donderdag 30 juni 2022

De Camino

Donderdag 30 juni 2022
 
Cover van 'De Camino'

Een onverwachte zelfmoord
De 44-jarige chocolatier Lotte Bonnet woont al jaren gelukkig in Zuid-Limburg met haar man Emil, een voormalige vluchteling uit Bosnië. 
Maar, dan pleegt Emil onverwacht zelfmoord tijdens het lopen van de Camino, en blijft Lotte ontredderd achter. 
Emil had als vluchteling uit Bosnië en Herzegovina een moeilijke jeugd, maar toch zou hij - volgens Lotte - nooit zelfmoord plegen. Emil was een geweldige vader voor hun zonen, was dol op zijn vrouw Lotte, en gefocust op zijn werk.
Als Lotte elf maanden later met hun beide zonen naar Bosnië reist om in zijn geboortestreek Emil zijn as uit te strooien, ontdekt Lotte dat Emil heeft gelogen over zijn identiteit. 
Ze schakelt een advocaat uit Sarajevo in om onderzoek te doen naar zijn verleden, en die komt tot een schokkende ontdekking. 

Een jaar later van Le Puy-en-Velay naar Conques
Ondertussen gaat Lotte zelf - exact één jaar na het overlijden van haar man - de Camino lopen, precies volgens de route en de etappe-planning van Emil. Ze wil daarmee achterhalen wat hem tot zijn zelfmoord dreef. Onderweg ontdekt Lotte tot haar verbijstering dat Emil helemaal niet is wie hij altijd beweerde te zijn. 
Een gruwelijk geheim uit het verleden dient zich aan. En bovendien is er iemand die Lotte volgt op haar voettocht van Le Puy-en-Velay naar Conques. Deze gevaarlijke man wil voorkomen dat Lotte onderweg de waarheid ontdekt.

Perspectieven en centrale vraag
Met haar spannende roman 'De Camino' slaagde Anya Niewierra er buitengewoon goed in om een literaire thriller te schrijven met een meervoudig perspectief. 
Voor Durkje en voor mij die het pelgrimspad tussen Le Puy-en-Velay en Conques (en wat daar op volgt) al hebben gelopen, leidt de beschrijving van deze voettocht van Lotte Bonnet tot herkenning van wat je als pelgrim onderweg zoal beleeft.
Maar dit verhaal gaat zeker niet alleen over het pelgrimeren op de Franse 'Via Podiensis', want rond dat pelgrimsverhaal speelt het perspectief van een wel heel andere orde; namelijk de destructieve gevolgen van de gruwelen van de Bosnische burgeroorlog in Bosnië-Herzegovina, in de uiteengevallen Federatieve Volksrepubliek Joegoslavië. 
Dit boek heeft dan wel historische gebeurtenissen en plaatsen als decor, maar het verhaal van deze roman is fictie. Misschien juist daarom kan dit verhaal ook een waarschuwing zijn voor mensen die leven en leefden in politieke brandhaarden, en voor anderen die daar niet in leven of leefden, maar die (later) wel met deze mensen (zowel daders als slachtoffers) te maken krijgen.
Anya Niewierra geeft aan dat de centrale vraag bij deze thriller is: "Heeft de plek waar je bent, invloed op je denken en handelen?" Voor zowel het ene als voor het andere perspectief van dit boek geldt het gezegde: 'De vraag stellen, is hem beantwoorden'.


Belevenissen
Dit spannende boek begint met een proloog, in de vorm van een ooggetuigenverslag, waarvan pas veel later blijkt wie die ooggetuige is.
Het eerste hoofdstuk speelt zich dan elf maanden later af, als Lotte met haar beide zonen in Bosnië-Herzegovina is.
Vervolgens begint het verhaal als beschrijving van hetgeen gebeurt in de twaalf dagen waarin Lotte de Camino van Emil na-wandelt, op de Via Podiensis, van Le Puy-en-Velay tot aan Conques.
De thriller sluit vijf bijna vijf maanden na de thuiskomst van Lotte af, op Oudejaarsavond, in haar huis in het Limburgse Vijlen. 
  • Ik dacht hem zo goed te kennen, maar dat was dus niet zo.  Ik wist nog niet dat ik een vreemde zou loslaten. Wie laat ik nu eigenlijk los?
  • Ik moest accepteren dat hij op een parallelle weg was beland, die was afgebogen naar de dood.
Dag 1
  • Ik doe wel vaker domme dingen in een opwelling.
  • De komende weken ben ik geen vrouw, maar een pelgrim.
  • Als je liegt over je identiteit, lieg je dan niet over alles?
  • Ik ging begrijpen dat het de verhalen áchter de beelden zijn die je blik veranderen.
  • Ik kan moeilijk de Camino gaan lopen zonder te weten wàt ik ga lopen.
  • Alleen maar lopen, eten en slapen, en zo mijn verleden loslaten.
  • We verkopen illusies van genot.
  • Neem haar tot vrouw die je ook tot vriend had gekozen.
  • Een mens draagt zijn verleden altijd met zich mee, ook al is dat verleden voorbij. En hoe donkerder dat verleden, hoe zwaarder de last.
Dag 2
  • Mijn heden duwt mijn verleden steeds verder weg.
  • Hoe kan iemand een leven lang liegen over zijn ware identiteit?
  • Hoe kunnen mensen leven in een huwelijk zonder te praten over hun verleden?
  • Ik loop de Camino ook voor mezelf.
  • Alcohol wekt de duivel in mannen.
  • Je etnische afkomst is in Bosnië een reden voor haat of vriendschap.
  • Bijna alle pelgrims krijgen erotische gedachten, omdat ze loskomen van het bekende.
Dag 3
  • Mijn rouw om Emil duurt vooral zo lang, omdat ik zijn daad nog steeds niet kan begrijpen.
  • Misschien start je de Camino wel met denken aan anderen, maar de Camino dwingt je uiteindelijk naar binnen, naar dat dolende wezen in jezelf.
  • Wat wij door eigen schuld lijden, moeten wij met gelatenheid dragen.
  • Veel pelgrims lopen de Camino als boetedoening.
  • Vooral vitale ouderen runnen de refugio's.
  • Wat stelt een huwelijk eigenlijk voor als je niet kunt delen wat je werkelijk bezighoudt?
  • Excessen drukken het normale vaak in het vage.
Dag 4
  • Ik leefde in een andere werkelijkheid, dan hij.
  • Lopen op de Camino hielp haar meer dan praten met haar psychiater.
  • Ik verbaas me over de flair waarmee pelgrims hun intimiteiten delen met de vreemden die voor even hun pad kruisen.
  • Het constante gepieker is vervangen door een vreemde afwezigheid van denken. Ik heb alleen maar aandacht voor mijn lichaam op het pad.
  • Op de Camino doet je etnische achtergrond er niet toe, en kennen we alleen elkaars voornaam en de reden waarom we de Camino lopen.
  • Waar ligt de bron voor zoveel haat?
  • De plek waar je bent, heeft invloed op je denken en je doen. Als je woont in de streek waar je vandaan komt, dan hoor je ergens bij, of je dat nou wilt of niet.
  • Voor het eerst was daar een gevoel van angst, en de zorg dat onze vriendschap bezwaard zou worden door de rancune van eerdere generaties.
  • Pas op de Camino dacht ik na over het woord 'boetedoening', en over het afleggen van verantwoording voor je daden in het verleden.
  • De volkeren die door Tito met harde hand tot één Joegoslavië waren gevormd, hebben nooit verantwoording afgelegd voor de gruwelijkheden die ze in eerdere generaties met elkaar hebben uitgehaald.
  • Zolang wij niet openlijk afstand nemen van ons gewelddadig verleden, en we niet openlijk èn oprecht boete doen voor onze wreedheden, en we niet zèlf onze daders berechten en straffen, zetten we geen stappen naar een vreedzame toekomst.
Dag 5
  • De Camino heeft een aparte uitwerking op me. Hoe verder ik kom, hoe beter ik verbonden raak met mezelf.
  • De dood is altijd in de buurt, en heeft zoveel gedaantes. Hij kan plotseling toeslaan, of zich traag door een lichaam vreten.
  • Het leven thuis lijkt zo ver weg.
  • Hoe meer kilometers ik maak, hoe groter de afstand tot het leven dat ik achter me liet.
  • Wat populisten goed doen, is helden of symbolen uit het verleden afstoffen en die via een vaste cultus vereren.
  • Een zielsverwantschap met een medepelgrim kan onverwacht ontstaan, en die mondt vaak uit in een vriendschap voor het leven.
  • Na mijn vlucht uit Bosnië leefde ik zo op het oog een goed leven, maar de verschrikkingen van de oorlog bleven in me gisten, wachtend op het moment dat iemand de dop zou opendraaien, waarna de woede uit me zou knallen.
  • Een genocide wortelt in een verleden van onderdrukking en miskenning.
Dag 6
  • Ik kan minder goed tegen drukte sinds ik de Camino loop.
  • Wanneer mijn lichaam pijntjes voelt, komt het piekeren in mijn hoofd tot rust, leerde ik op de Camino.
  • Je reukzin verbetert tijdens het lopen van de Camino, en er ontstaat een afkeer van alles wat synthetisch is.
  • Er zijn van die mensen die je leven verrijken, die iets doen of zeggen wat je bijblijft.
  • Mensen luisteren liever naar fantastische leugens (van de opportunisten), dan naar sobere feiten (van de deskundigen).
  • Geadviseerd werd om altijd kritisch te zijn op de retoriek van de leiders, om altijd te zoeken naar meerdere perspectieven, en om nooit met de kudde mee te rennen.
Dag 7
  • Iedere pelgrim moet op zijn eigen pad blijven.
Dag 8
  • Ik moet door met mijn leven. Mijn toekomst zal zich ontvouwen zoals ze voor mij bedoeld is.
  • Bij mist kun je beter in een groep lopen.
Dag 9 
  • Pas in de schaduw van zijn ziekte, herkende ik de contouren van onze liefde, en zag ik hoeveel licht hij op mijn leven scheen.
  • Eenvoud, een vast ritme en het ontbreken van twijfel over je richting zijn misschien wel de basis voor het ware geluk.
  • Feitelijk vervliegt een deel van mijn leven met piekeren over dingen die voorbij zijn, of die toch nooit gebeuren.
Dag 10
  • Het huwelijk en de kinderen wisten me te kooien, en leerden me dat je ook als gevangene van verantwoordelijkheden gelukkig kunt zijn.
  • Mijn leven zal hoe dan ook anders zijn dat mijn leven vóór de Camino.
  • Het leven is wat ons overkomt, terwijl we andere plannen maken.
  • Thuis moet ik de klok volgen, zijn er afspraken en deadlines. Thuis moet ik de regie voeren. Hier op de Camino niet.
  • Wat weet je úberhaupt van een ander? En was is belangrijk om te weten?
  • Ik begin te accepteren dat verandering eigenlijk een constante is, en hoort bij het leven, net zoals de veranderende inzichten een constante zijn op de Camino.
  • Volgens mij worden oorlogsmisdadigers geboren uit een diepgewortelde frustratie over hun eigen middelmatigheid.
Dag 11
  • Mensen zijn gewoontedieren.
  • Belangrijke momenten hebben vaste rituelen, want die geven houvast en ordening, in je hoofd, en in je hart.
  • Dit is dus de plek waar mijn Camino me heen leidde, en waar mijn tocht eindigt.
  • De tijd transformeerde de man die ik vorig jaar uitzwaaide tot een andere dan de man die ik nu herdenk.
  • Een mens vormt zich uit vele levenslagen. En op welke laag beoordeel je dan die mens?
  • Wat ik hier op de Camino leerde, is dat een plek invloed heeft op je emoties.
  • Mensen hebben invloed op je sentimenten.
  • Hij heeft geen woord gelogen, maar hij zweeg op de momenten dat hij had moeten spreken. Zijn zwijgen staat gelijk aan misleiding.
  • Ik leefde in een Camino-roes.
  • Geven in de liefde, staat ook gelijk aan verliezen, namelijk het verliezen van je autonomie, want met een grote liefde komt ook de grote afhankelijkheid. Je eigen geluk wordt het geluk van je geliefde.
  • Mijn dagen gaan zich aaneenrijgen tot een leven dat ik volprop met handelingen.
  • Raar eigenlijk hoe je als mens zekerheden kunt koesteren na één kort moment van ervaren. Zoiets gebeurt alleen wanneer al je zintuigen openstaan op het moment van je ontdekking; en dat was zo tijdens het lopen van de Camino.
  • Als pelgrim wandel je zonder ballast van het dagelijkse leven, waardoor je denken en voelen zich herenigen en samen scherper en dieper gaan waarnemen, waardoor je zekerheden herkent die je daarvóór niet kón herkennen.
  • Weet dat je als mens maar in één dimensie kunt leven. In het verleden, in de toekomst, of in het nu. Immers, daar waar jouw gedachten zijn, daar ben jij ook.
Dag 12
  • Tussen iets met je hoofd doorhebben, en iets met je hart verwerken, liggen tijd en de mogelijkheid tot reflectie.
  • Ergens onderweg waren ze verleerd om een 'monologue intérieur' te voeren over de dingen die ze deden. De groep regeerde over het individu. Je werd die groep, en de groep was geweld.
  • Domme mensen namen de identiteit aan van dat wat om hen heen gebeurde. Zij dachten en handelden niet voor zichzelf.
  • Waar ligt mijn verantwoordelijkheid?
  • Dit geheim is zó groot, dat kun je niet delen met anderen.
  • Het liefst hang ik mijn rugzak weer om, en ga ik weer lopen. Zo lang ik kan, en zo ver ik kom.
  • Zelfmoord plegen was zijn manier van boete te doen.
  • Ik ben pas ècht dankbaar dat ik mocht opgroeien in een dorp waar vrede vanzelfsprekend is.
  • Toen ik loskwam van mijn dagelijkse sleur, en me overgaf aan het ritme van het wandelen, ontdekte ik onbekende aspecten van mezelf, en ging ik anders waarnemen. Ik was maar een paar dagen op de Camino, maar toch ben ik veranderd.
  • We babbelden over van alles en nog wat, maar niet over onze ware zielenroerselen.
  • Ik ben nu sterker, en ik weet dat er weer vreugde kan komen na verdriet, en ik weet ook dat er weer orde kan komen na chaos. En wat je één keer kunt, kun je ook een tweede keer.
Epiloog
Er is altijd maar één goed moment 
om een waarheid te vertellen, 
en wanneer dat moment (en die waarheid) je ontglipt, 
en je dus zwijgt, 
transformeert de tijd jouw zwijgen 
onverbiddelijk tot een leugen, 
en corrigeren is dan niet meer mogelijk.
Gepost door op Geen opmerkingen:

Zomervergadering van Stifting Nijkleaster in Jorwert

Dinsdag 28 juni 2022
 
Nijkleaster Westerhûs in Hilaard krijgt vorm 

















Westerhûs in het zonnetje
Als ik aan het begin van de avond van Feinsum naar de Sint-Redbadtsjerke van Jorwert rijd, zie ik midden in het veld ten zuiden van Hilaard de in restauratie zijnde boerderij Westerhûs van onze Stifting Nijkleaster. Het Friese stopriet ligt al op het dak, in afwachting van het leggen van de her te gebruiken dakpannen. Bij de restauratie van deze kloosterboerderij gaan we zoveel mogelijk bestaande bouwmaterialen hergebruiken, waarmee deze hele oude Friese boerderij enerzijds haar karakteristiek van het platteland behoudt, maar waarbij anderzijds het interieur gereed wordt gemaakt om te dienen als eigentijds protestants klooster in Friese context.

Vergaderen in de Voorkerk 
In de zomer van 2022 vindt de bestuursvergadering van Stifting Nijkleaster op deze warme zomeravond plaats in de Voorkerk van de Jorwerter Sint-Radboudkerk. Maar voordat deze zakelijke vergadering aanvangt, komen we als bestuurders en bestuursadviseurs eerst in de kring bijeen in het koor van onze kloosterkerk, om de overgang te markeren van onze 'waan van de dag' naar het vergaderen met gepaste aandacht voor allerhande zaken van Nijkleaster.
Voorafgaand aan ons bestuurlijk zomerreces hebben we een iets langere vergadering dan te doen gebruikelijk, waarmee we in elk geval bereiken dat alles wat vóór de 'simmerbrek' besproken moet worden, in elk geval ook gedaan wordt vanavond.

Terugblikken en vooruitkijken
We blikken eerst terug op hetgeen in onze voorgaande bestuursvergadering is besproken, en stellen vervolgens het geïntegreerde vergaderrooster van de Protestantse Gemeente Westerwert en Stifting Nijkleaster vast.
Na enkele personele zaken blikken we terug op het overleg met de landelijke PKN-dienstenorganisatie en de Friese Classis van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). We gaan vanaf vandaag concrete stappen zetten in het vorm en inhoud geven van onze kloostergemeente in oprichting, van Westerwert & Nijkleaster, als het ware als een nieuw steentje in het 'Mozaïek van Kerkplekken' in PKN-verband.
Daarna stellen we het geïntegreerde actieplan vast van onze voorlaatste bestuursevaluatie, en bereiden we alvast onze volgende bestuursevaluatie voor.
Vervolgens bespreken we onze startnotitie over het wezen van Nijkleaster als zogenoemde 'Veilige Kerk'. Diverse assurantiezaken passeren dan de revue, en we bereiden ons werkbezoek van komend najaar voor, als we op bezoek gaan bij het klooster Nieuw Sion in Diepenveen.

Doorontwikkeling van Nijkleaster
Vanzelfsprekend besteden we ook de nodige aandacht aan de restauratie en nieuwbouw van ons klooster Westerhûs onder Hilaard. De bouw vordert gestaag, dus daar is van alles over te bespreken.
Vanuit het Kleasterburo krijgen we een verslag van de werkzaamheden van de afgelopen periode en over het werk in en na deze zomer. Twee jaar lang kon onze jaarlijkse Jierdei van Nijkleaster niet doorgang vinden in het kader van de strijd tegen Corona, en nu wij in de toekomst vooral het Pinksterfeest jaarlijks willen benutten als jaarlijks evenement van Nijkleaster, besluiten we dat de beoogde Jaardag van 2022 nieuwe vorm en inhoud zal krijgen ter gelegenheid van de opening van Nijkleaster Westerhûs tijdens Pinksteren 2023.
Ook de Kleasterlingen krijgen als vast agendapunt vanavond de aandacht, en we constateren dat we op afzienbare termijn van start gaan met de zogenoemde 'Kring van Aandacht', een nieuwe activiteit van Nijkleaster over aandacht voor & omzien naar elkaar en aandacht voor en omzien naar de wereld.
Na zonsondergang en bij het invallen van het duister verlaten we met dank voor al het goede van het aflopende seizoen deze laatste bestuursvergadering van dit bestuurlijk werkseizoen 2021-2022. 

Gepost door op Geen opmerkingen:

dinsdag 28 juni 2022

Pylgers Ittie & Hylke nochris op it Jabikspaad

Tiisdei 28 juny 2022
 
Jabikspaadpylgers Ittie & Hylke op 'e Hyltsjebrêge fan Feinsum
















Stimpelje foar pylgers op it Jabikspaad
Ta myn ferrassing stean fan 'e moarn ynienen de ús wolbekinde Fryske pylgers Ittie & Hylke foar ús Refugio Ultreia Feinsum. Oft hja in refugiostimpel yn harren stimpelkaart fan it Fryske Jabikspaad krije kinne. 
Jawis, dat moat fansels al wêze, mar dêr nimme wy dan ek efkes de tiid foar. Dat in tal minuten letter sitte wy noflik mei in kopke kofje met Fryske koeke op it Flinterplein fan Feinsum oan it wetter fan It Kanael, de âlde terpfeart fan Feinsum.

Pylgerûnderfining yn Nederlân, België en Frankryk
Dizze pylgers hawwe it Jabikspaad fia de westelijke rûte al ris alhiel kuiere, en hja hawwe dêrnei al in soad ûnderfining as pylgers opdien op it ferfolch fan de pylgerpaden troch Nederlân, België en koarlyn al omtrint oant it Frânske Vézelay ta. Dat hja binne grif al betûfte pylgers wurden mei safolle kilometers en ûnderfining op dizze rûte, op wei nei it Spaanske Santiago de Compostela.
En om't hja de eastlike fariant fan it Jabikspaad noch net kuiere hawwe, is harren plan om fan'e wike dizze eastlike rûte fan Sint Jabik fia Aldebildtsyl, Feinsum, Ljouwert en Swichum nei Jirnsum te gean, want dêr yn Jirnsum komme by it pylgermonumint De Jinsumer Moeting de beide rûtefarianten fan it Jabikspaad byinoar, om dan as ien paad fierder te gean nei it Oeriselske Hasselt.

Weromsjen en dan wer fierder
Yn ús wersjen fan fan 'e moarn hawwe wy moai de tiid om efkes werom te sjen op harren wikenlange pylgertocht, dy't hja fan 'e maitiid makke hawwe fan Limburch út troch België oant omtrint it Frânske pylgerstedsje Vézelay.
Nei in noflik ûrke yn 'e sinne op it bankje foar ús Refugio Ultreia Feinsum wurdt it wer tiid om ôfskie te nimmen, en dan giet de rêchpuod wer op 'e rêch en de kuierstokken yn 'e hân, en dan fia de Hyltsjebrêge It Kanael oer, om fia de Hege Hearewei oer it Jabikspaad op nei Stiens te gean. 
Moaie kuierdagen tawinske, Ultreia!, en graach ris wer oant sjen.

Gepost door op Geen opmerkingen:

maandag 27 juni 2022

Zonsondergang in Feinsum

Maandag 27 juni 2022
 
Zonsondergang in Feinsum

Gepost door op Geen opmerkingen:

Nederlands Kustpad deel 3: Variant W Wadroute: van Leens naar Uithuizen

Zondag 26 juni 2022
 
Op de Waddenzeedijk bij 't Zielhoes in Noordpolderzijl



















Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren-Nieuweschans
  • In de periode van 4 april 2008 tot en met 25 oktober 2015 wandelden Durkje en ik alle zeven etappes van het Friese Kustpad (LAW 5-4), over een afstand van 150,5 kilometer. Deze wandelgids beschreef de route van Stavoren naar Lauwersoog.
  • Er bestond in die jaren ook een lange-afstand-wandelgids dat de kust van Groningen volgde. Die wandelgids had als titel 'Wad- en Wierdenpad' (LAW 5-5). Deze wandelgids beschreef de route van Lauwersoog naar Nieuweschans, over een afstand van 123 kilometer.
  • Beide wandelgidsen maakten deel uit van het 'Hollands Kustpad', dat loopt van Bergen op Zoom tot aan Nieuweschans.
  • En dat Hollands Kustpad maakt deel uit van de lange Europese wandelroute 'E9' van het Franse Hendaye naar het Poolse Gdansk.
  • Durkje en ik waren aanvankelijk van plan het Wad- en Wierdenpad te gaan wandelen, als vervolg op het Friese Kustpad.
  • Maar inmiddels heeft de uitgever van deze twee wandelgidsen beide wandelgidsen gebundeld in één nieuwe uitgave (2013), die nu de naam kreeg: 'Nederlands Kustpad Deel 3 Friesland - Groningen', met als ondertitel 'Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren - Bad Nieuweschans 268 km'.
Nederlands Kustpad Friesland - Groningen
  • Inmiddels hebben we deze nieuwe combi-editie van het Nederlands Kustpad Deel 3 gekocht, om daarmee het vervolg op het Friese Kustpad te gaan wandelen, zijnde de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans; door Hunsingo, Fivelingo en Oldambt.
  • Maar behalve dat bovengenoemde twee wandelgidsen gebundeld zijn, heeft de uitgever nog enkele andere etappes toegevoegd, en wel als volgt:
  • a. Proloog Afsluitdijk (32,4 kilometer). Deze hebben Durkje en ik grotendeels gelopen op 25 augustus 2007, en de resterende aantak-route op 14 mei 2022.
  • b. Variant W Wadroute: 5 etappes in noord-Groningen, over een afstand van 34,6 kilometer;
  • c. Dagwandelingen Waddenwandelen: 21 etappes in het noorden van Fryslân en van Groningen, over een afstand van 148,5 kilometer.
  • Aan de hand van deze nieuwe combi-wandelgids, gaan we in de komende tijd naast de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans ook nog de 5 variant-etappes lopen en eveneens de 21 dagwandelingen.
  • Vandaag wandelen we de 'Variant W Wadroute' door het noorden van de provincie Groningen, van Leens naar Uithuizen, over een totale afstand van 34,6 kilometer.
Klokslag acht uur lopen
Om 5:00 uur gaat de wekker. We staan direct op en na een stevig ontbijt vertrekken Durkje en ik vanuit Feinsum om 6:15 uur. Met beide auto's rijden we dan eerst naar het Groningse Uithuizen, waar we een auto achterlaten op het parkeerterrein van de Menkemaborg, het eindpunt van deze Wadroutevariant. 
De temperatuur is dan al 17 graden Celsius, en die loopt vandaag tijdens onze wandeletappe op tot 21 graden Celsius. Toen we vanmorgen opstonden, regende het hard, en onderweg van Feinsum naar Uithuizen krijgen we af en toe te maken met enkele regenbuien. 
Met de andere auto rijden we vanuit Uithuizen terug naar Leens, waar we deze auto parkeren op het parkeerterrein van de Museumboerderij Welgelegen. Hier begint onze etappe van vandaag op het erf van deze museumboerderij, op het zogenoemde Ede Staalpad, genoemd naar de al overleden, maar nog altijd populaire Groninger troubadour. 
Als we hier uit de auto stappen, horen we verderop in Leens een kerklok 8:00 uur slaan, dus we beginnen klokslag acht uur vanmorgen.

Van Leens via Wehe den Hoorn richting Pieterburen
Als we onder de grote duiventil door lopen en dan het Ede Staalpad op gaan, verlaten we het museumterrein. Bij de picknick-parkeerplaats steken we even later de N361 over, om dan vanaf de locatie van het oude borgterrein van Borgweer over mooie paden door een langgerekt bosperceel achter de plaats Wehe den Hoorn langs te lopen. Als we (de doorgaande straat naar) Nijenklooster oversteken, lopen we eigenlijk al binnen de bebouwde kom van Wehe den Hoorn. We steken de Hoornse Vaart een keer over, en even later bij het buurtschap Scholtenstil nog eens.
Over de Mernaweg wandelen we het dorp uit, om dan voor de derde maal de Hoornse Vaart over te steken. We komen dan op een tamelijk nieuw-geasfalteerd fiets- en wandelpad langs de Aagtsweg richting Eenrum.
Toch lopen we niet door tot Eenrum, maar nemen iets verderop de afslag in noordelijke richting, eerst langs de Eenrumermaar. Dan volgen we het smalle fiets- en wandelpad Eenrumerstreek door de Eenrumerstreek - langs enkele boerderijen zoals de boerderij Den Oever - tot aan de Molenweg. 
Over de Dwarsweg en de Oosterweg lopen we door naar Oosterhuizen. Bij de boerderij Huninga van Oosterhuizen volgen we een graspad langs de Westernielandstermaar. Die steken we bij een boerderij over, om dan een eindje verderop bij Fraaiemaheerd de Pieterbuurstermaar over te steken via een opvallend hoge houten voetgangersbrug, ook wel een hooghout genoemd. Over het betonpad gaat het dan verder langs de Pieterbuurstermaar in de richting van Pieterburen.

Van Pieterburen naar Kaakhorn & Westernieland
Achter de Zeehondencrèche (bekend van Lenie 't Hart) en de plaatselijke camping langs wandelen we bij de 15e eeuwse Petruskerk het dorp Pieterburen binnen. De gotische dorpskerk is helaas gesloten, dus die kunnen we nu niet bezoeken. Daarom gaan we langs de botanische tuin 'Domies Toen' naar het centrum van Pieterburen. Daar drinken we te midden van andere ontbijt- en terrasgasten een kop koffie. Het is nu 10:00 uur, dus we hebben inmiddels eerst bijna twee uren gereden en in aansluiting daarop nu twee uren gewandeld. Tijd voor koffie dus, alvorens we het dorp weer uit gaan.
Pieterburen is ook de startplaats van het 482 kilometer lange Pieterpad, het meest bekende langeafstandswandelpad van Nederland, van Pieterburen naar de Sint-Pietersberg in Limburg.
Op het dorpsplein tegenover het hotel-restaurant wordt een warenmarkt opgebouwd, en ondertussen breekt de zon door. We hebben tot nu toe tijdens het wandelen geen regenbui gehad, ondanks de dreigende luchten in het zuidoosten, maar vanaf nu blijft het droog en zonnig, met een aangenaam briesje.
Over de Frederiksoordweg verlaten we Pieterburen, om vervolgens door te lopen naar de Oudedijk, over een mooie fiets- en wandelpaadje langs enkele boerderijen. 
Over de Kaakhornsterweg gaat het dan verder naar het buurtschap Kaakhorn, gelegen binnen de bebouwde kom van Westernieland, dat zuidoostelijk van Kaakhorn ligt. In dit gebied heb ik afgelopen voorjaar - op 29 maart 2022 - een mooie wandeldag gehad met mijn voormalige hogeschoolcollega Willem, die geboren en getogen is in Westernieland. In een schuurtje van één van de woningen aan de Kaakhornsterweg staat een paard op stal, dat ons vanuit de stal nieuwsgierig gadeslaat. Via de Schaapweg verlaten we Kaakhorn/Westernieland.

Naar de Waddenzeedijk
De Schaapweg voert ons richting Waddenzeedijk. Maar voordat we daar komen, passeren we eerst de locatie van het voormalige barakkenkamp, waar tussen 1939 en 1947 de indijkers van de Linthorst Homanpolder onder erbarmelijke omstandigheden hun zware bedijkingswerkzaamheden hebben moeten doen. Vóór en in de Tweede Wereldoorlog ging het om een werkverschaffingsproject voor werkeloze arbeiders, en vlak na de Tweede Wereldoorlog zijn hier NSB-ers voor straf tewerkgesteld. Iets verderop getuigt een monument van de bedijking van de Linthorst Homanpolder. Twee stenen reliëfs in dat monument laten zien dat dit indijken de transitie betekende van zeehondenjagers op zee naar boeren met vee en oogst uit een hoorn van overvloed.
Dat het ook wel eens helemaal fout ging, blijkt wel uit het andere monument aan de overzijde van de Allard Kwastweg. Hier worden de indijkers herdacht die verderop met een bus zijn verongelukt, toen die bus in botsing kwam met een passerende trein.
Aan het eind van de Onderhoudsweg gaan we de Waddenzeedijk op.

Van dijkvak naar dijkvak met vergezichten links en rechts
Op de zeedijk raken we in gesprek met een hier wandelende vrouw, die ons vertelt dat ze dit weekend haar woonplaats Assen is ontvlucht vanwege de grote drukte van de jaarlijkse Asser TT-motorraces. Ze had hier een verblijfsaccommodatie geboekt met haar zuster, om in deze regio in alle rust het weekend door te brengen.
Wij gaan nu totaal 12,5 kilometer voortdurend de Waddenzeedijk volgen, nu eens binnendijks of buitendijks aan de voet van de dijk, dan eens bovenop de hoge grasdijk. Boven op de zeedijk kunnen we van het ene dijkvak naar het volgende dijkvak gaan door via een betonnen overstap elke keer het veehek tussen twee dijkvakken over te steken.
Het was ons eerder al opgevallen, maar ook vanaf de hoge Waddenzeedijk kun je heel goed zien dat er hier in Groningen voor is gekozen om aan de buitenzijde van de zomerdijk een kilometers lange bomenrij te planten.  
Op een gegeven moment passeren we een nat natuurgebied aan de binnenzijde van de zeedijk. Wellicht is dit gecreëerd als kleiput. Een kakofonie van vogelgeluiden ervaren we hier van links buitendijks en rechts binnendijks. Een groot aantal watervogels verblijft en foerageert in dit mooie waterrijke laagland.

Valken
Als ik op een gegeven moment weer een veehek nader, vliegen vlak vóór me drie jonge valken op vanuit het hoge gras op de zeedijk. De oude valk vliegt gelijktijdig ook op, maar grijpt zich vast in het gaas van het veehek. De valk probeert met de kop door de mazen van het gaas te kruipen, maar de klapwiekende vleugels belemmeren dat. Doorlopen naar de valk zou de situatie verergeren, dus ik kies ervoor om de valk met een boogje rechtsom te naderen, opdat de vlak niet vooruit zal vluchten, maar zijwaarts linksaf langs het gaas. Dat werkt perfect, want nu ziet de valk de kans schoon om het gaas los te laten, en linksaf op te vliegen, om zo te vluchten. Missie geslaagd; en eind goed, al goed. Ondertussen zitten de drie jonge valkjes aan de voet van de dijk bovenop hun valken-nestkast dit tafereel van één van hun ouders gade te slaan.

Noordpolderzijl
Dan naderen we Noordpolderzijl, met haar kleinste getijde-zeehaven van Nederland, die voor wat betreft de toegankelijkheid qua in- en uitvaren afhankelijk is van het getij. Binnendijks staat een spui-gemaal, en ook het zogenoemde Zielhoes uit het begin van de 19e eeuw. Voorheen was dit de sluiswachterswoning, en de bovenverdieping - met uitzicht over kwelders, wad en zee - werd gebruikt door het waterschapsbestuur. Tegenwoordig is het een café-restaurant met een terras, waarop toeristen in de zon genieten van de gezelligheid. Wij pauzeren bovenop de zeedijk. Vanaf de kruin van de Ommelanderzeedijk heb je uitzicht over het Boschwad, Rottumerplaat, Rottumeroog en Zuiderduintjes recht vóór ons, en in het noordoosten zien we het Duitse Waddeneiland Borkum liggen. Beschenen door de zon kun je het strand en de bebouwing van de strandpromenade van Borkum goed zien.
Nadat we een kop thee hebben gedronken in het Zielhoes lopen we achter een groep wadlopers de zeedijk weer op. De wadlopers krijgen bovenop de dijk een instructie over de kwelderroute van Noordpolderzijl, en wij gaan verder over de kruin van de Waddenzeedijk in oostelijke richting. 

Verder naar het Uithuizerwad
In de voorgaande zes kilometers hebben we in het buitendijkse gebied al veel koeien, paarden en schapen zien lopen. 
Ook op de zeedijk grazen in verschillende dijkvakken veel dijkschapen. Eveneens op de dijkvakken tussen Noordpolderzijl en het Uithuizerwad grazen veel schapen. Op dit 12,5 kilometer lange dijktracé - noordelijk langs de Lauwerpolder - passeren we toch zeker wel enkele duizenden dijkschapen, die het gras van de grasdijken goed begrazen. 
Ter hoogte van de parkeerplaats bij het Uithuizerwad verlaten we de zeedijk, om dan over de Lauwersweg door de Uithuizer Polder binnendijks verder te lopen richting Uithuizen.

Naar de Menkemaborg van Uithuizen
Op de Lauwersweg gaan we al vrij spoedig door het eerste dijkgat van de zomerdijk. Bij de Binnenbermsloot gaan we door het volgende dijkgat, en ook dan steeds maar verder in zuidelijke richting naar Uithuizen. 
Bij de Oude Dijk aangekomen, zien we twee uitgebroken lammeren aan de kant van de weg. Ik drijf ze het boerderijerf op tot achter de grote loods waar het schapenkamp is. Daarna gaan we de Oude Dijk op, om direct voorbij de boerderij al het Schelppad op de gaan, nog altijd in zuidelijke richting naar Uithuizen. Na de R.P. Dojesweg gaan we verder over de Talmaweg, waarmee we ook de N363 oversteken. 
Vlak vóór het dorpscentrum nemen we dan de Borgweg, die ons naar de Menkemaborg voert, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.
Voordat we vertrekken vanuit Uithuizen, gaan we om 15:40 uur eerst nog het terrein op van de monumentale Menkemaborg, waar het gezellig druk is. 

Regen als toetje
Op het moment dat we over de Menkemaweg het borgterrein verlaten, begint het licht te regenen. We zijn dus mooi op tijd vóor de regen aangekomen op ons eindpunt in Uithuizen.  
We stappen in de auto en rijden terug naar Leens, waar we onze andere auto afhalen. Dan rijden we weer terug naar Feinsum. Onderweg krijgen we af en toe te maken met een regenbui, hetgeen ons bevestigt dat we er vanmorgen goed aan hebben gedaan om zo vroeg op te staan. We hebben precies de mooi weer-uren van deze zondag meegenomen, en hebben de route van 34,6 kilometers afgelegd in de acht regenloze uren van deze dag.

Gepost door op Geen opmerkingen:

zaterdag 25 juni 2022

A Pilgrim's Guide to the Camino Portugués

Vrijdag 24 juni 2022
  
Cover van de wandelgids 'Camino Portugués'

Wandelgids Caminho Portugués
Een internationaal bekende schrijver van wandelgidsen voor pelgrims die door bijvoorbeeld Portugal en Spanje over de Sint-Jacobsroutes richting Santiago de Compostela wandelen, is de Britse auteur John Brierley. Hij schrijft compacte en mooi geïllustreerde wandelgidsen voor wie deze Jacobspaden wil bewandelen. 
In 2005 produceerde Brierley de wandelgids 'A Pilgrim's Guide to the Camino Portugués' met als subtitel: 'A Practical & Mystical Manual for the Modern Day Pilgrim'. Dit is de wandelgids van de Portugese pelgrimsroute van het Portugese Lissabon naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela. Dat pelgrimspad wordt in het Portugees de 'Caminho Portugués' genoemd. 
Durkje en ik maken tijdens onze pelgrimages graag gebruik van de Engelstalige pelgrimsroutegidsen van John Brierley, en gebruikten voor onze pelgrimage van Lissabon naar Santiago de Compostela (in 2016 & 2019 & 2022) gebruik van de 6e druk, van het jaar 2015.

Twee versies wandelgidsen met wandelkaarten
Deze wandelgids begint met een Voorwoord, een Introductie, een Historische schets, een Voorbereidingsparagraaf, een Checklist, een Legenda bij het kaartmateriaal, en daarna volgen de beschrijvingen van de wandel-etappes, met daarin niet alleen aandacht voor praktische zaken, maar ook met korte teksten over de mystieke aspecten van het pelgrimspad, en over je eigen persoonlijke reflectie gedurende het wandelen van die etappes. De gids-teksten zijn beknopt maar duidelijk, en elke etappe sluit af met een opsomming van mogelijke overnachtingsadressen langs de route. Deze wandelgids bevat tevens tien stadsplattegronden en ruim honderd kleurenfoto's, die een impressie geven van hetgeen je onderweg kunt zien.
Naast deze complete wandelgids werd er in het jaar 2011 aanvullend ook een beknopte versie uitgegeven met als titel: 'Camino Portugués - Camino Central - Lisboa Porto Santiago - maps mapas mappe karten cartes', hetgeen een uitgeklede versie is met overwegend kaartmateriaal uit de complete versie. Deze uitgeklede versie bevat naast het kaartmateriaal ook de overnachtingslocaties onderweg. Bovendien is deze versie (beknopt) meertalig: Engels, Spaans, Portugees, Duits, Italiaans en Frans). 
Beide versies van deze wandelgids bevatten trouwens ook de hoogteprofielen van de afzonderlijke etappes.

Etappe-indeling van de Caminho Portugués
Iedere schrijver van dergelijke wandelgidsen voor pelgrims kiest zelf de door hem of haar aan te bevelen etappes, qua route(varianten) en qua lengte. John Brierley bijvoorbeeld heeft deze 614,1 kilometer lange Portugees-Spaanse pelgrimstocht van 23 etappes onderverdeeld in twee tracé's, te weten:
  • 1. Dertien etappes van Lissabon naar Porto, over een lengte van 372,2 kilometer, met een gemiddelde etappelengte van 28,6 kilometer;
  • 2. Tien etappes van Porto naar Santiago de Compostela, over een lengte van 241,9 kilometer, met een gemiddelde etappelengte van 24,2 kilometer.
Daarmee komt een dag-etappe van Brierley uit op 26,7 kilometer gemiddeld. Je hoeft je daar (uiteraard) niet aan te houden, want je kunt (natuurlijk) prima per dag meer of minder kilometers gaan lopen, en onderweg op de door jou zelf gekozen afstand een overnachtingsaccommodatie zoeken. Zo hebben Durkje en ik ervoor gekozen om deze hele Caminho Portugués in 27 etappes te lopen, waarmee onze gemiddelde etappe-afstand op 22,7 kilometer per wandeldag kwam.

Pelgrimeren op de Caminho Portugués in 2016 & 2019 & 2022
  • Het eerste traject - van Lissabon naar Coïmbra - hebben we van 24 april 2016 tot en met 4 mei 2016 in 11 dagen gelopen, over een afstand van 244,6 kilometer, met een gemiddelde afstand van 22,2 kilometer per dag.
  • Het tweede traject - van Coimbra via Porto naar Pontevedra - hebben we van 20 april 2019 tot en met 3 mei 2019 in 13 dagen gelopen, over een afstand van 304,9 kilometer, met een gemiddelde afstand van 23,5 kilometer per dag.
  • Het derde traject - van Pontevedra naar Santiago de Compostela - hebben we van 2 tot en met 4 mei 2022 in drie dagen gelopen, over een afstand van 64,6 kilometer, met een gemiddelde afstand van 21,5 kilometer per dag.
Voorafgaand aan dat derde traject zijn we echter weer teruggegaan naar Porto, om óók de kustvariant van de Caminho Portugués erbij te lopen. Die kustvariant wordt door John Brierley in zijn wandelgids niet beschreven, dus daartoe hebben we gebruik gemaakt van andere pelgrimsgidsen. De kustroute van Porto naar Redondela hebben we van 23 april 2022 tot en met 1 mei 2019 in 9 dagen gelopen, over een afstand van 195,9 kilometer, met een gemiddelde afstand van 21,8 kilometer per dag. Van Redondela hebben we met de trein gereisd naar Pontevedra, want dat traject hadden we op 2 en 3 mei 2019 al gelopen, en zo vonden we in Pontevedra de beoogde aansluiting op de binnenlandse (Interior) route, zoals John Brierley deze in zijn wandelgids wel beschrijft.
 

De Caminho Portugués van Lissabon via Porto naar Santiago de Compostela
Hieronder volgt een overzicht van onze 27 etappes van de Caminho Portugués van Lissabon naar Santiago de Compostela, zoals John Brierley die in 23 etappes beschrijft in zijn wandelgids.
Omdat Brierley de kustvariant niet beschrijft, wordt die variant - ondanks het feit dat we die wel hebben gelopen - hieronder niet vermeld.
"I am doing the Camino once again,
looking for something I left behind, or perhaps never found.
It's like coming home".
(John Brierley)
Gepost door op Geen opmerkingen:

donderdag 23 juni 2022

Zonsondergang in Feinsum

Donderdag 23 juni 2022
 
Zonsondergang in Feinsum

Gepost door op Geen opmerkingen:

woensdag 22 juni 2022

Verslag van een voetreis naar Santiago de Compostela'

Woensdag 21 juni 2022
 
Cover van het boek van Leonie Joosting Bunk

De voetreis van een aarde-vrouw
Leonie Joosting Bunk (1959) besloot in 1999 te voet naar Santiago de Compostela te gaan; in het jaar dat ze 50 jaar werd. 
In 2009 was het zover: 
Tijdens haar reis hield ze een dagboek bij. 
Is ze de eerste weken vooral bezig met hoeveel kilometers ze zou lopen, en waar ze zou slapen, gaandeweg verandert het karakter van de reis. 
In haar boek 'Verslag van een voetreis naar Santiago de Compostela' (2011) word je door Leonie als lezer als het ware meegenomen in haar voettocht.
Het boek kreeg als subtitel: 'De overgang van een aarde-vrouw':
  • Ik kom nergens vandaan, en hoef nergens heen.
  • Er is geen weg te gaan, want ikzelf ben de weg.
Winter 1998
  • Ik voel me verdwaald in mijn eigen leven, maar weet niet wat ik er aan kan veranderen.
  • Voor het eerst van mijn leven heb ik durven zeggen wat ik diep van binnen voel.
  • Het schept helderheid na een lange periode van verwarring.
  • Nooit eerder heb ik beseft dat de regie om het plezier in werk te creëren bij mezelf ligt.
Herfst 2008
  • Durf ik alles los te laten en te gaan? Het antwoord ligt in de vraag besloten.
Voorjaar 2009
  • Het bezig zijn in de aarde - samen met anderen - en het luisteren naar hun verhalen brengt me ook dichter bij mezelf.
  • Wat me het meeste moeite kost, is het loslaten van waar ik mee bezig ben.
  • Ik kan me nog altijd niet voorstellen hoe het is zo lang van huis te zijn.
  • Ik vraag me telkens af waar ik zoveel warmte en liefde aan verdiend heb.
Het vertrek
  • Het is een enorm contrast met de rust die me nu omringt.
  • Dit is de weg die ik ga; waarvan ik al lang wist dat ik hem ooit zou gaan, en die ik ook wilde gaan.
  • Ik zie prachtige dingen, maar zie vooral af.
  • Een oude man vraagt of ik een pelgrim ben. Dat ben ik - ik moet er nog aan wennen.
  • Ik vraag me af waar ik aan begonnen ben.
  • Al schrijvend baan ik me een weg door mijn gevoelens en gedachten.
  • De Ardennen zijn venijnige heuvels.
  • Klim en klauter niet elke berg op.
  • Voor het eerst geniet ik van de tocht.
  • Overal zijn mensen die me helpen.
  • Dit was de eerste week als pelgrim, en ze voelden dat het anders was dan andere wandelingen.
  • Een stuk van de GR654 was veel te steil om te lopen en ze hadden zich aan touwen omhoog moeten hijsen.
  • Ga ik voor de mooie route en het avontuur, of ben ik op zoek naar de kortste weg naar Santiago de Compostela?
  • Ik ben in een constant gevecht verwikkeld met mijn lichaam. Mijn lichaam protesteert telkens tegen de inspanningen.
  • Wandelen is nou ook niet de meest boeiende bezigheid.
  • Er ontstaat zo langzamerhand een nieuw ritme van de dingen.
  • Misschien wordt het tijd om achter me te laten wat ik niet nodig heb, al weet ik niet wat. Er komt vast een punt dat dingen niet nodig blijken te zijn.
  • Ik krijg lol in het elke dag opnieuw inpakken van alles wat ik heb, en het volgen van mijn voeten.
  • Het sterkt me dat ik niet alleen op weg ben, maar met velen.
  • Geen enkele pelgrim houdt zich aan het pad.
  • De stress van de eerste dagen lijkt voorbij. Het genieten begint - gaan en zien waar ik uitkom.
  • De richting staat vast; waar ik slaap niet. Dat komt wel goed.
  • De Franse wet gebiedt dat iedere Fransman dagelijks vers brood moet kunnen kopen.
  • Wat heb je aan talent, als je niet weet waar je het voor kunt gebruiken. Wat heb je aan een verzameling van talenten, als je geen keuze maakt?
  • De beweging heeft een heilzaam effect.
  • Alle drie zijn we op zoek naar de oorsprong van onze eigen innerlijke beweging.
  • De onderliggende boodschap, dat het leven lijden is, heeft zich in ons genesteld.
  • Ik word langzaam in de gebruiken van de Camino ingewijd.
  • Naarmate ik langer onderweg ben en ik gewend raak aan het ritme van het lopen, verschuift mijn aandacht naar mijn gedachten. Ik merk het op, kan er geen weerstand aan bieden. Het gaat vanzelf.
  • Waar een wil is, is een weg.
  • Ik vind het een opgave om mijn droom te volgen en deze weg te gaan.
  • Ik word gevoeliger; voel me meer verbonden met de mensen die me dierbaar zijn, en daardoor word ik gevoeliger voor hun uitspraken, en word ik kwetsbaarder.
  • Vermoeidheid vermindert de weerstand tegen ongewenste gedachten.
  • Opstaan en verder gaan. Ik geniet ervan - het is vredig.
  • Mijn tocht is ook een innerlijke tocht aan het worden. Ik merk innerlijke bewegingen op, waarvan ik geen vermoeden had.
  • Genieten van genoeg - hier kan geen sterrenrestaurant tegenop. Eten krijgt sowieso een heel andere betekenis. Mijn houding ten opzichte van eten verandert. Ik waardeer het anders, nu ik met de beperktheid te maken heb. Ik ben me opeens bewust van de enorme rijkdom van wat er allemaal beschikbaar is in alle eenvoud.
  • Ik loop mijn overgang.
  • De controle is geen doel meer - laat het onverwachte maar gebeuren; mijn ervaring is dat het altijd meer meebrengt dan dat je aan controle verliest.
  • Zo leerde ik door schade en schande dat wandelen meer is dan de ene voet voor de andere zetten.
  • Deze tocht is mijn droom.
  • Overal op de weg zijn engelen die me helpen.
  • Ik ontdek dat mijn bewustzijn onderweg verandert.
  • Ik merk dat ik niet goed kan uitleggen wat de Camino met me doet.
  • De beweging die ik maak, is niet alleen in zichtbare kilometers. De weg die ik buiten afleg, leg ik ook van binnen af.
  • De pelgrimsweg lopen, is een weg van ontvangen en weer loslaten; dat geldt ook voor de gedachten die komen en gaan.
  • Iets anders dat opvalt onderweg, is de verlatenheid in de dorpen.
  • Er zijn steeds van die kleine voorvallen die elke dag anders maken dan andere.
  • Dit is weer zo'n typisch ingeslapen Frans dorp: luiken en deuren gesloten en geen hond op straat.
  • Aankomst in Vézelay: alsof ik iets afsluit - een eerste doel bereik. Het laatste stuk omhoog naar de kathedraal is zwaar. Ik wil hier eerst aankomen, en vieren dat ik deze mijlpaal heb bereikt.
  • Alles komt hier vandaag samen in het hier en nu.
  • Het is een verademing dat er ergens in Frankrijk nog wordt geleefd in de zomer.
  • Ik kan de eenheid voelen - het is een bijna heilige ervaring.
  • Hoewel ik het geweldig heb gevonden om hier een extra dag te blijven, is het tijd verder te gaan.
  • Het is een aangename ervaring, een bijzonder gevoel om hier te lopen, wetend dat zo velen me voor zijn gegaan, en velen me ook zullen volgen.
  • Alles is nieuw voor me.
  • Er verandert iets in mij; in de manier waarop ik dingen om me heen zie, hoor, voel, beleef. 
  • Ik kan me steeds beter beperken tot mijn waarneming - zonder invulling of mening.
  • Ook mijn oren doen mee in de verandering; ik hoor veel anders.
  • Er komt een ander soort sensitiviteit over me.
  • Het geluid van een grote weg verscheurt letterlijk het landschap gedurende lange tijd.
  • Ik krijg een lesje in omvormen, andersom denken.
  • Door te lopen door dit land, soms gedachteloos. krijgen nieuwe gedachten en ideeën de ruimte.
  • Mijn weg is aards.
  • Emotioneel gebeurt er ook van alles.
  • Ondertussen reist mijn geest dankbaar mee.
  • Het lijkt wel of onze wortels in de fysieke wereld langzaam afsterven.
  • Vijf mensen die elkaar overal tegen komen; ook dat is bijzonder aan de Camino.
  • Het is fijn om zoveel aandacht te krijgen van het thuisfront.
  • Het is wonderlijk om volslagen vreemden toch 'eigen' te voelen; een lotsverbondenheid - dat is het pelgrim zijn.
  • Ik moet er niet aan denken in dezelfde mallemolen terecht te komen als waar ik uit kom. Deze reis zal me iets anders moeten opleveren dan een voortzetting van hetzelfde.
  • Het valt me op hoe ik steeds meer opmerk onderweg.
  • Alles heeft zijn eigen intensiteit.
  • Som wil ik verder dan mogelijk is en moet ik berusten in het feit dat ik niet zo ver kom.
  • Ik verwonder me over de toevalligheid van onze ontmoetingen.
  • Wat er was, was goed. Meer is niet nodig.
  • Het geluid van verkeer verscheurt letterlijk de stilte.
  • De liefde laat ik toe. Dit is puur - zonder dwanggedachten en dwangvormen, die voor verliefdheid zo kenmerkend zijn. 
  • Verliefdheid kan teleurgesteld worden als ze onbeantwoord blijft. Liefde niet; liefde heeft geen antwoord nodig, is zichzelf genoeg.
  • Het hier en nu is voldoende, en ik heb er genoeg aan.
  • Als ik niet in beweging kom, zal ik mijn bestemming niet bereiken.
  • Van je familie neem je nooit echt afscheid.
  • Op begraafplaatsen is bijna altijd een kraan te vinden.
  • We zijn woordeloos met elkaar verbonden.
  • Ondertussen vertellen we elkaar verhalen. Het is een aangename manier om elkaar te laten weten wat ons bezighoudt.
  • Alles is veel voor wie niet veel verwacht.
  • De privacy is hier niet noodzakelijk. Iedereen loopt zijn eigen weg. 
  • Kiezen om alleen te gaan, is niet per definitie een afwijzing van de ander, maar een aanvaarding van wat ik nodig heb.
  • Verwachtingen verpesten het hier en nu.
  • Ik heb het meeste angst dat alles was er nu is, later niet meer genoeg zal blijken te zijn.
  • Ik hoef mezelf niet te verliezen in een ander; ik kan mezelf juist vinden door de ander.
  • De kracht is het zonder verwachting zijn. Zonder verwachting zijn, betekent vrij zijn en werkelijk de aandacht op het nu richten.
  • Liefde is wat er is als er niets meer hoeft.
  • Door de heimwee naar het bekende dat het hart al kent, ontstaat verlangen. Verlangen is de basis van iedere beweging.
  • Hoe meer we weten dat het uur van afscheid naderbij komt, hoe meer we ons met elkaar verbonden weten.
  • Pelgrims komen en pelgrims gaan. 
  • De pelgrimfabriek is zomaar vlak vóór Saint-Jean-Pied-de-Port ontstaan.
  • Het lopen voelt als een gebed - als een litanie van gebeden.
  • Elk mens is als een gebed op weg naar zijn bestemming.
  • De eenvoud van het elke dag opnieuw op weg gaan.
  • Hier lopen, is pure liefde in al zijn schoonheid.
  • Liefde is de drager van het leven; van alles wat er is.
  • Eindelijk Spanje.
  • Het was een bijzonder moment om in de verte de Pyreneeën te zien liggen.
  • Het was ook grappig om te merken dat je als pelgrim zelf het middelpunt van de toeristische attractie bent in Saint-Jean-Pied-de-Port.
  • Pelgrims laten hun sporen na.
  • Ik ben me er opeens van bewust dat ik velen kan liefhebben.
  • Mijn verhaal is anders geworden door het aan hem te vertellen.
  • Zelf heb ik nooit goed geleerd te ontvangen. Dat is het moeilijkste voor me: werkelijk ontvangen.
  • Voor het eerst van mijn leven weet ik wat liefhebben inhoudt. Het komt van binnen uit - er is geen ander voor nodig. Het is de liefde voor mezelf die maakt dat ik een ander daarin kan ontvangen.
  • Dit is het moment waarop ik als vrouw geboren word.
  • Elke dag word ik een beetje meer ingewijd in de rituelen van de pelgrim.
  • Ik ben verbaasd over het tempo van mijn belevenissen, gedachten, hoop, emoties en verwachtingen. Maar de vraag wat ik werkelijk belangrijk vind, verplaats ik naar de toekomst. Ik ben in het hier en nu.
  • Een gave is een opgave.
  • Geborgenheid is gevaarlijk - je kunt het alleen maar verliezen.
  • Ik wil niets verliezen en daardoor leef ik het verleden. Zo haal ik het leven, de beweging uit mezelf; verstik ik wat er is.
  • Ik voel mezelf weer en heb dit keer werkelijk ontmoet; ik heb werkelijk lief en durf dit mezelf uiteindelijk toe te geven.
  • De laatste dagen ervaar ik als een rollercoaster van indrukken en gevoelens.
  • Plannen maken doe ik niet meer.
  • De zoektocht naar innerlijke vrijheid gaat vaak gepaard met fysieke scheiding.
  • Een groter verschil in beelden is nauwelijks mogelijk en toch hebben we het over dezelfde persoon.
  • Café's en terrassen op de Camino kenmerken zich door een komen en gaan van mensen.
  • Er is respect voor elkaar en een groot gevoel van saamhorigheid.
  • Alleen door afscheid te nemen, kan er iets nieuws ontstaan, waarvan het bestaan niet eens vermoed werd.
  • Door de camino te lopen, breng ik het leven - en daarmee mezelf - terug.
  • Hoeveel toeval bestaat er in het leven?
  • Ik mag boos zijn, woedend, verdrietig; maar ik ben het zelf die dit oproept.
  • Gaande de weg vervagen de grenzen.
  • Er is een saamhorigheid tussen pelgrims die al langer onderweg zijn.
  • Cruz de Ferro is een mythische plek op de Camino naar Santiago de Compostela.
  • Er is meer goed dan slecht geweest, en het goede zal ik behouden.
  • Ze zullen het niet begrijpen; zij lopen de Camino niet.
  • Ik hoef alleen maar te handelen overeenkomstig wie ik ben. Dat is mijn opdracht: te zijn wie ik ben.
  • Ik krijg een les over mijn eigen vooroordelen; één van de vele lessen hierover tijdens de Camino.
  • 's Lands wijs, 's lands eer. Het is authentiek, en ik geniet ervan.
  • Het stuk door Galicië vind ik het mooiste van alle stukken van de Camino. Eucalyptusbomen. Het ziet er hier uit als een sprookje.
  • Ik ben mooi, want ik ben eindelijk wie ik ben.
  • De tocht heeft me gevoeliger gemaakt. 
  • Het verleden kan niet herleven; alleen het nu kan geleefd worden.
  • Het gaat niet om wat je doet, maar om wie je bent.
  • Voorkomendheid is kenmerkend voor de Camino.
  • Na elke Camino ben je een beetje een ander mens, dan past niet alles meer.
  • Het zal wel weer even wennen worden als ik thuis ben.
  • Dat plannen is er bij mij een beetje uit. Hier heb ik geleerd om bij het moment te leven.
  • De ontmoetingen zijn ook in het normale leven mogelijk. Het gaat over een bepaalde mate van openheid; over aantrekkingskracht en intuïtie.
  • We zijn gekend en geloofd in de liefde van God.
  • Ik moet mezelf kennen en loven, om gekend en geloofd te zijn.
  • Alles wat sterft, brengt nieuw leven voort, om af te maken wat nog niet af was.
Epiloog
  • Misschien heeft de Camino ertoe bijgedragen dat ik mezelf ben, en mijn weg durf te gaan.
  • Ik heb pas na mijn thuiskomst begrepen waarom zo velen telkens weer op weg gaan.
  • Door de Camino te lopen, heb ik ontdekt wat mijn opdracht is in het leven: mijn gaven als opgave aanvaarden.
Gepost door op Geen opmerkingen:

dinsdag 21 juni 2022

Zonsondergang in Feinsum op de langste dag van het jaar

Dinsdag 21 juni 2022
 
Zonsondergang in Feinsum

Gepost door op Geen opmerkingen:

maandag 20 juni 2022

Wachten voor je huwelijksreis

Maandag 20 juni 2022
 
Naar de lange wachtrij buiten de vertrekhal van Schiphol

Trouwen in fasen
Als jong stel moesten Esther & Pieter wel het nodige geduld opbrengen om te trouwen en om hun huwelijk met een bruiloftsfeest te bezegelen. 
Op 17 april 2020 met strikte Corona-beperkingen toch trouwen, op 18 april 2020 dat in heel kleine familiekring toch alvast vieren in een kerk, en uiteindelijk dan de kerkelijke inzegening met een uitbundiger bruiloftsfeest pas kunnen vieren op 23 oktober 2021, dat is kenmerkend voor hoe veel bruidsparen in de Corona-pandemie een begaanbare weg hebben gezocht en gevonden om hun liefde te bezegelen met een trouwbelofte.

Eind goed, al goed, 
Eind goed, al goed, zou je kunnen zeggen.
Maar nu is het dan eindelijk zover dat ook die zo begeerde huwelijksreis begint, aansluitend op deze trouwfestiviteiten in drie delen.
Vandaag mag ik het jonge paar naar Schiphol brengen, waar ze met honderden andere reizigers helaas eerst moeten aansluiten in lange rijen binnen en zelfs buiten de vertrekhallen van het vliegveld. 
Vlak na het middaguur arriveren we op de Kiss & Ride-parkeerplaats van Schiphol, en nemen we afscheid van elkaar voor de duur van hun mooie huwelijksreis. 
Rond het avonduur krijgen we bericht dat ze bijna drie uren hebben moeten wachten in lange rijen om bij de gate te kunnen komen, vanwaar hun vliegtuig - met dan ook nog de nodige vertraging - vertrekt. 
Nog weer later ontvangen we bericht dat ze veilig zijn geland op hun eerste bestemming. 
Dat feest van die zo lang gewenste huwelijksreis gaat vandaag gelukkig dan toch beginnen. Het is ze zo van harte gegund, en we hopen dat ze volop mogen genieten van wat ze zullen zien en beleven.

Gepost door op Geen opmerkingen:

Werken in het buitenland

Zondag 19 juni 2022

Klaar voor vertrek naar België
Rampjaar 1986 in Europa
De kernramp van Tsjernobyl is de grootste kernramp die ooit heeft plaatsgevonden. Het ongeval gebeurde op 26 april 1986 nabij de Oekraïense (toen nog deel van de Sovjet-Unie) steden Tsjernobyl en Pripjat, vlak bij de grens met Wit-Rusland. Reactor 4 van de kerncentrale explodeerde bij dit ongeluk. Dit gebeurde midden in de nacht, toen de meeste inwoners van Tsjernobyl en Pripjat sliepen. 
Een groot deel van de regio was zo ernstig radioactief besmet, dat de bevolking permanent werd geëvacueerd.
De radioactieve besmetting verspreidde zich echter ook naar het noorden van Europa, waar het ook Wit-Rusland ernstig trof.

Gezondheidsvakantie
Kinderen die in dat jaar en in de jaren daarna zijn geboren, kwamen later voor gezondheidsvakanties naar landen als Canada, Italië, Duitsland, Ierland en Nederland. 
Zo kwam in de herfst van 1997 de nog maar tienjarige Wit-Russische Aksana in ons gezin wonen, voor een gezondheidsverblijf van acht weken. Dat werd het begin van een jarenlange vriendschap van ons gezin en onze familie met Aksana en met haar gezin en familie. Vele malen verbleef Aksana in zomervakanties steeds vier weken weer in ons gezin, en in 2004 konden we zelfs haar broertje Djima in de zomervakantie mee laten komen van Wit-Rusland naar ons in Stiens. En tijdens de kerstvakantie en jaarwisseling van 2005 op 2006 zorgden we ervoor dat Aksana en Djima voor het eerst samen met hun moeder bij ons het Kerstfeest en de jaarwisseling konden vieren. Een warme en hechte band is zo ontstaan tussen hun en ons gezin. Heel waardevol voor ieder van ons.

Werken in het buitenland voor je gezin
Dat jongetje van toen, deze Djima, is nu een volwassen man, getrouwd en vader van twee kinderen. Nog steeds hebben Wit-Russische gezinnen moeite om het hoofd boven water te houden. Er is nauwelijks werk voor de mannen, en de inkomens zijn bijzonder laag, net boven het bestaansminimum.
Djima en een bevriende collega zagen zich genoodzaakt om via een uitzendconstructie in het buitenland te gaan werken, om met hun beide gezinnen toch het hoofd boven water te houden. Via een mechanisch constructiebedrijf in Litouwen kregen ze onlangs werk in een groot constructieproject in het noorden van België. Zes weken lang werken ze zes dagen per week zo'n tien uren per dag, en dan mogen ze twee weken naar hun gezin voor een korte vakantie. 
Omdat ze dit weekend konden beschikken over de personenbus van hun uitzendburo hebben we Aleksandr en Djima uitgenodigd om bij ons op bezoek te komen in hun eendaagse weekend.

Warme contacten
Rond het middaguur arriveren ze. Na de lunch gaan we op stap naar de gezellige binnenstad en de zonovergoten Waddenpromenade van Harlingen, en daarna komen onze kinderen ook bij ons thuis op bezoek om Djima en zijn collega te ontmoeten. Durkje en ik hebben Djima in 2004, 2008 en 2010 ook ontmoet tijdens onze bezoeken aan hun familie in Wit-Rusland, dus het is al weer 12 jaar geleden dat we elkaar persoonlijk hebben ontmoet. 
Voor ons allemaal is het natuurlijk een bijzondere ervaring om elkaar na zoveel jaar weer te ontmoeten, en het is mooi dat we dat met onze kinderen in Feinsum vandaag samen mogen delen en beleven.
Vanavond nemen we afscheid. Zij rijden weer terug naar België, waar ze rond middernacht arriveren. Morgenochtend vroeg moeten ze weer aan de slag, zes dagen aaneen. Gelukkig hebben ze een goede werkgever, een prima onderdak, hebben ze mooi werk en kunnen ze hun vakmanschap goed gebruiken in hun werk zo ver van huis.

Gepost door op Geen opmerkingen:

zaterdag 18 juni 2022

Nederlands Kustpad deel 3: Van Warfhuizen naar Rottum

Vrijdag 17 juni 2022
 
Bij de monumentale Hervormde Pastorie van Warffum

















Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren-Nieuweschans
  • In de periode van 4 april 2008 tot en met 25 oktober 2015 wandelden Durkje en ik alle zeven etappes van het Friese Kustpad (LAW 5-4), over een afstand van 150,5 kilometer. Deze wandelgids beschreef de route van Stavoren naar Lauwersoog.
  • Er bestond in die jaren ook een lange-afstand-wandelgids dat de kust van Groningen volgde. Die wandelgids had als titel 'Wad- en Wierdenpad' (LAW 5-5). Deze wandelgids beschreef de route van Lauwersoog naar Nieuweschans, over een afstand van 123 kilometer.
  • Beide wandelgidsen maakten deel uit van het 'Hollands Kustpad', dat loopt van Bergen op Zoom tot aan Nieuweschans.
  • En dat Hollands Kustpad maakt deel uit van de lange Europese wandelroute 'E9' van het Franse Hendaye naar het Poolse Gdansk.
  • Durkje en ik waren aanvankelijk van plan het Wad- en Wierdenpad te gaan wandelen, als vervolg op het Friese Kustpad.
  • Maar inmiddels heeft de uitgever van deze twee wandelgidsen beide wandelgidsen gebundeld in één nieuwe uitgave (2013), die nu de naam kreeg: 'Nederlands Kustpad Deel 3 Friesland - Groningen', met als ondertitel 'Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren - Bad Nieuweschans 268 km'.
Nederlands Kustpad Friesland - Groningen
  • Inmiddels hebben we deze nieuwe combi-editie van het Nederlands Kustpad Deel 3 gekocht, om daarmee het vervolg op het Friese Kustpad te gaan wandelen, zijnde de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans; door Hunsingo, Fivelingo en Oldambt.
  • Maar behalve dat bovengenoemde twee wandelgidsen gebundeld zijn, heeft de uitgever nog enkele andere etappes toegevoegd, en wel als volgt:
  • a. Proloog Afsluitdijk (32,4 kilometer). Deze hebben Durkje en ik grotendeels gelopen op 25 augustus 2007, en de resterende aantak-route op 14 mei 2022.
  • b. Variant W Wadroute: 5 etappes in noord-Groningen, over een afstand van 34,6 kilometer;
  • c. Dagwandelingen Waddenwandelen: 21 etappes in het noorden van Fryslân en van Groningen, over een afstand van 148,5 kilometer.
  • Aan de hand van deze nieuwe combi-wandelgids, gaan we in de komende tijd naast de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans ook nog de 5 variant-etappes lopen en eveneens de 21 dagwandelingen.
  • Vandaag wandelen we door het Groningse Hunsingo van Warfhuizen naar Rottum, over een totale afstand van 23,3 kilometer.
Pater Hugo van de kluizenarij van Warfhuizen
Om 7:45 uur verlaten Durkje en ik vanmorgen Feinsum, om met beide auto's eerst naar het Groningse Rottum te rijden. De temperatuur is dan al 17 graden Celsius, en die loopt vandaag tijdens onze wandeletappe op tot 27 graden Celsius. Het blijft de hele dag tamelijk warm en drukkend, met in de ochtend nauwelijks wind, maar naarmate de dag vordert, begint het iets meer vanuit het zuiden te waaien. 
De ene auto parkeren we buiten de kleine dorpskom van Rottum, en dan rijden we terug naar Warfhuizen, waar we onze andere auto parkeren op het compacte parkeerterrein naast de kerk van Warfhuizen. Die dorpskerk is momenteel de kluizenarij met de naam 'Kluis van Onze Lieve Vrouwe van de Besloten Tuin'. De hier alleenwonende kluizenaar pater Hugo loopt tijdens ons bezoek de kerk in en uit, en in de kerk zitten twee oudere vrouwen in stilte vóór het koorhek in de kerkzaal. Mede omdat we dit kerkje afgelopen zondag al hebben bezichtigd, en omdat we de twee kerkgaande vrouwen in hun stilte niet willen storen, gaan we vandaag niet verder dan tot in de voorhal van de kerk. We beginnen dus direct aan onze etappe van vandaag.

Toevallige ontmoeting met klasgenoot Gosse Koopmans
Net voorbij de kerk zie ik echter een naam op een grote bestelbus staan, die ik ken. Het is de naam van Gosse Koopmans, een vroegere Havo-klasgenoot van me in Drachten, die in Fryslân en ook daarbuiten bekend is geworden als kunstschilder; onder andere van zijn winters buitenschilderwerk in de koude tijden van sneeuw en ijs. Gosse is de zoon van de ook al bekende, en inmiddels overleden, kunstschilder Klaas Koopmans. Ik wist wel dat Gosse met zijn vrouw - die lijstenmaakster is - was verhuisd van Fryslân naar Groningen, maar niet dat zij hier in Warfhuizen hun atelier met galerie en lijstenmakerij hebben gevestigd. Helaas blijken de deuren gesloten te zijn, dus elkaar hier even ontmoeten, zit er waarschijnlijk niet in. Maar net op het moment dat we verder gaan, zie ik Gosse met zijn hardloopmaatje aan komen lopen. Hij nodig ons mee uit naar binnen, waar we de lijstenmakerij van zijn echtgenote en zijn galerie en zijn atelier bezoeken. Met een stapeltje promotie-flyers van zijn komende zomerexpositie in het Friese Eernewoude in mijn rugzak nemen we afscheid, en vervolgen we na deze verrassende ontmoeting onze wandeling door Warfhuizen. 

Waterlopen via Abelstok naar Mensingeweer
Over de Vaart Oostzijde lopen we langs het Warfhuister Loopdiep het dorp uit. Vlak buiten Warfhuizen komen we langs een groep bij elkaar liggende boten, met er bovenop grote hoeveelheden oud ijzer en allerhande andere rommel. 
Dan steken we de Looptil ten oosten van Warfhuizen over, om vervolgens langs de Kromme Raken verder te gaan. In een buitenbocht van de Kromme Raken zien we bij een kleine houten steiger een half gezonken bootje. 
Deze eeuwenoude waterloop van de Kromme Raken volgen we tot aan Abelstok, waar we het fiets- en voetpad blijven volgen tussen de Kromme Raken en het bosperceeel Abelstok, tot aan de N361. 
Hier gaan we onder de Abelstokstertil door, om dan aan de overzijde van de N361 onze weg parallel aan de N361 te vervolgen langs het Gemaal Abelstok.
Eerst ten noorden en even later ten zuiden van de provinciale weg wandelen we over de Mernaweg naar het centrum van Mensingeweer.

Hollands Welvaart in Mensingeweer
Vanuit Mensingeweer is vanwege het nieuwe tracé van de N361 de route van het Nederlands Kustpad omgelegd. Voorheen liep je via Maarhuizen naar Baflo (wat overigens nog steeds wel kan), maar tegenwoordig gaat de route langs Eenrum naar Baflo.
In Mensingeweer maken we eerst een rondje om de witte Michaëlkerk van het dorp. Daarna lopen we over de Hoofdstraat terug naar het Mensingeweerster Loopdiep, om dan over een smal paadje langs het water naar het Mensingeweersterbalkje te gaan, die we gebruiken om het Mensingeweerster Loopdiep over te steken in de richting van de plaatselijke pel- en korenmolen. 
Op een bankje achter deze molen Hollands Welvaart (1855) nemen we plaats voor onze koffiepauze. Daar ontmoeten we even later twee toeristen die met hun autootje een rondrit door deze regio maken.

Op weg naar Baflo 
Via de Eenrummerweg steken we de N361 weer over, om vervolgens over de Matthenesserweg verder te gaan richting Baflo. Deze weg gaat over in de Eenrummerweg, parallel aan het Kanaal Mensingeweer-Baflo. Bij de boerderij van Gerbens aan de Saaxumhuizerweg wandelen we langs een weelderig geel wuivend korenveld. 
Voordat we Baflo binnenwandelen, brengen we onderweg een bezoek aan de voormalige fietsenmaker Steven uit Leens, die hier in twee schuren achter een woning na zijn pensionering hobbymatig bezig is het met opknappen en verkopen van tweedehands e-bikes. Hij laat ons onder andere enthousiast zien hoe hij (eigen)handig fietsaccu's open maakt, om ze te reviseren, waarna ze weer lange tijd mee kunnen. Een mooi initiatief, waarbij duurzaamheid en hergebruik van technische hulpmiddelen voorop staan. 

Baflo en Rasquert
In Baflo steken we de N363 over, om dan direct via de Heerestraat en de Gebroeders Gootjesstraat de aansluiting op de oorspronkelijke route van het Nederlands Kustpad weer op te pakken. In de Hanebijtersgang is een aanwonende bezig om het zand in te wassen in het pas opnieuw bestrate wegdek. Kortgeleden is hier een glasvezelkabel aangelegd, en getuige alle boven het wegdek uitstekende oranje kabeldelen moeten de aansluiting op de woningen nog worden gerealiseerd. 
Direct daarna komen de twee toeristen ons in hun autootje tegemoet, die wij eerder vanmorgen al ontmoetten bij de molen van Mensingeweer.
Bij het Proeflokaal van Bakkerij Rutgers kopen we een zak kwarkbollen voor onderweg, en direct daarna steken we via de smalle en hoge ijzeren voetbrug het Kanaal Mensingeweer-Baflo over.
Door het open gebied langs de tennisvelden en langs de basisschool lopen we dan door naar het wierdedorpje Rasquert. Door de smalle dorpsstraatjes gaat het dan verder de terp op. Op de terp vervolgen we onze route door de smalle Gloep naar de noordkant van Rasquert, dat we via de Meijmaweg bij het kruispunt met de provinciale weg verlaten. 

Het witte kerkje van Breede
Nu volgt een lang traject over het fietspad langs de N363 van Baflo naar Breede. Onderweg passeren we het buurtschap Lutje Marne.
Tot aan Breede komt ons regelmatig de jeugd tegemoet, die op de fiets van de school voor voortgezet onderwijs vanuit Warffum op weg is naar huis, hun weekend tegemoet. Wij naderen Breede, en zien vóór ons de witte kerk en de witte pastoriewoning naast de kerk.
Even later bezoeken we het kerkje van Breede. Van zowel het exterieur als van het interieur zijn de muren in de loop der tijd wit gemaakt. Op één plek van de binnenmuur zie ik dat daar een gedecoreerde cirkel van een oorspronkelijk fresco zichtbaar is gemaakt, en gezien de gave staat waarin die verkeert, is die muurschildering waarschijnlijk ook gerestaureerd.
Langs de plaatselijke camping en het zwembad tussen de bomen verlaten we Breede, op weg naar het Warffumerbos.  

Warffum
Over een lang slingerpaadje gaat de route dan voorwaarts door de lengterichting van dit langwerpige bosperceel tussen Breede en Warffum. Allerhande insecten vliegen hier over en langs het bospad, en in het bos horen we veel vogels uitbundig fluiten.
Voorbij dit Warffumerbos komen we ter hoogte van de spoorwegovergang bij de Onderdendamsterweg, waarover we Warffum binnenwandelen.
Langs de Warffumermaar wandelen we het dorpscentrum van Warffum binnen. Daar bezoeken we de grote Sebastiaankerk, maar die is helaas gesloten. Iets van de doorgaande route af gaan we toch ook even kijken bij de Pastorie-woning van Warffum. De kern van dit eeuwenoude gebouw is 14e eeuws, en men vermoedt dat dit nog het oudst overgebleven 'steenhuis' is van de provincie Groningen.
Bij het zorgcentrum Warfheem houden we onze lunchpauze. De meegenomen broodjes smaken prima, en een pak koude vruchtenyoghurtdrank uit de naastgelegen dorpssupermarkt is een koele verrassing op deze toch wel warme wandeldag.
Daarna lopen we via de Oudendijk en de Oostervalge aan de noordoostzijde Warffum uit. 

De kloosters van Rottum
Op de Westerhornseweg wandelen we in de richting van de enorme vuilstortplaats van Omrin. Deze vuilstortplaats is al geheel afgedekt met folie en aarde, en ziet er nu uit als een lange en hoge heuvel op het overigens tamelijk vlakke platteland rondom. Er is nog wel een milieustraat gevestigd, dus we zien ook regelmatig auto's al dan niet met aanhanger naar en van de milieustraat rijden, waar vuilnis afgegeven kan worden.
Linksom deze milieustraat gaat het dan verder over een fiets- en wandelpad naar de Usquerdermaar. Over het Dingsteepad langs deze waterloop gaat het dan verder in zuidelijke richting. Het laatste stuk gaat vervolgens in oostelijke richting verder over de Jacob Tilbusscherweg naar Rottum. Links zien we verderop in het weiland de twee boerderijen van Bethlehem staan, op de locatie waar vroeger de kloosterboerderij van Rottum stond. 
Bij de entree van Rottum staat een zuil, die is gemetseld van kloostermoppen van het eeuwen geleden al afgebroken klooster van Rottum. Een informatiepaneel met een maquette maken duidelijk hoe ongeveer het voormalige klooster was gelegen op de wierde van Rottum. Zo'n honderd monniken woonden vroeger in het door twee slotgrachten omgeven klooster op de terp, en de nonnen woonden in die tijd buiten Rottum in het nevenklooster van Bethlehem.

Museumhuisje en kloosterkerk op de terp van Rottum
Als we Rottum binnenwandelen, gaan we nog niet direct naar onze auto aan de andere zijde van het dorp. Eerst gaan we namelijk de terp op, omdat we nog een bezoek willen brengen aan de kerk op de wierde.  
Daarbij passeren we op de Kloosterweg het museumhuisje 'Hoeske van Thais Joaptje'.
Dit huisje is gebouwd van kloostermoppen, en bevat slechts één kamer met bedstee. Gelukkig is dit museumhuisje open, dus we kunnen het interieur bekijken.
Buiten zien we de buste van de Groninger dialect-schrijver Jan Boer, die hier in Rottum is geboren. Zijn monument staat op een stenen muurtje op de scheiding van het museumhuisje en het kerkhof op de terp. 
Bovenop de wierde staat de huidige kerk van Rottum, die de veel kleinere opvolger is van de grote kruiskerk van het voormalige Benedictijner kloostercomplex (13e eeuwse Sinte Juliana-klooster) op deze terp van Rottum. 
De kerk is open, dus die kunnen we bezichtigen.
Daarna lopen we over de Kloosterweg weer terug naar de plek waar onze volgende dagetappe verder gaat, en dan stappen we buiten de bebouwde kom in onze auto.
Daarmee rijden we terug naar Warfhuizen, om onze andere auto daar af te halen. Tot onze verrassing zien we bij het Gemaal Abelstok wederom de grote bruine bestelbus van kunstschilder Gosse Koopmans staan. Ik vertel Durkje dat hij daar wellicht zit te schilderen, maar als we het Gemaal Abelstok voorbij rijden, zie ik dat hij daar met een andere man zit te sportvissen.
Als we even later de auto hebben afgehaald bij de dorpskerk van Warfhuizen, rijden we tenslotte terug naar Feinsum. De temperatuur schommelt dan zo rond de 27 à 28 graden Celsius. Het was dus een tamelijk warme wandeldag, resultaat van de tropische lucht vanuit Spanje, die daar al voor dagtemperaturen van rond de 40 graden Celsius zorgde, en die de temperatuur morgen in het zuiden van Nederland laat oplopen tot ongeveer 35 graden Celsius.

Gepost door op Geen opmerkingen:
Abonneren op: Posts (Atom)