Shoefiti in Stiens

Maandag 30 maart 2015

Shoefity bij De Skalm in Stiens

Shoe droppers
Als pelgrims vanuit Nederland, door België, Frankrijk en Spanje zijn wij wel gewend dat we onderweg af en toe eens een boom of een hoogspanningsleiding passeren, waarin wandelschoenen hangen; soms maar één, soms een met veters aan elkaar gebonden paar, en af en toe ook wel eens een plek met meerdere schoenen(paren) op één plek.
De wandelaars die de duizenden kilometers lopen naar het Spaanse bedevaartsoord moeten onderweg wel eens de wandelschoenen vervangen. Dat men dan de oude wandelschoenen als vorm van afvaldumping ergens langs de route zet of hangt, is uiteraard niet goed te praten, maar het oogmerk van de wandelaar is soms ook wel van meer artistieke aard. In de ogen van deze 'shoe droppers' draagt het bij aan de decoratieve aankleding van het pelgrimspad en/of worden ze beschouwd als richtingwijzers en als hartversterkers voor de wandelaars die na hen komen.

Shoefiti
Toen ik ook in Stiens een boom bij het Cultureel Centrum De Skalm zag staan met daarin verschillende soorten hangende schoenen, moest ik nog niet direct denken aan de wandelende pelgrims die via het Fries-Overijsselse pelgrimspad het 'Jabikspaad' door Stiens komen, maar zou er in mijn ogen iets anders aan de hand zijn, gezien de variëteit aan schoeisel.
Nader onderzoek leverde mij op dat dit hoogstwaarschijnlijk een vorm van 'Shoefity' is; een soort schoenenvariant van de beter bekend zijnde 'graffity'.
Shoefity - het aan draden en in bomen hangen van versleten schoenen - wordt vanuit dat perspectief gezien als een kunst-uiting, vooral populair onder jongeren, en dan specifiek onder jeugdige skaters.

Why?
Niet alleen in Stiens, maar ook in plaatsen zoals Leeuwarden (bij het Waag-gebouw) en in Emmeloord en Lelystad (bij skatebanen) hangen oude en versleten schoenen in de bomen.
In de tijd van Sinterklaas mogen de kinderen van Stiens hun schoentje opzetten in De Skalm. Als deze jongeren jaren later ouder zijn geworden, komen ze kennelijk nog eens terug om een paar schoenen bij de ingang van De Skalm in de boom te hangen.
Maar waarom hangt men schoenen in de bomen?
Als je daar het antwoord op probeert te vinden op het internet, vind je bijvoorbeeld het volgende:

• In Australië worden schoenenbomen gebruikt als afbakening van de territoria van de mafia of van een bende.
• Deze Shoefiti-rage is overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar het op sommige plaatsen traditie is om hiermee eer te betonen aan overleden vrienden.
• In het Australische Sydney betekent het dat je zojuist je maagdelijkheid hebt verloren, als ware het een soort trofee.
• Het zijn ook wel tekenen van plagerijen, pesterijen, dronkenmansgrappen of ontgroeningen, waarbij de schoenen naar voor de eigenaar onbereikbare hoogte worden gegooid.
• In de Verenigde Staten wordt het toegepast als eerbetoon en plaatsaanduiding van omgekomen, vermoorde tieners in gangs (bendes).
• Zou deze ceremonie ook beschermen tegen spoken? 
• De jeugd in Lelystad doet het gewoon voor de lol, zeggen ze.
• In de categorie criminaliteit wordt wel gezegd dat ze het teken zijn van een boef met spijt.
• In Amerika wordt het gedaan door dromers, die hopen dat hierdoor hun wens zal uitkomen.
• Verder wordt het ook wel beschouwd als een versiering voor de omgeving.
• In Australië is het een teken dat er in de buurt drugs zoals crack of heroïne te koop zijn.
• Ook wordt het wel als afrondingsceremonieel gebruikt, zoals bij het afsluiten van een schoolperiode of bij militairen die hun diensttijd beëindigen.
• In het Argentijnse Buenos Aires hangen de schoenen ter nagedachtenis aan de 194 jongeren die in 2004 omkwamen bij een discotheek-brand.
• Het zou ook een teken kunnen zijn van een werknemer die zijn werkgever - die geen loon betaalt - duidelijk wil maken dat hij geen stap meer verzet totdat hij zijn loon krijgt.
• In Amerika wordt het ook wel gezien als steun voor de Amerikaanse soldaten in oorlog.

Afscheid van pastores Fink & Simonides van Burdaard

Zondag 29 maart 2015

da. Foekje Fink & drs. Teun Simonides tijdens de afscheidsdienst in Burdaard

Ofskie yn de tsjerke oan 'e Ie
Op uitnodiging van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Burdaard wonen Durkje en ik vanmorgen de eredienst en de afscheidsreceptie bij van de beide pastores van Burdaard: domina Foekje Fink en kerkelijk werker drs. Teun Simonides. De afscheidsdienst voor deze beide pastores die beiden wegens hun emeritaat afscheid nemen, vindt plaats in de 'Tsjerke oan 'e Ie' in het Friese Burdaard. Ze zijn samen ruim tien jaar als predikant en kerkelijke werker verbonden geweest aan deze Protestantse Gemeente, de gemeente waar in mijn kinderjaren ook mijn overgrootouders Oegema-Visfer lidmaat waren.
Rondom het kerkgebouw is het een drukte van belang, dus het ziet er naar uit dat er volop belangstelling zal zijn om deze afscheidsdienst bij te wonen. Dat blijkt inderdaad het geval te zijn, want de kerkzaal is vol als de ochtenddienst door de ouderling van dienst wordt geopend.

Palmzondag in Burdaard en Jeruzalem
Deze afscheidsdienst in de Lijdenstijd vindt plaats op de Palmzondag, de zondag waarmee de Stille Week vóór Pasen aanvangt. De beide emeriti zijn vanmorgen de voorgangers van hun afscheidsdienst. De heer T. de Jong begeleidt de samenzang op het kerkorgel, en het Christelijk gemengd koor 'Juliana' zorgt voor de koorzang in deze bijzondere kerkdienst. Voorafgaand aan de kerkdienst zingt Juliana enkele liederen.
Als Voorbereiding beginnen we met het Aanvangslied, de Bemoediging en de groet en daarop volgt van voorganger Simonides een toelichting op het thema van deze Palmzondag. Daarna zingen we twee verzen van Psalm 118 om 's Heren goedheid te prijzen, wiens liefde voor ons tot in eeuwigheid duurt.
Voordat we over gaan naar de Dienst van het Woord vertelt da. Fink aan de hand van een in Israël gekocht ezelskleed over het ezeltje dat bij de Intocht in Jeruzalem Jezus de stad in mocht dragen. Daarna gaan de kinderen naar de Kindernevendienst, om daar de Palmpasenstokken te gaan maken.

She did it
De Evangelielezing van domina Fink wordt gelezen uit het Bijbelboek Marcus, handelend over de vrouw die in Betanië haar kostbare en heerlijk geurende olie over Jezus' hoofd heen goot. Tegen de aanwezige tafelgasten die daarover hun afkeer uitspraken, verklaarde Jezus dat deze bekeerde zondares iets goeds had gedaan, omdat Zijn lichaam nu klaar is om begraven te worden.
In haar Verkondiging gaat voorganger Fink vooral in op de rol die vrouwen speelden in de tijd waarin Jezus leefde. Tegen alle gebruik in behandelde Jezus de vrouwen zoals hij ook de mannen behandelde. Jezus maakte dus in Zijn tijd wel het verschil, door géén verschil te maken tussen man en vrouw. Als domina heeft Foekje Fink dat altijd wel bemoedigend gevonden, en heeft dat haar gesterkt in de overtuiging dat er ook een goede plaats is weggelegd voor de vrouw in de geloofsgemeenschap, in de kerk, en ook in het ambt van predikant. In haar preek met als titel 'She did it' trekt ze de historische lijnen van de vrouw in de Bijbel naar de vrouw in de Kerk van vroeger en vandaag de dag.

Dorpspastoraat
Na deze afscheidspreek zingt het koor het 'Ave Verum' en volgt een declamatie over 'De geur van mirre', een gedicht van Sytze de Vries.
Na de gebeden volgt in drie collecterondes de inzameling van de gaven. De opbrengst van de hoofdcollecte is vandaag bestemd voor de 'Stichting Semmy', waarmee de beide voorgangers en deze kerkelijke gemeenschap zo verbonden zijn geraakt, door het verlies van één van de kinderen van een in Burdaard wonend gezin dat in 2010 op achtjarige leeftijd overleed aan hersenstamkanker. Deze Stichting Semmy zet zich in voor wetenschappelijk onderzoek voor kinderen die lijden aan deze vreselijke ziekte, waar (nog) geen genezing voor mogelijk is. De dorpsgemeenschap van Burdaard vergeet dit zo tragische verlies van haar jonge inwoner niet, en gedenkt met deze collecte en gift ook wie hen ontvielen in de periode waarin Foekje Fink en Teun Simonides pastoraal werkzaam waren in dit Friese dorp.

Wy gean mei Jo segen bliermoedich ús wegen
Na deze inzameling van alle gaven komen de kinderen vanuit de Kindernevendienst weer binnen. De gemeente zong 'Hosanna voor de koning, hosanna voor de Heer', en de kinderen komen binnen met hun kleurrijk versierde palmpasenstokken, met daar bovenop vanzelfsprekend een grote broodhaan.
Na een kort slotwoord van de voorzitter van de kerkenraad zingen we een slotlied, en de Zegen van heenzending wordt door ons zingend beantwoord met het Friestalige lied 'Wy gean mei jo segen'.

Liefde als gave, geschenk en opdracht
Na deze ochtenddienst gaan we met zijn allen naar het indrukwekkend mooie multifunctionele centrum van Burdaard: Het Spectrum.
Daar staan de koffie en de Friese oranjekoek klaar voor de honderden gemeenteleden en gasten die ook de afscheidsreceptie van Foekje en Teun nog zullen bijwonen.
Onder leiding van kerkenraadsvoorzitter Van der Velde worden verschillende sprekers in de gelegenheid gesteld om zich met eervolle, waarderende afscheidswoorden te richten tot de beide afscheidnemende Burdaarder pastores.
Aan het eind van alle toespraken en alle prachtige afscheidskado's eindigen Teun Simonides en Foekje Fink met hun afscheidswoorden en woorden van dank. Teun Simonides spreekt daarin onder andere uit dat hij hoopt dat onze dankbare herinneringen nooit verloren zullen raken, en dat we de Liefde vooral mogen blijven beschouwen als een Kostbare gave, als een Geschenk en als een Opdracht. Amen!

Pelgrimeren van Oldemarkt naar Genemuiden

Zaterdag 28 maart 2015

Bij de Elfstedentochtschaatser op de schuurdeur

De eerste 31 pelgrimsdagen
De eerste pelgrimstocht van Durkje en mij - van het Friese Sint-Jacobiparochie naar het Spaanse Santiago de Compostela - duurde 152 dagen, in de periode van 16 mei 2005 tot en met 21 oktober 2012. Daarna liepen we aansluitend nog vier dagen door naar het ultieme eindpunt van deze pelgrimage op Cabo Fisterra, op de West-Spaanse rotskust van de Atlantische Oceaan.
Van alle 156 pelgrimsdagen schreven we een verslag, dat in combinatie met de onderweg gemaakte foto's een bijzonder document is geworden van een al evenzo bijzondere pelgrimage.
Vanaf dag 32 zijn alle dagverslagen in de loop van de jaren gepubliceerd op mijn (deze) weblog. De eerste 31 dagverslagen zijn hier nog niet gepubliceerd, omdat ik in die periode nog geen weblog bijhield.
Om toch het verslag van die hele pelgrimstocht op deze blog te kunnen lezen, ga ik met terugwerkende kracht nog de ontbrekende eerste 31 wandelverslagen op deze weblog plaatsen. Af en toe zal ik zo'n dagverslag hier publiceren. Vandaag ga ik daarmee verder, met het verslag van pelgrimsdag nummer 6, over het traject van Oldemarkt naar Genemuiden.

Van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela
Jabikspaad van Oldemarkt via Blokzijl naar Genemuiden
Woensdag 31 augustus 2005 – 31 km

Dag 6: 103,1 - 134,1 km

Oldemarkt

Een hele zonnige en warme dag wordt onze zesde wandeldag. Om 9.45 uur verlaten we Stiens in onze auto naar het eerstvolgende startpunt: het grote parkeerterrein bij de Willibrordkerk in Oldemarkt. Vandaar vertrekken we om 10.45 uur.

Vanuit de gezellig smalle winkelstraat van Oldemarkt verlaten we via de Hoofdstraat en de Koningin Julianaweg het dorp aan de zuidkant.

Daar komen we op het fietspad 'Langepad' dat op een gegeven moment de Paasloër Allee kruist. Hier eindigt de 15^e etappe van het Jabikspaad. We hebben dan de laatste 2 kilometer van deze etappe ook gelopen.

Het Langepad vervolgend, komen we uiteindelijk bij de Meenthebrug, die op dat moment open staat voor een passerend pleziervaartuig.

De Weerribben

Na de Meenthebrug komen we op de Meentheweg, waarmee we ook het Nationaal Park 'De Weerribben' binnenwandelen.

We lopen over een lang recht fietspad langs een drassige berm, waaraan een vaart ligt met veel riet en prachtige waterlelies.

Aan het eind van de Meentheweg drinken we een kop koffie bij Café Restaurant De Weerribben. Dit is een schitterend startpunt voor wandelen, kanoën, roeien, fietsen of varen met een fluisterboot. Het kan daar allemaal. En schuin tegenover dit café is nog een klein oud huisje aan de andere zijde van het water waarin tegen betaling kan worden overnacht.

We lopen langs het water tot we over een bruggetje de Kalenbergerweg op kunnen. Dit is een fietspad door het sompige gebied van de Weerribben.

Aan weerszijden staat een lange rij berken in uitzonderlijke vormen. Deze bomen groeien hier in allerlei vormen. Ze verliezen vaak een zware tak die ze niet meer kunnen dragen. Op de plaats waar de takken zijn afgebroken, ontstaan rottende plekken die steeds groter worden, zodat de berk van binnenuit geheel uitholt en van boven naar beneden veelal niet meer is dan een halve stam. De takken die daarop groeien, breken dan weer af en het proces begint opnieuw. Zo is geen boom gelijk; elke boom heeft een eigen vorm en eigen wordingsgeschiedenis.

Kalenberg

Uiteindelijk leidt deze lange weg naar Kalenberg.

Als we daar de Nederlands Hervormde Kerk zijn gepasseerd, komen we bij de ophaalbrug over de Gracht.

Dan volgt een schitterende wandeling over het fietspad langs die Gracht. Links het water met een smalle berm en rechts een grote variëteit aan prachtige huisjes aan het water, enkele ook rietgedekt.

Veel van deze woningen zijn vakantieverblijf. Plezierboten varen in beide richtingen. Het is een lust voor het oog. Dat dit een populair pad is, blijkt wel uit het feit dat we om de haverklap aan de kant moeten omdat er voor en achter ons fietsende recreanten naderen. Verder is het een kwestie van 'bruggetje op en bruggetje af'.

Na ongeveer een kilometer gaan we zuidwaarts verder over het Kooibomen(fiets)pad. Dit pad gaat door een bosperceel. Af en toe hoor je aan de rechterzijde mensen die vlak achter de bomen voorbijvaren over de niet zichtbare Heer van Diezenvaart.

Als we het bos verlaten, staat aan de rechterzijde van het fietspad een mooie vogelkijkhut op hoge palen. Er is echter geen ladder of trap aanwezig, dus genieten van het uitzicht en zicht op mooie bos- en weidevogels zit er helaas niet in.

Nederland in Nederland

Vlak voor Nederland komen we weer bij een doorgaande weg. Het is een mooie hoek om even te pauzeren bij de brug over de reeds genoemde vaart. Maar wat wij al hadden geconcludeerd, wordt luidop vertolkt door voorbijfietsende senioren: “Hier zouden een paar mooie banken moeten staan”.

Op deze plaats eindigt etappe 16. We hebben vandaag tot hier dan 9,2 kilometer gelopen.

Omdat het wel tijd is voor een eerste rustpauze, hopen we in het dorpje Nederland een bankje te vinden, waarop we even kunnen rusten en van onze lunch kunnen genieten. Helaas, alleen maar achterzijden van huizen en boerderijen. Eerst zelfs nog bermen waar borden in staan dat toegang verboden is omdat het privé-terrein is. Maar tot voorbij het dorp geen bank te zien.

Hier ligt Nederland in Overijssel, zoals ook Overijssel in Nederland ligt; een woordspeling die we onderweg lazen.

Langs de Roomsloot

Als we dan uiteindelijk bij het verlaten van de bebouwde kom van Nederland over een pad naar de Roomsloot lopen, vinden we bij de Roomsloot een stapel pallets en kuilrollen. Die pallets fungeren vandaag als zitbank. Brood en drinken smaken prima tussen de overvloedig groeiende brandnetels.

We hebben uitzicht op een leeg ooievaarsnest aan de andere zijde van de Roomsloot. Bootjes varen af en aan.

Na deze pauze lopen we langs de Roomsloot over de grasdijk. Deze dijk heeft een vrije hoge begroeiing, maar omdat de zon al lang schijnt, blijven we ondanks het hoge gras redelijk droog. Rechts ligt de Roomsloot in wuivend riet en links passeren we grote rietvelden en griendbosjes. Weer een prachtig stuk natuur met af te toe een roofvogel hoog boven het veld.

Deze grasdijk eindigt bij de Steenwijkerweg.

Blokzijl

We lopen over het zuidelijk fietspad langs de Steenwijkerweg naar het Hanze(haven)stadje Blokzijl.

Als we Blokzijl bij de haven binnenkomen, kijken we eerst even of onze nicht Tjikkie ook thuis is in een woning 'aan de kolk'. Helaas zijn Karst & Tjikkie beiden niet thuis, dus laten we een bericht van ons onverwachte flitsbezoek achter.

Bij de haven rusten en drinken we wat op een terras. Daarna gaan we over de brug bij 'Kaatje bij de sluis' en lopen we vervolgens naar de begraafplaats van Blokzijl, waar mijn oom Piet & tante Dieuwke de Vries liggen begraven. Ze zijn op 13 februari 1973 bij een auto-ongeluk tussen Emmeloord en Blokzijl beiden om het leven gekomen. Pake & beppe de Vries, die ook in die auto zaten, waren zwaargewond. Alleen nicht Tjikkie woont nog in Blokzijl, waar oom Piet & tante Dieuwke vroeger een slagerij hadden.

Nadat we even stil hebben gestaan bij hun graf, lopen we nog weer langs de supermarkt om enig proviand te kopen, alvorens we Blokzijl verlaten aan de zuidoostzijde, over de Duinweg.

Na 2 ½ kilometer passeren we de brug over het Ettenlandsch Kanaal. Daar eindigt de 17^e etappe. We hebben vandaag al 18,3 kilometer gelopen.

Elfstedenschaatser Evert van Benthem

Links en rechts van deze Duinweg liggen veel weilanden in 'De Wieden'. Boeren werken hier hard om het hooi vandaag nog binnen te halen. Her is er een uitgelezen dag voor: warm tot heet. Eén van de weinige en wellicht ook nog de laatste zomerse dag(en) van deze zomer. Een topdag voor boeren om een fikse portie mooi hooi van het land te halen.

Als we linksaf op de Leeuwte onze weg vervolgen, zijn we enigszins geklommen op een heuvelrug. Al vrij snel passeren we de boerderij waar Elfstedentochtwinnaar Evert van Benthem heeft gewoond, alvorens hij emigreerde naar Canada. Een schaatser staat nog op 'zijn' schuurdeur geschilderd.

Sint Jansklooster

Een eind verder zien we vanaf deze heuvelrug in noordoostelijke richting een groot aantal zeilboten varen op de Beulakerwijde. We komen daarna langs de mini-camping 'Het Waterhoentje'. Deze SVR-boerderijcamping (Stichting Vrije Recreatie) heeft een open vaarverbinding met de Beulakerwijde en ligt vlakbij het Bezoekerscentrum 'De Foeke' van Natuurmonumenten, dat we even later passeren.

Voorbij Sint Jansklooster komen we bij de Monnikenmolen aan de Molenstraat.

Heetveld

Daar gaan we linksaf over de Bergkampen via Kadoelen naar Heetveld.

Voorbij Heetveld pauzeren we bij het geologisch monument 'De Zândkoele', waar we een serie tentoongestelde gletsjerstenen (vondstenen) bezichtigen op een door onkruid overwoekerd schelpenveld, dat daar ligt in de vorm van Scandinavië.

Barsbeek

Dan is het even na 17.00 uur. Daar bellen we Jan Wijbe met de vraag ons af te halen in Barsbeker.

Van Heetveld lopen we dan naar Barsbeek. Daar eindigt etappe 18. Tot hier hebben we vandaag 25,8 kilometer gelopen.

De Krieger

Van Barsbeek gaan we naar De Krieger.

Daar moeten we een drukke verkeersweg 'Oppen Zwolle' oversteken. De route-instructie van het Jabikspaad geeft hier aan dat je vanaf daar over de grasdijk moet lopen om rechts onder de dijk een asfaltweg te volgen. Maar daar is geen asfaltweg. Op de grasdijk is een provisorisch, geschilderd bordje opgehangen als vriendelijk gebaar dat je vanaf hier het fietspad aan de linkerzijde van de grasdijk moet volgen. Dat doen we dan ook.

Barsbeker

Na ongeveer een kilometer gaat er wel een asfaltweggetje over de grasdijk heen bij een tolhuis. Over de dijk zien we dat die weg hier rechts van de grasdijk verder gaat als landbouwweg. Die weg vervolgen we nu dan ook, totdat we boven aan de grasdijk weer een bushalte zien. Dan zijn we in Barsbeker, getuige het Barsbeker gemaal dat hier aan de andere kant van de weg ligt.

Langs het Zwarte Water

Omdat Jan Wijbe hier nog niet is gearriveerd met de retourauto, gaan we vanaf hier door het veld in de richting van het Zwarte Water. Hier begint ook een LAW-pad (Lange Afstand Wandeling). Tussen de schapen door lopen we naar het Zwarte Water. Op een brede landtong, op de grasdijk genieten we van de weidse natuur: een schitterend watergebied met waterplanten en met eenden, ganzen en meerkoeten, die met veel kabaal verschrikt wegvliegen als wij over de grasdijk verschijnen.

Over deze grasdijk langs het Zwarte Water lopen we in zuidoostelijk richting naar de Veerweg, alwaar de veerboot met grote regelmaat tussen de Veerweg en Genemuiden vaart.

Jongens met snelle speedboten voeren hier een schouwspel uit op het water en even later – als Jan Wijbe net is gearriveerd – vaart een duwboot voorbij met een enorm lange lading oud ijzer.

We zijn vandaag tot aan Genemuiden genaderd, en hebben van de 19e etappe al 5,2 kilometer gelopen. Uiteindelijk hebben we vandaag 31 kilometer gelopen; een prachtige dag.

Met de dood voor ogen

Vrijdag 27 maart 2015

Bijna hersteld van de klap en de schrik

Tuinverkeersslachtoffer
Drie weken geleden hoorde ik tegen het raam naast onze werkkamer een doffe klap. Doorgaans betekent dit dat een vliegende vogel tegen een raam botst. Vaak met grote vaart, vooral als het om vogels gaat die worden achtervolgd door een kat of een sperwer.
Als ik snel naar buiten ga, vind ik onder het raamkozijn inderdaad het tuinverkeersslachtoffer. Het is een merel; nog wel staand op beide poten, het kopje laag boven de grond, de ogen dof en slechts deels open, en met de staart steunend op de grond, en dit alles in een uiterst fragiel evenwicht.

Shock
De merel staat roerloos en versuft, is niet in staat om ook maar op enige wijze te bewegen, en verkeert duidelijk in een apathische shock-toestand.
Ik ga op enige afstand bij de merel zitten om te volgen hoe het nu verder gaat en om te voorkomen dat een voorbijkomende kat dankbaar gebruik gaat maken van deze gelegenheid van een al te gemakkelijke prooi.
Minuten gaan voorbij; heel langzaam komt het kopje steeds verder omhoog, en de merel begint warempel af en toe weer met de ogen te knipperen. Maar er komt geen beweging in de merel.
Van deze gelegenheid maak ik gebruik om van nabij enkele mooie foto's te maken van deze onfortuinlijke vogel.

Vechten en vluchten
Als het erop lijkt dat het met de merel weer de goede kant op gaat, laat ik de vogel even alleen, om terug te lopen naar de werkkamer, vanwaar ik het zicht op de vogel heb.
Maar, op het moment dat ik nog maar net in de werkkamer arriveer, zie ik verderop in de tuin een kat langzaam op de merel af lopen. Snel spoed ik mij weer naar buiten, en op het moment dat ik door de deuropening ren, is de kat al bij de merel.
Een combinatie van twee gelijktijdige acties betekenen de redding voor de merel. De kat schrikt van mijn sprong naar buiten, en de merel krijgt plotseling 'kracht naar kruis' en wordt gered door de vluchtreflex, door ruim een meter omhoog te vliegen en op de tuincontainer neer te fladderen.

Reddingsvlucht
Daar laat ik de merel weer alleen achter en ga weer naar binnen. Slecht enkele minuten later zie ik vanuit de werkkamer de kat weer met de kop achter de garagemuur vandaan komen. Hij sprint weer naar de merel, maar die heeft zich inmiddels verplaatst van de container naar de bovenzijde van een hoge conifeer, en is daarmee onbereikbaar voor de kat.
Veiligheidshalve ga ik toch nog maar even naar buiten om de kat weer weg te jagen. Op het moment dat ik buiten verschijn, vlucht de kat en vliegt de merel tegelijk weg, ver buiten het bereik van de kat.

Kopzorgendag
Weer ga ik naar binnen, en zie ongeveer tien minuten later de kat weer in de tuin verschijnen. Die constateert nu dat de vogel letterlijk is gevlogen, en verlaat rechtsomkeerd en onverrichterzake onze tuin; komt later ook niet meer terug.
Ik hoop en vermoed dat de merel, die de dood vandaag meer dan eens voor ogen heeft gezien, inmiddels weer voldoende is hersteld om de draad van het bijna verloren leven weer op te pakken. De dag van bovenstaand voorval zal de merel in elk geval een hersentje-schudding en een flinke portie letterlijke koppijn hebben opgeleverd.

Erik Bootsma exposeert in Stenden Hogeschool

Donderdag 26 maart 2015

Fotografie van Erik Bootsma in de Stenden Art Galery

Fototentoonstelling in de Art Galery
Tot en met 13 april 2015 exposeert de Leeuwarder fotograaf Erik Bootsma (1969) in de Stenden Art Gallery van Stenden Hogeschool te Leeuwarden.
Deze publiek toegankelijke expositieruimte bevindt zich op de begane grond achter het Auditorium van ons Leeuwarder hogeschoolgebouw aan de Rengerslaan.
Stenden Hogeschool organiseert deze expositie in samenwerking met het Leeuwarder Kunstbureau Art Connection.

Fotografie
Na het volgen van de Apeldoornse Fotovakschool is Erik Bootsma in het jaar 2009 begonnen als zelfstandig fotograaf. Hij richt zich voornamelijk op bedrijfsreportages, en binnenkort ook op bedrijfsfilmpjes.
Daarnaast maakt Bootsma van foto's kunstzinnige werken, die hij op diverse materialen laat afdrukken.
Zijn kunstfotografie bestaat uit diverse lagen foto's en kleuren, die op een bepaalde manier bewerkt zijn.

Werk in opdracht
In opdracht gebruikt hij voornamelijk portretfoto's, die hij zodanig bewerkt, dat het resultaat lijkt op een schilderij. In dergelijke bewerkingen verwerkt Erik persoonlijke items, zodat het kunstwerk steeds een soort zoekplaatje wordt, waarin je elke keer weer nieuwe onderwerpen kunt ontdekken.
Voor dergelijke opdrachten maakt Erik Bootsma meestal zelf de portretfoto's, maar hij kan daar tevens oude (ook zwart-wit) foto's voor gebruiken.
Qua foto-object hoeft het niet alleen om personen te gaan, want ook huisdieren, diverse voorwerpen of een dorp of een stad kan ook een mooi object zijn om daar iets persoonlijks van te maken.

Vrij werk
Daarnaast maakt Erik Bootsma ook vrij werk, dat hij te koop aanbiedt via zijn website en tijdens zijn exposities, zoals nu bij Stenden Hogeschool.
Alle fotografische kunstwerken die Bootsma maakt, laat hij slechts eenmaal afdrukken, opdat elk fotografisch werk een uniek stuk blijft.

Pelgrimsdag 5 pelgrimeren op Psalm 5

Woensdag 25 maart 2015

Na de tijd van wenden en wachten, komt een tijd van werken

5
De pelgrimstocht van Durkje en mij van Sint-Jacobiparochie naar Santiago de Compostela, en iets verder door naar Cabo Fisterra duurde 152 + 4 = 156 dagen. Met enige berekening had dat ook wel in 150 dagen gekund.
Wij zijn er op uit getrokken, naar buiten getreden, en ontdekten onderweg steeds meer dat je gaandeweg ook een reis naar binnen maakt, een innerlijke reis. Die reis naar binnen kun je sturen door elke dag een tekst ter bezinning mee te nemen, die je dan wandelend en/of rustend overdenkt. Durkje en ik hebben dat niet gedaan.
Maar daar hoeft het niet bij te blijven.
Ik ben opnieuw op reis gegaan.
Deze denkbeeldige tocht is een reis van Psalmen, van één Psalm voor elke pelgrimsdag. Een avontuur met de vraag wat het verbinden van de volgende Psalm aan de volgende Pelgrimsdag op je wandeling naar binnen van je vraagt, en wat het je heeft geschonken als je wandeling met God en met elkaar ten einde is.
Een inleiding op deze Psalmenpelgrimage schreef ik in mijn blog van 16 januari 2015.
Nog steeds nieuwsgierig naar onze bestemming en bovenal naar wat deze weg ons brengt, wandel ik vandaag verder op deze denkbeeldige Psalmenreis met Psalm 5 op Pelgrimsdag 5.

Leestip
Hieronder staat eerst een weblink naar ons wandelverslag van deze Pelgrimsdag, en daaronder staat een weblink naar deze Psalm, met de bijbeltekst van de 'Nieuwe Bijbelvertaling' (NBG 2004). Onder de Psalm staan altijd de tussenkopjes van de 'Bijbel in Gewone Taal' (NBG 2014).
Ultreia!

Pelgrimsdag 5

Van Oranjewoud naar Oldemarkt

 

Psalm 5

Luister naar mij, Heer

Help mij, en straf mijn vijanden

Morgenstond heeft Verwachting in de mond
Zowel onze vijfde wandeldag als deze vijfde Psalm begint aan het begin van een nieuwe dag, in de ochtend.
Aan het begin van een nieuwe dag weet je nog niet (zeker) wat de komende dag je zal brengen. Je kunt wel dènken dat je weet wat er gaat gebeuren en wat je gaat meemaken, maar zéker weten doe je dat niet. Want in welke conditie sta je 's morgens op, en wie zegt dat jij of die ander een ontmoetingsafspraak ook zal nakomen, en wat kan je allemaal wel niet overkomen als je onderweg bent naar je dagelijkse werkplek, of naar een belangrijke bijeenkomst, of .........
Misschien word je plotseling ernstig ziek, of word je ineens geconfronteerd met iemand die je bedreigt. Reken maar dat je dag dan ineens niet meer de dag is zoals je die jezelf aanvankelijk had voorgesteld.

Wenden & Wachten

Ook de pelgrim die 's morgens de pelgrimsherberg verlaat, weet niet wat hem of haar onderweg zal overkomen, of wat hij of zij daar gaat beleven, ten goede of ten kwade.

De psalmdichter van Psalm 5 laat die pelgrim, en jou en mij zien hoe je daarmee om kunt gaan.
Zoals een telefoongebruiker 's morgens de telefoon aan doet, inlogt, en daarmee contact zoekt met het telecom-net, zo richt de psalmist zich 's ochtend in zijn gebed tot God. Eerst contact zoeken middels een oproep aan het Supernetwerk, en dan ook direct de eerste boodschappen inspreken en beluisteren.

Een goed begin van de dag, voor iedereen: in je ochtendgebed eerst contact leggen met God, even je stem laten horen door je tot de Heer te richten, en dan zie je wel wat de nieuwe dag je brengt.

Dank U voor deze nieuwe morgen, .....

Stil maar, wacht maar .....

Laaghartigheid versus Liefde
Een pelgrim realiseert zich als vreemdeling in onbekend gebied wel dat hij of zij vandaag onderweg ook mensen kan ontmoeten die er niet voor terugschrikken om een ander kwaad te doen. De psalmist is zich daar ook maar al te zeer van bewust. Hij spreek over deze mensen met aanduidingen als: bedriegers, moordenaars, gewetenlozen, belagers, leugenaars, vijanden, onrechtvaardigen, misdadigers; kortom: mensen die kwaad doen, mensen die niet leven zoals God dat wil.
We hoeven de krant, radio, televisie of het internet er maar kort op te raadplegen om al snel te zien dat wie thuis of onderweg is, zomaar geconfronteerd kan worden met mensen met kwade bedoelingen; ver van huis of zelfs ook thuis.
Gelukkig zijn de meeste mensen tamelijk goede mensen, anders zou het leven voor ons één grote strijd worden. De ervaren pelgrim kent weliswaar het kwaad van mens en wereld, maar heeft onderweg al zoveel goeds van mensen meegemaakt, dat hij of zij vast en zeker al iets in de medemens heeft gezien van hoe Gods grote liefde doorwerkt in mensen, tot goede mensen.

Overschrijdingen
Op deze vijfde pelgrimsdag kregen wij te maken met het overschrijden van grenzen, met scheidingen.
Zo was daar bijvoorbeeld qua tijd de scheiding tussen de ochtend en de middag van deze wandeldag. Dít scheidingsmoment wordt vaak gemarkeerd door een maaltijd, zoals bijvoorbeeld onze rust- en lunchpauze om 12.00 uur in Wolvega; om even te rusten, om iets te eten en te drinken; en/of soms zijn dergelijke grens-tijdstippen ook de momenten om (nieuwe) keuzes te maken.
Landschappelijk kregen we ook te maken met scheidingen, bijvoorbeeld bij het oversteken van de waterscheidingen, zoals de rivieren Tjonger en Linde.
En bij het oversteken van de Linde staken we ook de provinciegrens over, van Fryslân naar Overijssel. Daarmee steek je dan óók nog een taalgrens over, van het Fries naar het Overijssels.

Scheiding
Zoals op deze vijfde pelgrimsdag het twaalfde uur in Wolvega de scheiding maakte tussen de ochtend en de middag, zo maakt in deze vijfde psalm het twaalfde vers een scheiding tussen het voorgaande en wat daarop volgt.
Nadat de psalmist in de eerste vier verzen in gebed is gegaan, en in de daarop volgende verzen de aanloop neemt om de Heer te vragen zijn vijanden te straffen, zie je met ingang van vers 12 de psalm ineens een wending nemen. Tussen de verzen 11 en 12 steek je als lezer/zanger van de Psalm dus een denkbeeldige grens over, want hier ligt een scheiding van betekenis.
In de verzen 12 en 13 erkent de psalmist dat er ook nog goede mensen zijn, want hij vraagt aan de Heer of Hij de Godshulpvragenden, de Hem liefhebbende mensen vreugde wil geven, of Hij de rechtvaardigen zegent en de vromen beschermt (als een schild en schutse), en of Hij hen gelukkig wil maken.

Schild en Schutse
Bij het lezen van die laatste twee verzen van Psalm 5 zag ik ook de parallel met het begin van het zesde vers van ons Nederlands Volkslied: 'Wilhelmus van Nassouwe'. De psalmist had naar analogie van Psalm 5 qua betekenis van zijn verzen mijns inziens ook het volgende kunnen schrijven, of in elk geval de volgende woorden kunnen beamen:

'Mijn schild ende betrouwen

zijt Gij, o God, mijn Heer!

Op U zo wil ik bouwen,

verlaat mij nimmer meer."

De pelgrim die de ochtend van een nieuwe pelgrimsdag in zijn stille tijd begint om in te loggen op het hemels schild met de woorden van onderstaande psalm, en daarna zingend met bovenstaande woorden van het Wilhelmus zijn eerste schreden op het pelgrimspad zet, die hoeft de hele dag niet te vrezen voor dreiging en dwaling, voor wat hij die dag zal eten en drinken, en waar hij/zij die dag zal rusten en slapen. Stil maar, wacht maar .....

 

Kijk, luister en zing mee: PSALM 5

 

Werkstukken van de Minor Beeldende Praktijk

Dinsdag 24 maart 2015

Tentoongesteld werk van de minor Beeldende Praktijk

Beeldend werk
Momenteel kan in de vitrine langs de Kennisboulevard van Stenden Hogeschool te Leeuwarden weer een nieuwe tentoonstelling van studentenwerk worden bekeken.
Het gaat hier om werkstukken, die zijn gemaakt door studenten van de drie HBO-bachelor-opleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Creatieve Therapie en Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs.
Deze studenten hebben dit werk gemaakt tijdens de volgende workshops: Taal & Beeld, Ruimtelijke Werkvormen, en Schilderen.

Het Kerken Boek

Maandag 23 maart 2015

De cover van het Kerken boek

Kerkenboekkado

Eén van mijn verjaardagskado's in het jaar 2013 was 'Het Kerken Boek'. In dit boek komen kerkgebouwen als het ware tot leven. Niet alleen de gebouwen, maar ook de mensen die door de eeuwen heen de kerken gebruikten, krijgen in dit rijk geïllustreerde boek volop aandacht. In zo'n 350 afbeeldingen met bijbehorende beschrijvingen worden veel aspecten van het kerkelijk leven in en om het kerkgebouw belicht. Van de Middeleeuwen tot het nabije verleden en heden komen allerlei aspecten zoals architectuur, eredienst, adellijke pronkzucht en de rol van de kerk in de Nederlandse samenleving aan bod.

Dit kerkenboek is geschreven door Saskia van Lier.

Deze uitgave is mooi geillustreerd met kleuren- en historische zwart-witfoto's en religieuze prenten.

 

Kerk en Samenleving

In het eerste hoofdstuk wordt van 'de kerk als het middelpunt in de samenleving' aangegeven dat dat vaak nog wel geldt in geografisch opzicht, maar dat de kerk op maatschappelijke gebied minder een noodzaak is geworden. Daar waar de kerk vroeger nog de zorg op zich nam voor bijvoorbeeld armen, wezen, ouderen en zieken, zien we dat die functie steeds meer door de overheid is overgenomen, waarbij ik wil aantekenen dat we Anno 2015 zien dat de overheid zich op dat gebied steeds verder terugtrekt, wellicht met als gevolg dat het misschien wel de kerken zullen zijn die op afzienbare termijn deze zorg weer (meer) als missionaire taak gaan beschouwen. Nog steeds wordt in de kerken elke zondag gecollecteerd voor kerk & samenleving, voor doelen veraf, en zeker ook voor (heel) dichtbij.

Dit hoofdstuk laat de volgende aspecten zien:

• De kerk in het midden: bijvoorbeeld op het marktplein van de stad, of bovenop een hoge terp.
• Het gebruik van de kerkruimte: bijvoorbeeld voor de eredienst, en voor dopen, trouwen en met diverse symbolen en rituelen.
• De zorg voor de naasten: over collecteren voor bijvoorbeeld huizen voor armen, krankzinnigen, pestlijders, pelgrims en vluchtelingen.
• De dood: onder andere over soorten graven en begraven, over grafstenen en grafopschriften.

Kerkarchitectuur

Dit hoofdstuk wordt ingeleid met een historisch overzicht van het ontwerpen en bouwen van kerken; van hout en riet, en in tufsteen en baksteen. Ook wordt gewezen op bouwstijlen zoals de romaanse, (neo)gotische stijl (skeletbouw), de renaissance, de neoclassisistische stijl, tot en met de moderne kerkarchitectuur. Ook wordt het verschil uitgelegd en getoond tussen katholieke en protestantse architectuur van kerkgebouwen.

Dit hoofdstuk laat de volgende aspecten zien:

• Torens: soorten torens passeren de revue, zoals torens met een zadeldak, of met een ui op de kerktoren.
• Romaanse stijl: over kerken met een westwerk, met een kloostergang, of met een crypte; over kerken die gebouwd zijn met tufsteen of in het statige rode zandsteen.
• Romanogotiek: over de overgangsstijl van romaans naar gotiek, met bijvoorbeeld uitbundige muren met allerlei sierpatronen en dieprood metselwerk; over kerken met meer licht dan voorheen, waarin bijvoorbeeld ook baksteenbeschildering werd toegepast.
• Gotiek: grote en inzichtelijke constructies met bijvoorbeeld luchtbogen worden dan toegepast; vertikale lijnen worden benadrukt. Deze paragraaf toont ook diverse soorten gewelven.
• Zeventiende en achttiende eeuw: de achthoekige kerken doen hun entree, om in het midden van de kerkzaal voor alle kerkgangers genoeg ruimte te creëren rond de preekstoel, uitermate geschikt voor de protestantse eredienst, waarin toen de verkondiging centraal stond. Het is ook de tijd van de zogenoemde schuilkerken, zoals de 'Vermaning' (Fries: Fermanje).
• Negentiende eeuw: de periode van de waterstaatskerken en van de terugkeer van de tempelvormen, zoals we die kennen van de prachtig gerestaureerde neoclassisistische 'Groate Kerk' van architect Thomas Romein, in het Friese Sint-Jacobiparochie.
• Twintigste eeuw: betonconstructies maken grote overspanningen mogelijk en de meer traditionele kerkvormgeving verandert langzamerhand in nieuwe vormen, en met nieuwe materialen. 

Het middeleeuwse geloofsleven

Het middeleeuwse geloofsleven draaide grotendeels rond de verering van heiligen. Ook herkennen we hier duidelijke elementen zoals koor, (hoofd)altaar, ruimte voor geestelijken, kansel, doopvont en scheidingswanden.

Dit hoofdstuk laat de volgende aspecten zien:

• De mis: dit is de centrale handeling in de Middeleeuwen, met de bijpassende voorwerpen zoals de piscina, de miskelk en de monstrans.
• Vereringen en voorstellingen: allerlei beschermheiligen passeren de revue, in allerlei (soorten) afbeeldingen en beelden, met ook aandacht voor de relieken.
• Koor en koorafscheiding: over het doksaal, de monumentale scheidingswanden tussen het koor en het schip van de kerk. Ook de koorbanken worden getoond en beschreven.
• Preek: klankborden boven de preekstoelen moesten de preek vanaf de preekstoel beter verstaanbaar maken.
• Doop: diverse doopvonten en doopwijzen worden in deze paragraaf beschreven.

Protestants kerkinterieur

Het protestantisme veranderde het kerkinterieur: het koor verloor haar mis-functie, de doop kreeg een plaats bij de kansel, en de gemeentezang met instrumentale (orgel)begeleiding werd ingevoerd. 

Dit hoofdstuk laat de volgende aspecten zien:

• Totaalbeeld: het katholieke beeld moest plaats maken voor de verkondiging van het Woord. Het altaar verdween en er kwamen kansels, herenbanken en avondmaalstafels.
• Preekstoel en dooptuin: preekstoelen (kansels) - met hier en daar een doopvont achter het doophek - kwamen er in allerlei soorten, maten en uitvoeringen, al dan niet met bijzondere decoraties. 
• Sacramenten: Over de fysieke plek van de avondmaalsviering en van de doop werd nagedacht, en die kregen een eigen ceremonieel.
• Teksten: Teksten kom je in kerken in diverse vormen tegen, zoals op liederen(psalm)borden, rouwborden en als muurschilderingen.
• Orgels: Kerkorgels zijn gebouwd voor de eredienst, maar ook voor concerten. Ze onderscheiden zich alle in bijvoorbeeld omvang, vorm, decoratie, pijpwerk en rugwerk.

De Kerk en de Elite

Aan de indrukwekkende wapenborden kun je aflezen wie in deze kerk de meeste invloed had. Ze getuigen onder andere van schenkingen, en zijn veelal verbonden aan het zielenheil.

Dit hoofdstuk laat de volgende aspecten zien:

• Banken: Ook bijzondere kerkbanken maken indruk, zoals magistraatsbanken, vroedschapsbanken, herenbanken en koninklijke banken.
• Herdenking van de dode: sommige kerken worden gedomineerd door rouwkassen, de grote rouwborden om overledenen te eren en te herdenken, zoals bijvoorbeeld het rouwbord van de familie Van Coehoorn in de unieke terpkerk van het Friese Hegebeintum. Ook allerlei soorten grafmonumenten, grafstenen, graftombes en grafkapellen helpen om onze doden te gedenken. 
• Schenkingen: veel kerken tonen de herkomst van schenkingen, met bijvoorbeeld wapenborden, herenbanken, altaren, kerkramen, orgels, kroonluchters, scheepsmodellen en doopbogen.   

Epiloog

In de epiloog van dit kerkenboek word het lot van de kerken beschreven. Aan de orde komen zaken zoals: verwoestingen, afbraak, hergebruik (ook met nieuwe functies), verbouwingen, monumentenzorg en restauraties. 

Het boek sluit af met een Verklarende woordenlijst, een Literatuurlijst en een lijst met Bronvermeldingen van foto's en teksten.

Dit bijna vierhonderd bladzijden tellende kerkenboek biedt een beknopt, en zeker ook aantrekkelijk overzicht en inzicht met betrekking tot allerlei zaken die met kerken in Nederland te maken hebben. In die zin helpt dit boek de lezer om gericht - en toch ook weer anders - naar exterieurs en interieurs van kerken te kijken.

Kortom, een boek om beter te leren kijken, en meer te begrijpen.

 

Koningspad 2 - Het veenmoeras van Tijnje en Beets

Zondag 22 maart 2015

Het Koningsdiep meandert langs de Krûme Swynswei

Koningspad
De wandelgids 'Koningspad' die ik in 2013 al kreeg op Vaderdag, is tot vandaag nog maar eenmaal gebruikt, namelijk voor de eerste van de zes wandelingen van deze reisgids. Maar daar komt vandaag een vervolg op, want we gaan nu in het voorjaar doorstarten met deze langeafstandswandeling van zes etappes door de benedenloop van beekdal de 'Boorne', ofwel het beekdal van het Koningsdiep, in het Fries ook wel Alddjip (Ouddiep) of Boarne genoemd. Deze rivier ontspringt bij Allardsoog nabij Bakkeveen, meandert in noordwestelijke richting door Fryslân, om vroeger uiteindelijk uit te monden in de voormalige Middelzee.

Etappe 2 = Hoe Tijnje uit het veenmoeras oprees en Beets gestaag er in verdween
De wandelgids waar we vandaag mee op pad gaan, is geschreven door mijn ex-collega, de landschapsjournalist Fokko Bosker, die ook de vierdelige wandelserie 'Friesland voor Lanterfanters' schreef. De wandelgids 'Koningspad' heeft als subtitel 'Lanterfanten door het beekdal Koningsdiep'.
Vandaag wandelen Durkje en ik de tweede etappe, over een afstand van 20 kilometer, van Tijnje, via Nij Beets, naar Beetsterzwaag. De wandelaar-auteur gaf deze route als titel mee: 'Hoe Tijnje uit het veenmoeras oprees en Beets gestaag er in verdween'.

Tijnje
We rijden vanmorgen via Beetsterzwaag - waar we de ene auto parkeren - naar Tijnje, waar we de andere auto parkeren, om hier vandaag onze tweede dagtocht aan te vangen. Aan de noordzijde van Tijnje lopen we door het ruilverkavelingsbos in de richting van de Nije Feart. Onderweg ontmoeten we een vader met een dochter. De peuter verlaat af en toe het smalle fietspad in het veld even om bij de oever van de sloot in het water te kijken. Ze vertelt ons dat ze op zoek is naar een krokodil. Een serieuze bezigheid dus voor deze jongedame.
Als we aan de voet van de Polderdyk bij de Nije Feart komen, zien we dat we ook op het 'Domelapaad' lopen, dat hier ook in de richting van de Rolbrêge gaat. Bij de Rolbrêge zien we dat de enorme partij Grote Waternavel die hier in november 2014 nog in de Nije Feart dreef, inmiddels is verwijderd, zodat je weer ongehinderd onder de Rolbrêge door kunt varen.

Sudergemaal en Polder Hoofdkanaal
Aan de andere zijde van de Nije Feart lopen we over de Legewei in de richting van het Museumgemaal 'Sudergemaal'. Daar kunnen we ook de nieuwe - pas geopende - sluis in het Polderhoofdkanaal aanschouwen. Verderop is ook nog een hoge brug over het Polder Hoofdkanaal gebouwd om de bewoners van een boerderij vanaf de kanaalweg toegang te verschaffen naar hun boerderijerf.

Gastvrij Nij Beets
We lopen langs het kanaal, tot we bij de brug van de Domela Nieuwenhuisweg arriveren bij het Damshûs Openlucht Laagveenderij Museum. Het openluchtmuseum is gesloten, maar bij het dorpscafé staat het verkeerslicht letterlijk op groen, dus daar gaan we naar binnen voor onze koffiepauze.
Een grote groep jonge mannen en een meisje zitten gezellig met elkaar rond de bar een pilsje te drinken. Twee andere mannen nemen met een biertje plaats bij de twee fruitautomaten in de hoek van het café. We bestellen en krijgen koffie. Rondom vinden we hier een grote verzameling oude radio's en blikken reclameborden. Als ik aan het eind van onze koffiepauze bij de barkeeper wil afrekenen, vertelt hij dat de cafégasten zich met elkaar hebben beraden op wat wij zouden moeten betalen voor deze twee koppen koffie. Resultaat van hun groepsberaad is, dat zij onze koffie voor hun rekening zullen nemen. Van betalen door ons is geen sprake, dus met dank aan deze gastvrije cafégasten nemen wij afscheid van hen.

Alddjip langs de Krûme Swynswei
De route voert weer terug langs het Polder Hoofdkanaal, maar vlak voordat we weer bij het Sudergemaal komen, moeten we linksaf de Krûme Swynswei op. Parallel aan deze Krûme Swynswei meandert het Koningsdiep (Alddjip), dus we zijn ons er hier weer even van bewust dat we de Koningdsdiep-route bewandelen.
Waar de Krûme Swynswei over gaat in de Swynswei staat een picknickbank bij een huisje, waar we onze lunchpauze nuttigen. Daarna lopen we via de Janssenstichting naar de Leppedyk, die we volgen rond de grote zandafgraving - de zandput - langs de A7.

Het fundament van de Adelskerk van Ald Beets
Ter hoogte van de voormalige pastorie gaan we de Beetsterweg op. We komen dan langs het kerkhof van de vroegere Adelskerk. Van deze kerk resteert op het hoog in het landschap liggende kerkhof alleen nog het fundament. Op de fundamenten is een grote klokkenstoel geplaatst, en er is een zadeldak gemaakt van twee hele grote grafstenen, die vroeger in de Adelskerk lagen. Eén van deze nu omhooggeplaatste grafstenen is van de adelijke familie Lycklama á Nijeholt. Tussen alle hele oude en nieuwere grafstenen is een groot en hooggeplaatst nieuw familiegraf van de adelijke familie Van Lynden. Het geheel van deze zaken - inclusief de stenen engel - vormt een bijzonder geheel, hier enigszins achteraf langs een overhard pad in de richting van een noordwestelijke uitloper van de bossen rond Beetsterzwaag.
De in 1890 gebouwde Adelskerk is in 1984 afgebroken, nadat in 1967 de toren door een bliksemslag was afgebrand. De kerk raakte na deze torenbrand ernstig in verval. Ik herinner me nog dat in mijn lagere schoolperiode deze kerktoren door brand werd verwoest. Als we in de jaren daarna de kerk passeerden over de toenmalige Rijksweg 43 gaf dit kerkgebouw met de geruïneerde toren een troosteloze aanblik. Nu resten dus nog slechts de zichtbare fundamenten van deze eens zo trotse Adelskerk.

Bossen van Beetsterzwaag
Voorbij dit bijzondere kerkhof volgt een prachtige route door een bosperceel, dat momenteel wordt doorsneden door de A7 tussen Drachten en Heerenveen. Op het bospad komen we langs een indrukwekkend grote oeroude beuk.
Aan het eind van het bospad gaan we rechtsaf, om dan door een smalle tunnel onder de A7 door te steken, waarna we aan de andere zijde door het bos lopen tussen de A7 en Beetsterzwaag. We pauzeren nog even op een warme plek in de zon op een zitbankje langs het Schuinpad.

De idylle van een oud kerkpad over oude hoven
Na deze zonnige pauze lopen we door naar het Kerkepad, een prachtig pad over de hoven van een aantal links en rechts van ons liggende monumentale boerderijen en woudhuisjes. Een schitterend pad door bos en door weiden, afgezet met valhekken, die ons de toegang en doorgang mogelijk maken door dit mooie deel van de Beetsterzwaagse bossen.
Nadat we dit Kerkepad hebben verlaten, wandelen we al vrij spoedig de bebouwde kom van Beetsterzwaag binnen, ter hoogte van café-restaurant Baboeshka.
Tussen 10.15 uur en 14.45 uur hebben we vandaag de 20 kilometer lange route van Tijnje via Nij Beets en Ald Beets naar Beetsterzwaag gelopen. Een mooie, gevarieerde route vanuit het vroeger zo armoedige arbeidersland in het veenmoerasgebied naar de puissante adel-rijkdom van de bossen van Beetsterzwaag. Een wereld van verschil, beide met een toch ook heel eigen charme. Twee heel verschillende gezichten van dat ene mooie Fryslân.

Jiergearkomste 2015 fan Stifting Krúspunt yn Akkrum

Sneon 21 maart 2015


Sjuerylid Alex Riemersma presintearret it sjueryrapport Peaskeliet 2015 

Fan de Lantearne nei de Terptsjerke
De Jiergearkomste 2015 fan Stifting Krúspunt is hjoed yn Akkrum, yn De Lantearne en yn de Terptsjerke. Fan tolve oere ôf is de ynrin yn De Latearne, wêr't de stipers en oare fertsjintwurdigers fan de dielnimmende organisaasjes fan Krúspunt harren meinommen brochje behimmelje kinne mei sop en kofje fan De Lantearne. Sa'n 50 minsken binne hjoed by dizze jierlikse gearkomste.
Om 13.00 oere geane wy meiinoar nei de Terptsjerke, dêr't Krúspunt-foarsitter Hinne Wagenaar it wurd fan wolkom útsprekt en dan de jiergearkomste iepenet. Dy iepening wurdt dien mei de wurden út in Pinksterpreek fan dûmny Bernard Smilde, mei ta eare oan Bernard Smilde, dy't ferline jier ferstoarn is.

Winnend Peaskeliet 2015
Krúspunt-bestjoerslid Toos Reichman introdusearret de útrikking fan de Bernard Smildepriis 2015. It sjueryrapport wurdt presintearre troch sjuerylid Alex Riemersma. Hy fertelt op hokker wize de sjuery kommen is ta de seleksje fan it priiswinnende Peaskeliet 2015. Riemersma fertelt wêr't hja krityk op hawwe as sjuery, en lit ek hearre wat goede foarbylden binne fan stikken poezij fan in achttjin-tal net-winnende Peaskelieten. Ankom jier sil Krúspunt ek in wurkwinkel oanbiede oer it dichtsjen fan tsjerkelieten.
It winnende Peaskeliet hat goed rinnende taal, hat in fleurige toan, is kompakt en dochs ek kompleet, en brûkt it Peaskeferhaal fan froeger as in boadskip foar jo en my, foar hjir en no. It priiswinnende Peaskeliet is it liet 'Peaske', skreaun troch Margryt Poortstra. Om't Geart van der Heide der al in goed sjongsume melody by komponearre hat, sjonge wy it liet fuortendaliks meiinoar, ûnder lieding fan de komponist en mei pianospul fan Olchert Clevering. Dat wurdt ek fuort hjir yn tsjerke opnommen troch radioprogrammamakker Sjoerd Muller, en dat sil letter op dizze dei op de lânlike radio klinke (harkje mar ris by 21 maart 2015, yn 'Wierook en pepermunt' fan 19:22 oere ôf).

Statutêre stiftingssaken
Dan sette wy wer nei De Lantearne ta, foar it Húshâldlik diel fan dizze jiergearkomste. Dêr passearje dan it ferslach fan de Jiergearkomste 2014, it jierferslach 2014 fan skriuwer Warner Veltman en de finansjele jierstikken 2014 en 2015 fan ponghâlder Piet Miedema.
As stipers stimme wy allegearre fan herte yn mei it útstel om Jehannes Bakker fan de KFFB te beneamen ta nij bestjoerslid fan Stifting Krúspunt, en dan rjochtet bestjoerslid Sipke Huismans him mei ôfskiedswurden fan wolfertsjinne lof en eare oan foarsitter Hinne Wagenaar, dy't hjoed ôfskie nimt as foarsitter-bestjoerder fan de stifting.
Der folgje ek noch in tal meidielings fan it bestjoer, bygelyks oer de foarbyldliturgy foar Pinkstersnein dy't Krúspunt nei alle Fryske tsjerken stjoerde. Fierders is der oandacht foar Remco van der Leeuw, dy't hjir in tal DVD's ompartet fan de dokumintêre 'De Hear ferstiet gjin Frysk', dy't hy as stagjêr makke hat foar Omrop Fryslân. Ek de kommende Fedde Schurerlêzing fan dûmny Liuwe Westra wurdt oankundige.

Nije aksjes fan Krúspunt
Dan blykt dat Abe de Vries ûnferwacht hjoed net nei Akkrum kommen is om ús te fertellen oer '100 jier Fryske preek'. Mar lokkich binne Liuwe Westra en Koen Zondag by steat en fertel it ien en oar oer de aktiviteiten yn it ramt fan dit kommende Fryske evenemint op 24 maaie 2015 yn de tsjerke fan Tsjom.
Dernei fertelt Hinne Wagenaar oer de stân fan saken omtrint de kursus 'Fryske Teology, oer leauwen yn Fryslân', dy't produsearre en oanbean wurdt troch Hinne Wagenaar, Tytsje Hibma, Liuwe Westra en Alex Riemersma.

Fryslân krijt fan it grut Kwartettekoar syn eigen 'Ruth'
Dernei tôgje wy allegearre wer nei de Terptsjerke, foar in knap priuwke fan de nije Fryske musical 'Ruth'. Wy harkje nei in tal ynliedende wurden fan Sipke Huismans, en tusken al dy lytse yntroduksjes sjongt in part fan it grut Kwartettekoar fan Hindrik van der Meer in tal prachtige lieten fan dizze nije musical. De teksten fan dizze Frysktalige musical binne fan Folkert Verbeek, en de muzyk is komponearre troch komponist-dirigent-ynspirator Hindrik van der Meer. It ferhaal wurdt yn ús eigen Fryske sjongtaal ferteld, en ek noch presintearre yn ús eigen Fryske kontekst. Wy sjogge en harkje nei prachtige lieten mei knappe teksten en ynkringende muzyk, dat it komt jo as publyk ticht op 'e hûd, en wy fernimme dat wy benei net wachtsje kinne dat dizze musical útfierd wurde sil op 16 en 17 maaie 2015 yn De Lawei fan Drachten. Dat minsken, myn advys: net stinne, der hinne!
De Frysktalige musical Ruth wurdt wiswier in prachtfoarstelling mei sjongen, dûns, film, lûd en ljocht, mei nije arranzjeminten fan Reimer Jan Rondaan en Tjerk Kooistra as regisseur. Ruth bringt in hjoeddeistich ferhaal, oer minsken, oer striid en fertriet, mar boppe al ek oer leafde.

Mei Krúspunt fia Peaske nei Pinkster
Nei dizze prachtige promoasje-útfiering is it tiid om stil te wurden. Wy slúte dizze tige slagge jiergearkomste ôf mei in koarte fesper, ûnder lieding fan dûmny Hinne Wagenaar, de pionier fan Nijkleaster yn Jorwert. Yn dizze fesper fan mienskip en ôfskie wurde liturgyske teksten lêzen, wurde en binne wy stil foar it antlit fan de Hear, en sjonge wy passende lieten lykas: 'Iepenje my foar jo goedens', 'Nim my sa't ik bin', 'Bring hulde alle folken oan de Hear' en it ôfslutende gebed 'God fan fier en hein ús Heit'.
Nei de seine fan de foargonger geane wy de tsjerke út, ûnderwilens inoar de seine tasjongend.

Voor één kleur is geen plaats

Vrijdag 20 maart 2015

Stiltecentrum van Stenden Hogeschool in de Veertigdagentijd

Neerdalen en opstaan

Voor deze Veertigdagentijd van 2015 is weer een mooie (liturgische) presentatie gecreëerd in het Leeuwarder Stiltecentrum van Stenden Hogeschool, met daarin een bont palet aan kleuren: rood, oranje, geel, groen, wit, blauw, paars.
De hoog opgaande gekleurde doeken van deze presentatie dalen af naar het prille voorjaarsgroen van narcissen, of - als je het anders wilt zien - vertrekken vanuit de narcissen, om hoog op te gaan naar boven.

 

40 dagen

We leven momenteel in de Veertigdagentijd - de tijd vóór het Paasfeest - in de weken van vasten en lijden; daarom ook wel de Vastentijd of de Lijdenstijd genoemd.

Pasen is de tijd van neerdalen in het graf, en weer opstaan uit de dood.

 

Geen plaats voor zwart

Eén kleur tref ik in deze (liturgische) schikking niet aan.

Dat is de kleur 'zwart'.

Het ontbreken van de kleur zwart - die staat voor dood en rouw - hoeft ons niet te verbazen.

Immers, Pasen laat ons zien dat ná èn dóór het lijden, het sterven en het opstaan uit de dood van Jezus Christus de dood niet het laatste woord heeft.

Geen zwart dus in deze presentatie.

De draaideur draait

Donderdag 19 maart 2015

De nieuwe ingangspartij van De Haak van Stenden Hogeschool

Deurwerken
In mijn blogs van 16 februari 2015 en van 6 maart 2015 meldde ik reeds dat in het Haak-gebouw van Stenden Hogeschool te Leeuwarden de vlakke draaideur zou worden vervangen door een rondgaande draaideur.
Op de bewuste februari-maandag gingen daartoe de werkzaamheden van start, die ongeveer drie weken zouden gaan duren. Gedurende die bouwperiode konden wij als medewerkers, studenten en gasten door de hoofd-entree niet naar binnen.
In die ruim drie weken hebben de bouwlieden namelijk de toegang naar deze ingangspartij binnen en buiten geblokkeerd, en wij konden in die afgelopen weken wel de andere buitendeur - aan de zijkant van het gebouw - gebruiken.

Nieuwe ingangspartij gereed
Inmiddels zijn de bouwwerkzaamheden aan de pui gereed en is zichtbaar dat de vlakke draaideur is verplaatst naar het midden van de ingangspartij, en dat de rondgaande draaideur op de plaats is ingebouwd waar voorheen de ingangspartij van de vlakke draaideur was.
De bouwhekken zijn al weer verwijderd, de bouwmaterialen zijn opgeruimd, het toegangspad naar de nieuwe entree is opnieuw bestraat, en inmiddels is de nieuwe entree opengesteld voor het binnenkomend en uitgaand verkeer.

Goed voor medewerkers en milieu
Onze collega's van de hogeschoolreceptie voorbij deze vernieuwde entree verwelkomen alle studenten, medewerkers en onze gasten binnen weer hartelijk. Vooral voor onze collega's van de Haak-receptie zal deze nieuwe draai-entree een opluchting betekenen, omdat zij nu bij het binnenkomen en het uitgaan van studenten, medewerkers en gasten geen last meer zullen hebben van een koude windvlaag, op de dagen dat de frisse westenwinden in najaar, winter en voorjaar vol op de gevel van De Haak staan.
Een nu meer constante binnentemperatuur bij de receptie (en) in de ontvangsthal zal zeker ook een energiebesparende werking hebben. Dat is dan ook weer mooi meegenomen.

Welkom in het stembureau

Woensdag 18 maart 2015

Entree van het stembureau van Leeuwarderadeel in Talant te Stiens

Foar Steaten en Wetterskip
Vandaag is dan eindelijk de dag dat de stemgerechtigden hun stem kunnen uitbrengen voor de verkiezing van de leden van Provinciale Staten (Fries: Steaten) en van het algemeen bestuur van het Waterschap (Fries: Wetterskip). Het is afhankelijk van je nationaliteit of je als stemgerechtigde één Stempas hebt gekregen (voor het Waterschap), of twee (dan ook voor de Provinciale Staten). Daarmee kun je stemmen in alle stembureau's in je eigen burgerlijke gemeente.
Ingeval je buiten je eigen gemeente wilt stemmen, kun je dat met een (aan te vragen) Kiezerspas doen, indien je gaat stemmen binnen je eigen provincie en binnen je eigen waterschap.
Als je je beide stemmen niet verloren wilt laten gaan, maar vandaag niet binnen je eigen provincie en binnen je eigen waterschap kunt zijn, had je vooraf kunnen regelen dat een ander voor jou je stem vandaag uitbrengt in jouw regio op vertoon van een Volmachtbewijs.

KiesRECHT
Kortom, er is veel aan gedaan om je als kiezer in de gelegenheid te stellen vandaag je stem uit te (laten) brengen.
In Nederland zijn we er zo aan gewend dat we periodiek in de gelegenheid worden gesteld om te stemmen, dat we het ons vaak niet realiseren welk een groot goed het is dat wij het recht hebben onze stem uit te brengen, om daarmee als burger mee te bepalen - hoe gering ook - wie namens ons in de komende bestuursperiode het werk van de provincie en van het waterschap gaan (be)sturen.
Op zo'n mooie - ook nog zonnige - dag mogen we best eens stilstaan bij het feit dat er elders in de wereld nog veel landen en plaatsen zijn waar democratische verkiezingen niet worden toegestaan, of onder druk staan door angst en geweld.

Honderden kandidaten
Ook in Stiens gaat de toegangsdeur van Talant aan de Ieleane weer uitnodigend open, zodat je ongehinderd het stembureau binnen kunt gaan om daar je stem uit te brengen.
En er valt echt wat te kiezen, want wij kunnen vandaag in onze gemeente Leeuwarderadeel stemmen op 387 kandidaten van 14 lijsten voor de Provinsjale Steaten en op 174 kandidaten van 10 lijsten voor Wetterskip Fryslân.

Provinciale Staten van Fryslân
De volgende 14 partijen dingen mee voor de verkiezing van de leden van de provinciale staten van Fryslân (met het volgend aantal kandidaten):

1. 1. Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) (47);
2. 2. CDA (50, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente);
3. 3. VVD (50, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente);
4. 4. FNP (50, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente); 
5. 5. PVV (Partij voor de Vrijheid) (10);
6. 6. SP (Socialistische Partij) (30);
7. 7. ChristenUnie (25, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente);
8. 8. GROENLINKS (31);
9. 9. Democraten 66 (D66) (28);
10. 10. Friese Koers (9, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente);
11. 11. Partij voor de Dieren (13, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente);
12. 12. 50PLUS (12);
13. 13. Verenigd Links-Feriene Lofts (15);
14. 14. Libertarische Partij (LP) (3).

Wetterskip Fryslân
De volgende 10 partijen dingen mee voor de verkiezing van de leden van het algemeen bestuur van Wetterskip Fryslân (met het volgend aantal kandidaten):

1. 1. Water Natuurlijk (14);
2. 2. Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) (17);
3. 3. CDA (18);
4. 4. Lagere Lasten Burger (42, waarvan 1 kandidaat uit onze gemeente); 
5. 5. Bedrijf, Boer en Burger (20);
6. 6. FNP (20);
7. 7. VVD (18);
8. 8. ChristenUnie (8);
9. 9. 50PLUS (11);
10. 10. Partij voor de Dieren (6).

Kiezen kan wel, stemmen nog niet

Dinsdag 17 maart 2015

De inventaris van het stembureau staat klaar voor morgen

Verkiezingen
Morgen zijn de twee verkiezingen voor enerzijds de leden van de Provinciale Staten en anderzijds voor de leden van het algemeen bestuur van de Waterschappen. Vandaag worden stembureau's al in gereedheid gebracht, zodat vanaf morgen in de vroege ochtend al kan worden gestemd op de kandidaten van de kandidatenlijsten.

Dichtbij de kiezers
Ook in Stenden Hogeschool te Leeuwarden is vandaag het stembureau klaargemaakt om morgenochtend tijdig open te kunnen gaan voor eenieder die in ons hogeschoolgebouw zijn of haar stem wenst uit te brengen. Ook door de stembureau's zo dicht mogelijk bij grote aantallen stemgerechtigde kiezers te brengen, wordt ervoor gezorgd dat zoveel mogelijk kiezers worden verleid om tussen alle andere bedrijven door toch ook even hun stem uit te brengen op de belanghebbende partijen en de door deze partijen voorgedragen kandidaten.

Kiezen en dan stemmen
Rond het middaguur wandel ik door de brede gang van ons hogeschoolgebouw, en zie dan dat op het podium van het Auditorium inmiddels de inventaris is bezorgd en is geplaatst om morgen dienst te doen in het stembureau in ons Leeuwarder Stenden Hogeschoolgebouw.
Nog één nachtje slapen; dan is het zover dat iedereen met een Stempas (voor alle inwoners van de gemeente Leeuwarden) of met een Kiezerspas (voor inwoners van andere Nederlandse gemeenten) zijn of haar stem hier uit kan brengen.
Stemgerechtigden hebben thuis de betreffende Kandidatenlijsten ontvangen, waaruit een keus kan worden gemaakt.
Vandaag kun je dus al wel kiezen, maar nog niet stemmen.