Drenthepad van Beilen naar Ansen

Zondag 30 januari 2022
 

Door het 'wetland' van het Dwingelderveld

Wandelen door Nationale Parken

In 1996 publiceerde Nivon Natuurvrienden Nederland haar wandelgids van het Drenthepad, dat deel uitmaakt van het landelijk netwerk van doorgaande, meerdaagse wandelroutes in Nederland. In 2021 kreeg ik voor mijn verjaardag van onze kinderen onder andere de routegids van dit pad, in de 6e druk van 2019. Dit Drenthepad is een zogenoemd Streekpad, nummer 6, waarmee je het oer-Drenthe ontdekt, al wandelend door Drenthes Nationale Parken en door het Geopark, op het oudste naoorlogse langeafstandswandelpad van Nederland. Het is een pad om te genieten van Drenthe, over paden en wegen, langs akkers en weiden, door bossen en over heide, over het zand en door het veen. In Geopark De Hondsrug maak je kennis met de prehistorie van de provincie Drenthe. Onderweg ervaar je de rust en ruimte van deze mooie provincie.

• Nadat je bent vertrokken uit Beilen, kom je al snel in één van de mooiste natuurgebieden, om daar de uitgestrektheid van het Nationaal Park Dwingelderveld te ervaren. 
• Via Havelte, door het Holtingerzand en door Diever kom je in het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Uitgestrekte bossen, heide en stuifduinen laten je genieten van Drenthe op zijn mooist. 
• Tussen Leek en Eelde (in de Drents-Groningse Wolden) beleef je de Onlanden en voert het Drenthepad je langs schitterende landgoederen. 
• Je betreedt het Nationaal Park Drentsche Aa; een gebied dat als stroomdal is opgebouwd uit tientallen diepjes, stroompjes en romantisch kronkelende beken, in een landschap van heide, kleurrijke hooilanden en esdorpen.  
• Al snel kom je daarna in het UNESCO-Geopark. Op de Hondsrug wandel je door de Strubben en het Kniphorstbosch op het oostelijk deel van het Drenthepad. De route voert hier door het ‘Pompeï van Drenthe’: het enige archeologische reservaat van Nederland. met grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen. De route leidt je over de Hondsrug langs grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen naar het grootste hunebed van Nederland in Borger en je komt langs het Hunebed-centrum. 

Onderweg op het Drenthepad maak je ook kennis met Pingo-ruïnes, ontstaan in de laatste ijstijd. 

Kortom, dit is een langeafstandswandeling door het ontstaan van het gebied, van de provincie Drenthe.

Drenthepad in 58 etappes

Het Drenthepad bestaat uit 58 afzonderlijke etappes, welke allemaal omschreven zijn de wandelgids, met daarin veel informatie over de route en over wetenswaardigheden onderweg. De kortste etappe is 2,5 kilometer en de langste etappe is 7,5 km. Tussen Beilen (start) en Beilen (finish) kun je zelf de lengte van elke dag-etappe bepalen.

Achtereenvolgens loop je:

• 32,5 kilometer door het Dwingelderveld;
• 19 km over de Havelterberg;
• 20,5 km door het Drents-Friese Wold;
• 20,5 km door het Fochteloërveen en Veenhuizen;
• 31 kilometer door Noord-Drentse esdorpen;
• 17,5 km door de Drents-Groningse Wolden;
• 33,5 km door de Drentse Aa;
• 57 km over de Hondsrug;
• 35,5 km door Zuid-Drentse esdorpen;
• 62 km door het Hart van Drenthe.

Dwingelderveld

Vorige week wandelden Durkje en ik de tocht van Ravenswoud naar Langelo.

Eigenlijk was het de bedoeling om eerst nog de eerste vijf etappes vanuit Beilen (de startplek van het pad) te gaan lopen over - deels - de Dwingeloosche Heide. Natuurmonumenten had echter het fietspad de Benderse - dat dit heideveld doorkruist - tijdelijk afgesloten in verband met grootschalig onderhoud, hetgeen betekende dat we een groot deel van de eerste vijf etappes niet hadden kunnen lopen. Daarom hebben we ervoor gekozen om deze eerste vijf etappes in later instantie te gaan lopen, en om alvast te beginnen met de daaropvolgende etappes. 

Maar eind vorige week kregen we het verlossende bericht van Natuurmonumenten, waarin men ons meldde dat de Benderse weer is opengesteld voor publiek. We kunnen nu dus wel de eerste vijf etappes van het Drenthepad geheel lopen, en dat gaan we vandaag dan ook direct doen.

De 1e tot met de 6e etappe zijn alle zes etappes door het Nationaal Park Dwingelderveld. De totale afstand van de eerste vijf etappes en alvast de eerste halve kilometer van de zesde etappe is 27 kilometer. We beginnen in Beilen en lopen vandaag naar Ansen.

Van start in Beilen

Met beide auto's rijden we om 7:40 uur van Feinsum naar Ansen. Het is dan al bijna licht en de lucht is bewolkt. De temperatuur is vanmorgen 6 graden Celsius en die schommelt vandaag dicht rond deze waarde. De bewolking verdwijnt vanmorgen grotendeels en de zon krijgt daardoor gedurende onze wandeldag de gelegenheid om doorlopend aangenaam te schijnen. Gisteren stormde het nogal, en morgen wordt de fikse storm Corrie verwacht, maar vandaag is het rustig, en daarmee aangenaam weer om buiten te zijn. Bovendien is dit na een wekenlange Corona-horeca-lockdown het eerste weekend dat de horeca binnen weer gasten mag ontvangen. Die combinatie van het mooie weer en de horeca-heropenstelling heeft er hoogstwaarschijnlijk toe geleid dat velen de kans benutten om vandaag heerlijk naar buiten te gaan op deze zondag, want we ontmoeten vandaag opvallend veel mensen onderweg; wandelend en op de fiets, opvallend veel meer dan in de afgelopen weken.

Vanuit Ansen rijden we met de andere auto naar Beilen, waar we de auto achterlaten bij het NS-station, want dat is het startpunt van vandaag, en bovendien tevens het startpunt van het Drenthepad.

Ter Horsterzand

Om 9:25 uur staan we klaar voor vertrek, op het parkeerterrein tussen het Beiler treinstation en de zuivelfabriek van Friesland Campina.

Over het bedrijventerrein, langs het Linthorst-Homankanaal en door een aaneenschakeling van woonwijken wandelen we bij het begin van de Horstmaden de plaats Beilen uit. 

Vrij snel daarna komen we in het buurtschap Ter Horst. Op de parkeerplaats van Ter Horst maken mountainbikers zich klaar voor de start; en al eerder werden en ook hierna worden we regelmatig ingehaald door - veelal groepjes - snelle mountainbikers. Ook zij genieten van het prachtig zonnige winterweer met weinig wind vandaag.

Op het Terhorsterzand passeren we enkele veenplassen, die her en der in dit oude stuifzandgebied liggen. 

We volgen door dit bos- en heidegebied aanvankelijk het geasfalteerde fietspad. Een eindje verder gaat dat Koninginnepad over in een zandpad, op de plek waar een ronde houten paal staat, waarop de wegwijzer van het Drenthepad is bevestigd onder een wandelwegwijzer met daarop een paar kleurrijke wandelschoenen.

Even later lopen we door een klein bosperceel naar Smalbroek, waar we over het viaduct de A28 kruisen. Op de plaatselijke camping Zwaluwlust ontmoeten we een Heerenveens echtpaar dat hier twee nachten heeft verbleven op deze SVR-camping, en dat gisteren behoorlijk last heeft gehad van de stormachtige wind, die ook in Drenthe de nodige stormschade had teweeggebracht.

Nationaal Park Dwingelderveld

Bij het buurtschap Heemskerk gaan we het bos van het Nationaal Park Dwingelderveld in. Rondom ons in dit natte veengebied wordt wel duidelijk waarom dit gebied van het Witteveen ook wel een 'wetland' wordt genoemd. Dit is ook het grootste aaneengesloten natte heidegebied van Nederland, met uitgestrekte dopheidevelden.

In het bos van het Lheebroekerzand domineren de hoog opgaande rechte stammen van de dicht opeenstaande naaldbomen.

Na het kruisen van de Spieregerweg komen we op de grens van bos en open heideveld. Tussen twee genummerde stenen zouden we linksaf moeten gaan volgens de routebeschrijving, maar ziende op de zonnestand klopt dat qua richting niet. We gaan het heideveld even op om ons nader te oriënteren, en daar ontmoeten we een stel wandelaars uit Den Haag en Delft, die ons weten te vertellen welk pad we hier moeten nemen om straks langs de schaapskooi te gaan. Als we met hen een tijdje staan te praten, nadert nog een stel, waarvan één onze voormalige Stienser tandarts Ram blijkt te zijn, bij wie wij bijna dertig jaar te gast zijn geweest alvorens hij vorig jaar met pensioen ging. Ook zij bevestigen dat we inderdaad dat brede zandpad nu moeten vervolgen richting schaapskooi. Wij volgen de gegeven richtingsadviezen op en komen even later aan bij Schaapskooi Achter 't Zaand van Natuurmonumenten, waar de schaapherder van het Dwingelderveld aan het eind van de middag zijn schaapskudde voor de nacht binnenbrengt.

De Benderse

Tussen de grafheuvels uit de Bronstijd links en het Smitsveen (waarschijnlijk een pingoruïne uit de IJstijd) rechts lopen we het open heidegebied in van het Dwingelderveld. 

Over de Oude Hoogeveenseweg gaat het dan verder naar de Benderse in het Noordenveld. Dit is het fietspad dat tot in vorige week ongeveer twee maanden afgesloten is geweest voor alle verkeer, omdat de halfverharde toplaag eerst moest uitharden. Als we over het Moordenaarsveen in noordelijke richting kijken, zien we de grote, niet meer in gebruik zijnde Radiotelescoop (1954) tegen de bosrand.

Tot voorbij de 12 meter hoge Benderse berg is de Benderse een breed zandpad, maar ter hoogte van het Smitsveen bij het Spaarbankbos voegt zich het fietspad van de Benderse bij het zandpad. Vanaf hier is het fietspad afgesloten geweest. Het halfverharde fietspad ligt er zeker in het lager gelegen gedeelte ook nu nogal slecht bij, en bovendien blijft het zandpad tot aan het eind van het het buurtschap Benderse parallel aan dit fietspad lopen. Het was dus helemaal niet nodig geweest dat Natuurmonumenten de Benderse voor voetgangers had afgesloten, want die zouden nog heel goed de Benderse kunnen volgen over het parallelle zandpad, zonder op het uit te harden fietspad te hoeven komen. 

Aan het eind van het heidegebied passeren we de afslag naar het momenteel afgesloten fietspad langs het Achterlandse Veen. 

In het buurtschap Benderse lopen we langs het Bezoekerscentrum Dwingelderveld van Natuurmonumenten, waar het op de parkeerplaats een drukte van belang is, want ook hier komen en zijn velen die van het mooie weer willen genieten in het bos en op de heide van het Dwingelderveld.

Via Engeland naar Ruinen

In het buurtschap Benderse gaan we in zuidelijke richting verder richting buurtschap Engeland. Onderweg passeren we de hoogstaande (op een belt) achtkante belt(koren)molen Zaandplatte, genoemd naar de locatie.

Door het buurtschap Engeland lopen we vervolgens door naar Ruinen.

In Ruinen voert deze wandelroute ons over de Molenstraat naar de Brink, waar ook de plaatselijke Mariakerk staat.

Aan de Brink is Luning's Restaurant ook weer open voor publiek, dus daar gaan we naar binnen voor een rustpauze, en om hier koffie te drinken met iets lekkers erbij. Dit is een van oorsprong 19e eeuwse caféboerderij. We hebben nu 20 kilometer gewandeld zonder een rustpauze, dus zo langzamerhand is het wel aangenaam om even binnen te zitten. Binnen zijn de tafeltjes Corona-proof opgesteld en bij binnenkomst wordt keurig volgens geldende regels gevraagd of wij ook even onze Corona-QR-code willen laten zien. Daarna krijgen we een plaatsje toegewezen in het verhoogde deel van het restaurant, en daar kunnen we dan pauzeren voor enige tijd.

Anserdennen

We hebben nu nog zeven kilometer te gaan vanuit Ruinen. Na deze koffiepauze wandelen we over de Westerstraat door Ruinen, om dan even later via de Geuzinge het dorp te verlaten. Ten noorden van Ruinen gaat het dan verder over mooie paden in noordelijke richting. Voorbij de Anserweg gaat we de hoger gelegen, bolvormige Groote Esch op, in de richting van het buurtschap Witteveen. 

Nabij de Wiltzang gaan we het bosgebied van de Anserdennen in. Dan volgt enkele kilometers bospaden door een mooi bosgebied. We ontmoeten er een andere wandelaar die nogal in de weer is met zijn Garmin, om de route zo goed mogelijk te volgen. Hij vertelt uit Ruinen te komen, en dat hij zojuist van huis uit van start is gegaan met zijn eerste etappe van het Drenthepad.  

Vlak voordat we bij het theehuis in het bos komen, moeten we een eindje naast het bospad lopen, omdat over zo'n honderd meter het brede bospad over de volle breedte van enkele meters geheel onder water staat. Links en rechts zien we de hogere glooiingen van de stuifduinen, dus kennelijk loopt het water hier als het ware in een kom, en kan het water niet snel genoeg in de bodem verdwijnen.

Ook het Theehuys Anserdennen is weer open, na enkele weken Corona-lockdown. In het theehuis is het een drukte van belang, dus ook de andere wandelaars genieten - behalve van het mooie weer - van de openstelling van de horeca hier in het bos.

Buiten brandt een kampvuurtje, zodat door het vuur, de rook en de geur van brandende houtblokken ook op afstand te zien en te ruiken is dat het theehuis weer open is.

Bestemming Kattemade

Een eindje verderop wandelen we het bos van de Anserdennen uit, om dan onze route te vervolgen over het geasfalteerde fiets- en wandelpad van de Grote Veldweg en de Molenvledders door het Anserveld.

Daarna hoeven we alleen nog maar in een rechte lijn over de Veldslagen en de Stroovledder tussen de Boerenstroovledder en het Oosterland door naar het kruispunt met de Achterste Weide en de Dwingelerweg te lopen, omdat daar bij het begin van de Kattemade onze auto staat, die wij daar vanmorgen hebben geparkeerd. Op 6 januari 2022 hebben we vanaf hier de route van het Drenthepad al vervolgd, voorafgaand aan deze eerste etappes van het Drenthepad.

Omdat we nu de eerste vier wandeldagen van totaal 103,5 kilometers hebben afgerond op het Drenthepad, kunnen we onze volgende wandeldag op het Drenthepad beginnen in Langelo.

Vanuit Ansen halen we eerst onze andere auto af uit Beilen, en dan gaan we via een familiebezoek bij mim in Drachten, rond het avonduur weer terug naar huis.