Zondag 20 september 2020
 |
| Door de Jan Durkspolder van Oudega naar De Hooidammen |
Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.
In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.
Vrouwenklooster Sinaï van Sigerswâld
Voor vandaag hebben we de derde etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 16,38 kilometer.
Deze Etappe 3 kreeg als titel: 'Garyp naar De Veenhoop' met als subtitel: 'Gevluchte nonnen bouwen klooster Sinaï op arme Friese heide'. De subtitel verwijst naar de vijf Grauwe Begijnen, die vanwege de Hoekse en Kabeljauwse twisten in 1482 uit het Noord-Hollandse Hoorn vluchtten naar de overzijde van de Zuiderzee, naar Fryslân, waar ze van de pastoor van Garyp de suggestie kregen om zich te vestigen bij de kerkruïne van Sigerswâld. Deze 'witte susters' bouwden hier hun nonnenklooster, dat na de Reformatie op last van de Friese stadhouder in 1581 door brand werd verwoest. Alleen de uit de grond opgegraven botten en kloostermoppen getuigen nog van wat hier ooit vrouwenklooster Sinaï is geweest.
Om 7:20 uur rijden we vanmorgen met beide auto's van Feinsum naar Ie Sicht bij De Hooidammen, waar we om 8:00 uur één van de auto's parkeren. Dan rijden we met de andere auto vanuit De Hooidammen naar Garyp, want hier begint de derde etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
Het is onbewolkt, en de temperatuur is vanmorgen bij vertrek 9 graden Celsius. De grote ochtendzon komt in haar volle glorie nog maar net boven de bomen uit. Bij aankomst vanmiddag in De Hooidammen is het 20 graden Celsius, en zo'n zomerse dag geeft je het gevoel dat de zomer van 2020 nog lang niet voorbij is.
Vanuit Garyp naar Sigerswâld
Als we om 8:30 uur vanaf Bakkerij Van der Zee door Garyp lopen, valt ons op dat veel woningen een poster voor het raam hebben hangen, met daarop de tekst 'Trots op Spar Bijlsma'. In 2019 won deze plaatselijke Spar-supermarkt een prijs als beste Spar in de regio, en daarbij werd ook nog een duurzaamheids-award gewonnen. Samen met haar klanten viert de Spar dit nog steeds met de posters in het dorp. De aanduiding 'Trots op' zien we tegenwoordig ook bij heel veel boerderijen, in de combinatie van 'Trots op de boer', waarmee het grote belang wordt onderstreept van onze Nederlandse boeren, van hun belangrijke bijdrage aan de totale voedselproductie voor binnen- en buitenland.
Als we nog maar net Garyp uit zijn gewandeld, lopen we het buurtschap Sigerswâld al in, dat wordt doorsneden door de N31, ook wel de Wâldwei genoemd. Voorbij de tunnel onder de Wâldwei door gaan we verder door Sigerswâld. Rechts van onze route heeft een eind verderop bijna honderd jaar lang het nonnenklooster Sinaï gestaan, van 1482 tot 1581.
Opletten tijdens het wandelen
Als we over Sigerswâld-Gariperwei lopen, passeren we eerst het Nonnenpad, en daarna de Susterfeart; twee namen die Anno 2020 nog steeds verwijzen naar dat voormalige oude vrouwenklooster van zo'n 500 jaar geleden.
Voorbij de Zustervaart vervolgen we onze route over een veldpad tussen de weilanden door. Dit pad volgt met veel bochten de boomwallen die in een lange rij langs de weilanden liggen. We weten dat er in dit gebied veel reeën leven, dus we letten goed op of we er één of enkele zien op of langs de overwoekerde paden langs de boomsingels. En we hebben geluk, want al vrij snel zien we verderop twee reeën op het pad staan. Ongeveer een minuut staan we elkaar met zijn vieren roerloos aan te kijken, en dan gaan de beide reeën er met sprongen in hoog tempo vandoor, het weidse veld in.
Dit veldpad wordt niet gemaaid en zichtbaar slechts sporadisch bewandeld, dus de wilde vegetatie is hoog opgeschoten. Omdat alles nog door en door nat is van de dauw, zijn onze schoenen en ook onze sokken en broekspijpen al binnen enkele tientallen meters doorweekt van het water. Verder moet je hier voorzichtig lopen, want er kruipen veel houtachtige uitlopers van met name braamstruiken over het pad. Af en toe blijf je met je voet even haken achter zo'n houtachtige braamtak, dus het is vooral een kwestie van opletten dat je niet struikelt. De route is hier op de meeste plaatsen goed aangegeven, maar op een T-kruising van paden ten zuiden van It Utein ontbreekt van een wegwijzer elk spoor. We gaan nu in zuidelijke richting naar buurtschap It Utein.
Koffieverrassing in Oudega
Even later wandelen we over de asfaltweg door It Utein. Daar passeren we een opvallend mooie minibieb, die de naam 'Boekensilo' draagt, die ook wel lijkt op een ronde Afrikaanse hut. De opbrengst van de verkoop van boeken, tijdschriften en groentetuinproducten is bestemd voor een liefdadigheidsproject in Malawi.
Vanuit It Utein loopt een smal voetpad langs boomsingels naar een woonwijk van Oudega.
Vanuit het noorden lopen we door Oudega tot aan de 12e eeuwse Sint-Agathakerk, die vroeger is gebouwd zo ongeveer halverwege tussen de kloosters van Sigerswâld en Smalle Ee.
Waar we ongeveer Oudega uit lopen, passeren we Camping De Stjelp. Tijdens onze route passeren we vandaag geen horeca, dus we vragen bij de receptie van deze camping of hier ook koffie wordt geschonken. Dat blijkt normaal gesproken niet het geval te zijn, omdat de campinggasten zelfvoorzienend zijn, maar het eigenaarsechtpaar is van harte bereid om ons koffie aan te bieden, en daar krijgen we dan ook nog heerlijke zelfgebakken koek bij.
Als de campingeigenares even later hoort dat wij het Bonifatius Kloosterpad lopen, vertelt ze dat ze ook nog één van de sponsoren is van dit wandelpad. Na deze gezellige koffiepauze gaan we weer verder.
Door de Jan Durkspolder naar De Hooidammen
Vlak vóór de Wijde Ee gaan we rechtsaf, om dan langs boerderij waar Wytske geboren en getogen is over de Headammen naar de hoge brug van De Hooidammen te gaan.
We gaan niet met de pont over van De Hooidammen naar De Veenhoop, aan de overzijde van het Grytmansrak. Onze volgende (de vierde) etappe begint aan de overzijde wel in De Veenhoop.
Op een picknickbank aan de Hooidamsloot gaat we zitten om iets te eten en te drinken, alvorens we de brug over gaan naar onze auto bij Ie Sicht. Het is nu 12:00 uur, dus we hebben de route van vandaag in 3,5 uur afgelegd.
Vanuit De Hooidammen rijden we dan weer terug naar Garyp, waar we de andere auto afhalen, waarna we weer terug rijden naar Feinsum.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten