donderdag 31 augustus 2023

Pelgrimeren van Sorde-l’Abbaye naar Bergouey

Pelgrimsroute van Parijs (F) naar Santiago de Compostela (S)
Via Turonensis van Parijs naar Saint-Jean-Pied-de-Port (GR655)
Van Sorde-l’Abbaye naar Bergouey
Zaterdag 19 augustus 2023 – 19,7 km.
Dag 50:  1.055,3 – 1.075 km.
 
Bij de kerk van Arancou
Van start in Peyrehorade
Durkje en ik gaan vandaag officieel in Sorde l’Abbaye – maar feitelijk in Peyrehorade - beginnen met onze volgende etappe. Dit is voor ons de zesentwintigste dag van de voor ons dit jaar nog 28 resterende etappes van de Via Turonensis.  
De etappe van vandaag loopt tot in Bergouey.
Het wordt vandaag een wandeldag met hoogzomers wandelweer. Tijdens deze etappe is het eerst nog licht bewolkt, maar dat verandert naar bijna onbewolkt. Halverwege de dag is het al behoorlijk warm om in de volle zon te lopen, maar de schaduw van de bomen langs wegen en paden dimmen het felle zonlicht, en het is zo toch nog goed wandelweer, vooral ook omdat we af en toe even kunnen genieten van enige zachtkoele wind, met name als we na enkele klimmen vlak vóór, op of net voorbij heuveltoppen zijn.
Als we vanmorgen vanaf de camping vertrekken, is het al 21 graden Celsius, en de temperatuur loopt vanmiddag evenals gisteren op tot 32 graden Celsius. 
Na het ontbijt verlaten we in onze auto - met achter op het fietsenrek de twee fietsen - om 7:05 uur de camping, om dan eerst van Narrosse naar Bergouey te rijden. Daar parkeren we de auto vlakbij de Mairie en het dorpshuis.
Dan fietsen wij de 17,4 kilometers van Bergouey naar Peyrehorade.
Onze fietsen stallen we om 9:00 uur in Peyrehorade vlakbij de kerk, aan een stalen fietsbeugel tussen een motor en een scooter.

Eerst kerk en koffie in Peyrehorade
Omdat we onze etappe gisteren eindigden in Sorde-l’Abbaye zouden we daar vanmorgen eigenlijk moeten beginnen. Omdat daar de brug van de D123 over Le Gave d’Oloron nog moet worden vervangen, kunnen we vanuit Sorde-l’Abbaye niet verder.
Gisteren vermoedden we dat de route vanwege de brugvervanging is omgeleid via Peyrehorade, en dat we daar nu via de grote rivierbrug de Gave over zouden moeten steken, en dat blijkt bij nader onderzoek het juiste vermoeden te zijn. Vandaar onze start in Peyrehorade. Van hieruit zullen we vast en zeker de nieuwe aansluiting op de oude pelgrimsroute vinden.
Eerst gaan we de plaatselijke kerk bezichtigen. Als we de kerk binnen lopen, is een mevrouw net bezig om alle kerkdeuren te openen, en dat is ook wel nodig, want het is erg warm in de kerk. Even later staan alle deuren open, en waait de frisse ochtendwind verkoelend door de kerk.
De voorstelling op het altaar is duidelijk: de Bijbel moet open, om te worden gelezen.
Voordat we - na het kerkbezoek - vertrekken, gaan we in het centrum van Peyrehorade eerst een kop koffie drinken. En op deze vroege ochtend nemen we er op het terras van de plaatselijke warme bakker ook maar een lekker verse croissant bij. Kortom, een heerlijk begin van deze etappe.
Na het koffiedrinken lopen we naar de grote rivierbrug om die over te steken.
Inderdaad zien we hier op de brug al de wegwijzer voor pelgrims, die ons duidelijk maakt dat de aangepaste pelgrimsroute nu over deze brug gaat.
In de naam van de rivier ‘Les Gaves Réunis’ wordt al duidelijk gemaakt dat de verschillende stromen van de Gave hier nabij Peyrehorade vanuit het achterland bij elkaar komen, en samen verder naar zee stromen. 
Aan de overzijde van de rivier is een uitgestrekte camper-kampeerplaats langs de rivier, waar het nagenoeg vol staat met een groot aantal campers. Kennelijk is dit hier een geliefde plek voor toeristen.

Kunstwerk en oorlogsmonumenten in Oeyregave
Als we Peyrehorade uit lopen, wandelen we het volgende dorp Oeyregave meteen binnen. Onder het kombord wordt ook nog weer met een richtingwijzer-sticker duidelijk gemaakt dat we qua route-wijziging nu goed zitten, dus we kunnen deze wegwijzers vanaf nu gaan volgen, en dat doen we ook.
Zo lopen we eerst naar het centrum van Oeyregave, waar een mooi stalen kunstwerk staat, waarin onder andere riviervissen zijn verwerkt, maar ook een grote Jacobsschelp.
Verderop staat het monument voor de gevallenen van de Eerste Wereldoorlog. 
Nagenoeg elk dorp heeft wel zo’n soort oorlogsmonument in de bebouwde kom staan. Daarnaast worden in veel plaatsen ook de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en van andere oorlogen met monumenten herdacht. Dergelijke monumenten staan veelal op markante plekken in dorpen en steden, en zo dus ook hier in Oeyregave. Verderop staat trouwens het monument voor de ene dorpeling die als gevolg van de Tweede Wereldoorlog stierf.
Aan de boerderijen aan de rand van het dorp kun je zien dat dit hier voor een groot aandeel een agrarisch gebied is.

Rond Roudigou 
Voorbij Oeyregave gaan we het bos van Quartier du Bois in. Heerlijk koel lopen we over het bospad onder het groene dak van bomen. Op een gegeven moment gaan we via een oude brug een rivier over, die grotendeels droog ligt.
We lopen over een prachtig bospad door een schaduwrijke singel.
Hier en daar – waar het bos iets opener is – merken we even hoe warm de zon al is.
Verderop moeten we een niet al te hoge, maar wel steile klim maken, om van het ene niveau van het hellingpad naar het hoger liggende hellingpad-niveau te komen. 
Als we na dit aangename bospad het bos verlaten, zien we dat we in een agrarisch gebied komen van vooral weideland. Hier en daar grazen de koeien.
Vlak vóór het buurtschap Roudigou steken we de D33 over. Een verkeersbord maakt duidelijk dat we ons bevinden op de Voie de Tours, het pelgrimspad van de Via Turonensis, dus wij zitten helemaal goed.
We komen langs een kleine kapel, iets van de weg af.
Aan beide zijden van de afgesloten kapeldeur zien we Jacobsschelpen. 
Door een raampje aan de zijkant kunnen we zien dat deze kapel heel eenvoudig is ingericht.
Tegenover de kapel staan twee mooie palmbomen. Die passen in elk geval heel goed bij de hoge temperatuur van vandaag.
Bij de kapel passeren we een grote oude boerenhoeve.
Tegen één van de muren van de hoeve is een muurtegel-wegwijzer voor pelgrims gemetseld.

Langs fruitbomen naar Léren
Net buiten Roudigou steken we de A64 over via een viaduct.
Iets verderop – daar waar we een tijdje parallel aan de A64 lopen – passeren we de eerste fruitbomen die hier zijn geplant door de vereniging van vrienden van de Chemin Saint-Jacques, die is gevestigd in Saint-Jean-Pied-de-Port. 
De bomen staan hier om de pelgrims in de oogsttijd te kunnen laten eten van de vruchten van deze bomen.
Ook verderop komen we regelmatig dergelijke fruitbomen tegen. Een aantal staan er armetierig bij, maar sommige fruitbomen dragen al veel goede vruchten, bijvoorbeeld appels.
Even later wandelen we ter hoogte van een boerderij het dorpje Léren binnen. Naast het pad staat in een tuin een oude plataan die volledig is afgezaagd en gesnoeid, en toch loopt de boom op de uiteinden al weer uit. Dit beeld zie je hier regelmatig.
Ook bij een hele oude boerenhoeve die deels in de vorm van een burcht is gebouwd (in Fryslân noemen we dat een stins) staan enkele gekortwiekte platanen.
Een eindje verder verlaten we het dorpje Léren, om over een asfaltweg het heuvelland in te gaan.

Akkers en boeren
Als we in de buurt van Tapouble de D28 oversteken, passeren we een door de plaatselijke bewoner mooi gemaakte rustplaats voor pelgrims. In een oud stenen schuurtje staat in de schaduw een grote picknickbank, waar de pelgrim aangenaam kan verpozen. Voor ons is het nog geen tijd voor pauze, dus we maken er geen gebruik van.
En dan komt het moment dat we boven aan een omhoog gaande weg ineens in de verte hoog oprijzende bergen kunnen zien. 
Het kan eigenlijk niet anders dan dat we evenals gisteren nu al de eerste tekenen van de hoge Pyreneeën kunnen zien.
We lopen over asfaltwegen, en passeren af en toe huizen, met erven waarop vaak van alles is te zien.
Dan komen we op een schitterend veldpad, dat tussen de akkers door gaat, waarop bijvoorbeeld uitgebloeide zonnebloemen en nagenoeg volgroeid maïs staat.
Naast een boerderij die we passeren, zien we weer zo’n lang en hoog opgaand bouwwerk van hout op een stenen onderbouw, met gaas rondom, waarin men maïs kon en kan drogen en bewaren.
Voorbij diezelfde boerderij is een boer bezig om met zijn tractor het hooi te schudden. In deze droge en hete dagen is gras snel hooi.

Restanten van de eeuwenoude Chapelle d’Ordios
Dan komen we in Ordios langs de eeuwenoude Chapelle d’Ordios. Het is een heel oud element religieus erfgoed, dat vroeger in gebruik was als pelgrimshospitaal voor zieke en uitgeputte pelgrims, die hier verzorgd werden totdat zij weer verder op pad konden. Nu rest nog slechts een klein deel van deze kapel, die onderdeel uitmaakt van een boerderij. De kapel heeft uitbouwen van boerderijschuren aan drie kanten, maar de voorkant aan de doorgaande weg toont nog de plek waar vroeger een dikke ronde toren tegen de kapel aan heeft gestaan. 
Recht tegenover deze kapel gaan we een steenachtige karrenspoor op, dat we geruime tijd heuvelopwaarts volgen.
Vanaf de heuveltop hebben we een prachtig panoramisch uitzicht over de wijde omgeving.
Aan de andere zijde gaat het heuvelafwaarts.
Ook hier weer lopen we tussen uitgestrekte akkers door, nu naar beneden.
Als we langs een akker met uitgebloeide zonnebloemen achterom kijken, genieten we van het schitterende uitzicht over de heuvels en dalen rondom ons.

Na vier uren lopen de lunchpauze in Arancou
Als we nog eens weer een heuveltop bereiken, krijgen we wederom een prachtig vergezicht over het grote dal op de voorgrond, en de Pyreneeën op de horizon.
We dalen nu af naar het dorpje Arancou. 
Daar staat in het centrum een klein zwart metalen model van een pelgrim.
Tegen de gevel van Gîte Bourthaïre van Arancou hangt een mooi kunstwerk met daarop pelgrims gaand van Parijs via Arancou naar Santiago de Compostela. 
De boodschap is duidelijk: dit dorp ligt halverwege.
Links wordt aangegeven dat het vanaf Parijs tot hier 830 kilometer gaans is.
En rechts staat dat het nog 830 kilometer is tot aan Santiago de Compostela.
We hebben nu aaneensluitend zo’n vier uren gelopen in de warmte, en na al dat drinken wordt het ook wel de hoogste tijd voor onze lunchpauze. We vinden daartoe langs het jeu de pelote-veld een stenen bankje in de schaduw, waar we heerlijk koel kunnen lunchen.
Daarna lopen we enkele honderden meters door het dorp naar de 13e eeuwse dorpskerk van Arancou.
We gaan naar binnen en bezichtigen de oude kerk.
Daarna laten we de kerk achter ons.
We lopen het dorp uit, met nog ongeveer 3,5 kilometers te gaan tot het eindpunt van deze etappe.

Bergouey
Al vrij snel daarna zien we Bergouey in de verte tegen de heuvel liggen.
Op dit punt gaan de GR655 en de pelgrimsroute uiteen. De GR655 gaat hier rechtsaf in de richting van de beboste heuvels, en ons pelgrimspad volgt de asfaltweg die rechtstreeks naar de gemeente Bergouey-Viellenova gaat. Waar we via een bruggetje de beek Le Lauhirasse oversteken, begint deze gemeente.
Nu hoeven we alleen nog maar de asfaltweg te volgen, en zo komen we uiteindelijk in de bebouwde kom van Bergouey.
Als ik achterom kijk, zie ik linksachter in de verte tegen de heuvelhelling een grote steengroeve.
Die is - ziende op alle machinerie erbij – nog steeds in gebruik.
We gaan verder het dorp in, en passeren daarbij de locatie waar vroeger een benzinestation was. De oude benzinepompen staan er nog steeds.
Daarna komen we langs de ertegenover wonende en werkende smid van het dorp.
In het centrum gaan we niet direct terug naar onze auto, maar lopen we nog even door naar de kerk van Bergouey.
Die is open, dus we gaan naar binnen.
Links en rechts van het koor staan de beelden van Maria & Jozef.
Maar heel bijzonder opvallend is het beeld van Maria in het koor van de kerk, achter het altaar. Er ligt een tl-buis aan de voeten van het Maria-beeldje, waardoor het op een bijzondere manier permanent wordt belicht.
Verder is de kerk binnen mooi geschilderd, ook het houten plafond van de kerkzaal.
Bij de ingang/uitgang van de kerk hangen aan beide zijden van de toegangsdeur twee grote Jacobsschelpen voor wijwater.

Fietsen en wandelen bij hoge temperatuur
Als we naar buiten lopen, ontmoeten we daar twee mannen, waarschijnlijk een vader met zoon, die – zo vertellen ze – vanuit hun woonplaats bij La Rochelle een meerdaagse fietstocht maken door deze regio. Ook zij hebben het warm, en praten over de steile klimpartijen op de fiets. 
Als we vertrekken, zoeken ze de koelte van de schaduw achter de hoge kerkmuur.
Wij lopen naar de auto in het dorp, en rijden dan terug naar Peyrehorade, waar we onze fietsen afhalen.
Tot slot rijden we dan terug naar de camping in Narrosse. Het is dan 32 graden Celsius, en het blijft vanmiddag en vanavond nog lang warm.

Geen opmerkingen: