Kwaliteitskader voor belangenbehartiging voor Friese huurders

Donderdag 21 november 2019 

Presentatie van Rob Houthooft in Katlijk

De Bewonersraad Friesland
Huurdersvereniging 'De Bewonersraad Friesland' zet zich in voor een goede betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit van huurwoningen in bijna alle Friese gemeenten. Deze vereniging werkt voor huurders die een corporatiewoning huren; voor meer dan 30.000 leden. Haar belangenbehartiging kan individuele zaken betreffen, maar vaak ook onderwerpen die meerdere huurders in een straat of wijk aangaan.
De Bewonersraad vierde in 2018 haar 25-jarig bestaan. In deze maand november 2019 zal haar algemeen directeur Frank van den Broek afscheid nemen van De Bewonersraad. Dit is een goede reden om dat afscheidsmoment te markeren in aanwezigheid van relaties en overige genodigden. De Bewonersraad doet dat vandaag met een mini-symposium, dat plaatsvindt bij Kwartier Noord in het Friese Katlijk.

Symposium in Katlijk
Dit symposium is voor bedoeld ter overdenking, verwondering, prikkeling en verrijking. De Bewonersraad heeft Ale Woudstra verzocht om mee te doen als symposium-voorzitter en De Bewonersraad heeft Rob Houthooft en mij gevraagd om een inhoudelijke bijdrage te verzorgen in dit symposium-programma.

Ons is gevraagd een mix aan ingrediënten aan te leveren, die De Bewonersraad en alle overige Friese huurdersverenigingen in staat stelt om met elkaar het belang te onderkennen van Fryslân-brede kwaliteitskaders en kwaliteitstoetsing voor huurdersorganisaties. 

Daarbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan kwaliteitskaders en periodieke kwaliteitstoetsing, die huurdersorganisaties met en voor elkaar zouden willen opbouwen en onderhouden, daarbij geholpen door enkele externe experts van buiten en binnen de volkshuisvesting. 

De ambitie is om een uniforme kwaliteit van belangenbehartiging voor de Friese sociale huurder te realiseren.

Werken met kwaliteitskaders bij NHL Stenden Hogeschool

Het symposium wordt geopend met woorden van welkom door Bewonersraad-directeur Frank van den Broek. Hij leidt het symposium-thema in, introduceert de beide keynote speakers, en geeft daarna de leiding van het symposium-programma in handen van Ale Woudstra. 

Daarna verzorg ik mijn presentatie, over de wijze waarop wij binnen de NHL Stenden Hogeschool werken met behulp van kwaliteitskaders voor hoger (beroeps-)onderwijs.

De weg ontstaan in het gaan

Omdat deze middag het oogmerk heeft om als Friese huurdersorganisaties met elkaar te gaan samenwerken op het gebied van kwaliteit, heb ik mijn lezing als titel meegegeven: 'Wandelaar, er is geen pad; de weg ontstaat in het gaan' (naar het gedicht 'Caminante' van Antonio Machado, 1875).

Alhoewel de doelstellingen van De Bewonersraad en van NHL Stenden Hogeschool niet dezelfde zijn, en de doelgroep van huurders ook anders is dan die van studenten, laat ik aan de hand van de missie, de opdracht en de werkwijze van beide organisaties  zien dat er ook zeker wel overeenkomsten zijn, zoals bijvoorbeeld in de nadruk die beide organisaties in hun organisatiebeschrijving leggen op het centraal stellen van de kwaliteit.

Alleen kun je sneller, maar samen kom je verder

Waar we binnen NHL Stenden Hogeschool in het hoger onderwijs al jarenlang werken met richtinggevende kwaliteitsnormen in kwaliteitskaders, is dat voor de Friese organisaties voor huurdersbelangen nog een onontgonnen terrein op provinciaal gebied.

Ik vertel hoe wij in het hoger onderwijs werken met kwaliteitsborging en kwaliteitsmetingen, waarbij zelfevaluaties, visitaties en accreditaties van onze opleidingen en instelling in de werkpraktijk van vandaag de dag prominent aan de orde zijn. 

Samen op pad; samen kom je verder

Vervolgens bespreek ik kort een tiental succesbepalende factoren voor het werken met kwaliteitskaders in het hoger onderwijs, en sluit daarna af met een aantal aspecten waar de Friese huurdersverenigingen voorzeker mee te maken zullen krijgen als zij samen op pad gaan om te komen tot een gezamenlijk ontwikkeld en operationeel gemaakt kwaliteitskader voor organisaties gericht op kwalitatief toonaangevende belangenbehartiging door huurdersorganisaties.

Veelal kun je alleen sneller, maar we weten ook dat we doorgaans verder komen als we samen op pad gaan. Omdat De Bewonersraad Friesland graag met haar collega-belangenorganisaties aan de slag wil met het continu verbeteren van kwaliteit, verkennen we aan de hand van een metafoor van het samen op pad zijn, hoe we onder andere zaken als 'voorop lopen' en 'achterblijven' positief kunnen labellen.

Werken met kwaliteitskaders voor werkvoorziening in inclusieve arbeidsmarkt

Tweede spreker is Rob Houthooft, directeur van Larcom, een private organisatie ten dienste van de sociale werkvoorziening. Deze organisatie poogt te bewerkstelligen dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer een bijdrage gaan leveren aan de arbeidsmarkt. Larcom is aangesloten bij Cedris, waar het werken met kwaliteitscodes - evenals in het hoger onderwijs - al gemeengoed is. Rob is tevens lid van de kwaliteitscommissie van Cedris. 

Ook tussen zijn branche van de werkvoorziening en die van de woonbranche ziet Houthoofd wel degelijk parallellen. Het werken in de inclusieve arbeidsmarkt is geen sinecure, want er spelen allerlei - ook politiek gevoelige - belangen. Er gaat veel geld in om, het gaat om een complexe materie en het werk is bovendien mediagevoelig.

Kwaliteitscode met stoplichtmodel

Cedris heeft een kwaliteitscode ontwikkeld, die aansluit bij de reguliere werkzaamheden in de sector, en die ook gedragen wordt door alle belanghebbenden. Jaarlijks wordt door Cedris aan haar aangesloten organisaties een uitvraag van gegevens gedaan, waarna op grond van een soort stoplichtmodel gescoord wordt op de gemeten kwaliteit van de organisatie. Wat op groen staat, is o.k., maar wat op oranje staat, moet binnen een jaar worden verbeterd, en wat op rood staat moet op korte termijn - binnen maximaal drie maanden - worden opgelost. 

Deze manier van werken heeft de instellingen in elk geval gebracht dat zij nu een totaaloverzicht heeft van en in de branche, dat er inzicht is in de gemaakte keuzes, in de problemen en in de vraagstukken die actueel zijn. Dat leidt ook tot koppelingen aan opleidingen, aan expert meetings en aan kennisdeling. 

Zaal en sprekers met elkaar in gesprek

Na de pauze neemt dagvoorzitter Ale Woudstra de loopmicrofoon de zaal in om een plenair groepsgesprek aan te gaan met alle aanwezigen in de zaal. We gaan met elkaar onder andere onderzoeken welke items uit de beide presentaties wellicht nog te abstract zijn, en welke nu al inspireren.

Je kunt merken dat de aanwezigen in de zaal, onder andere afkomstig van huurdersorganisaties, woningcorporaties en burgerlijke gemeenten, bijzonder betrokken zijn op het onderwerp van vanmiddag, want er worden volop vragen gesteld, stellingen geponeerd en visies gedeeld. 

Allerlei zaken uit de beide presentaties en naar aanleiding van deze lezingen komen aan de orde, zoals bijvoorbeeld: collegiale samenwerking, afrekenend of liever waarderend en ontwikkelingsgericht auditen, hoe je met verdiend vertrouwen serieuzer wordt genomen in de woonbranche, en de waarschuwing dat je de hoogte van de vergoeding aan huurdersorganisaties vooral niet moet koppelen aan de gemeten kwaliteit van de beoordeelde huurdersorganisaties. Transparantie en het (willen en gaan) verbeteren van de kwaliteit zal voorop moeten staan.

Conclusies en afscheid 

Aan het eind van de middag concluderen we met zijn allen dat de Friese huurdersorganisaties het samen op weg gaan van dit kwaliteitspad als een uitdaging zien, en dat ook wel willen. Laten we in het Fries overlegplatform maar gewoon beginnen, het wel gaan doen, en dan zien we later wel in welke vorm we dat zullen gieten. Als we met elkaar dit pad inslaan, ontstaat er vanzelf wel iets goeds, als we maar bij ons gezamenlijk belang en bij de inhoud beginnen. 

Met deze mooie conclusie wordt het symposium afgesloten door voorzitter Ale Woudstra en directeur Frank van den Broek, waarna we ons verplaatsen naar de nevenruimte, waar dan de afscheidsreceptie voor de afscheidnemende Frank van den Broek aanvangt. 

Na enkele waarderende afscheidsspeeches krijgt Frank van den Broek nog eenmaal het woord, om zich nog eens tot alle aanwezige relaties en collega's te richten, en tot slot maakt Frank van deze gelegenheid gebruik om zijn opvolger, Gert Brouwer, aan de aanwezigen te introduceren, die over enkele dagen bij het vertrek van de huidige directeur de directievoering zal overnemen. 

Na alle waarderende woorden wordt het programma verder informeel voortgezet met een hapje en een drankje, met muziek, en met goede gesprekken over hetgeen vandaag is besproken, en over allerhande andere zaken die men op de valreep nog met elkaar wil delen.