Carbidschieten in en rond Feinsum

Donderdag 31 december 2020 - Oudejaarsdag
 

Carbidschieten in het open veld bij Feinsum

Op pad met melkbussen
Drie auto's rijden vanuit het dorp het buitengebied van Feinsum in. Ver buiten het dorp, in het open veld stoppen de auto's. De deuren van de bestelbusjes worden geopend, en het materiaal wordt uit de auto's gehaald. Even later rijdt een jongen op een bromfiets ook het dorp uit, een klein aanhangwagentje achter de bromfiets trekkend, met daarop een diagonaal naar boven gerichte melkbus. Ook hij gaat het veldpad op buiten Feinsum, naar de andere jongemannen. 
Even later wordt de reden van hun actie wel duidelijk als de eerste harde knallen van de melkbussen over het open veld rollen. 

Knallend het jaar uit
Ook in Fryslân is het traditie om het oude jaar met carbidschieten weg te knallen. Overal in Fryslân klinken vandaag de harde knallen. Dit jaar staan meer dan 200 locaties in Fryslân bekend als plekken waar het carbidschieten zal gaan plaatsvinden. 
Vanwege de actuele Covid19-Noodverordening is het carbidschieten wel aan veel strengere regelgeving onderhevig. Het is allemaal bedoeld voor de veiligheid, onder andere om grote samenscholingen van toegestroomd publiek te voorkomen.
Het afsteken van vuurwerk is voor dit jaar nagenoeg geheel onmogelijk gemaakt als noodverordening in het kader van de Corona-golf die Nederland - en ook Fryslân - teistert. Maar gelukkig hebben de Friese burgemeesters er mede voor gezorgd dat het in Nederland dan nog wel is toegestaan om in kleine formatie, en met inachtneming van voldoende onderlinge afstand, met carbid te schieten op deze mooie zonnige Oudejaarsdag.

Oudejaarstraditie in Fryslân
We worden door de jonge mannen getrakteerd op een serie stevige knallen van exploderend carbidgas in die opgestelde melkbussen, en kunnen dat van grote afstand aanschouwen. Het duurt ook niet lang, want even later worden alle spullen al weer in de auto's geladen en verlaten de jonge mannen het open veld. 
Toch wordt het niet stil, want er zijn in en rond Feinsum meer locaties waar met carbid wordt geschoten, dus ook de rest van de middag horen we regelmatig nog de harde knallen, die het einde van dit kalenderjaar aankondigen. Een mooie traditie, die we in Fryslân vooral in ere moeten houden. 

Feinsumer Buizerd

Dinsdag 29 december 2020

Feinsumer Buizerd

Rover op de uitkijk
Gisteren schreef ik op deze weblog over de roofvogels die in de winterperiode ook de rand van de bebouwde kom van Feinsum bezoeken, op zoek naar prooi. Gisteren werd een verkeersbord bij het Flinterplein daartoe de uitvalsbasis van een buizerd, in het Fries ook wel 'mûzebiter' genoemd.
Vanmorgen is de Feinsumer buizerd weer terug op zijn observatieplek bij het Flinterplein. Nu echter niet op een verkeersbord, maar op het hek van de houten vissteiger, die een eindje It Kanael in steekt.
In het najaar is It Kanael gehekkeld, waardoor de oevers aan beide zijden kaalgeschraapt zijn. Dat is voor 'onze' buizerd bij uitstek geschikt om tot op hele grote afstand te speuren of een veldmuisje de euvele moed heeft om over de hoogoplopende wal langs het water te lopen. Doordat de vissteiger een eindje It Kanael in steekt, ziet de buizerd vanaf zijn plek haarscherp elke beweging over de recht vóór zich liggende kanaaloever.
Bijna roerloos zit de buizerd geruime tijd te speuren naar prooi, af en toe even zijn kop draaiend, daarbij voortdurend gefocust op prooi en gevaar.

Zonsondergang in Feinsum

Maandagavond 28 december 2020

 

Zonsondergang in Feinsum

Feinsumer Mûzebiter

Maandag 28 december 2020

De Feinsumer Mûzebiter

Buizerds in het buitengebied
Wie de afgelopen jaren via het Noordwesttangent en via de De Haak om Leeuwarden is gereden, zal vast en zeker veel buizerds hebben gezien. Deze mooi roofvogels bevolken in grote getale de weilanden en akkers rondom het noordwestelijke buitengebied van Leeuwarden. Kennelijk is er ruimschoots prooi - zoals veldmuizen en mollen - te vinden, om die flinke populatie buizerds voldoende te voeden. In Fryslân noemen we de buizerd 'mûzebiter', dat verwijst naar het vangen en verorberen van muizen.

Nu het winter is geworden, zien we de buizerd - en ook enkele andere roofvogels - vaker in het buitengebied aan de westzijde van ons dorp. Buizerds jagen tegenwoordig ook langs de rand van de bebouwde kom van Feinsum. 
Eén van die buizerds heeft vanmorgen een observatieplek gezocht en gevonden op een verkeersbord bij het Flinterplein, aan de rand van de bebouwde kom van Feinsum.
Geruime tijd zit hij rond te speuren naar prooi. Aan voorbijrijdende auto's stoort de roofvogel zich niet, maar als er even later een Feinsumers met zijn hond nadert, kiest de 'Feinsumer mûzebiter' het zekere voor het onzekere, en vliegt het dorp uit, het weidse veld weer in.

Kerstfeest in Feinsum

Vrijdag 25 december 2020 - 1e Kerstdag
 

Thuis Kerstfeest vieren

Drie Kerstdagen
Ook al biedt de Corona-Noodverordening ruimte om per dag niet twee, maar bij uitzondering drie gasten bij je thuis te ontvangen, het blijft een een betrekkelijk stille Kerst.
Gisteravond geen kerstviering op Kerstavond voor ons dorp in de Sint-Vituskerk van Feinsum, gisteren geen Kerstnachtdienst bijwonen in de Sint-Vituskerk of in De Hege Stins van Stiens, en geen Kerstfeest met velen vandaag in één van de kerken van Stiens. 
Dit jaar ook geen grootschalige familiebijeenkomsten bij ons thuis en/of bij onze kinderen, broers en zusters, zoals we dat in de afgelopen jaren wel gewend waren.
Ook al voelt het vreemd, toch houden we ons aan de regels zoals die door de overheid zijn uitgevaardigd voor de periode rond de kerstdagen. Als het niet kan zoals we dat zouden willen, dan doen we het tenminste wel zoals het kan, mag en verantwoord wordt geacht. 

As it net kin sa't it moat, dan moat it mar sa't it kin
En ook al vieren we het Kerstfeest op kleine schaal, dan nog zorgen we er zo goed als mogelijk voor dat we ons houden aan de Corona-regels. Vandaag en morgen niet meer dan drie gasten per dag op bezoek, voldoende afstand houden van elkaar, en binnenshuis afspraken maken over het protocol voor wat betreft bijvoorbeeld gebruik van onze sanitair-gelegenheden. Zo kunnen we vandaag, morgen en overmorgen toch alle drie kinderen met hun echtgenoten, hun kinderen en 'ôns mim' gedurende achtereenvolgens 1e, 2e en 3e Kerstdag in Feinsum en in Stiens ontmoeten. Zo vieren we met elkaar in gezinsverband toch nog drie goede dagen rond Kerst.

Kerstavond in Dokkum

Donderdag 24 december 2020 - Kerstavond
 

Kerstsfeer op Kerstavond op de Zijl in Dokkum

Dokkum feestverlicht
Medewerkers van de gemeente Noardeast-Fryslân hebben weer een grote kerstboom geplaatst op De Zijl in Dokkum. In samenwerking met de Ondernemersvereniging Dokkum, buurtvereniging Kleindiep en de ondernemers zijn nu de kades, de schepen en ook de kerstboom feestelijk verlicht.

Wie zet jij in het licht?
Inmiddels zijn er bij de Dokkumer stadskerstboom coronaproof-opnames gemaakt voor het tv-programma 'Joris’ Kerstboom'. Presentator Joris Linssen sprak tijdens de film-opname met mensen die iemand speciaal in het zonnetje willen zetten. "Wie zet jij in het licht?" Dat is de vraag die Joris Linssen aan de bezoekers stelde. In deze donkere decemberdagen is Joris’ Kerstboom de ultieme ontmoetingsplaats voor alle mensen, om bijvoorbeeld een foto van een bijzonder persoon in hun leven tussen de dennentakken te hangen en in het licht te zetten.
Dit jaar had de tv-ploeg overigens een eigen kerstboom meegenomen, om zo de verhouding tussen de ontmoetingen en de omgeving zo intiem mogelijk te houden. De vier verschillende ontmoetingen werden in de schemer en avond opgenomen en zo corona-proof als mogelijk. Joris Linsen had weer voor Dokkum gekozen vanwege haar romantische sfeer en vriendelijkheid. De romantiek werd dit jaar extra versterkt door de aanwezige verlichting aan de kades en schepen.

Kerstsfeer in Dokkum
Tegen de avond rijden we na een bezoek aan Durkje haar moeder over De Zijl van Dokkum, weer terug naar huis. Vanavond geen drukte op De Zijl. Af en toe komt een auto voorbij. Enkele wandelaars wandelen aan beide zijde van de stadsgracht, door het centrum en over de brug tegenover het Oude Stadhuis. Een enkeling blijft even staan op een geschikte fotoplek, om een mooie foto te maken van dit sfeervolle centrum van de Friese Elfstedenstad Dokkum. 

Kerstgroet uit Feinsum

Dinsdag 22 december 2020

Lichtgroet

In de donkere nacht

verschijnt het licht,

en de duisternis

krijgt het niet in haar macht.

Wurden en bylden fan ferbining

Zondag 20 december 2020

Boekomslach fan it Jierboek 2020 fan Westerwert & Nijkleaster

Jaardag van Nijkleaster
Bij de Protestantse Gemeente Westerwert en bij Stifting Nijkleaster in Jorwert is het in de afgelopen acht bestaansjaren van Nijkleaseter traditie geworden om in de laatste zondag van oktober onze zogenoemde Jaardag te organiseren, een soort verjaardag van Nijkleaster.
Het middagvullend programma is bedoeld voor alle medewerkers en alle vrijwilligers van Nijkleaster en Westerwert, maar voor ook alle andere relaties zoals 'stipers & freonen' (donateurs), en verder is iedereen die belangstelling heeft voor het kloosterwerk van Nijkleaster dan ook van harte welkom.
Begonnen wordt altijd met een plenair programma, we drinken gezellig thee en koffie met de eigen kleasterkoek van Nijkleaster, en daarna is er een ruim aanbod van allerlei workshops, zowel binnen als buiten. Eén van de belangrijkste doelen is het zoeken en vinden van verbinding (ferbining) met Nijkleaster en vooral ook met elkaar. De middag wordt afgesloten met eerst een korte viering, en daarna nog gezellig een hapje en drankje tot slot. Kortom een middag vol 'Ferbining'. Het groot aantal bezoekers van de afgelopen jaren maakte wel duidelijk dat de Jaardag van Nijkleaster een graag bezochte bijeenkomst is.

Geen Jaardag 2020
En toen kwamen Covid19 en Corona ons land binnen, ook in Fryslân. We hebben nog heel lang gezocht naar een mogelijkheid om binnen of buiten toch iets van de traditionele Jaardag door te laten gaan, want we willen immers graag mensen verbinden. Maar ja, dat is wat je helaas dus net niet moet doen bij aanwezigheid van een besmettelijk virus dat rondwaart.
Dus geen Jaardag 2020 in onze kloosterkerk van Jorwert, ook niet online vanuit Heerenveen, en ons uiterste redmiddel van alleen met enkel tientallen vrijwilligers een alternatief programma aanbieden in die hele grote Trinitas-kerk van Heerenveen was in onze ogen vanwege de Covid19-noodverordening uiteindelijk ook al een station te ver, dus niet verantwoord, heel jammer.

Een Jaarboek voor Westerwert & Nijkleaster
Maar als we ons doel niet rechtsom kunnen bereiken, dan misschien toch wel linksom, op alternatieve wijze. Verbinden kun je immers op veel meer wijzen dan fysiek of online.
Als organiserende werkgroep van Nijkleaster & Westerwert bedachten we een ander plan. Als ontmoeten fysiek niet gaat, en wij er niet voor kiezen om elkaar met zovelen online te ontmoeten, resteren er toch nog enkele andere mogelijkheden om elkaar - zij het op afstand en zij het via een medium - met elkaar te verbinden.
Nu een Jaardag geen haalbare kaart bleek, besloten we een Jaarboek te gaan maken. We vroegen als werkgroep aan alle medewerkers en aan alle vrijwilligers van Westerwert & Nijkleaster om zelf iets te schrijven en/of een beeld, een tekst, een foto te maken of te zoeken, wat voor jou als betrokkene waardevol is, iets wat jou inspireert, wat je troost en/of hoop geeft. Dat mocht dan van alles zijn, zoals bijvoorbeeld een lied, een gedicht, een foto, een verhaal, bijvoorbeeld een favoriet bijbelverhaal, of wat dan ook. De inbreng mocht in het Nederlands of in het Fries. Onze aanname was dat de dan inkomende variatie aan woorden en beelden ons bijzondere Jaarboek 2020 heel persoonlijk, en daarmee ook heel waarde(n)vol zou maken. Als titel voor dit Jaarboek kozen we voor 'Wurden en bylden fan ferbining'.

Groot aantal bijdragen
We hadden vooraf bepaald dat een inbreng van zo'n 40 bijdragen voldoende zou zijn om er een serieus en bovenal aantrekkelijk boek van te maken. En na onze oproep eind september 2020 kwamen de eerste reacties al snel binnen. En het hield maar niet op, want uiteindelijk stond de teller op nota bene 68 verschillende bijdragen, toen we over gingen tot de redactieronde op alle ingediende bijdragen. Dat er zoveel bijdragen binnen zo korte tijd binnen zouden komen, hadden we natuurlijk wel gehoopt, maar dat het ook zoveel werd, maakte ook ons als redactie duidelijk dat onze medewerkers en vrijwilligers van Westerwert & Nijkleaster letterlijk en figuurlijk echt werk willen maken van verbinding.
De besturen van Westerwert en Nijkleaster droegen beide financieel ruimhartig voldoende bij om het Jaarboek haalbaar te maken, en toen kon na de eerste redactieronde de opmaak van het Jaarboek worden uitbesteed aan een professionele vormgever. En als je dan de eerste en volgende proefdrukken krijgt toegezonden als redactie, word je overweldigd door al dat moois dat onze medewerkers en vrijwilligers hebben aangedragen.

Collectors item 
Resultaat van al het werk door velen is uiteindelijk geweest dat we in de eerste helft van december 2020 het prachtige eindresultaat van dit bijzondere Jaarboek 2020 in dit evenzo bijzondere Corona-jaar hebben aangeboden aan alle medewerkers en vrijwilligers van Westerwert en Nijkleaster. We hebben het Jaarboek als redactieleden en bestuurders zelf rondgebracht bij alle medewerkers en vrijwilligers, ook om hen te bedanken voor het vele en goede werk dat zij allen in de afgelopen jaren voor Nijkleaster hebben gedaan.
Het Jaarboek 2020 is een in eigen beheer gezamenlijk uitgegeven interne publicatie van Westerwert en Nijkleaster, die niet bedoeld is voor de verkoop, maar heel specifiek is bedoeld om alle werkers (kleaster-krachten) privé iets moois aan te bieden dat verbindt. Daarom is het voor alle nauw betrokkenen van Nijkleaster een ware 'collectors item' geworden, en uit de dankbare reacties van de ontvangers van het Jaarboek 2020 blijkt heel duidelijk dat we ons doel van 'Ferbining' met deze publicatie vol mooie 'Wurden en bylden' hebben bereikt, dank zij al die medewerkers en vrijwilligers die zich zo betrokken voelen en zich zo met kleaster-passie inzetten voor Westerwert & Nijkleaster.

Bonifatius Kloosterpad - Rondje 10 - Wolvega naar Blesdijke door de Lendevallei

Zaterdag 19 december 2020

 

Over de Blesdijkerheide van Blesdijke naar De Blesse

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

In de voetsporen van Sint Franciscus
Voor vandaag hebben we het tiende rondje van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 21 kilometer.
Dit Rondje 10 kreeg als titel: 'Wolvega naar Blesdijke door de Lendevallei' met als subtitel: 'In de voetsporen van Franciscus'. De subtitel verwijst naar het voormalige kloosterterrein nabij de huidige dorpskerk van Blesdijke, waar de zogenoemde 'Grauwe Zusters' vanaf de tweede helft van de 15e eeuw in hun klooster leefden volgens de Derde Regel van Sint Franciscus. En na de Reformatie stichtten de minderbroeders Franciscanen in Wolvega de Sint-Franciscusparochie. Deze wandelronde gaat bovendien langs de neogotische Sint-Franciscuskerk van deze Wolvegaaster parochie.
Om 8:15 uur vertrekken we vanuit Feinsum en tegen 9:00 uur parkeren we onze auto op het nagenoeg Corona-lege parkeerterrein van het Van der Valkhotel van Wolvega, want hier begint het tiende rondje van het Bonifatius Kloosterpad.
De temperatuur is vanmorgen bij vertrek slechts enkele graden boven nul. Het is bij vertrek vanuit Feinsum nog schemerig, maar we rijden onder een nagenoeg onbewolkte lucht. Het blijft vanmorgen nog lang onbewolkt, en enkele uren aangenaam zonnig, maar naarmate de tijd voortschrijdt, neemt de bewolking vanuit het zuidwesten toe. Aan het eind van onze dagwandeling is het geheel bewolkt en 12 graden Celsius, dus betrekkelijk warm voor de tijd van het jaar. 

Werken van Cuypers en Roodbaard in Wolvega
Nadat we de bebouwde kom van Wolvega binnen zijn gelopen, passeren we al snel de Wolvegaaster Franciscuskerk, ontworpen door architect Pierre Cuypers jr. We lopen rondom de kerk naar de kapel achter deze rooms-katholieke kerk. 

Nadat we de spoorlijn Zwolle-Leeuwarden zijn overgestoken, gaan we over een rustig voetpad - samen met onze schaduwen - langs de volkstuinen en de begraafplaats naar het statige park 'De Nieuwe Aanleg', aangelegd (1837) in Engelse landschapsstijl naar het ontwerp van de beroemde tuinarchitect Roodbaard. 
Langs de Steenwijkerweg wandelen we Wolvega uit, om voorbij de Blessebrug over de rivier de Linde het nieuwe natte natuur(buffer)gebied ten zuiden van Wolvega door te lopen. In dat natuurgebied ontmoeten we een oma met haar twee kleinkinderen, een tweeling. Ze vertellen honderduit over de eenden, de hond en over oma. Als Durkje aan de tweeling vraagt wie van hen de oudste is, roepen ze tegelijk het antwoord, maar wel een verschillend antwoord. De een zegt: "Hij", en de ander zegt: "Oma". Ik vertel ze dat ze beiden gelijk hebben. Ze knikken instemmend. Wij wandelen verder, en praten enige tijd over hoe belangrijk het voor een goed begrip is dat je de ander een goede vraag stelt. Daar hebben de beide jongetjes van de tweeling - nog maar drie jaar oud - ons weer wat mee geleerd.

Door de Lindevallei en over de Blesdijkerheide
Verderop steken we de Steenwijkerweg over, om dan via een houten bruggetje de Nijkerweg op te gaan, een smalle polderweg van polder De Stroomkant, door de brede Lindevallei. Als we linksaf de Lage Broekweg op gaan, merken we dat we voortdurend doch langzaam de Lindevallei uit klimmen, tot in het dorp Blesdijke.
We hebben nu al een flink eind gelopen, dus we zoeken een plekje uit de wind en in de zon om even iets te eten en te drinken. Bij de op een terp gelegen dorpskerk van Blesdijke vinden we een houten bankje, waarop we plaatsnemen voor een korte pauze. Niet al te lang, want dan koel je teveel af. We bevinden ons nu bij de locatie van het vroegere vrouwenklooster 'Maria en Agnes' van het Convent van de Grauwe Zusters van Blesdijke. 
Na deze thermoskankoffiepauze lopen we Blesdijke uit, om dan over de onverharde weg van de Lijsterbeslaan naar het grenspunt van de provincies Fryslân en Overijssel te lopen.
Daar gaan we op landgoed Helmhorst het mooie en langgerekte natuurgebied van de Blesdijkerheide (ook wel het Friesche Veld genoemd) in, om over mooie - maar hier en daar nogal drassige paden - door het bos en over en langs de heideveldjes te wandelen. Door het schijnsel van de laagstaande zon verkrijg je mooie kleurcontrasten in het bos en op de heide.

Door De Blesse en Peperga naar de Catspoolder
We wandelen het dorp De Blesse in, waar we langs de doorgaande weg Trudy's Moestuin-verkoopkraam zien staan.  

Trudy blijkt hier een prachtig gevarieerd aanbod te hebben staan van allerhande kruiden, groenten en fruit van haar eigen grote moestuin. Haar producten zijn verpakt in grote en kleine glazen potten, waar wij een grote pot stoofperen uit zoeken, die we na betaling aan Trudy en haar man meenemen in onze rugzak. We gaan straks op de terugweg ook nog even langs mim in Drachten, dus dan kunnen we die voor de kerstdagen alvast verblijden met een mooie pot roodgekookte stoofperen, altijd een traktatie bij de warme maaltijd en bij diverse nagerechten.
In De Blesse steken we de spoorlijn weer over, waarna we onder het viaduct van de A32 doorlopen, en we in het Stellingwerver dorp Peperga uitkomen. Iets verderop staat de dorpskerk, die is genoemd naar Pieter Stuyvesant, en ter hoogte van het monument voor Pieter Stuyvesant (een zeilschip op een zwerfkei) gaan we de Catspolder in over het Catspolderpad.

Catspolder en Scheltingapoolder in de Lendevallei
Over dit aan de A32 parallel liggende fiets- en voetpad lopen we tot aan de rivier de Linde (Lende) in de Lendevallei. Op een picknickbank aan deze meanderende rivier nemen we een tweede pauze, onze lunchpauze.
Daarna steken we de Linde over, en gaan we het moerasgebied van de Lendevallei in. Je kunt hier prachtig wandelen over goede paden door dit mooie beekdallandschap. 
Vanaf een hoog opgeworpen uitkijkheuvel krijgen we een mooi uitzicht - bij een zwerfkei met informatiebord - over de uitgestrekte en waterrijke Scheltingapoolder.
Over een lang en drassig recht veldpad lopen we vervolgens terug naar Wolvega, naar de N351. Langs die N351 lopen we tot slot weer onder de A32 door en dan arriveren we voorbij de carpoolplaats weer bij het Van der Valkhotel, waar we vanmorgen onze auto hadden geparkeerd.
Hiermee sluiten we de meest zuidelijke route van het Bonifatius Kloosterpad af. Ons resteert alleen nog een lange wandelronde ten zuiden van Dokkum, en daarmee gaan we dan binnenkort ons Bonifatius Kloosterpad afronden.

Kerstwensen van pelgrimspaden

Vrijdag 18 december 2020
 

Kerstwensen van pelgrims

Vindplaatsen van Kerst voor pelgrims
Niet alleen voor anderen, maar ook voor Durkje en mij is de maand december de maand van het verzenden van kerstwensen. Al vele jaren maken we die zelf, om iets van onze passies aan te bieden aan wie wij liefhebben.
Al in de zomer gaan wij tijdens onze jaarlijkse pelgrimstochten op de te bewandelen pelgrimsroutes onder andere op zoek naar tekenen van Kerst.
Pelgrims wandelen al eeuwenlang langs kloosters, kerken, basilieken en kathedralen. Dat zijn bij uitstek de vindplaatsen van bijbelse taferelen, zowel driedimensionaal als in het platte vlak. In veel van die gebouwen vind je wel ergens een afbeelding van Maria, de moeder van Jezus. En met een beetje geluk vinden we dan in beelden, op schilderijen of in glas-in-lood-ramen ook nog afbeeldingen van Maria met haar pasgeboren kindje Jezus, en soms daar dan ook nog vader Jozef, een stal, dieren, herders, engelen en/of wijzen bij afgebeeld.

Kerstwens van pelgrims voor iedereen 
En zo gingen wij afgelopen jaar ook tijdens onze zomerpelgrimage op de Via Limburgica en de Via Thiérache langs kerkgebouwen, met daarin allerlei bijzondere vormen van religieus erfgoed.
In enkele kerken troffen wij de aan het Kerstfeest gerelateerde afbeeldingen aan.
Voor dit jaar hebben we voor onze Kerstgroet gebruik gemaakt van het glas-in-lood-raam van de kerk van Oreye, toen wij op de 9e juli van dit jaar ruim 25 kilometer pelgrimeerden op de Via Limburgica, op die dag van Lauw naar Lens-Saint-Remy.
Vlak nadat we de Vlaams-Waalse taalgrens over waren gestoken, kwamen we in het Belgische plaatsje Oreye. In de kerk van Oreye vonden we hele mooie glas-in-lood-ramen, die de geboorte, het leven en  het sterven van Jezus Christus afbeelden.
In deze kerk vonden we het schitterende Kerst-tafereel van Maria & Jozef met het pasgeboren kindje Jezus, met bovenin een engel met de ster van Bethlehem, de plaats waar Jezus Christus is geboren. Met deze bijzondere afbeelding van het Vredeskind willen we het Kerstfeest dit jaar in gaan, en daarmee iedereen Gezegende Kerstdagen toewensen en een gezond en gelukkig volgend jaar.

Feinsumer kerstsfeer van buiten voor binnen

Donderdag 17 december 2020
 

De nieuwe Cadeau Kraam aan de Holdingawei in Feinsum

Kerstsfeer gezocht
In deze donkere dagen vóór Kerst willen velen iets moois in huis halen, iets gezelligs, dat mee helpt om de zo gewenste Kerstsfeer te creëren. Dat we al ruim negen maanden gebukt gaan onder alle aan elkaar opgelegde beperkingen wegens Covid19 en Corona, maakt dat veel mensen iets extra's nodig hebben om door die neerslachtige Corona-schil heen te breken.
De één hing al in de Sinterklaasperiode de kerstversiering buiten op, een ander kocht veel eerder dan normaal een kerstboom, en weer anderen halen het huis vol met allerhande sfeerverhogende decoraties.
Winkels speelden daar gretig op in door met een vervroegd en uitgebreider aanbod te komen. Maar toen was daar eergisteren ineens die - toch ook wel weer verwachte - persconferentie, waarna Nederland weer in 'Lock down' zou gaan. Resultaat: nagenoeg alle winkels dicht, geen kerstdecoraties meer te koop in winkelcentra, eventueel nog wel als afhaalartikel of online via webshops.

Elkaar goed doen, doet goed
En ondertussen ontstaan er ook weer heel nieuwe initiatieven, want als er iets is waar Nederlanders goed in zijn, dan is het wel gebruik maken van geboden kansen, en als er iets is waar ondernemende Friezen goed in zijn, dan is het wel gebruik maken van de mogelijkheid om allerhande koopwaar langs de kant van de doorgaande weg in de verkoop te brengen.
Deze week verscheen in Feinsum ook zo'n mooi voorbeeld van laagdrempelige verkoop, voor iedereen toegankelijk. 
Een eigengemaakte verkoopstand verscheen in de berm van de Holdingawei. Aan deze kraam een bordje met het opschrift: Cadeau Kraam. In de met kerstlichtjes versierde cadeau-kraam een uitgebreid aanbod van onder andere allerlei soorten kerstdecoratie, voor het merendeel zelfgemaakt. Voor elk wat wils, en voor de prijs ervan hoef je het niet te laten. Voor een luttel bedrag kun je al iets moois uitzoeken, voor jezelf, of je kunt er een ander natuurlijk ook blij mee maken, dus waarom niet iets meenemen? 
Dat het direct al vanaf het begin een succes is, blijkt wel uit het feit dat er regelmatig iemand bij de cadeau-kraam stopt om het hele aanbod aandachtig te bekijken. 
Zomaar weer een voorbeeld van hoe mensen elkaar blij kunnen maken met iets moois, door zelf iets te maken, door iets te kopen wat je mooi vindt, door zomaar iets moois aan een ander te geven.
Zo verrijken we elkaar in deze kersttijd met een goed gevoel. 

Hallumer Ingeltsjes rûnom yn Feinsum

Woensdag 16 december 2020
 

Hallumer engeltje aan Feinsumer lantaarnpaal

Engeltjes
Ze hangen!
Ruim 750 zelfgemaakte engeltjes.
In de Friese dorpen Hijum, Feinsum, Oude Bildtzijl, Nieuwe Bildtzijl en Hallum zijn de engeltjes door alle straten verspreid.
Kom je er eentje tegen?
Dan is hij voor jou!
Of je geeft hem door aan iemand anders
Dat is ook goed.

Ook in Feinsum
En, ja hoor, ook achter ons huis aan de Holdingawei vond ik één van die 750 engeltjes, bevestigd aan een straatlantaarnpaal.
Een wit engeltje, waterdicht verpakt in een plastic zakje.
Met een opvallend rood etiket eraan, met daarop het opschrift "Voor jou!" en "mag mee naar huis".
En wie wil er nu niet een engeltje in huis halen?
Het gaat hier om het Kerst-evenement 'Ingeltsjes rûnom', van de Protestantse Gemeente van Hallum. De Hallumer kerkgemeenteleden willen jou en mij hiermee licht in het donker toewensen, en daarbij ook goede engelen op al onze wegen.
En wie wil dat nu niet?
Dat dit Hallumer Kerst-initiatief wordt gewaardeerd, is wel duidelijk, want als ik even later weer naar de lantaarnpaal kijk, is het engelpakketje verdwenen. Hoogstwaarschijnlijk is één van die engeltjes ergens gastvrij ontvangen in één van de huiskamers van Feinsum.
Een mooi initiatief van de Protestantse Gemeente van Hallum.

Light Up December @ NHL Stenden

Dinsdag 15 december 2020
 

De december-kalender van NHL Stenden

2020 anderhalvemeter-anders
Het jaar 2020 was voor velen, en zo ook voor studenten en medewerkers van NHL Stenden Hogeschool, een jaar van thuiswerken, van misschien wel zomervakantie in je achtertuin, en van kennismaken met tv-gebarentolk Irma Sluis tijdens de regelmatige persconferenties in het kader van Covid19 en Corona. 
Het was het jaar van online colleges geven, het jaar waarin het hamsteren van wc-papier gek genoeg media-aandacht trok, en het jaar waarin webwinkels en thuisbezorgers het drukker hadden dan ooit tevoren. Kortom, een jaar waar alles net even anderhalvemeter-anders verliep dan verwacht en ooit-gedacht.
Omdat wij binnen onze hogeschool allen graag goed onderwijs willen verzorgen en ontvangen, moesten we met zijn allen af en toe best eens doorbijten bij pittige en onzekere momenten voor onze studenten en voor onze collega's, maar het ging - hier en daar met vallen en opstaan - wel goed, en we hebben zo met zijn allen laten zien dat we wendbaar zijn en vol wilskracht tot het goede zijn.

Over ballen, luiken en licht
Inmiddels zijn we al weer ver de laatste maand van het jaar in gegaan. Tijd voor enige verlichting in de donkere dagen vóór Kerst. 
Alle medewerkers van NHL Stenden Hogeschool kregen eind november 2020 daartoe de zogenaamde 'Light Up December'-kalender per post thuisgestuurd. Met deze Light up-kalender worden wij iedere dag verrast, met een inspirerend verhaal, een prikkelende opdracht of met een leuk cadeautje. Elke dag iets om naar uit te kijken dus, zodat we 2020 met een lichte opsteker kunnen afsluiten, en 2021 hopelijk met nieuwe energie kunnen beginnen. Door elke dag een luikje van deze feestmaandkalender open te maken, ontdekken we wat de verrassing van de dag is.
Zo legde deze kalender bijvoorbeeld de relatie met het Sinterklaaskadootje en later ook met het online kerstpakket, dat alle collega's op hun thuisadres toegezonden kregen.
En deze week wordt op donderdag met zo'n luikje de verbinding gelegd met de 'Online Cosy Winter Party', de - deze keer online - kerstbijeenkomst van onze hogeschool.
Als we elke dag een luikje openen, en vervolgens met bijvoorbeeld een QR-code inloggen op de online Light up-site van onze hogeschool, worden we ook verrast met inspirerende verhalen van collega's, met kerstwensen van onze studenten, krijgen we een opdracht, de kersttoespraak van ons College van Bestuur, of krijg je met een code toegang tot één van de kerstfilms van de Pathé-thuisbioscoop. 
Zo ontdekken we elke decemberdag weer iets nieuws achter de volgende kerstbal van deze kleurrijke decemberkalender. 

Bonifatius Kloosterpad - Etappe 12 - Heerenveen naar Wolvega

Zondag 13 december 2020
 

In het Scheenebos tussen Oldeholtwolde en Ter Idzard

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Omleiding
Voor vandaag hebben we de twaalfde - en daarmee laatste - etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 24,73 kilometer.
Om te voorkomen dat we vandaag voor dit traject twee auto's moeten gebruiken, willen we vanmorgen vroeg met de auto naar het NS-station van Wolvega rijden. We zijn om 7:20 uur - dus mooi op tijd - vertrokken voor de trein van 8:28 uur vanuit Wolvega, maar een wegblokkade gooit roet in het eten. Aan de zuidkant van Leeuwarden kunnen we helaas de A12 niet op, en de omleidingsborden geleiden ons Leeuwarden binnen, en daar zijn dan vervolgens geen omleidingsborden. Omdat we niet weten waar de stremming precies is, zit er niet veel anders op dan via Drachten en Heerenveen naar Wolvega te rijden. Als we bij Heerenveen arriveren, weten we zeker dat we die trein van 8:28 uur vanuit Wolvega niet gaan halen, dus besluiten we de auto achter te laten in Heerenveen, om dan maar vanmiddag met de trein van Wolvega naar Heerenveen terug te rijden. Kortom, niet beginnen met de treinreis, maar afsluiten met de treinreis.

Een zacht-winterse wandeldag
Deze Etappe 12 kreeg als titel: 'Heerenveen naar Wolvega' met als subtitel: 'Kloostererfenis onder asfalt verborgen'. De subtitel verwijst naar het voormalige kloosterterrein van het Convent van Schoten, van de Duitse Ridderorde, dat momenteel voor een deel is geasfalteerd met eigentijdse asfaltwegen in en rond het huidige Oudeschoot.
Om 8:30 uur parkeren we de auto vlakbij het treinstation van Heerenveen, want hier begint de twaalfde etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
De temperatuur is vanmorgen bij vertrek 3 graden Celsius. Het is bij vertrek vanuit Feinsum nog donker, en er hangt een behoorlijk dichte mist, maar als we vertrekken in Heerenveen is het al licht en van de mist is in Heerenveen niet veel te zien. Het blijft nagenoeg de hele dag zwaar bewolkt, maar in het laatste uur vlakbij en in Wolvega breekt de zon toch heel even door tussen het dikke wolkenpakket. De wind neemt vandaag iets aan kracht toe, maar blijft mild, dus al met al is het een zacht-winterse wandeldag.

Heerenveen

Nadat we in Heerenveen de Parochiekerk van de Heilige Geest hebben gepasseerd, komen we eerst langs de monumentale Crackstate, en vervolgens langs Oenemastate. Beide koopmanshuizen zijn in de ochtendschemering nog prachtig verlicht, en in de aanloop naar de kerstdagen vergezeld van een grote kerstboom.
Nadat we ook langs het Heerenveense voetbalstadion zijn gelopen, gaan we onder de A32 door. We komen dan in de Heerenveense nieuwbouwwijk Skoatterwâld, die we van noord naar zuid doorkruisen over de Johan Willem Frisolaan. Via de Prins Bernhardweg, de Emmalaan en voorbij de Koningin Julianaweg komen we in en gaan we door het bosperceel van Landgoed Oranjewoud, dat langs de A32 ligt. Ter hoogte van het Landhuis Veenwijk gaan we weer onder de A32 door, om dan in Oudeschoot aan te komen, bij de op een verhoging van het voormalige kloosterterrein gebouwde dorpskerk.
Via de brug van de Wolvegasterweg steken we de Fries-Saksische grensrivier de Tjonger over, en op dat moment laten we Oudeschoot - en ook Heerenveen - achter ons.

Langs Tsjonger of Kuunder
Aan de overzijde van de A32 volgen we het Tjongerpad langs de rivier de Tjonger, die ook wel Tsjonger, Kuunder en Kuinder wordt genoemd. Rechts van het pad ligt een uitgestrekte zandwinput en we lopen langs de links nog in de berm liggende ijzeren buizen - ogenschijnlijk vergeten - die ooit zijn gebruikt om het baggerzand van de winput naar verderop gelegen locaties te pompen.
We volgen de Tjonger, tot aan de rivierbrug ten zuiden van de plaats Mildam. Daar buigen we af naar het zuiden, en dan passeren we al spoedig 'De Geele Bosch', een grote IJsboerderij tevens Camping. Tot onze verrassing staan er allerlei reclameborden langs de weg, met daarop de mededeling dat de Camping open is voor verschillende 'To Go'-producten, zoals warme chocolademelk en koffie, met ook bijvoorbeeld appeltaart. Bij de campingreceptie kunnen we een bestelling plaatsen, en daar worden we gastvrij ontvangen en voorzien van een flinke kop koffie met warme appeltaart, kortom een ware traktatie, en bovendien een enthousiast verhaal van gastvrouwe Ella, vol passie voor haar werk.

Na deze koffiepauze lopen we verder over de route van ook het Jabikspaad. Ons Bonifatius Kloosterpad buigt via de Ruskenmadenweg af in oostelijke richting, tot we weer aankomen bij de Tjonger. Vanaf die plek buigen we in zuidelijke richting af langs wat waarschijnlijk een oude meander is van de Tjonger. We komen dan onder andere langs de gebouwen van wat een eeuw geleden het stoomgemaal van Ter Idzard was. Hier vinden we beschut tegen de wind en motregen een luwe plek, waar we staande ons eerste broodje eten.

Rondom Ter Idzard 
Na deze energie-boost gaat het op naar Ter Idzard. Vlak bij de laatgotische Sint-Bonifatiuskerk lopen we eerst in oostelijke richting het dorp uit, om verderop in zuidelijke richting naar het Scheenebospad te lopen. In het Scheenebos ontmoeten we twee mannen met een prachtige roofvogel op de arm. De jongeman blijkt valkenier te zijn, en hij maakt momenteel even een wandeling door het bos met zijn mooie Woestijnbuizerd. Vanwege de huidige vogelgriep mag de roofvogel niet rondvliegen, maar een korte boswandeling - met de vogel kort vastgebonden aan zijn arm - wordt door hem acceptabel geacht. 
Via het Bospad lopen we terug - in noordelijke richting - naar Ter Idzard. 
Door de tunnel van de Scheeneweg gaan we ten westen van Ter Idzard onder de A32 door, en dan naderen we de eindbestemming van het Bonifatius Kloosterpad - Wolvega - al. 

Laatste etappe-kilometers van het Bonifatius Kloosterpad
Als we door het bosperceel langs de A32 lopen, lukt het de zon om af en toe even prachtig tussen de wolken door te schijnen, de bospaden in een mooi zacht zonlicht zettend.
Het bospad eindigt bij de Hoofdweg in Wolvega. Dan hoeven we door de woonwijken alleen nog maar in een rechte lijn naar de spoorlijn Meppel-Wolvega te lopen.
Als we bij de Heilige Franciscus-kerk de spoorlijn oversteken, is het bijna 14:00 uur, en zo rond 14:00 uur arriveren we bij het NS-station van Wolvega.
Onze trein vanuit Wolvega terug naar Heerenveen vertrekt over iets minder dan een half uur, dus we hebben nog voldoende tijd om op een bankje op het lege perron in een lichtwarm zonnetje en uit de wind nog iets te eten en te drinken, alvorens we met onze mondkapjes op de trein instappen, waarmee we in slechts enkele minuten met hoge snelheid weer terugrijden naar het treinstation van Heerenveen.
We hebben vandaag dus de laatste etappe van het ongeveer 200 kilometer lange Bonifatius Kloosterpad gelopen, en van de wandelgids van deze kloosterpad-route resteren voor Durkje en mij nog slechts twee wandelrondes, namelijk ééntje rond Wolvega en nog één bij Dokkum. Die twee rondjes gaan we binnenkort nog wel eens lopen, om daarmee alle wandelingen van deze Friese wandelgids te voltooien.

Incendio

Maandag 7 december 2020

Cover van 'Incendio'

Het kwaad

De 34-jarige Amerikaanse violiste Julia Ansdell keert terug uit Italië, waar ze het bijzondere muziekstuk 'L'Incendio' in een antiquariaat heeft gevonden en gekocht. Op het moment dat ze voor het eerst de noten van dit muziekstuk speelt, lijkt ze de grip op de muziek te verliezen. Als ze ontwaakt uit wat een trance lijkt, ziet ze haar dochtertje Lily besmeurd met bloed, en hun oude kat ligt dood op het terras. 

Julia legt nog niet direct de link tussen enerzijds de gewelddadige aanval van haar dochtertje op de kat en anderzijds het muziekstuk, maar als ze kort daarna zelf gewond raakt tijdens het vioolspel van dit muziekstuk, is ze overtuigd van de kwade krachten van het stuk, en van haar dochter. Het vormt het begin van een reeks onverklaarbare gebeurtenissen.
Ondanks dat haar echtgenoot Rob (38) en haar familie haar niet steunen, gaat Julia op zoek naar de oorsprong van het muziekstuk.
In Venetië komt ze op het spoor van de componist.
Een tragische geschiedenis komt aan het licht. De gebeurtenissen rond Julia in Venetië komen in een stroomversnelling, met een onverwacht, levensbedreigend slot.

Vuur
'Incendio' is het thriller-geschenk van de 'Juni-Maand van het Spannende Boek 2014', uitgegeven door de 'Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek'.

Het boekenweekgeschenk is geschreven door de Chinees-Amerikaanse schrijfster Tess Gerritsen (1953). Deze internationale bestseller-auteur nam een ongebruikelijke weg naar haar carrière als schrijfster. Na haar studie medicijnen werkte ze namelijk een tijd als interniste, maar hier stopte ze mee na de geboorte van haar eerste kind, en toen begon ze met het schrijven van romantische thrillers.
Tess Gerritsen schreef dit boek speciaal voor haar Nederlandse lezers. 
De Engelstalige versie van het boek (2013) is vertaald naar het Nederlands door Els Franci-Ekeler. Het boek behield daarbij de oorspronkelijke titel 'Incendo', dat 'vuur' betekent.

Tess Gerritsen:

• Er ruikt niets zo lekker als je eigen kind.
• Ik denk niet dat we de muziek hiervan de schuld kunnen geven.
• Er is iets met deze wals.
• Als een kind ziek is, wordt het hele gezin patiënt.
• Hersenen zijn erop ingesteld muziek rechtstreeks naar het langetermijngeheugen te sturen.
• Toen is het begonnen. Toen ik L'Incendio voor het eerst speelde.
• Het is alleen maar een vel papier met muzieknoten, maar ik voel hoeveel macht het heeft.
• L'Incendio. Het vuur van de liefde? Of van de hel.
• Ze luistert alleen, en haar objectieve zwijgen doet me goed.
• Bij heel jonge kinderen staat de geest nog open. Zij hebben nog toegang tot de oude herinneringen, ook al kunnen ze daarover niet met ons praten.
• Niemand kan je dwingen je gevoelens te verdedigen. Je hebt recht op je gevoelens. Die zijn van jou en van jou alleen.
• Sinds ik met L'Incendio ben thuisgekomen, zijn er zoveel rare dingen gebeurd.
• Deze wals is een prachtig, spookachtig stuk met een duivels slot.
• Het is een wals om bij te sterven.
• Eindelijk kan ik iets doen, iets belangrijks.
• Ik weet nu dat er aan L'Incendio kwaad kleeft.
• Ze kan nog steeds vioolspelen.

Bonifatius Kloosterpad - Etappe 11 - Terband naar Kapel Dodo en Heerenveen

Zondag 6 december 2020

Bij het klooster(moppen)monument in het Dodo-park bij Haskerdijken

Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.

In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.

Wandelen langs voormalige kloosterlocaties
Voor vandaag hebben we de elfde etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 15,48 kilometer.
Om te voorkomen dat we vandaag voor dit traject twee auto's moeten gebruiken, lopen we vanmiddag na aankomst bij het NS-station van Heerenveen via de kortste route terug naar onze auto in Terband. Daardoor wordt onze wandelafstand met ongeveer 4,5 kilometer verlengd, zodat we vandaag zo'n 20 kilometer lopen.
Deze Etappe 11 kreeg als titel: 'Terband naar Kapel Dodo en Heerenveen' met als subtitel: 'Een wonderbaarlijke kloostergeschiedenis van volharding en flexibiliteit'. De subtitel verwijst naar het doorzettingsvermogen van kloosterlingen, om telkens als ergens een kloostervestiging geen bestaansrecht meer had, dan toch maar weer op een andere plek in de regio een nieuw klooster te stichten.
Om 8:20 uur rijden we vanmorgen met de auto naar Terband, waar we de auto parkeren bij de Terbantster Tsjerke, want hier begint de elfde etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
Elke zondagochtend beluisteren we het verzoekplatenprogramma 'Prelude' op Omrop Fryslân Radio. Op de autoradio luisteren we vanmorgen onderweg naar het danklied dat vanaf het begin van deze winterse zondag ons gaat begeleiden:
"Groot is uw trouw, o Heer,
Iedere morgen aan mij weer betoond.
Al wat ik nodig had, hebt Gij gegeven."
De temperatuur is vanmorgen bij vertrek 0 graden Celsius. Het is vandaag bewolkt, en de temperatuur stijgt gedurende onze wandeling maar tot 5 graden Celsius. We zien halverwege de wandeling wel even de zon, maar dat is maar van korte duur. De wind is mild, dus met deze temperatuur van net boven het vriespunt is het een zacht-winterse wandeldag.

Van Terband naar de Hooivaart
Om ongeveer 9:00 uur vertrekken we bij de neoclassicistische Terbantster Tsjerke van Terband. De velden zijn wit van de rijp, en er ligt een dun vliesje ijs op het water van de sloten.
Langs de bijzonder ingerichte bushalte lopen we Terband uit, om direct Luinjeberd binnen te wandelen.
Luinjeberd verlaten we in noordelijke richting over de Bornego, vlakbij de plek waar vroeger een klooster heeft gestaan. In een rechte lijn volgen we de asfaltweg van Luinjeberd naar het buurtschap Spitsendijk, waar tot 1491 vroeger het klooster van Mariënbosch (ook wel Steenkerke genoemd) heeft gestaan. Hier zouden we rechtdoor kunnen lopen naar de Hooivaart, maar het Bonifatius Kloosterpad voert ons naar enkele langgerekte bospercelen van Aengwirden, waar we steeds op smalle veldpaadjes lopen op de grens van ruilverkavelingsbos en veld. In de wit-berijpte polder zien en horen we grote groepen ganzen.

In het buurtschap Terband gaan we verder over het asfaltweggetje naar de Hooivaart, langs de grote zandwinput.
We hebben geluk als we bij de Hooivaart aankomen, want de zelfbedieningspont ligt aan onze oever, dus we hoeven de pont eerst niet over de vaart naar ons toe te draaien. Als we beiden op de kleine pont staan, draai ik ons met het draaiwiel de Hooivaart over.

Langs De Deelen naar de Kapelle van Dodo
Op de noordoever van de Hooivaart zijn we gearriveerd bij De Deelen, een schitterend natuurgebied, een veenmoeras, dat door mensenhanden is gecreëerd in de tijd van de turfgraverij. 
We volgen de Hooivaartsweg, met links de Hooivaart en rechts De Deelen. Nog voordat we ter hoogte van de Skarsleat zijn, verlaten we heel even de doorgaande route, om De Deelen een eindje in te wandelen, naar het restant van de voormalige baggelmachine, die tot in het eind van de zestiger jaren van de vorige eeuw hier in De Deelen nog is gebruikt bij het turfsteken.
 

Daarna lopen we verder over de Hooivaartsweg in de richting van de Rijksstraatweg.
Net voorbij de Hooivaartsbrug van de Rijksstraatweg gaan we onder de A32 door, om dan via de Kapellewei naar de Kapelle van Haskerdijken te lopen. Daar arriveren we op de locatie van het voormalige klooster Maria's Rozendal (sinds 1231; ook wel het Haskerconvent genoemd) uit de tijd van de heilige Dodo, de heremiet (kluizenaar). 
Bij de ingang naast het baarhuisje is een klein labyrinth gemetseld, en er ligt een van beton gemaakte wulk naast. Na een rondgang rond de Dodo-kapel gaan we het baarhuisje binnen, waar we beschut tegen wind en kou een korte rustpauze nemen.

Door het Dodopark naar Haskerdijken
Nadat we wat gegeten en gedronken hebben, lopen we langs de oude boerderijen weer terug naar de Rijksstraatweg. Aan beide zijden van de Nije Pompsleat gaan we onder de A32 door, en dan gaat het vanaf hier over de pelgrimsroute van het Jabikspaad richting Dodo-park. In dat langgerekte bosperceel wandelen we over smalle bospaadjes van het Dodo-paad naar het monument van Dodo, dat in het bos is gebouwd van middeleeuwse kloostermoppen, in het Fries ook wel 'âlde Friezen' genoemd.
 

In de muur van het kloostermonument is een beeltenis van de heilige Dodo verwerkt, met aan weerszijden een reliëf van een witte koe, die verwijst naar het kado dat Dodo van een boer kreeg vanwege diens wonderbaarlijke genezing.
Nadat we dit Dodo-park hebben verlaten, wandelen we Haskerdijken binnen. 

Eindstation Heerenveen
Op de plek waar we even later Haskerdijken uit lopen, wandelen we het tweelingdorp Nieuwebrug binnen. 
En daarna volgt een kilometers lang traject over het fietspad langs de Leeuwarder Straatweg richting Heerenveen, de vroegere heirweg naar het zuiden.
Als we onder de A7 door zijn gegaan, wandelen we Heerenveen binnen. De route gaat dan voortdurend verder langs de Hearresleat, eerst langs de oostoever, en later langs de westoever.
In het centrum van Heerenveen verlaten we de Herenwal, om dan via de Stationsstraat en de Trambaan naar het treinstation van Heerenveen te lopen.
We hadden gehoopt dat we op het eindpunt van deze etappe op het station een kop koffie 'to go' zouden kunnen kopen, maar dat lukt niet, want de stationswinkel is gesloten.

Terug naar de Terbantster Tsjerke
Nu we de etappe erop hebben zitten, is het moment aangebroken om weer terug te lopen naar onze auto in Terband. Via de Trambaan en de K.R. Poststraat lopen we naar de A32. Daar lukt het ons wel om bij McDonald's een kop koffie to go te kopen. 
Na deze koffie- en etenspauze in de frisse buitenlucht lopen we over het terrein van de Discgolfbaan Heerenveen naar de fietsers- en voetgangerstunnel onder de A32.
Daarna lopen we tussen de A32 en het Internationaal Bedrijventerrein Friesland naar de A7 bij Knooppunt Heerenveen. 
Aan de overzijde van de A7 gaat het dan tenslotte verder over het fietspad richting Terband, waar we over de Aengwirderweg en de Pastorielaan terug wandelen naar de Terbantster Tsjerke, waar we vanmorgen onze auto parkeerden bij de voormalige pastorie van deze bijzondere kerk, ontworpen door de Leeuwarder stadsarchitect Thomas Romein.
Om 13:45 uur arriveren we bij onze auto, waarmee we tot slot terug rijden naar huis.

Zonsondergang in Feinsum

Vrijdag 4 december 2020

Zonsondergang in Feinsum

Eerstejaars werk Vaktherapie van NHL Stenden Hogeschool

Donderdag 3 december 2020
 

Beeldend werk van 1e jaars voltijdse studenten Vaktherapie

Beeldend werk van studenten Vaktherapie
Ook al zijn er in het kader van de Corona-noodverordening veel beperkingen gesteld aan het onderwijs in het algemeen en ook aan het hoger beroepsonderwijs in het bijzonder, het onderwijs gaat gelukkig wel door. Medewerkers en studenten van onze NHL Stenden Hogeschool zetten alles op alles om goed te  onderwijzen en effectief te leren.
Zo gaat ook het onderwijs van onze HBO-Bachelor-opleiding Vaktherapie te Leeuwarden door. Dat weten we niet alleen, maar dat zien we ook. Als ik vanmorgen door de lege Kennisboulevard van onze Leeuwarder hogeschoolvestiging loop, passeer ik een rijk gevulde vitrine van de opleiding Vaktherapie. En die vitrine is al vele jaren een stopper in onze hogeschool, want het bekijken van de werkstukken van onze Vaktherapie-studenten geeft altijd een boeiende kijk op onze studenten en op hun werk.
Het studentenwerk dat momenteel wordt geëxposeerd in deze vitrine is afkomstig van onze eerstejaars studenten van die beroepsopleiding Vaktherapie. Bij het werk staat in enkele bewoordingen dat wij middels deze mooie werkstukken kennis maken met onze eerste jaars voltijdse studenten, die worden opgeleid tot Beeldend Vaktherapeut.

Fijne Sinterklaas

Dinsdag 1 december 2020
 

Traktatie van Sint & Piet

Welverdiend en rijkelijk beloond
Bij voorheen Stenden Hogeschool - en recenter bij NHL Stenden Hogeschool - werden we als hogeschoolmedewerkers jaarlijks verrast met een fikse chocoladeletter van Sint & Piet.
Maar in 2020 is wegens Covid-19 zoveel anders, en zo ook bij het naderend Sinterklaasfeest.
Voor alle wilskracht en flexibiliteit die wij als hogeschoolcollega's hebben getoond, worden wij dit jaar door Sint & Piet rijkelijk beloond.
Dit jaar niet door de schoorsteen, en dit jaar geen overhandigde chocoladeletter, maar deze keer ontvangen we ons welverdiende Sinterklaasbanket in een postpakket door de brievenbus bij ons thuis.
Voor de Sint is het helder: ons werk verdient een tien!
En we hopen allemaal elkaar volgend jaar weer op school te zien.
Dank u wel Sinterklaas, en graag weer tot ziens @ NHL Stenden Hogeschool.

Koud op afstand bijeen

Maandag 30 november 2020

'Jûnsbea' voorafgaand aan de bestuursvergadering van Nijkleaster

 

Ondanks Covid-19 en Corona
Ondanks alle gevolgen van Covid-19 en Corona wordt er in onze pioniersplek Nijkleaster hard doorgewerkt. Medewerkers en veel vrijwilligers zetten zich voortdurend en met passie in om het werken aan Stilte, Bezinning en Verbinding in Kerk, Klooster en Kroeg zoveel mogelijk voort te zetten. In de Kroeg van Jorwert mogen we dan wel niet, maar in de Kerk van Jorwert nog wel, en de voorbereidingen voor het beoogde klooster in It Westerhûs kunnen grotendeels gelukkig wel doorgaan.
En zoals er in operationeel opzicht heel veel werk wordt verzet ten behoeve van Nijkleaster, moet en kan gelukkig het bestuurswerk ook wel doorgaan, zij het op aangepaste wijze.
In heel klein comité kunnen we dan nog wel op veilige afstand van elkaar vergaderen in de Voorkerk van onze kloosterkerk in Jorwert, maar als we als voltallig stichtingsbestuur bijeenkomen, moeten we uitwijken naar de virtuele werkomgeving van Teams, of bijeenkomen in de grote kerkzaal van de Sint-Radboudkerk van Jorwert.

Avondgebed vooraf 
Dat laatste doen we vanavond, al wordt het buiten en ook binnen in de kerk zo langzamerhand wel erg koud. Maar ja, veiligheid boven alles. We hebben derhalve voor deze novembervergadering dan ook heel passend een kledingadvies gekregen: trek warme kleren aan, want we zitten in de grote koude kerkzaal en op afstand bijeen, dus bijeen 'yn waarme klean'.
Wat er om ons heen en in onze kloosterbeweging ook verandert, één ding verandert niet: we beginnen onze stichtingsbestuursvergadering ook vanavond met de gebruikelijke 'Jûnsbea'.
Voor dit Nijkleaster-avondgebed gaan we in een grote kring staan in het midden van de kerkzaal. Nijkleaster-pionierspredikant dominee Hinne Wagenaar steekt dan de eerste Adventskaars aan, want we leven momenteel al weer in de eerste week van Advent. Als die eerste Adventskaars is aangestoken, worden we stil, wordt uit de Bijbel gelezen, en wordt gebeden voor de nood en gedankt voor het goede in de wereld waarin wij leven.

In warm verband
Als de laatste woorden van heenzending ter vergadering zijn uitgesproken, gaan we allen in gedisciplineerde pas naar onze zitplaatsen, op ruime afstand van elkaar, en zo kunnen we dan toch vanuit de stilte van ons avondgebed aanvangen met deze belangrijke bestuursvergadering. 
Zo zitten we op afstand van elkaar, maar voelen we ons nauw met elkaar verbonden, en zo zitten we in een koude kerk, maar krijgen we het warm van ons waarde(n)volle kloosterwerk.