De Reünie geboekt

Vrijdag 29 november 2019

Cover van het Reünie-boek van de CPA Drachten

Reünie-boek 2019
Met zijn niet aflatend enthousiasme heeft Haaie Spoelstra - onze oud-studiegenoot van de Christelijke Pedagogische Akademie 'Koningin Juliana Kweekschool' van Drachten - weer een prachtig boek gepubliceerd.
Na een grondige voorbereiding beleefden we als afgestudeerden van deze Drachtster school op 21 september 2019 een buitengewoon geslaagde reünie in het Skûtsjemuseüm van Earnewâld, ter gelegenheid van het feit dat het inmiddels al 40 jaar geleden is dat wij in 1979 allen afstudeerden aan deze docentenopleiding.
In de afgelopen week kregen wij dit reünie-boek per post toegezonden, en inmiddels heb ik het boek al enkele malen bekeken, en ook gelezen.

Nog één keer terugkijken
In de aanloop naar bovengenoemde reünie publiceerde Haaie Spoelstra al een bijzonder mooi jubileumboek van en over de school en met name over ons cohort, dat in 1979 afstudeerde. Over dat boek publiceerde ik eerder al deze blog.
Haaies tweede boek - het reünie-boek - verhaalt uitgebreid over de reünie van september 2019, en over wat daar nog op volgde.
In zijn Voorwoord van dit reünie-boek - getiteld 'De Reünie' - verwoordt Haaie de bedoeling van zijn tweede boek kort maar krachtig: "Nog één keer terugkijken".
Na de weergave van de uitnodiging voor de reünie volgt een boekwerk van 148 pagina's op A4-formaat met tientallen foto's, die tijdens de reünie-dag zijn gemaakt. Haaie heeft alle afgebeelde foto's verzameld met zijn oproep aan alle reünisten om hem de door hen gemaakte foto's te zenden. Deze grote fotoverzameling is inmiddels digitaal door ons allen gedeeld, maar nu zijn ze dus ook als hard copy te boek gesteld in dit schitterende fotoboek.
Hier en daar zijn de foto's (op formaat A5 en A4) met korte bijschriften toegelicht.
Voordat ook de groepsfoto's kunnen worden bekeken, passeer je al kijkend en lezend ook een reportage over het reünie-optreden van de aanwezige koorleden van het vroegere CPA-schoolkoor, onder leiding van docent Henk Bijma.
De klassenfoto's van ruim 40 jaar geleden (1979) staan in het boek, en daarbij staan de klassenfoto's van september 2019, waarbij wij zoveel mogelijk op dezelfde plaats staan als ruim veertig jaar geleden.

Nog één keer nalezen
Daarna volgen vanaf pagina 109 veel teksten, met ook bijbehorende foto's.
Eerst wordt mijn blog van 21 september 2019 afgedrukt.
Vanuit dat uitgebreide blogbericht heb ik op verzoek een artikel geschreven voor de Drachtster Courant. Dat artikel, en daarna ook de artikelen die de Drachtster Courant in haar krant en ook op haar website heeft gepubliceerd, staan in dit reünie-boek afgedrukt.
Daarna volgen nog twintig pagina's met allerhande reacties na de reünie, waarin onze vroegere studiegenoten met Haaie en anderen emailden over hun bijzondere ervaringen van deze reünie-dag.
Na de lijst met personalia sluit Haaie Spoelstra zijn reünie-boek af met een 'Woord van dank', waarin hij iedereen heel hartelijk bedankt voor ieders aanwezigheid, inbreng en medewerking om van deze reünie-dag voor iedereen een bijzondere dag te maken.
En zo vormt dit prachtige reünie-boek een sierlijke kroon op al het goede en vele werk dat Haaie Spoelstra heeft verzet om ons als afgestudeerden en oud-docenten van de voormalige Christelijke Pedagogische Akademie van Drachten een onvergetelijke belevenis te schenken.
Het past ons dan ook om Haaie Spoelstra - mede langs deze weg - grote dank te zeggen voor zijn enthousiasme, doortastendheid en voor hetgeen Haaie met en voor ons tot stand heeft gebracht. Door hem zien wij nu terug op iets moois, wat velen goed heeft gedaan.

Sint & Piet bezorgen energieneutraal in Leeuwarden

Donderdag 28 november 2019

Sinterklaaspakketjes klaar voor bezorging

Logistieke Sinterklaas-operatie
Al weken lang doet de commercie haar best om de verwachtingsvolle consumenten erop te wijzen dat het jaarlijkse Sinterklaasfeest nadert. Reclame in allerhande media maakt daarbij duidelijk op welke locaties en tegen welke aantrekkelijke prijzen grote en kleine geschenken kunnen worden verkregen.
Nog enkele nachtjes slapen, en dan is het zover dat in heel Nederland in veel huiskamers het Sinterklaasfeest wordt gevierd.
Behalve dat het een geliefd volksfeest is, betekent het voor producenten, retailers en consumenten ook een fikse logistieke operatie. De zo gewenste Sinterklaas-kadootjes zullen op de een of andere manier door de Sint en zijn Pieten moeten worden bezorgd op de plaats waar al die kadootjes zullen worden uitgepakt.
Om het geheel feestelijk aan te bieden en de nieuwsgierigheid van de ontvangers van de kado's zo lang mogelijk vast te houden, heeft de Sint de beschikking over grote aantallen Pieten, die hem helpen om al die kado's tijdig te verpakken in vrolijk Sinterklaaspapier.

Kado-depot NHL Stenden Hogeschool
Bij de kantine van NHL Stenden Hogeschool aan de Rengerslaan in Leeuwarden trof ik tegen het avonduur een bakfiets van Sinterklaas aan, die nu al bijna is volgeladen met een partij nog te bezorgen Sinterklaas-geschenken. Wellicht zie je volgende week op de avond van komende donderdag 5 december Sinterklaas en/of één of meer Pieten energieneutraal met de volgeladen bakfiets door Leeuwarden rijden, op weg naar de kadobestemming van deze lading Sinterklaasgeschenken.

Tweede dag van de Instellingstoets Kwaliteitszorg van NHL Stenden Hogeschool

Woensdag 27 november 2019 

Kwaliteit - om met elkaar te delen

Vervolgverkenning
Gisteren zijn we binnen NHL Stenden Hogeschool begonnen met de zogenoemde Instellingstoets Kwaliteitszorg, waarmee we de kwaliteit van onze hogeschool laten beoordelen door een onafhankelijk visitatiepanel van gezaghebbende experts. Dat doen we onder andere om ook voor de komende zes jaren weer het accreditatie-keurmerk te verdienen.
De vijf dagen durende keuring vindt deze maal plaats in december 2019 (in 2 dagen; gisteren en vandaag) en vervolgens in januari 2020 (gedurende 3 dagen).
Gisteren is de visitatiecommissie begonnen met haar zogenoemde Verkennende bezoek, en vandaag wordt die fase afgerond.

Evalueren, monitoren en ontwikkeling
Ook vandaag zorg ik er samen met een groep collega's voor dat de opeenvolgende gespreksgroepen worden ontvangen en begeleid naar hun panelgesprek, waarna ze weer bij ons terug komen om even na te praten, alvorens ze weer verder gaan met hun werkzaamheden binnen of buiten de hogeschool.
Vandaag spreekt het visitatiepanel onder andere met het College van Bestuur, met studenten, docenten, teamleiders, directeuren, stafmedewerkers en met leden van de medezeggenschapsraden.
De focus ligt vandaag vooral op de laatste twee beoordelingsstandaarden van de Instellingstoets Kwaliteitszorg: (3) Evalueren & Monitoren en (4) Ontwikkeling.

Verkennend bezoek
Evenals gisteren passeert per beoordelingsstandaard een groep van zo'n 10 gespreksdeelnemers de revue, die alle op een of andere wijze zijn verbonden aan één van de veertien academies van onze hogeschool. Aan het eind van deze tweedaagse heeft het visitatiepanel - elke keer aan de hand van één van de vier standaarden - in elk geval vier van de veertien academies doorgelicht, waarmee de visitatiecommissie in deze verkenningsfase al een mooie doorsnee krijgt van de wijze waarop wij binnen NHL Stenden Hogeschool vorm en inhoud geven aan zaken als: missie, visie, strategie, beleid, onderwijsconcept, zwaartepunten, internationalisering, borging & monitoring, kwaliteit, en aan ontwikkeling en verbetering van ons onderwijs, onderzoek en dienstverlening.

Systeem Kwaliteit
Gisteren kreeg het panel aan het begin van de eerste visitatiedag al een presentatie aangeboden over het kwaliteitszorgsysteem van onze hogeschool, en vandaag en morgen en in januari aanstaande kan dat systeem voor kwaliteit helpen bij de beoordeling van de kwaliteit van onze hogeschool.
De deelnemers van de gesprekken krijgen na afloop van hun debriefing een attentie als dank aangeboden. Het is een reep chocolade, met een bij deze visitatie passende wikkel, waarmee alle betrokkenen hartelijk worden bedankt voor hun medewerking en voor het 'delen van kwaliteit'. 
Aan het eind van de dag krijgt ons College van Bestuur een terugkoppeling van het visitatiepanel, en deelt de visitatiecommissie mee welke zogenoemde 'trails' centraal zullen staan in het drie dagen durende Verdiepende onderzoek, dat volgens planning in januari 2020 zal gaan plaatsvinden.

Eerste dag van de Instellingstoets Kwaliteitszorg van NHL Stenden Hogeschool

Dinsdag 26 november 2019 

De gesprekskamer voor briefings & debriefings is gereed voor de visitatie

Periodieke kwaliteitskeuring
Om aan haar wettelijke taak te voldoen, laat NHL Stenden Hogeschool eenmaal per zes jaar de kwaliteit van elke opleiding van onze hogeschool keuren door een onafhankelijk visitatiepanel van gezaghebbende experts. Met haar bijna 120 verschillende opleiding voor Associate degree, Bachelor degree en Master degree betekent dit dat er elk jaar gemiddeld zo'n 20 opleidingen van NHL Stenden Hogeschool grondig worden gekeurd, teneinde voor de daarop volgende zes jaren het accreditatie-keurmerk te verdienen.
Onze hogeschool laat niet alleen haar afzonderlijke opleidingen keuren, maar ook de hele instelling voor hoger beroepsonderwijs wordt eenmaal in de zes jaar in het kader van de Instellingstoets Kwaliteitszorg gekeurd. Die vijf dagen durende keuring vindt deze maal plaats in december 2019 (in 2 dagen) en vervolgens in januari 2020 (gedurende 3 dagen).

Zelfevaluatie
Vandaag en morgen zijn de eerste twee dagen van zo'n Instellingstoets, die wordt uitgevoerd door een internationaal samengesteld visitatiepanel van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie.
De visitatiecommissie heeft van NHL Stenden Hogeschool vooraf een Zelfevaluatierapport ontvangen en komt vandaag en morgen bij ons op visitatie om in het zogenoemde Verkennende bezoek te verifiëren of de resultaten van deze zelfevaluatie overeenkomen met de onderliggende kwaliteitsdocumenten, en met wat de gespreksdeelnemers hen vandaag en morgen vertellen over hun ervaringen binnen en de resultaten van onze hogeschool.

Visitatie
Vanmorgen vroeg zijn de visitatiekamers in het Leeuwarder Stenden Hotel gereed voor de eerste visitatiedag van vandaag. Er is een dubbele zaal ingericht voor het visitatiepanel, waarin in de ene kamer alle voor visitatie belangrijke hogeschooldocumenten ter inzage liggen, en een andere kamer, waarin de panelgesprekken vandaag en morgen zullen plaatsvinden. De derde zaal is de zogenoemde (de)briefingszaal, waarin ik de komende twee dagen samen met een groep collega's zal zorgen voor de opvang en ondersteuning van alle gespreksdeelnemers, die vandaag en morgen in panelgesprek zullen gaan en zijn geweest met de visitatiecommissie.
Vandaag spreekt het visitatiepanel onder andere met het College van Bestuur, met studenten, docenten, teamleiders, directeuren, stafmedewerkers, en met leden van de Raad van Toezicht.
De focus ligt vandaag vooral op de twee beoordelingsstandaarden van de Instellingstoets Kwaliteitszorg: (1) Visie & Beleid en (2) Uitvoering.

Zonsondergang in Feinsum

Zondagavond 24 november 2019 

Zonsondergang in Feinsum

Memoriazondag 2019 in Stiens

Memoriazondag 24 november 2019 

In De Hege Stins branden 19 kaarsen voor de geliefden die wij zo node missen

Voleindingszondag
Deze laatste zondag van het kerkelijk jaar noemen we in protestantse kerken ook wel Memoriazondag of Eeuwigheidszondag. Het is de dag waarop wij in kerken overal in het land de mensen gedenken die in het nu afgelopen kerkelijk jaar - en ook daarvóór - zijn overleden, binnen de kerkelijke gemeente, maar ook daarbuiten.
Zo komen we vanmorgen in groten getale ook bijeen in De Hege Stins van de Protestantse Gemeente van Stiens. Als kerkelijke gemeente gedenken we - samen met alle genodigde familieleden van de in het afgelopen jaar overleden gemeenteleden - het overlijden van onze gemeenteleden, waarvan de jongste nog maar 61 jaar was, en de oudste bijna honderd jaar. Voor de een is het al zo'n elf maanden geleden dat een familielid hen ontviel; maar voor andere aanwezigen is dat nog maar heel kort geleden. Ongeacht de situatie waarin we ons bevinden, het gemis van overleden geliefden blijft; en kan je zomaar ineens weer overvallen. Vandaag staan we met zijn allen stil bij dat gemis en dat verdriet, in de overgang van het oude naar het nieuwe kerkelijk jaar, op de zondag voordat we volgende week de weken van Advent - van verwachting van licht & leven - in gaan, op weg naar het komend Kerstfeest.

Herdenkingsritueel
Voorgangers vandaag zijn domina Karlijn Kwint uit Meppel en onze kerkelijk werker Tine de Vries. Domina Kwint heeft de leiding over deze dienst, maar Tine de Vries - die veelal de pastorale zorg aan de overledenen en hun familie heeft verleend - begeleidt het herdenkingsritueel tijdens deze ochtendkerkdienst.
Tine de Vries leest in drie rondes elke keer zes namen van overledenen voor, en nodigt dan hun nabestaanden uit om naar voren te komen, om voor hun overleden familielid een herdenkingskaars aan te steken aan de Paaskaars, en daarna de brandende kaars te plaatsen op de liturgische schikking op het podium voorin de kerkzaal. Drie maal komen groepjes bedroefde familieleden naar voren om op deze wijze samen met ons hun verdriet te delen. Ondertussen speelt organist-pianist Auke de Boer op de vleugel bij het liturgisch centrum, waarop na elke ronde weer zes nieuwe kaarsen branden.
Als alle 18 overledenen op deze manier zijn herdacht, wordt nog een 19e kaars aangestoken, voor alle andere mensen die buiten onze kerkelijke gemeente en/of al eerder dan in het afgelopen jaar zijn overleden.

De treurenden zullen getroost worden
De verkondiging van domina Kwint handelt over de Zaligsprekingen uit de Bergrede, zoals die in de Bijbel staat beschreven in het bijbelboek Mattheüs 5: 1-16.
'Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden', is één van de Zaligsprekingen uit deze Bergrede van Jezus.
Natuurlijk is het moeilijk om zonder veel verdriet terug te kijken op de laatste periode van het leven van onze zo geliefde overledenen, vooral ook omdat die laatste periode van lijden en overlijden vaak zo onmenselijke zwaar is. Vandaag vertelt domina Kwint ons in haar verkondiging dat dit verdriet er zeker ook mag zijn, maar dat het ook goed is om die laatste levensperiode in een groter verband te gaan zien van de vele vaak goede jaren die daaraan voorafgingen. Wellicht dat die beschouwing ons lucht en licht kan bieden om weer gesterkt verder te gaan met ons leven.
Omdat vandaag vooral de overledenen en hun nabestaanden centraal staan, staat onze voorgangster na de preek in haar dankgebed en voorbeden vooral ook stil bij het verdriet dat wij samen met alle nabestaanden delen.

Verlichting
En ook als wij voor dat slotgebed onze ogen sluiten, branden de 19 kaarsen op het liturgisch centrum onophoudelijk door, als waren zij de gloedvolle richtingwijzers, gericht op betere tijden, op de komende vier weken van Advent, waarin wij hoopvol het ontsteken van het groot Licht - de geboorte van nieuw leven, van Jezus Christus - verwachten.
Met vast nog wel een brok in de keel zingen we bemoedigd tot slot - als begin van opluchting - de hoopgevende woorden van dichter Sytze de Vries:

Ons lied wordt steeds gedragen door vleugels van de hoop.

Het stijgt de angst te boven om leven dat verloopt.

Het zingt van vergezichten,

het ademt van Uw Geest.

In ons gezang mag lichten het komend bruiloftsfeest.

(Liedboek voor de kerken 657:4) 

Zonsondergang in Feinsum

Vrijdag 22 november 2019

Zonsondergang in Feinsum

Kwaliteitskader voor belangenbehartiging voor Friese huurders

Donderdag 21 november 2019 

Presentatie van Rob Houthooft in Katlijk

De Bewonersraad Friesland
Huurdersvereniging 'De Bewonersraad Friesland' zet zich in voor een goede betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit van huurwoningen in bijna alle Friese gemeenten. Deze vereniging werkt voor huurders die een corporatiewoning huren; voor meer dan 30.000 leden. Haar belangenbehartiging kan individuele zaken betreffen, maar vaak ook onderwerpen die meerdere huurders in een straat of wijk aangaan.
De Bewonersraad vierde in 2018 haar 25-jarig bestaan. In deze maand november 2019 zal haar algemeen directeur Frank van den Broek afscheid nemen van De Bewonersraad. Dit is een goede reden om dat afscheidsmoment te markeren in aanwezigheid van relaties en overige genodigden. De Bewonersraad doet dat vandaag met een mini-symposium, dat plaatsvindt bij Kwartier Noord in het Friese Katlijk.

Symposium in Katlijk
Dit symposium is voor bedoeld ter overdenking, verwondering, prikkeling en verrijking. De Bewonersraad heeft Ale Woudstra verzocht om mee te doen als symposium-voorzitter en De Bewonersraad heeft Rob Houthooft en mij gevraagd om een inhoudelijke bijdrage te verzorgen in dit symposium-programma.

Ons is gevraagd een mix aan ingrediënten aan te leveren, die De Bewonersraad en alle overige Friese huurdersverenigingen in staat stelt om met elkaar het belang te onderkennen van Fryslân-brede kwaliteitskaders en kwaliteitstoetsing voor huurdersorganisaties. 

Daarbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan kwaliteitskaders en periodieke kwaliteitstoetsing, die huurdersorganisaties met en voor elkaar zouden willen opbouwen en onderhouden, daarbij geholpen door enkele externe experts van buiten en binnen de volkshuisvesting. 

De ambitie is om een uniforme kwaliteit van belangenbehartiging voor de Friese sociale huurder te realiseren.

Werken met kwaliteitskaders bij NHL Stenden Hogeschool

Het symposium wordt geopend met woorden van welkom door Bewonersraad-directeur Frank van den Broek. Hij leidt het symposium-thema in, introduceert de beide keynote speakers, en geeft daarna de leiding van het symposium-programma in handen van Ale Woudstra. 

Daarna verzorg ik mijn presentatie, over de wijze waarop wij binnen de NHL Stenden Hogeschool werken met behulp van kwaliteitskaders voor hoger (beroeps-)onderwijs.

De weg ontstaan in het gaan

Omdat deze middag het oogmerk heeft om als Friese huurdersorganisaties met elkaar te gaan samenwerken op het gebied van kwaliteit, heb ik mijn lezing als titel meegegeven: 'Wandelaar, er is geen pad; de weg ontstaat in het gaan' (naar het gedicht 'Caminante' van Antonio Machado, 1875).

Alhoewel de doelstellingen van De Bewonersraad en van NHL Stenden Hogeschool niet dezelfde zijn, en de doelgroep van huurders ook anders is dan die van studenten, laat ik aan de hand van de missie, de opdracht en de werkwijze van beide organisaties  zien dat er ook zeker wel overeenkomsten zijn, zoals bijvoorbeeld in de nadruk die beide organisaties in hun organisatiebeschrijving leggen op het centraal stellen van de kwaliteit.

Alleen kun je sneller, maar samen kom je verder

Waar we binnen NHL Stenden Hogeschool in het hoger onderwijs al jarenlang werken met richtinggevende kwaliteitsnormen in kwaliteitskaders, is dat voor de Friese organisaties voor huurdersbelangen nog een onontgonnen terrein op provinciaal gebied.

Ik vertel hoe wij in het hoger onderwijs werken met kwaliteitsborging en kwaliteitsmetingen, waarbij zelfevaluaties, visitaties en accreditaties van onze opleidingen en instelling in de werkpraktijk van vandaag de dag prominent aan de orde zijn. 

Samen op pad; samen kom je verder

Vervolgens bespreek ik kort een tiental succesbepalende factoren voor het werken met kwaliteitskaders in het hoger onderwijs, en sluit daarna af met een aantal aspecten waar de Friese huurdersverenigingen voorzeker mee te maken zullen krijgen als zij samen op pad gaan om te komen tot een gezamenlijk ontwikkeld en operationeel gemaakt kwaliteitskader voor organisaties gericht op kwalitatief toonaangevende belangenbehartiging door huurdersorganisaties.

Veelal kun je alleen sneller, maar we weten ook dat we doorgaans verder komen als we samen op pad gaan. Omdat De Bewonersraad Friesland graag met haar collega-belangenorganisaties aan de slag wil met het continu verbeteren van kwaliteit, verkennen we aan de hand van een metafoor van het samen op pad zijn, hoe we onder andere zaken als 'voorop lopen' en 'achterblijven' positief kunnen labellen.

Werken met kwaliteitskaders voor werkvoorziening in inclusieve arbeidsmarkt

Tweede spreker is Rob Houthooft, directeur van Larcom, een private organisatie ten dienste van de sociale werkvoorziening. Deze organisatie poogt te bewerkstelligen dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer een bijdrage gaan leveren aan de arbeidsmarkt. Larcom is aangesloten bij Cedris, waar het werken met kwaliteitscodes - evenals in het hoger onderwijs - al gemeengoed is. Rob is tevens lid van de kwaliteitscommissie van Cedris. 

Ook tussen zijn branche van de werkvoorziening en die van de woonbranche ziet Houthoofd wel degelijk parallellen. Het werken in de inclusieve arbeidsmarkt is geen sinecure, want er spelen allerlei - ook politiek gevoelige - belangen. Er gaat veel geld in om, het gaat om een complexe materie en het werk is bovendien mediagevoelig.

Kwaliteitscode met stoplichtmodel

Cedris heeft een kwaliteitscode ontwikkeld, die aansluit bij de reguliere werkzaamheden in de sector, en die ook gedragen wordt door alle belanghebbenden. Jaarlijks wordt door Cedris aan haar aangesloten organisaties een uitvraag van gegevens gedaan, waarna op grond van een soort stoplichtmodel gescoord wordt op de gemeten kwaliteit van de organisatie. Wat op groen staat, is o.k., maar wat op oranje staat, moet binnen een jaar worden verbeterd, en wat op rood staat moet op korte termijn - binnen maximaal drie maanden - worden opgelost. 

Deze manier van werken heeft de instellingen in elk geval gebracht dat zij nu een totaaloverzicht heeft van en in de branche, dat er inzicht is in de gemaakte keuzes, in de problemen en in de vraagstukken die actueel zijn. Dat leidt ook tot koppelingen aan opleidingen, aan expert meetings en aan kennisdeling. 

Zaal en sprekers met elkaar in gesprek

Na de pauze neemt dagvoorzitter Ale Woudstra de loopmicrofoon de zaal in om een plenair groepsgesprek aan te gaan met alle aanwezigen in de zaal. We gaan met elkaar onder andere onderzoeken welke items uit de beide presentaties wellicht nog te abstract zijn, en welke nu al inspireren.

Je kunt merken dat de aanwezigen in de zaal, onder andere afkomstig van huurdersorganisaties, woningcorporaties en burgerlijke gemeenten, bijzonder betrokken zijn op het onderwerp van vanmiddag, want er worden volop vragen gesteld, stellingen geponeerd en visies gedeeld. 

Allerlei zaken uit de beide presentaties en naar aanleiding van deze lezingen komen aan de orde, zoals bijvoorbeeld: collegiale samenwerking, afrekenend of liever waarderend en ontwikkelingsgericht auditen, hoe je met verdiend vertrouwen serieuzer wordt genomen in de woonbranche, en de waarschuwing dat je de hoogte van de vergoeding aan huurdersorganisaties vooral niet moet koppelen aan de gemeten kwaliteit van de beoordeelde huurdersorganisaties. Transparantie en het (willen en gaan) verbeteren van de kwaliteit zal voorop moeten staan.

Conclusies en afscheid 

Aan het eind van de middag concluderen we met zijn allen dat de Friese huurdersorganisaties het samen op weg gaan van dit kwaliteitspad als een uitdaging zien, en dat ook wel willen. Laten we in het Fries overlegplatform maar gewoon beginnen, het wel gaan doen, en dan zien we later wel in welke vorm we dat zullen gieten. Als we met elkaar dit pad inslaan, ontstaat er vanzelf wel iets goeds, als we maar bij ons gezamenlijk belang en bij de inhoud beginnen. 

Met deze mooie conclusie wordt het symposium afgesloten door voorzitter Ale Woudstra en directeur Frank van den Broek, waarna we ons verplaatsen naar de nevenruimte, waar dan de afscheidsreceptie voor de afscheidnemende Frank van den Broek aanvangt. 

Na enkele waarderende afscheidsspeeches krijgt Frank van den Broek nog eenmaal het woord, om zich nog eens tot alle aanwezige relaties en collega's te richten, en tot slot maakt Frank van deze gelegenheid gebruik om zijn opvolger, Gert Brouwer, aan de aanwezigen te introduceren, die over enkele dagen bij het vertrek van de huidige directeur de directievoering zal overnemen. 

Na alle waarderende woorden wordt het programma verder informeel voortgezet met een hapje en een drankje, met muziek, en met goede gesprekken over hetgeen vandaag is besproken, en over allerhande andere zaken die men op de valreep nog met elkaar wil delen.

Wie helpt wie ? !

Woensdag 20 november 2019

Creatief met textiel voor de christelijke basisschool in het Pakistaanse Lahore

De helper nabij
Gehaast loop je nog even de Spar-supermarkt van Hallum binnen, op zoek naar die vergeten boodschap. Op de conserven-afdeling laat een oudere mevrouw haar rollator los om van de onderste plank een glazen pot doperwten met worteltjes te pakken. Daarbij verliest ze haar evenwicht en valt. Met moeite draait ze zich zo snel mogelijk om, en dan zit ze op de koude winkelvloer. Je ziet dat zij alleen met jouw hulp weer overeind kan komen. Hoe voelt dat?

• Ga zelf eens met je rug rechtop tegen een muur zitten. Doe nu je armen over elkaar en probeer dan zonder hulp op te staan, maar daarbij mag je je handen, ellebogen, armen niet gebruiken. Gaat het? Hoe voelt dat?

Je treuzelt niet, stapt op de oude vrouw af en helpt haar voorzichtig weer overeind. Als ze weer rechtop staat met de handen aan de rollator, pak je voor haar de pot groente en legt die in het mandje dat aan de rollator is bevestigd.

Hoe voelt dat voor die mevrouw? Goed toch?
Hoe voelt het voor jou? Goed toch?


De helper van ver
Op zaterdagmiddag 28 september 2019 komen tientallen sponsoren en andere genodigden op uitnodiging van de projectgroep Ma’laap bijeen in de sportkantine bij het Stienser kaatsveld, om daar met z’n allen te danken en te vieren dat Ma’laap in Stiens al vijf jaar bestaat, en dus al vijf jaar lang met groot succes een christelijke basisschool in het overwegend islamitische, Pakistaanse Lahore sponsort. Na woorden van welkom en dank van Tine de Vries gaan alle aanwezigen in groepen uiteen, om binnen en buiten de kantine mee te doen aan allerlei creatieve activiteiten, of aan de kaats-clinic van Gerke Draaistra. Ondertussen zijn de opgewekte Shabana & Nasir Emmanual buiten in hun prachtige foodtruck met passie aan het werk om iedereen straks van lekker Pakistaans eten te voorzien, waarvan iedereen aan het eind van de middag smult. Na de maaltijd spelen we met zijn allen een quiz over Pakistan & Ma’laap. Aan het eind van het feestprogramma krijgt Nasir het woord om alle sponsoren te vertellen hoe succesvol ons Stienser sponsorproject is geweest voor de kinderen en hun families en voor de leerkrachten van de door ons gesponsorde christelijke school in Pakistan.

Wie is de ware wel-doener?
Natuurlijk geeft het je een goed gevoel om van een ander te horen dat jouw hulp zo nodig was, en dat jouw hulp zo goed heeft geholpen. En ook verwachten we eigenlijk wel woorden van dank van de ander als we hem of haar hebben geholpen, hoe groot of gering onze hulp ook is geweest. Meestal voelt het wel goed om voor je hulp áán de ander, de dank vàn die ander in ontvangst te nemen. Dat doet je goed. Zo versterken de dankwoorden van Nasir ook het warme gevoel van verbinding (ma’laap) en saamhorigheid onder de aanwezige sponsoren en werkgroepsleden van Ma’laap.
Toch voelt voor mij zo’n eenrichtingsverkeer van dankwoorden altijd maar als de ene helft van de waarheid. Gevoelsmatig heb ik dan vaak de behoefte om het perspectief ter plekke om te keren, want: wie moet wie nu eigenlijk bedanken?

Helpers in onze gemeente
Zouden wij ook niet vaker vooral de hulp-vrager moeten bedanken? Het zijn immers de hulp-vragers die óns de gelegenheid bieden om het goede goed te doen. Het waren niet voor niets al de eerste christengemeenten die een ‘diaconie’ instelden, alhoewel ze dat toen nog niet zo noemden. Het was Jezus die deze vroege christenen – en ook ons – leerde, dat het een taak van iedere christen is om bijvoorbeeld de armen en verdrukten te helpen. Net als in de vroege christengemeenten hebben wij het ook vandaag de dag nog nodig dat er mensen buiten en binnen onze gemeentekring zijn, die laten zien waar onze hulp het meest nodig is.
En dan wordt het ons als gemeenteleden gemakkelijk gemaakt, want er zijn ook in onze kerkelijke gemeente meerdere wel-doeners die óns in de gelegenheid stellen om ondersteuning van diaconale aard te bieden. Denk maar aan onze jongerengroep die voor World Servants naar Ghana ging, zie ook onze Diaconie, èn wij kennen andere wel-doeners zoals Yvonne van Meeuwen en Shabana & Nasir Emmanual. Grote dank dan ook aan al die wel-doeners in onze eigen gemeente, die ons dat goede gevoel kunnen geven. Zij nodigen ons uit om helpend op weg te gaan naar de ander, die onze hulp behoeft.

Column
Deze (mijn) column werd gepubliceerd in de Twaklank van november 2019. 
Twaklank is het informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens.

Expositie van Creatieve Therapie in NHL Stenden Hogeschool Leeuwarden

Dinsdag 19 november 2019

De expositie in de vitrine van Creatieve Therapie

Werken aan de Kennisboulevard
Langs de Kennisboulevard in gebouw Zuid van NHL Stenden Hogeschool te Leeuwarden passeer je de vitrine van de HBO-Bachelor-opleiding Creatieve Therapie.
Daar is doorlopend een expositie te bekijken van de Creatieve Therapie-studenten, die hier het door hen gemaakt werk tentoonstellen.
Op de foto van dit bericht is te zien welk studentenwerk momenteel in de vitrine kan worden bekeken.

Gospel Event Leeuwarden 2019

Zaterdagavond 16 november 2019

Het projectkoor van The Young Christian Singers

Gospelkoor en Projectkoor
Al weer voor de zesde maal organiseert het Leeuwarder gospelkoor 'The Young Christian Singers' haar jaarlijkse 'Gospel Event Leeuwarden'. Evenals vorig jaar vindt dit gospel event vanavond plaats in de Stadskerk De Wijngaard te Leeuwarden. Durkje en ik zijn er vanavond bij als in een bijna volle zaal met zo'n 900 gasten de gospel-muziekavond wordt geopend.
The Young Christian Singers - bestaande uit een koor en een band - hebben voor het concert van vanavond ook een projectkoor samengesteld van maar liefst honderd koorleden. Vijf vrijdagavonden hebben de projectkoorleden gekregen om een avondvullend repertoire in te studeren, samen met The Young Christian Singers. Aangezien Jan in het gospelkoor zingt en Rennie & Anne in het projectkoor zijn wij uiteraard nu benieuwd naar hun gezamenlijke performance. Vanavond gaan wij met vele honderden aanwezigen genieten van dit muzikale spektakel, dat onder leiding staat van dirigent Wilco Kloosterman.
Koor en projectkoor beginnen het concert met de 'Welcoming Song'.

Gospelband van The Young Christian Singers

Enthousiasme en passie
Na de woorden van welkom zingt het gospelkoor de song 'Because He lives (Amen)': ik leef, omdat Hij leeft, en daarom kan ik de nieuwe morgen aan.
Dat lied wordt gevolgd door de 'Song that angels can't sing'; een wel nieuwsgierig makende titel overigens.
En dan moet het projectkoor gaan staan, want er volgt nu een gezamenlijk uptempo-lied, getiteld: 'You're the fire'. 
Direct daarna zingen beide koren samen ook 'Rise up', waarin behalve de solopartij ook de mooie switches tussen gospelkoor en projectkoor opvallen.
Dan volgt een lied van het gospelkoor over het bijbelverhaal van de overspelige vrouw: 'Toch houdt U van mij'.
Daarop volgt van het gospelkoor de 'gospel traditional' die ook wel bekend is geworden in de uitvoering van zanger Ed Sheeran, getiteld 'Wayfaring Stranger', waarmee The Young Christian Singers wil laten zien dat zij toch ook altijd wel heel dichtbij haar roots van de gospelmuziek willen zijn.
Voordat we de pauze in gaan, moeten we er met zijn duizend aanwezigen toch nog even stevig tegen aan, want de hele zaal wordt door de dirigent aan het werk gezet om de song 'We never get weary yet' met zijn allen in massale samenzang te zingen. En het klinkt nog goed ook. Die komt later nog eens weer terug in het programma ......

Gospelkoor van The Young Christian Singers

Beleving en verbinding
Met een mooi instrumentaal intro begint na de pauze de song 'You are God alone', gezongen door het gospelkoor.
Samen met het projectkoor zingen ze daarna de gospel die wel wordt beschouwd als het eerste gospel-lied: 'Precious Lord, take my hand', een lied van Thomas Dorsey, de 'father of gospel'.
Nadat een indrukwekkende fotopresentatie op de beamerschermen is gepresenteerd met beelden van de schrille contracten van onze wereld heden ten dage. zingen gospelkoor en projectkoor samen 'If everyone cared': zal er ooit een dag komen dat niemand meer sterft; zal er ooit een dag komen waarop we leren om samen te zorgen?
Twee solisten dragen bij aan het lied 'Your Spirit', dat met een imposant slotkoor eindigt met 'powerfull'-krachtige klanken.
Na een trompetsolo van Wilco Kloosterman zingen gospelkoor en projectkoor het lied 'May you have': ik wens jou een muur, een vuur, een jas, een vriend.
Het laatste lied is de zegenbede 'Untill we meet again'.
En na daverend applaus, de bloemen als dank en het slotwoord gaan we de kerkzaal pas uit nadat we met zijn alleen weer massaal en 'full power' het lied 'We never get weary yet' nog eens hebben gezongen.
Samen begonnen, samen geëindigd, en daartussen uitbundig gespeeld, gezongen, geluisterd en genoten, mag gerust worden gesteld dat wij vanavond iet moois hebben gezien en beleefd van wat gospelmuziek met ons kan doen, en voor ons kan betekenen.

Projectkoor en Gospelkoor en Gospelband in Stadskerk De Wijngaard van Leeuwarden

Zonsondergang in Feinsum

Zaterdag 16 november 2019 

Zonsondergang in Feinsum

Presentatie Bonifatius Kloosterpad in Dokkum

Vrijdag 15 november 2019 

Overhandiging van het eerste exemplaar van de wandelgidsen aan Arno Brok

Bonifatius Kloosterpad
Durkje en ik zijn uitgenodigd om vanmiddag aanwezig te zijn bij de feestelijke boekenpresentatie van de tweedelige serie wandelboeken over het nieuwe 'Bonifatius Kloosterpad'. Deze bijeenkomst vindt plaats in de kapel van de Bonifatiuskapel te Dokkum.

• Wandel-journalist Fokko Bosker heeft een nieuwe wandelgids geproduceerd, getiteld 'Bonifatius Kloosterpad; wandelgids', waarin twaalf aaneengesloten etappes en dertien lokale rondwandelingen zijn beschreven. In totaal beslaat het wandelnetwerk van deze 25 etappes zo’n 450 km van het noorden naar het zuiden door oostelijk Fryslân; het gebied tussen het Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega. Met zijn wandelgids neemt de wandelgidsenschrijver je als wandelaar mee in dat schitterend Friese gebied met veel geschiedenis, cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar en langs 20 oude kloosterlocaties en uithoven. Je maakt een prachtige tocht door Wad en Woud, met een rijke afwisseling van streeklandschappen en door prachtige natuurgebieden.
• Daarbij schreef Fokko Bosker ook een begeleidend boek, getiteld 'Bonifatius Kloosterpad – In het voetspoor van heiligen & pelgrims', met inspirerende verhalen over het gebied dat met deze wandelgids wordt doorkruist.

Geschiedenis en pelgrimeren
De stiltekapel zit vol als dagvoorzitter Lammert de Hoop (tevens co-auteur van deze wandelgids) het middagprogramma opent. Op deze frisse novemberdag zijn hier vertegenwoordigers van verschillende deelnemende Friese gemeenten, kennisexperts, diverse stichtingen en ondernemers.
Lammert de Hoop vertelt over het ontstaan van de oorspronkelijke Bonifatiuskapel en van de huidige Bonifatiuskapel, waarin deze middagbijeenkomst vandaag plaatsvindt.
Zijn presentatie sluit hij af met het vertonen van de pelgrimage-film over Santiago aan het Wad (2018), waarmee een mooie impressie wordt gegeven van het gevarieerde landschap waar behalve het Jabikspaad ook het Bonifatius Kloosterpad doorheen loopt.

Pelgrimsroutenetwerk Fryslân
Het nieuwe Bonifatius Kloosterpad is een goede aanvulling op het 'Pelgrimsroutenetwerk Fryslân'. We kenden immers al jarenlang het Friese Jabikspaad, en inmiddels ook al het Sint-Odulphuspad, en sinds vorig jaar ook het Claercamppad.
Fokko Bosker is de volgende spreker. Hij wijst ons erop dat Fryslân een veelkleurig en veelzijdig landschap heeft, met een grote variatie aan bijvoorbeeld duinen op de eilanden, kleilanden en weilanden, en verderop veenweidegebied, heide en bossen.
Fryslân was in vroeger eeuwen - toen het zich uitstrekte van het Noordhollandse West-Friesland tot het Duitse Ost-Friesland een grote economische macht, hetgeen mede leidde tot vele tientallen kloosters in onze provincie.
Door dit oude landschap loopt nu het Bonifatius Kloosterpad, langs 20 Friese (voornamelijk voormalige) kloostervestigingen. De Middeleeuwse kloostergeschiedenis vormt een belangrijke rode draad door het Friese cultuurlandschap.
Fokko spreekt het vertrouwen uit dat als je wandelend de 450 kilometers van het Bonifatius Kloosterpad door Fryslân gaat lopen, vanzelf wel gaat houden van het Friese landschap; dat je dan de rijkdom van ons mooie landschap (nog meer) gaat ervaren, en dat dat erin zal resulteren dat men voortaan voorzichtiger met het Friese landschap zal omgaan.
Fokko Bosker:

• De pelgrim zet een stap opzij, om bij zinnen te komen.
• Geluk ligt soms heel dichtbij.

Pelgrimeren, trend in deze tijd
Derde spreker is Peter Hesseling, de voorzitter van ons landelijk pelgrimsgenootschap, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob.
Volgens de pelgrimsstatistieken zijn er in 2018 zo'n 330.000 pelgrims in Santiago de Compostela gearriveerd, waarvan zo'n 3.670 Nederlandse pelgrims.
Peter waarschuwt dat je op moet passen met pelgrimeren, want als je er eenmaal aan bent begonnen, kom je er nooit meer los van. Wij herkennen die gezonde en prettige verslaving wel.
Pelgrimages hebben ervoor gezorgd dat er een goede infrastructuur is ontstaan langs de pelgrimspaden. Van oorsprong hadden ze religieuze motieven, maar tegenwoordig zijn er behalve sportieve ook wel veel andere redenen om te pelgrimeren.
Het is overigens nogal wat om maanden onderweg te zijn, soms alleen, en soms in groepsverband. Het langdurig onderweg zijn over oude wegen, met veel ontmoetingen onderweg, doet veel met je.
In de basis is pelgrimeren een primitieve activiteit, waarbij het niet zozeer om de bestemming gaat, maar veel meer om het onderweg zijn. De pelgrim vreest ook nog al eens diens eind van de bedevaart.

Fryslân Blue Zone
De volgende spreker - Daan Bultje - is directeur van het Healthy Aging Netwerk Noord-Nederland. Vertegenwoordigers van dit netwerk roepen ons op om vooral gezond ouder te worden: blijf dus vooral zo lang mogelijk actief! We moeten naar een omgeving die gezond gedrag uitlokt. In Fryslân moeten we op zoek naar het combineren van de goede, gezonde dingen. Al weer een langeafstandswandeling in Fryslân erbij draagt daar zeker aan bij.

Natuur, landschap en cultuurhistorie
Fokko Bosker vertelde ons eerder vanmiddag al dat het nieuwe wandelpad door een aaneenschakeling van landschappen gaat. Dat werkt de vierde spreker uit. Chris Bakker is adjunct-directeur van It Fryske Gea.
Bakker vertelt ons dat It Fryske Gea momenteel 26.000 hectare natuur beheert. Aan de hand van de noord-zuid-route van het Bonifatius Kloosterpad loopt hij met ons denkbeeldig door een aantal heel verschillende natuurgebieden van Fryslân.

Aanbieding aan de Commissaris van de Koning
En dan is het zover dat de vanmiddag aanwezige Commissaris van de Koning - Arno Brok - naar voren wordt genodigd. Dit is het moment dat Lammert de Hoop en Fokko Bosker ieder een exemplaar van deze tweedelige wandelgidsserie overhandigen aan de Friese Commissaris van de Koning.

Waarderende woorden van Arno Brok, Commissaris van de Koning

Daarna krijgt Arno Brok het woord, die omwille van de tijd - de voorgaande toespraken duurden al lang - zijn speech inkort. Met vriendelijke woorden spreekt hij zijn waardering uit voor het werk dat is gedaan om zo'n mooi wandelpad te ontwikkelen.
Met een verwijzing naar de vorige sprekers verzekert Arno Brok ons dat het met het cultuurbesef in Fryslân wel goed zit. En hij complimenteert de makers van de wandelroute met zijn stelling dat het geheel er goed en inspirerend uitziet.
Bij de afsluiting van deze boekenpresentatie meldt Fokko Bosker nog dat vanaf nu de beide wandelgidsen te koop zijn, hier en in de boekwinkel, en dat wij allen in de openluchtkapel van de Bonifatiuskapel worden genodigd voor een hapje en een drankje, en dat wij daar op deze koude novembermiddag zullen worden 'verwarmd' met de muziek van de Spijkerpakkenband, die hier nu begint met haar optreden. En dan beginnen op de achtergrond de vrolijke klanken van de brassband al te klinken.

Muziek van de Spijkerpakkenband in de Bonifatiuskapel van Dokkum

De pelgrim

Donderdag 14 november 2019 

Cover van het boekje 'De pelgrim' van André Brouwer

Wat is pelgrimeren?
Onze welbekende medepelgrim André Brouwer wandelde in de hete zomer van 2015 als pelgrim van zijn woonplaats Alkmaar naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela.
Van deze pelgrimstocht maakte André een mooi klein boekje, dat ik vorige week zaterdag tijdens de Najaarsvergadering 2019 van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob kreeg in de Sint-Laurenskerk van Alkmaar.
André wil met de teksten en de foto's in dit boek duidelijk maken wat nu eigenlijk dat 'pelgrimeren' is.
Voor André Brouwer is pelgrimeren zoiets als: Vertrouwen, Vriendschap, Verbondenheid, Aanvaarden, Ontvangen, Niet oordelen, maar vooral wel Ontmoeten.
Met dit boekje wil Brouwer aan de hand van enkele pelgrimservaringen van onderweg op het pelgrimspad die pelgrims-waarden met ons delen.

De pelgrim
André Brouwer gaf zijn boekje - met als titel 'De pelgrim' - een duidelijk concept qua vormgeving mee: links een mooie foto van onderweg op het pelgrimspad, met op de rechterpagina ernaast een korte reflectie.
André bespreekt in zijn boekje bovenstaande waarden, aan de hand van enkele thema's zoals bijvoorbeeld 'rust'. 
Enkele van de mij aansprekende citaten uit dit boekje:

• Hoeveel spullen bezit ik thuis die ik helemaal niet nodig heb?
• Ontvangen is vaak moeilijker dan geven.
• Vóór mijn vertrek wist ik niet van hun bestaan. Onderweg zijn het vrienden geworden.
• Het lijkt alsof ik aan een reis zonder begin en zonder einde bezig ben.
• Ik denk aan de royale gastvrijheid die ik zelf onderweg heb ontvangen.
• De weg geeft wat je nodig hebt.
• Er zijn geen problemen in het leven. Ja, ziekte en gezondheid. de rest is maar bijzaak.
• Eenmaal weer thuisgekomen, begint misschien wel het moeilijkste deel van je reis: hoe kun je die mooie ervaringen in je dagelijkse leven integreren? Dat fijne gevoel van loslaten, hoe kun je dat ... vasthouden? 

Carmina Burana in Groningen

Woensdag 13 november 2019 

Carmina Burana 
Dirigent Raymond Janssen tekent samen met het 'International Symphony Orchestra' uit het Oekraïense Lviv en het Nationale koor van Oekraïne ‘Dumka’ vanavond voor de grootste uitvoering van de Carmina Burana’ aller tijden. Meer dan 130 musici voeren vanavond namelijk het muzikale meesterwerk van componist Carl Orff uit tijdens een optreden in MartiniPlaza te Groningen. De uitvoering in deze nieuwe serie concerten is een vervolg op de volledig uitverkochte tournee van 2017.
Voor mijn verjaardag dit jaar kreeg ik van onze kinderen tot mijn grote vreugde twee toegangskaarten voor Carl Orffs 'Carmina Burana', dus vanavond rijden Durkje en ik na ons werk en een 'onderweg-diner' naar Groningen om de uitvoering van de Carmina Burana bij te wonen, voor mij één van de mooiste muziekstukken ooit gecomponeerd.
Vele jaren geleden woonden we al eens een uitvoering bij van de Carmina Burana van het VU-orkest en het VU-koor van de Vrije Universiteit in het Amsterdamse Concertgebouw, dus het wordt ook wel weer eens tijd om de Carmina Burana nogmaals in levende lijve te zien en te horen, want - let wel - het is een expressief schouwspel voor je ogen en oren tegelijk.

Krachtig en opzwepend
Niet voor niets behoort de Carmina Burana – mede dankzij het wereldberoemde 'O Fortuna' - tot de meest populaire muziekstukken ter wereld.
De boodschap 'Geniet van elk moment dat geluk brengt' vormt het centrale thema van de Carmina Burana. In de 13e eeuw bezongen rondtrekkende monniken en studenten - als reactie op de strenge en vrome idealen van de kerk - het genot van de liefde, van de drank en van het zwerversleven. Componist Carl Orff gebruikte hun Latijnse en Duitse teksten als basis van zijn Carmina Burana en liet zich daarbij inspireren door uiteenlopende muzikale bronnen.
Het resultaat is een krachtig en opzwepend muziekstuk vol met voortstuwende ritmes.
Mede dankzij de uitzonderlijke koor- en orkestbezetting maakt dit van de uitvoering vanavond een intense belevenis. De solisten Mariana Bulicanu (sopraan), Valentin Roceveanu (tenor) en Iordache Basilic (bariton) leveren hun vocale bijdrage aan de uitvoering van de Carmina Burana van vanavond.

Voorprogramma
Maar voordat de Camina Burana wordt uitgevoerd, krijgen we in het eerste deel van het avondconcertprogramma een aantal andere muziekstukken te horen, achtereenvolgens:

• Carmen Ouverture, van Georges Bizet;
• Danse bachanale, uit 'Samson et Dahlilah', van Camille Saint-Saëns;
• Melody, van Myroslav Skoryk;
• Night on the bare mountain, van Modes Moussorgsky
• Carnival, van Antonin Dvorak
• Sabre Dance, van Aram Khachaturain.

Start met O Fortuna
En dan, na de pauze, is het zover dat het orkest en het koor weer het podium betreden, om na een hartelijk ontvangstapplaus de eerste klanken in te zetten van het 'O Fortuna', waarmee de Carmina Burana al even indrukwekkend begint, als het daarna voortgaat.
Dit meesterwerk van Carl Orff heeft al velen geïnspireerd. Zo is en wordt bijvoorbeeld in reclames en films het wereldberoemde 'O Fortuna' keer op keer gebruikt.
De teksten van de Carmina Burana gaan over de ontluikende natuur in de lente, over kritiek op kerk en overheid en over de verheerlijking van het ongebonden leven vol aardse geneugten zoals drank, dobbelspel, sex en liefde. De solopartij van de gespeelde dronkenschap van één van de solisten is zowel visueel als auditief een mooie afwisseling in het verder zo gepassioneerde samenspel van instrumenten en stemmen.

Thema's en boodschap
Orffs Carmina Burana beschrijft de volgende drie grote thema's: lente/zomer, de herberg en de liefde. Deze enscenering wordt omlijst door de hymne aan Fortuna, de godin van het (nood)lot.
Een steeds terugkerend thema in de Carmina Burana is de heftige kritiek op het bandeloze leven van de gevestigde clerus, met name de monniken.
De kerkelijke instellingen en gebruiken worden geparodieerd, maar de dogma's worden nergens direct aangevallen.
Orff beeldt het lot af als een soort rad van avontuur, waaraan de mens is onderworpen. Deze interpretatie vormt de kern waar alle andere handelingen om heen gebeuren.
De boodschap is duidelijk: wie vandaag bovenaan verkeert, kan morgen al weer onderaan zijn  terechtgekomen. Daarom is het belangrijk intens te genieten van momenten van geluk. Da tdoen we vanavond dan ook maar.

Liederen uit Beuren
Carmina Burana (Liederen uit Beuren) is de naam van de grootste en beroemdste verzameling middeleeuwse teksten die tot de zogenaamde 'vagantenliteratuur' behoren.
Vagantenliteratuur is de verzamelnaam voor de wereldlijke lyriek, die in de Middeleeuwen, met name in de 12e en begin 13e eeuw, door rondtrekkende studenten en geestelijken werd geschreven, deels in het Latijn, deels in de landstaal.
Het manuscript van de 13e eeuw, dat op verscheidene oudere - helaas niet bewaard gebleven - teksten is gebaseerd, is afkomstig uit de abdij van Benediktbeuren in Beieren en bevindt zich in de Bibliotheek van München.
De Carmina Burana zijn vooral bekend geworden doordat de Duitse pedagoog en componist Carl Orff (1895-1982) in 1937 een selectie van vierentwintig teksten op muziek heeft gezet.

Geleerde zwervers
'Vaganten' (zwervers) noemde men de geestelijken, studenten en afgestudeerden die in de Middeleeuwen rondtrokken, hetzij uit eigen wil, hetzij door de omstandigheden gedwongen. Na beëindiging van hun studie konden zij vaak geen kerkelijk ambt - veelal het doel van hun studie - verkrijgen, omdat door de grote toeloop van studenten het aanbod de vraag overtrof. Er bleef hun dan vaak weinig anders over dan hun kennis anderszins aan te wenden om in hun levensonderhoud te voorzien, bijvoorbeeld door het schrijven van gedichten.
Ook waren er bij die na hun losse studententijd zich niet meer in de kerkelijke tucht konden schikken, en daardoor dan maar het ongebonden zwerversleven kozen.
De grootste bloei beleefde het vagantendom in de 12e eeuw, ongeveer tegelijk met die van de kloosterscholen en de opkomst van de universiteiten. In die tijd waren de vaganten geëerde en gezochte dichters, die als gevolg van hun kerkelijke wijding(en) onder de kerkelijke (veel soepelere) rechtspraak vielen. Toen ze, omstreeks 1300, niet meer onder de bescherming van de Kerk vielen, verwerden zij al gauw tot gewone zwervers en landlopers.

Vagantenpoëzie
De vagantenpoëzie is over het algemeen anoniem. Ook van de gedichten van de Carmina Burana zijn slechts enkele auteurs bekend, waaronder in elk geval: Gautier de Châtillon, Archipoeta en Pierre de Blois.
De meeste gedichten zijn in het Latijn geschreven, maar er zijn er ook een vijftigtal in het Middelhoogduits en wat fragmenten in het Oudprovençaals.
Wat de vorm betreft zijn de liederen nog slechts zelden in de klassieke vers-maat, maar meestal in gerijmde metrische verzen en soms ook in de vorm van ritmisch proza geschreven.

Vol vuur
De Carmina Burana is dus een muziekstuk met een lange en bijzonder historie. Durkje en ik genieten vanavond - samen met al die andere muziekliefhebbers - in de volle concertzaal volop van het prachtige schouwspel van mens en instrument, van klank en noot, in een vurige uitvoering van muzikanten en zangers die samen met hun dirigent in staat zijn om dit muzikale spektakel vol passie op de bühne te brengen. Niet voor niets oogsten alle medewerkers na de laatste klanken van de muziek een lang en uitbundig applaus.

Novembervergadering van Nijkleaster in de Sint-Radboudkerk

Dinsdag 12 november 2019

Liturgische bloemschikking van Nijkleaster in Jorwert

Bloemen voor Zaligsprekingen
In het koor van de Sint-Radboudkerk in Jorwert staat de liturgische bloemschikking met acht bloeiende planten, waarschijnlijk nog verwijzend naar de acht Zaligsprekingen die één van de thema's waren van de zevende Jaardag van Nijkleaster op zondag 27 oktober 2019.
In de kring rondom deze bloemensymboliek komen we aan het begin van deze avond bijeen als bestuur van de Stifting Nijkleaster.
Voordat we het zakelijke deel van onze bestuursvergadering aanvangen, worden we hier in de kerkzaal stil voor een korte vesperviering, waarin wordt gebeden, stilte in acht genomen, uit de Bijbel gelezen, en gezongen.

Terugblik en evaluatie
Bij aanvang van deze bestuursvergadering bespreken we het vergaderverslag van de vorige bestuursvergadering en stellen inclusief de ingebrachte feedback ons Jaarverslag met Jaarrekening 2018 van Nijkleaster vast. Deze definitieve versie wordt gepubliceerd op de website van Nijkleaster.
Daarna worden enkele mededelingen omtrent de samenwerking met omliggende kerkelijke gemeenten ingebracht en blikken we kort terug op het jaarlijkse bezoek van de schoolklassen van de Christelijke Scholengemeenschap Comenius uit Leeuwarden. We zien dat Nijkleaster ook veel heeft te bieden voor en aan jongeren.

It Westerhûs
Nu we als Stifting Nijkleaster inmiddels de kloosterboerderij It Westerhûs hebben gekocht, beginnen de voorbereidingen voor onze kloostervestiging heel concreet te worden. Er wordt van alles gedaan om het proces van deze kloosterstichting voortvarend te laten verlopen. Zo wordt er al gewerkt aan bewoning en bewaking, aan onderzoeken, vergunningen en subsidiëring voor de restauratie en nieuwbouw, blijft voortgaande financiering van volgende projectfases nodig, en wordt onderzocht en afgesproken hoe we al deze voorbereidende werkzaamheden en uitvoeringszaken niet alleen organisatorisch, maar ook in de werkpraktijk van alledag zo goed mogelijk kunnen laten verlopen.
We besluiten vanavond dat we verder gaan met de volgende fase van het Definitief Ontwerp van het bouw- en inrichtingsproces.

Voor en na de Jaardag
Nu we de zevende Jaardag achter het rug hebben, past het ons ook om evaluatief terug te blikken op deze mooie, feestelijke verjaardag van Nijkleaster. Ook doen we enkele evaluatieve uitspraken over de redactie, productie, financiën, distributie en promotie van onze feestbundel van Nijkleaster, die onder de titel 'Zalige Eenvoud' inmiddels te koop is bij Nijkleaster en via alle boekhandels in den lande. We voelen ons gelukkig met het feit dat via de digitale media en in de printmedia onze feestbundel zo positief is ontvangen, en dat de essenties van ons feestboek zo duidelijk wordt verwoord door de diverse media.
Daarna volgen enkele personele zaken, waaronder de actuele vacatures bij Nijkleaster voor bijvoorbeeld een bestuurder-secretaris, een boekhouder, een ICT-coördinator, een archivaris; en verder zijn er elke keer weer meer andere vrijwillige kleasterkrachten nodig voor allerlei zaken die de gastvrijheid van Nijkleaster vorm en inhoud geven. Gelukkig zijn velen bereid om hun bijdrage aan Nijkleaster te leveren, dus we kunnen al zeven jaren lang veel en goed werk doen als Nijkleaster.
Vanuit de Kleasterried worden een aantal voorstellen voor diverse werkzaamheden van Nijkleaster voorgelegd, die met akkoord van het bestuur nu vooral door kunnen gaan.
De agendapunten met betrekking tot beleid en thema's van Nijkleaster schuiven we aan het eind van de avond door naar de volgende bestuursvergadering, maar we bespreken nog wel diverse activiteiten met het oog op de contacten met de Friese kunstenaar Jentsje Popma, die Nijkleaster evenals vele anderen ook al jaren een goed hart toedraagt.
Vóór de Jaardag is veel werk verzet, en ook na de Jaardag van oktober jongstleden is er nog en weer volop werk aan de winkel in en voor Nijkleaster.

3.500 in 2019

Maandagavond 11 november 2019 - Sint Maarten

3.500
Dit is mijn 3.500e blogbericht op deze weblog.

• Op 23 maart 2008 schreef ik hier mijn 1e blogbericht;
• Op 31 oktober 2009 schreef ik hier mijn 500e blogbericht;
• Op 6 april 2011 schreef ik hier mijn 1.000e blogbericht;
• Op 24 september 2012 schreef ik hier mijn 1.500e blogbericht;
• Op 8 april 2014 schreef ik hier mijn 2.000e blogbericht;
• Op 11 januari 2016 schreef ik hier mijn 2.500e blogbericht;
• Op 27 november 2017 schreef ik hier mijn 3.000e blogbericht;
• Op 11 november 2019 schrijf ik hier nu mijn 3.500e blogbericht.

Regelmatig wordt me de vraag gesteld hoeveel lezers deze weblog heeft.
Op zo'n dag als vandaag is het interessant om weer eens een kijkje te nemen in de statistieken van de provider 'Blogger' om daar inzicht in te krijgen.

Ook op de camping in Spanje
bij ruim 30 graden Celsius - in de schaduw van de was
gaat het schrijven van de dagelijkse blog door.

Statistiek
Het Statistiek-programma van Blogger meldt hierover het volgende:

In ongeveer 4.250 dagen schreef ik 3.500 blogberichten.

Frequentie Pageviews
Tot en met vandaag werd:
- mijn weblog 587.036 maal bezocht (in 2011 was dat nog 39.188 maal en in 2012 = 137.958 en in 2014 = 249.317 en in 2016 = 351.585 en in 2017 = 494.424),
- dat is over de hele looptijd gemiddeld 138 bezoekers per dag (in 2011 = 35 en 2012 = 84 en 2014 = 113 en in 2016 = 123 en in 2017 = 140) en
- gemiddeld werd elk blogbericht 177 maal bezocht (in 2011 = 39 en 2012 = 92 en 2014 = 125 en in 2016 = 141 en in 2017 = 165);

In de afgelopen maand werd deze weblog 3.627 maal bezocht (in 2011 = 4.818 en 2012 = 8.088 en 2014 = 6.004 en in 2016 = 5.379 en in 2017 = 3.166);
- dat is gemiddeld 121 keer per dag (in 2011 = 161 en 2012 = 232 en 2014 = 200 en in 2016 = 179 en in 2017 = 106);

Gisteren is deze weblog 63 maal bezocht (in 2011 = 190 en 2012 = 204 en 2014 = 195 en in 2016 234 en in 2017 = 121).

Vandaag is mijn weblog al 146 keer bezocht (in 2011 = 163 en 2012 = 247 en 2014 = 228 en in 2016 = 341 en in 2017 = 157);

Land van herkomst Pageviews
Van die 146 bezoekers van vandaag was het aantal blog-bezoeken (pageviews):
- 114 afkomstig uit Nederland (in 2011 = 144 en 2012 = 195 en 2014 = 133 en in 2016 = 129 en in 2017 = 125),
-    3 uit Duitsland (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 50 en in 2016 = 60 en in 2017 = 4),
-    0 uit Canada (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 9 en in 2016 = 0 en in 2017 = 0),
-    0 uit Singapore (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 2 en in 2016 = 0 en in 2017 = 0),
-    5 uit België (in 2011 = 8 en 2012 = 3 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 0),
-    0 uit het Verenigd Koninkrijk (in 2011 = 3 en 2012 = 2 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 3),
-    3 uit Frankrijk (in 2011 = 3 en 2012 = 18 en 2014 = 0 en in 2016 = 1 en in 2017 = 3),
-    0 uit Luxemburg (in 2011 = 2 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 0),
-    0 uit Turkije (in 2011 = 1 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 0),
-  11 uit de Verenigde Staten (in 2011 = 1 en 2012 = 25 en 2014 = 34 en in 2016 = 13 en in 2017 = 16),
-    0 uit Spanje (2011 = 0 en 2012 = 2 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 0),
-    0 uit Rusland (in 2011 = 0 en 2012 = 1 en 2014 = 8 en in 2016 = 210 en in 2017 = 0),
-    0 uit Oekraïne (in 2011 = 0 en 2012 = 1 en 2014 = 0 en in 2016 = 2 en in 2017 = 3),
-    0 uit Nieuw-Zeeland (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 1 en in 2017 = 0),
-    0 uit Polen (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 1 en in 2017 = 0),
-    1 uit Ierland ((in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 18),
-    0 uit India ((in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 3),
-    3 uit Portugal ( (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 3),
-    4 uit Roemenië ( (in 2011 = 0 en 2012 = 0 en 2014 = 0 en in 2016 = 0 en in 2017 = 3) en
-    1 uit onbekend gebied.

Browser van herkomst Pageviews
Van die 146 bezoekers van vandaag maakten (afgerond ongeveer)
-   1% van de bezoekers gebruik van de browser van Internet Explorer (in 2011 = 64% en 2012 = 49% en 2014 = 32% en in 2016 = 53% en in 2017 = 1%),
-   8% van Firefox (in 2011 = 16% en 2012 = 29% en 2014 = 36% en in 2016 = 9% en in 2017 = 21%),
-  11% van Safari (in 2011 = 15% en 2012 = 12% en 2014 = 11% en in 2016 = 3% en in 2017 = 6%),
-   4% van Mobile Safari (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 1% en in 2016 = 1% en in 2017 = 0%),
- 72% van Chrome (in 2011 = 6% en 2012 = 11% en 2014 = 15% en in 2016 = 18% en in 2017 = 51%),
-   0% van BingPreview (in 2011 = 0% en 2012 = 2% en 2014 = 1% en in 2016 = 1% en in 2017 = 1%),
-   0% van Chromeframe (in 2011 = 0% en 2012 = 1% en 2014 = 1% en in 2016 = 0% en in 2017 = 0%),
-   0% van GSA (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 1% en in 2016 = 1% en in 2017 = 0%),
-   0% van Opera (in 2011 = 0% en 2012 = 1% en 2014 = 0% en in 2016 = 1% en in 2017 = 0),
-   0% van Iceweasel (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 0% en in 2016 = 12% en in 2017 = 0%),
-   1% van CriOS (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 0% en in 2016 = 1% en in 2017 = 1%),
-   0% van Mobile ( in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 0% en in 2016 = 0% en in 2017 = 14%),
-   0% van OS;OBSV (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 0% en in 2016 = 0% en in 2017 = 2%) en
-    1% van SamsungBrowser (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 0% en in 2016 = 0% en in 2017 = 2%).

Besturingssysteem van herkomst Pageviews
Van die 146 bezoekers van vandaag maakte (afgerond ongeveer)
- 56% van de bezoekers gebruik van het besturingssysteem Windows (in 2011 = 83 en 2012 = 75% en 2014 = 54% en in 2016 = 75% en in 2017 = 44%),
-   10% van Macintosh (in 2011 = 16% en 2012 = 5% en 2014 = 7% en in 2016 = 4% en in 2017 = 6%),
-    7% van iPad (in 2011 = 1% en 2012 = 1% en 2014 = 7% en in 2016 = 2% en in 2017 = 10%),
-    7% van iPhone (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 1% en in 2016 = 1% en in 2017 = 12%),
-    2% van Linux (in 2011 = 0% en 2012 = 16% en 2014 = 23% en in 2016 = 15% en in 2017 = 4%),
-  14% van Android (in 2011 = 0% en 2012 = 1% en 2014 = 5% en in 2016 = 1% en in 2017 = 20%),
-     0% van (Other) Unix (in 2011 = 0% en 2012 = 1% en 2014 = 1% en in 2016 = 1% en in 2017 = 1%),
-     0% van Android 4.4.2 (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 1% en in 2016 = 0% en in 2017 = 1%),
-     0% van Android 7.0 (in 2011 = 0% en 2012 = 0% en 2014 = 0% en in 2016 = 0% en in 2017 = 1%) en
-     2% staat geregistreerd als compatible.

Top blog qua Pageviews
Het blogbericht met het hoogst aantal (= 10.763) bezoekers is van 2 september 2011 met als titel: ‘De barstende bast van de Plataan’.

Inzicht door overzicht
Het statistiekprogramma is een bijzonder interessante optie van Blogger, want die verschaft je verder inzicht via allerlei overzichten van bijvoorbeeld:

• - de zoektermen waarmee bezoekers via zoekmachines op mijn weblogberichten komen;
• - hoe het spreidingspatroon van het aantal bezoekers per uur per dag is;
• - via welke verkeersbronnen (bv. Google als zoekmachine) bezoekers bij mijn weblogberichten arriveren;
• - welke weblogberichten het meest worden gelezen vandaag, en in de afgelopen week, in de afgelopen maand en gedurende de hele looptijd van deze weblog.

Reacties van lezers
Dat weblogs mogen worden beschouwd als 'social media' blijkt ook uit het groot aantal reacties, dat ik in de afgelopen 11 jaar ontving. Regelmatig komen er informatieve vragen, krijg ik aanvullende informatie, worden correcties doorgegeven (die ik na verificatie invoer), krijg ik inhoudelijke reacties uit binnen- en buitenland en komen er verzoeken binnen of mijn gepubliceerde foto's en teksten in andere media mogen worden gepubliceerd.
Anderzijds zijn op mijn weblog ook artikelen van mijn hand gepubliceerd die in de loop van de afgelopen jaren via andere printmedia zijn verschenen.
Ook komt het regelmatig voor dat vanuit andere weblogs en websites wordt doorgelinkt naar specifieke weblogberichten van mijn weblog. Een overzicht daarvan kan ik inzien via het statistiekprogramma van Blogger.

Halen en brengen

pelgrim & pelgrim
Wiep Koehoorn
Artiguelouve, 28 augustus 2019

Ruim elf jaar webloggebruik heeft mij de gelegenheid gegeven anderen veel te geven, maar het heeft ook anderen in de gelegenheid gesteld veel terug te geven, waarvoor aan alle lezers hierbij mijn hartelijke dank!
Wiep Koehoorn

De belevingswereld van de pelgrim; sporen in kunst en cultuur

Maandag 11 november 2019

Cover van de Lezingen-publicatie 2019

Nederlands Genootschap van Sint Jacob
Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob is de vereniging van mensen met belangstelling voor het Spaanse pelgrimsoord Santiago de Compostela in al zijn aspecten zoals: de apostel Jacobus de Meerdere, de kathedraal, de bedevaartsstad, de tocht naar dit bedevaartsoord, de kunst & cultuur en de religieuze dimensie.
Of je nu jong bent of oud, te voet pelgrimeert of op de fiets, in één keer de pelgrimstocht onderneemt of in etappes, of je vertrekt vanuit je eigen woonplaats of vanuit een plaats in bijvoorbeeld Frankrijk; en of je nu gaat om na te denken over het leven of misschien ook wel om een sportieve prestatie te leveren, het Nederlands Genootschap van Sint Jacob is er voor iedereen die zijn huis verlaat om op weg te gaan naar Santiago de Compostela, om daar wellicht ook ooit als pelgrim aan te komen.

Voor en door leden
Het Genootschap wil dit onder meer bereiken door:

• Het op weg helpen van wandelaars, fietsers en anderen die naar Santiago de Compostela willen gaan;
• Het uitwisselen van ervaringen tussen de leden onderling;
• Het onderhouden van contacten met vergelijkbare organisaties in binnen- en buitenland;
• Het bestuderen van historische, godsdienstige en culturele verschijnselen van de Jacobusverering;
• Het stimuleren van vrijwilligerswerk, als bijvoorbeeld ‘hospitalero voluntario’ in een pelgrimsherberg.

Werkgroep Geschiedenis en Cultuur
Ons pelgrimsgenootschap heeft behalve een verenigingsbestuur ook een aantal werkgroepen. Eén van die groepen is de 'Werkgroep Geschiedenis en Cultuur'. Deze werkgroep stelt zich ten doel het brede terrein van Geschiedenis & Cultuur op systematische wijze in de komende jaren verder te ontwikkelen.
Daarbij hanteert de werkgroep drie activiteitenmotto's, te weten:

• Ontsluiten en onthullen:  Zo heeft de werkgroep bijvoorbeeld een uitvoerige lijst aangelegd met daarop alle bekend zijnde 'Jacobalia', waaronder de sporen die de cultus van Sint Jacobus in de beeldende kunsten in Nederland heeft nagelaten;
• Activeren en participeren: Zo houdt de werkgroep bijvoorbeeld een lijst bij van deskundige sprekers over cultuurhistorische onderwerpen rondom pelgrimeren. Alle genootschapsregio’s kunnen ten behoeven van hun regionale ledenactiviteiten bij de werkgroep te rade gaan met vragen over deze sprekers;
• Uitdragen en informeren; Zo organiseert de Werkgroep Geschiedenis en Cultuur bijvoorbeeld interessante activiteiten, zoals een lezingencyclus, een inleidende cursus en soms een losse lezing.

De belevingswereld van de pelgrim in 5 lezingen en een buitendag
Zo organiseerde de 'Werkgroep Geschiedenis en Cultuur' van ons Nederlands (pelgrims)Genootschap van Sint Jacob in het eerste kwartaal van 2019 een vijftal lezingen en een buitendag, waarin eminente sprekers hun licht lieten schijnen over de belevingswereld van de pelgrim door de eeuwen heen.
Het pelgrimeren heeft door de eeuwen heen sporen nagelaten. In vijf lezingen belichtten de gerenommeerde sprekers - aan de hand van casuïstiek uit verschillende stijlperiodes - de sporen van de pelgrim in beeld en kunst langs de Camino (het pelgrimspad). Die vertellen over andere tijden, over de pelgrim van toen, over zijn/haar gedachten en beweegreden. Ze vertellen iets over de veranderende beweegredenen van de pelgrim.
De lezingen waren toegankelijk voor alle leden van ons nationaal pelgrimsgenootschap, maar ook niet-leden konden zich bij het Nederlands Genootschap van Sint Jacob opgeven als deelnemer voor één of meer van deze lezingen.

Het thema van deze lezingenserie was 'De belevingswereld van de pelgrim', met als ondertitel 'sporen in kunst en cultuur'. Deze lezingen werden om de twee weken aangeboden bij Institutio Cervantes te Utrecht.

Verslag van vijf avondlezingen en de buitendag in één bundel
In 2019 heb ik alle vijf avondlezingen bijgewoond, waarvaan hieronder een overzicht volgt, waarbij de titel van de lezing een weblink is naar mijn webimpressie van die avond.
Nadien heeft de Werkgroep Geschiedenis en Cultuur mijn vijf verslagen met een impressie van de buitendag (in de Sint-Adelbert-abdij in Egmond Binnen) gebundeld en hebben redacteur Herman Holtmaat en Johanna Nater voor de opmaak er qua inhoud en vorm een samenhangend geheel van gemaakt. De publicatie met als titel 'De belevingswereld van de pelgrim' is vorige week uitgegeven door en is nu te koop bij het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, te Utrecht.
In dit boekje vind je de rapportages over de volgende vijf avondlezingen:

• Op 30 januari 2019: Gestold verlangen, uitgekristalliseerd geloof; de materiële cultuur van het pelgrimeren, verzorgd door theoloog-pastor Franneke Hoeks & historicus Charles van Leeuwen;
• Op 13 februari 2019: De belevingswereld van de pelgrim: sporen in architectuur en decoratie, verzorgd door architectuurhistorica-erfgoeddeskundige Irmgard van Koningsbruggen;
• Op 27 februari 2019: Muziek aan de Melkweg - Jacobus verklankt, verzorgd door musicoloog-docent Jan Nuchelmans;
• Op 13 maart 2019: Over de Codex Calixtinus: wonderen, heldenverhalen en pelgrimswegen, verzorgd door kunsthistorica-mediëviste Wendelien van Welie;
• Op 27 maart 2019: Beweegredenen van de hedendaagse pelgrim, verzorgd door schrijver Herman Vuysje en de recent gepromoveerde Suzanne van der Beek.