donderdag 29 juni 2023

Sint-Odulphuspad van Bolsward naar Oudega

Vrijdag 23 juni 2023
 
Over de Hemdijk van Blauwhuis naar de Krabbedijk

















Stilte, bezinning en verwondering
Het Friese Sint-Odulphuspad is een wandelroute van 260 kilometer door Zuidwest-Friesland, Gaasterland en de Fryske Greidhoeke.
Dit langeafstandswandelpad bestaat uit 15 prachtige wandelingen in allerlei landschappen.
Elke etappe heeft een eigen thema, met als doel om je kennis te laten nemen van dit bijzondere gebied, met verrassende wisselende landschappen en bijhorende kwaliteiten, met een rijke kerkelijke geschiedenis en verrassende historische feiten daarover. 
Het Sint-Odulphuspad biedt je een pad om ‘op weg’ te zijn, en schenkt je de kans om stil te staan bij wat echt belangrijk is in je leven. Met het Sint-Odulphuspad stap je voor even uit de alledaagse stroom van het leven. De focus ligt op stilte, bezinning en verwondering.

Kernwaarden en thema's
De wandelgids van het Sint-Odulphuspad bevat de nodige informatie om het pad te kunnen bewandelen. In dit wandelboek staan prachtige foto’s van de verschillende trajecten. 
Bij het boek is ook een gratis app ontwikkeld, die je informatie en wetenswaardigheden geeft over de trajecten. De app en de gids bieden samen de onderdelen voor de maximale beleving van het Sint-Odulphuspad.
Deze wandelroute wordt gekenmerkt door de drie Kernwaarden 'Stilte & rust & ruimte'; en de drie thema’s 'Bezinning/spiritualiteit & landschap & cultuurhistorie'.
Deze thema’s en de kernwaarden zijn de 'dragers' van de route. Zij vormen de belangrijkste uitgangspunten voor het wandelen. Maar de route kan ook prima worden gebruikt om op allerlei andere manieren te genieten van de paden, wegen, dijken, het landschap en van de cultuurhistorie; bijvoorbeeld door het beleven van de natuur langs de paden.

Door Zuidwest-Friesland, Gaasterland en de Fryske Greidhoeke
Onderweg kun je de gastvrijheid van de streek ervaren, of kun je een bezoek brengen aan een museum of attractie 
Deze wandelroute voert je door zeven van de Friese elf steden.
De Friese 'Greidhoeke' is in de route opgenomen vanwege de gaafheid van de landschappen, haar kerkelijke geschiedenis en haar bijzondere initiatieven. 
Gaasterland is opgenomen omdat het een totaal afwijkend landschap binnen Zuidwest-Friesland heeft. Hier lag overigens de bakermat van de heilige Odulphus zijn werk, en van hieruit strekte de invloed van het voormalige Sint-Odulphusklooser zich uit over Zuidwest-Friesland en ook daarbuiten.

Etappe 1 van Bolsward naar Oudega
Vandaag beginnen Durkje en ik met de eerste etappe van het Sint-Odulphuspad, over een afstand van 21 kilometer van Bolsward naar Oudega (gemeente Súdwest-Fryslân).
Het thema van deze eerste etappe is 'Novice', hetgeen is afgeleid van het latijnse woord 'Novicius', wat onder andere 'nieuw' betekent. 'Nieuw' speelt namelijk een belangrijke rol in dit traject. We lopen vandaag immers door 'nieuw' gewonnen land, waaraan de kloosters vroeger een belangrijke taak hadden.
Vanmorgen vertrekken we bij een temperatuur van 17 graden Celsius om 8:10 uur vanuit Feinsum, en dan brengen we onze fietsen eerst naar Oudega. Die laten we achter bij het dorpshaventje nabij de Ankertsjerke.
Dan rijden we met de auto naar het centrum van Bolsward, waar we onze auto om 9:30 uur net buiten de Stadsgracht parkeren. Het is dan inmiddels 21 graden Celsius als we aan deze etappe beginnen. 
We krijgen vandaag veel zon, en het waait stevig, ook verkoelend. De temperatuur loopt vandaag tijdens de etappe op tot 23 graden Celsius. Heel mooi wandelweer dus vandaag.

