 |
| Zonsondergang in Feinsum |
woensdag 31 oktober 2018
Moduulpresentatie van toeristische bestemmingen @ NHL Stenden Hogeschool
Woensdag 31 oktober 2018
Promoot je toeristische bestemming
Vandaag is het een drukte van belang in de hal van het hogeschoolgebouw van NHL Stenden Hogeschool te Leeuwarden.
De eerstejaars studenten van de opleiding Tourism Management presenteren vandaag aan elkaar en aan de hogeschoolbevolking de toeristische bestemming waar ze zich in de afgelopen weken op hebben gericht. Ik ga van Texel naar Costa Rica en van Rome naar Cuba.
De groepjes studenten hebben alle een eigen toeristische bestemming, die ze in een informatiemarkt promoten, waarbij de studenten aan de hand van een vragenlijst elkaars informatiestand bezoeken teneinde elkaar te bevragen over de diverse ins en outs aangaande de door hen gekozen toeristische bestemming.
 |
| Informatiemarkt voor toeristische bestemmingen van Tourism Management |
Promoot je toeristische bestemming
Vandaag is het een drukte van belang in de hal van het hogeschoolgebouw van NHL Stenden Hogeschool te Leeuwarden.
De eerstejaars studenten van de opleiding Tourism Management presenteren vandaag aan elkaar en aan de hogeschoolbevolking de toeristische bestemming waar ze zich in de afgelopen weken op hebben gericht. Ik ga van Texel naar Costa Rica en van Rome naar Cuba.
De groepjes studenten hebben alle een eigen toeristische bestemming, die ze in een informatiemarkt promoten, waarbij de studenten aan de hand van een vragenlijst elkaars informatiestand bezoeken teneinde elkaar te bevragen over de diverse ins en outs aangaande de door hen gekozen toeristische bestemming.
’t Bildt al in 1200 ingepolderd
Dinsdag 30 oktober 2018
Lezing in de maand van de geschiedenis
De Documentatiestichting Leeuwarderadeel organiseert in samenwerking met Historisch Centrum Leeuwarden en d’bieb, dit jaar tijdens de maand van de geschiedenis, een lezing. Deze lezing wordt vanavond in de Skalm te Stiens verzorgd door de deskundige op het gebied van inpoldering van de voormalige Middelsee of Boorne, de heer Sytse Keizer, onder de titel: “'t Bildt al in 1200 ingepolderd”.
Vanaf 2013 doet amateur-streekhistoricus Sytse Keizer al onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van Het Bildt, over de periode van vóór 1505. In dat jaar werd de Zomerdijk Monicke-Dijck, nu bekend als de ‘OuweDyk’ verder opgehoogd. Vooral vanaf 800 na Christus is het land hier uit de zee ontstaan, oftewel ‘opgebild’, en daarom noemt Keizer dat land ook ‘Billand’. De natuur werd hierbij geholpen door boeren en later ook door de monniken van de abdijen, die op en rondom het Billand woonden en werkten. De lezing van vanavond onderstreept ook de betekenis van die monniken voor dit prachtige landschap, gelegen in ’t ouwe estuarium fan de brede, maar ondiepe Middelsee.
Fryslân en ’t Bildt
Keizer is begonnen met zijn historisch onderzoek toen FAMKE (de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra) aangaf dat archeologisch onderzoek in Het Bildt niet nodig is. Keizer: “Er is toch wel degelijks het een en ander aan historisch onderzoek te doen op dit gebied, zoals bijvoorbeeld: Werken aan kaartreconstructies, en over Hoe het landschap door de eeuwen heen is veranderd”. Keizer maakt voor zijn onderzoek onder andere gebruik van de Algemene Hoogtekaart Nederland. Verder kan gebruik worden gemaakt van alle boormonsters van oudsher, en natuurlijk zijn ook de beschikbare oude luchtfoto’s goed bruikbaar.
Sytse Keizer vond aanwijzingen dat Het Bildt al in het jaar 1200 was ingepolderd. Het Bildt was in die jaren al ondiep ‘land’, maar nog niet geheel drooggelegd. Volgens Keizer is de Oude Bildtdijk geen afsluitdijk, zoals wel eens wordt beweerd.
Chronologie
Ook in het jaar 100 na Christus was er al sprake van een ondiep land, waar een geul doorheen liep, met hier en daar kleinere uitlopers. In het jaar 800 was de Kapershoek en de Oude Rijd (Ouwe Rij) zichtbaar. In het jaar 800 lag het bodempeil in het hele Bildt al op nul. Toen is het opbillen begonnen. In 1100 na Christus komen op de kusten al de eerste nederzettingen. In het jaar 1300 zien we hier de eerste deltadijk. Verder kennen we hier ook de meer klassieke dijken, die jonger van jaren zijn. De landkaart van het jaar 1400 uur laat de Oude Bildtdijk als dichte kustlijn zien. In 1500 is de kust nagenoeg dicht, op enkele lagune’s na.
Het Bildt werd met zeeklei opgebild, met losse klei in het estuarium, in de loop van de eeuwen ingeklonken tot 1 meter hoogte, en gelegen op zand.
Bildt voor boeren en monniken
De boeren begonnen met de aanleg van de eerste dijken. Daarna gingen de monniken erbij helpen, want zij hadden verstand van bedijken, en hadden de missie om de mensen te redden in deze onherbergzame gebieden. Het was als het ware hun roeping, naast het feit dat ze ook de mensen kerstenden.
De Oude Bildtdijk werd verder opgehoogd, waarmee het achterland werd beschermd. In 800-1200 werd de rivier - de geul van de Bordine – afgesloten. In 1300 kwam de eerste deltadijk, en ook in het jaar 1505 werd die verder verhoogd. Deze dijk was overigens intussen al weer enigszins ingeklonken. De laatste inpoldering is van het jaar 1715, de Bildtpollen genoemd.
Er hebben hier in deze regio monniken van verschillende ordes gewoond en gewerkt; bijvoorbeeld in Mariëngaarde, (met Abt Siardus), bij Klooster Lidlum, en bij Anjum. Het is dan ook niet zomaar dat Het Bildt een Monniken(bildt)dijk kent. De monniken zorgden voor het kerstenen en voor de kerkstichting en kloosterstichting. Ze sloten de getij-kreken af en speelden zo – samen met de boeren - een belangrijke rol bij het offensief bedijken, met zomerdijken. In 1583 echter werd klooster Mariëngaarde verwoest.
Keizer vond aanwijzingen voor wielen en dijken, in bijvoorbeeld Oude Bildtzijl en ook vond hij twee voormalige stinsen in de Westhoek.
De hele Oude Bildtdijk wordt in oude geschriften ook wel Monnikendijk genoemd.
Aan de gemaakte dwarsdoorsneden van enkele oudere dijken kun je zien aan de gelaagdheden dat de dijken in de loop van de eeuwen steeds (verder) zijn opgehoogd.
Er zijn kalkovens en tichelwerken bekend uit de 13e eeuw. Daarvan zijn bodemvondsten gevonden.
Er was dus al wel degelijk leven (bewoning) op Het Bildt vóór 1505. Denk daarbij aan Franken, lokale edelen, kapers/piraten en Noormannen. En we kennen hier uit die tijd ook de kloostermeiers: de pachters van kloosterboerderijen.
 |
| Beamerpresentatie bij de lezing van Sytse Keizer |
Lezing in de maand van de geschiedenis
De Documentatiestichting Leeuwarderadeel organiseert in samenwerking met Historisch Centrum Leeuwarden en d’bieb, dit jaar tijdens de maand van de geschiedenis, een lezing. Deze lezing wordt vanavond in de Skalm te Stiens verzorgd door de deskundige op het gebied van inpoldering van de voormalige Middelsee of Boorne, de heer Sytse Keizer, onder de titel: “'t Bildt al in 1200 ingepolderd”.
Vanaf 2013 doet amateur-streekhistoricus Sytse Keizer al onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van Het Bildt, over de periode van vóór 1505. In dat jaar werd de Zomerdijk Monicke-Dijck, nu bekend als de ‘OuweDyk’ verder opgehoogd. Vooral vanaf 800 na Christus is het land hier uit de zee ontstaan, oftewel ‘opgebild’, en daarom noemt Keizer dat land ook ‘Billand’. De natuur werd hierbij geholpen door boeren en later ook door de monniken van de abdijen, die op en rondom het Billand woonden en werkten. De lezing van vanavond onderstreept ook de betekenis van die monniken voor dit prachtige landschap, gelegen in ’t ouwe estuarium fan de brede, maar ondiepe Middelsee.
Fryslân en ’t Bildt
Keizer is begonnen met zijn historisch onderzoek toen FAMKE (de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra) aangaf dat archeologisch onderzoek in Het Bildt niet nodig is. Keizer: “Er is toch wel degelijks het een en ander aan historisch onderzoek te doen op dit gebied, zoals bijvoorbeeld: Werken aan kaartreconstructies, en over Hoe het landschap door de eeuwen heen is veranderd”. Keizer maakt voor zijn onderzoek onder andere gebruik van de Algemene Hoogtekaart Nederland. Verder kan gebruik worden gemaakt van alle boormonsters van oudsher, en natuurlijk zijn ook de beschikbare oude luchtfoto’s goed bruikbaar.
Sytse Keizer vond aanwijzingen dat Het Bildt al in het jaar 1200 was ingepolderd. Het Bildt was in die jaren al ondiep ‘land’, maar nog niet geheel drooggelegd. Volgens Keizer is de Oude Bildtdijk geen afsluitdijk, zoals wel eens wordt beweerd.
Chronologie
Ook in het jaar 100 na Christus was er al sprake van een ondiep land, waar een geul doorheen liep, met hier en daar kleinere uitlopers. In het jaar 800 was de Kapershoek en de Oude Rijd (Ouwe Rij) zichtbaar. In het jaar 800 lag het bodempeil in het hele Bildt al op nul. Toen is het opbillen begonnen. In 1100 na Christus komen op de kusten al de eerste nederzettingen. In het jaar 1300 zien we hier de eerste deltadijk. Verder kennen we hier ook de meer klassieke dijken, die jonger van jaren zijn. De landkaart van het jaar 1400 uur laat de Oude Bildtdijk als dichte kustlijn zien. In 1500 is de kust nagenoeg dicht, op enkele lagune’s na.
Het Bildt werd met zeeklei opgebild, met losse klei in het estuarium, in de loop van de eeuwen ingeklonken tot 1 meter hoogte, en gelegen op zand.
Bildt voor boeren en monniken
De boeren begonnen met de aanleg van de eerste dijken. Daarna gingen de monniken erbij helpen, want zij hadden verstand van bedijken, en hadden de missie om de mensen te redden in deze onherbergzame gebieden. Het was als het ware hun roeping, naast het feit dat ze ook de mensen kerstenden.
De Oude Bildtdijk werd verder opgehoogd, waarmee het achterland werd beschermd. In 800-1200 werd de rivier - de geul van de Bordine – afgesloten. In 1300 kwam de eerste deltadijk, en ook in het jaar 1505 werd die verder verhoogd. Deze dijk was overigens intussen al weer enigszins ingeklonken. De laatste inpoldering is van het jaar 1715, de Bildtpollen genoemd.
Er hebben hier in deze regio monniken van verschillende ordes gewoond en gewerkt; bijvoorbeeld in Mariëngaarde, (met Abt Siardus), bij Klooster Lidlum, en bij Anjum. Het is dan ook niet zomaar dat Het Bildt een Monniken(bildt)dijk kent. De monniken zorgden voor het kerstenen en voor de kerkstichting en kloosterstichting. Ze sloten de getij-kreken af en speelden zo – samen met de boeren - een belangrijke rol bij het offensief bedijken, met zomerdijken. In 1583 echter werd klooster Mariëngaarde verwoest.
Keizer vond aanwijzingen voor wielen en dijken, in bijvoorbeeld Oude Bildtzijl en ook vond hij twee voormalige stinsen in de Westhoek.
De hele Oude Bildtdijk wordt in oude geschriften ook wel Monnikendijk genoemd.
Aan de gemaakte dwarsdoorsneden van enkele oudere dijken kun je zien aan de gelaagdheden dat de dijken in de loop van de eeuwen steeds (verder) zijn opgehoogd.
Er zijn kalkovens en tichelwerken bekend uit de 13e eeuw. Daarvan zijn bodemvondsten gevonden.
Er was dus al wel degelijk leven (bewoning) op Het Bildt vóór 1505. Denk daarbij aan Franken, lokale edelen, kapers/piraten en Noormannen. En we kennen hier uit die tijd ook de kloostermeiers: de pachters van kloosterboerderijen.
maandag 29 oktober 2018
I'll Push You @ DVD
Maandag 29 oktober 2018
Twee vrienden
'I'll push you' is een indrukwekkend waargebeurd verhaal over vriendschap, geloof en vertrouwen.
Twee Amerikaanse vrienden, Patrick Gray en Justin Skeesuck, schreven samen het boek 'I'll push you', over hun bijzondere pelgrimstocht over de Camino Franchés, vanuit het Franse pelgrimsstadje Saint-Jean-Pied-de-Port naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela.
Een filmploeg ging met dit Amerikaanse pelgrimsduo mee op reis om deze buitengewone pelgrimage op film vast te leggen. Resultaat daarvan is de gelijknamige film 'I'll push you', met als Nederlandstalige ondertitel 'Twee vrienden, een rolstoel, en hun weg naar Santiago de Compostela'.
Deze documentaire-film duurt ongeveer 100 minuten, en die kreeg ik - na het lezen van het gelijknamige boek - onder andere voor Vaderdag kado van onze kinderen. Voor wie zich al lezend het boeiende duo-verhaal van deze pelgrimage eigen heeft gemaakt, is het een mooie aanvulling om de documentaire filmbeelden van deze heroïsche tocht met eigen ogen te zien.
Een rolstoel
‘I’ll push you.’ Patrick had deze woorden spontaan uitgesproken. Hij had toen echter in het geheel nog geen besef van de zware weg die vóór hem lag. Voor sommige mensen is de pelgrimage naar Santiago de Compostela vooral een sportieve uitdaging, maar voor de meeste pelgrims is en/of wordt het bovenal een geestelijke reis.
Voor Justin Skeesuck en Patrick Gray was de uitdaging van deze pelgrimstocht extra groot. Justin lijdt namelijk aan een progressieve spierziekte (MAMA), waardoor hij zijn armen en benen niet meer kan bewegen.
Naast de lichamelijke belasting die een pelgrimage op zich al met zich meebrengt, wilde en ging Patrick zijn vriend nota bene in een aangepaste rolstoel voortduwen, hem dagelijks wassen, Justin in en uit bed tillen, hem voeden en aan- en uitkleden, kortom een bijkans onmogelijke taakstelling, een ware opoffering uit liefde voor je kameraad.
Hun weg naar Santiago de Compostela
De film toont je zes weken, zo'n 750 kilometer gaans, met alle lichamelijke uitdagingen en beperkingen, met waarde(n)volle ontmoetingen met kleurrijke personen, en bovendien ook een diepe innerlijke strijd, zowel van Justin alsook van Patrick.
Deze pelgrimage loopt dan ook uit op de moeilijkste en belangrijkste weg die beide mannen ooit (samen) zouden gaan.
'I’ll push you' gaat derhalve over een avontuurlijke onderneming vol risico’s en uitdagingen.
Moeilijke levensvragen en reflecties worden niet ontweken. Toch is dit voor de filmkijker geen ‘zware kost’, want de twee vrienden genieten toch ook wel van alle belevenissen. Ze beschikken over een gezond relativeringsvermogen en gelukkig ook over gevoel voor humor!
De film op DVD is een aanrader voor wie het boek al heeft gelezen, maar ook een uitnodiging om het boek te gaan lezen nadat de film is bekeken.
 |
| Cover van de DVD 'I'll push you' |
Twee vrienden
'I'll push you' is een indrukwekkend waargebeurd verhaal over vriendschap, geloof en vertrouwen.
Twee Amerikaanse vrienden, Patrick Gray en Justin Skeesuck, schreven samen het boek 'I'll push you', over hun bijzondere pelgrimstocht over de Camino Franchés, vanuit het Franse pelgrimsstadje Saint-Jean-Pied-de-Port naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela.
Een filmploeg ging met dit Amerikaanse pelgrimsduo mee op reis om deze buitengewone pelgrimage op film vast te leggen. Resultaat daarvan is de gelijknamige film 'I'll push you', met als Nederlandstalige ondertitel 'Twee vrienden, een rolstoel, en hun weg naar Santiago de Compostela'.
Deze documentaire-film duurt ongeveer 100 minuten, en die kreeg ik - na het lezen van het gelijknamige boek - onder andere voor Vaderdag kado van onze kinderen. Voor wie zich al lezend het boeiende duo-verhaal van deze pelgrimage eigen heeft gemaakt, is het een mooie aanvulling om de documentaire filmbeelden van deze heroïsche tocht met eigen ogen te zien.
Een rolstoel
‘I’ll push you.’ Patrick had deze woorden spontaan uitgesproken. Hij had toen echter in het geheel nog geen besef van de zware weg die vóór hem lag. Voor sommige mensen is de pelgrimage naar Santiago de Compostela vooral een sportieve uitdaging, maar voor de meeste pelgrims is en/of wordt het bovenal een geestelijke reis.
Voor Justin Skeesuck en Patrick Gray was de uitdaging van deze pelgrimstocht extra groot. Justin lijdt namelijk aan een progressieve spierziekte (MAMA), waardoor hij zijn armen en benen niet meer kan bewegen.
Naast de lichamelijke belasting die een pelgrimage op zich al met zich meebrengt, wilde en ging Patrick zijn vriend nota bene in een aangepaste rolstoel voortduwen, hem dagelijks wassen, Justin in en uit bed tillen, hem voeden en aan- en uitkleden, kortom een bijkans onmogelijke taakstelling, een ware opoffering uit liefde voor je kameraad.
Hun weg naar Santiago de Compostela
De film toont je zes weken, zo'n 750 kilometer gaans, met alle lichamelijke uitdagingen en beperkingen, met waarde(n)volle ontmoetingen met kleurrijke personen, en bovendien ook een diepe innerlijke strijd, zowel van Justin alsook van Patrick.
Deze pelgrimage loopt dan ook uit op de moeilijkste en belangrijkste weg die beide mannen ooit (samen) zouden gaan.
'I’ll push you' gaat derhalve over een avontuurlijke onderneming vol risico’s en uitdagingen.
Moeilijke levensvragen en reflecties worden niet ontweken. Toch is dit voor de filmkijker geen ‘zware kost’, want de twee vrienden genieten toch ook wel van alle belevenissen. Ze beschikken over een gezond relativeringsvermogen en gelukkig ook over gevoel voor humor!
De film op DVD is een aanrader voor wie het boek al heeft gelezen, maar ook een uitnodiging om het boek te gaan lezen nadat de film is bekeken.
zondag 28 oktober 2018
Zesde Nijkleaster Jaardag in Jorwert
Zondag 28 oktober 2018
6e Jierdei fan Nijkleaster
De zesde (ver)Jaardag van Stifting Nijkleaster wordt vanmiddag gevierd in een goed gevulde Sint-Radboudkerk, de kloosterkerk van Nijkleaster te Jorwert.
Nijkleaster-pastor Saskia Leene heet alle gasten hartelijk welkom en geeft achtereenvolgens kort het woord aan:
Nijkleaster-workshops 'Yn Petear'
Van 15.00-16.00 uur gaan we in vier subgroepen uiteen, naar buiten, naar de Jorwerter herberg, op de Ferdjipping, of in het koor van de kloosterkerk. Een uur lang gaan we in de volgende vier subgroepen met elkaar in gesprek ('yn petear'):
Nijkleaster-viering
Om vier uur vanmiddag begint de plenaire slotviering in de Sint-Radboudkerk onder leiding van dominee Hinne Wagenaar.
Onder muzikale begeleiding van pianist Geert van der Heide zingen we mooie liederen zoals 'Bless the Lord', 'Nim my, sa't ik bin' en 'Laudate omnes gentes'.
Na de lezing van Psalm 84 in de bewerking van dichter Huub Oosterhuis, en het lezen van vers 19 uit de Brief van Jacobus I volgt een korte meditatie over dat de mens zich moet haasten om te luisteren en traag moet zijn om te spreken:
Tijdens het elkaar toezingen van de slotzang van 'An Irish Blessing' danst Henneke Nauta, en zingen wij de bede van Saint Patrick:
Yn neipetear
Gedurende het laatste uur is er volop tijd om weer met elkaar 'yn petear' te gaan, onder het genot van een 'Tsjerkebier' uit Easterwierrum, een hapje boerenkaas van de kaasboerderij van Jorwert, en van de overige hapjes en drankjes.
Rond het avonduur gaat iedereen weer huiswaarts. Bij aankomst aan het begin van de middag volgden wij de meerkleurige linten langs het kerkpad naar binnen, en bij vertrek in het duister volgen wij het lichtend spoor van de lichtjes langs het kerkpad, vanuit de kerk het dorp in, terug naar huis.
 |
| Dans van Henneke Nauta tijdens het zingen van 'An Irish Blessing' |
6e Jierdei fan Nijkleaster
De zesde (ver)Jaardag van Stifting Nijkleaster wordt vanmiddag gevierd in een goed gevulde Sint-Radboudkerk, de kloosterkerk van Nijkleaster te Jorwert.
Nijkleaster-pastor Saskia Leene heet alle gasten hartelijk welkom en geeft achtereenvolgens kort het woord aan:
- Henk Kroes, die een oproep doet aan alle lokale kerkgemeenten in Fryslân en daarbuiten om een aanmerkelijke financiële bijdrage te leveren aan de realisatie van het kloostergebouw in oprichting. Veel kerkelijke gemeenten beschikken over ruime financiële middelen, waarmee zij deze Friese pioniersplek van een nieuw klooster in Fryslân mogelijk kunnen maken, dus, zij kunnen - aldus Henk Kroes - bij Nijkleaster "mei dea jild in libbene tsjerke meitsje".
- Jeltje Koopman, die vertelt dat de kerkelijke gemeenten Westerwert en Mantgum binnenkort over gaan tot een volledige fusie, waarin Nijkleaster een plaats krijgt, om in een nog nader te kiezen vorm een nieuwe gemeenschap te stichten, waarin kerk en klooster samen een eenheid zullen vormen.
- Willemien Keuning onthult een tafel vol veelkleurige Nijkleaster-klotsen, fraai gehaakte mutsen met Nijkleaster-merktekentje, gemaakt door Nijkleaster-vrijwilligers, en te koop voor iedereen die hiermee financieel en qua promotie een steentje wil bijdragen aan de verdere uitbouw van Nijkleaster.
- Sietske Visser introduceert de vier workshops waar we het komende uur aan kunnen deelnemen.
Nijkleaster-workshops 'Yn Petear'
Van 15.00-16.00 uur gaan we in vier subgroepen uiteen, naar buiten, naar de Jorwerter herberg, op de Ferdjipping, of in het koor van de kloosterkerk. Een uur lang gaan we in de volgende vier subgroepen met elkaar in gesprek ('yn petear'):
- Een groep gaat tijdens een Kleasterkuier wandelend met elkaar in gesprek in het buitengebied van Jorwert;
- Een tweede groep deelnemers gaat in Café 'Het Wapen van Baarderadeel' in gesprek met een groep Kleasterlingen, die zich al geruime tijd met elkaar oriënteren op het als kloosterling intreden in het nieuw te bouwen klooster tussen Jorwert en Hilaard.
- De derde groep gaat in de bovenzaal van de kloosterkerk op de 'Ferdjipping' met elkaar in gesprek over de zaken die het stichtingsbestuur van Nijkleaster momenteel bezig houden. Bestuurders geven in dit gesprek antwoord op alle vragen die belangstellenden stellen, om meer te weten te komen over de koers van Nijkleaster in de komende jaren.
- De vierde groep blijft in de kerkzaal achter, om met Nijkleaster-pionierspredikant Hinne Wagenaar in gesprek te gaan over het boek 'Zalige Eenvoud', dat hij momenteel schrijft over de Zaligsprekingen in de Bijbel.
Nijkleaster-viering
Om vier uur vanmiddag begint de plenaire slotviering in de Sint-Radboudkerk onder leiding van dominee Hinne Wagenaar.
Onder muzikale begeleiding van pianist Geert van der Heide zingen we mooie liederen zoals 'Bless the Lord', 'Nim my, sa't ik bin' en 'Laudate omnes gentes'.
Na de lezing van Psalm 84 in de bewerking van dichter Huub Oosterhuis, en het lezen van vers 19 uit de Brief van Jacobus I volgt een korte meditatie over dat de mens zich moet haasten om te luisteren en traag moet zijn om te spreken:
"Hark ris, leave bruorren:
Lit elkenien gau ree wêze om te harkjen,
mar net hastich om te praten
en ek net daliks lilk wurde."
Na een lang moment van stilte zingen we, waaronder in wisselzang ook de Gezongen Gebeden.Tijdens het elkaar toezingen van de slotzang van 'An Irish Blessing' danst Henneke Nauta, en zingen wij de bede van Saint Patrick:
"Dat it paad op dy takomt en de wyn de goede kant útwaait.
Dat de sinne blier dyn antlit beskynt, de rein dyn lannen myld bedript.
En oan't wy elkoar wer moetsje, oan't wy elkoar wer moetsje,
meist burgen wêze yn de palm fan Gods hân".
Yn neipetear
Gedurende het laatste uur is er volop tijd om weer met elkaar 'yn petear' te gaan, onder het genot van een 'Tsjerkebier' uit Easterwierrum, een hapje boerenkaas van de kaasboerderij van Jorwert, en van de overige hapjes en drankjes.
Rond het avonduur gaat iedereen weer huiswaarts. Bij aankomst aan het begin van de middag volgden wij de meerkleurige linten langs het kerkpad naar binnen, en bij vertrek in het duister volgen wij het lichtend spoor van de lichtjes langs het kerkpad, vanuit de kerk het dorp in, terug naar huis.
zaterdag 27 oktober 2018
Pelgrims in Feinsum op doorreis op het Jabikspaad
Zaterdagmiddag 27 oktober 2018
Go Camino @ Jabikspaad
Aan het eind van de middag komt er een groepje wandelaars de Feinsumer Brêge over in de richting van Feinsum. Ze wandelen naar onze Refugio Ultreia Feinsum, en daar heten Durkje en ik onze vijf gasten hartelijk welkom. Het is een groep pelgrims, bestaande uit Nederlandse en Belgisch-Vlaamse wandelaars, die onder leiding van de Belgische camino-gids Elvira Rog vanmorgen bij de Jacobshoeve en bij De Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie zijn begonnen aan hun eerste wandeldag op het Jabikspaad, op de Nederlands-Friese aanlooproute van het ruim 3.300 kilometer lange pelgrimspad naar het Spaanse Santiago de Compostela.
Stempelen in Sint-Jacobiparochie, Zwarte Haan, Oude Bildtzijl en Mariëngaard
Het is een prachtige najaarswandeldag met slechts een enkel regenbuitje en doorgaans mooie zonnige perioden; een dag waarop ze een koffiepauze genoten in Zwarte Haan aan de Waddenzee en ze na de wandeling over de Waddenzeedijk een pauze hadden in het Grauwe Paard in Oude Bildtzijl.
Met de vier mooie eerste Jabikspaad-stempels in hun pelgrimspas komen ze dan aan in Feinsum, waar ze in onze woonkamer een uurtje kunnen bijkomen van de eerste 21 wandelkilometers van vandaag.
Na een eerste kennismaking krijgen ze thee met een zoete lekkernij, en ook een pelgrimsstempel van onze Refugio Ultreia Feinsum, als vijfde pelgrimsstempel in hun stempelkaart.
Maar eerst was er natuurlijk tijd voor de traditionele pelgrimsgroepsfoto.
Buen Camino!
Twee gast-leden van deze pelgrimsgroep hebben al pelgrimservaring op de Camino Portugués, dus in het gesprek aan tafel dat we voeren, vertellen we iets nieuws aan de beginnende pelgrims en praten we over herkenbare zaken voor de meer ervaren pelgrims.
Dan komt tegen het avonduur het moment om afscheid te nemen, want de groep gaat vanuit Feinsum nog de laatste twee kilometers stappen naar Stiens, waar zal worden genoten van een warme maaltijd en waar de nacht zal worden doorgebracht in een Stienser 'Bêd & Brochje'. En morgen gaan ze dan vanuit Stiens weer opnieuw het Jabikspaad op, richting Leeuwarden.
We wensen deze gezellige groep pelgrims een 'Buen Camino' in ons mooie Fryslân.
 |
| Nederlands-Vlaamse pelgrimsgroep bezoekt Refugio Ultreia Feinsum |
Go Camino @ Jabikspaad
Aan het eind van de middag komt er een groepje wandelaars de Feinsumer Brêge over in de richting van Feinsum. Ze wandelen naar onze Refugio Ultreia Feinsum, en daar heten Durkje en ik onze vijf gasten hartelijk welkom. Het is een groep pelgrims, bestaande uit Nederlandse en Belgisch-Vlaamse wandelaars, die onder leiding van de Belgische camino-gids Elvira Rog vanmorgen bij de Jacobshoeve en bij De Groate Kerk te Sint-Jacobiparochie zijn begonnen aan hun eerste wandeldag op het Jabikspaad, op de Nederlands-Friese aanlooproute van het ruim 3.300 kilometer lange pelgrimspad naar het Spaanse Santiago de Compostela.
Stempelen in Sint-Jacobiparochie, Zwarte Haan, Oude Bildtzijl en Mariëngaard
Het is een prachtige najaarswandeldag met slechts een enkel regenbuitje en doorgaans mooie zonnige perioden; een dag waarop ze een koffiepauze genoten in Zwarte Haan aan de Waddenzee en ze na de wandeling over de Waddenzeedijk een pauze hadden in het Grauwe Paard in Oude Bildtzijl.
Met de vier mooie eerste Jabikspaad-stempels in hun pelgrimspas komen ze dan aan in Feinsum, waar ze in onze woonkamer een uurtje kunnen bijkomen van de eerste 21 wandelkilometers van vandaag.
Na een eerste kennismaking krijgen ze thee met een zoete lekkernij, en ook een pelgrimsstempel van onze Refugio Ultreia Feinsum, als vijfde pelgrimsstempel in hun stempelkaart.
Maar eerst was er natuurlijk tijd voor de traditionele pelgrimsgroepsfoto.
Buen Camino!
Twee gast-leden van deze pelgrimsgroep hebben al pelgrimservaring op de Camino Portugués, dus in het gesprek aan tafel dat we voeren, vertellen we iets nieuws aan de beginnende pelgrims en praten we over herkenbare zaken voor de meer ervaren pelgrims.
Dan komt tegen het avonduur het moment om afscheid te nemen, want de groep gaat vanuit Feinsum nog de laatste twee kilometers stappen naar Stiens, waar zal worden genoten van een warme maaltijd en waar de nacht zal worden doorgebracht in een Stienser 'Bêd & Brochje'. En morgen gaan ze dan vanuit Stiens weer opnieuw het Jabikspaad op, richting Leeuwarden.
We wensen deze gezellige groep pelgrims een 'Buen Camino' in ons mooie Fryslân.
Bloeiende Bildtse velden
Zaterdag 27 oktober 2018
Kleurenpalet in de herfst
Wie momenteel door het Noordfriese kleigebied reist, ziet een grote verscheidenheid op de akkers.
Op sommige akkers is al geoogst, waarbij je kunt denken aan graan, aardappelen, snijmaïs en suikerbieten.
Maar er zijn ook nog akkers waar bijvoorbeeld de aardappelen en de suikerbieten nog van het land moeten worden gehaald.
En hier en daar staan zelfs nog akkers in bloei, in geel of in meerdere kleuren, zoals hier vanmiddag langs de Monnikebildtslaan tussen Oude-Bildtzijl en Feinsum.
 |
| Bloeiende akker aan de Monnikebildtslaan |
Kleurenpalet in de herfst
Wie momenteel door het Noordfriese kleigebied reist, ziet een grote verscheidenheid op de akkers.
Op sommige akkers is al geoogst, waarbij je kunt denken aan graan, aardappelen, snijmaïs en suikerbieten.
Maar er zijn ook nog akkers waar bijvoorbeeld de aardappelen en de suikerbieten nog van het land moeten worden gehaald.
En hier en daar staan zelfs nog akkers in bloei, in geel of in meerdere kleuren, zoals hier vanmiddag langs de Monnikebildtslaan tussen Oude-Bildtzijl en Feinsum.
vrijdag 26 oktober 2018
Herfst in het grasveld
Vrijdag 26 oktober 2018
Tekenen van herfst in Noord-Brabant
Tijdens onze vier pelgrimage-dagen van eerder deze week op het Pelgrimspad tussen 's-Hertogenbosch en Heeze hebben we regelmatig in bijvoorbeeld de bossen en op de heidevelden heel prominent tekenen van herfst in de natuur gezien. Nagenoeg kale bomen, bomen met nog prachtig gekleurde bladeren, grote hoeveelheden afgevallen bladeren, en diverse soorten paddenstoelen lieten er geen misverstand over bestaan: we zitten midden in de herfst.
Paddenstoelen in het Friese gras
Maar niet alleen in Brabant worden de paddenstoelen gevonden. Ook in Fryslân kan de oplettende passant op veel plaatsen prachtige paddenstoelen vinden.
Ook bij ons in de tuin steken af en toe enkele paddenstoelen hun koppen boven het gras. Kennelijk zit er onder onze grasmat nog zoveel natuurlijk materiaal waarop paddenstoelen goed gedijen. Ze zijn de mooie, verschillend gekleurde herfsttekenen in het omringende groene gras.
 |
| Paddenstoelen in het grasveld in Feinsum |
Tekenen van herfst in Noord-Brabant
Tijdens onze vier pelgrimage-dagen van eerder deze week op het Pelgrimspad tussen 's-Hertogenbosch en Heeze hebben we regelmatig in bijvoorbeeld de bossen en op de heidevelden heel prominent tekenen van herfst in de natuur gezien. Nagenoeg kale bomen, bomen met nog prachtig gekleurde bladeren, grote hoeveelheden afgevallen bladeren, en diverse soorten paddenstoelen lieten er geen misverstand over bestaan: we zitten midden in de herfst.
Paddenstoelen in het Friese gras
Maar niet alleen in Brabant worden de paddenstoelen gevonden. Ook in Fryslân kan de oplettende passant op veel plaatsen prachtige paddenstoelen vinden.
Ook bij ons in de tuin steken af en toe enkele paddenstoelen hun koppen boven het gras. Kennelijk zit er onder onze grasmat nog zoveel natuurlijk materiaal waarop paddenstoelen goed gedijen. Ze zijn de mooie, verschillend gekleurde herfsttekenen in het omringende groene gras.
donderdag 25 oktober 2018
Pelgrimeren van Valkenswaard naar Heeze
Donderdag 25 oktober 2018
Pelgrimeren van Nederland naar Spanje
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waarvan we vandaag de vierde en laatste dag van een eerste vierdaagse wandeling door Noord-Brabant zullen lopen, van Valkenswaard naar Heeze, onze twaalfde etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Vessem
Om 8.00 uur staan we op, en om 8.30 uur zitten we aan het ontbijt in de eetzaal van Bosherberg 'Harba Lorifa' in Valkenswaard. Daarna nemen we bij de receptie afscheid van de medewerkers van dit hostel en dan wandelen we terug naar het kruispunt waar we gisteren onze etappe beëindigden. Om 9.30 uur begint hier onze etappe van vandaag, over een vrij korte afstand van 12 kilometer. Deze dagetappe is korter dan voor ons te doen gebruikelijk, omdat we vandaag weer met de trein terug willen naar huis, en vandaag passeren we op het Pelgrimspad het NS-station van Heeze. Pas bijna 100 kilometer verder dan Heeze zullen we op dit lange afstandspad weer een volgend NS-station passeren, dus we hebben er voor gekozen om dan vandaag maar een iets kortere route te lopen en vanuit Heeze weer naar Fryslân terug te keren.
Over de Groote Heide naar Heeze
Langs de Eindhovenseweg lopen we tot aan de Treeswijkhoeve, waar we het bos in wandelen. Vlak nadat we bij de bosrand het meanderende riviertje Tongelreep zijn overgestoken, lopen we het buurtschap Achtereind binnen, bestaande uit enkele bij elkaar in de buurt gebouwde boerderijen. Daarna gaan we het bos van de Groote Heide in en passeren we het grote Meeuwven. Langs de Hut van Mie Peels volgen we de doorgaande weg omhoog om dan de A2 over te steken.
De route gaat dan verder door het bos van de Groote Heide, dat momenteel in pracht en praal staat met alle herfstkleuren, en met hier en daar mooie paddenstoelen langs het pad. We lopen door het bos, langs de bosrand op de grens van bos en weilanden en komen dan vijf kilometer voorbij Achtereind op de lange brede en onverharde Huisvenseweg, die we door het bos verder volgen.
In een aftakking van deze weg buigen we af naar Heeze. In Heeze wandelen we door de woonstraten naar het NS-station, vanwaar we de trein van 12:03 uur nemen, om dan via overstappen in Eindhoven en Utrecht weer terug te rijden naar Leeuwarden en tenslotte met de bus naar Feinsum.
Herfstwandelvierdaagse
In de afgelopen vier dagen van onze herfstvakantie hebben we het traject van 's-Hertogenbosch naar Heeze gelopen over het Pelgrimspad richting Maastricht en Visé.
In de eerste drie dagen hebben we af en toe enkele zonnige perioden gehad, maar vandaag zaten die er niet in. Het is vandaag niet koud, het waait nauwelijks, en slechts heel even merken we dat de zon het probeert om door het lokaal iets dunnere wolkendek te komen, wat uiteindelijk niet lukt. Toch zijn we bijzonder tevreden over het mooie herfstweer dat we in de afgelopen vier dagen hebben gehad. We konden alle vier dagen zonder regenkleding lopen, en de temperatuur was zo hoog dat een jas niet nodig was. In deze vier wandeldagen hebben we totaal 85 kilometer gelopen, dus we hebben nog 250 -/- 85 = 165 kilometer te gaan tot aan het eindpunt van deze Nederlandse pelgrimsroute, tot in het Belgische Visé.
 |
| De Groote Heide in kleurrijke herfsttooi |
Pelgrimspad van Amsterdam naar Visé
Pelgrimspad 2 van ’s-Hertogenbosch naar Visé
Van Valkenswaard naar Heeze
Donderdag 25 oktober 2018 – 12 km
Dag 12: 275,6 – 287,6 km
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waarvan we vandaag de vierde en laatste dag van een eerste vierdaagse wandeling door Noord-Brabant zullen lopen, van Valkenswaard naar Heeze, onze twaalfde etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Vessem
Om 8.00 uur staan we op, en om 8.30 uur zitten we aan het ontbijt in de eetzaal van Bosherberg 'Harba Lorifa' in Valkenswaard. Daarna nemen we bij de receptie afscheid van de medewerkers van dit hostel en dan wandelen we terug naar het kruispunt waar we gisteren onze etappe beëindigden. Om 9.30 uur begint hier onze etappe van vandaag, over een vrij korte afstand van 12 kilometer. Deze dagetappe is korter dan voor ons te doen gebruikelijk, omdat we vandaag weer met de trein terug willen naar huis, en vandaag passeren we op het Pelgrimspad het NS-station van Heeze. Pas bijna 100 kilometer verder dan Heeze zullen we op dit lange afstandspad weer een volgend NS-station passeren, dus we hebben er voor gekozen om dan vandaag maar een iets kortere route te lopen en vanuit Heeze weer naar Fryslân terug te keren.
Over de Groote Heide naar Heeze
Langs de Eindhovenseweg lopen we tot aan de Treeswijkhoeve, waar we het bos in wandelen. Vlak nadat we bij de bosrand het meanderende riviertje Tongelreep zijn overgestoken, lopen we het buurtschap Achtereind binnen, bestaande uit enkele bij elkaar in de buurt gebouwde boerderijen. Daarna gaan we het bos van de Groote Heide in en passeren we het grote Meeuwven. Langs de Hut van Mie Peels volgen we de doorgaande weg omhoog om dan de A2 over te steken.
 |
| Groote Heide |
In een aftakking van deze weg buigen we af naar Heeze. In Heeze wandelen we door de woonstraten naar het NS-station, vanwaar we de trein van 12:03 uur nemen, om dan via overstappen in Eindhoven en Utrecht weer terug te rijden naar Leeuwarden en tenslotte met de bus naar Feinsum.
Herfstwandelvierdaagse
In de afgelopen vier dagen van onze herfstvakantie hebben we het traject van 's-Hertogenbosch naar Heeze gelopen over het Pelgrimspad richting Maastricht en Visé.
In de eerste drie dagen hebben we af en toe enkele zonnige perioden gehad, maar vandaag zaten die er niet in. Het is vandaag niet koud, het waait nauwelijks, en slechts heel even merken we dat de zon het probeert om door het lokaal iets dunnere wolkendek te komen, wat uiteindelijk niet lukt. Toch zijn we bijzonder tevreden over het mooie herfstweer dat we in de afgelopen vier dagen hebben gehad. We konden alle vier dagen zonder regenkleding lopen, en de temperatuur was zo hoog dat een jas niet nodig was. In deze vier wandeldagen hebben we totaal 85 kilometer gelopen, dus we hebben nog 250 -/- 85 = 165 kilometer te gaan tot aan het eindpunt van deze Nederlandse pelgrimsroute, tot in het Belgische Visé.
Pelgrimeren van Vessem naar Valkenswaard
Woensdag 24 oktober 2018
 |
| Op een bospad in het bos van de Wolfhoeksche Heide |
Pelgrimspad van Amsterdam naar Visé
Pelgrimspad 2 van ’s-Hertogenbosch naar Visé
Van Vessem naar Valkenswaard
Woensdag
24 oktober 2018 – 22 km.Dag 11: 253,6 – 275,6 km
Pelgrimeren van Nederland naar Spanje
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waarvan we vandaag de derde dag van een eerste vierdaagse wandeling door Noord-Brabant zullen lopen, van Vessem naar Valkenswaard, onze elfde etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Vessem, overnachtingsplaats voor pelgrims
Om 7.15 uur staan we op, en als wij boven bezig zijn om ons klaar te maken voor vertrek, zijn onze hospitalera’s Jolanda en Adrie van Pelgrimshoeve Kafarnaïm te Vessem beneden bezig om het ontbijt voor ons klaar te zetten op tafel. Om 8:00 uur ontbijten we met zijn vieren. Adrie sluit ons ontbijt af met de lezing van de dagtekst ter overdenking, geschreven door dichter-dominee Hans Bouma.
Om 8:45 uur nemen we afscheid van onze gastvrouw Jolanda en onze gastheer Adrie, en verlaten we na een aangenaam verblijf deze mooie overnachtingslocatie voor pelgrims.
Eerst lopen we naar de plaatselijke supermarkt, waar we de nodige boodschappen voor vandaag halen, en daarna lopen we weer langs Pelgrimshoeve Kafarnaüm om naast de kerk van Vessem onze tocht te vervolgen vanwaar we gisteren onze etappe beëindigden.
Via Halfmijl naar Knegsel
We verlaten Vessem aan de oostzijde, en merken daar dat onze wandelgids enigszins gedateerd is, want op de plek waar de beschrijving en de routekaart ons linksaf zouden laten gaan, wijst de routemarkering ons naar rechts. In vertrouwen dat het dan ook wel goed zal komen, volgen we de wit-rode wegwijzers rechtsaf, die ons door het bos bij Maaskant en over een karrenspoor tussen de velden door naar Halfmijl voeren. Een mooi alternatief traject.
 |
| Zandpad richting Halfmijl |
Steensel en Riethoven
We lopen dus direct door, en gaan dan door de Wolfhoeksche Heide verder, over lange rechte bospaden.
Nadat we de A67 zijn overgestoken, komen bij de rand van de bebouwde kom van Steensel langs de Mariakapel van Steensel, die we bezoeken.
Daarna wandelen we Steensel binnen, en vinden op de grote kruising van Steensel tegenover de classic car-garage het hotel van Steensel, dat is geopend, waar we dus onze koffiepauze kunnen hebben.
Na de koffie gaan we ten zuidoosten van Steensel het bos weer in. Daar passeren we een man die ook de Pelgrimsroute loopt, die we later op de dag nog enkele malen ontmoeten. We steken de rivier de Run over en lopen dan door naar het dorpje Riethoven, waar we een rustpauze inlassen op een gammel houten bankje, waarop we nog net wel met zijn tweeën kunnen zitten.
We hebben nu ruim dertien kilometer gelopen. Tijdens ons vertrek vanuit Vessem motregende het heel licht. Toen we Steensel binnen wandelden, brak de zon even door. En de rest van de dag is het bewolkt, met af en toe een heel klein beetje neerslag; bijna niet noemenswaard.
Door Timmereind naar Loon
Voorbij Riethoven ploegen we ons krachtig door het mulle zand van de kilometers lange zandpaden door het bos van Eindersheide en over de karrensporen tussen de velden door van Broekhovensche Velden. We lopen nog steeds door de Brabantse Kempen.
Bij De Valmolen van Valmolenbrug - net voorbij de camping - steken we de rivier de Dommel over, om vervolgens over het fietspad en een breed steengruispad naar het buurtschap Timmereind te lopen.
Direct na Timmereind wandelen we de karakteristieke driehoekige dorpsbrink van het dorpje Loon op en over.
Naar de bosherberg van Valkenswaard
Dan beginnen we aan het laatste deel van onze dagetappe. Via het zandpad van de Merenstraat lopen we door het bos tot aan de Meertjesven. Daar ontmoeten we een man en een vrouw. Zij ziet aan onze herkenbare symbolen dat we pelgrimeren; ze spreekt ons aan en vertelt dat zij net weer terug is vanuit Spanje, waar ze in de afgelopen weken de Camino Franchés individueel heeft gelopen van Pamplona naar Santiago de Compostela.
Na dit gesprek lopen we naar Valkenswaard, over de verhoogde voormalige tramspoorbaan, die nu een geasfalteerd snelfietspad is.
In Valkenswaard aangekomen, verlaten we het Pelgrimspad, om naar Bosherberg 'Harba Lorifa' te lopen, dat nu is gevestigd in de voormalige jeugdherberg van Valkenswaard.
Nadat we ons hebben geïnstalleerd in dit hostel en we ons hebben gedoucht, wandelen we Valkenswaard in, waar we op zoek gaan naar een horecagelegenheid, en we de avondmaaltijd nuttigen bij 'Bamboo Inn'. Daarna wandelen we weer terug naar het hostel, waar we ons klaarmaken voor de nacht(rust).
 |
| In de slaapzaal van het hostel |
Pelgrimeren van Haaren naar Vessem
Dinsdag 23 oktober 2018
Pelgrimspad van Amsterdam naar Visé
Pelgrimspad 2 van ’s-Hertogenbosch naar Visé
Van Haaren naar Vessem
Dinsdag 23 oktober 2018 – 31 km.
Dag 10: 222,6 – 253,6 km
Pelgrimeren van Nederland naar Spanje
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waarvan we vandaag de tweede dag van een eerste vierdaagse wandeling door Noord-Brabant zullen lopen, van Haaren naar Vessem, onze tiende etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Na ’t Eind
Om 7.15 uur staan we op, en om 8:00 uur brengt onze gastvrouw van Bed & Breakfast 'D’n Deel' aan het Eind te Haaren ons ontbijt, waarmee we een stevige bodem kunnen leggen voor onze 31 kilometer lange etappe van vandaag. Om 8:45 uur nemen we afscheid van mevrouw Van Pinxteren en verlaten we onze overnachtingslocatie, om dan door Haaren eerst weer naar de plek te gaan aan de rand van het dorp, waar we gisteren onze etappe beëindigden.
Buiten Haaren lopen we over de lange oprijlaan naar Kasteel Nemerlaer. Net voorbij het kasteel steken we via een brug eerst het riviertje de Nemer over, en al vrij snel daarna ook de Essche Stroom.
Ter hoogte van het bosperceel De Posthoorn kruisen we een spoorlijn in zuidelijke richting.
Door Kampina naar Spoordonk
De Posthoornse Weg volgen we totdat we het bos van de Belversche Bergen in kunnen lopen. Daar steken we het riviertje de Rosep over, en verderop in het bosgebied lopen we om de Belversven heen. We komen nu in het prachtige natuurreservaat van Kampina, met veel heide en heidevennen, waaronder ook de Brandven.
Kampina gaat over in Achtersche Hoeven, en dan lopen we naar het riviertje de Beerze, dat we oversteken via een stuw en brug. Door het bos lopen we in zuidelijke richting naar het Dal van de Beerze, een uitgestrekt open landschap waar de Beerze sterk meanderend doorheen loopt. Enkele honderden luidruchtige ganzen fourageren hier in het Dal van de Beerze. We volgen de loop van de Beerze, en komen dan bij de Viermannekesbrug, waar we de Beerze moeten oversteken. Een auto met aanhanger met daarop een grote zaagtafel stopt naast ons, en de chauffeur vertelt ons even later dat hij met zijn echtgenote dit Pelgrimspad twintig jaar geleden ook heeft gelopen.
Daarna volgt aan de overzijde van de Beerze een mooi voetpad langs de rivier, waar we onderweg ook drie andere wandelaars ontmoeten. Dit pad brengt ons naar het dorp Spoordonk, dat we via een brug over een stuw binnenlopen bij de Spoordonkse Watermolen. Op de wandelkaart hadden we gezien dat hier ook een horecagelegenheid is, maar als we bij de Watermolen komen, blijkt die vandaag gesloten te zijn, ondanks het feit dat het bord op de deur aangeeft dat hij wel open zou moeten zijn. Hier en verderop in het dorp lukt het niet om een kop koffie te drinken, dus we wandelen verder door het dorp naar de rand van de bebouwde kom.
Over het landgoed Baest naar Middelbeers
Het is vandaag bewolkt, met af en toe een stevige wind, en nu en dan ook afgewisseld met aangenaam zonnige perioden.
Via de Beerse Veld gaan we eerst naar het viaduct Lubberstraat, waarmee we de tamelijk drukke A58 oversteken.
Dan lopen we naar de Kapel De Heilige Eik, waar we onze eerste rustpauze nemen voor enkele broodjes en wat drinken. Deze bijzondere open kapel wordt goed bezocht; gedurende ons bezoek aan de kapel door vier dames en een wielrenner. Langs de kruiswegstatie in het bos lopen we richting Groene Woud, waar we afbuigen in zuidelijke richting, om dan het brede Wilhelminakanaal over te steken.
Aan de overzijde van het kanaal gaan we verder langs het Kanaal van de Beerze, dat grotendeels droog ligt van de grote droogte van afgelopen zomer. Wel heel bijzonder om van zo’n kanaal alleen de droge bedding te zien als je langs dit kanaal loopt. Maar het zijn in dit gebied niet alleen de waterlopen; ook enkele vennen die we vandaag passeren, liggen geheel droog.
We lopen nu – ook ter hoogte van de Theresiakapel – door het uitgestrekte Landgoed Baest, dat meer dan 370 hectare omvat.
Voorbij dit landgoed arriveren we in Middelbeers. We komen in Middelbeers langs een tuin, waarin een grote richtingwijzer staat met kilometeraanduidingen tot aan Amsterdam, Maastricht en Santiago de Compostela. In het centrum van Middelbeers vinden we een horecagelegenheid waar we op het terras wèl een kop koffie kunnen drinken, dus het is ons ook vandaag toch wel weer gelukt om een kop koffie te scoren.
Over de Landschotse Heide naar Vessem
Ten zuiden van Middelbeers wandelen we het bos van de Burgerwal in, om iets verderop bij de Kuikeindsche Heide uit te komen. Het eerste wat we daar zien, is een geheel drooggevallen Wit Hollandven. Verderop ligt ook het Kromven geheel droog. We steken dit heideveld over en komen dan op de Landschotsche Heide. Via het zandpad van Landschot gaan we verder richting Vessem, onze bestemming voor vandaag.
Na 31 kilometer arriveren we in Vessem bij de Jacobushoeve, waar we naar binnen gaan. Een mevrouw komt al snel naar buiten om ons welkom te heten. Ze vertelt dat ze ooit in de bus naar Santiago de Compostela is gereisd, en net een boek heeft gekocht over de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Binnen word ik aangesproken door een vrouw die ons Fries vlagje heeft gezien, en ze vertelt dat ze van origine uit het Friese Easterwierrum komt, en dat haar broer straks op tv komt in het programma ‘Mijn Pelgrimspad’ van Annemiek Schrijver. Ze reageert heel verrast als ze van ons hoort dat Durkje en ik op 4 december 2018 ook op de tv zullen komen met dit programma van Annemiek Schrijver op NPO2. Wel heel toevallig zo.
Pelgrimshoeve Kafarnaüm in Vessem
Omdat de Jacobushoeve al om 16.00 uur sluit, verlaten we deze hoeve, om dan door Vessem door te lopen naar de Pelgrimshoeve Kafarnaüm, waar we vannacht zullen overnachten.
Binnen worden we hartelijk verwelkomd door Jolanda en Adrie, die als hospitalera’s van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob onze gastvrouw en gastheer zullen zijn tijdens ons verblijf in deze pelgrimshoeve.
In de woonkamer drinken we samen koffie en maken we nader kennis met elkaar. Daarna wijzen ze onze slaapplek voor de komende nacht, en kunnen we even lekker douchen. Om 18.30 uur staat er een heerlijke driegangenmaaltijd voor ons klaar, waarvan we met zijn vieren genieten, onderwijl van alles aan elkaar vertellend over onder andere onze pelgrimservaringen.
Na de maaltijd schrijf ik dit verslag van de wandeldag, en daarna drinken we met zijn vieren beneden in de woonkamer nog gezellig een kop thee. Ook hier en nu blijkt maar weer hoeveel mooie zaken pelgrims elkaar hebben te vertellen over hun pelgrimages, op de fiets of wandelend.
We gaan de nacht in met een welverdiende nachtrust, na de 31 kilometers die we vandaag met volle bepakking, met goede moed en doorzettingsvermogen op deze prachtige pelgrimsdag hebben volbracht.
 |
| Aankomst bij de Pelgrimshoeve Kafarnaüm in Vessem |
Pelgrimspad van Amsterdam naar Visé
Pelgrimspad 2 van ’s-Hertogenbosch naar Visé
Van Haaren naar Vessem
Dinsdag 23 oktober 2018 – 31 km.
Dag 10: 222,6 – 253,6 km
Pelgrimeren van Nederland naar Spanje
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waarvan we vandaag de tweede dag van een eerste vierdaagse wandeling door Noord-Brabant zullen lopen, van Haaren naar Vessem, onze tiende etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Na ’t Eind
Om 7.15 uur staan we op, en om 8:00 uur brengt onze gastvrouw van Bed & Breakfast 'D’n Deel' aan het Eind te Haaren ons ontbijt, waarmee we een stevige bodem kunnen leggen voor onze 31 kilometer lange etappe van vandaag. Om 8:45 uur nemen we afscheid van mevrouw Van Pinxteren en verlaten we onze overnachtingslocatie, om dan door Haaren eerst weer naar de plek te gaan aan de rand van het dorp, waar we gisteren onze etappe beëindigden.
Buiten Haaren lopen we over de lange oprijlaan naar Kasteel Nemerlaer. Net voorbij het kasteel steken we via een brug eerst het riviertje de Nemer over, en al vrij snel daarna ook de Essche Stroom.
Ter hoogte van het bosperceel De Posthoorn kruisen we een spoorlijn in zuidelijke richting.
Door Kampina naar Spoordonk
De Posthoornse Weg volgen we totdat we het bos van de Belversche Bergen in kunnen lopen. Daar steken we het riviertje de Rosep over, en verderop in het bosgebied lopen we om de Belversven heen. We komen nu in het prachtige natuurreservaat van Kampina, met veel heide en heidevennen, waaronder ook de Brandven.
Kampina gaat over in Achtersche Hoeven, en dan lopen we naar het riviertje de Beerze, dat we oversteken via een stuw en brug. Door het bos lopen we in zuidelijke richting naar het Dal van de Beerze, een uitgestrekt open landschap waar de Beerze sterk meanderend doorheen loopt. Enkele honderden luidruchtige ganzen fourageren hier in het Dal van de Beerze. We volgen de loop van de Beerze, en komen dan bij de Viermannekesbrug, waar we de Beerze moeten oversteken. Een auto met aanhanger met daarop een grote zaagtafel stopt naast ons, en de chauffeur vertelt ons even later dat hij met zijn echtgenote dit Pelgrimspad twintig jaar geleden ook heeft gelopen.
Daarna volgt aan de overzijde van de Beerze een mooi voetpad langs de rivier, waar we onderweg ook drie andere wandelaars ontmoeten. Dit pad brengt ons naar het dorp Spoordonk, dat we via een brug over een stuw binnenlopen bij de Spoordonkse Watermolen. Op de wandelkaart hadden we gezien dat hier ook een horecagelegenheid is, maar als we bij de Watermolen komen, blijkt die vandaag gesloten te zijn, ondanks het feit dat het bord op de deur aangeeft dat hij wel open zou moeten zijn. Hier en verderop in het dorp lukt het niet om een kop koffie te drinken, dus we wandelen verder door het dorp naar de rand van de bebouwde kom.
Over het landgoed Baest naar Middelbeers
Het is vandaag bewolkt, met af en toe een stevige wind, en nu en dan ook afgewisseld met aangenaam zonnige perioden.
Via de Beerse Veld gaan we eerst naar het viaduct Lubberstraat, waarmee we de tamelijk drukke A58 oversteken.
Dan lopen we naar de Kapel De Heilige Eik, waar we onze eerste rustpauze nemen voor enkele broodjes en wat drinken. Deze bijzondere open kapel wordt goed bezocht; gedurende ons bezoek aan de kapel door vier dames en een wielrenner. Langs de kruiswegstatie in het bos lopen we richting Groene Woud, waar we afbuigen in zuidelijke richting, om dan het brede Wilhelminakanaal over te steken.
Aan de overzijde van het kanaal gaan we verder langs het Kanaal van de Beerze, dat grotendeels droog ligt van de grote droogte van afgelopen zomer. Wel heel bijzonder om van zo’n kanaal alleen de droge bedding te zien als je langs dit kanaal loopt. Maar het zijn in dit gebied niet alleen de waterlopen; ook enkele vennen die we vandaag passeren, liggen geheel droog.
We lopen nu – ook ter hoogte van de Theresiakapel – door het uitgestrekte Landgoed Baest, dat meer dan 370 hectare omvat.
Voorbij dit landgoed arriveren we in Middelbeers. We komen in Middelbeers langs een tuin, waarin een grote richtingwijzer staat met kilometeraanduidingen tot aan Amsterdam, Maastricht en Santiago de Compostela. In het centrum van Middelbeers vinden we een horecagelegenheid waar we op het terras wèl een kop koffie kunnen drinken, dus het is ons ook vandaag toch wel weer gelukt om een kop koffie te scoren.
 |
| Bij Kapel De Heilige Eik |
Ten zuiden van Middelbeers wandelen we het bos van de Burgerwal in, om iets verderop bij de Kuikeindsche Heide uit te komen. Het eerste wat we daar zien, is een geheel drooggevallen Wit Hollandven. Verderop ligt ook het Kromven geheel droog. We steken dit heideveld over en komen dan op de Landschotsche Heide. Via het zandpad van Landschot gaan we verder richting Vessem, onze bestemming voor vandaag.
Na 31 kilometer arriveren we in Vessem bij de Jacobushoeve, waar we naar binnen gaan. Een mevrouw komt al snel naar buiten om ons welkom te heten. Ze vertelt dat ze ooit in de bus naar Santiago de Compostela is gereisd, en net een boek heeft gekocht over de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. Binnen word ik aangesproken door een vrouw die ons Fries vlagje heeft gezien, en ze vertelt dat ze van origine uit het Friese Easterwierrum komt, en dat haar broer straks op tv komt in het programma ‘Mijn Pelgrimspad’ van Annemiek Schrijver. Ze reageert heel verrast als ze van ons hoort dat Durkje en ik op 4 december 2018 ook op de tv zullen komen met dit programma van Annemiek Schrijver op NPO2. Wel heel toevallig zo.
Pelgrimshoeve Kafarnaüm in Vessem
Omdat de Jacobushoeve al om 16.00 uur sluit, verlaten we deze hoeve, om dan door Vessem door te lopen naar de Pelgrimshoeve Kafarnaüm, waar we vannacht zullen overnachten.
Binnen worden we hartelijk verwelkomd door Jolanda en Adrie, die als hospitalera’s van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob onze gastvrouw en gastheer zullen zijn tijdens ons verblijf in deze pelgrimshoeve.
In de woonkamer drinken we samen koffie en maken we nader kennis met elkaar. Daarna wijzen ze onze slaapplek voor de komende nacht, en kunnen we even lekker douchen. Om 18.30 uur staat er een heerlijke driegangenmaaltijd voor ons klaar, waarvan we met zijn vieren genieten, onderwijl van alles aan elkaar vertellend over onder andere onze pelgrimservaringen.
Na de maaltijd schrijf ik dit verslag van de wandeldag, en daarna drinken we met zijn vieren beneden in de woonkamer nog gezellig een kop thee. Ook hier en nu blijkt maar weer hoeveel mooie zaken pelgrims elkaar hebben te vertellen over hun pelgrimages, op de fiets of wandelend.
We gaan de nacht in met een welverdiende nachtrust, na de 31 kilometers die we vandaag met volle bepakking, met goede moed en doorzettingsvermogen op deze prachtige pelgrimsdag hebben volbracht.
Pelgrimeren van ‘s-Hertogenbosch naar Haaren
Maandag 22 oktober 2018
Pelgrimspad van Amsterdam naar Visé
Pelgrimspad 2 van ’s-Hertogenbosch naar Visé
Van ‘s-Hertogenbosch naar Haaren
Maandag 22 oktober 2018 – 20 km.
Dag 9: 202,6 – 222,6 km
Pelgrimeren van Nederland naar Spanje
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waaraan we vandaag beginnen met een vierdaagse wandeling door Noord-Brabant, van ’s-Hertogenbosch naar Heeze, onze negende etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Van Refugio Ultreia Feinsum naar de Sint-Janskathedraal van Den Bosch
Om 5.30 uur staan we op, zodat we tegen 6.30 uur ons huis kunnen verlaten, om lopend naar de bushalte te gaan aan de andere zijde van Feinsum. Het is nog donker als we door het dorp lopen; slechts hier en daar brandt licht, onder andere bij de familie De Groot, die vandaag afscheid zullen nemen van hun geliefde echtgenoot, (schoon)vader en grootvader, na een uitvaartdienst in de Feinsumer Sint-Vituskerk.
De bus van 6.43 uur is mooi op tijd, en we komen ook tijdig aan bij het NS-station te Leeuwarden, vanwaar we met de trein vertrekken, om met overstappen in Zwolle en in Utrecht tegen tien uur aan te komen in ’s-Hertogenbosch.
Vanaf het Bossche treinstation lopen we door het centrum van Den Bosch naar de grote Sint-Janskathedraal, dat het startpunt is van deel twee van de Pelgrimsroute.
Nadat we de kathedraal hebben bezocht, gaan we in een café tegenover de kathedraal eerst een kop koffie drinken, en daar hoort in Den Bosch dan natuurlijk een Bossche Bol bij. Vlak vóór 11:00 uur staan we weer buiten op de Parade vóór de kathedraal, klaar voor de start van deel twee van het Pelgrimspad.
Van ’s-Hertogenbosch naar Vught
Diagonaal over het kerkplein, de Parade, wandelen we naar de rivier de Dommel, aan de zuidkant van de stad. Langs de Dommel wandelen we naar Bastion Vught, waar we ook de oude kanonnen passeren. We steken de spoorlijn en de drukke verkeersweg over en wandelen dan over de Isabellalaan recht op het voormalige Fort Isabella af.
Vóór het poorthek buigen we af naar rechts, om dan eerst over de beboste bastionwal te lopen, om vervolgens het pad langs het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen te volgen.
Bij Kamp Vught buigen we af in de richting van de Fusilladeplaats en van het oorlogsmonument. Laverend over allerlei paden doorkruisen we zo de Vughtse Heide, om veel zuidelijker aan te komen bij de zandwinput van De IJzeren Man, waar we de plaats Vught binnenwandelen, op de plek waar de verbinding is tussen deel 1 en deel 2 van het 'Pelgrimspad'. Tot hier waren we op 6 mei 2015 gekomen op het eerste deel van het Pelgrimspad, en vanaf hier vervolgen we dus nu het Pelgrimspad volgens boekdeel 2 van deze twee wandelgidsen.
Door het villapark van Vught lopen we naar de N65, die we kruisen, waarbij we Vught achter ons laten.
Langs de Essche Stroom naar Belvert
Door een mooi herfstlandschap van bospercelen en akkers en graslanden lopen we door de Vughtse Hoeven en door Jagershagen.
Ten westen van Schorvert komen we langs een houten zitbank; voor ons op een mooi moment om na de eerste 14 kilometers een korte rustpauze te houden om ook iets te eten en te drinken. Als het even waait, vallen de herfstbladeren vóór ons dwarrelend neer, en twee libellen dansen vóór ons boven het voetpad.
Het is vandaag mooi herfstweer, half bewolkt met af en toe aangenaam zonnige perioden.
Vanaf het moment dat we de doorgaande weg van De Ruiting volgen, lopen we parallel aan de Essche Stroom in zuidwestelijke richting. Af en toe kunnen we links van ons tussen het hoog opgaande rietkraag door een glimp opvangen van de Essche Stroom, die hier door de hooilanden loopt in de richting van de Dommel bij ’s-Hertogenbosch.
Waar de weg op een gegeven moment afbuigt naar rechts, gaan wij rechtdoor verder over een kilometers lang zandpad, langs Setershekke in de richting van het plaatsje Belvert, en nog steeds parallel aan de Essche Stroom.
’t Eind in Haaren
Aan het eind van dit lange zandpad slaan we rechtsaf de Belvertse Dijk op in de richting van de plaats Haaren. Waar de Belvertse Dijk aankomt in het buurtschap ’t Eind zijn we op de rotonde gekomen, vanwaar we morgen onze route zullen vervolgen.
We wandelen het buurtschap ’t Eind in, omdat we hier in Bed & Breakfast 'D'n Deel' van de familie Van Pinxteren hebben gereserveerd voor de komende nacht. We overnachten vannacht hier in het achtereind (D’n Deel) van een voormalige Brabantse hoeve. Door de familie worden we hartelijk welkom geheten en dan kunnen we ons installeren in onze kamer. Tijd voor een heerlijke douche, nog even nagenieten van de zon op het terras, het verslag van deze mooie wandeldag schrijven, nog een kop koffie, en rond het avonduur het dorp in, om een kilometer verderop vanavond te gaan dineren in eetcafé 'Het Gemak' te Haaren.
Zo’n 8,5 uur na ons vertrek van thuis arriveerden we na een treinreis van Fryslân naar Noord-Brabant en aansluitend 20 kilometers gaans door de Brabantse Meierij bij ons eerste overnachtingsadres, terugblikkend op een mooie wandeldag. De eerste 20 kilometers zitten erop, en morgen wacht ons de volgende etappe van 31 kilometer naar Vessem.
 |
| Deel 2 van 't Pelgrimspad start in de Sint-Janskathedraal van Den Bosch |
Pelgrimspad van Amsterdam naar Visé
Pelgrimspad 2 van ’s-Hertogenbosch naar Visé
Van ‘s-Hertogenbosch naar Haaren
Maandag 22 oktober 2018 – 20 km.
Dag 9: 202,6 – 222,6 km
Pelgrimeren van Nederland naar Spanje
Op 20 februari 2013 zijn Durkje en ik aan een volgende lange pelgrimstocht begonnen, die loopt vanuit Noord-Holland naar Spanje.
In zes dagen wandelden we in de periode van 20 februari 2013 tot en met 24 oktober 2013 via de pelgrimsroute ‘Van Wad tot IJ’ vanuit het Noordhollandse Den Oever over een afstand van 135 kilometer naar Amsterdam.
In acht dagen wandelden we daarna in de periode van 14 oktober 2014 tot en met 6 mei 2015 via de pelgrimsroute deel 1 van het ‘Pelgrimspad’ vanuit het Noordhollandse Amsterdam over een afstand van 203 kilometer naar het Brabantse ‘s-Hertogenbosch.
Na de eerste 135 + 203 = 338 kilometers liggen nu de volgende 250 kilometers van het tweede deel van de wandelgids ‘Pelgrimspad’ vóór ons, waaraan we vandaag beginnen met een vierdaagse wandeling door Noord-Brabant, van ’s-Hertogenbosch naar Heeze, onze negende etappe op het ‘Pelgrimspad’.
Van Refugio Ultreia Feinsum naar de Sint-Janskathedraal van Den Bosch
Om 5.30 uur staan we op, zodat we tegen 6.30 uur ons huis kunnen verlaten, om lopend naar de bushalte te gaan aan de andere zijde van Feinsum. Het is nog donker als we door het dorp lopen; slechts hier en daar brandt licht, onder andere bij de familie De Groot, die vandaag afscheid zullen nemen van hun geliefde echtgenoot, (schoon)vader en grootvader, na een uitvaartdienst in de Feinsumer Sint-Vituskerk.
De bus van 6.43 uur is mooi op tijd, en we komen ook tijdig aan bij het NS-station te Leeuwarden, vanwaar we met de trein vertrekken, om met overstappen in Zwolle en in Utrecht tegen tien uur aan te komen in ’s-Hertogenbosch.
Vanaf het Bossche treinstation lopen we door het centrum van Den Bosch naar de grote Sint-Janskathedraal, dat het startpunt is van deel twee van de Pelgrimsroute.
Nadat we de kathedraal hebben bezocht, gaan we in een café tegenover de kathedraal eerst een kop koffie drinken, en daar hoort in Den Bosch dan natuurlijk een Bossche Bol bij. Vlak vóór 11:00 uur staan we weer buiten op de Parade vóór de kathedraal, klaar voor de start van deel twee van het Pelgrimspad.
Van ’s-Hertogenbosch naar Vught
Diagonaal over het kerkplein, de Parade, wandelen we naar de rivier de Dommel, aan de zuidkant van de stad. Langs de Dommel wandelen we naar Bastion Vught, waar we ook de oude kanonnen passeren. We steken de spoorlijn en de drukke verkeersweg over en wandelen dan over de Isabellalaan recht op het voormalige Fort Isabella af.
Vóór het poorthek buigen we af naar rechts, om dan eerst over de beboste bastionwal te lopen, om vervolgens het pad langs het Afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen te volgen.
Bij Kamp Vught buigen we af in de richting van de Fusilladeplaats en van het oorlogsmonument. Laverend over allerlei paden doorkruisen we zo de Vughtse Heide, om veel zuidelijker aan te komen bij de zandwinput van De IJzeren Man, waar we de plaats Vught binnenwandelen, op de plek waar de verbinding is tussen deel 1 en deel 2 van het 'Pelgrimspad'. Tot hier waren we op 6 mei 2015 gekomen op het eerste deel van het Pelgrimspad, en vanaf hier vervolgen we dus nu het Pelgrimspad volgens boekdeel 2 van deze twee wandelgidsen.
Door het villapark van Vught lopen we naar de N65, die we kruisen, waarbij we Vught achter ons laten.
Langs de Essche Stroom naar Belvert
Door een mooi herfstlandschap van bospercelen en akkers en graslanden lopen we door de Vughtse Hoeven en door Jagershagen.
Ten westen van Schorvert komen we langs een houten zitbank; voor ons op een mooi moment om na de eerste 14 kilometers een korte rustpauze te houden om ook iets te eten en te drinken. Als het even waait, vallen de herfstbladeren vóór ons dwarrelend neer, en twee libellen dansen vóór ons boven het voetpad.
Het is vandaag mooi herfstweer, half bewolkt met af en toe aangenaam zonnige perioden.
Vanaf het moment dat we de doorgaande weg van De Ruiting volgen, lopen we parallel aan de Essche Stroom in zuidwestelijke richting. Af en toe kunnen we links van ons tussen het hoog opgaande rietkraag door een glimp opvangen van de Essche Stroom, die hier door de hooilanden loopt in de richting van de Dommel bij ’s-Hertogenbosch.
Waar de weg op een gegeven moment afbuigt naar rechts, gaan wij rechtdoor verder over een kilometers lang zandpad, langs Setershekke in de richting van het plaatsje Belvert, en nog steeds parallel aan de Essche Stroom.
 |
| Over De Ruiting langs de Essche Stroom |
Aan het eind van dit lange zandpad slaan we rechtsaf de Belvertse Dijk op in de richting van de plaats Haaren. Waar de Belvertse Dijk aankomt in het buurtschap ’t Eind zijn we op de rotonde gekomen, vanwaar we morgen onze route zullen vervolgen.
We wandelen het buurtschap ’t Eind in, omdat we hier in Bed & Breakfast 'D'n Deel' van de familie Van Pinxteren hebben gereserveerd voor de komende nacht. We overnachten vannacht hier in het achtereind (D’n Deel) van een voormalige Brabantse hoeve. Door de familie worden we hartelijk welkom geheten en dan kunnen we ons installeren in onze kamer. Tijd voor een heerlijke douche, nog even nagenieten van de zon op het terras, het verslag van deze mooie wandeldag schrijven, nog een kop koffie, en rond het avonduur het dorp in, om een kilometer verderop vanavond te gaan dineren in eetcafé 'Het Gemak' te Haaren.
Zo’n 8,5 uur na ons vertrek van thuis arriveerden we na een treinreis van Fryslân naar Noord-Brabant en aansluitend 20 kilometers gaans door de Brabantse Meierij bij ons eerste overnachtingsadres, terugblikkend op een mooie wandeldag. De eerste 20 kilometers zitten erop, en morgen wacht ons de volgende etappe van 31 kilometer naar Vessem.
zondag 21 oktober 2018
het fryslân boek
Zondag 21 oktober 2018
Een wandeling door de Friese geschiedenis
Onder redactie van eindredacteur Siem van der Woude en beeldredacteur Ids de Jong verscheen in 2010 de eerste druk van 'het fryslân boek', als een co-productie van Tresoar en het Fries Museum, waaraan tekst- en beeldbijdragen van verschillende kanten werden opgenomen. In het jaar 2016 verscheen de derde, herziene druk, die ik in het kader van mijn kerstpakket van Stenden Hogeschool kado kreeg.
Dit bijna vierhonderd pagina's tellende Fryslân-boek, is grotendeels opgebouwd uit per pagina elke keer een mooi plaatje bij een interessant praatje. De Inleiding kreeg als thema 'Een wandeling door de Friese geschiedenis mee', wat een treffende karakterisering is voor wat dit boek wil zijn en is. De bijdragen laten zien dat het naast de Friese taal zeker ook de Friese geschiedenis is die de Friezen samenbindt.
Prehistorie en Romeinse tijd
Dit boek begint over het Friese landschap, want immers het landschap was zo bepalend voor de allereerste bewoners, zoals de Neanderthalers, de rendierjagers en de eerste boeren, ofwel de eerste Friezen. Terpen werden opgeworpen door - zoals de Romeinen dat noemden - 'dat arme volk', dat zich moest beschermen tegen het wassende water.
Dit hoofdstuk sluit af met de 'fibula van Wijnaldum', één van de meest opmerkelijke archeologische vondsten in Fryslân, waarbij het nog steeds een raadsel is hoe dit bijzondere sieraad een steen bevat, die waarschijnlijk uit Azië of uit Afrika afkomstig is.
Middeleeuwen
Dit is de tijd waarin het Friese koninkrijk verdween, maar ook de tijd waarin de kerken en kloosters (zoals Klaarkamp en Mariëngaarde) in het landschap verschenen. De Friese bevolking leed aan interne verdeeldheid. Willibrord en Bonifatius verschijnen ten tonele, en de Friezen ontpoppen zich als kooplui, die handig gebruik maken van de ligging aan de Noordzee. Dat is ook de reden dat de Friezen actief waren ten tijde van de Kruistochten. Friese munten werden later overal in Europa aangetroffen. Het dichtslibben van de Middelzee luidde het begin in van Het Bildt. Het Friese vrijheidsbesef werd aangewakkerd door strijd en overwinning.
Fryslân in groter verband
Vooraanstaande leiders van de Friezen opereerden in veel grotere verbanden dan provinciaal, waarbij je kunt denken aan Keimpo van Martena, Georg van Saksen, Grote Pier, Menno Simons, Viglius van Aytta, Gemma van Burmania en Caspar de Robles.
Het Bildt werd ingedijkt en in cultuur gebracht, en daar ontwikkelde zich een nieuwe taal: het Bildts.
Fryslân in de Republiek
Fryslân kreeg een eigen universiteit, in Franeker, met belangrijke vakgebieden zoals Theologie, Rechten en Medicijnen. Het was ook de tijd van Anna Maria van Schurman, die pleitte voor het recht op studie voor vrouwen. Rembrandt trouwde in Fryslân met Saskia. En dichter Gysbert Japicx koos ervoor om het Fries nadrukkelijk ook als cultuurtaal te gebruiken.
Het was ook de tijd van Peter Stuyvesant, Balthasar Bekker, Menno van Coehoorn, Douwe Egberts, Marijke Meu en Eise Eisinga.
Revolutie en de Franse tijd
Aan de bestuurlijke autonomie van Fryslân kwam een eind. De grafmonumenten van de Friese stadhouderlijke dynastie werden vernield.
In dit tijdperk werden de vaste familienamen geïntroduceerd.
Provincie in een koninkrijk
In 1825 werd Fryslân getroffen door de grootste overstroming.
De Leeuwarder stadsarchitect Thomas Romein drukte met zijn ontwerpen van markante gebouwen een stempel op het hedendaagse straatbeeld. De Friese kop-hals-romp-boerderij deed zijn intrede in Fryslân.
De broers Clemens en August Brenninkmeijer stichtten in Sneek hun textielwinkel, inmiddels bekend als C&A.
Landbouwcrisis en modernisering
Evenals Europa werd ook Fryslân getroffen door de landbouwcrisis. De export stagneerde en binnen de provincie was er malaise in de veengraverij, wat het begin betekende van het socialisme en van de arbeidersbeweging. Bekende Friezen uit deze periode zijn Domela Nieuwenhuis, Pieter Jelles Troelstra, Pim Mulier, Waling Dykstra, Obe Postma, Nynke van Hichtum, Bintje, Alma Tadema en Douwe Kalma.
Belgische vluchtelingen werden opgevangen in Friese kampen voor militairen, en de Spaanse griep teisterde land en volk.
Interbellum
In deze periode tussen de beide Wereldoorlogen ontstonden grote werkgelegenheidsprojecten, bijvoorbeeld in polders en op de heide.
Markante gebouwen zijn het Wouda-gemaal, de Franeker suikerfabriek, de Lijempf, de CAF, de Blauwe Tenten, en uiteraard ook het kunstwerk van de Afsluitdijk.
De Bijbel verscheen in het Fries, en op de dag dat de vertaling werd aangeboden, werden alle 5.000 exemplaren in één keer verkocht.
Tweede Wereldoorlog
Fryslân bood onderdak aan enorme aantallen vluchtelingen, evacué's en onderduikers.
In 1942 werd al de tweede Elfstedentocht in oorlogstijd geschaatst.
De Overval op het Leeuwarder Huis van Bewaring was een belangrijk 'wapenfeit', waarbij overigens geen schot werd gelost, maar waarbij wel 51 verzetsmensen door Friezen zorgvuldig werden bevrijd uit Duitse handen.
Fryslân moderniseert
Na de Tweede Wereldoorlog gingen we een tijd in van enerzijds wederopbouw, maar ook van al weer een grote emigratiegolf naar Canada, de Verenigde Staten, en later ook naar de Randstad.
Een demonstratie voor de rechten van het Fries in de rechtszaal werd hardhandig neergeslagen, maar het Fries kreeg steeds meer status, waaronder in de rechtszaal en ook in het onderwijs.
De Lauwerszee wordt afgesloten en heet vanaf dat moment Lauwersmeer.
De laatste ontwikkelingen
De dienstensector groeit in Fryslân sterk. Banken en verzekeringskantoren clusteren in Leeuwarden en het hoger beroepsonderwijs wordt in Leeuwarden geconcentreerd.
Aandacht wordt gegeven aan talen zoals Fries, Stellingwerfs en Bildt; in literatuur, tijdschriften, in films, toneel, bij geheime zenders en in het onderwijs.
Veel en stevig is gediscussieerd over het al dan niet verdergaand bedijken ten noorden van de Waddenzee-gemeenten Het Bildt en Ferwerderadeel. Uiteindelijk wordt gekozen voor verhoging van de bestaande zeedijk.
In het jaar 2000 staat Fryslân bol van activiteiten in het kader van 'Simmer 2000'.
In Leeuwarden wordt het nieuwe Provinciehuis gebouwd, en ook een nieuw Fries Museum.
Maar een volgende Elfstedentocht wil maar steeds niet komen. Wel trekt Fryslân ook nationaal en internationaal aandacht met haar 'Mienskip' in het kader van Ljouwert & Fryslân Kulturele Haadstêd 2018.
 |
| Cover van 'het fryslân boek' |
Een wandeling door de Friese geschiedenis
Onder redactie van eindredacteur Siem van der Woude en beeldredacteur Ids de Jong verscheen in 2010 de eerste druk van 'het fryslân boek', als een co-productie van Tresoar en het Fries Museum, waaraan tekst- en beeldbijdragen van verschillende kanten werden opgenomen. In het jaar 2016 verscheen de derde, herziene druk, die ik in het kader van mijn kerstpakket van Stenden Hogeschool kado kreeg.
Dit bijna vierhonderd pagina's tellende Fryslân-boek, is grotendeels opgebouwd uit per pagina elke keer een mooi plaatje bij een interessant praatje. De Inleiding kreeg als thema 'Een wandeling door de Friese geschiedenis mee', wat een treffende karakterisering is voor wat dit boek wil zijn en is. De bijdragen laten zien dat het naast de Friese taal zeker ook de Friese geschiedenis is die de Friezen samenbindt.
Prehistorie en Romeinse tijd
Dit boek begint over het Friese landschap, want immers het landschap was zo bepalend voor de allereerste bewoners, zoals de Neanderthalers, de rendierjagers en de eerste boeren, ofwel de eerste Friezen. Terpen werden opgeworpen door - zoals de Romeinen dat noemden - 'dat arme volk', dat zich moest beschermen tegen het wassende water.
Dit hoofdstuk sluit af met de 'fibula van Wijnaldum', één van de meest opmerkelijke archeologische vondsten in Fryslân, waarbij het nog steeds een raadsel is hoe dit bijzondere sieraad een steen bevat, die waarschijnlijk uit Azië of uit Afrika afkomstig is.
Middeleeuwen
Dit is de tijd waarin het Friese koninkrijk verdween, maar ook de tijd waarin de kerken en kloosters (zoals Klaarkamp en Mariëngaarde) in het landschap verschenen. De Friese bevolking leed aan interne verdeeldheid. Willibrord en Bonifatius verschijnen ten tonele, en de Friezen ontpoppen zich als kooplui, die handig gebruik maken van de ligging aan de Noordzee. Dat is ook de reden dat de Friezen actief waren ten tijde van de Kruistochten. Friese munten werden later overal in Europa aangetroffen. Het dichtslibben van de Middelzee luidde het begin in van Het Bildt. Het Friese vrijheidsbesef werd aangewakkerd door strijd en overwinning.
Fryslân in groter verband
Vooraanstaande leiders van de Friezen opereerden in veel grotere verbanden dan provinciaal, waarbij je kunt denken aan Keimpo van Martena, Georg van Saksen, Grote Pier, Menno Simons, Viglius van Aytta, Gemma van Burmania en Caspar de Robles.
Het Bildt werd ingedijkt en in cultuur gebracht, en daar ontwikkelde zich een nieuwe taal: het Bildts.
Fryslân in de Republiek
Fryslân kreeg een eigen universiteit, in Franeker, met belangrijke vakgebieden zoals Theologie, Rechten en Medicijnen. Het was ook de tijd van Anna Maria van Schurman, die pleitte voor het recht op studie voor vrouwen. Rembrandt trouwde in Fryslân met Saskia. En dichter Gysbert Japicx koos ervoor om het Fries nadrukkelijk ook als cultuurtaal te gebruiken.
Het was ook de tijd van Peter Stuyvesant, Balthasar Bekker, Menno van Coehoorn, Douwe Egberts, Marijke Meu en Eise Eisinga.
Revolutie en de Franse tijd
Aan de bestuurlijke autonomie van Fryslân kwam een eind. De grafmonumenten van de Friese stadhouderlijke dynastie werden vernield.
In dit tijdperk werden de vaste familienamen geïntroduceerd.
Provincie in een koninkrijk
In 1825 werd Fryslân getroffen door de grootste overstroming.
De Leeuwarder stadsarchitect Thomas Romein drukte met zijn ontwerpen van markante gebouwen een stempel op het hedendaagse straatbeeld. De Friese kop-hals-romp-boerderij deed zijn intrede in Fryslân.
De broers Clemens en August Brenninkmeijer stichtten in Sneek hun textielwinkel, inmiddels bekend als C&A.
Landbouwcrisis en modernisering
Evenals Europa werd ook Fryslân getroffen door de landbouwcrisis. De export stagneerde en binnen de provincie was er malaise in de veengraverij, wat het begin betekende van het socialisme en van de arbeidersbeweging. Bekende Friezen uit deze periode zijn Domela Nieuwenhuis, Pieter Jelles Troelstra, Pim Mulier, Waling Dykstra, Obe Postma, Nynke van Hichtum, Bintje, Alma Tadema en Douwe Kalma.
Belgische vluchtelingen werden opgevangen in Friese kampen voor militairen, en de Spaanse griep teisterde land en volk.
Interbellum
In deze periode tussen de beide Wereldoorlogen ontstonden grote werkgelegenheidsprojecten, bijvoorbeeld in polders en op de heide.
Markante gebouwen zijn het Wouda-gemaal, de Franeker suikerfabriek, de Lijempf, de CAF, de Blauwe Tenten, en uiteraard ook het kunstwerk van de Afsluitdijk.
De Bijbel verscheen in het Fries, en op de dag dat de vertaling werd aangeboden, werden alle 5.000 exemplaren in één keer verkocht.
Tweede Wereldoorlog
Fryslân bood onderdak aan enorme aantallen vluchtelingen, evacué's en onderduikers.
In 1942 werd al de tweede Elfstedentocht in oorlogstijd geschaatst.
De Overval op het Leeuwarder Huis van Bewaring was een belangrijk 'wapenfeit', waarbij overigens geen schot werd gelost, maar waarbij wel 51 verzetsmensen door Friezen zorgvuldig werden bevrijd uit Duitse handen.
Fryslân moderniseert
Na de Tweede Wereldoorlog gingen we een tijd in van enerzijds wederopbouw, maar ook van al weer een grote emigratiegolf naar Canada, de Verenigde Staten, en later ook naar de Randstad.
Een demonstratie voor de rechten van het Fries in de rechtszaal werd hardhandig neergeslagen, maar het Fries kreeg steeds meer status, waaronder in de rechtszaal en ook in het onderwijs.
De Lauwerszee wordt afgesloten en heet vanaf dat moment Lauwersmeer.
De laatste ontwikkelingen
De dienstensector groeit in Fryslân sterk. Banken en verzekeringskantoren clusteren in Leeuwarden en het hoger beroepsonderwijs wordt in Leeuwarden geconcentreerd.
Aandacht wordt gegeven aan talen zoals Fries, Stellingwerfs en Bildt; in literatuur, tijdschriften, in films, toneel, bij geheime zenders en in het onderwijs.
Veel en stevig is gediscussieerd over het al dan niet verdergaand bedijken ten noorden van de Waddenzee-gemeenten Het Bildt en Ferwerderadeel. Uiteindelijk wordt gekozen voor verhoging van de bestaande zeedijk.
In het jaar 2000 staat Fryslân bol van activiteiten in het kader van 'Simmer 2000'.
In Leeuwarden wordt het nieuwe Provinciehuis gebouwd, en ook een nieuw Fries Museum.
Maar een volgende Elfstedentocht wil maar steeds niet komen. Wel trekt Fryslân ook nationaal en internationaal aandacht met haar 'Mienskip' in het kader van Ljouwert & Fryslân Kulturele Haadstêd 2018.
zaterdag 20 oktober 2018
Sterk en dapper
Zaterdag 20 oktober 2018
Veertigdagenkalender 2017
De commissie voor Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking van het Friese Franeker en de PKN-gemeente van Bitgum, Bitgummole, Marsum en Ingelum hebben voor de bezinningstijd voorafgaande aan het Paasfeest van 2017 de 'Veertigdagenkalender 2017' uitgegeven, met als thema: 'Sterk en dapper'. Daarmee sluit deze kalender thematisch aan bij de 40dagentijdcampagne van Kerk in Actie.
Fonds voor water
Van mijn collega Adalgard kocht ik voorafgaande aan deze 40-dagentijd een exemplaar van die Veertigdagenkalender, om daaruit in de Veertigdagentijd elke dag de aangegeven tekst aan tafel na de avondmaaltijd ter overdenking te lezen.
De opbrengst van deze kalenderverkoop was voor de stichting ABA, die ervoor heeft gezorgd dat er een drinkwaterbedrijf kon worden gebouwd op het Indonesische eiland Nias. De productie en levering van drinkwater liep al, maar er was nog wel behoefte aan een bestelauto, waarmee de bestellingen overal kunnen worden bezorgd.
Doorzetten is niet altijd gemakkelijk
De dagteksten in deze Veertigdagenkalender 2017 vragen om bezinning. Deze bezinningskalender bevat voor elke dag een gedicht, een recept, een spreuk, een overweging, een cartoon, of een andere tekst.
Overal op de wereld leven sterke meiden en vrouwen en dappere jongens en mannen. Het zijn de mensen die in gemakkelijke, maar ook in moeilijke omstandigheden hun hart volgen, hetgeen kracht en doorzettingsvermogen vereist. Maar al lijkt dat heel vanzelfsprekend en gemakkelijk, gemakkelijk is dat zeker niet. Als we weten dat Jezus zijn liefde en kracht met ons deelt, kunnen we proberen om net zo sterk en dapper te zijn als Jezus, en ons werk met elkaar te delen zoals Jezus dat zelf deed.
Thema's van dagteksten
 |
| Cover van de Veertigdagenkalender 2017 |
Veertigdagenkalender 2017
De commissie voor Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking van het Friese Franeker en de PKN-gemeente van Bitgum, Bitgummole, Marsum en Ingelum hebben voor de bezinningstijd voorafgaande aan het Paasfeest van 2017 de 'Veertigdagenkalender 2017' uitgegeven, met als thema: 'Sterk en dapper'. Daarmee sluit deze kalender thematisch aan bij de 40dagentijdcampagne van Kerk in Actie.
Fonds voor water
Van mijn collega Adalgard kocht ik voorafgaande aan deze 40-dagentijd een exemplaar van die Veertigdagenkalender, om daaruit in de Veertigdagentijd elke dag de aangegeven tekst aan tafel na de avondmaaltijd ter overdenking te lezen.
De opbrengst van deze kalenderverkoop was voor de stichting ABA, die ervoor heeft gezorgd dat er een drinkwaterbedrijf kon worden gebouwd op het Indonesische eiland Nias. De productie en levering van drinkwater liep al, maar er was nog wel behoefte aan een bestelauto, waarmee de bestellingen overal kunnen worden bezorgd.
Doorzetten is niet altijd gemakkelijk
De dagteksten in deze Veertigdagenkalender 2017 vragen om bezinning. Deze bezinningskalender bevat voor elke dag een gedicht, een recept, een spreuk, een overweging, een cartoon, of een andere tekst.
Overal op de wereld leven sterke meiden en vrouwen en dappere jongens en mannen. Het zijn de mensen die in gemakkelijke, maar ook in moeilijke omstandigheden hun hart volgen, hetgeen kracht en doorzettingsvermogen vereist. Maar al lijkt dat heel vanzelfsprekend en gemakkelijk, gemakkelijk is dat zeker niet. Als we weten dat Jezus zijn liefde en kracht met ons deelt, kunnen we proberen om net zo sterk en dapper te zijn als Jezus, en ons werk met elkaar te delen zoals Jezus dat zelf deed.
Thema's van dagteksten
- God rekent op ons: God alleen kan doen wat onmogelijk lijkt, maar jij kunt al het mogelijke doen.
- Je hoeft niet zo sterk te zijn om iets vast te houden, maar je moet wel heel sterk zijn om iets los te laten.
- Wie bidt, die ontmoet een kracht die draagt.
- Als je vertrouwt op je innerlijke kompas, dan kun je dapperheid en moed ontwikkelen.
- Het is eenvoudiger om moedig te zijn als je weet waar je het voor doet.
- Onderweg zijn is telkens weer de sprong wagen naar het onbekende.
- Heb het hart om een naaste te zijn, om lief te hebben.
- Maak ons zo sterk, dat we zwak durven zijn.
Sterk en dapper
Sterk en dapper zijn kent vele vormen, waarvan de schrijvers van deze Passiekalender er zes noemen, te weten:
- Liefhebben, bijvoorbeeld jezelf, maar ook elkaar liefhebben.
- Accepteren. onder andere jezelf, anderen en situaties.
- Overdenken van keuzes; dat is sterk en dapper.
- Delen wat jezelf en anderen verder helpt.
- Bevestigen: sterk en dapper is anderen bevestiging geven.
- Stimuleren van elkaar; dat is sterk en dapper.
vrijdag 19 oktober 2018
Maaien in Feinsum
Vrijdag 19 oktober 2018
Bermen en taluds in zomer en najaar
Periodiek worden de bermen langs de doorgaande weg in Feinsum gemaaid. En eenmaal per jaar zorgt de gemeente ervoor dat met groot materieel het jaarlijkse groot onderhoud van bermen en taluds van sloten en vaarten wordt verricht.
Vandaag verschijnt een grote tractor met aanhanger in ons dorp, die met behulp van een grote maai-installatie de bermen en de taluds van de sloten en vaarten maait. Het lange bermgras en het hoog opgeschoten riet op de taluds wordt zo laag mogelijk afgemaaid, en daarbij wordt het afgemaaide materiaal direct afgezogen door een flexibele buis, en afgevoerd naar de immense opvangbak op de aanhanger van de tractor.
 |
| Maaien van berm en talud langs It Kanael in Feinsum |
Bermen en taluds in zomer en najaar
Periodiek worden de bermen langs de doorgaande weg in Feinsum gemaaid. En eenmaal per jaar zorgt de gemeente ervoor dat met groot materieel het jaarlijkse groot onderhoud van bermen en taluds van sloten en vaarten wordt verricht.
Vandaag verschijnt een grote tractor met aanhanger in ons dorp, die met behulp van een grote maai-installatie de bermen en de taluds van de sloten en vaarten maait. Het lange bermgras en het hoog opgeschoten riet op de taluds wordt zo laag mogelijk afgemaaid, en daarbij wordt het afgemaaide materiaal direct afgezogen door een flexibele buis, en afgevoerd naar de immense opvangbak op de aanhanger van de tractor.
donderdag 18 oktober 2018
Proefvisitatie van Master Design Driven Innovation in Leeuwarden
Donderdag 18 oktober 2018
Doelmatig nieuw onderwijsaanbod
Vandaag vindt in de Blokhuispoort te Leeuwarden de proefvisitatie plaats voor de nieuwe HBO-Master-opleiding Design Driven Innovation, waarmee NHL Stenden Hogeschool van plan is per 1 september 2019 van start te gaan. Het gaat hier om een eenjarig voltijds onderwijsprogramma, dat in de hogeschoolvestiging zal worden aangeboden op de Kenniscampus Leeuwarden.
De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft enkele maanden geleden besloten dat deze HBO-Master-opleiding door de overheid wordt bekostigd, omdat de doelmatigheid van deze nieuwe opleiding aantoonbaar is. Het werkveld waarvoor deze opleiding gaat opleiden, vraagt om afgestudeerden van dit onderwijsprogramma, en er is voldoende belangstelling onder toekomstige studenten om deze opleiding in Leeuwarden aan te bieden.
Van ontwerp en ontwikkeling naar kwaliteitskeuring
Omdat NHL Stenden Hogeschool het wenselijk acht dat de afgestudeerden van deze nieuwe opleiding een door de overheid erkend diploma krijgen, laten we de in ontwikkeling zijnde opleiding keuren door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Als de opleiding daarna wordt geaccrediteerd door de NVAO, is onze hogeschool gerechtigd om een officieel erkend diploma uit te reiken, waarmee de afgestudeerde met trots op zoek kan naar een bijpassende werkgever.
Voordat de keuring van een onafhankelijk en gezaghebbend visitatiepanel van de NVAO plaatsvindt over enkele weken, houden alle betrokkenen van deze nieuwe opleiding vandaag een zogenoemde proefvisitatie. Op zo'n dag gaan alle opleidingsvertegenwoordigers zoals management, vertegenwoordigers van de praktijkcontext, inhoudsexperts, docenten, examencommissieleden, onderwijsondersteuners en onderwijsontwikkelaars van het ontwikkelteam tijdens een audit in gesprek met een proefvisitatiecommissie. Dit is een belangrijke dag om met zijn allen bij elkaar positief kritisch te onderzoeken of het opleidingsteam klaar is voor de officiële keuring en voor de start van het nieuwe onderwijsprogramma.
Van visitatie naar start nieuwe opleiding
Aan het eind van deze audit gaat het auditteam in een besloten overleg in beraad om haar auditbevindingen samen te vatten, om daarop volgend in een plenaire setting aan alle betrokkenen een terugkoppeling te geven van haar auditbevindingen, en om aanvullend nog enkele tips te geven teneinde de laatste puntjes nog op de 'i' te zetten, als laatste voorbereiding op de visitatie van medio november aanstaande.
En het ijzer wordt gesmeed nu het heet is, want aansluitend op deze terugkoppeling volgt direct een werkoverleg van alle deelnemende ontwikkelaars van NHL Stenden Hogeschool en van werkveldvertegenwoordigers, waarin in samenspraak met de leden van het auditteam wordt besproken en afgesproken hoe deze mooie nieuwe opleiding nog extra waarde kan toevoegen aan het onderwijsprogramma dat over enkele weken aan de beoogde plantoetsing zal worden onderworpen. We zien na vandaag uit naar de officiële visitatie in november, in de hoop en verwachting dat we komend collegejaar van start kunnen gaan met dit uitdagende onderwijsprogramma.
 |
| Plenaire terugkoppeling van de auditbevindingen in de Blokhuispoort |
Doelmatig nieuw onderwijsaanbod
Vandaag vindt in de Blokhuispoort te Leeuwarden de proefvisitatie plaats voor de nieuwe HBO-Master-opleiding Design Driven Innovation, waarmee NHL Stenden Hogeschool van plan is per 1 september 2019 van start te gaan. Het gaat hier om een eenjarig voltijds onderwijsprogramma, dat in de hogeschoolvestiging zal worden aangeboden op de Kenniscampus Leeuwarden.
De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft enkele maanden geleden besloten dat deze HBO-Master-opleiding door de overheid wordt bekostigd, omdat de doelmatigheid van deze nieuwe opleiding aantoonbaar is. Het werkveld waarvoor deze opleiding gaat opleiden, vraagt om afgestudeerden van dit onderwijsprogramma, en er is voldoende belangstelling onder toekomstige studenten om deze opleiding in Leeuwarden aan te bieden.
Van ontwerp en ontwikkeling naar kwaliteitskeuring
Omdat NHL Stenden Hogeschool het wenselijk acht dat de afgestudeerden van deze nieuwe opleiding een door de overheid erkend diploma krijgen, laten we de in ontwikkeling zijnde opleiding keuren door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Als de opleiding daarna wordt geaccrediteerd door de NVAO, is onze hogeschool gerechtigd om een officieel erkend diploma uit te reiken, waarmee de afgestudeerde met trots op zoek kan naar een bijpassende werkgever.
Voordat de keuring van een onafhankelijk en gezaghebbend visitatiepanel van de NVAO plaatsvindt over enkele weken, houden alle betrokkenen van deze nieuwe opleiding vandaag een zogenoemde proefvisitatie. Op zo'n dag gaan alle opleidingsvertegenwoordigers zoals management, vertegenwoordigers van de praktijkcontext, inhoudsexperts, docenten, examencommissieleden, onderwijsondersteuners en onderwijsontwikkelaars van het ontwikkelteam tijdens een audit in gesprek met een proefvisitatiecommissie. Dit is een belangrijke dag om met zijn allen bij elkaar positief kritisch te onderzoeken of het opleidingsteam klaar is voor de officiële keuring en voor de start van het nieuwe onderwijsprogramma.
Van visitatie naar start nieuwe opleiding
Aan het eind van deze audit gaat het auditteam in een besloten overleg in beraad om haar auditbevindingen samen te vatten, om daarop volgend in een plenaire setting aan alle betrokkenen een terugkoppeling te geven van haar auditbevindingen, en om aanvullend nog enkele tips te geven teneinde de laatste puntjes nog op de 'i' te zetten, als laatste voorbereiding op de visitatie van medio november aanstaande.
En het ijzer wordt gesmeed nu het heet is, want aansluitend op deze terugkoppeling volgt direct een werkoverleg van alle deelnemende ontwikkelaars van NHL Stenden Hogeschool en van werkveldvertegenwoordigers, waarin in samenspraak met de leden van het auditteam wordt besproken en afgesproken hoe deze mooie nieuwe opleiding nog extra waarde kan toevoegen aan het onderwijsprogramma dat over enkele weken aan de beoogde plantoetsing zal worden onderworpen. We zien na vandaag uit naar de officiële visitatie in november, in de hoop en verwachting dat we komend collegejaar van start kunnen gaan met dit uitdagende onderwijsprogramma.
woensdag 17 oktober 2018
Met volle teugen!
Woensdag 17 oktober 2018
Bijbel mee op vakantie
In de zomervakantieweken laten Durkje en ik de doorgaande bijbellezing volgens het Bijbelleesrooster van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) tijdelijk los, om aan het eind van de avondmaaltijd op de camping aan tafel te lezen uit de Vakantiebijbelgids van Ark Mission. Elk jaar een nieuw thema, elke dag een eigen onderwerp aan de hand van een bijbehorende bijbeltekst. Het thema en de onderwerpen hebben iets te maken met items als recreatie, vakantie, reizen, buitenleven, en rust, met vaak ook specifiek aandacht voor je leven, geloven en werken.
De uitgever Ark Mission is een organisatie die zich al meer dan honderd jaar inzet voor missionaire projecten en bijbelverspreiding in Nederland en in het buitenland.
In zo'n bijbelgids komen uiteenlopende bijbelse beelden voorbij, die ons duidelijk willen maken dat het leven met God goed is. om ten volle te leven, en om ons geluk door te geven aan anderen.
Genieten met volle teugen
Het thema van de 'Ark Mission Vakantie Bijbelgids 2018' is: 'Met volle teugen!'.
Tussen de vakanties door verloopt alles veelal volgens een vast stramien. We slapen, worden wakker, gaan werken of studeren en sporten, we ontspannen, en gaan weer slapen. Veel van die activiteiten vinden binnen plaats, dus in huis, op je werk- of studieplek, en in de sporthal of in de sportschool.
Maar dan wordt het zomervakantie, gaan we - voor wie het is gegeven - naar buiten, en trekken we erop uit. Geen uren achter de computer en niet op de bank voor de tv. Nee, op vakantie gaan alle deuren open en we genieten buiten met volle teugen van de lange lichte dagen, van een nieuwe omgeving, van een prachtige natuur.
Lees je Bijbel, bid elke dag
Ergens op die dag, bij je ontbijt, je brunch, je avondeten, of vlak voordat je naar bed gaat, kun je de tijd nemen voor een moment van reflectie. Een mooi moment om je te realiseren dat de Bijbel een goed boek is, om daarmee eens na te denken waar bijvoorbeeld God zich laat ontmoeten in zijn Schepping, zoals in de natuur, of in te midden van alle mensen die je tijdens een vakantiedag ontmoet.
De Vakantie Bijbelgids van het jaar 2018 neemt je mee langs drie verschillende plekken in de natuur, om je er bewust van te maken dat je daar met volle teugen ook kunt genieten van Gods aanwezigheid. Achtereenvolgens brengt deze bijbelleesgids je: Aan de waterkant, In het gras, en Tussen de bomen.
Elke dag heeft een onderwerp dat bij het thema hoort, een bijbeltekst, een bijbehorende tekst en enkele bewoordingen om over na te denken, en dit wordt afgesloten met een kort gebed.
Week 1: Aan de Waterkant
Op de eerste dag van de week lees je over Jezus, die met een boot naar een afgelegen plaats gaat om daar alleen te kunnen zijn, en dat het wel eens goed is om los te komen van je dagelijkse routine.
De tweede dag word je uitgedaagd om voorbij alle oppervlakkigheden eens even na te denken over wat volgens jou echt belangrijk is in het leven.
En de vierde dag word je uitgenodigd om God te danken voor het feit dat Hij ook bij jou verder kijkt dan je eigen (slechte of goede) reputatie.
Week 2: In het gras
Op dag twee lezen we uit de beroemde Psalm 23 dat de Heer mijn Herder is, dat het mij bij God aan niets ontbreekt, omdat Hij mij laat rusten in groene weiden, en mij naar vredig water voert.
Dag vier vertelt dat Jezus ons leert dat we ons niet al teveel zorgen moeten maken over onze spullen en onze uiterlijkheden, immers, de vogels in het veld vinden ook elke dag hun voedsel, en hebben elke dag ook wel weer een plek om te slapen.
En dag zes laat ons in het godsvertrouwen dat ook woestijnen kunnen gaan bloeien, bidden dat ook wij zelf mogen gaan bloeien, tot eer van God.
Week 3: Tussen de bladeren
Bij het onderwerp 'Klein beginnen' van de derde dag van de week wordt verwezen naar het koninkrijk van de hemel, dat op een zaadje van een mosterdplant lijkt. Dat superkleine zaadje groeit uit tot een heuse boom, waarin de vogels neerstrijken en er hun veilig nest bouwen.
Dag vijf laat ons inzien dat wij - mensen - zijn als bomen, die vruchten kunnen voortbrengen, ofwel dat wij mensen zijn die iets goeds in deze wereld kunnen inbrengen.
De zevende dag van de derde week draagt aan dat wij in onze vakantie, maar ook daarna, God mogen danken voor al het goede dat wij van Hem mogen ontvangen.
Weer thuis
Aan het eind van de bijbelleesgids worden we wel weer even met beide benen op de grond gezet, want we hebben in de vakantie in alle vrijheid dan wellicht met volle teugen genoten van al het mooie en het goede; het einde van de vakantie nadert, en er moet ook weer gewerkt worden. Dus maak gebruik van alle opgedane nieuwe, frisse energie en van alle inspiratie die je gedurende je vakantiedagen hebt opgedaan, en ga weer aan het werk op de plek waar je wordt verwacht, om te ontdekken dat je ook daar(in) God kunt ontmoeten, omdat Hij altijd dicht bij jou wil zijn en is.
Met alle goede woorden van de vakantiebijbelgids-schrijfster Lianne Post, gaan we weer huiswaarts, ook daar op zoek naar ontmoetingen, naar nieuwe vragen en nieuwe antwoorden, naar bekende en onbekende plaatsen, weer thuis en bij God.
Elke dag en overal
Na de herscheppende vakantie, na deze zomerse Vakantiebijbelgids van Ark Mission, komen we thuis, waar we de draad weer oppakken van de dagelijkse, doorgaande bijbellezing volgens het bijbelleesrooster van het NBG, waarmee we eveneens worden uitgenodigd om aan de hand van een dagthema kennis te nemen van het woord van God, dat ons trouw vergezelt, elke dag en overal.
 |
| Cover van de Vakantie Bijbelgids 2018 |
Bijbel mee op vakantie
In de zomervakantieweken laten Durkje en ik de doorgaande bijbellezing volgens het Bijbelleesrooster van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) tijdelijk los, om aan het eind van de avondmaaltijd op de camping aan tafel te lezen uit de Vakantiebijbelgids van Ark Mission. Elk jaar een nieuw thema, elke dag een eigen onderwerp aan de hand van een bijbehorende bijbeltekst. Het thema en de onderwerpen hebben iets te maken met items als recreatie, vakantie, reizen, buitenleven, en rust, met vaak ook specifiek aandacht voor je leven, geloven en werken.
De uitgever Ark Mission is een organisatie die zich al meer dan honderd jaar inzet voor missionaire projecten en bijbelverspreiding in Nederland en in het buitenland.
In zo'n bijbelgids komen uiteenlopende bijbelse beelden voorbij, die ons duidelijk willen maken dat het leven met God goed is. om ten volle te leven, en om ons geluk door te geven aan anderen.
Genieten met volle teugen
Het thema van de 'Ark Mission Vakantie Bijbelgids 2018' is: 'Met volle teugen!'.
Tussen de vakanties door verloopt alles veelal volgens een vast stramien. We slapen, worden wakker, gaan werken of studeren en sporten, we ontspannen, en gaan weer slapen. Veel van die activiteiten vinden binnen plaats, dus in huis, op je werk- of studieplek, en in de sporthal of in de sportschool.
Maar dan wordt het zomervakantie, gaan we - voor wie het is gegeven - naar buiten, en trekken we erop uit. Geen uren achter de computer en niet op de bank voor de tv. Nee, op vakantie gaan alle deuren open en we genieten buiten met volle teugen van de lange lichte dagen, van een nieuwe omgeving, van een prachtige natuur.
Lees je Bijbel, bid elke dag
Ergens op die dag, bij je ontbijt, je brunch, je avondeten, of vlak voordat je naar bed gaat, kun je de tijd nemen voor een moment van reflectie. Een mooi moment om je te realiseren dat de Bijbel een goed boek is, om daarmee eens na te denken waar bijvoorbeeld God zich laat ontmoeten in zijn Schepping, zoals in de natuur, of in te midden van alle mensen die je tijdens een vakantiedag ontmoet.
De Vakantie Bijbelgids van het jaar 2018 neemt je mee langs drie verschillende plekken in de natuur, om je er bewust van te maken dat je daar met volle teugen ook kunt genieten van Gods aanwezigheid. Achtereenvolgens brengt deze bijbelleesgids je: Aan de waterkant, In het gras, en Tussen de bomen.
Elke dag heeft een onderwerp dat bij het thema hoort, een bijbeltekst, een bijbehorende tekst en enkele bewoordingen om over na te denken, en dit wordt afgesloten met een kort gebed.
Week 1: Aan de Waterkant
Op de eerste dag van de week lees je over Jezus, die met een boot naar een afgelegen plaats gaat om daar alleen te kunnen zijn, en dat het wel eens goed is om los te komen van je dagelijkse routine.
De tweede dag word je uitgedaagd om voorbij alle oppervlakkigheden eens even na te denken over wat volgens jou echt belangrijk is in het leven.
En de vierde dag word je uitgenodigd om God te danken voor het feit dat Hij ook bij jou verder kijkt dan je eigen (slechte of goede) reputatie.
Week 2: In het gras
Op dag twee lezen we uit de beroemde Psalm 23 dat de Heer mijn Herder is, dat het mij bij God aan niets ontbreekt, omdat Hij mij laat rusten in groene weiden, en mij naar vredig water voert.
Dag vier vertelt dat Jezus ons leert dat we ons niet al teveel zorgen moeten maken over onze spullen en onze uiterlijkheden, immers, de vogels in het veld vinden ook elke dag hun voedsel, en hebben elke dag ook wel weer een plek om te slapen.
En dag zes laat ons in het godsvertrouwen dat ook woestijnen kunnen gaan bloeien, bidden dat ook wij zelf mogen gaan bloeien, tot eer van God.
Week 3: Tussen de bladeren
Bij het onderwerp 'Klein beginnen' van de derde dag van de week wordt verwezen naar het koninkrijk van de hemel, dat op een zaadje van een mosterdplant lijkt. Dat superkleine zaadje groeit uit tot een heuse boom, waarin de vogels neerstrijken en er hun veilig nest bouwen.
Dag vijf laat ons inzien dat wij - mensen - zijn als bomen, die vruchten kunnen voortbrengen, ofwel dat wij mensen zijn die iets goeds in deze wereld kunnen inbrengen.
De zevende dag van de derde week draagt aan dat wij in onze vakantie, maar ook daarna, God mogen danken voor al het goede dat wij van Hem mogen ontvangen.
Weer thuis
Aan het eind van de bijbelleesgids worden we wel weer even met beide benen op de grond gezet, want we hebben in de vakantie in alle vrijheid dan wellicht met volle teugen genoten van al het mooie en het goede; het einde van de vakantie nadert, en er moet ook weer gewerkt worden. Dus maak gebruik van alle opgedane nieuwe, frisse energie en van alle inspiratie die je gedurende je vakantiedagen hebt opgedaan, en ga weer aan het werk op de plek waar je wordt verwacht, om te ontdekken dat je ook daar(in) God kunt ontmoeten, omdat Hij altijd dicht bij jou wil zijn en is.
Met alle goede woorden van de vakantiebijbelgids-schrijfster Lianne Post, gaan we weer huiswaarts, ook daar op zoek naar ontmoetingen, naar nieuwe vragen en nieuwe antwoorden, naar bekende en onbekende plaatsen, weer thuis en bij God.
Elke dag en overal
Na de herscheppende vakantie, na deze zomerse Vakantiebijbelgids van Ark Mission, komen we thuis, waar we de draad weer oppakken van de dagelijkse, doorgaande bijbellezing volgens het bijbelleesrooster van het NBG, waarmee we eveneens worden uitgenodigd om aan de hand van een dagthema kennis te nemen van het woord van God, dat ons trouw vergezelt, elke dag en overal.
dinsdag 16 oktober 2018
zondag 14 oktober 2018
The Gift of Anger
Zondag 14 oktober 2018
Grootvader en kleinzoon Gandhi
Arun Gandhi is de kleinzoon van Mahatma Gandhi (1869-1948). Arun groeide op in Zuid-Afrika, maar verbleef als kind ook een aantal jaren in de de beroemde 'ashram' (leefgemeenschap-ontmoetingsplaats) van zijn grootvader.
Mahatma Gandhi was één van de grondleggers van het moderne India, een geliefde filosoof en een invloedrijk mensenrechtenactivist
Maar voor Arun was het gewoon zijn opa, en wel een belangrijk leermeester, die zijn kleinzoon handvatten gaf om een betekenisvol leven te leiden. De adviezen die Mahatma Gandhi aan hem gaf, zijn krachtig, blijken tijdloos en praktisch, en - nu vele jaren later - weet Arun ze goed aan te laten sluiten bij de moderne tijd waarin wij nu leven.
Inmiddels is Arun wereldwijd bekend als activist, spreker en ook als verspreider van het gedachtegoed van Mahatma Gandhi.
Het boek van de wijsheid: 11 levenslessen van mijn grootvader
Als kleinzoon is Arun in staat om de intieme, persoonlijke verhalen over deze spirituele icoon - zijn grootvader - te vertellen. Dat deed Arun onder andere door een boek te schrijven over de betekenis van zijn liefdevolle grootvader Mahatma 'Bapuji' Gandhi voor zijn eigen leven, en ook om het gedachtegoed van zijn beroemde grootvader te delen met iedereen die daar lezend kennis van wil nemen.
Arun Gandhi schetst in zijn boek zijn grootvader onder andere als wijze opa, als leider en als zijn identificatiefiguur voor het leven.
De oorspronkelijke titel van dit boek van Arun Gandhi is 'The Gift of Anger', wat in het vertaalproces van vertaalster Mieke Trouw voor de Nederlandstalige lezersmarkt is veranderd in 'Het boek van wijsheid', waarbij het als ondertitel kreeg: '11 levenslessen van mijn grootvader'.
In het Voorwoord van zijn boek schrijft Arun over de reis (als kind) van Zuid-Afrika naar India, en over zijn aankomst en verblijf in de ashram van zijn beide grootouders.
Arun Gandhi:
Arun leerde van zijn grootvader Mathatma dat je zelf de verandering moet zijn, die je in de wereld wilt zien; en hij hoopt dat de 11 levenslessen in dit boek de lezers zullen helpen om meer rust en betekenis in hun leven te vinden.
Les 1: Doe iets goeds met je woede
Les 2: Wees niet bang om je mond open te doen
Les 3: Geniet van alleen-zijn
Les 4: Weet wat je waard bent
Les 5: Van leugens heb je alleen maar last
Les 6: Verspilling is geweld
Les 7: Kastijd je kinderen niet
Les 8: Nederigheid is kracht
Les 9: De vijf zuilen van geweldloosheid
Les 10: Je wordt op de proef gesteld
Les 11: Lessen voor ons huidige leven
De grootste vreugde
 |
| Cover van 'Het boek van wijsheid' |
Grootvader en kleinzoon Gandhi
Arun Gandhi is de kleinzoon van Mahatma Gandhi (1869-1948). Arun groeide op in Zuid-Afrika, maar verbleef als kind ook een aantal jaren in de de beroemde 'ashram' (leefgemeenschap-ontmoetingsplaats) van zijn grootvader.
Mahatma Gandhi was één van de grondleggers van het moderne India, een geliefde filosoof en een invloedrijk mensenrechtenactivist
Maar voor Arun was het gewoon zijn opa, en wel een belangrijk leermeester, die zijn kleinzoon handvatten gaf om een betekenisvol leven te leiden. De adviezen die Mahatma Gandhi aan hem gaf, zijn krachtig, blijken tijdloos en praktisch, en - nu vele jaren later - weet Arun ze goed aan te laten sluiten bij de moderne tijd waarin wij nu leven.
Inmiddels is Arun wereldwijd bekend als activist, spreker en ook als verspreider van het gedachtegoed van Mahatma Gandhi.
Het boek van de wijsheid: 11 levenslessen van mijn grootvader
Als kleinzoon is Arun in staat om de intieme, persoonlijke verhalen over deze spirituele icoon - zijn grootvader - te vertellen. Dat deed Arun onder andere door een boek te schrijven over de betekenis van zijn liefdevolle grootvader Mahatma 'Bapuji' Gandhi voor zijn eigen leven, en ook om het gedachtegoed van zijn beroemde grootvader te delen met iedereen die daar lezend kennis van wil nemen.
Arun Gandhi schetst in zijn boek zijn grootvader onder andere als wijze opa, als leider en als zijn identificatiefiguur voor het leven.
De oorspronkelijke titel van dit boek van Arun Gandhi is 'The Gift of Anger', wat in het vertaalproces van vertaalster Mieke Trouw voor de Nederlandstalige lezersmarkt is veranderd in 'Het boek van wijsheid', waarbij het als ondertitel kreeg: '11 levenslessen van mijn grootvader'.
In het Voorwoord van zijn boek schrijft Arun over de reis (als kind) van Zuid-Afrika naar India, en over zijn aankomst en verblijf in de ashram van zijn beide grootouders.
Arun Gandhi:
- Ik voelde onmiddellijk dat hij onvoorwaardelijk van me hield, en aan die zegening zou ik al genoeg hebben gehad.
- Bapuji probeerde ons te laten zien dat we onze doelen met liefde en waarheid kunnen realiseren, en dat we het meest bereiken als we ons wantrouwen terzijde leggen, en kracht zoeken in positiviteit en moed.
Arun leerde van zijn grootvader Mathatma dat je zelf de verandering moet zijn, die je in de wereld wilt zien; en hij hoopt dat de 11 levenslessen in dit boek de lezers zullen helpen om meer rust en betekenis in hun leven te vinden.
Les 1: Doe iets goeds met je woede
- Mahatma Gandhi reageerde met liefde en vergevingsgezindheid op haat en geweld. Hij liet zich nooit vergiftigen door woede. Hij bleef altijd rustig en beheerst, ongeacht wat andere mensen zeiden of deden.
- Zonder woede zouden we niet gemotiveerd worden om uitdagingen aan te gaan. Voor het welzijn van de mensheid moeten we leren verstandig met onze woede om te gaan. Als je de kern van je woede begrijpt, kun je een oplossing vinden. Die woede moeten we voor positieve doelen gebruiken.
- Je kunt pas echt krachtig zijn als je het standpunt van de ander begrijpt, en diegene kunt vergeven.
- Onze woorden kunnen onherstelbare schade aanrichten bij de mensen die we met liefde en mildheid zouden moeten bejegenen.
- Woede maakt de wereld kleiner.
- Als je vriendelijk blijft praten tegen degene die jou kwetst of boos maakt, wordt het vuur van de woede niet meer gevoed.
- Als we zorgen dat we onze eigen woede kunnen kanaliseren, zien we veranderingen in de mensen om ons heen.
- Gebruik je woede om liefdevolle, oprechte oplossingen te vinden.
- Liefde en vriendelijkheid zijn krachtiger dan woede.
Les 2: Wees niet bang om je mond open te doen
- Als je uit volle overtuiging 'nee' zegt, is dat altijd beter dan 'ja' zeggen om iemand te behagen of - erger nog - om problemen te voorkomen.
- Hoe kunnen we de wereld veranderen als we niet durven zeggen wat er niet goed aan is?
- Geloften kun je afleggen, als manier om je geest te disciplineren, en je standvastigheid te tonen.
- Gandhi had weinig geduld met mensen die niet meer zelf nadachten.
- Je leer maakt je belachelijk, en ondermijnt het ware doel ervan, als je je te strak aan de regels houdt.
- Je bewijst je kracht door in jezelf te zoeken naar wat jij belangrijk vindt, en je daar hard voor te maken, zelfs als je daarmee tegen de stroom in roeit.
- Gandhi geloofde in een levensfilosofie die altijd op de proef wordt gesteld, en steeds wordt verbeterd.
- Je moet nadenken, vragen stellen en zorgen dat je deel van het proces gaat uitmaken.
- Je moet je leven niet op een bepaalde manier leiden om anderen een plezier te doen. We moeten oppassen dat we niet kiezen voor paden die volgens anderen goed voor ons zijn, maar die ons niet gelukkig maken.
- We moeten het lef hebben om geijkte verwachtingspatronen te doorbreken en zeggen dat je iets heel anders wilt. Je moet hardop zeggen waarin je gelooft.
- Soms kun je je stem het luidst laten klinken als je niet schreeuwt.
- Je kunt je niet alleen laten horen met woorden, maar ook met daden.
- Handelen uit medeleven is veel effectiever dan handelen uit medelijden.
- Opkomen voor ideeën waarin je gelooft, kunnen leiden tot chaos, angst en conflicten, lang voordat je de gewenste veranderingen daadwerkelijk kunt bewerkstelligen.
- Mensen die haat en verdeeldheid willen zaaien om hun eigen ideeën erdoor te kunnen drukken, zadelen deze wereld alleen maar op met pijn en wanhoop.
- Een man die niet veel zegt, spreekt zelden zonder na te denken; hij kiest elk woord met zorg.
- Als je de woorden vindt waarvan de wereld profijt heeft, wees dan bereid ze hardop uit te spreken.
Les 3: Geniet van alleen-zijn
- Mensen die roem als doel hebben, hebben een bepaalde leegheid in hun leven, die ze hopen op te vullen met anderen die hen toejuichen en die hun ego strelen.
- Iedereen die zich van zichzelf bewust is, vind rust van het grootste belang.
- In onze drukke en vaak overweldigende wereld is het cruciaal om een plek te vinden waar je je kunt terugtrekken. Als we als mens willen groeien, hebben we allemaal de behoefte om de balans op te maken van ons leven, om te mediteren en te beschouwen. Als we gelegenheid hebben om na te denken, en rustig de tijd te krijgen voor introspectie, kunnen we veel betekenisvoller met andere mensen omgaan.
- Ouders zouden ook eens moeten overwegen hun kinderen af en toe het geschenk van het alleen-zijn te geven; om gewoon na te denken, te spelen en te ontdekken wie ze zijn.
- Social media geven ons vrienden en volgers, maar onze relaties zijn vaak oppervlakkiger dan we zelf beseffen.
- Versnipperde relaties zorgen niet voor sociale cohesie.
- Social media zijn alleen maar nuttig als ze mensen aanzetten om in actie te komen.
- Als kinderen je volle aandacht krijgen op het moment dat ze die nodig hebben, zijn ze op andere momenten beter in staat zelfstandig en alleen te zijn.
- Als we ons best doen om de Waarheid te begrijpen, komen we dichter bij het besef waar het in het leven werkelijk om draait.
- Het is belangrijk om op zo'n manier te leven dat mensen mij als een model voor respect en liefde zien.
- We moeten ons beseffen dat we onze eigen zegeningen kunnen gebruiken om iets voor een ander te betekenen.
- Een intellectuele (eigen) 'safe zone' is erg gevaarlijk, omdat je daardoor andere meningen en benaderingen niet erkent.
- Het feit dat je open staat voor andere gedachten, betekent niet dat je alles moet accepteren wat je hoort.
Les 4: Weet wat je waard bent
- De meeste mensen hebben maar heel weinig nodig om gelukkig te zijn.
- Als je de tijd gedisciplineerd indeelt, kun je veel meer voor elkaar krijgen dan je denkt.
- Als je geld en materiële bezittingen gebruikt om je waarde te definiëren, kan dat je juist een leeg gevoel bezorgen. We moeten onze eigenwaarde niet koppelen aan spullen die we hebben gekocht. Materialisme en moraliteit hebben een omgekeerd evenredige relatie.
- Je kunt geld niet gebruiken als maatstaf voor iemands - rijk of arm - waarde.
- Onze talenten worden doorgegeven door wat we doen en wie we helpen, en we moeten ze voor onszelf èn voor anderen aanwenden.
- Doorgaans leven we in luxueuze omstandigheden zónder een raam naar de andere helft van de wereld.
- Elke gemeenschap kan wel wat zoete of pittige toevoegingen gebruiken.
Les 5: Van leugens heb je alleen maar last
- Liegen lijkt op het bewuste moment vaak de makkelijkste oplossing, maar als we tegen anderen liegen, liegen we ook tegen onszelf. Als je liegt, ondergraaf je je eigen karakter en doe je afbreuk aan de kracht die je juist wilde uitstralen.
- Ouders kunnen hun kinderen helpen om niet te liegen, door eerlijk en respectvol naar hun verlangens te luisteren.
- Leugens zijn als zand: je kunt er geen stevige fundering op bouwen.
- Je kunt beter met de gevolgen van de waarheid leven, dan met de spijt van de leugen.
Les 6: Verspilling is geweld
- Uit verspilling spreekt onverschilligheid jegens de wereld, en je doet er de natuur geweld mee aan.
- Als wij teveel grondstoffen verbruiken, worden ze nog schaarser voor de anderen.
- Onze hebzucht en verspillende gewoonten houden de armoede in stand, waardoor de mensheid geweld wordt aangedaan.
- Spullen kopen geeft heel even bevrediging, maar het plezier verdwijnt snel.
- We moeten leren dat er meer vreugde zit in dingen die je maakt, dan in dingen die je koopt en weggooit.
- Misbruik maken van andere landen door hun natuurlijke rijkdommen te exploiteren, behoort tot de meest gewelddadige soorten verspilling.
- Mensen kunnen werkelijk kostbaar en uniek zijn, als we de tijd nemen om hen vooruit te helpen, en voor hen te zorgen.
- Geweldloosheid behelst veel meer dan het beteugelen van macht en roekeloze woede.
- De ultieme, meest gewelddadige vorm van verspilling is een deel van de dag verkwisten. Verspil nooit tijd, want die is veel te kostbaar.
Les 7: Kastijd je kinderen niet
- Een volwassene die een kind slaat, zet alleen maar een zinloze cyclus van geweld in gang. We hebben niet altijd door hoezeer onze houding onze kinderen raakt. Onze manier van opvoeden klinkt nog generaties land door.
- Als je je kinderen met geweldloosheid grootbrengt, vul je je huis met liefde, respect en een gezamenlijk doel.
- We kunnen het kinderen niet kwalijk nemen als ze hard en gevoelloos zijn, als we hen geen positieve waarden hebben laten zien.
- Laten we ervoor kiezen om onze kinderen een van de allergrootste cadeau's te geven: onze kinderen ervan doordringen dat zij nu het grootste geluk in ons leven zijn.
- Kinderen hebben hoop en geborgenheid nodig, en als ouders het te druk hebben om hun gezin liefde te geven, doen ze hun kroost ernstig tekort.
- Als ouders alles hebben gedaan wat ze kunnen, en desondanks de problemen niet kunnen oplossen, moeten ze zichzelf vergiffenis schenken.
- Gandhi was van mening dat de beste opleiding ons kan helpen bij het omgaan met relaties en emoties, en ons kan leren een coöperatieve - in plaats van een competatieve - maatschappij op te bouwen.
- We moeten de kans om de wereld te leren begrijpen niet laten liggen, en blijven zoeken naar grotere waarheden achter alles wat we kunnen zien en doorgronden.
Les 8: Nederigheid is kracht
- Als we een groot ego hebben, wordt het moeilijker om andere mensen respect en compassie te tonen.
- Als we ervan overtuigd zijn dat wij gelijk hebben, staan we niet meer open voor de mening van anderen.
- Als we denken dat we beter zijn dan anderen, leidt dat tot woede, geweld, blindheid voor het feit dat we allemaal nauw met elkaar verbonden zijn.
- Wat is er nu neerbuigender dan iemand 'tolereren'?
- Mensen die het luidst schreeuwen, hebben vaak het minst te zeggen.
- We hebben nederigheid nodig om te onderkennen dat we werkelijk van elkaar afhankelijk zijn.
- Elk onderdeeltje is belangrijk en noodzakelijk voor het geheel. Ieder mens is onderdeel van de grotere maatschappij. Niemand is onbelangrijk of vervangbaar. We werken samen als één geheel.
- Leidinggevenden die zo nederig zijn om de waarde van iedere werknemer te zien, zullen veel meer bereiken dan leidinggevenden die zo arrogant zijn om te denken dat succes wordt bepaald door beslissingen die ze achter gesloten deuren in hun kantoor nemen.
- Mensen die het idee krijgen dat ze er niet toe doen, kunnen gevaarlijke manieren bedenken om hun waarde te bewijzen. Terroristische daden worden gepleegd door mensen die zich over het hoofd gezien en in de steek gelaten voelen.
- Discriminatie kan worden bestreden met een flinke dosis nederigheid.
- Als we vertrouwen in onszelf hebben, waarderen we de talenten en vaardigheden van anderen, en willen we hen aanmoedigen als het goed met hen gaat, en hen helpen als het minder gaat.
- Maatschappijen maken een grote fout als ze een geweldcultuur accepteren, als middel om controle en gezag uit te oefenen.
- De goedheid van een individu zit opgesloten in de goedheid van alle mensen.
- Acht maatschappelijke zonden: Rijkdom zonder werk, Genot zonder geweten, Handel zonder ethiek, Wetenschap zonder menselijkheid, Kennis zonder karakter, Godsdienstigheid zonder offers (geen dieren, maar rijkdom), Politiek zonder principes, Rechten zonder verantwoordelijkheid.
- Psychologen hebben ontdekt dat we doorgaans gevoelsmatig een mening vormen en daarna feiten zoeken die die opvatting staven.
- Als individuen komen we tot bloei en gedijen we het best als we bij de flow van een grotere gemeenschap horen.
- We moeten de nederigheid hebben om ons wereldbeeld niet alleen te verbreden met woorden van grote denkers, maar ook met de kennis van doodgewone dorpelingen.
Les 9: De vijf zuilen van geweldloosheid
- Als wij leren simpel te leven, kunnen we anderen simpelweg helpen te leven.
- We kunnen allemaal wel wat schoonheid en hoop uitdelen, waardoor mensen zich willen verbeteren.
- Als jij iets goeds doet, inspireer je iedereen om je heen om een beter mens te worden.
- We reageren beter op positieve prikkels, dan op negatieve.
- Een positieve geest is één van de krachtigste geschenken die we onszelf en anderen kunnen geven. We kunnen ons welzijn enorm vergroten als we positieve emoties als liefde, dankbaarheid en vrijgevigheid uiten. Je krijgt kracht van de positieve, liefhebbende mentaliteit waarmee je dingen onderneemt.
- Geweldloosheid moedigt goedheid en hoop in de mens aan. Zoeken naar geweldloze kansen is altijd beter dan je wentelen in wanhoop.
- Verander de wereld met liefde, in plaats van met angst.
- De vijf zuilen van geweldloosheid: Respect, Begrip, Acceptatie, Waardering, Medeleven.
- Minder spullen en minder afleidingen kunnen leiden tot meer waardering en dankbaarheid - en daardoor oprecht geluk.
- We doen onszelf geweld aan als we ons richten op de dingen die we niet hebben, in plaats van blij te zijn met de geschenken die we hebben gekregen.
- Maar al te vaak maken mensen die onderdrukt worden hun eigen lot zwaarder, door de negatieve ideeën van hun onderdrukkers over te nemen.
Les 10: Je wordt op de proef gesteld
- Je bewijst jezelf door middel van je hart en je daden.
- Positieve actie kan vaak negatieve gedachten verdrijven.
- Het verlangen naar wraak vreet aan je, ruïneert je gemoedsrust en maakt je gespannen.
- Vergiffenis siert een mens meer dan straf.
- We kunnen de wereld alleen veranderen als we beproevingen met liefde en vriendelijkheid tegemoet treden.
- Als we wereldvrede willen, moeten we de vrede in onszelf vinden.
Les 11: Lessen voor ons huidige leven
- Religies zijn verschillende wegen, die uiteindelijk allemaal op hetzelfde punt uitkomen.
- Mensen met een beperkte blik maken zichzelf wijs dat hun ideeën de enige juiste zijn.
- Elke dag moet je proberen een beter mens te zijn, dan de dag ervoor.
- Vrede en hoop kunnen floreren, als we onszelf voor anderen openstellen.
- Als we het schrijnende contrast tussen arm en rijk laten voortduren, bereiken we alleen maar dat er altijd conflicten zullen ontstaan.
- Met onvrede kun je geen vrede kweken.
- Niemand onderdrukt ons meer, dan wijzelf.
- Een verdeelde gemeenschap valt uit elkaar.
- Over de hele wereld zien we nog altijd een nazi-achtige hekel aan diversiteit, en dat is het gevaarlijkste probleem dat er is.
- De loyaliteit aan onze eigen groep en de minachting die we voor anderen voelen, slaan vaak nergens op.
- Persoonlijk contact leggen met mensen die anders zijn dan wij, is cruciaal als je vooroordelen wilt overwinnen en overeenkomsten wilt erkennen.
- Een vleugje praktijk is meer waard dan jarenlange lessen volgen.
De grootste vreugde
- We kunnen allemaal iets betekenen voor de mensen om ons heen.
- We willen allemaal gelukkig zijn.
- Je vindt vreugde in het gevecht, in je inzet, in het afzien dat daarbij hoort, niet in de overwinning zelf.
Abonneren op:
Posts (Atom)
