Start Visitatie International Busines and Management Studies

Woensdag 12 juni 2013

In de debriefing-kamer na afloop van een opleidingspresentatie

Resultaten van een accredatie
Periodiek worden alle opleidingen in het Nederlandse hoger onderwijs gekeurd, teneinde te worden geaccrediteerd voor een nieuwe accreditatietermijn van zes jaren. Een accreditatie van zo'n opleiding is de basis voor de bekostiging van de opleiding door de overheid, de hogeschool mag gedurende die periode door de overheid erkende diploma's uitreiken na afstuderen van de student, en de student die in aanmerking komt voor Studiefinanciering ontvangt die studiefinanciering als hij of zij staat ingeschreven als student bij zo'n geaccrediteerde opleiding.

Gezamenlijke opleiding van Leeuwarder hogescholen
Dit jaar is bij Stenden Hogeschool de HBO-Bachelor-opleiding 'International Business and Management Studies' te Leeuwarden aan de beurt om te worden gekeurd. Het gaat hier om een gezamenlijke opleiding die Stenden Hogeschool samen met de NHL Hogeschool en met Hogeschool Van Hall Larenstein aanbiedt.
Stenden Hogeschool is de penvoerder van deze hogescholenopleiding, en daar vindt vandaag en morgen de visitatie dan ook grotendeels plaats.

Documenten en bijeenkomsten
Een visitatiecommissie is vandaag en morgen op bezoek om onderzoek te doen naar de kwaliteit van deze internationaal georiënteerde opleiding. De leden van de audit commissie hebben een zelfevaluatierapport (een Kritische Reflectie) van de opleiding ontvangen, ze bestuderen allerhande onderliggende opleidingsdocumenten, wonen presentaties bij van opleidingsvertegenwoordigers en gaan aansluitend in gesprek met studenten, afgestudeerden, werkveldvertegenwoordigers en opleidingsdocenten.

Ondersteuningsaanbod
De groepen - bestaande uit opleidingsvertegenwoordigers - komen 20 minuten voorafgaand aan een panelgesprek bijeen in de briefing-ruimte, waarin de laatste voorbereiding worden getroffen; en na afloop van het interview door het audit team komen ze terug in de debriefing-ruimte om 20 minuten met elkaar nog na te praten over het afgenomen interview. In de debriefing-ruimte ben ik de hele dag op gestelde tijden met het opleidingsmanagement en met de staf van de opleiding aanwezig om de opleidingsvertegenwoordigers en het visitatiepanel te ondersteunen bij wat zij nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen.

Start van de visitatie van Bedrijfseconomie in Emmen

Woensdag 15 mei 2013


De visitatiekamer van Bedrijfseconomie in Emmen
















Keuring van de opleiding
Eén van de opleidingen die we als Stenden Hogeschool in Emmen aanbieden, is de HBO-bachelor-opleiding Bedrijfseconomie. Evenals alle andere HBO-opleidingen die door de Nederlandse overheid worden erkend, moet ook deze opleiding periodiek worden gekeurd tijdens een zogenoemde visitatie, om op grond van die keuring opnieuw te worden geaccrediteerd voor de komende jaren.
Vandaag is het zover dat de Stenden-opleiding Bedrijfseconomie zal worden gevisiteerd. Vandaag en morgen ben ik betrokken bij dat visitatieproces, om er samen met alle betrokken collega’s voor te zorgen dat deze visitatie op een goede wijze kan worden uitgevoerd.

Beoordelingsproces
In de afgelopen maanden hebben we er gezamenlijk voor gezorgd dat vandaag alles gereed en op orde is om de visitatie aan te vangen. De opleiding heeft een zogenoemde ‘Kritische Reflectie’, geschreven, waarin ze rapporteert wat de onderzoeksresultaten zijn van een zelfevaluatie. Allerlei belanghebbenden zijn bij dat proces betrokken, zoals: docenten, studenten, management, afgestudeerden, bestuur & staf en werkveldvertegenwoordigers.
De opleiding heeft een onafhankelijke, externe visitatiecommissie gecontracteerd, waarin gezaghebbende panelleden zitting hebben genomen, die op basis van een tweedaagse audit kunnen beoordelen of deze opleiding voldoet aan de door de overheid voorgeschreven kwaliteitsstandaarden.

Begin van de twee visitatiedagen
Voorafgaand aan de visitatie heeft de opleiding ook afstudeerwerk van reeds afgestudeerde studenten aan het visitatiepanel ter beoordeling toegezonden. Vandaag komt het onderzoekspanel naar Emmen om behalve alle vooraf toegezonden documenten ook allerlei andere documenten van deze opleiding in de speciaal daartoe ingerichte panelkamer te bestuderen en te beoordelen.
Aan het eind van de middag krijgt het audit panel een rondleiding door het hogeschoolgebouw aangeboden, waarin de onderwijsfaciliteiten van deze opleiding worden getoond. Daarna wordt begonnen met de eerste twee van een serie gesprekken, die morgen zal worden voortgezet.

De eerste panelgesprekken
De eerste groep waarmee de visitatiecommissie in gesprek gaat, is een groep afgestudeerden en een aantal studenten die momenteel in de afstudeerfase aan het werk zijn. De tweede groep die daarna aan de beurt is voor zo’n panelgesprek, bestaat uit de begeleiders die deze en andere studenten begeleid(d)en en beoordeelden in hun afstudeerfase. Deze tweede groep bestaat uit vertegenwoordigers van het docententeam en begeleiders die werkzaam zijn in het werkveld waarvoor deze opleiding haar studenten opleidt. Deze eerste twee panelgesprekken gaan over de wijze waarop studenten worden voorbereid op hun afstudeerfase, over hoe ze worden begeleid en beoordeeld aan het eind van hun studie en over de kwaliteit van alle afstudeerwerken.

Begin van de Visitatie van SBenRM

Donderdag 25 april 2013 

De Documentenkamer voor de SBenRM-visitatie

 













Zelfevaluatie
Na een gedegen voorbereiding gaat vandaag de visitatie van de HBO-Bachelor-opleiding en van de Associate degree-opleiding Small Business en Retail Management (SBenRM) van start binnen Stenden Hogeschool te Leeuwarden. Deze opleidingen hebben in de afgelopen maanden een zogenoemde Kritische Reflectie geschreven op basis van een uitgebreide zelfevaluatie. Het rapport van die zelfevaluatie is toegezonden aan een door de overheid erkend evaluatiebureau (NQA), waarna deze visiterende en beoordelende instantie (VBI) vandaag en morgen een onderzoekscommissie van onafhankelijke en gezaghebbende experts deze twee opleidingen laat visiteren, om onderzoek te doen naar de kwaliteit van deze beide hogere beroepsopleidingen.

Visitatie
Vandaag en morgen gaat dit audit panel een groot aantal documenten van de opleidingen nader bestuderen, waaronder ook een aantal afstudeerscripties en alle aanvullende overige afstudeerwerken. Over haar bevindingen van de documentenstudie gaat het visitatiepanel daarna in gesprek met allerlei vertegenwoordigers van deze opleiding, zoals afgestudeerden, studenten, werkveldvertegenwoordigers, docenten en management.
Vandaag gaat de visitatiecommissie bijvoorbeeld in gesprek met de afgestudeerden van de opleiding, met de studenten die momenteel in hun afstudeerfase zitten, en daarnaast ook met afstudeerbegeleiders uit het werkveld en met de docenten die deze studenten in hun stage- en afstudeerfase hebben begeleid en/of beoordeeld.

