 |
| Rondje om de Alexanderkerk van Rinsumageast |
Rondjes om de kerken in noord-Fryslân
Op 31 mei 2024 publiceerde de Stichting Tsjerkepaad in het Friese Pingjum haar wandelgids 'Rondjes om de kerken in noord-Fryslân'. Deze fiets- en wandelgids is geschreven door de bekende wandeljournalist Fokko Bosker.
Stichting Tsjerkepaad ijvert voor een zo ruim mogelijke openstelling van monumentale kerken in Fryslân, en zo'n wandelgids is dan een geschikt instrument om fietsers en wandelaars te laten fietsen en wandelen langs (zo mogelijk opengestelde) Friese kerken.
Deze wandelgids is naast de Kleasterrûntsjes van Stichting Tsjerkepaad deels gebaseerd op de Jabiksrûntsjes die Stichting Jabikspaad Fryslân en Stichting Tsjerkepaad jaren geleden al hebben ontwikkeld. Fokko Bosker heeft in die Kleasterrûntsjes en in die Jabiksrûntsjes de nodige aanpassingen gedaan, en voor deze wandelgids ook een aantal nieuwe wandelrondjes gecreëerd, om daarmee 26 inspirerende wandelroutes te ontwerpen langs kerken in noord-Fryslân, door het omliggende cultuurlandschap.
Stichting Tsjerkepaad ijvert voor een zo ruim mogelijke openstelling van monumentale kerken in Fryslân, en zo'n wandelgids is dan een geschikt instrument om fietsers en wandelaars te laten fietsen en wandelen langs (zo mogelijk opengestelde) Friese kerken.
Deze wandelgids is naast de Kleasterrûntsjes van Stichting Tsjerkepaad deels gebaseerd op de Jabiksrûntsjes die Stichting Jabikspaad Fryslân en Stichting Tsjerkepaad jaren geleden al hebben ontwikkeld. Fokko Bosker heeft in die Kleasterrûntsjes en in die Jabiksrûntsjes de nodige aanpassingen gedaan, en voor deze wandelgids ook een aantal nieuwe wandelrondjes gecreëerd, om daarmee 26 inspirerende wandelroutes te ontwerpen langs kerken in noord-Fryslân, door het omliggende cultuurlandschap.
26 wandelrondjes
Deze 26 rondjes om de kerken liggen verspreid door het hele noorden van Fryslân, en hebben elk een lengte die varieert tussen 5,1 en 18,3 kilometer. De totale lengte van alle 26 rondjes is 337,4 kilometer, waarmee de rondjes een gemiddelde afstand van 13 kilometer hebben.
Door de grote variatie qua afzonderlijke afstanden, kun je er per wandeldag voor kiezen om bijvoorbeeld 1, 2, 3 of meer rondjes te fietsen of te wandelen. De wandelgids vermeldt welke 12 van de 26 rondjes kunnen worden gefietst.
Het mooie van de wandelgidsen van Fokko Bosker is dat je naast de routebeschrijving en routekaartjes onderweg ook een interessante beschrijving krijgt van het landschap en van de kerken langs de route. Zo verweeft Fokko Bosker cultuurhistorie, erfgoed en landschapsgeschiedenis.
Deze wandelgids maakt gebruik van de wandelknooppunten van het Friese wandelknooppuntennetwerk, hetgeen het navigeren in het veld vergemakkelijkt.
Elke wandelronde begint met een korte bezinningstekst, die je mee kunt nemen ter overdenking onderweg, zoals:
"Denk je dat je een facelift nodig hebt?
Probeer het dan eens met een glimlach!."
Kloosters als architecten van het Friese cultuurlandschap
Vandaag lopen we het Rondje 9 langs de kerken van Sibrandahûs & Burdaard & Rinsumageast, over een afstand van 16,9 kilometer.
Dit rondje begint in het buurtschap Sibrandahûs en gaat dan eerst via het voormalige kloosterterrein van Klooster Claercamp en vervolgens langs de Dokkumer Ee naar Burdaard, waarna zuidelijker naar Rinsumageast wordt gelopen, om tenslotte terug te keren naar Sibrandahûs.
We maken daarmee een grote omweg rond het voormalige kloosterterrein van het vroegere Klooster Claercamp, één van de belangrijkste Friese kloosters van weleer, die je vanwege hun bepalende invloed mag betitelen als betekenisvolle architecten van ons Friese cultuurlandschap.
Om 8:15 uur vertrekken we vanuit Feinsum. Dan vriest het 2 graden, en rijden we met de auto naar het voormalige kloosterterrein van Klooster Claercamp, waar we de auto in de berm parkeren nabij de grote kei die ons herinnert aan die omvangrijke kloosterlocatie van weleer, waar vroeger zo'n vierhonderd monniken woonden en werkten.
Als we vanaf deze locatie vertrekken aan de Klaarkampsterwei is het om 8:35 uur 2 graden Celsius onder nul, en bij terugkomst op de Klaarkampsterwei om 12:15 uur is de temperatuur opgelopen naar 2 graden Celsius boven nul.
Gedurende de hele wandeling is het zonnig en nagenoeg onbewolkt. Het is en blijft droog. Er waait wel een uiterst koude wind vanuit het oosten. Het is op zich goed wandelweer vandaag, maar vanwege die doordringende koude wind voelt het wel erg koud aan, vooral op de trajecten waarbij we in oostelijke richting - met tegenwind - lopen.
Over en langs de Dokkumer Ee naar Burdaard
Na de eerste honderden ijskoude meters met tegenwind, gaan we op de plek waar de Klaarkampsterwei overgaat in de Burdaarderstrjitwei over op de Trekweg.
Aan het eind van de Trekweg steken we via de ophaalbrug de Dokkumer Ee over.
Dan lopen we eerst over de Iewal en later over de Iedyk langs de Dokkumer Ee. Een eind verderop verlaten we de Iedyk, om dan over een fiets-/voetpad lang de Dokkumer Ee richting Burdaard te lopen.
Na het passeren van het Tolhuis en de Jordaan moeten we even door de berm langs het asfaltpad, want met twee graafmachines zijn mannen bezig met graafwerkzaamheden om hier een glasvezelkabel aan te leggen vanuit Burdaard naar het Tolhuis.
Om 9:30 uur komen we ter hoogte van de rioolwaterzuiveringsinstallatie aan bij de brug van de Hikkaarderdyk over de Dokkumer Ee.
Als we even later door het tunneltje zijn gelopen, passeren we het kunstwerk voor Maarten van der Weijden, dat is gemaakt door Hans Jouta.
De naam van dit kunstwerk is 'Maarten van der Weijden op handen gedragen', verwijzend naar de wijze waarop deze beroemde Nederlandse zwemmer tijdens zijn sponsorzwemtocht langs de Friese Elfsteden als het ware op handen werd gedragen tot aan zijn opgeven hier in Burdaard, waar het niet meer verantwoord was om nog verder door te zwemmen.
Over de Jordaan naar Bûtenfjild en Rinsumageast
In Burdaard lopen we om de jachthaven heen naar de monumentale molen De Zwaluw. Daarna bezoeken we de kerk aan de Dokkumer Ee en aan de Kerkbuurt de kerk op de terp, die beide gesloten zijn. Elders vinden we ook geen plek om even uit de wind en in de zon onze koffiepauze te houden, dus we wandelen Burdaard weer uit over de Stenendamsterweg, langs de ijsbaan en de begraafplaats.
Op het eerstvolgende kruispunt slaan we linksaf, om daar de Wiereweg op te gaan. Die kruist al vrij snel de Kolkhuizerweg, en dan gaat het in een rechte lijn door naar de brug over de Jordaan.
De Jordaan is fiks verbreed in de afgelopen maanden, en zo te zien is men al behoorlijk ver gevorderd met de verbredingswerkzaamheden van deze brede waterloop.
Dan komt nog het ijskoude vervolg over de Wiereweg, tot aan de Trekweg.
Aan het eind van de Trekweg steken we de Lauwerszeeweg (N361) over, en direct daarna wandelen we het buurtschap Bûtenfjild binnen.
Nog een klein eindje verder lopen we na de Melkemaweg op de Baron van Sytzamaweg de plaats Rinsumageast binnen.
Midden in het dorp nemen we de afslag van de Tjaerdawei, om dan langs de locatie van de vroegere Tjaerdastate naar de middeleeuwse Alexanderkerk te lopen, de bijzondere oude dorpskerk, die als enige van de Noord-Nederlandse kerken een crypte heeft. De bouw van deze kerk ving al in de 11e eeuw aan, en het schip van deze kerk dateert van de 12e eeuw
In de buitenmuur van deze eeuwenoude dorpskerk hangt een gevelsteen met onder andere wapenborden.
Langs Klaarkampermolen en Klaarkampermeer
Op de terugweg naar het dorpscentrum vinden we ook binnen bij de basisschool en bij het multifunctioneel centrum geen gelegenheid om er even beschut en warmer te zitten voor onze koffiepauze.
Een geschikte plek vinden we naast de voormalige kerk aan de Tsjerkestrjitte, waar we uit de wind, maar wel heerlijk in de zon onze koffiepauze kunnen hebben.
Daarna lopen we het dorp weer uit, om voorbij Bûtenfjild de N361 weer over te steken, en op de Trekweg in noordelijke richting te lopen.
Links van ons zien we in de verte de Klaarkampermolen in het veld staan.
Over een smal pad lopen we in de richting van het Klaarkampermeer, om dan langs een lange rij wilgen verder te wandelen naar de Klaarkampsterwei.
Links van ons ligt midden in het uitgestrekte veld het Klaarkampermeer, het restant van de middeleeuwse kleiput, waar de klei werd uitgegraven om die in veldovens bij Klooster Claercamp tot kloostermoppen (Alde Friezen) te bakken.
Rond de Kloosterkapel van Sibrandahûs
Op de Klaarkampsterwei aangekomen, gaan we nog niet terug naar onze auto, maar gaan we eerst nog naar Sibrandahûs.
In dat buurtschap brengen we een bezoek aan de Kloosterkapel van dit kleine gehucht.
De noordmuur van deze hele oude kerk is rijkelijk versierd met geprofileerde nissen als metselwerk.
Eén van de decoraties is een engelfiguur met aan weerszijden een persoon.
Ook het metselwerk van de kloostermoppen is opvallend
De benedenverdieping van het huisje tegenover de kerk is gebouwd van kloostermoppen, dus kennelijk is dat ook al een heel oud pand.
Na dit rondje rond de Kloosterkapel wandelen we over de Burdaarderstrjitwei en de Klaarkampsterwei terug naar onze auto, die bij de kei voor Klooster Claercamp staat.
Het is ongeveer 12:15 uur als we in de auto stappen, om terug te rijden naar huis in Feinsum.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten