Bonifatius Kloosterpad - Etappe 4 - De Veenhoop naar Drachtster Karmelklooster Drachten

 Zondag 27 september 2020

 

Bij de Amerikaanse windmolen 'Herkules' bij Petgatten De Feanhoop

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Van Kloesewier via Smelna Convent naar Karmelklooster
Voor vandaag hebben we de vierde etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 14,17 kilometer.
Deze Etappe 4 kreeg als titel: 'De Veenhoop naar Drachtster Karmelklooster Drachten' met als subtitel: 'Twee bakstenen grafzerken en manshoge monniken van wilgentenen'. De subtitel verwijst naar de vroegere bewoners van het Smelna Convent in het Friese Smalle Ee. Augustijner monniken stichtten rond het jaar 1200 een dubbelklooster bij Smalle Ee, en nadat de - toen inmiddels Benedictijner - monniken dat klooster 200 jaar later hadden verlaten, ging dit convent verder als het vrouwenklooster Smelna, ook wel 'Onser Lyewe Vrouwen Smelligeraconvent' genoemd. Dit vrouwenklooster stond mede aan de basis van het Friese 'Kloosterpad 1453', dat Durkje en ik in de jaren 2011 en 2012 reeds bewandelden. 
Om 8:30 uur rijden we vanmorgen met beide auto's van Feinsum naar het Karmelklooster van Drachten, waar we om 9:15 uur één van de auto's parkeren. Dan rijden we met de andere auto vanuit Drachten door naar De Veenhoop, want hier begint de vierde etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
Het is zwaarbewolkt, en de temperatuur is vanmorgen bij vertrek 15 graden Celsius. De zon zien we vandaag nauwelijks, en er waait een stevige en frisse wind over het kale veenweidegebied. Vannacht heeft het gestormd en geregend, en 's middags komt er nog enige regen van weinig betekenis, maar wij hebben vandaag het geluk dat we de hele route zonder regen kunnen lopen. Kortom, fris maar goed wandelweer.

Petgatten De Feanhoop
Om 9:40 uur vertrekken we vanaf 't Stalt in De Veenhoop. We steken het Polderhoofdkanaal over bij de sluisbrug en lopen dan over de Bûtendiken langs de Binnenfeart. Op het polderdijkpad passeren we een inwoner van De Veenhoop met zijn hond. De hond houdt ons - zichtbaar zenuwachtig - voortdurend in de gaten als we hen naderen. Als ik de man in het voorbijgaan iets zeg over wat ik waarneem, vertelt de man dat deze hond afkomstig is uit Bulgarije, en daar als pup hoogstwaarschijnlijk slecht is behandeld. De hond heeft daar een angstcomplex van over gehouden, en schrikt van alle onverwachte geluiden en beweging. Gelukkig zijn er dan weer hondenliefhebbers die zulke honden liefdevol opvangen in Nederland, om zo'n psychisch beschadigde hond een beter thuis te geven.
Even later passeren we de Amerikaanse windmolen 'Herkules'. Daarna verlaten we - in de buurt van het vroeger verdronken (overstroomde) buurtschap Kloesewier - vlak vóór het voormalige poldergemaal tijdelijk even de Bûtendiken, om dan over een vochtig veldpad langs de Petgatten De Feanhoop met haar broekbossen verder te lopen naar de Drachtster Heawei. Na een klein stukje Drachtster Heawei gaan we dan aan de andere zijde van de petgaten langs het Krûme Gat weer terug naar de Bûtendiken ter hoogte van de Monnike Ie (ook wel de Wide Mûntsegroppe genoemd). Rechts van ons rijden een man en een vrouw op en neer met een open rijtuig met ingespannen Fries paard.

Van kloosterdorp Smalle Ee naar havendorp De Wilgen 
We vervolgen onze route over de Bûtendiken, langs de Oer-Ee in het uitgesleten gletsjerdal van de IJstijd, tot aan Smalle Ee. Links van ons ligt de lage retentiepolder Noarderkrite, die geschikt is gemaakt om al te grote hoeveelheden oppervlaktewater op te vangen. Die natte gronden mogen dus overstromen. Aan onze rechterzijde ligt het lage veenweidegebied van de Grote Veenpolder, dat tegen overstroming wordt beschermd door de Bûtendiken.

Bij de oude haven van Smalle Ee nemen we enkele minuten plaats op een houten bank om een broodje te eten en weer iets te drinken. Ondertussen hebben we het uitzicht op een skûtsje, waarvan de contouren en de kleuren weerspiegelen in het rimpelende wateroppervlak van dit eeuwenoude haventje.
Na deze eerste pauze lopen we over de Kleasterkampen door Smalle Ee en langs het voormalige kloosterterrein van Smelna naar het recreatiegebied langs de oever van de Smalle Eesterzanding, en dan verder door naar de villawijk van De Wilgen. 

Deze route voert ons langs de Drachtster jachthaven De Drait. Daar passeert ons een voormalige schoolbus; een opvallende oldtimer.
Net voorbij het oude buurtschap Bûtenstfallaat verlaten we de Postlaan, om dan over het schelpenpad langs de rivier De Drait verder te gaan.

Naar het Karmelklooster van Drachten
Bij de rotonde van de Lauwers pakken we weer een stukje oude route op. Vanaf hier volgen we namelijk de oude singel, die als een groene ader door de Drachtster woonwijk De Drait loopt, tot aan de Zuiderhogeweg. Bij de planontwikkeling van De Drait heeft de gemeente Smallingerland er tientallen jaren geleden voor gekozen om dit oude pad door (en) de singel te behouden. Dat singelpad volgen we voortdurend, tot aan het Poortgebouw Drachten. Daar steken we de Overstesingel over, om dan over het vroegere terrein van Maartenswouden (tegenwoordig Talant genoemd) achter de Drachtster Begraafplaats & Uitvaartcentrum Slingehof langs te lopen. 
Als we dat voorbij zijn, komen we langs mijn ouderlijk huis, waar we genieten van een gezellige koffiepauze 'by mim thús'.
Nadat we daar ook onze broodjes hebben gegeten, vertrekken we op het moment dat Pieter & Esther hier ook op bezoek komen. 
Dan gaan we over de rotondebrug de Zuiderhogeweg over, om vervolgens via de Eikesingel en het fiets-/voetpad langs de hoge aarden bult van Drachten door te lopen naar het Drachtster Karmelklooster, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.
Vervolgens rijden we met die auto terug naar De Veenhoop, waarna we via Oldeboorn en Nes met beide auto's weer terug rijden naar huis.