Rapportage
Morgen vinden alle andere visitatiepanelgesprekken plaats. Daarna schrijft de visitatiecommissie een visitatierapport, met daarin haar bevindingen, gebaseerd op het wettelijk voorgeschreven beoordelingskader van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Als het visitatiepanel van mening is dat de opleidingen voldoet aan de wettelijk voorgeschreven kwaliteitscriteria, schrijft zij dat in haar visitatierapport. Met dat positieve rapport kan onze hogeschool daarna voor deze goedgekeurde opleidingen accreditatie aanvragen voor de komende jaren. Als de NVAO na enige maanden die accreditatie verleent, blijft de overheid deze beide opleidingen bekostigen, ontvangen de studenten van deze opleidingen studiefinanciering als ze aan de criteria daartoe voldoen en mogen de twee opleidingen aan afgestudeerden een wettelijk erkend diploma afgeven..

Begeleiding
Aan het eind van de ochtend staan alle documenten en staat alle apparatuur gereed in de visitatiekamer in Stenden University Hotel en kan de visitatiecommissie worden ontvangen en haar werkzaamheden aanvangen. Samen met het management en de staf van deze opleidingen neem ik vandaag en morgen deel aan begeleidende gesprekken, om de visitatie vlekkeloos te laten verlopen, opdat de visitatiecommissie haar werk goed kan doen.
Vanmiddag en vanavond vinden - na de documentenstudie - de eerste panelgesprekken plaats, morgen gaat dat de hele dag door met een groot aantal gesprekken en dan zullen de beide opleidingen na deze visitatie enkele weken in afwachting zijn van het verschijnen van het visitatierapport.

Startdag Visitatie Toegepaste Bedrijfskunde

Donderdag 27 maart 2013 

Voorjaarspracht in de documentenkamer van de TBK-visitatie

Visitatie voor accreditatie
Na de visitatie van onze opleiding Commerciële Economie vorige week in Emmen, gaan we vandaag van start met de visitatie van de HBO-Bachelor-opleiding 'Toegepaste Bedrijfskunde' (TBK) van Stenden Hogeschool in Leeuwarden.
Rond het middaguur arriveert een extern visitatiepanel, dat vandaag en morgen onderzoek zal doen naar de kwaliteit van deze opleiding. De opleiding wordt beoordeeld op grond van het door de overheid voorgeschreven Beoordelingskader van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Na de visitatie zal de visitatiecommissie een visitatierapport publiceren, waarmee de hogeschool voor de komende jaren de NVAO-accreditatie kan aanvragen, teneinde een keurmerk te verdienen als teken dat onze opleiding TBK voldoet aan de kwaliteitsvereisten, die gelden voor graadverlenende opleidingen in het hoger onderwijs.

Visitatiekamers
De visitatiecommissie heeft vandaag en morgen de beschikking over twee aangrenzende vergaderzalen. In de ene zaal vinden vanavond en morgen alle panelgesprekken plaats, en in de andere zaal hebben de medewerkers van Toegepaste Bedrijfskunde een documentenkamer ingericht, waarin alle relevante documenten van de opleiding overzichtelijk zijn gepresenteerd.

Onderzoek naar kwaliteit
Voorafgaand aan het visitatiebezoek heeft het audit panel het zelfevaluatierapport (de Kritische Reflectie) van de opleiding bestudeerd. Tijdens de visitatiedagen zal de visitatiecommissie ter verificatie een groot aantal van de hier gepresenteerde documenten doornemen om een goed beeld te krijgen van de kwaliteit van deze opleidingen. Daarnaast vinden vanavond en morgen gesprekken plaats met afgestudeerden, studenten, afstudeerbegeleiders uit het werkveld, docenten en management teamleden.
Vanmiddag organiseerde de opleiding voor het panel ook een open inloopspreekuur voor iedereen die de commissie wilde spreken en de panelleden hebben een rondleiding door het hogeschoolgebouw gehad.
Zelfevaluatie, documentatie, visuele controle en vraaggesprekken vormen dan de elementen op basis waarvan de opleiding zal worden beoordeeld.

Netwerken na afloop
Vanavond ben ik aanwezig bij een gesprek met afgestudeerden van TBK en met studenten die momenteel bij deze opleiding in de afstudeerfase zitten. Ze zijn zojuist in gesprek geweest met het visitatiepanel en ze vertellen ons waarover hun gesprek met de visitatiecommissie ging. Eén van de momenteel afstuderende studenten geeft aan dat hij het ook voor zijn eigen afstudeerfase een interessant en inspirerend panelgesprek vond. Hij vertelt dat dit panelgesprek hem heeft geënthousiasmeerd om morgen met nog meer élan verder te gaan met zijn afstudeerproject. De andere afgestudeerden en afstudeerders beamen dat het ook voor hun ontwikkeling waardevol bleek te zijn om deel te nemen aan dit visitatiebezoek.
Als ik even later door de lobby van Stenden University Hotel loop, zie ik dat deze afgestudeerden en de afstuderende studenten daar gezellig bij elkaar zitten onder het genot van een drankje, om nog even met elkaar na te praten. Visitatiedagen zijn altijd spannend en met een serieuze ondertoon, maar zijn zeker ook interessant en vooral gezellig en samenbindend.

Aanvang Proefvisitatie Bedrijfseconomie

Maandag 4 februari 2013

De panelkamer is gereed voor aanvang van de proefvisitatie

Zelfevaluatie
Evenals alle opleidingen van Stenden Hogeschool laat ook de HBO-bachelor-opleiding Bedrijfseconomie zich (dit kalenderjaar) keuren door een onafhankelijk visitatiepanel van gezaghebbende experts, teneinde voor de komende jaren het kwaliteitskeurmerk van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) te verdienen.
Voordat het zover is, schrijven de vertegenwoordigers van deze opleiding een zogenoemde 'Kritische Reflectie', waarin de opleiding een zelfevaluatie beschrijft op grond van een drietal standaarden, die gelden voor de opleidingsaccreditatie van de NVAO.

Proefvisitatie
Als dit zelfevaluatierapport met alle onderliggende documentatie gereed is, gaan we binnen Stenden verifiëren of alle beschikbare gegevens volstaan om de officiële visitatie van de opleiding plaats te laten vinden. Daartoe organiseren we dan altijd een zogenoemde proefvisitatie, die je kunt beschouwen als een soort generale repetitie, in de vorm zoals we die ook hanteren bij de visitatie.

Bedrijfseconomie
Vandaag beginnen we in onze Stenden Hogeschoolvestiging in Emmen zo'n twee dagen durende proefvisitatie. Vanmorgen wordt een proefvisitatiepanel door het management team van de opleiding Bedrijfseconomie ontvangen. Voorafgaand aan de proefvisitatie verzorg ik een briefing voor dit audit team, dat uit medewerkers en een student van Stenden Hogeschool bestaat, aangevuld met een werkveldadviesraadslid van deze opleiding.
Na mijn briefing gaat het proefvisitatieteam de in de proefvisitatiekamer gedeponeerde opleidingsdocumenten bestuderen, zulks ter voorbereiding op de panelgesprekken die vanmiddag en morgen zullen gaan plaatsvinden.

Afstuderen
Rond het avonduur gaat het audit team met de eerste twee interviewgroepen in gesprek. Het eerste panel waarmee het proefvisitatieteam spreekt, bestaat uit een aantal recent afgestudeerden en een aantal studenten die momenteel in hun afstudeerfase zitten. Daarna volgt een groep werkveldvertegenwoordigers, die deze afgestudeerden in hun afstudeerfase hebben begeleid, aangevuld met enkele opleidingsdocenten, die de afstuderende studenten in hun afstudeerfase begeleid(d)en.
In deze eerste twee interviews verifieert het proefvisitatiepanel of de opleiding haar studenten op correcte wijze begeleidt, beoordeelt en laat afstuderen en of de afgestudeerde studenten voldoen aan de competenties, waarvoor deze opleiding haar studenten opleidt.

Proefvisitatie voor Toegepaste Bedrijfskunde

Woensdag 19 december 2012

Het proefvisitatieteam voor Toegepaste Bedrijfskunde

Accreditatie
Ook voor de HBO-bachelor-opleiding Toegepaste Bedrijfskunde van Stenden Hogeschool is het volgend jaar weer zover dat ze voor de periodieke kwaliteitskeuring zal gaan. Aanvang volgend kalenderjaar komt een extern, onafhankelijk en gezaghebbend auditpanel op bezoek om de kwaliteit van deze opleiding te onderzoeken. Elke zes jaar doorloopt een graadverlenende opleiding in het hoger onderwijs een door de overheid voorgeschreven kwaliteitskeuring, om voor de daarop volgende jaren weer het keurmerk te verdienen, als bewijs van aangetoonde kwaliteit. Op grond van de accreditatie van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie mag zo'n opleiding tot aan de volgende accreditatie de door de overheid erkende HBO-diploma's afgeven.

Zelfevaluatie
Ook de opleiding Toegepaste Bedrijfskunde treft momenteel de voorbereidingen om zo'n visitatie ten behoeve van de volgende accreditatie te organiseren. Daartoe schrijft de opleiding een zogenoemde Kritische Reflectie, zijnde een zelfevaluatierapport met een serie bijlagen, op grond waarvan een visitatiecommissie haar onderzoek zal verrichten. Omdat deze hele kwaliteitscyclus eenmaal in de zes jaren wordt doorlopen, worden alle interne en alle externe deelnemers voorbereid op zo'n onderzoek. Om alle participanten een idee te geven van de ins en out van zo'n onderzoek, wordt enige maanden voorafgaande aan de echte visitatie een proefvisitatie georganiseerd.

Proefvisitatie
Gistermiddag is in onze Leeuwarder hogeschoolvestiging een proefvisitatiecommissie van start gegaan om gisteravond en vandaag de hele dag in gesprek te gaan met alle gespreksgroepen, die tijdens zo'n visitatie de revue passeren. Voor de opleiding Toegepaste Bedrijfskunde is het proefvisitatieteam samengesteld uit enkele medewerkers van de hogeschool die ervaring hebben met visiteren, aangevuld met een werkveldvertegenwoordiger die ook in de Werkveldadvies van deze opleiding zit, èn - last but not least - óók een studente van een verwante opleiding, om met name tevens het studentenperspectief in deze proefvisitatie voldoende mee te nemen.

Verificatie
Gedurende deze proefvisitatie voert het proefpanel een groot aantal gesprekken met onder andere studenten, afgestudeerden, docenten, managementleden, en leden van de diverse onderwijscommissies zoals bijvoorbeeld de opleidingsexamencommissie. Aan de hand van het zelfevaluatierapport en van de onderliggende bewijsdocumenten verricht het auditteam een verificatieonderzoek, enerzijds om te beoordelen of de opleiding aan de gestelde kwaliteitscriteria voldoet, en anderzijds om alle gesprekspanels te laten ervaren op welke wijze zo'n onderzoek naar de kwaliteit van deze opleiding wordt uitgevoerd.

Bevindingen
Aan het eind van dit twee dagen durende proefonderzoek verzorgt de voorzitter van het proefvisitatieteam in een plenaire sessie voor alle deelnemers een korte terugkoppeling van de voorlopige bevindingen. Ruim een week later publiceert het proefpanel haar proefvisitatierapport, met daarin de laatste aanbevelingen voor de opleiding, om nog de laatste puntjes op de 'i' te zetten, alvorens de visitatie aanvang 2013 kan plaatsvinden.
We mogen terugzien op twee geslaagde dagen, waarin we met elkaar bezig zijn geweest om nog eens weer aandachtig te kijken of en in welke mate deze opleiding voldoet aan alle kwaliteitscriteria, die gelden voor een opleiding in het hoger beroepsonderwijs.

Proefvisitatie van Small Business en Retail Management

Woensdag 12 december 2012 

Aandachtig luisteren naar de feedback van het auditpanel

12-12-12
Een bijzondere dag op de kalender: de 12e dag van de 12e maand van het jaar 2012.
Niet alleen op de jaarkalender is dit een bijzondere dag. Ook voor de HBO-opleidingen Associate en Bachelor 'Small Business en Retail Management' is dit een bijzondere dag.
Gsitermiddag begon voor deze twee opleidingen van Stenden Hogeschool de zogenoemde 'Proefvisitatie'. Nadat een proefvisitatiepanel zich gistermiddag terdege had voorbereid op haar audit, vingen gisteravond de eerste panelgesprekken aan met studenten die voltijds en duaal deze opleiding volgen.
Vanmorgen worden de gesprekken voortgezet met alle andere stakeholders van de opleiding.

Gesprekkencyclus
Aan het begin van de ochtend gaat het proefvisitatieteam in gesprek met enkele groepen studenten, docenten en werkveldbegeleiders, waarbij de kwaliteit van de begeleiding bij en van de beoordeling van de stage en het afstuderen centraal staat.
De interviewgroepen worden voorafgaand aan deze auditgesprekken ontvangen en welkom geheten in een briefingssessie, waarin de laatste informatie wordt verstrekt over het aanstaande panelgesprek. Nadat de groep heeft gesproken met het auditteam, komt deze groep weer terug in de (de)briefingsruimte, om met elkaar zo'n 20 minuten na te praten over het afgelopen interview.
Op deze wijze passeren vanmorgen en vanmiddag alle panels de revue.

Stakeholders
Het audit panel voert vandaag gesprekken met afgestudeerden, met studenten, met stage- en afstudeerbegeleidende docenten, met werkveldbegeleiders, met een deel van het docententeam, tweemaal met het managementteam en ook met een delegatie van de commissies, die verantwoordelijk zijn voor de borging van een kwalitatief goed onderwijs- en examenprogramma, zoals bijvoorbeeld de Opleidingscommissie, de Toetscommissie en de Opleidingsexamencommissie.

Feedback
Na het tweede gesprek met het opleidingsmanagement èn een intern beraad van het audit panel rapporteert dit proefvisitatieteam haar eerste en nog voorlopige bevindingen van het onderzoek van gisteren en vandaag. In de plenaire terugkoppeling vertelt de voorzitter van het proefvisitatiepanel wat het onderzoek van het zelfevaluatierapport van de opleiding (de Kritische Reflectie), de toegezonden documenten, de tentoongestelde documenten en de panelgesprekken hebben opgeleverd.
In deze terugkoppeling wordt verteld op welke aspecten het panel zich een goed beeld heeft kunnen vormen van de kwaliteit van deze opleiding en op welke deelgebieden de opleiding nog eens een keer moet kijken naar de aangeleverde documentatie, om ervoor te zorgen dat de externe visitatiecommissie - die over enkele maanden op bezoek  komt - snel een goed beeld kan krijgen van de kwaliteit van deze opleiding. Aandachtig wordt geluisterd naar de tips die de commissie aan het opleidingsteam geeft en tevreden neemt het team de complimenten in ontvangst met betrekking tot de geconstateerde kwaliteit van deze opleiding van Stenden Hogeschool in Leeuwarden.

Proefvisitatie Commerciële Economie van start

Woensdag 28 november 2012

Interieur van de proefvisitatiekamer

Keurmerk
In maart 2013 zal de opleiding Commerciële Economie van Stenden Hogeschool in Emmen worden gevisiteerd, teneinde de heraccreditatie van deze HBO-opleiding aan te vragen voor de komende zes jaren. De opleiding schrijft daarvoor een zelfevaluatierapport, dat tegenwoorde de 'Kritische Reflectie' wordt genoemd. Daarna zal de opleiding worden beoordeeld door een visitatiepanel van onafhankelijke, gezaghebbende experts. Bij een positief advies van deze visitatiecommissie kan de hogeschool dan het door de overheid erkende keurmerk aanvragen.

Stakeholders
Bij zo'n proces van zelfevalueren en visiteren betrekt Stenden Hogeschool zoveel mogelijk verschillende belanghebbende partijen. Behalve bestuur, stafdiensten, opleidingsmanagement en vooral ook studenten worden allerlei ander stakeholders bij dit proces betrokken, zoals afgestudeerden en een aantal vertegenwoordigers van het werkveld waarvoor deze opleiding haar studenten opleidt.

Voorbereiding
Zo'n proces vraagt veel van alle deelnemende partijen, want voor velen is het bijvoorbeeld de eerste keer dat ze meedoen aan zo'n evaluatieonderzoek. Om iedereen goed voorbereid te laten deelnemen aan de visitatiedagen, organiseren alle opleidingen van Stenden Hogeschool op enig moment in dit proces een zogenoemde proefvisitatie. Vertegenwoordigers van alle belangengroepen komen dan in kleine groepen bijeen om in een bijeenkomst met een proefvisitatiecommissie in gesprek te gaan over alle ins en outs van hun opleidingen. Vanmiddag begint zo'n proefvisitatie bij Commerciële Economie in Emmen.

Start van de proefvisitatie
Eerst wordt de proefvisitatiecommissie van Stenden Hogeschool ontvangen en wegwijs gemaakt in de kamer waarin de gesprekken zullen plaatsvinden. In deze gesprekskamer liggen alle documenten ter inzage, om deel uit te maken van het onderzoek naar de kwaliteit van deze opleiding.
Vanavond gaat dit panel in gesprek met afgestudeerden en met afstudeerbegeleiders van de opleiding en van de bedrijven waar deze afgestudeerden hun afstudeeronderzoek hebben verricht.
Morgen zullen dan alle andere opleidingsvertegenwoordigers met de leden van de proefvisitatiecommissie in gesprek gaan.
   

NBG-Bestuursconferentie in Het Klooster

Donderdag 28 juni 2012

Leerhotel Het Klooster in Amersfoort

Het Klooster
De tweejaarlijkse Bestuursconferentie van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) wordt gehouden in Leerhotel 'Het Klooster' te Amersfoort. Dit hotel is een leerbedrijf van het Amersfoortse Regionaal Opleidings Centrum (ROC) ASA, dat een onderdeel is van de Amarantis Onderwijsgroep. Onze opleiding Hoger Hotelonderwijs van Stenden Hogeschool is ook onderwijspartner van Het Klooster. Hun MBO- en onze HBO-studenten werken in deze praktijksetting samen aan uitdagend beroepsonderwijs. Werken en leren gaan hier hand in hand.

Fondsenwerving
Twee onderwerpen staan vandaag centraal in onze Bestuursvergadering van het NBG. Ruim drie uren wordt aandacht besteed aan het onderwerp 'Fondsenwerving'. Dit deel van de vergadering wordt ook bijgewoond door leden van de 'Commissie FEZ' (Financieel Economische Zaken), de bestuurscommissie die het NBG-bestuur gevraagd en ongevraagd adviseert op bedrijfsvoering, met nadruk op de financiële kant. Ook is een vertegenwoordiger aanwezig van het onderzoeks- en adviesbureau Nassau, om de resultaten van het onderzoek met betrekking tot Fondsenwerving met ons te bespreken, als aanzet tot een adviesrapport dat deze zomer zal worden geschreven. Op de agenda staan items als: Onderzoeksresultaten, het mechanisme Ledenwerving, de SWOT-analyse (sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen) van het NBG en de kansen, waar het NBG in haar bijbelwerk gebruik van kan maken. Een boeiend gesprek volgt over mogelijke verbeteringen en innovaties.

Zelfevaluatie Bestuur
Daarna nemen we afscheid van de FEZ-leden en gaan we zonder de leden van het management team van het NBG als bestuursleden verder in besloten vergadering. Ruim een uur besteden we dan aan de zelfevaluatie van ons bestuurlijk functioneren, waarbij we ook de feedback vanuit het management team van het NBG als input voor ons jaarlijks evaluatiegesprek meenemen. Aan de orde komen zaken als het functioneren van het bestuur als geheel en van de afzonderlijke bestuurders, de kwaliteit van ons besturen en toezicht houden, het profiel en de betrokkenheid van het bestuur en de bestuurders en ook de verhouding van het bestuur tot de interne gremia binnen onze vereniging en in onze werkorganisatie, zoals ledenraad, vrijwilligers en management. Dit evaluatief gesprek leidt tot aanpassingen en verbeteringen voor ons bestuurlijk functioneren van het komende bestuursjaar.

Refter
Deze conferentiedag wordt afgesloten met een diner voor het bestuur en twee leden van het management, in het restaurant (refectorium) van dit leerbedrijf. Het team van ROC ASA zorgt voor een prima maaltijd in een aangename entourage en een gastvrije atmosfeer.

Een huis vol visite

Vrijdag 8 juni 2012 

Cover van de informatiebrochure over visitatie

Visite
De titel van deze blogtekst van vandaag zou je kunnen associëren met de welbekende songtekst van 'Lenny Kuhr & Les Poppys' in de grootste hit van Lenny Kuhr, getiteld: 'Visite' (1980). Daar gaat het hier en nu echter niet om. Hier verwijst de titel "Een huis vol visite' namelijk naar een brochure die vorige maand door en binnen Stenden Hogeschool is uitgegeven. De ondertitel van deze brochure 'Een huis vol visite' luidt: 'Hoe de kwaliteit van de opleiding beoordeeld wordt'. De combinatie van titel en ondertitel verwijzen onmiskenbaar naar de inhoud van deze brochure: de visitatie van een opleiding in het hoger onderwijs.

Visitatie
In deze brochure wordt het proces van de opleidingsbeoordeling beschreven, zoals die wordt uitgevoerd door een externe commissie van deskundige, gezaghebbende visitatiepanelleden. De nadruk in de tekst van deze brochure ligt op de zogenoemde proefvisitatie en visitatie. Deze publicatie is geschreven voor en wordt uitgereikt aan deelnemers van een (proef)visitatie, om hen in het kort een beeld te geven van de verschillende fasen van een opleidingsaccreditatieproject en van de diverse rollen van alle betrokkenen in dit proces.

Inhoud
Deze informatiebrochure bevat informatie over:

• Het accreditatieproces dat elke graadverlenende opleiding in het hoger onderwijs om de zes jaar doorloopt;
• De Kritische Reflectie, waarin de opleiding verslag doet van haar zesjaarlijkse zelfevaluatie;
• De Proefvisitatie, die je zou kunnen omschrijven als de generale repetitie van de aanstaande visitatie;
• De Visitatie, waarbij de lezer een indruk krijgt van de vorm en de inhoud van het onderzoek dat het externe onderzoeksteam zal doen;
• Enkele tips voor gespreksvoering om het gesprek met het visitatiepanel correct te laten verlopen;
• Een schatting van de tijdsbesteding die van de deelnemers zal worden gevraagd;
• De facilitering die van toepassing is op de visitatie;
• Een lijst met de op dit proces van toepassing zijnde afkortingen en hun betekenis.

De brochure is tweetalig uitgevoerd, zowel in de Nederlandse als in de Engelse taal. De brochure wordt uitgereikt deelnemers van een visitatieproces, zoals bijvoorbeeld studenten, afgestudeerden, docenten, werkveldvertegenwoordigers, management, bestuur en stafmedewerkers.

Start Proefvisitatie HTenRO

Woensdag 22 februari 2012 

De Academic Dean geeft het Proefvisitatiepanel uitleg over de opleidingsmaterialen

Accreditatiestelsel
Reeds enkele maanden is de HBO-Bachelor-opleiding Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs (HTenRO) van Stenden Hogeschool bezig met de voorbereiding van de aanstaande visitatie. Zo'n visitatie wordt zoals te doen gebruikelijk in het hoger onderwijs eenmaal per zes jaar uitgevoerd door een externe onderzoekscommissie van onafhankelijke en gezaghebbende experts, teneinde te laten beoordelen of de opleiding voldoet aan de kwaliteitsvereisten die de overheid heeft gesteld aan opleidingen in het hoger onderwijs. Bij een positief oordeel wordt de opleiding dan voor de komende zes jaar geaccrediteerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie, waarmee tijdens de geldende accreditatietermijn de studenten van de geaccrediteerde opleiding in principe recht verkrijgen op studiefinanciering en de opleiding de door de Nederlandse overheid erkende diploma's mag uitreiken aan afgestudeerden van die opleiding.

Visitatie
Tijdens de voorbereiding op zo'n visitatie evalueert de opleiding op grond van de accreditatiecriteria alle ins en outs van de opleiding en schrijft daarover een evaluatierapport, dat de Kritische Reflectie wordt genoemd. Dat evaluatierapport is het startdocument voor de externe visitatiecommissie om bijvoorbeeld ook aanvullende documenten te bestuderen, om getoetste werkstukken van studenten te beoordelen en om interviews af te nemen bij vertegenwoordigers van de opleiding. Al deze onderdelen vormen samen het onderzoek dat zo'n visitatiecommissie doet om de kwaliteit van een opleiding te beoordelen.

Proefvisitatie
Ter voorbereiding op zo'n visitatie organiseren opleidingen in het hoger onderwijs doorgaans een zogenoemde 'proefvisitatie'. Zo'n proefvisitatie is een soort generale repetitie waarin de opleiding test of alles gereed is voor de aanstaande visitatie. Een proefvisitatiepanel bestaande uit externe relaties, interne hogeschoolmedewerkers en een student bekijkt in zo'n proefvisitatie of de opleiding alle documenten beschikbaar en gereed heeft en zorgt ervoor dat ook de groepen studenten, medewerkers, recent afgestudeerden en werkveldvertegenwoordigers enige ervaring opdoen in het gevisiteerd worden, om ervoor te zorgen dat het visitatiepanel van de officiële visitatie in het tijdsbestek van één of twee dagen visitatie vlot een volledig en correct inzicht krijgt in de kwaliteit van alle karakteristieken van de gevisiteerde opleiding.

Briefings
Vandaag organiseert de Stenden-opleiding HTenRO zo'n proefvisitatie. Rond het middaguur wordt het proefvisitatiepanel door het management en de staf van de opleiding ontvangen in het Ontmoetingscentrum van Stenden Hogeschool. Hier liggen alle materialen van de opleiding, die een visitatiepanel nodig heeft om zicht te krijgen op de kwaliteit van een opleiding. De Academic Dean van HTenRO verzorgt een korte rondleiding in het Ontmoetingscentrum om het proefvisitatieteam snel wegwijs te maken in de geëxposeerde opleidingsmaterialen. Daarna verzorg ik een briefing van ongeveer een uur, waarin ik het proefvisitatieteam uitleg hoe de proefvisitatie het beste vorm en inhoud kan krijgen om binnen anderhalve werkdag goed zicht te krijgen op de vraag of deze opleiding gereed is voor de komende visitatie, die over twee maanden zal plaatsvinden.

Start van de proefvisitatie
Daarna gaat het panel met een studentgids door het hogeschoolgebouw voor een rondleiding en later op de middag vangt het proefvisitatiepanel na de documentenstudie aan met de eerste ontmoetingen met twee groepen studenten, die een presentatie verzorgen over hun studieërvaringen als student van deze opleiding. Morgen gaat het panel verder met het bestuderen van de opleidingsmaterialen en zullen de hele dag doorlopend presentaties en interviews worden georganiseerd, waarvan de meeste plaatsvinden in het Ontmoetingscentrum met de daar aanwezige opleidingsvertegenwoordigers, maar waarvan ook een aantal zullen plaatsvinden via een Skype-verbinding met medewerkers, afgestudeerden en andere werkveldvertegenwoordigers, die momenteel in het buitenland werkzaam zijn.

De meerwaarde van samenwerkende professionals in een kennisorganisatie

Dinsdag 14 februari 2012

Paul van Deursen, docent van de SBO-leergang

Onderwijs-kwaliteit  en HRM
Samen met een collega van de afdeling Human Resource Management (HRM) van het Corporate Office van Stenden Hogeschool woon ik vandaag een scholingsbijeenkomst bij in Utrecht. We zijn deelnemer van de derde sessie van de leergang ‘Onderwijskwaliteit en accreditatie’, georganiseerd door het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid. De eerste sessie had vooral een juridisch karakter en de tweede sessie ging met name in op het schrijven van de Kritische Reflectie ten behoeve van een onderwijsvisitatie, waarmee een HBO-opleiding graag in aanmerking komt voor een keurmerk van de Nederlands overheid.

Van school naar kennisorganisatie
De derde bijeenkomst van deze vierdelige leergang handelt over de meerwaarde van samenwerkende professionals in een kennisorganisatie. De Nederlandse hogescholen werken momenteel hard aan de transitie ‘van school naar kennisorganisatie’. Onderwijs en onderzoek gaan ook in het hoger beroepsonderwijs steeds meer hand in hand. Ondertussen is vorig jaar het nieuwe accreditatiestelsel in het hoger onderwijs ingevoerd. Deze twee ontwikkelingen in het hoger onderwijs staan niet los van elkaar, vandaar dat het de voorkeur verdient om in deze leergang ook specifiek aandacht te besteden aan de vraag wat het betekent voor professionele medewerkersteams van hogescholen om enerzijds mee te gaan in die overgang van school naar kennisorganisatie, ondertussen rekening houdend met de kwaliteitscriteria waaraan een hogeschool en een HBO-opleiding nu en op termijn moet voldoen om met vlag en wimpel door de diverse kwaliteitskeuringen te komen

Resumé van sessie 1 en 2
Onze docent vandaag is Paul van Deursen, zelfstandig adviseur en projectleider in het hoger onderwijs, gespecialiseerd in professionalisering en onderwijskwaliteit. Van Deursen begint - uitgaande van zijn eigen focus - met een korte terugblik op wat wij met de beide andere docenten van deze leergang in de eerste bijeenkomst en in de tweede bijeenkomst hebben gedaan. 

1. Hij stelt bijvoorbeeld dat het nieuwe, huidige accreditatiestelsel opleidingen in het hoger onderwijs uitnodigt om de zogenoemde ‘professionele ruimte’ in te nemen en op eigen wijze in te vullen. 
2. Met betrekking tot onze vorige bijeenkomst wijst Paul erop dat opleidingen in het hoger onderwijs er ook voor moeten zorgen dat bij visitatiepanelleden het hart wordt geraakt als zij in het kader van een opleidingsvisitatie het rapport van de zelfevaluatie van de te onderzoeken opleiding lezen en daarna met de teamleden van de betreffende opleiding in gesprek zijn.

Twee trends
Paul van Deursen begint zijn presentatie met twee trends, waarmee opleidingsteams te maken krijgen, die acteren als professionele teams in een professionele cultuur.

1. De eerste trend is de reeds genoemde overgang ‘van school naar kennisorganisatie’. Docenten zijn niet langer meer alleen de overdrager van kennis, maar worden ook ingezet als kenniswerkers, die ook nieuwe kennis genereren en ervoor zorg dragen dat die nieuwe kennis gaat circuleren en wordt toegepast in het onderwijs en in het werkveld waarvoor de student wordt opgeleid.
2. De tweede trend is die ‘van kwaliteitszorg naar zorg voor kwaliteit’. We zien dat in de afgelopen jaren de systeemkant van kwaliteitszorg in het hoger onderwijs steeds beter is geworden. Dat is winst, maar daar zijn we er nog niet mee, want we moeten ook de menselijke kant van de kwaliteitszorg vooral niet uit het oog verliezen. Kwaliteit moet niet alleen op papier staan, maar het kwaliteitsdenken moet vooral ook doorgroeien in het handelen van de professional in het hoger onderwijs. Daarover gaat deze bijeenkomst van vandaag.

Co-makership
Opleidingsteams realiseren zich terdege dat ze nooit genoegen moeten en willen nemen met een onvoldoende kwaliteit van het aangeboden onderwijs. Wat eenmaal met veel enthousiasme is begonnen, maken we ook af, als het goed is. Daarvoor is het nodig dat teams van docenten en stafmedewerkers oog hebben en houden voor de rationele èn voor de emotionele aspecten die ontwerpen, ontwikkelen, aanbieden, evalueren en verbeteren van onderwijs met zich meebrengen. Een intensieve en bovenal bevlogen samenwerking van vertegenwoordigers van binnen en buiten de hogeschool is essentieel om in zogenoemd ‘co-makership’ te komen tot excellent onderwijs

PDCA
Multidisciplinaire teams van studenten, docenten, stafmedewerkers, onderzoekers en werkveldvertegenwoordigers moeten ‘kwaliteit’ als ‘de manier van werken’ invullen. Het werk en het resultaat van hun werk moet vooral ook inspirerend, adequaat en zinvol zijn. Je moet ‘zeggen wat je doet’ en ‘doen wat je zegt’ en al werkende moet je ervoor zorgen dat je de gebruikelijke PDCA-kwaliteitscyclus van Plan > Do > Check > Act rond maakt en repeterend doorloopt

Professioneel
De Reader van Paul van Deursen die we vooraf hebben bestudeerd, bevat onder andere een aantal algemene artikelen over de lerende kennisorganisatie en over professionele teams. In die reader wordt onder andere uitgelegd wat je kunt verstaan onder begrippen als: professional, professionele cultuur en professionele ruimte.  Zo heeft de moderne onderwijsprofessional tegenwoordig bijvoorbeeld een onderzoekende en flexibele houding, kan hij/zij onzekerheid verdragen en is hij/zij ook op zoek naar feedback in het kader van een evaluerende houding.
In een professionele school is de leraar bovendien de motor van het onderwijsproces en is het management de 'facilitator'. Management en docenten dragen de school gezamenlijk en het management zorgt voor een optimaal personeelsbeleid om de gezamenlijke doelen te (kunnen) realiseren. Collega’s overleggen met elkaar en ondersteunen elkaar waar nodig.

Vijf eigenschappen om als team effectief te zijn
Paul van Deursen betoogt dat professionele onderwijsteams pas effectief kunnen zijn als ze over de volgende vijf eigenschappen beschikken:

1. Ze doen de goede dingen. Het team werkt vanuit een visie en weet voor welke doelgroep ze werken. Ze weten ook wat hun studenten willen en beschikken over de juiste benchmark-gegevens om goede beslissingen te nemen.
2. Ze doen de dingen goed. Volgens de PDCA-cyclus wordt gewerkt. Het eigenaarschap van het werk is goed belegd en ‘afspraak is afspraak’ en elkaar daar ook op aanspreken gebeurt als dat nodig is. Over de doorgelopen processen en over de (tussen)resultaten wordt adequaat gecommuniceerd. Als lid van het team voel je je niet alleen verantwoordelijk voor je eigen aandeel, maar ook voor het totaal. Je professionele houding èn je daaruit voortvloeiende professionele gedrag dragen bij tot een professionele cultuur in en van je team.
3. Ze hebben professioneel plezier. Op grond van intrinsieke motivatie wordt met passie en enthousiasme gewerkt en men respecteert elkaar als medewerker en gaat voor een goed resultaat.
4. Ze doen de dingen met de juiste mensen. Volgens de principes van een zogenoemde ‘Community of Practice’ wordt gewerkt en er is voor zorg gedragen dat alle rollen, kennisgebieden en competenties in die ‘community’ aanwezig zijn.
5. Ze hebben voldoende lerend vermogen. Men wil kwalitatief excelleren en creëert daartoe een verbetercultuur. Men gaat  op zoek naar feedback en probeert op grond van evaluatiegegevens van de gemaakte fouten te leren. Er hoeft dan geen angst te zijn voor interne audits en voor externe audits zoals visitaties en inspectiebezoeken. Een lerende (hogeschool)organisatie gaat immers voor excellent onderwijs en kan dat dan ook tijdens het leren realiseren.

Accreditatie en de kunst van het overtuigen

Dinsdag 31 januari 2012

Cursistengroep SBO-leergang met docent Pieter Mostert

Retorica
Met een collega van het Quality Center van Stenden Hogeschool woon ik vandaag de tweede studiebijeenkomst bij van de leergang ‘Onderwijskwaliteit en Accreditatie’, die in Utrecht wordt georganiseerd door het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid. Het is de tweede dag van een vierdaags verdiepingsprogramma, bedoeld voor wie zich professioneel bezighoudt met onderwijskwaliteit, kwaliteitszorg en accreditatie in het hoger onderwijs. Vandaag is Pieter Mostert onze docent. Het onderwerp voor vandaag is ‘Accreditatie en de kunst van het overtuigen’. Mostert maakt bij de inhoud van zijn presentatie gebruik van het retorica-gedachtegoed van de filosofen Aristoteles en Cicero.

Overtuigen

Een aantal zaken die in het eerste deel van deze bijeenkomst aan de orde komen, zijn:

• De clou van het borgen (in het kader van kwaliteit van hoger onderwijs) is dat niet alles alleen vast staat, maar dat er ook ruimte is; regel dus ook de geldende vrijheidsgraden.
• Als je in je betoog werkt met een metafoor, realiseer je dan dat de keuze en de benutting van die (ene) metafoor cruciaal is.
• Als opleiding is het jouw taak om al het mogelijke te doen om een visitatiecommissie te overtuigen, want uiteindelijk moet die visitatiecommissie na de visitatie in haar rapportage verklaren dat ze ervan is overtuigd dat de kwaliteit van de gevisiteerde opleiding aan de gestelde beoordelingscriteria voldoet.
• Denk vooral ook goed na over de (kracht van de) eerste zin van het Voorwoord van je Kritische Reflectie (zelfevaluatierapport), want die eerste zin moet iets bij de lezer teweegbrengen, zoals met name het vangen van de welwillendheid.

Taken conform Aristoteles
Pieter Mostert benoemt vanuit de retorica volgens Aristoteles de volgende elementen als de vijf taken die adequate teksten vervullen om te overtuigen:

1.  Inventio: de inhoud moet helder zijn;
2.  Dispositio: De ordening van wat je hebt te zeggen, moet voor de lezer interessant zijn;
3.  Clocutio:de wijze van uitdrukking, de stijlvorm van de verwoording moet goed zijn;
4.  Memoria: de tekst moet te onthouden zijn;
5.  Pronuncatio: over de voordracht/presentatie: hoe ziet het resultaat er uiteindelijk uit.

Mostert: “Maak geen keuze uit deze vijf taken, maar voldoe gelijktijdig aan al deze taken.”

Middelen conform Aristoteles
Mostert benoemt vanuit de retorica volgens Aristoteles de volgende elementen als de drie overtuigingsmiddelen waaraan adequate teksten voldoen om te overtuigen:

1. Logos: gebruik het hoofd;
2. Pathos: zorg er met een passende maat voor dat het hart geroerd wordt;
3. Ethos: toon je ruggengraat, waarmee jij je als organisatie staande houdt.

 Daaraan worden nog enkele tips toegevoegd, zoals

• Koester de kwaliteit die ook het kenmerk is van het beroep waarvoor je opleidt en dat die kwaliteit past bij je profilering als opleiding;
• De Kritische Reflectie moet passen bij de karakteristiek van de opleiding en bij het beroep waarvoor de opleiding opleidt;
• De staf moet de opleiding ondersteunen om haar kwaliteit te tonen.

Pieter Mostert:“Maak geen keuze uit deze drie middelen, maar benut gelijktijdig al deze middelen.”

Rapportage van je Zelfevaluatie
Enkele andere punten die vanmiddag met betrekking tot de Kritische Reflectie aan de orde komen, zijn:

• Schrijf altijd als regisseur van het proces, van het probleem. Als regisseur identificeer je namelijk jezelf en duid je ook jouw probleemstelling, waarna je dan ook zelf de (richting van de) oplossing bepaalt.
• Niet alleen je Kritische Reflectie dient kwalitatief aan de maat te zijn; ook de onderliggende bewijsdocumenten moeten aan die hoge kwaliteit voldoen.
• Gebruik altijd de goede, recente voorbeelden (en) uit de breedte van de opleiding, want daarin zit de overtuigingskracht.
• Maak onderscheid tussen het Voorwoord en de Inleiding van het rapport. Wek in het Voorwoord vooral de welwillendheid, het is je bericht aan de lezer, richt je dus ook tot die lezer, doe voor hoe je de ideale lezer bent, doe voor hoe je gelezen wilt worden, toon passie en vraag aandacht. Met de Inleiding leid je de lezer naar de inhoud van het onderliggende rapport; schrijf bijvoorbeeld ook kort over de geschiedenis van de opleiding en over de plaats van de opleiding in de instelling; laat de inleiding vooral zakelijk zijn.
• Heb oog voor de kracht van de Samenvatting. Zet de samenvatting in met een strategisch doel. Laat zien wat de grote lijnen zijn. Toon bijvoorbeeld ook de kansen die de opleiding in de toekomst heeft. Zo kan je samenvatting mede de agenda bepalen van het panelgesprek met de visitatiecommissie.
• Tenslotte: vermijd abstracties, maak zoveel mogelijk concreet met voorbeelden uit de werkpraktijk van alledag.

Wellevende audits
We sluiten af met een mooie stelling, namelijk dat interne en externe audits nooit onaangenaam mogen zijn. De beste audits zijn de audits die met gepaste wellevendheid zijn omkleed, die niet alleen helpend zijn voor het onderzoekspanel, maar óók voor de ondervraagde deelnemers van de audit of de visitatie.

Kiezen voor kwaliteit bij Techniek

Dinsdag 20 september 2011

Bij de opleidingen van Stenden Hogeschool is het een goede gewoonte om na een proces van zelfevalueren, auditen, visiteren en accrediteren de immer voortgaande kwaliteitsverbetering goed in beeld te krijgen en te houden. Onze vijf Techniek-opleidingen van Stenden Hogeschool in Emmen zijn afgelopen jaar geaccrediteerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie. Dat is een gouden kroon op het vele en goede werk dat de docenten en de stafmedewerkers van deze opleidingen hebben verricht. Het felbegeerde kwaliteitskeurmerk van de NVAO heeft men verdiend door kwalitatief goed onderwijs aan te bieden, dat voldoet aan de kwaliteitscriteria van de Nederlandse overheid.

Vandaag ben ik op onze hogeschoollocatie in Emmen om met het management team van de vijf Techniek-opleidingen terug te blikken op alle resultaten van de recente kwaliteitsmetingen van de afgelopen drie jaren. We spreken over de facetten die als voldoende en als goed uit alle kwaliteitsonderzoeken naar voren zijn gekomen. Onze insteek is dat wat 'voldoende' is nog kan worden verbeterd tot 'goed' en dat wat al 'goed' is wellicht nog kan worden verbeterd tot 'excellent'. We spreken af dat deze vijf opleidingen - zoals te doen gebruikelijk bij Stenden Hogeschool - een actieplan gaan opstellen, waarin men zal aangeven wat we nog mooier en nog beter willen maken, met daarbij vermeld op welke wijze de opleidingen de kwaliteit op die facetten verder willen optimaliseren.

Als ik vanmorgen vanuit Leeuwarden arriveer in het Emmer hogeschoolgebouw, geniet ik van de manier waarop een groot aantal studenten individueel of in kleine of grote groepen serieus aan het werk zijn in het Studielandschap van deze hogeschoolvestiging te Emmen. In dit open leercentrum zijn bijna alle werkplekken bezet. Mooi om te zien dat na de afgelopen zomervakantieperiode het onderwijs weer op volle toeren draait en dat studenten voor, tussen en na de docentencontacturen hun tijd verantwoord invullen met studeren.

Hier in Emmen wordt vandaag aan onderwijskwaliteit gewerkt.
Hier in Emmen wordt vandaag gestudeerd.
De garantie voor goed onderwijs en voor goede studenten.

Terugblikken & vooruitzien in de Bestuursvergadering van het NBG

Vrijdag 24 juni 2011

Voordat voor alle vrijwilligers en medewerkers het zomerreces aanvangt, komen we als bestuur van het Nederlands Bijbelgenootschap nog een keer bijeen in het NBG-kantoor te Haarlem. We blikken eerst terug op de besluiten van de voorgaande april-bestuursvergadering en richten ons op de voortgang van de gemaakte werkafspraken. Aan de hand van een uitgebreid overzicht van mededelingen, correspondentie en overige contacten worden we nader geïnformeerd over het breed palet van allerlei ontwikkelingen binnen en buiten het Nederlands Bijbelgenootschap. Ook evalueren we de onlangs in mei gehouden Ledenraadsvergadering.

Het NBG is aangesloten bij de wereldwijde koepel 'United Bible Societies'. Deze UBS heroverweegt momenteel onder andere haar 'vision, mission, branding, spirituality, values, strategy & organization'. We overwegen zaken als financiering, reorganisatie, kerntaken en besturing, teneinde een constructieve bijdrage te (kunnen) leveren aan de internationale discussie over de 'Renewal of the UBS & The Impact of Globalization'.

Een belangrijk deel van deze bestuursvergadering wordt ingevuld met evaluaties betreffende het werk van bestuur en management van het NBG. We evalueren bijvoorbeeld het functioneren van het bestuur en het management als collectief en individueel, nemen daarbij kennis van hoe vanuit het management tegen ons eigen functioneren aan wordt gekeken en evalueren tevens als bestuur het management van ons bijbelgenootschap. Daarbij beoordelen we de nakoming van de gemaakte werkafspraken uit de zelfevaluatie van vorig jaar en als resultaat van de nieuwe jaarevaluatie 2011 stellen we vast welke besluiten we bijvoorbeeld voor het komend jaar nemen inzake ons eigen bestuurlijk functioneren.

Raad van Advies van Sociaal Pedagogische Hulpverlening

Woensdag 17 juni 2009

Op uitnodiging van de Raad van Advies van de HBO-Bachelor-opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) van Stenden hogeschool ben ik aanwezig in de periodieke bijeenkomst van dit adviesorgaan om een presentatie te verzorgen en met de Raad in gesprek te gaan over de betrokkenheid van de Raad van Advies bij het reeds ingezette accreditatietraject.

De Raad van Advies is voor het management van de opleiding het werkveld-adviesorgaan dat structureel en actief betrokken is bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding. Tijdens de bijeenkomst van vanavond richten we de focus op de taak die de Raad van Advies heeft bij bijvoorbeeld:

* de kennisontwikkeling van studenten, middels het aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en/of de interactie met de beroepspraktijk, zoals bijvoorbeeld via toegepast onderzoek;

* de ontwikkeling van beroepsvaardigheden, in bijvoorbeeld de actuele beroepspraktijk;

* het adviseren tijdens het beoordelen, toetsen en examineren van studenten;

* de deskundigheidsbevordering van docenten, zodat zij bijvoorbeeld een optimale verbinding kunnen blijven leggen tussen opleiding en beroepspraktijk;

* het toetsen of studenten aan het eind van hun afstudeerfase aan de vereiste eindkwalificaties voldoen qua nivo, beroepsoriëntatie en aan de specifieke eisen die het domein van de sociaal pedagogische hulpverlening stelt.

In het verlengde van bovenstaande aspecten van interne kwaliteitszorg bespreken we tenslotte de wijze waarop de Raad van Advies van deze opleiding in de nu aangevangen periode van zelfevaluatie en visitatie ook actief, in een adviserende rol, zal worden betrokken als werkveldvertegenwoordigers.

Certificering, Accreditatie en de Professional

Donderdag 11 juni 2009

Samen met Stenden-collega Nienke Ketelaar woon ik vandaag in Utrecht de periodieke netwerkbijeenkomst bij van het Landelijk Netwerk Kwaliteitszorg (LNK), de sector van het Nederlands Netwerk Kwaliteitszorg (NNK) dat zich bezig houdt met kwaliteitszorg in het Hoger Beroeps Onderwijs (HBO). Het thema van deze bijeenkomst is "Certificering, Accreditatie en de Professional", ontleend aan de titel van het proefschrift van de op 23 april 2009 op deze dissertatie gepromoveerde LNK-collega dr. Everard van Kemenade.

Everard van Kemenade begint ons in zijn presentatie te vertellen dat hij in zijn promotieonderzoek onderzocht onder welke voorwaarden hogeschooldocenten als professionals bereid zijn mee te werken aan een certificeringsproces, zoals bijvoorbeeld het in het HBO gebruikelijke accreditatieproces. Zijn promotieonderzoek bestond uit een theoretische verdieping, een brede enquête van 55 vragen op 3 opleidingen van Fontys hogescholen, een beperkte enquête met 7 stellingen onder 1.500 Nederlandse en Vlaamse hogeschooldocenten en een Delphi-bevraging onder 37 experts op het gebied van accreditatie in het HBO.

De volgende resultaten van dit onderzoek worden door Everard vandaag aan ons gepresenteerd.
Hogeschooldocenten zijn bereid aan accreditatie mee te werken, maar meer dan de helft van deze groep zou zelf niet voor accreditatie kiezen.
Accreditatie verhoogt de werkdruk en zorgt voor stress; hogeschooldocenten hebben daarbij hulp nodig van kwaliteitszorgspecialisten.
Het object en de procedure van de accreditatie moeten motiveren en de leden van de visitatiepanels moeten deskundig zijn.
Bij accreditatieprocessen onderscheiden we onder de betrokkenen een verschil in waardeoriëntatie: enerzijds wordt de docent-eigen betrokkenheid op onderwijsverbetering herkend, terwijl daar tegenover blijkt dat hogeschooldocenten accreditatie ervaren als een aan hen opgelegd beheersingsmiddel.

Onze Vlaamse collega's blijken positiever tegenover accreditatie te staan dan onze Nederlandse collega's en binnen Nederland blijken onze noordelijke collega's positiever in deze dan hogeschooldocenten uit het zuiden van Nederland.
Binnen de verschillende sectoren/domeinen van het HBO zien we een negatiever houding omtrent accreditatie bij de opleidingen voor de kunsten, terwijl de economische opleidingen en de opleidingen in de gezondheidszorg in deze beduidend positiever zijn.
Voor de beleving maakt het geen verschil of hogeschooldocenten al dan niet coördinerende taken hebben en ook is er geen significant onderscheid aan te wijzen onder docenten die te maken kregen met de verschillende Visiterende en Beoordelende Instellingen (VBI's) die Nederland kent.

Everard van Kemenade komt in zijn proefschrift tot de volgende conclusies.
Nederlandse en Vlaamse hogeschooldocenten zijn bereid mee te werken aan het accreditatieproces als:

1. het Certificeringsproces interne meerwaarde heeft, een motiverend object, procedure en subject heeft, eenvoudige basisregels heeft en waarbij het "control" niet als de dominante waarde heeft;

2. de Hogeschooldocent loyaal is, eigenbelang ziet, organisatiebetrokken is en als hij/zij de verantwoordelijkheid niet op anderen afschuift;

3. de Hogeschool het werk niet alleen door kwaliteitsdeskundigen laat doen, als de hogeschool voldoende steun vanuit het management biedt en als de hogeschool de kwaliteitszorg op orde heeft.

Ook als aan al deze succesbepalende factoren is voldaan, ziet Everard van Kemenade toch ook nog een kritische, laatste conclusie onder ogen, namelijk die van - wat hij noemt - de "dramaturgical compliance als risico", wat in en buiten het onderwijs ook wel "window dressing" wordt genoemd, wat in feite betekent dat bij accreditatieprocessen in het hoger beroepsonderwijs de neiging bij hogescholen bestaat om de zaken mooier voor te spiegelen dan ze feitelijk zijn.

Als het nieuwe accreditatiestelsel dat in 2010 in zal gaan, tendeert naar nog meer "accountability" (met goed gevolg verantwoording afleggen teneinde overheidsfinanciering te behouden) in plaats van zich meer te richten op "improvement" (het continu verbeteren van onderwijs), brokkelt de bereidheid van hogeschooldocenten om aan accreditatieprocessen mee te werken nog verder af, waarmee het gevaar bestaat dat het management en bestuur van hogescholen nog meer nadruk zullen gaan leggen op het beheersen van bedrijfskritische processen teneinde het risico van niet-verleende accreditaties te minimaliseren.
Interne kwaliteitszorg (met zelfevaluatierapporten) en externe kwaliteitsverantwoording (met zelfverdedigingsrapporten) dreigen dan uiteendrijvende continenten te worden; een in mijn ogen heil-loze weg.

Proefvisitatie van MILTS en MISM in Leeuwarden

Dinsdag 31 maart 2009

In 2004 was de toenmalige Christelijke Hogeschool Nederland (inmiddels Stenden hogeschool) één van de eerste hogescholen van Nederland die hun HBO-masteropleidingen liet accrediteren in een zogenoemde Toets Nieuwe Opleiding. Elke zes jaar wordt deze accreditatie opnieuw aangevraagd en bij een voldoende beoordeling opnieuw toegekend. Dit jaar is het zover dat die accreditatie opnieuw zal worden aangevraagd. Het is mijn professie om de opleidingen van Stenden hogeschool met control & consult bij te staan om het hele accreditatietraject conform geldend protocol te doorlopen; zo ook gisteren en vandaag voor wat betreft de beide masteropleidingen MILTS en MISM.

Over enkele weken zullen de twee opleidingen "Master of International Leisure and Tourism Studies" (MILTS) en "Master of International Service Management" (MISM) worden gevisiteerd door een internationaal visitatiepanel, dat beoordeelt of deze twee opleiding aan alle kwaliteitscriteria voldoen, zoals die bij de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) zijn vastgesteld. Het schrijven van een gedegen Zelfevaluatierapport gaat vooraf aan het verficatieonderzoek (de visitatie) door een externe, visiterende organisatie.

De beide masteropleidingen MILTS en MISM van Stenden hogeschool hebben hun zelfevaluatie inmiddels afgerond en maken zich op voor de visitatie, die over enkele weken zal plaatsvinden. Gisteren en vandaag wordt met een interne audit (de proefvisitatie) van Stenden hogeschool generaal gerepeteerd of de afgeronde zelfevaluatie voldoende basis biedt voor een visitatie, of alle beschikbare documenten voor afdoende bewijsvoering zorgen en of alle stakeholders van de twee masteropleidingen adequaat zijn voorbereid op de komende visitatie. Na vandaag worden de laatste voorbereidingen getroffen en dan zijn deze twee masteropleidingen klaar voor de geplande visitatie.