Dinsdagmiddag 21 januari 2025
 |
| Bij het standbeeld van Bonifatius vóór de Bonifatiuskapel van Dokkum |
Op 31 mei 2024 publiceerde de Stichting Tsjerkepaad in het Friese Pingjum haar wandelgids 'Rondjes om de kerken in noord-Fryslân'. Deze fiets- en wandelgids is geschreven door de bekende wandeljournalist Fokko Bosker.
Stichting Tsjerkepaad ijvert voor een zo ruim mogelijke openstelling van monumentale kerken in Fryslân, en zo'n wandelgids is dan een geschikt instrument om fietsers en wandelaars te laten fietsen en wandelen langs (zo mogelijk opengestelde) Friese kerken.
Deze wandelgids is naast de Kleasterrûntsjes van Stichting Tsjerkepaad deels gebaseerd op de Jabiksrûntsjes die Stichting Jabikspaad Fryslân en Stichting Tsjerkepaad jaren geleden al hebben ontwikkeld. Fokko Bosker heeft in die Kleasterrûntsjes en in die Jabiksrûntsjes de nodige aanpassingen gedaan, en voor deze wandelgids ook een aantal nieuwe wandelrondjes gecreëerd, om daarmee 26 inspirerende wandelroutes te ontwerpen langs kerken in noord-Fryslân, door het omliggende cultuurlandschap.
Stichting Tsjerkepaad ijvert voor een zo ruim mogelijke openstelling van monumentale kerken in Fryslân, en zo'n wandelgids is dan een geschikt instrument om fietsers en wandelaars te laten fietsen en wandelen langs (zo mogelijk opengestelde) Friese kerken.
Deze wandelgids is naast de Kleasterrûntsjes van Stichting Tsjerkepaad deels gebaseerd op de Jabiksrûntsjes die Stichting Jabikspaad Fryslân en Stichting Tsjerkepaad jaren geleden al hebben ontwikkeld. Fokko Bosker heeft in die Kleasterrûntsjes en in die Jabiksrûntsjes de nodige aanpassingen gedaan, en voor deze wandelgids ook een aantal nieuwe wandelrondjes gecreëerd, om daarmee 26 inspirerende wandelroutes te ontwerpen langs kerken in noord-Fryslân, door het omliggende cultuurlandschap.
26 wandelrondjes
Deze 26 rondjes om de kerken liggen verspreid door het hele noorden van Fryslân, en hebben elk een lengte die varieert tussen 5,1 en 18,3 kilometer. De totale lengte van alle 26 rondjes is 337,4 kilometer, waarmee de rondjes een gemiddelde afstand van 13 kilometer hebben.
Door de grote variatie qua afzonderlijke afstanden, kun je er per wandeldag voor kiezen om bijvoorbeeld 1, 2, 3 of meer rondjes te fietsen of te wandelen. De wandelgids vermeldt welke 12 van de 26 rondjes kunnen worden gefietst.
Het mooie van de wandelgidsen van Fokko Bosker is dat je naast de routebeschrijving en routekaartjes onderweg ook een interessante beschrijving krijgt van het landschap en van de kerken langs de route. Zo verweeft Fokko Bosker cultuurhistorie, erfgoed en landschapsgeschiedenis.
Deze wandelgids maakt gebruik van de wandelknooppunten van het Friese wandelknooppuntennetwerk, hetgeen het navigeren in het veld vergemakkelijkt.
Elke wandelronde begint met een korte bezinningstekst, die je mee kunt nemen ter overdenking onderweg, zoals:
"Lit neat dy deare,
lit neat dy skeine.
Wa't oan God fêsthâldt, fynt inkeld seine.
Gean mei Gods seine"
Van heiligen, wonderen en Friese trots
Vanmorgen liepen we al Rondje 6 rondom Holwert, over een afstand van 11,5 kilometer. Vanmiddag lopen we aanvullend het Rondje 4 langs de kerken van Dokkum & Aalsum, over een afstand van 9,8 kilometer. Totaal wandelen we derhalve vandaag 11,5 + 9,8 = 21,3 kilometer.
Dit rondje begint in Dokkum en gaat dan langs de Ealsumer Feart naar Aalsum, en vervolgens door de buurtschappen Tiltjeburen en Bornwirdhuizen en via Betterwird terug naar Dokkum.
Drie heiligen staan in dit rondje centraal, namelijk Sint Catharina, Sint Bonifatius en Sint Titus Brandsma. Aan een heiligverklaring door de paus ligt tenminste een wonder ten grondslag. Friezen mogen er terecht trots op zijn dat twee van die drie heiligen nadrukkelijk aan onze provincie zijn gelinkt, en dan specifiek ook nog aan Dokkum. Vóór het Bonifatiuspark in Dokkum staat een standbeeld voor Bonifatius, en in het park is de Bonifatiuskapel gebouwd, mede op aandringen van Titus Brandsma. De kapel van de Bonifatiuskapel kreeg de naam 'Titus Brandsmakapel'.
Even na 10:30 uur vertrekken we uit Holwert, en rijden we door de regen naar de Openbare Bibliotheek van Dokkum, waar we de auto parkeren om dan in de bibliotheek koffie te gaan drinken.
Als we vertrekken vanuit Holwert is het om 11.30 uur 0 graad Celsius, en bij terugkomst in Dokkum is het nog steeds 0 graad Celsius.
Het is nagenoeg droog als we na onze koffiepauze de auto verlaten op de parkeerplaats aan de Dokkumer Harddraversdijk. Het blijft gelukkig droog, en langzaamaan wordt de bewolking iets lichter, totdat vlak na onze aankomst in Dokkum rond 13:30 uur heel licht iets is te herkennen van de blauwe lucht achter de wolken. Een half uurtje later is er zowaar iets van vage schaduw te zien van de eerste voorzichtige zonnestralen. Maar voor de rest is het gedurende deze vierde ronde voortdurend bewolkt, met een koude wind uit het zuidwesten.
Door Dokkum
Als we na onze koffiepauze om 11:35 uur de Halvemaanspoortbrug oversteken, wandelen we het stadscentrum van Dokkum binnen.
Langs Het Grootdiep lopen we op de Diepswal naar de Zijl. Daar gaan we de stadsterp op, naar de rooms-katholieke kerk van Dokkum.
Tegenover de kerk maken we door een stille Waagstraat de doorsteek naar het Dokkumer Waaggebouw aan de Grote Breedstraat, en aan het eind van die Grote Breedstraat maken we dan vervolgens de doorsteek naar de Markt, waar we de Grote of Sint-Martinuskerk zien staan, met daar vlakbij de IJsfontein, één van de 11 Elfstedenkunstwerken, de zogenoemde 'Eleven Fountains.
Via de Aalsumerpoort kruisen we het Noorderbolwerk, om dan de tunnel in te gaan onder de Rondweg Noord.
De graffity die aan de tunnelwanden is gespoten, toont de voormalige treinstations van It Dockumer Lokaeltsje, waaronder ook de aanduiding van het station van Feinsum, hier als Finkum geschreven.
Voorbij de bocht van de tunnel gaat dit graffity-kunstwerk verder, met treinen, stationsnamen en een citaat uit het Friese lied over It Dockumer Lokaeltsje.
We verlaten Dokkum aan de noordzijde over de Aalsumerweg langs de Ealsumer Feart.
Van Aalsum door het veld naar Tiltjeburen
Rond 12:00 uur wandelen we even later het buurtschap Aalsum binnen.
Daar gaan we de terp op, om het kerkhof van de Sint-Catharinakerk te betreden.
In de noordwesthoek van het kerkhof van deze van oorsprong twaalfde eeuwse terpkerk gaat een stenen trappetje steil de terp af. Aan de voet van de terp openen en sluiten we het houten toegangshek, om dan door een weiland met schapen naar de westelijk om het buurtschap liggende Ealzumer Feart te lopen.
We steken deze vaart over via een hoge houten voetgangers-brug, en dan gaat het verder langs de wegwijzers door een aaneen-schakeling van graslanden aan de noordwestzijde van Aalsum.
Vlak vóór De Peazens buigen we af naar de Hantumerwei, om daar in het buurtschap Tiltjeburen met de brug over De Peazens te gaan, waarna we de Dokkumerwei op gaan, totdat we links een breed veldpad op dienen te gaan.
Langs de Peazens richting Bornwirdhuizen
Dat veldpad loopt langs en over een brede sloot, waarna we verderop langs De Peazens naar de brug over deze oude waterloop gaan, die al eeuwenlang door dit oude getijdengebied stroomt.
Na de oversteek over De Peazens volgt dan een verhard pad naar de bebouwde kom van het buurtschap Bornwirdhuizen.
Als we daarna de Hiausterdyk op gaan, wandelen we om 12:50 uur ter hoogte van de Foudgumer Feart het bedrijventerrein van Dokkum binnen.
Over de bolwerken van Dokkum
Na onze oversteek over de Holwerderweg (N356) gaan we het bedrijventerrein van Betterwird op.
Op de Voorstreek lopen we langs de Dokkumer Ee naar de Eebrug. Voorbij de Eebrug gaat de route verder langs de Dokkumer Ee naar het bolwerk van Dokkum. In de verte zien we dan twee Dokkumer molens staan, namelijk Molen Zeldenrust en Molen De Hoop.
Na in Dokkum het Kleindiep en de Zuidergracht overgestoken te hebben, wandelen we voorbij de Woudpoortbrug nog even over de Woudweg en de Bronlaan naar het beroemde standbeeld van de heilige Bonifatius bij de Bonifatiusbron.
Achter Bonifatius gaan we het Bonifatiuspark binnen. Het park is open, maar de Bonifatiuskapel is helaas gesloten. Wel kan de veertiendelige kruiswegstatie in het Bonifatiuspark worden bekeken, en ook het standbeeld van de Friese heilige Titus Brandsma.
Over de Bronlaan en daarna over de Strobosserweg langs de Zuidergracht gaan we terug naar de Woudpoortbrug, waarmee we de Zuidergracht nog eens oversteken.
Aan de overzijde van deze stadsgracht lopen we terug naar de Halvemaanspoortbrug, waar we Het Grootdiep oversteken.
En daarmee komen we dan terug op de Harddraversdijk, waar onze auto staat geparkeerd. Rond 13.45 uur rijden we terug naar Feinsum, en dan vangen we onderweg - zij het heel kort - de eerste glimpen van het zuinige zonnetje op.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten