donderdag 13 januari 2022

Tegearre oer

Donderdag 13 januari 2022
 
Cover van het magazine 'Tegearre oer'
Glossy Leeuwarderadeel
Vlak voordat onze voormalige gemeente Leeuwarderadeel fuseerde met de gemeente Leeuwarden, publiceerde het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Leeuwarderadeel in november 2017 een glossy magazine over de gemeente Leeuwarderadeel, met als titel 'Tegearre oer'.
In dit rijkelijk met kleurenfoto's geïllustreerde magazine staan Leeuwarderadeel en haar vroegere en actuele inwoners Anno 2017 centraal. De publicatie bevat artikelen over de roerige geschiedenis, over de mienskip (gemeenschap) en over de toekomst; dat laatste met het oog op de komende gemeentelijke fusie. De titel van 'Tegearre oer' had ook wel 'Meiinoar oer' kunnen luiden, want beide titelversies maken duidelijk dat daarmee werd bedoeld dat alle burgers van de gemeente Leeuwarderadeel per 1 januari 2018 in één keer 'gezamenlijk' over gaan naar de nieuwe fusiegemeente Leeuwarden.

Inhoud op hoofdlijnen
Na het duo-voorwoord van burgemeester Joop Boertjens van Leeuwarderadeel en de Leeuwarder burgemeester Ferd Crone volgt als het ware een rondje langs de dorpen, achtereenvolgens door Hijum, Alde Leie, Feinsum, Stiens, Britsum, Koarnjum en Jelsum.
Per dorp wordt iets verteld over de historie van dat dorp, over één of meer beroemdheden die er hebben gewoond, over de vroegere scheldnamen van de dorpelingen onderling, en verder komen enkele actuele inwoners van zo'n dorp aan het woord over iets wat hen of hun dorp karakteriseert.
Ook de Documentatiestichting Leeuwarderadeel leverde een aantal bijdragen.
Tussen de dorpen-hoofdstukken wordt elke keer een paragraaf geschreven over de historie van Leeuwarderadeel, bijvoorbeeld over:
  1. 1. Het prille begin; de eerste bewoners;
  2. 2. Het dagelijkse leven op de terp; over het groepsgewijs wonen op bulten;
  3. 3. Economie rond het jaar 1000; over boeren en handel;
  4. 4. Leeuwarderadeel en de oudste dijken; ook als verbindingswegen en over de polders;
  5. 5. De opkomst van de grietmannen; als het ware de burgemeesters van het platteland;
  6. 6. Het wapen, de vlag en de wimpel; afgebeeld met klavers, leeuwen en gekleurde banen;
  7. 7. De Leppa; het oudste waterschap van Nederland.
Hijum (400 inwoners)
Inwoners van Hijum werden vroeger ook wel 'Skieppebingels' of 'Kikkerts' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Schelte Poelstra, Sjoerdtje & Foeke Bijma, Welmoed van der Wielen, Lineke Jensma, Tiedo van den Houten, Durk Hijma, Johannes Terpstra, Ahmed & Sahar & Yaman Dahar, Lycke van der Wal en Jellerd Anjema.
Arjen Roelofs is de plaatselijke beroemdheid van het dorp.
In de historie worden onder andere de Middelsee en klooster Mariëngaard genoemd.

Alde Leije  (250 inwoners)
Inwoners van Hijum werden vroeger ook wel 'Hier troch de pet' en 'Lúsangels' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Aesger Stienstra, Anneke Groenewoud. Hinke Lap, Mascha & Pieter Anjema, Gerrit Tijsma, Henk Torensma en Douwe Sinnema.

Feinsum; ons huidige dorp; (167 inwoners)
Inwoners van Feinsum werden vroeger ook wel 'Flinters' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Geert & Janke de Groot-Malda, Anton Germeraad, Durkje & Wiep Koehoorn (over onze Refugio Ultreia Feinsum, voor de op het Jabikspaad pelgrimerende wandelaars en fietsers, die in deze Feisumer refugio kunnen overnachten), Brigitte de Graaf, Sietske Steegstra-Westra en Tsjaltsje & Willem de Groot.
In de historie wordt onder andere de oude, driehoekige sneeuwschuiver van de barre winter van 1963 genoemd.

Stiens; waar wij 25 jaar woonden; (7.500 inwoners)
Inwoners van Stiens werden vroeger ook wel 'Rotten' en 'Dobbedûnsers' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Durk Reitsma, Jacob Bams, Jaap Adema, Rienk & Ruth Rottiné-Weidenaar en Trudy & Willem van Riemsdijk.

Britsum  (1.000 inwoners)
Inwoners van Britsum werden vroeger ook wel 'Keallekoppen' en 'Wolfskoppen' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Hotze Haijma, Fetsje de Vries, Koen & Iris en Anniek & Thijs Nagelkerke, Mirjam Hulzebos en Hendrik Liemburg.
Menno van Coehoorn is de plaatselijke beroemdheid van het dorp.

Koarnjum  (400 inwoners)
Inwoners van Koarnjum werden vroeger ook wel 'Skimmelige koekefretters' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Beeke Beeksma, Hendrik Hansma, Eline de Vries-Letting, Auke Rijpstra en René Hofman.
David van Goirle is de plaatselijke beroemdheid van het dorp.

Jelsum  (300 inwoners)
Inwoners van Jelsum werden vroeger ook wel 'Skierkerts' en 'Katten' genoemd.
In de reportages komen de volgende dorpelingen aan het woord: Anneke Beeksma, Jacomine Hoogendam-Kok en Jaap Keizer.
Balthasar Bekker is de plaatselijke beroemdheid van het dorp.
In de historie worden onder andere Dekema State - als de oudste, nog bestaande state van Leeuwarderadeel - genoemd.
 

Geen opmerkingen: