Bonifatius Kloosterpad - Etappe 4 - De Veenhoop naar Drachtster Karmelklooster Drachten

 Zondag 27 september 2020

 

Bij de Amerikaanse windmolen 'Herkules' bij Petgatten De Feanhoop

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Van Kloesewier via Smelna Convent naar Karmelklooster
Voor vandaag hebben we de vierde etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 14,17 kilometer.
Deze Etappe 4 kreeg als titel: 'De Veenhoop naar Drachtster Karmelklooster Drachten' met als subtitel: 'Twee bakstenen grafzerken en manshoge monniken van wilgentenen'. De subtitel verwijst naar de vroegere bewoners van het Smelna Convent in het Friese Smalle Ee. Augustijner monniken stichtten rond het jaar 1200 een dubbelklooster bij Smalle Ee, en nadat de - toen inmiddels Benedictijner - monniken dat klooster 200 jaar later hadden verlaten, ging dit convent verder als het vrouwenklooster Smelna, ook wel 'Onser Lyewe Vrouwen Smelligeraconvent' genoemd. Dit vrouwenklooster stond mede aan de basis van het Friese 'Kloosterpad 1453', dat Durkje en ik in de jaren 2011 en 2012 reeds bewandelden. 
Om 8:30 uur rijden we vanmorgen met beide auto's van Feinsum naar het Karmelklooster van Drachten, waar we om 9:15 uur één van de auto's parkeren. Dan rijden we met de andere auto vanuit Drachten door naar De Veenhoop, want hier begint de vierde etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
Het is zwaarbewolkt, en de temperatuur is vanmorgen bij vertrek 15 graden Celsius. De zon zien we vandaag nauwelijks, en er waait een stevige en frisse wind over het kale veenweidegebied. Vannacht heeft het gestormd en geregend, en 's middags komt er nog enige regen van weinig betekenis, maar wij hebben vandaag het geluk dat we de hele route zonder regen kunnen lopen. Kortom, fris maar goed wandelweer.

Petgatten De Feanhoop
Om 9:40 uur vertrekken we vanaf 't Stalt in De Veenhoop. We steken het Polderhoofdkanaal over bij de sluisbrug en lopen dan over de Bûtendiken langs de Binnenfeart. Op het polderdijkpad passeren we een inwoner van De Veenhoop met zijn hond. De hond houdt ons - zichtbaar zenuwachtig - voortdurend in de gaten als we hen naderen. Als ik de man in het voorbijgaan iets zeg over wat ik waarneem, vertelt de man dat deze hond afkomstig is uit Bulgarije, en daar als pup hoogstwaarschijnlijk slecht is behandeld. De hond heeft daar een angstcomplex van over gehouden, en schrikt van alle onverwachte geluiden en beweging. Gelukkig zijn er dan weer hondenliefhebbers die zulke honden liefdevol opvangen in Nederland, om zo'n psychisch beschadigde hond een beter thuis te geven.
Even later passeren we de Amerikaanse windmolen 'Herkules'. Daarna verlaten we - in de buurt van het vroeger verdronken (overstroomde) buurtschap Kloesewier - vlak vóór het voormalige poldergemaal tijdelijk even de Bûtendiken, om dan over een vochtig veldpad langs de Petgatten De Feanhoop met haar broekbossen verder te lopen naar de Drachtster Heawei. Na een klein stukje Drachtster Heawei gaan we dan aan de andere zijde van de petgaten langs het Krûme Gat weer terug naar de Bûtendiken ter hoogte van de Monnike Ie (ook wel de Wide Mûntsegroppe genoemd). Rechts van ons rijden een man en een vrouw op en neer met een open rijtuig met ingespannen Fries paard.

Van kloosterdorp Smalle Ee naar havendorp De Wilgen 
We vervolgen onze route over de Bûtendiken, langs de Oer-Ee in het uitgesleten gletsjerdal van de IJstijd, tot aan Smalle Ee. Links van ons ligt de lage retentiepolder Noarderkrite, die geschikt is gemaakt om al te grote hoeveelheden oppervlaktewater op te vangen. Die natte gronden mogen dus overstromen. Aan onze rechterzijde ligt het lage veenweidegebied van de Grote Veenpolder, dat tegen overstroming wordt beschermd door de Bûtendiken.

Bij de oude haven van Smalle Ee nemen we enkele minuten plaats op een houten bank om een broodje te eten en weer iets te drinken. Ondertussen hebben we het uitzicht op een skûtsje, waarvan de contouren en de kleuren weerspiegelen in het rimpelende wateroppervlak van dit eeuwenoude haventje.
Na deze eerste pauze lopen we over de Kleasterkampen door Smalle Ee en langs het voormalige kloosterterrein van Smelna naar het recreatiegebied langs de oever van de Smalle Eesterzanding, en dan verder door naar de villawijk van De Wilgen. 

Deze route voert ons langs de Drachtster jachthaven De Drait. Daar passeert ons een voormalige schoolbus; een opvallende oldtimer.
Net voorbij het oude buurtschap Bûtenstfallaat verlaten we de Postlaan, om dan over het schelpenpad langs de rivier De Drait verder te gaan.

Naar het Karmelklooster van Drachten
Bij de rotonde van de Lauwers pakken we weer een stukje oude route op. Vanaf hier volgen we namelijk de oude singel, die als een groene ader door de Drachtster woonwijk De Drait loopt, tot aan de Zuiderhogeweg. Bij de planontwikkeling van De Drait heeft de gemeente Smallingerland er tientallen jaren geleden voor gekozen om dit oude pad door (en) de singel te behouden. Dat singelpad volgen we voortdurend, tot aan het Poortgebouw Drachten. Daar steken we de Overstesingel over, om dan over het vroegere terrein van Maartenswouden (tegenwoordig Talant genoemd) achter de Drachtster Begraafplaats & Uitvaartcentrum Slingehof langs te lopen. 
Als we dat voorbij zijn, komen we langs mijn ouderlijk huis, waar we genieten van een gezellige koffiepauze 'by mim thús'.
Nadat we daar ook onze broodjes hebben gegeten, vertrekken we op het moment dat Pieter & Esther hier ook op bezoek komen. 
Dan gaan we over de rotondebrug de Zuiderhogeweg over, om vervolgens via de Eikesingel en het fiets-/voetpad langs de hoge aarden bult van Drachten door te lopen naar het Drachtster Karmelklooster, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.
Vervolgens rijden we met die auto terug naar De Veenhoop, waarna we via Oldeboorn en Nes met beide auto's weer terug rijden naar huis.

Administreren en archiveren voor Nijkleaster

Donderdag 24 september 2020

's Avonds in de kloosterkerk van Nijkleaster

Alles was pionieren
Vanavond komen we in klein comité van Stifting Nijkleaster bijeen in de Voorkerk van de Sint-Radboudkerk van Jorwert. Op het programma staat de overdracht van een deel van ons kloosterwerk, namelijk het administratieve, waaronder het documenteren en archiveren van allerhande zaken die met Nijkleaster te maken hebben. 
Als ik de kloosterkerk binnen kom, is het al schemerig geworden in deze eeuwenoude dorpskerk. Het laatste daglicht valt nog door de kleine rondbogige kerkramen naar binnen. Over enkele minuten zal het donker zijn in deze kerkzaal.
Er is in de afgelopen bestaansjaren van Stifting Nijkleaster heel veel pionierswerk gegaan, hetgeen ook heeft geresulteerd in een grote hoeveelheid van bijvoorbeeld documenten, bestanden, publicaties, brochures en uiteenlopende berichten in allerhande media, van print tot audiovisueel.
Jaren geleden zijn we al begonnen met de eerste voorbereidende werkzaamheden om een degelijke administratie op te bouwen, om stukken ook digitaal te delen, en om relevante stukken tijdig en duurzaam te archiveren.

Voorbij het pionieren
Nu we inmiddels twee nieuwe vrijwilligers hebben aangetrokken die zich bezig houden met het bestuurssecretariaat, is het moment gekomen dat we alles wat we voorheen al hebben gedaan aan het nieuw samengestelde bestuurssecretariaat gaan overdragen. Dat is de reden dat we hier vanavond bijeen zijn. 
Met een historisch resumé lopen we vanavond veel van de gedane arbeid langs, en bespreken we ook waar we nu staan in onze ontwikkeling van de totale administratie van (Stifting) Nijkleaster. 
Tot slot blikken we nog even vooruit naar wat de plannen voor de komende tijd zijn, bijvoorbeeld over ICT en archiveren, en daarna sluiten we deze overdrachtsavond af. De nieuwe vrijwilligers van het bestuurssecretariaat nemen na vanavond het stokje over van de twee voorgaande bestuurssecretarissen.

Zonsondergang in Feinsum

Woensdag 23 september 2020

Zonsondergang in Feinsum

Zonsondergang in Feinsum

Dinsdag 22 september 2020

Zonsondergang in Feinsum

Pelgrimeren met Jabikspaad-rondje door Fryslân

Pelgrim Jenno bij Refugio Ultreia Feinsum

Maandag 21 september 2020

Pelgrimeren in Corona-tijd
De Brabantse pelgrim Jenno heeft al een indrukwekkend aantal kilometers op uiteenlopende wandelroutes gelopen, zowel in Nederland als in het buitenland.
Zoals zoveel pelgrims heeft hij vanwege de Corona-crisis ook al besloten om dit jaar - helaas - niet te gaan wandelen op de Spaanse Camino.
Maar een pelgrim moet wandelen, dus als dat in het buitenland tijdelijk niet verantwoord is, komen alle mooie routes binnen Nederland (weer) in beeld. Dat is iets wat Durkje en ik in het afgelopen jaar al van veel ervaren en beginnende pelgrims hebben gehoord.
'As it net kin, sa't it moat, dan moat it mar sa't it kin", zeggen we dan in Fryslân.

Jabikspaad als opstap naar Santiago de Compostela
En zo ging dat ook bij pelgrim Jenno. Wegens leeftijdsontslag nog maar enkele weken geleden gestopt met werken, lonkt het mooie Friese Jabikspaad als wenkend perspectief in deze overgangsperiode van werk naar pensionering.
Nu zou je - zoals doorgaans wordt gedaan - er voor kunnen kiezen om het Jabikspaad te gaan bewandelen van het Friese Sint-Jacobiparochie via Jirnsum naar het Overijsselse Hasselt, waarbij je dan kiest voor de west-route via Franeker of voor de oost-route via Feinsum, maar het kan ook anders.
En dat doet deze Brabantse pelgrim.

Naar en vanaf Santiago aan het Wad
In het jaar 2018 - dat in het teken stond van 'Ljouwert-Fryslân Kulturele Haadstêd' - is ook het in omgekeerde richting bewandelen van het Jabikspaad meer in de belangstelling komen te staan. Je loopt dan niet vanuit Sint-Jacobiparochie via Hasselt naar het zuiden, richting Santiago de Compostela, maar wandelt in noordelijke richting vanuit bijvoorbeeld Hasselt en via Jirnsum oostwaarts of westwaarts naar Sint-Jacobiparochie, om in dat zogeheten 'Santiago aan het Wad' vlak boven het Friese 'Sant-Iago' aan te komen bij de zee, op de Waddenzeedijk ter hoogte van Zwarte Haan.
Pelgrim Jenno combineert dat allemaal. Hij is vorige week zijn wandelpelgrimage begonnen in het Friese Jirnsum, en heeft eerst de west-route van het Jabikspaad gelopen via onder andere Jorwert, Franeker en Boer naar Sint-Jacobiparochie, waarna hij vanuit Sint-Jacobiparochie verder is gaan pelgrimeren over de oost-route richting Feinsum. 
Aan het eind van gistermiddag arriveert hij in onze Refugio Ultreia Feinsum, om bij ons als pelgrim te overnachten in onze overnachtingsaccommodatie voor passerende pelgrims. 

Voorbij de Jirnsumer Moeting
Na een gezellige avond met goede gesprekken aan tafel, en een verkwikkende nachtrust, vertrekt pelgrim Jenno vanmorgen na het ontbijt, om zijn pelgrimsroute te vervolgen over het Jabikspaad.
 

Hij gaat vandaag naar Swichum, waar hij de komende nacht zal overnachten (ook wel 'tsjemping' genoemd) in de kerkrefugio in het Swichumer dorpskerkje.
Morgen gaat het dan verder richting Jirnsum, vanwaar de west-route en de oost-route vanaf de 'Jirnsumer Moeting' samen als één pelgrimspad verder gaan op weg naar Hasselt, en daarna verder naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela.

Welkom NOLAN

Zondagavond 20 september 2020

Blij met Nolan

Bonifatius Kloosterpad - Etappe 3 - Garyp naar De Veenhoop

Zondag 20 september 2020

Door de Jan Durkspolder van Oudega naar De Hooidammen

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Vrouwenklooster Sinaï van Sigerswâld
Voor vandaag hebben we de derde etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 16,38 kilometer.
Deze Etappe 3 kreeg als titel: 'Garyp naar De Veenhoop' met als subtitel: 'Gevluchte nonnen bouwen klooster Sinaï op arme Friese heide'. De subtitel verwijst naar de vijf Grauwe Begijnen, die vanwege de Hoekse en Kabeljauwse twisten in 1482 uit het Noord-Hollandse Hoorn vluchtten naar de overzijde van de Zuiderzee, naar Fryslân, waar ze van de pastoor van Garyp de suggestie kregen om zich te vestigen bij de kerkruïne van Sigerswâld. Deze 'witte susters' bouwden hier hun nonnenklooster, dat na de Reformatie op last van de Friese stadhouder in 1581 door brand werd verwoest. Alleen de uit de grond opgegraven botten en kloostermoppen getuigen nog van wat hier ooit vrouwenklooster Sinaï is geweest. 
Om 7:20 uur rijden we vanmorgen met beide auto's van Feinsum naar Ie Sicht bij De Hooidammen, waar we om 8:00 uur één van de auto's parkeren. Dan rijden we met de andere auto vanuit De Hooidammen naar Garyp, want hier begint de derde etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
Het is onbewolkt, en de temperatuur is vanmorgen bij vertrek 9 graden Celsius. De grote ochtendzon komt in haar volle glorie nog maar net boven de bomen uit. Bij aankomst vanmiddag in De Hooidammen is het 20 graden Celsius, en zo'n zomerse dag geeft je het gevoel dat de zomer van 2020 nog lang niet voorbij is.

Vanuit Garyp naar Sigerswâld
Als we om 8:30 uur vanaf Bakkerij Van der Zee door Garyp lopen, valt ons op dat veel woningen een poster voor het raam hebben hangen, met daarop de tekst 'Trots op Spar Bijlsma'. In 2019 won deze plaatselijke Spar-supermarkt een prijs als beste Spar in de regio, en daarbij werd ook nog een duurzaamheids-award gewonnen. Samen met haar klanten viert de Spar dit nog steeds met de posters in het dorp. De aanduiding 'Trots op' zien we tegenwoordig ook bij heel veel boerderijen, in de combinatie van 'Trots op de boer', waarmee het grote belang wordt onderstreept van onze Nederlandse boeren, van hun belangrijke bijdrage aan de totale voedselproductie voor binnen- en buitenland.
Als we nog maar net Garyp uit zijn gewandeld, lopen we het buurtschap Sigerswâld al in, dat wordt doorsneden door de N31, ook wel de Wâldwei genoemd. Voorbij de tunnel onder de Wâldwei door gaan we verder door Sigerswâld. Rechts van onze route heeft een eind verderop bijna honderd jaar lang het nonnenklooster Sinaï gestaan, van 1482 tot 1581.

Opletten tijdens het wandelen
Als we over Sigerswâld-Gariperwei lopen, passeren we eerst het Nonnenpad, en daarna de Susterfeart; twee namen die Anno 2020 nog steeds verwijzen naar dat voormalige oude vrouwenklooster van zo'n 500 jaar geleden.
Voorbij de Zustervaart vervolgen we onze route over een veldpad tussen de weilanden door. Dit pad volgt met veel bochten de boomwallen die in een lange rij langs de weilanden liggen. We weten dat er in dit gebied veel reeën leven, dus we letten goed op of we er één of enkele zien op of langs de overwoekerde paden langs de boomsingels. En we hebben geluk, want al vrij snel zien we verderop twee reeën op het pad staan. Ongeveer een minuut staan we elkaar met zijn vieren roerloos aan te kijken, en dan gaan de beide reeën er met sprongen in hoog tempo vandoor, het weidse veld in.

Dit veldpad wordt niet gemaaid en zichtbaar slechts sporadisch bewandeld, dus de wilde vegetatie is hoog opgeschoten. Omdat alles nog door en door nat is van de dauw, zijn onze schoenen en ook onze sokken en broekspijpen al binnen enkele tientallen meters doorweekt van het water. Verder moet je hier voorzichtig lopen, want er kruipen veel houtachtige uitlopers van met name braamstruiken over het pad. Af en toe blijf je met je voet even haken achter zo'n houtachtige braamtak, dus het is vooral een kwestie van opletten dat je niet struikelt. De route is hier op de meeste plaatsen goed aangegeven, maar op een T-kruising van paden ten zuiden van It Utein ontbreekt van een wegwijzer elk spoor. We gaan nu in zuidelijke richting naar buurtschap It Utein.

Koffieverrassing in Oudega
Even later wandelen we over de asfaltweg door It Utein. Daar passeren we een opvallend mooie minibieb, die de naam 'Boekensilo' draagt, die ook wel lijkt op een ronde Afrikaanse hut. De opbrengst van de verkoop van boeken, tijdschriften en groentetuinproducten is bestemd voor een liefdadigheidsproject in Malawi.
Vanuit It Utein loopt een smal voetpad langs boomsingels naar een woonwijk van Oudega.
Vanuit het noorden lopen we door Oudega tot aan de 12e eeuwse Sint-Agathakerk, die vroeger is gebouwd zo ongeveer halverwege tussen de kloosters van Sigerswâld en Smalle Ee.
Waar we ongeveer Oudega uit lopen, passeren we Camping De Stjelp. Tijdens onze route passeren we vandaag geen horeca, dus we vragen bij de receptie van deze camping of hier ook koffie wordt geschonken. Dat blijkt normaal gesproken niet het geval te zijn, omdat de campinggasten zelfvoorzienend zijn, maar het eigenaarsechtpaar is van harte bereid om ons koffie aan te bieden, en daar krijgen we dan ook nog heerlijke zelfgebakken koek bij. 
Als de campingeigenares even later hoort dat wij het Bonifatius Kloosterpad lopen, vertelt ze dat ze ook nog één van de sponsoren is van dit wandelpad. Na deze gezellige koffiepauze gaan we weer verder.

Door de Jan Durkspolder naar De Hooidammen

Ten westen van Oudega gaan we de Jan Durkspolder in, een prachtig waterrijk natuurgebied van It Fryske Gea. Er loopt een mooi breed graspad door dit natuurgebied. Links zien we voornamelijk graslanden en rechts van ons liggen de rietvelden. Hier en daar tekenen zich ook hier al weer de prachtige kleuren van de naderende herfst af, bijvoorbeeld tegen de oostoever van de Alde Geau aan onze linkerzijde.
Vlak vóór de Wijde Ee gaan we rechtsaf, om dan langs boerderij waar Wytske geboren en getogen is over de Headammen naar de hoge brug van De Hooidammen te gaan.
We gaan niet met de pont over van De Hooidammen naar De Veenhoop, aan de overzijde van het Grytmansrak. Onze volgende (de vierde) etappe begint aan de overzijde wel in De Veenhoop.
Op een picknickbank aan de Hooidamsloot gaat we zitten om iets te eten en te drinken, alvorens we de brug over gaan naar onze auto bij Ie Sicht. Het is nu 12:00 uur, dus we hebben de route van vandaag in 3,5 uur afgelegd.
Vanuit De Hooidammen rijden we dan weer terug naar Garyp, waar we de andere auto afhalen, waarna we weer terug rijden naar Feinsum.

Hoera voor pake

 Woensdag 16 september 2020

Dank je wel, Elwin.

Bouwvoorbereiding voor Nijkleaster

Dinsdag 15 september 2020

Opening van de vergadering van Nijkleaster bij ondergaande zon in Jorwert

Vieren bij ondergaande zon
Voor de tweede avond op rij in deze week heb ik een vergadering voor de Stifting Nijkleaster in Jorwert.
Vanavond komen we als stichtingsbestuur van Nijkleaster bijeen in de Sint-Radboudkerk van Jorwert. Normaal gesproken vergaderen we aan de grote kloostertafel in de Voorkerk van Nijkleaster, maar omdat die voor de negen deelnemers te klein is voor een veilige Corona-opstelling, wijken we vanavond uit naar de grote kerkzaal van onze Jorwerter kloosterkerk.
Zoals te doen gebruikelijk, wordt onze bestuursvergadering ook vanavond geopend met een korte viering in de kring van bestuurders. Deze keer doen we dat niet in het koor van de kerkzaal, omdat we vanavond in die kerkzaal ook vergaderen.
Daarom gaan we voorafgaand aan onze bijeenkomst met zijn negenen naar buiten, om bij de ingang van de kerk onze avondopening onder leiding van pionierspredikant Hinne Wagenaar in een grote kring te vieren.
Tijdens deze korte viering van stilte, lezing en wisselzang heb ik tussen de bomen door - die rondom de kerk staan - het zicht op een prachtig ondergaande zon. Na deze avondopening blijven we nog heel even buiten staan om te genieten van dit kleurenrijke natuurspektakel.

Financieren en voorbereiden van nieuwbouw en restauratie
Daarna gaan we met zijn allen naar binnen, waar de vergadering door bestuursvoorzitter Alex Riemersma wordt geopend, waarin vanavond vooral de voortgang van alle voorbereidingen op restauratie van en nieuwbouw bij It Westerhûs centraal staan.
De plannen worden steeds concreter, en we schatten in dat we op afzienbare termijn in elk geval kunnen beginnen met bouw en restauratie van deze hele oude kloosterboerderij, met de hoop en in het Godsvertrouwen dat op gewenste termijn ook de laatste gelden nog zullen worden geschonken aan Nijkleaster, om daarmee dan ook de volgende en laatste bouwfasen van Nijkleaster te realiseren.
We hopen dat nog een aantal grote geldgevers zich tot Nijkleaster zullen richten om met aanmerkelijke financiële bijdragen de nieuwbouw en ook de restauratie volledig mede mogelijk te maken.
We zijn benieuwd wie ons financieel zullen helpen om het waarde(n)volle nieuw- en verbouwprogramma geheel mogelijk te maken.

• Zijn er nog mensen of organisaties die 'dood' geld voor Nijkleaster 'levend' willen maken?
• Wil iemand aan Nijkleaster bijvoorbeeld onroerend goed schenken zoals grond, een woonhuis, een bedrijfsruimte of een boerderij, waarvan de verkoopopbrengst ten goede zal komen aan Nijkleaster?
• Is er iemand, of is er bijvoorbeeld een rijke kerkelijke gemeente met een groot banksaldo bereid om niet voor financieel rendement, maar voor geestelijk rendement te gaan?
• Of wil iemand als mede-investeerder partner worden in het Friese klooster van Nijkleaster?

Alle hulp is gewenst, dus wie komt ons daarbij helpen?
Vanwaar komt onze hulp?
Wij bidden tot God, en vragen het u!

Korte avondbijeenkomst voor Nijkleaster in Jorwert

Maandag 14 september 2020

Kerkpad naar de Sint-Radboudkerk in Jorwert

Herfstloper uitgerold
Aan het begin van de avond arriveer ik bij de Sint-Radboudkerk in Jorwert.
Over het kerkpad - tussen de twee heggen door - loop ik naar de ingang van deze kloosterkerk van Nijkleaster.
Het pad is een grindpad, met een dikke laag grind, waarin je betrekkelijk diep wegzakt als je er overheen loopt.
Zo langzamerhand wordt dit grindpad bedekt door de afgevallen bladeren van de bomen rondom de kerk.
De herfst wordt hier zichtbaar gemaakt in de mooie herfstkleuren van de bladeren op het kerkpad.
Recht vóór me schijnt het warme licht van de ondergaande zon tussen de boomstammen door, met als resultaat dat vóór mij als het ware een prachtig gekleurde 'herfstloper' is uitgerold.

Vrijwilligersmiddag
We komen vanavond in de Voorkerk van de Sint-Radboudkerk in klein comité bijeen om de Vrijwilligersmiddag van oktober aanstaande voor te bereiden.
Nijkleaster viert elk jaar haar Jaardag / Jierdei op een zondag in oktober, maar vanwege de huidige Coronacrisis, hebben we als stichtingsbestuur van Nijkleaster eerder al besloten dat we de ze Jaardag dit jaar niet door laten gaan. Dat is jammer, maar wij voelen ons verantwoordelijk voor het welzijn van onze gasten.
Wat in onze ogen wel wenselijk en verantwoord is, dat is het organiseren van een verwenprogramma voor alle vrijwilligers van Nijkleaster.
Dan gaat het om enkele tientallen vrijwillige medewerkers, voor wie wij Corona-veilig een aantrekkelijke ontmoeting kunnen organiseren, om elkaar op persoonlijke wijze te informeren over allerlei ins en outs van Nijkleaster-ontwikkelingen, en om elkaar weer eens op veilige wijze persoonlijk te ontmoeten. Vanavond gaan we de opzet en de inhoud van deze Vrijwilligersmiddag bespreken.

Bonifatius Kloosterpad - Rondje 8 - Drachten over Beetsterzwaag, Olterterp en Ureterp

Zondag 13 september 2020

Bij de 13e/14e eeuwse kloosterkerk van Kortehemmen

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Vanuit beslotenheid naar licht
Voor vandaag hebben we het achtste rondje van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 27,22 kilometer.
Dit Rondje 8 kreeg als titel: 'Drachten over Beetsterzwaag, Olterterp en Ureterp' met als subtitel: 'Vanuit de beslotenheid naar het licht'. De subtitel verwijst naar de transformatie die het Karmelklooster van Drachten meemaakte. Nadat de laatste ongeschoeide Karmelietessen het Karmelklooster in 1993 verlieten, waarin ze als bid-orde in afzondering leefden, wordt het voormalige klooster nu commercieel gebruikt voor allerlei culturele activiteiten, waarbij het licht als het ware wordt gevierd.  
Om 7:20 uur rijden we vanmorgen met onze auto van Feinsum naar het Karmelklooster in Drachten, want hier begint het achtste rondje van het Bonifatius Kloosterpad.
Het is bewolkt, en de temperatuur is vanmorgen bij vertrek 15 graden Celsius. Hoe later het wordt, hoe zonniger het wordt. Bij terugkomst in Drachten is de temperatuur vanmiddag al opgelopen naar 23 graden Celsius. De stevige wind is nog wel fris, maar het is droog en heel geschikt wandelweer.

Van Karmelklooster naar kloosterkerk van Kortehemmen
Durkje en ik starten aan de voorkant van het Karmelklooster. Dan lopen we langs de zijkant langs de tuinmuur, die de kloostertuin aan ons oog onttrekt.
Verderop passeren we de woning waar Jan & Wytske met Gerjan & Arjen wonen, en dan nemen we een smal voet- en fietspad, dat ons naar en langs de Drachtster sportvelden voert. Na de tunnel onder de Zuiderhogeweg nemen de onderdoorgang van de Oude Slingeweg onder de A7 door, om daarna door de al oude singel van het verlengde van de Zuiderhogeweg in zuidelijke richting te lopen naar de Suderskarren. Over de Himsterfinnen en de Boerestreek gaat het Bonifatius Kloosterpad daarna verder naar de eeuwenoude kloosterkerk van Kortehemmen, die zo rond het jaar 1300 van kloostermoppen (Alde Friezen) is gebouwd, waarschijnlijk vanuit het voormalige, nabije klooster van Smalle Ee. Deze eeuwenoude kerk staat momenteel in de steigers wegens restauratiewerkzaamheden. 

Beetsterzwaag en Olterterp
Daarna gaat de route verder door het bosperceel tussen de A7 en Beetsterzwaag, en wandelen we geruime tijd op het Schuinpad (bij Oud-Beets), tot aan de rand van de bebouwde kom van Beetsterzwaag. Over de Helomareed gaan we dan naar de Hoofdstraat van Beetsterzwaag, die we lange tijd volgen. 
In Beetsterzwaag doorkruisen we de overtuin van het Lycklamahuis, en iets verderop gaat ons pad dan verder over het Kerkepad Oost naar de Sint-Hippolytuskerk (1500) van Olterterp. Daar eten we even een broodje voordat we verder gaan. In Het Witte Huis van Olterterp drinken we koffie.
Achter Het Witte Huis gaan we het beukenbos van Olterterp in. In dat bos passeren we enkele bomen die in de boomstam een groot houtsculptuur hebben.

Via Heidehuzen naar Ureterpvallaat
Bij het buurtschap Heidehuzen verlaten we het bos, om dan over een smal voetpad door het beekdal langs het Alddjip (ook wel Koningsdiep of Keningsdjip genoemd) naar Aldhôf te lopen. Het hoog opgeschoten riet met haar dikke rietpluimen hangt ver over het paadje, dus ons rest een smal pad om voort te gaan langs deze oude rivier.
Over de Bûtewei gaan we ter hoogte van Selmien West onder de N381 door, en al vrij snel na deze tunnel volgen we een mooi singelpad naar Selmien East. Die weg volgen we in de richting van Ureterp, maar al vóór Ureterp zouden we linksaf moeten gaan. Toch lopen we nog even door richting Ureterp, tot aan de dorpskerk, daterend van het jaar 1250, gebouwd door Cisterciënzers. Tegenover deze Ureterper Piterkerk is een gesloten Teehûs, waar we op een picknickbank een rustpauze houden om hier weer iets te eten en te drinken.
 

Dan lopen we enkele honderden meters weer terug, om dan over de eerst verharde en later onverharde Brouwerslaan naar Ureterpvallaat te gaan. In dit buurtschap volgen we De Feart, maar die oude weg wordt onderbroken door het klaverblad van de A7 ten zuidoosten van Drachten. Aan de overzijde van dat klaverblad pakken we het vervolg van De Feart weer op. Veel van de oude huizen hier in dit buurtschap Ureterpvallaat zijn gemeentelijke monumenten. Het woord vallaat verwijst naar de lokale sluis tussen Ureterp en Drachten.

Klooster van de Franciscaner Minderbroeders
Aan de voet van de hoge Tjaardaflats beginnen we bij Speeltuin Spijkerdorp aan een pad dat aan de westzijde van de geluidswal van de N31 ligt.
De Drachtster woonwijk De Wiken doorkruisen we via de groene strook van grasvelden en vijvers, tot aan de Noorderdwarsvaart.
Daarna volgt het lange stuk over De Kaden, tot aan de Grote Kerk (1743) van Drachten. Als we hier zijn, merken we dat het drukker op straat wordt. Er worden ook dranghekken langs de weg geplaatst, en als we voorbij winkelcentrum Raadhuisplein zijn, is duidelijk geworden dat we hier het parcours doorkruisen van de '8 van Drachten', een hardloop- en wandelevenement over een afstand van acht kilometer. Een deel van het centrum van Drachten wordt daartoe verkeersvrij gemaakt. 
We steken de Zuiderbuurt over, en passeren dan MuseumDr8888, dat is gevestigd in wat sinds 1937 tot 1970 het Drachtster klooster van de Minderbroeders was.




Door het opengestelde deel van de oorspronkelijke kloostertuin van de Franciscaner paters lopen we langs het Drachtster gemeentehuis, langs De Lawei en door de parkachtige woonwijk en het Jonko Park op het voormalige Drafbaanterrein.

Karmelklooster voor Ongeschoeide Karmelietessen
Als we de Eikesingel even later oversteken, ontmoeten we Jan & Wytske, die zojuist een eind gaan fietsen. Nadat we een tijdje met hen hebben gesproken, wandelen we langs de bult van Drachten en langs de kloostertuinmuur weer terug naar de voorzijde van het Karmelklooster (1936), het eindpunt van deze wandelroute. 
 

Als kind ben ik vroeger wel in het publieke deel van dit klooster van de zusters Onze Lieve Vrouwe van de Berg Karmel geweest, om daar rondgeleid te worden en om te horen wat deze Karmelietessen zoal deden in het klooster. Ze verdienden de kost onder andere door avondmaalsbrood voor de kerken in de regio te bakken, en deden intern ook inpakwerk voor de Philipsfabriek van Drachten. Af en toe kwamen deze in lange donkerbruine pijen geklede nonnen vroeger ook wel bij ons in de winkel en werkplaats om bijvoorbeeld hun fietsen te laten repareren.
Bij aankomst is het 14:00 uur, dus we hebben deze 27,22 kilometers in zes uren afgelegd.
Het is nog steeds prachtig weer, met een stevige wind, maar het is een volop zonnige zondag. Vanaf het Karmelklooster rijden we terug naar huis.

Welkom PEPIJN FEDDE

Zaterdagavond 12 september 2020

Blij met Pepijn

Elfstedentocht-suppers passeren Feinsum

Zaterdag 12 september 2020

Drie Elfstedentocht-suppers passeren de Feinsumer Brêge 

Twaalfde SUP-Elfstedentocht
Ook vandaag valt er weer wat te moois beleven in Feinsum, en wel op sportief gebied.
We waren er al van op de hoogte gebracht door de pers dat dit de week is van - alweer de twaalfde - SUP-Elfstedentocht, maar we wisten nog niet hoe laat de suppers vandaag Feinsum zouden gaan passeren door de Feinsumer Feart. Maar het wordt ons gemakkelijk gemaakt, want als er vanmorgen een rij dames bij de voordeur staat om bij ons even van het toilet gebruik te mogen maken, horen we van hen dat dit een deel van de verzorgingsploeg van de suppers is, en dat over enkele minuten de eerste suppers ons dorp zullen passeren.
We gaan met hen mee naar de Feinsumer Feart, en wachten op en bij de Feinsumer Brêge de sportieve Elfstedentocht-supper op.

Suppen van Franeker via Feinsum naar Dokkum 
De suppers die vandaag tussen Franeker en Dokkum de harde wind behoorlijk in de rug hebben, worden met een spandoek en met megafoon-versterking en gejuich als het ware naar de Feinsumer Brêge getrokken. De suppers komen in kleine groepjes voorbij, en af en toe gaat er ook een alleengaande supper onder de brug door.
Aan de andere kant van de brug krijgen deze sportieve watersporters dan nog een hartversterkend gejoel en gezang mee als een goedbedoeld duwtje in de rug, en even later verdwijnen ze in de bocht van de Feinsumer Feart en suppen ze langs de Feinsumer jachthaven ons dorp uit, op weg naar de Dokkumer Ee, waarover ze dan via Bartlehiem en Burdaard naar Dokkum gaan.
Morgen gaan ze nog van Dokkum naar de finish in Leeuwarden, zoals Durkje en ik dat vorig jaar ook meemaakten, toen wij tijdens onze wandeling van Dokkum naar Hallum over het Claercamppad liepen, en de Elfstedentocht-suppers ons bij de Klaarkamp-brug in de Dokkumer Ee passeerden. 

Jabikspaad als aanlooproute naar Santiago de Compostela

Zaterdagochtend 12 september 2020

Pelgrim Ellen verlaat Refugio Ultreia Feinsum en gaat verder op het Jabikspaad

Al weer een pelgrim in Feinsum
Na gisteren onderweg enige regen gehad te hebben, maar voorts prima wandelweer, kwam gisteren aan het eind van de middag pelgrim Ellen aan bij onze Refugio Ultreia Feinsum. Deze uit Nederlands Limburg afkomstige ervaren wandelaar heeft al lang de aspiratie om de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela te gaan lopen. Ter voorbereiding loopt ze nu enkele dagen de oostroute van het Friese Jabikspaad in noordelijke richting, om via de Waddenzeekust vandaag aan te komen bij De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, dat het eindpunt is voor de pelgrims die in noordelijke richting naar het zogenoemde 'Santiago aan het Wad' lopen, en dat tevens het startpunt is voor de Nederlandse pelgrims die vanuit het Noord-Friese Santiago aan het Wad (Sint-Jacobiparochie) pelgrimeren naar het Spaanse Santiago de Compostela. Ze overnachtte bij ons in de Refugio.

Op weg naar Santiago aan het Wad
Na een gezellige avond met pelgrimsmaaltijd en een goede nachtrust, beginnen we de dag met ontbijt. Daarna nemen we afscheid van deze pelgrim, en verlaat Ellen onze Refugio Ultreia Feinsum, om vandaag over het Jabikspaad via Oude Bildtzijl, Nieuwe Bildtzijl, de Waddenzeedijk, Zwarte Haan en Oude Bildtdijk naar De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie te wandelen. De zon schijnt door een halfbewolkte lucht heerlijk over de akkers, en bij dit mooie wandelweer laat pelgrim Ellen ons dorp Feinsum achter zich, om via de Feinsumer Brêge de Feinsumer Feart over te steken, in de richting van de eerste pelgrimsstempelpost op de locatie van het voormalige klooster Mariëngaard.
We wensen Ellen vandaag een aangename wandeldag op het Jabikspaad, en daarna nog heel veel mooie dagen op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela.

Shaggy herfstbode in Feinsum

Vrijdag 11 september 2020

Geschubde inkzwam - Shaggy ink cap

Herfstbode
We kennen allemaal wel het begrip 'lentebode', waarbij je dan kunt denken aan de eerste bloeiende krokussen in het gazon, lammetjes in de wei of het geel bloeiende speenkruid tegen de noordoever van sloten.
Zoals we bij de naderende lente spreken over lenteboden, kun je bij de naderende herfst denken aan herfstboden, zoals de eerste groene eikels op het mos of de kruidachtigen waarvan de bladeren al beginnen te verkleuren.
Ook paddenstoelen worden veelal beschouwd als herfstboden, alhoewel je het hele jaar door in diverse biotopen verschillende soorten paddenstoelen kunt aantreffen.
Aan het eind van de zomer, in de overgang naar de herfst, hebben we in ons grasveld ook jaarlijks zo'n herfstbode. In de loop van de tijd schieten hier en daar in het gazon witte bolletjes op uit de grond, die zich al snel ontplooien tot prachtig wit gekleurde paddenstoelen, die overigens maar enkele dagen daarna al weer zijn getransformeerd in een zielig ogend hoopje inktzwarte massa. Het gaat in onze tuin dan om de geschubde inktzwam.

Shaggy
In het Angelsaksisch taalgebied wordt deze geschubde inktzwam de 'Shaggy ink cap' genoemd. De aanduiding 'shaggy' zegt dan iets over het ruige oppervlak van de bovenzijde van de paddenstoel, zoals ze bij een ruig-harige hond ook wel spreken over een 'shaggy dog'.
De aanvankelijk witte stevige ovale cilinder van deze inktzwam verandert via een klokvorm naar uiteindelijk een klein en gekruld zwart hoedje op een hoge dunne steel. Langs de rand van de hoed van deze paddenstoel druipen dan de slierten zwarte inktdruppels. Met die inkt zou je kunnen schrijven, maar weet wel dat deze inkt snel verbleekt. Zoals de paddenstoel snel weer uit het zicht verdwijnt, verdwijnt ook die inkt als sneeuw voor de zon.

Zonsondergang in Feinsum

Donderdag 10 september 2020

Zonsondergang in Feinsum

Nieuwbouw NHL Hogeschool

Woensdag 9 september 2020

Cover van het fotoboek van de nieuwbouw van NHL Hogeschool

Nieuwbouw in woord & beeld
Vorige week kreeg ik van de Stienser vakfotograaf Thomas Sijtsma het mooie fotoboek 'Nieuwbouw NHL Hogeschool', dat precies tien jaar geleden is gepubliceerd. Dit boek geeft een mooie impressie van het nieuwbouwproject van de toenmalige NHL Hogeschool. 
De fotografie en dit fotoboek zijn gemaakt in opdracht van BAM Utiliteitsbouw bv regio Noord, de DHV Groep en Imtech Building Services.
De redactie was in handen van een team van onder andere NHL Kenniscentrum Communicatie en BAM Utiliteitsbouw.
In de zeven hoofdstukken Begin, Sloopwerkzaamheden, Ruwbouw, Ruwe afbouw, Gevel en Dak, Afbouw en Eindresultaat nemen fotograaf & redactie je in beeld & woord mee door het hele proces van dit bijzondere nieuwbouwproject.

Transparantie rond een bunker
Bouwprojectleider Jos Rona schrijft in zijn Voorwoord dat de nieuwbouw nu volledig aansluit bij de huidige tijdgeest en dat het hogeschoolgebouw nu ten volle past bij het hedendaagse onderwijs.
Met deze nieuwbouw zijn de plannen van architect Herman Hertzberger gerealiseerd.
Waardevol is dat de totstandkoming van de nieuwe NHL Hogeschool is vastgelegd op de gevoelige plaat, met dit mooie fotoboek als tastbaar bewijs van dat bouwproces.
Architect Hertzberger heeft middels zijn ontwerp als het ware een 600 meter lange ring op V-kolommen om de bestaande school gelegd, met aan alle zijden koppelingen tussen de bestaande bouw - ook wel de bunker genoemd - en de transparante nieuwbouw. 

Emoties achter foto's
Duizenden foto's van fotograaf Sijtsma en van enkele anderen vormden het materiaal voor een prachtig naslagwerk over de totstandkoming van dit grote bouwproject.
Projectmanager Teake Brunia schrijft in zijn Voorwoord heel treffend dat achter deze foto's emoties zitten van alle bouwkundige en installatietechnische uitdagingen. 
En het team dat verantwoordelijk was voor de bouwbegeleiding heeft indertijd met dit project de Top-Team award gewonnen, omdat dit project hoog scoorde op klanttevredenheid en op multidisciplinaire samenwerking.

Belarusian lives matter

 Dinsdag 8 september 2020

Mensenwerk

Live in Belarus
Iedereen kent de beelden van televisie, kranten, tijdschriften en internet over de volksoproer die is ontstaan na de recente presidentsverkiezing in Wit-Rusland (Belarus).
Schrijnend zijn de beelden van de manier waarop de alsmaar aanwassende oppositiebeweging wordt behandeld door overheidsingrijpen.
Onzekerheid en angst regeren bij de Witrussen, zowel in Wit-Rusland als daarbuiten.
Ook wij, die ons zo verbonden voelen met onze vroegere Witrussische gastkinderen en met hun naaste familie, zien dat alles op afstand met angst en beven aan.
Hoe zal dit aflopen, en wanneer zal er een eind komen aan die onzekerheid, aan al dat geweld, en aan de angst en pijn waarmee dat gepaard gaat?

Ora et Labora voor wie leidt en lijdt
Zoals dat zo vaak bij binnenlandse onlusten het geval is, zal ook hier wel weer de bevolking het kruis moeten dragen van armoede en verdriet.
Stedelingen vluchten uit angst voor geweld naar hun datsja's, het bankverkeer is stilgevallen, in veel organisaties wordt niet meer gewerkt, het vervoer en transport functioneert nauwelijks meer, buitenlandse ICT-bedrijven verlaten het land, en de maatschappij raakt totaal ontregeld.
Dat roept - zoals zo vaak in degelijke rampscenario's - de vraag op: Wat kan ik doen?
Hoe kunnen wij specifiek onze geliefde vrienden en ook de bevolking in het algemeen in Wit-Rusland helpen?
Natuurlijk, we kunnen - om te beginnen - tenminste bidden voor allen die leiden en lijden.

Help people
Maar er zal ook een moment komen - ongeacht hoe het daar afloopt - dat onze naasten in Wit-Rusland hulp behoeven om bijvoorbeeld de komende winter door te komen, en om na de omslag in het land weer te gaan bouwen aan welvaart en welzijn.
In klein comité komen we vanavond bijeen om te inventariseren wat er momenteel allemaal gebeurt, om te analyseren waar bedreigingen en kansen (zouden kunnen) ontstaan, en om te onderzoeken hoe we nu alvast een netwerk van organisaties kunnen bouwen dat op termijn het land en haar inwoners humanitair kan gaan bijstaan.
Niets doen is voor ons geen optie.
Help!; Belarusian lives matter.

Zonsondergang in Feinsum

 Maandag 7 september 2020

Zonsondergang in Feinsum

Bonifatius Kloosterpad - Etappe 2 - Feanwâlden naar Garyp

 Zondag 6 september 2020

Over eeuwenoude polderdijkjes van de Soestpolder

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Burgumer klooster gaat in vlammen op
Voor vandaag hebben we de tweede etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 16,52 kilometer.
Deze Etappe 2 kreeg als titel: 'Feanwâlden naar Garyp' met als subtitel: 'Tactiek van verschroeide aarde legt klooster Burgum in de as'. De titel geeft duidelijkheid over het traject, maar de geheimzinnig subtitel behoeft wellicht enige uitleg. Die heeft namelijk te maken met het feit dat de Staten van Fryslân in de 16e eeuw opdracht gaven om het Bergklooster van Burgum in vlammen te laten opgaan, omdat na de Reformatie niemand bereid was om dit Burgumer klooster van het Barraconvent af te breken. 
Om 8:00 uur rijden we vanmorgen met beide auto's van Feinsum naar het dorpscentrum van Garyp, waar we één van de auto's parkeren. Dan rijden we met de andere auto vanuit Garyp door naar Feanwâlden, want hier begint de tweede etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
Het is half bewolkt, met mooie witte wolken tegen een blauwe lucht, en de temperatuur is vanmorgen bij vertrek 14 graden Celsius. Hoe later het wordt, hoe slechter - tot regenachtig - het weer wordt. Bij aankomst in Garyp is het 16 graden Celsius, met een frisse wind, maar het is dan nog steeds droog, alhoewel we in het noordwesten wel donkere regenwolken zien hangen.

Kloosterpad tussen kloosters van Dokkum en Smalle Ee
Door diverse woonstraten en door de Feanwâldster spoortunnel verlaten we Feanwâlden aan de zuidoostzijde. Even later wandelen we over de Swette het buurtschap Kûkherne binnen. Een klein eindje voorbij de oversteek over de Centrale As zien we een melktankauto van Aware van het erf van de boerderij van een melkveehouder rijden. Dit is de plek waar onze route in zuidelijke richting verder gaat over de Oostersingel, een onverharde zandweg, die verderop de Rijksstraatweg (Groningerstraatweg) tussen Leeuwarden en Groningen snijdt. Dit brede zandpad is al weer zo'n mooi voorbeeld van de oude zandpaden die de noordelijke Friese Wouden doorkruisen. Dit voetpad maakt deel uit van de eeuwenoude route tussen de kloosters van Dokkum (en ook Claercamp) en van Smalle Ee (ten westen van Drachten).

Rond de Noardermardermar en door de Soestpolder
Aan de overzijde van de Rijksstraatweg gaan we verder over de Zomerweg, maar die verlaten we ook al weer spoedig, om dan verder te gaan over de Miensker, al weer zo'n mooie zandweg in zuidelijke richting.
Dit voetpad voert ons naar het buurtschap Noardermar. Hier wandelen we aan drie zijden om het Noardermardermar heen. Aan de zuidkant van het Noardermardermar begint een lange reeks van overstappen. De zuidoever van het Noardermardermar wordt nauwelijks bewandeld, waardoor we tussen hoog opgeschoten grassen en riet door moeten lopen. De ondergrond is hier drassig en de route is overwoekerd met een nog natte vegetatie. Links vóór me wandelt een mooie fazant haastig door de onderwal langs de sloot vóór me uit. Waar de boomwal eindigt, vliegt hij op, en verdwijnt uit het zicht. 
Dan volgt een prachtig stuk van de route over de eeuwenoude polderdijkjes door de Soestpolder. We gaan door het weidse open veld, en moeten regelmatig bij een hek gebruik maken van een overstap. Deze Soestpolder (De Marren) is het resultaat van het vele droogleggings-polderwerk dat de monniken van het Burgumer Barraconvent eeuwen geleden mogelijk hebben gemaakt. Door dit bedijkingswerk en door alle andere waterkundige ingrepen van de kloosterlingen konden deze natte landerijen in cultuur worden gebracht, waar de boeren Anno 2020 nog altijd nuttig gebruik van (kunnen) maken.

Burgum
Na het vele bochtenwerk van deze polderdijkjes komen we bij een verlaten boorlocatie ten oosten van Burgum. Als we even later op de Nieuwstad komen, wandelen we Burgum in, naar de Kruiskerk, de voormalige abdijkerk van het vroegere Burgumer Bergklooster. Hier waren we vorige week ook al, toen we een ronde rondom het Burgumermar wandelden.
De route gaat verder door de hoofdwinkelstraat van Burgum, waar aan het eind van de ochtend alle winkels en horeca-gelegenheden (nog) gesloten zijn.
Vanuit dit centrumgebied wandelen we door naar het Burgumer gemeentehuis van de Friese gemeente Tytsjerksteradiel, waar we langs de brede verkeersweg naar boven gaan, de brug op, om vervolgens het brede water van de Krûme Ie over te steken in de richting van Sumar.
Aan de overzijde dalen we voorzichtig het hoge talud af, om dan onder de doorgaande weg door te lopen, langs het water. Het betonpad voert ons met een grote bocht eerst van het water af, en daarna weer naar het water toe, waar we dan over de tunnelbak van de Centrale As lopen, waar die tunnel onder het Prinses Margrietkanaal door gaat.

Garyp
En dan is het nog slechts enkele kilometers tot aan de dorpsrand van Garyp. In Garyp lopen we langs de beide kerken naar het dorpscentrum, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd. Het is bijna 12:30 uur, dus deze route hebben we in iets minder dan 3,5 uren gelopen. We hebben nog ruim de tijd voor een familiebezoek aan mim in Drachten, en enkele uren later passeren we met onze auto de plaats Burgum al weer om de andere auto eerst af te halen uit Feanwâlden, vanwaar we dan weer huiswaarts keren.

(Niet zo maar) een gewone dag in Feinsum

Zaterdag 5 september 2020

Aardappels schoonmaken in de tuin

Door de ogen van een kind
Zomaar een zaterdag in september.
Voor de één misschien weer eens een gewone dag, die voor anderen zomaar ook een heel bijzondere dag kan zijn.
Zo gaat dat eigenlijk met elke dag.
Op deze dag, waarop wij als familie dankbaar de 93e verjaardag van Durkje haar vader vieren, krijgen we sinds de lock down wegens de Corona-crisis voor het eerst weer onze eerste kleinzoon op bezoek.
We zijn wel gewend aan bijzondere gebeurtenissen in Feinsum.
Zo ook vandaag.
Er blijkt er in de loop van de dag van alles te gebeuren in ons dorp.
En zeker als je dat gaat bekijken met de ogen van een kind van ruim twee jaar oud.
Een over de Holdingawei door ons dorp heen en weer rijdende graafmachine met zo'n zware motor trekt voor zo'n klein kind natuurlijk direct en steeds weer de aandacht.
Maar in Feinsum gebeurt veel meer, van alles.

Beeldverhaal van (zomaar) een zaterdag in Feinsum
Om een lang verhaal kort te maken, hieronder een beeldverhaal van een deel van wat er zoal te zien was op deze mooie zonnige zaterdag in Feinsum:

Een aardappelrooimachine rijdt het aardappelveld op vóór ons huis

Een tractor met aanhangwagen komt gerooide aardappelen halen

Tussendoor even bij de koeien kijken

Een worm bij een aardappel in de klei

Een lange stoet oldtimers passeert claxonnerend de Hyltsjebrêge

En dan is daar die grote tractor op de Hege Hearewei

Tot slot nog even zwaaien naar de paarden met ruiters

Zeg nou zelf: voor een kind (en ook voor een volwassene) valt er ook op zo'n ogenschijnlijk gewone zaterdag van alles te beleven in een Fries dorp, zoals in Feinsum

Wij gaan weer naar school in 2020

Vrijdag 4 september 2020

Ook in Broeksterwâld is de school weer begonnen

Voorzichtig met schoolgaande kinderen
Vanaf het begin van deze week zijn alle scholen in Nederland weer begonnen, na de zomervakantie en in Corona-tijd. De Corona-crisis krijgt daardoor nogal veel aandacht, waardoor aandacht voor de veiligheid van kinderen in het verkeer enigszins in de schaduw komt te staan. 
De nazomerstart van het onderwijs gaat elk jaar gepaard met een verkeersveiligheidscampagne. Deze campagne wordt jaarlijks uitgerold in diverse gemeenten in Nederland.
De campagne 'Wij gaan weer naar school' is een onderdeel van 'Leer in het Verkeer', een educatief verkeersprogramma, bestemd voor kinderen tussen de 1-6 jaar.

Campagne voor veiligheid in het verkeer
Weggebruikers worden met deze campagne erop geattendeerd dat de scholen weer zijn begonnen, en dat dan dus weer meer kinderen aan het verkeer deelnemen. Helaas is in de afgelopen jaren gebleken dat na de zomervakantie meer scholieren het slachtoffer worden van verkeersongelukken dan in de rest van het jaar.
Door deze campagne tijdig in te zetten, zorgen gemeenten en scholen er mede voor dat het aantal ongevallen zo laag mogelijk blijft.
Ook in Broeksterwâld is de basisschool weer begonnen, en eveneens bij de ingang van dit Friese dorp staat tegen het plaatsnaambord derhalve een campagnebord om het inkomende verkeer te waarschuwen voor alle schoolgaande kinderen.

Aangepaste Jierdei 2020 in Corona-stijl

Donderdag 3 september 2020

Kloosterkerk van Nijkleaster in Corona-opstelling

Nijkleaster aangepast aan Corona-noodverordening
Voor de tweede keer deze week ben ik voor een avondvergadering bij Nijkleaster in de Sint-Radboudkerk van het Friese Jorwert.
Deze keer komen we bijeen in veel kleiner verband dan eerder deze week, toen we de maandelijkse bestuursvergadering hier hadden.
Als ik bij aankomst in de kloosterkerk eerst even de kerkzaal in ga, ziet het er qua opstelling nogal ongeordend uit. Maar schijn bedriegt ook hier, want er is juist heel goed nagedacht over deze opstelling. Hier wordt namelijk heel zorgvuldig omgegaan met de gezondheid en het welzijn van alle gasten en van alle vrijwilligers van Nijkleaster.
De activiteiten van Nijkleaster zijn inmiddels in aangepaste vormen weer van start gegaan, en dat willen we ook in het kader van de Corona-noodverordeningen zo veilig mogelijk doen. Op weldoordachte wijze is derhalve - gebruik makend van de hele kerkzaal - gekozen voor deze Corona-opstelling van alle stoelen. Het binnenkomen en het uitgaan gebeurt op gedisciplineerde wijze, en je kunt ervoor kiezen om plaats te nemen op een enkele stoel, of om - als je samenwoont met iemand - plaats te nemen op hier en daar een enkele set van twee kerkstoelen.

Verwenprogramma voor vrijwilligers van Nijkleaster
En dezelfde voorzichtigheid die we met elkaar betrachten bij de reguliere activiteiten van Nijkleaster, zijn ook het uitgangspunt bij de organisatie van de jaarlijkse 'Jierdei' van Nijkleaster, die traditioneel altijd plaatsvindt in de maand oktober.
Met zijn zessen gaan we vanavond als werkgroepje aan de slag om verantwoorde vormen en waardevolle inhouden te bedenken voor een Jaardag in Corona-stijl.
Enkele van de belangrijkste afspraken die we al hebben gemaakt, zijn dat de Jaardag dit jaar geen publieke bijeenkomst wordt, maar dat die deze keer vanwege de Corona-crisis alleen is bedoeld voor alle vrijwilligers van Nijkleaster en van de Protestantse gemeente Westerwert. Zo beperken we het aantal mogelijke deelnemers al tot enkele tientallen. Verder zal deze Jierdei niet in de dorpskerk van Jorwert plaatsvinden, maar in de veel grotere Trinitaskerk van Heerenveen, waarmee Nijkleaster in het kader van het project 'Groene Kerk' ook warme banden onderhoudt. Kortom dus veel minder mensen in een veel grotere kerkzaal. Jammer voor al die andere gasten van Nijjkleaster, maar deze keer moet het dan zo maar even worden gedaan. Zo kunnen we in elk geval een soort verwenprogramma aanbieden voor al die actieve vrijwilligers, die altijd gastvrij klaarstaan voor alle gasten van Nijkleaster.
Aan het eind van de avond hebben we de hoofdlijnen bedacht voor het programma van de komende Jierdei, en voor de organisatie die dat van ons vraagt. Over enkele weken komen we weer bijeen, om dan de puntjes op de 'i' te zetten, en dan hopen we dat we in oktober aanstaande toch een fijne Jaardag met elkaar mogen beleven.