Klooster Claercamppad
Op
1 juni 2022 presenteerde de wandel-journalist Fokko Bosker zijn nieuwe fiets- en wandelgids, van het zogenoemde '
Klooster Claercamppad', met de volgende subtitel aangeduid:
'Wandel- en fietsroutes door de Friese Waddendelta'.Deze nieuwe gids bevat voor wandelaars: 13 etappes, 3 rondwandelingen, 1 wadlooptocht, 2 stadswandelingen en 3 fietstochten.
In de Friese Waddendelta ontmoeten water en land elkaar. Dit kustgebied is door de golven en getijdenwerking in duizenden jaren gekneed uit zand, klei en veen. Op de kwelderruggen vestigden zich de eerste Friezen en legden zij de basis voor hun rijk, dat zich uitstrekte vanaf Noord-Frankrijk tot aan Denemarken. Het Klooster Claercamppad brengt deze bijzondere landstreek, de natuur en geschiedenis in veelkleurige verhalen en met afwisselende wandel- en fietsroutes tot leven.
De route van dit pad loopt in grote lijnen vanaf Lauwersoog over Zoutkamp naar Dokkum, en voert dan verder naar Sint-Jacobiparochie (de startplaats van het pelgrimspad 'Jabikspaad'), Franeker en de Hanzestad Bolsward, om vervolgens met een lus over Makkum en Harlingen langs de kust en over de dijken terug naar Sint-Jacobiparochie te leiden.
De eeuwenoude cultuurgeschiedenis van terpen, deltawerken, middeleeuwse kerken, kloosters en florerende handelssteden vertelt een bijzonder gelaagd verhaal.
Koning en vorst
Vandaag wandelen we de twaalfde etappe van het Klooster Claercamppad, van Harlingen via Midlum, Wijnaldum, Roptazijl en Pietersbierum naar Sexbierum, over een afstand van 16,6 kilometer.
Het thema van deze etappe is: 'Gouden mantelspeld werpt licht op het Friese koninkrijk'. Dat thema verwijst naar de goude fibula (mantelspeld), die in 1953 door een boer in het buurtschap Foarryp bij Wijnaldum is gevonden. Deze mantelspeld is gemaakt in de 6e eeuw, en is zo rijk versierd met onder andere edelstenen uit India, dat wordt vermoed dat deze fibula moet hebben toebehoord aan iemand met een hoge positie, wellicht zelfs koninklijk.
We hadden gisteren zullen wandelen, maar door ijzel op de wegen, waardoor ook de busdienst voor enkele uren werd geannuleerd, besloten we gisterochtend in alle vroegte dat we het beter - en wellicht veiliger - vandaag weer zouden proberen.
Het vriest vanmorgen één graad, en de wegen zijn nog wel enigszins glad. De ijzel van gisteren ligt nog rondom ons huis, maar op de doorgaande wegen van ons dorp, en tussen Feinsum en Sexbierum is nauwelijks meer sprake van ijzel, dus we rijden met gepaste snelheid voorzichtig van Feinsum naar Sexbierum.
We parkeren onze auto langs de Hearewei in Sexbierum, precies tegenover de plaatselijke bushalte. Met slechts enkele minuten vertraging arriveert de bus, en rijden we rond 9:15 uur vanuit Sexbierum naar Harlingen, waar we uitstappen bij het NS-station.
Van Harlingen via Midlum naar Wijnaldum
Van het treinstation lopen we langs de Zuidoostersingel door Harlingen naar het Franekereind. Vanaf de brug tegenover het voormalige Trebol volgen we de Kanaalweg langs de Franekertrekvaart. Aan het oostelijke eind van Harlingen steken we het Van Harinxmakanaal over.
Aan de overzijde van het kanaal volgen we het wandel- en fietspad van de Hopmansweg naar de rand van de bebouwde kom van het Friese Midlum.
Op de Kerkstraat passeren we eerst de 12e-eeuwse Nicolaaskerk, en dan vervolgen we de Kerkstraat tot aan de noordkant van het dorp. Daar gaan we via een tunneltje onder de Zuidwalweg (N390) door, en nu staan we vóór het akkerlandschap tussen Midlum en Wijnaldum.
Een mooi verhard pad voert ons dan - tussen de akkers door - naar Wijnaldum. We moeten gedurende de hele dag uitermate goed uitkijken en voorzichtig zijn, want over de hele afstand van deze etappe komen we regelmatig op delen van de route die nog grotendeels bedekt zijn met de ijzel van gisteren. Af en toe dreigen we even uit te glijden en te vallen, maar het gaat vandaag gelukkig steeds goed. Het betekent overigens wel dat we hier en daar even door de berijpte berm moeten lopen, teneinde de plaatselijke ijsvlaktes te omzeilen, maar ook dat gaat goed.
Via de Alde Leane lopen we even later het Friese terpdorp Wijnaldum binnen.
Worst en kaas in de Winamer Terpentoer
Het Tsjerkepaad volgen we rondom het kerkhof. Links staat op de terp de Andreaskerk, en rechts in de consistorie bevindt zich het archeologisch steunpunt van deze regio. 'Open' staat er naast de deur, maar de deur die toegang zou kunnen geven tot het archeologisch steunpunt is op dit moment helaas gesloten.
Daarom wandelen we via de Buorren het dorp uit. Langs de Buorren zien we de dikke rijp op de takken van de bomen in het dorpsbosje, dat is aangelegd op de veel de diep afgegraven Winamer terp. Als de temperatuur later op de dag boven het vriespunt komt en het iets harder begint te waaien, krijgen we regelmatig de klontjes rijp-ijs op onze hoeden en jassen.
Waar de Buorren over gaat in de Terp, draaien wij het Fiskerspaed op. Langs dit schelpenpad staat de - ogenschijnlijk - deels ingegraven Terpentoer, een lage uitkijktoren in de vorm van een terp, ontworpen door de Friese architecte Nynke Rixt Jukema. In het binnenwerk van dit cortex-stalen terpen-kunstwerk kunnen we aangenaam uit de koude wind een kop meegenomen koffie drinken en een broodje eten, rondom de reliëfmaquette die uit een miljoenen jaren oude zwerfkei is gecreëerd door beeldhouwster Roelie Woudwijk. Op een bankje in het binnenste van de terp liggen twee pakjes verpakte leverworst en twee zakjes Mozzarella-kaas; waarschijnlijk door een voorbijtrekkende wandelaar per ongeluk achtergelaten op deze plek.
Langs de Roptavaart naar Roptazijl
Vanuit Wijnaldum volgen we een schelpenpad langs een vaart, en verderop langs de Roptavaart, de voormalige zeeslenk De Ried. Via een bruggetje van de Fiskersbuorren steken we even later bij het voormalige vissershuisje de Roptavaart over, om dan langs de Roptavaart en via het Waaigat naar de Hearewei (N393) te gaan.
Waar we de N399 bereiken, ligt links van het pad een grote bult wortelen in het veld.
We volgen de Hearewei in zuidwestelijke richting, totdat we rechtsaf de Siverdaleane op kunnen. Over de Hoarnestreek lopen we daarna langs de majestueuze Ropta State, met haar evenzo majestueuze state-tuin ten zuidoosten van de state.
Over de Sylsleane wandelen we door de Riedpolder langs de Roptavaart naar Roptazijl. Twee mannen en een jongen zijn op dit moment bezig om snoeihout dat aan de overzijde bij de boerderij in de Roptavaart is gevallen, uit het water te vissen.
Voorbij het gemaal Ropta van Roptazijl - met een zeehevel voor vismigratie - gaan we de Waddenzeedijk op.
Kustwandelend naar Liauckama State
We kunnen vanaf Roptazijl grotendeels beschut tegen de koude zuidenwind buitendijks langs de Waddenzee lopen. Ze zon schijnt inmiddels lekker, en van de winterse wind hebben we achter de dijk niet veel last.
Langs de zee lopen we in noordoostelijke richting buitendijks tot aan de Frousleane in de Bjirmen.
Via de Frousleane gaan we dieper landinwaarts. Op de kruising met de Hoarnestreek (een oude zeedijk) ligt een akker, begroeid met spruitkool. Spruitkool kan prima tegen de vorst, maar aan de machine op de akker kun je zien dat in deze periode de spruitjes worden geoogst.
Enkele honderden meters verderop wandelen we over een schelpenpad rond het oude state-terrein van Liauckama State, waar in de dertiende eeuw een stins is gebouwd, waarvan niet veel meer is te zien, dan alleen nog het monumentale poortgebouw uit 1604.
Pietersbierum
Vlak vóór Sexbierum en Pietersbierum komen we weer terug bij de Hearewei. Die steken we over, om dan langs de tuin van het Thomashuis naar de voorzijde van het Thomashuis te lopen. Daar is en wordt alles in gereedheid gebracht voor de kerstmarkt die hier later vanmiddag vanaf 16:00 uur zal worden gehouden in de voortuin van het Thomashuis. In een overkapte boerenwagen staan alvast enkele stoelen voor waarschijnlijk musici, waarop we plaatnemen voor onze lunchpauze, ook nu weer goed beschermd tegen de koude wind. Vanaf de hoge laadvloer van de boerenwagen hebben we een mooi uitzicht over het al half ingerichte kerstmarktterrein, met vlak vóór ons de al geïnstalleerde kunstijsbaan, compleet met een groot aantal schaatsen.
Op het Breed Plak gaan we na deze lunchpauze het Skippersdykje op, om dan tussen Pietersbierum rechts van ons en Sexbierum links van ons tussen de beide dorpen in zuidelijke richting van de Riedpolder te gaan. Dat is een koud stukje, want we lopen hier enkele honderden meters met een winters koude tegenwind. De gevoelstemperatuur is dan fors lager dan dat de temperatuur nu feitelijk is.
Sexbierum
Ter hoogte van het uitgestrekte kassencomplex ten zuiden van Sexbierum verlaten we de Leane, om dan over een smal akkerpaadje naar de voormalige spoorbrug te gaan, waarmee we een vaart oversteken.
Dan lopen we tussen de woonwijk en de kassen naar het dorpscentrum van Sexbierum.
Bij de grote middeleeuwse Sixtuskerk op de terp, gaan we rechts om de kerk heen, om achter de kerk over het Molepaed en langs de Coop-supermarkt en over het voormalige Aeolus-terrein naar de Sexbierumer molen De Korenaar te lopen.
Vanaf deze molen wandelen we verder op de route over de Hearewei, totdat we arriveren bij onze auto nabij de bushalte, vanwaar we vanmorgen met de bus vertrokken naar Harlingen.
Het is bijna twee uur in de middag als we tenslotte met onze auto vanuit Sexbierum weer naar huis in Feinsum rijden.