Bolsward
Via de Harlingerstraat steken we de Stadsgracht over.
Over de Dijkstraat en het Grootzand lopen we naar de Turfkade. Als we daar langs de stadsgracht lopen, wijst een voorbijganger ons erop dat wij hier langs een groot pleziervaartuig lopen dat de vlag van koning Willem-Alexander (WA) draagt. 
Aan de zuidkant van de Stadsgracht lopen we naar het zuidoostelijke punt van Bolsward, waar we onder de A7 doorgaan. Daar staat het informatiepaneel van het Sint-Odulphuspad, waarmee duidelijk wordt gemaakt dat hier de eerste etappe van het pad begint.

Door Wolsumerketting en Wolsum
Over Laerd en Saerd - en in het verlengde daarvan over een voet-/fietspad - lopen we parallel aan de A7 in oostelijke richting. 
Vlak vóór Nijland - aan de overkant van de Nijlanner Feart - buigen we af naar het zuiden, waar we overstappen op het fietspad langs de Remswerderleane.
Bij Wolsumerketting steken we De Wimerts over.
Daar begint de Wolsumerweg, waarmee we het dorp Wolsum doorkruisen. Nagenoeg alle Friese dorpen met een naam die eindigt op 'um' zijn al van vóór het jaar 1000, dus ook dit dorp zal al wel heel oud zijn.

Blauwhuis
In het verlengde van de Jouswerderdyk steken we op de Jacobidyk de Blauhúster Opfeart over, en even later wandelen we dan Blauwhuis binnen.
Het dorpscafé is nog gesloten, maar omdat we koffie mee hebben genomen in onze thermosfles, gaan we tegenover het verzorgingshuis Teatskehûs koffiedrinken. Vóór het verzorgingshuis zit een jonge moeder met haar zoontje en ook een baby van nog maar zes weken. Ze vertelt ons over haar ingrijpende ziekteproces tijdens haar zwangerschap, en dat ze hier daarom nu zo dankbaar samen met de overgrootmoeder van haar beide kinderen in de voortuin van het Teatskehûs zit.
Bij de dorpsbakker koop ik lekkere cakebrokken, die we als traktatie bij de meegenomen koffie nuttigen. Ondertussen stopt een taxi, waar een echtpaar uit stapt. Dat blijkt ook een uitermate ervaren wandelechtpaar te zijn, dat nu vanuit Bovenkarspel arriveert om verder te gaan met hun volgende etappe op het Groot-Frieslandpad. Ze hebben al heel veel langeafstandspaden bewandeld, en zijn van plan om ooit nog eens ook naar Santiago de Compostela te pelgrimeren.
Zij verlaten Blauwhuis zuidelijk in de richting van Greonterp, en wij verlaten Blauwhuis in westelijke richting, via de Vitusdyk deze Friese rooms-katholieke enclave uit uit.

Over Middelzeedijkjes langs Dedgum en Parrega
Buiten Blauwhuis gaat de Vitusdyk over in de Hemdyk, een hoog in het landschap liggende smalle asfaltweg boven op een eeuwenoude zeewering van de voormalige Middelzee.
Tot aan een boerderij is de Krabbedijk nog geasfalteerd, maar voorbij de boerderij gaan we over een onverharde grasdijk verder, tussen de lager gelegen weilanden door.
Daar steken we de Opfeart over, die grotendeels is dichtgegroeid met gele plomp.
Achter de volgende boerderij, aan de Hieslumerdyk, zien we twee reeën in het grasland staan. 
Als we dichterbij komen, vluchten ze een klein hakhoutbosje in achter de boerderij.
Op de Hieslumerdyk naderen we het dorpje Dedgum.
We gaan Dedgum niet in, maar buigen vóór het dorp af in zuidwestelijke richting, de Ysgumerweg op, tot aan het dorp Parrega.
Ook Parrega gaan we niet in, want we buigen af in zuidoostelijke richting over de Horstweg. Rechtsvóór ons zien we het dorpje Hieslum liggen, maar ook daar gaan we niet naar toe.

Door het open veld naar het Greonterp van Gerard Reve
We gaan namelijk over een heel smal asfaltpaadje over de weilanden noordelijk om het buurtschap Atzeburen heen. 
Verderop steken we de Opfeart over.
Daarna vervolgen we onze route langs de Mardyk, die parallel langs de Opfeart door de weilanden loopt.
Rechts zien we op een gegeven moment het dorpje Greonterp liggen. 
We zien daar een wirwar van met rode dakpannen bedekte daken van kriskras gebouwde huisjes in het dorp. 
In de sloot links van de Mardyk staan in de slootswal de mooie Zwanebloemen al in bloei.
Via de Doarpswei steken we vlak vóór het kombord van Greonterp de Opfeart over.
Bij de klokkentoren op het kerkhof met maar één oude grafsteen hebben we onze lunchpauze. 
Aan de overzijde van de Opfeart zie ik een meerkoet met twee kuikens.
We staan ook even stil bij Huize Het Gras. 
In dit huis woonde in 1964-1971 de Nederlandse schrijver Gerard Reve.
Hij woonde hier toen samen met zijn levenspartner Willem Bruno van Albada (bijgenaamd 'Teigetje') en later tevens met 'Woelrat' (Henk van Manen), die later overigens met elkaar zijn getrouwd. 
Gerard Reve noemt zijn huis in Greonterp 'Huize Het Gras'. De gevelsteen van dit huis getuigt daarvan.
Op de gedenksteen in de bestrating vóór zijn huisje wordt er melding van gemaakt dat Gerard Reve hier zeer korte tijd bijna gelukkig heeft geleefd.

Door de graslanden en langs de Sypsleat naar het Brekkenpaad
Na onze lunchpauze verlaten we Greonterp in zuidelijke richting over de Doarpswei. Op het hek bij een veerooster in het betonpad staat een boerenprotesttekst tegen de actuele kabinetsplannen, waarin de vraag wordt gesteld of 'Fryslân' eigenlijk ook nog wel het 'bêste lân fan ierde' 'ek foar de boer' mag worden genoemd.
Op de dampaal aan de andere kant van het veerooster is een bordje met daarop het logo van het Sint-Odulphuspad aangebracht. We lopen dus voorzeker goed op de route, mag je daaruit concluderen.
Het betonpad door de weilanden koerst af op een bosschage aan de rand van Het Vliet. 
Aan de andere kant van het betonpad staat aan Het Vliet de ruïne van een oude boerderij, waarvan de toegang met ijzeren hekken is versperd.
Als weer en wind nog langer vat krijgen op deze vervallen boerderij, zal er op den duur niet veel meer van overblijven. 
Als we bij de Sypsleat aankomen, gaan we daar door een wandel-/fietstunneltje onder de spoorlijn door.
Aan de andere kant van het spoor gaan we dan linksaf het Brekkenpaad op.
Omdat het Brekkenpaad laag ligt ten opzichte van het spoortalud, zien we tegen de blauwe lucht een lange lijn van rood-wit gestreepte afzetting tussen het veld en het spoor.

Langs de Aldegeaster Brekken naar Oudega
Over het Brekkenpaad lopen we vervolgens naar de oever van de Aldegeaster Brekken. Op de plek waar we aan de oever van dat meer komen, staat een spinnenkopmolen met een bijzondere, achtkante ondertoren. 'Doris Mooltsje' heet deze oudste spinnenkopmolen van Fryslân.
Langs de oever van het meer en verderop over de Stationswei wandelen we naar de openlucht-zwemgelegenheid van de Aldegeaster Brekken. Een informatiebord waarschuwt de bezoekers voor het gevaar van blauwalg.
Enkele minuten later wandelen we Oudega in, één van de dorpen van de gemeente Súdwest-Fryslân.
Via de Breksdyk arriveren we in het gezellige dorpscentrum van Oudega bij de binnenhaven voor passanten.
Daar - op de Tsjerkewei - staan onze fietsen. Vervolgens fietsen we van Oudega via Blauwhuis terug naar Bolsward, waar we onze auto vanmorgen hebben geparkeerd.
Als we op het Bolswarder Oordje onze fietsen op het fietsenrek van de auto hebben bevestigd, rijden we terug naar huis in Feinsum.
Hiermee hebben het eerste traject van het Sint-Odulphuspad erop zitten. Nog veertien etappes te gaan.

Geen opmerkingen: