bemoeilijkt door het feit dat niet één land eigenaar is van het Eurosysteem.
  • De Europese Centrale Bank moet enerzijds de totale geldhoeveelheid binnen het eurogebied sturen, en er moet er anderzijds ook voor zorgen dat de rentes op de verschillende samenstellende delen niet te veel uit elkaar gaan lopen.
  • Het is noodzakelijk dat politici vooraf weten wat de anderen beweegt, en dat men tot een gemeenschappelijke strategie komt.
  • In Europa is een grote meerderheid van het publiek vóór het behoud van de euro.
  • De politiek in het eurogebied moet volledig achter de euro gaan staan. De euro heeft een fragiele basis en heeft daarom vertrouwen nodig, meer nog dan andere munten; en wij kunnen politici aanzetten om dat vertrouwen te vergroten.
  • De discussies met sommigen van de studenten vormden een inspiratiebron voor mijn onderzoek.
  • Leiders verschillen van gewone mensen.
  • Uit analyse blijkt dat de presidenten van de centrale banken veel meer de nationale meningen volgen, dan dat er sprake zou zijn van een gemeenschappelijke visie.
  • Mensen hebben maar een beperkte cognitieve capaciteit. Ze overzien niet alles, kunnen niet alle mogelijkheden doorrekenen en vallen daarom terug op wat ze hebben aangeleerd.
  • Landen vertegenwoordigen verschillende visies op de markt, bijvoorbeeld: de vrijemarkteconomie van de Verenigde Staten, de gecoördineerde markteconomie van Duitsland en de hiërarchische  markteconomie van Frankrijk.
  • Er blijkt een parallel waar te nemen tussen de denkbeelden van de economen, die van de bevolking, en van politieke leiders die het beleid uitstippelen; of tenminste in hun argumenten voor het gevoerde beleid.

zondag 12 december 2021

It alderbêste dan mar!

Zondag 12 december 2021
  
Cover van het tekstboekje van de CD van Gerard Rinsma













Een verdrietig afscheid
Op de elfde van de elfde van dit jaar - op 11 november 2021 - presenteerde Gerard Rinsma zijn nieuwe CD, die als titel kreeg: 'It alderbêste dan mar!'
Die titel is betekenisvol. Als Friezen elkaar uitzwaaien, doen ze dat niet met een "adieu", "adios" of "inchallah", maar met bewoordingen zoals "It alderbêste dan mar" (het allerbeste dan maar!). Zo voelt het ook voor Gerard Rinsma. Met deze CD zwaaien Rinsma en Fryslân elkaar uit, niet geheel van harte, maar het is toch wel een ware afscheidsgroet. 
Wie luistert naar de teksten van deze nieuwe CD ontdekt dat Rinsma zich frank en vrij uit met zijn songteksten. Wie weet dat Gerard Rinsma jarenlang ervaring heeft opgedaan als predikant, hoort in de liedteksten dat Rinsma in en buiten zijn werk veel kanten van het menszijn heeft leren kennen, ook de minder aangename zaken zoals: liefde versus lust, verslaving (beluister de song: 'Lazarus'), melancholie en hypocrisie. Rinsma heeft al die kanten van de mens wel leren kennen, zo blijkt bij het beluisteren van deze CD.

Spiegelliedjes
De tot voor kort nog in Goutum werkende (ook) zingende dominee heeft na zes dienstjaren helaas onvrijwillig afscheid moeten nemen van zijn kerkelijke gemeente. Al is hij dan momenteel zogezegd uitgepreekt, uitgezongen is de dominee-artiest in het geheel en (on)gelukkig niet.
De muzieknummers die Gerard Rinsma soms al jaren geleden schreef, blijken later een nogal uitgesproken vooruitziende blik te hebben. De liedkeuze van deze nieuwe CD kunnen we nu dan ook niet meer los zien van het zijn moeizame afscheid van zijn kerkelijke gemeente en inmiddels ook van Fryslân. 
Wie de songteksten goed tot zich door laat dringen, en dieper nadenkt over hetgeen in deze liedjes wordt gezongen, zal vast en zeker merken dat Rinsma met een aantal van deze songs de kerk als instituut een confronterende spiegel wil voorhouden. Dat zijn waarde(n)volle uitnodigingen voor reflectie.

Fier fan hûs & It paad werom
Op deze CD staan 16 Friestalige songs (in Rinsma's moedertaal), verdeeld over twee thema's: 'Fier fan hûs' en 'It paad werom'. Deze liedjes heeft Gerard Rinsma in de afgelopen jaren geschreven. Waar het in zijn vorige CD ('It sûzjen fan ‘e stilte') nog ging om al langer bestaande bekende nummers uit de Top 2000 (maar dan in het Fries vertaald) gaat het bij deze nieuwe CD om door Rinsma zelf gemaakte liedjes met een verdrietige en soms ook een ronduit wrange, venijnige en soms vileine lading, waarvan sommige teksten (zoals bijvoorbeeld in het lied 'De lêste ear’) nadien griezelig voorspellend blijken te zijn geweest.
Aan deze CD werkten ook vier andere muzikanten mee, namelijk: BJ Baartmans, Mike Roelofs, Taco Jan Osinga en Piet Dijkstra.

Kwetsbare mensen in een breekbare samenleving
Met de twee thema's en met de volgorde van de songs zit er ook een lijn in het verhaal van de CD.
In de eerste 8 songs - met als thema 'Fier fan hûs'- geraakt de verloren zoon (naar het welbekende bijbelverhaal) ver van huis, niet zozeer in geografisch opzicht, maar op onder andere moreel vlak.
Zo beschrijft het lied 'It strân fan Ipanema' een verhouding van twee geliefden, met een eigenlijk niet geoorloofde liefdesverhouding, waarin de zondaar het helaas toch weer wint van de Heer.
Maar in de tweede serie van 8 songs komt de kentering, binnen het thema 'It paad werom'.
Al in het eerste lied 'Lit my skûlje' dient - ook al is de handelwijze nog verwerpelijk - zich iets van inkeer aan. Deze song verwijst naar het opgejaagde hert zoals wij dat kennen van Psalm 42. De verloren zoon - de mens - komt mede door de woorden van Psalm 42 tot bezinning, en zoekt - ook al blijft het met vallen en opstaan - de weg terug naar thuis, naar daar waar het bij nader inzien toch wel goed was.
Zoals in dit eerste lied van deel 2 van de CD verwijzingen zitten naar bijbelteksten van de boeken Psalmen en Jesaja, bevatten nog enkele andere songs in het tekstboekje ook verwijzingen naar bijbelteksten.
Met zijn nieuwe album maakte Gerard Rinsma een CD om aandachtig te beluisteren, om te reflecteren op jezelf en op wat anderen elkaar aan (kunnen) doen in deze breekbare samenleving.

Groot-Frieslandpad van Schipborg naar Veendam

Zaterdag 11 december 2021
Winters wandelen door de berijpte Strubben 

















Wandelen van West-Friesland (NL) naar Ostfriesland (D)
Stichting Wandelnet publiceerde in het jaar 2016 de wandelgids van het ‘Groot-Frieslandpad’, inmiddels bekend als ‘Lange-Afstand-Wandelpad 14’. Dit wandelpad begint in het Nederlandse Bergen aan Zee en eindigt in het Duitse Leer. De lengte van dit wandelpad is 362 kilometer.
De subtitel van deze wandelgids luidt ‘Wandelen van West- naar Ostfriesland’.
Het Groot-Frieslandpad loopt door de Nederlandse provincies Noord-Holland, Fryslân. Drenthe en Groningen, en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens door de Duitse plaatsen Papenburg en Weener naar Leer.
De wandelgids heeft deze lange route opgeknipt in de volgende zeven regio’s: Noord-Kennemerland (19,8 km), West-Friesland (71,3 km), Súdwest-Fryslân (70,7 km), Opsterland (62,3 km), Kop van Drenthe (49,4 km), Veenkoloniën & Westerwolde (49,7 km) en Ostfriesland (39,1 km).

Van de Kop van Drenthe naar de Veenkoloniën
Vorige week arriveerden we in Schipborg, dus daar begint vanmorgen onze volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Vandaag gaan we de derde - en daarmee laatste - etappe lopen door De Kop van Drenthe en het eerste deel door de 'Veenkoloniën & Westerwolde'; over totaal 23,5 kilometer, van Schipborg naar Veendam.
Durkje en ik vertrekken vanmorgen om 7:45 uur met beide auto's vanuit Feinsum. Het is nog donker met hier en daar dichte mist. Het vriest onderweg één tot vier graden. Vandaag schommelt de temperatuur tussen 4 graden onder nul en twee graden boven nul. Vanmorgen is het prachtig helder weer, met een blauwe lucht. Gaandeweg de dag trekt de bewolking vanuit het noorden over Drenthe en Groningen, maar omdat de zon vanuit het oosten door het zuiden naar het westen draait, wandelen we vandaag heel lang in de zon. Het is schitterend winters wandelweer, maar als we aan het eind van deze etappe in Veendam bij de auto onze wandelschoenen uittrekken, begint het echter te regenen. Weliswaar heel licht en heel kort, maar dus tòch nog neerslag vandaag.

Vanuit Schipborg door De Strubben
Eerst brengen we de ene auto naar Veendam, om die auto langs de Julianalaan - het eindpunt van vandaag - achter te laten. Met de andere auto rijden we dan via Zuidlaren naar Schipborg, waar we de auto parkeren bij Restaurant-partycentrum 'De Drentsche Aa'. Hier begint vandaag onze etappe om 9.45 uur.
Over de Ruiterweg wandelen we de bebouwde kom van Schipborg binnen. We gaan de Holle Drift op, die met een wijde boog om het open landschap van De Esch (de Schipborger es) heen loopt. Dat brede pad brengt ons naar het noordelijke bosperceeltje van De Strubben. Daar passeren we eerst het schietterrein, en daarna doorkruisen we het heideveld van De Strubben. Wat is het hier mooi op deze stille en vroege zaterdagochtend. Alle begroeiing van het heideveld is bedekt met een laagje witte rijp. De zon heeft er nog geen (warme) vat op gekregen, dus we wandelen hier door een sprookjesachtig winters heidelandschap. 

Na het Kniphorstbosch koffie en spekdikken
Over mooie brede bospaden gaat de route voort door het Kniphorstbosch, in de richting van de N34. Als we die autoweg middels een fietsers-/voetgangerstunneltje hebben gekruist, lopen we ter hoogte van een nieuwbouwwijk de plaats Annen binnen. Bij het plaatsnaambord (Het Leukste Dorp van Drenthe (2013)) ontmoeten we een man, die een speelse jonge hond - van nog maar vier maanden oud - uitlaat.
Bij de rotonde aan de noordzijde van het dorp moeten we even goed opletten, want we moeten vanaf dat punt niet de brede doorgaande weg volgen, maar achter de huizen langs door eerst een smal steegje. Als we ons daar oriënteren op het juiste pad, ontmoeten we een man met een rugzakje op. Hij vertelt ook een fervent wandelaar te zijn, en vertelt dat het hier op dit punt een beetje onduidelijk is waar het Groot-Frieslandpad verder loopt. Maar hij bevestigt dat we het juiste pad hebben gekozen, dus daarop gaan we voort. 
Verderop wordt het paadje al breder, en aan het eind van dit pad gaan we bij een benzinestation linksaf, om over de Anloërweg naar de brink van Annen te lopen.
Vlak vóór de Brink is een café-restaurant, waar we naar binnen gaan om een kop koffie te drinken. Binnen is het gezellig, met ook de andere gasten, en hier en daar heeft men zelf geproduceerde etenswaren ten verkoop uitgestald. Huisgebakken Drentse Kniepertjes en Groninger Spekdikken. We kopen een pak spekdikken: pannenkoeken gemaakt van tarwe, gerst en rogge met plakjes droog spek en Groninger droge worst; een traditionele oudejaarslekkernij, lekker om straks als tussendoortje te consumeren als we aan het eind van de middag nog even bij mim gaan koffiedrinken in Drachten.

Van Annen naar Nieuw Annerveen
Voorbij Annen gaan we het veld weer in. Over een drassig karrenspoor lopen we van Annen naar de Boerdallen. Omdat het vannacht enkele graden heeft gevroren, is de drassige ondergrond nog enigszins bevroren, dus we kunnen tamelijk goed over de harde tractorsporen over dit veldpad voort. Op de waterplassen en op smalle sloten ligt een dun laagje ijs, in Fryslân ook wel 'bomiis' genoemd, met prachtige ronde vormen in zwart en wit.
Als we op de Nijedijk aankomen bij de brug over de waterloop 'Leiding 2', slaan we rechtsaf, om over het schouwpad langs dit kanaal door de Mellendallen voort te gaan. De Leiding 2 is indertijd gegraven om het water van de rivier de Hunze sneller te kunnen afvoeren. Inmiddels is de lucht helderblauw, en worden het landschap en wij beschenen door een aangename winterzon.
De Leiding 2 draait af naar het zuidoosten, maar wij gaan over het schouwpad langs de Annerveense Mond verder, om verderop De Bulten over te steken.
Daarna komen we in en door het mooie natuurgebied van de Duunsche Landen, met hier en daar enig reliëf om ons heen. Daar steken we de Hunze ofwel de Oostermoerse Vaart over, om verderop onze route langs de Annerveense Mond te vervolgen. 
We zien hier en daar houten afbeeldingen van bevers hangen, waarmee duidelijk wordt gemaakt dat de bever zich hier in het Hunzedal inmiddels weer heeft gesetteld.
Als we Nieuw Annerveen naderen, lopen we om het Informatiecentrum Egbert Lent heen, dat de Stichting Het Drentse Landschap hier heeft gevestigd in de 17e eeuwse, monumentale boerderij.

Waterstaatskerk De Heerencompagnie van Annerveenschekanaal
Vanuit Annerveensekanaal gaat de route dan verder over het kaarsrecht geasfalteerde fiets- en wandelpad langs de Annerveense Mond ofwel het Annerkanaal. 
Nadat we de Polderweg hebben overgestoken komen we voorbij de insteekhaven bij het bruggetje over het Grevelingenkanaal in Annerveenschekanaal. Dan zien we ook direct al de Waterstaatskerk van het dorp, in 1836 gebouwd door het Ministerie van Waterstaat. Daar blijkt de horecagelegenheid van De Heerencompagnie - voorheen de aangebouwde kerkboerderij - gesloten te zijn op dit moment. Achter de kerk is de Dagbesteding Aignwies, die ook gesloten is. Maar daar kunnen we onder een afdak en uit de wind wel even een kop meegenomen koffie drinken op een terrasset.
We blijven hier niet lang buiten zitten, om niet al te zeer af te koelen. Dus na deze korte koffie- en broodjepauze gaan we achter deze Waterstaatskerk het veld in. Direct steken we daarbij de zogenoemde Semslinie over, hetgeen betekent dat we nu de provincie Drenthe achter ons laten, en vanaf nu verder gaan door de provincie Groningen. We hebben nu dus de Kop van Drenthe verlaten en gaan de regio van de Groninger Veenkoloniën & Westerwolde in.

Langs kanalen richting Wildervank en naar Veendam
Door en langs een klein bosperceel van het Gronings Landschap lopen we naar de N385. Even volgen we die weg, tot we langs het Westerdiepsterdallenkanaal een lang recht stuk over de hoger geleden grasdijk langs het kanaal gaan volgen. 
In Borgercompagnie aangekomen, steken we een kanaal over, om aan de andere zijde van het kanaal langs een akker in de richting van Wildervank te lopen. Op de akker links van ons is een loonbedrijf bezig om het nog steeds op de akker staande maïs te oogsten. Vrachtwagens staan op de doorgaande weg bij Borgercompagnie in de berm te wachten om geladen te worden met het snijmaïs. 
Ver vóór ons zien we de opvallend hoge en slanke kerktoren van de Grote Kerk van Wildervank, een rijksmonument daterend uit 1911. We kunnen en hoeven niet door te lopen tot in Wildervank, want de Zeilplas ligt tussen ons en Wildervank. Onze route gaan verder in noordelijke richting langs de oever van de Zeilplas, naar de brug van de Woortmanslaan.
Dan rest ons nog enkele kilometers door het recreatiegebied Borgerswold en door de bebouwde kom van Veendam, tot aan de Julianalaan, waar we onze auto vanmorgen hebben geparkeerd in de nabijheid van het Veendammer Julianapark.
En dan begint het ineens kort en licht te regenen, als we bij de auto zijn gearriveerd. Gelukkig maar kort en licht, dus als we even later vanuit Veendam terugrijden naar Schipborg, is het al weer droog. 
In Schipborg halen we onze andere auto af, en daarna rijden we via Drachten weer terug naar huis.

Zie de vlag wappert door de bomen in Feinsum

Dinsdag 7 december 2021
De vlag hangt uit voor kroonprinses Amalia

Driekleur op de Sint-Vituskerk
Als het licht is geworden vanmorgen, zie ik vanuit ons huis dat in Feinsum de Nederlandse driekleur in top hangt, boven op de kerktoren van onze plaatselijke Sint-Vituskerk. 
Vandaag wordt op overheidsgebouwen, kerken en op en bij heel veel andere gebouwen met de Nederlandse landsvlag gevlagd voor onze jarige kroonprinses Amalia. 

Kroonprinses Amalia 18 jaar
Ze viert vandaag haar 18e verjaardag, en morgen volgt dan een belangrijke publieke gebeurtenis, want dan zal onze volgende, beoogde koningin worden binnengeleid in de Raad van State, bij gelegenheid waarvan ze dan ook een toespraak zal houden.
Maar nu is het feest, want kroonprinses Amalia viert vandaag haar 18e verjaardag in eigen kring.


Sinterklaas in Feinsum

Zondag 5 december 2021 - Sinterklaasfeest

Kadozakken van Sint & Piet gevonden
Zou de goede Sint wel komen?
Met onze kinderen en kleinkinderen zijn we vanmiddag in Feinsum bijeen, in afwachting van Sinterklaas en zijn Zwarte Pieten, in de veronderstelling dat zij ook dit jaar - zelfs in deze Corona-tijd - wel enkele kadootjes aan huis zullen bezorgen.
We worden door Sint en zijn Pieten niet teleurgesteld, want een harde klop op de deur van de woonkamer blijkt tot verrassing van een ieder het teken te zijn dat ze al langs zijn geweest, zonder dat wij het in de gaten hadden.
Een Sinterklaasfiguur hangt in de hal, en een kleine zak van Zwarte Piet hangt in de brievenbus van de voordeur.
Onze oudste kleinzoon gaat met zijn gevolg het hele huis door, op onderzoek waar Sint & Piet toch hun kadootjes voor ons hebben verstopt. En ja hoor, enkele zakken vol Sinterklaaskadootjes en grote surprisepakken worden door Elwin gevonden

Pakjesavontuur voor jong & oud
Vol verwachting wordt alles naar de woonkamer gebracht, waar het grote uitpakfeest begint. De drie kleinzonen zijn het eerst aan de beurt, en als zij de buit binnen hebben, en zich al spelend daarmee goed vermaken, is er nog voldoende tijd om verdiende aandacht te besteden aan alle surprises en alle gedichten en kado's die de volwassenen zijn toebedeeld.
Resultaat: een heel gezellig en geslaagd Sinterklaasfeest in Feinsum.

woensdag 8 december 2021

Groot-Frieslandpad van Norg naar Schipborg

Vrijdag 3 december 2021
  
Bij het Natuurbad van Tynaarlo

















Wandelen van West-Friesland (NL) naar Ostfriesland (D)
Stichting Wandelnet publiceerde in het jaar 2016 de wandelgids van het ‘Groot-Frieslandpad’, inmiddels bekend als ‘Lange-Afstand-Wandelpad 14’. Dit wandelpad begint in het Nederlandse Bergen aan Zee en eindigt in het Duitse Leer. De lengte van dit wandelpad is 362 kilometer.
De subtitel van deze wandelgids luidt ‘Wandelen van West- naar Ostfriesland’.
Het Groot-Frieslandpad loopt door de Nederlandse provincies Noord-Holland, Fryslân. Drenthe en Groningen, en loopt vanaf de Nederlands-Duitse grens door de Duitse plaatsen Papenburg en Weener naar Leer.
De wandelgids heeft deze lange route opgeknipt in de volgende zeven regio’s: Noord-Kennemerland (19,8 km), West-Friesland (71,3 km), Súdwest-Fryslân (70,7 km), Opsterland (62,3 km), Kop van Drenthe (49,4 km), Veenkoloniën & Westerwolde (49,7 km) en Ostfriesland (39,1 km).

Door de Kop van Drenthe
Vorige week arriveerden we in Norg, dus daar begint vanmorgen onze volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Vandaag gaan we de tweede etappe lopen door De Kop van Drenthe; over 24 kilometer, van Norg naar Schipborg.
Durkje en ik vertrekken vanmorgen om 7:45 uur met beide auto's vanuit Feinsum. Het is bewolkt en de temperatuur is slechts 2 graden Celsius. De bewolking houdt vandaag de hele dag aan. De temperatuur blijft hangen tussen de 2 en 4 graden Celsius, en het blijft - op een enkel miezerig buitje na - de hele wandeldag droog.

Start op de Brink van Norg
Eerst brengen we de ene auto naar Schipborg, om die auto op het parkeerterrein bij Restaurant & partycentrum 'De Drentsche Aa' - het eindpunt van vandaag - achter te laten. Met de andere auto rijden we dan via Tynaarlo en Donderen naar Norg, waar we de auto parkeren op de Kerkbrink bij de Sint-Margaretakerk. Hier begint vandaag onze etappe om 9.30 uur.
Over het Kerkpad lopen we naar het bos van de Langeloër Duinen. Via de Parkeerplaats Norgerberg gaat het dan door het bos naar het Duinenpad.  
Vervolgens gaat het verder door het bosperceel 'Achter het Hout', en langs het Schillenveen. Daarna volgen we de Middenweg naar de Donderse Weg. 
Nadat we het Oostervoortsche Diep hebben overgestoken, gaat de route verder langs een bosrand, parallel aan de Donderse Weg. Die Donderse Weg steken we over, om over het 'Zangfietspad' bij Natuurplaats Noordsche Veld een kop koffie te gaan drinken. Dat gaat helaas niet door, want Staatsbosbeheer meldt dat de Natuurplaats de eerste zeven dagen van december 2021 is gesloten. Maar niet getreurd, want we hebben voor de zekerheid koffie meegenomen in de thermosfles, dus we drinken hier wel koffie, zij het in de frisse buitenlucht.

Naar Vries
Nu we Norg achter ons hebben gelaten, gaan we wederom het bos in, maar nu van het Noordsche Veld. Als we vanuit het bos op het heideveld van het Noordsche Veld aankomen, volgen we over dit heidegebied de bosrand, om daarna in een nagenoeg rechte lijn naar de Zwartedijk te lopen. Daarbij kruisen we eerst Roozand/Noordscheveld, en daarna Zuurschelanden/Zeijerlaar. 
Op de Eswal aangekomen, zien we iets verderop de N386, maar die steken we nu nog niet over. We gaan namelijk eerst de plaats Vries in, om daar de Bonifatiuskerk te naderen. Die is gesloten, en we besluiten nog een eindje door te lopen, over de Tynaarlosestraat, om bij de eerstvolgende horecagelegenheid een lunchpauze te nemen. Dat lukt direct aan de overzijde van het Noord-Willemskanaal bij Grand Café De Vriezerbrug. Die gaat normaal gesproken pas om 16:00 uur open, maar omdat horecagelegenheden in het kader van de Corona-maatregelen al om 17:00 uur dicht moeten gaan, is deze horecazaak ook al tijdens lunchtijd geopend. Zo kan er in elk geval nog iets van de omzet worden binnengehaald. Wij genieten hier in de warmte van het café-restaurant van een goede lunch.

Tynaarlo
Na deze lunch kruisen we bij het viaduct al direct de A28, en voorbij deze autosnelweg wandelen we over de Dorpsstraat de plaats Tynaarlo binnen. Nu steken we de N386 wel over, want de route gaat verder om het Natuurbad Tynaarlo heen. 
Over de Zandlust lopen we naar de Zwarteweg, die we langs de spoorlijn Groningen-Hoogeveen volgen tot aan de Zuidlaarderweg. 
Die steken we over, om dan achter de bebouwing langs van de Stationsstraat naar de Hunebedstraat te lopen, waar we direct al Hunebed nummer D6 passeren.
Daarna volgen we het Zeegserloopje tot aan de Wedbroek. Waar de Wedbroek begint, staat een wegwijzer 'rechtdoor' van het Groot-Frieslandpad, dus die volgen we, totdat we aankomen op een plek waar de wegwijzer 'Variant' rechtsaf het veld in gaat, en de wegwijzer 'Alternatieve route' de Wedbroek vervolgt. 

Over de Zeegsersteeg richting Schipborg
Omdat ons niet duidelijk is welke route we nu het beste kunnen nemen, vragen we dat aan twee jongedames die ons tegemoetkomen op de Wedbroek. Zij vertellen dat de Variant door een momenteel tamelijk drassig gebied gaat, waar de wegwijzer ons ook al voor waarschuwt. Ze adviseren ons niet om de Alternatieve route te volgen, maar een klein eindje terug te lopen over de Wedbroek, om dan het fietspad naar de Zeegsersteeg te nemen. Dat advies volgen we op, en dan gaat de route in een rechte lijn verder over de Zeegsersteeg, tot aan het Schipborgse Diep, die we oversteken. 
Aan de overzijde van het Schipborgsche Diep komen we aan bij restaurant 'De Drentsche Aa', waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd aan de Ruiterweg.
Vervolgens rijden we om 15:30 uur van Schipborg terug naar Norg, waar we de andere auto afhalen, om vervolgens weer terug te rijden naar huis.