Wa't fan de hope libbet, kin dûnsje sûnder muzyk

Snein 30 novimber 2014

Foargonger dûmny Sybout van der Meer mei it Kwartettekoar fan Itens

Advint yn Itens
Durkje en ik ryde fan 'e moarn fan Stiens nei Itens, om dêr de Frysktalige tsjerketsjinst fan it 'Frysk Oekumenysk Wurkferbân Itens en omkriten' by te wenjen. Foar dizze earste snein fan Advint hawwe hja dûmny Sybout van der Meer útnoege, dy't al in tal jierren mei my yn it bestjoer fan it Nederlânsk Bibelgenoatskip sit. Al dy jierren is it nea slagge om ris by in Itenser tsjinst te wêzen as Sybout dêr in kear foargonger is, want alle kearen wienen Durkje en ik op dat stuit op it pylgerpaad of op oare kuierpaden yn binnen- of bûtenlân te kuierjen; en ek hjoed - dizze kear - wie it omtrint wer net slagge, omdat ik dit wykein foar in wurkbesite foar it NBG yn it Afrikaanske Burkina Faso wêze soe. Mar dy reis koe fanwegen it oanhâldende gefaar nei de resinte steatsgreep yn Burkina Faso fansels net trochgean, dat hjoed kinne wy tegearre dochs ris in kear nei de Martinitsjerke fan Itens.
As wy tegearre mei Sybout en syn femylje de tsjerke yn gean, is it noflik waarm yn tsjerke, en it Kwartettekoar 'Itens' is al oan it ynsjongen, ûnder lieding fan harren pianist-dirigint Hindrik van der Meer.

Ljocht dat ús oanstjit yn 'e moarntiid
Jo begripe tinkt my dat it tsjerkefolk al efkes laitsje moat as mei-organisator Douwe Willemsma der yn syn wolkomswurd klam op leit dat dizze Advintsmoarnstsjinst in gearwurkingsproject is fan 'Van der Meer & Van der Meer'. Willemsma: "En wat wolle jo dan noch Meer?"
It tema fan dizze fiering is 'Wa't fan de hope libbet, kin dûnsje sûnder muzyk', sa ferwurde troch Gerben Rypma.
Nei de útlis fan frou Uilkje Sieperda-Bouma oer it liturgysk blomstik yn it koar fan de tsjerke, harkje wy nei oargelmuzyk fan oargelist Philippus Hingst, en dan sjonge wy nei in skoftsje stilte it moaie Advintsliet "Ljocht dat ús oanstjit yn 'e moarntiid: foartidich ljocht, sjoch ús hjir stean:".
Oanslutend meie wy dan as bemoediging en groet sjonge dat wy fan de Iene ús help ferwachtsje meie; dat Er omsjocht nei it wurk fan Syn hân.

Fjoer fan hoop kom(t) ús temjitte fan hegerhân
Dan folget in gebed dat wy sjongend bidde, dat oanfangt mei dat 'Wy komme foar jo antlit gear".
Tusken de earste en de lêste trije ferzen fan dit Tuskentiden-liet is tiid foar de 'Beurs', wêryn alle oanwêzigen it wurd fiere kinne oer harren leaf en leed, tichtby en fan fierens. Anna Marike fertelt grutsk en tankber oer de berte fan al wer in beppesizzer, en dûmny Van der Meer noeget my út om ris wat te fertellen oer it jubileumjier en it bibelwurk fan it NBG yn 2014, en ik fertel oer dat ik hjir mei de oaren it Advint no yn Itens fier, ynstee fan de presintaasje fan de Mooré-bibel yn Burkina Faso by te wenjen, sa't dat earder noch beëage wie.
Oanslutend wurdt in kearsespul spiele, mei it ferhaal fan de fjouwer kearsen dy't stadich brâne. Willem Tjerkstra spylet de kears 'Frede', Hindrik van der Meer is de kears 'Betrouwen', Anna Marike Dijkstra-van der Woude is de tredde kears 'Leafde', en Sybout is de ferteller. As in lyts jonkje oanfangt te skriemen, omdat hy wit dat hy as bern net kin sûnder Frede, Betrouwen en Leafde, en dat krekt dizze kearsen net mear brâne, sprekt de fjirde, noch brânende kears 'Hoop', dat Hoop der foar soarget dat de oare trije fan de fjouwer ankers fan it libben wêr oanstutsen wurde.
Dit kearseferhaal wurdt troch ús beantwurde mei it bypassende Advintsliet fan hoop: "Us kaam temjitte fjoer fan hegerhân".

It Bern en de bern op 'e noed
Foar de oertinking van dûmny Van der Meer wurdt út it boek fan de profeet Jesaja lêzen, oer it folk yn it tsjuster, dat it kleare ljocht wer sjen sil; en dêr sjonge wy dan fan yn de wurden "Ljocht yn it dûnker" fan Fedde Schurer, op de muzyk fan Hindrik fan der Meer.
Bern stean sintraal yn de preek fan dûmny Van der Meer. En hoe soe it ek oars, want wy libje yn de ankommende wiken ta nei de berte fan it Bern dat it ljocht bringt yn dizze wrâld. Us foargonger presintearret oansprekkende foarbylden, bygelyks fan in jonkje yn Manilla, fan Malala Yousafzai fan Pakistan, mar ek fan eardere ljochtbringers lykas Albert Schweitzer, Martin Luther King, Moeder Theresa en de Fryske pater Titus Brandsma fan Boalsert, dy't allegearre ek ea as lytse poppe, as bern op dizze wrâld kamen. 'Bern binne foar ús in jefte, mar ek in opjefte", seit de preker hjir en no yn Itens, en 'Doch lykas God, en wurd minske". Alle heiten en memmen, en alle pakes en beppes hawwe harren bern en bernsbern op 'e noed, want lykas Jezus in man fan beloften wie en is, kinne alle bern ea in folwoechsene fan de belofte wurde en wêze. Wy hawwe dus as folwoechsen minsken it Advintsberntsje Jezus, en alle bern fan 'e wrâld - fan fier en hein - op 'e noed. Hjit it Bern en alle oare bern fan herte wolkom, en haw it op 'e noed.

Tusken preek en keek
Nei de pianoklanken fan Hindrik van der Meer lêst Willem Tjerkstra it gedicht 'Fakkeldragers yn 'e wyn'.
Wy beantwurdzje dat mei it 'Ubi caritas', ek yn it Frysk: 'As der freonskip is en leafde, dan is God by ús".
Yn it ôfslutend gebed betinkt dûmny Van der Meer ek alle bern fan de wrâld, dy't wy op 'e noed hawwe, en tankt ek foar de kristenen yn West-Afrika dy't troch de wrâldwide bibelorganisaasjes holpen wurde en holpen binne mei it Wurd fan God - fan ús Heit - yn de taal fan harren mem.
Wy slute dit gebed ôf mei it sjongen van it Frysktalige gebed dat Jezus ús leard hat: "God fan fier en hein ús Heit".
De kollekte is fral foar de Itenser projekten yn Papoea en yn Tanzania, en ta beslút sjonge wy inoar in Ierske seine ta mei de wurden:

'Dat it paad op dy takomt en de wyn de goede kant út waait ......

oan't wy elkoar wer moetsje meist burgen wêze yn de palm fan Gods hân".

En dan is der waarme tee en kofje, mei keek en smûk petear.

Laatste bestuursvergadering van het NBG-jubileumjaar

Vrijdag 28 november 2014

Bijbels in Gewone Taal in een vitrine van het NBG-kantoor te Haarlem

Trots en dankbaar
In het feestelijke jubileumjaar van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) komen we vandaag voor het laatst bijeen als bestuur van het NBG. Deze bestuursvergadering vindt plaats in de vergaderzaal in het kantoor van het NBG te Haarlem.
Mede aan de hand van de notulen van de voorgaande vergadering, het mededelingenblad en van het overzicht van externe contacten blikken we ook dankbaar terug op de presentatie van de Bijbel in Gewone Taal (BGT) die op 1 oktober 2014 plaatsvond in het World Forum te Den Haag.
Ruim zeven jaar is er door kundige medewerkers hard gewerkt aan de totstandkoming en de publicatie van de inmiddels buitengewoon goed ontvangen Bijbel in Gewone Taal, en het is bij binnenkomst van het NBG-kantoor dan ook mooi om te zien hoe triomfantelijk een prachtige serie publicaties van en rond de BGT in een vitrine van het NBG staat te pronken. Het mag nu allemaal met trots getoond en in dankbaarheid gelezen worden.

Begroting en Vrijwilligersbeleid
Na de bespreking van de begroting voor 2015 en van het bijbehorende positieve pre-advies van de bestuurscommissie Financieel-Economische Zaken (FEZ) keuren we als bestuur de NBG-begroting voor volgend jaar goed.
Daarna luisteren we naar een presentatie van Johan Wijnhorst over de eerste voorstellen voor de beoogde verbeteringen en de vernieuwing van het vrijwilligerswerk van het NBG voor de komende jaren 2015-2017. We proberen daarin zo goed mogelijk mee te gaan met de actuele en verwachte trends in de samenleving in het algemeen en meer specifiek voor het vrijwilligerswerk van het NBG.

Bestuurszaken
In het laatste gedeelte van deze bestuursvergadering staan vooral enkele bestuurszaken op de agenda. Zo bespreken we de invulling van een aanstaande bestuurdersvacature en de drie volgende vacatures die in 2015 ontstaan in de Ledenraad, waarvoor we als bestuur met een voordracht dienen te komen. Ook de vacatures in onze bestuursadviescommissie FEZ worden doorgenomen.
De vergadering wordt afgesloten met een intern bestuursberaad, waarin de jaarevaluatie van de directie wordt besproken, en in het verlengde daarvan houden we ook de jaarlijkse zelfevaluatie van ons bestuur, waarin we met elkaar spreken over het functioneren van het bestuur als geheel, en van de inbreng van de afzonderlijke bestuursleden afzonderlijk, in het bestuur, maar ook namens het bestuur in relatie tot met name onze leden, medewerkers, vrijwilligers en externe relaties. We bespreken wat al goed gaat, en wat we in het komende jaar zelf en samen nog zouden kunnen verbeteren.

Vrolijke olifant

Dinsdag 25 november 2014

De vrolijke olifant in de vitrine van Creatieve Therapie

Expo in de vitrine van de Kennisboulevard
In de vitrine van de HBO-opleiding Creatieve Therapie van Stenden Hogeschool in Leeuwarden hangt momenteel een groot schilderij van de 'Vrolijke olifant'. Het portret van deze vrolijke olifant is gemaakt door vijf tweedejaars studenten van de voltijdse onderwijsvorm van deze Bachelor-opleiding, van de medium-specialisatie 'Beeldende therapie'.

The making of
Eerst hebben de studenten de achtergrond geschilderd.
Daarna is, zonder enig plan en zonder erbij te spreken, begonnen met het maken van kleurrijke vormen op die ondergrond.
In die stilzwijgende samenwerking leverde iedere student(e) zijn of haar aandeel, door eigen onderdelen schilderend toe te voegen aan het grote geheel.
En toen, op een gegeven moment, herkenden de groepsleden in het tussenresultaat ineens een olifant.
Daarna ontstond in een harmonieuze samenwerking dit mooie portret van een vrolijke olifant.

Beeldend samenwerken
Deze vorm van beeldend samenwerken zonder overleg is een werkvorm waarin je ook veel van je eigen functioneren kunt ontdekken en ontwikkelen.
In die samenwerking maak je van alles mee, zoals: initiatief nemen, leiden & volgen, je laten beïnvloeden, plezier maken, maar ook je ergeren, met elkaar concurreren, elkaar uitdagen en elkaar vertrouwen, en ook beoordelen maakt deel uit van dit proces.
Als beeldend therapeut kun je met deze werkvorm je vaardigheden inzetten bij de behandeling van je cliënten, als ze bijvoorbeeld moeite hebben met zaken als samenwerken en vertrouwen.

Proefvisitatie van DCBO in Assen

Maandag 24 november 2014

De debriefingssessie van het management team en de lector

Bevoegd en bekwaam voor het christelijk basisonderwijs
Sinds vele jaren reikt onze Opleiding tot leraar Basisonderwijs (OLB) van Stenden Hogeschool in Assen, Emmen, Groningen en Leeuwarden het 'Diploma Christelijk Basisonderwijs' (DCBO) uit aan studenten die gedurende hun opleiding hebben voldaan aan alle DCBO-bekwaamheidsvereisten om als bevoegde docenten bekwaam aan het werk te gaan in christelijke basisscholen.
Studenten die momenteel afstuderen aan onze OLB (vroeger ook wel PABO genoemd) willen doorgaans bovenop hun HBO-Opleiding tot leraar Basisonderwijs graag het Diploma Christelijk Basisonderwijs behalen, om daarmee goed toegerust te zijn om in het hedendaagse christelijke basisonderwijs als bekwame professionals christelijk basisonderwijs te verzorgen.

Accreditatie na visitatie
Om dit DCBO aan afgestudeerden uit te mogen reiken, moet de OLB eenmaal per zes jaar aantonen dat de kwaliteit van ons christelijk opleidingsonderwijs aan de maat is. Verus, de Vereniging voor het Christelijk Onderwijs komt dan met een visitatiecommissie op bezoek om onderzoek te doen naar de kwaliteit van onze opleidingslocaties in Assen, Emmen, Groningen en Leeuwarden. Bij voldoende kwaliteit accrediteert Verus (vroeger de Besturenraad geheten) het DCBO-programma, waarmee de hogeschool het recht verkrijgt om de komende zes jaren het DCBO uit te reiken aan afgestudeerden die het specifieke profielprogramma daartoe met succes doorliepen.

Eerst een proefvisitatie
In april 2015 komt die visitatiecommissie van Verus weer op bezoek ten behoeve van de nieuwe accreditatie. Om die visitatie goed voor te bereiden, hebben we vandaag een zogenoemde Proefvisitatie bij Stenden in Assen. Management, Lector, Studenten, Docenten en Werkveldvertegenwoordigers zijn vandaag om de beurt met een Proefvisitatiepanel in gesprek om alle ins en outs van het DCBO-programma gedegen met elkaar door te spreken. De hele dag ben ik aanwezig bij het (de)briefen van alle deelnemers. Een geslaagde dag, waaruit zeker ook vandaag maar weer eens blijkt hoe betrokken het werkveld, de studenten en de medewerkers met elkaar vorm en inhoud geven aan de bekwaamheidvereisten die gelden om bevoegd en bekwaam degelijk christelijk basisonderwijs te verzorgen.

Naar Buiten over de Landgoedroute (4.2) en door het Mensingebos (4.1)

Zondag 23 november 2014


Steenhuis, deel en schuur van Huis ter Hansouwe tussen Peize en Eelde

Twee wandelroutes
Omdat het al weer drie weken geleden is sinds onze vorige wandeldag, is het de hoogste tijd om er weer eens op uit te trekken. Het is vandaag prachtig zonnig najaarsweer, met een lichtbewolkte lucht, regelmatig een aanhoudende en aangename najaarszon en een temperatuur van rond de 14 graden Celsius. We gaan weer 'Naar Buiten'.
De twee routes die Durkje en ik vandaag wandelen, zijn achtereenvolgens de routenummers 4.2 met als titel ‘Landgoedroute’ en 4.1 met als titel ‘Mensingebos’, beide routes uit de wandelgids met als titel ‘naar buiten! – 25 wandel-weekenden’. De eerste route is negen kilometer lang en de tweede route is tien kilometer, vandaag totaal 19 kilometer wandelgenot in de kop van Drenthe.
In de wandelgids is het thema van deze twee wandelingen: 'Statige landgoederen & schilderachtige wolkenpartijen'.

14e eeuwse 'Huis ter Hansouwe'
Om 9.45 uur parkeren we onze auto langs de Horst, tussen Peize en Eelde. De eerste route begint vanmorgen bij Huis ter Hansouwe, vlak bij het Eelderdiep. Dit 'Huis ter Hansouwe' staat bekend als het oudste huis van de provincie Drenthe. Al in de 14e eeuw liet de bisschop van Utrecht hier een zogenoemd 'steenhuis' als diensthuis bouwen, op de plaatselijke uitloper van de Hondsrug. Het betrekkelijk grote gebouw, dat nu bestaat uit een geschakeld steenhuis, deel en schuur kreeg eeuwen later een functie als boerderij, nu een markant gebouw van 'Het Drentse landschap'. Wie van Peize langs de Peizermaden en langs de Eeldermaden naar Eelde rijdt (of andersom) passeert dit oude gebouw in een ommezien, maar het verdient aanbeveling om dit bijzonder oude pand eens van verschillende zijden te bezichtigen, om je te realiseren hoe bijzonder zo'n historisch pand is.

Eelde-Paterswolde
Als we het Huis ter Hansouwe (land van Hans) zijn gepasseerd wandel je merkbaar (vanwege het dalen en stijgen) door het lager liggende beekdal van het Eelderdiep. Aan de rand van Eelde lopen we over het terrein van de Kijkboerderij 't Hoogeveld van Natuurmonumenten in samenwerking met een particulier veebedrijf. Een groot aantal koeien en hun kalveren staan vredig in de grote loopstallen.
In Paterswolde doorkruisen we eerst het park(bos) van Landgoed De Braak, ook van Natuurmonumenten. Bij de uitgang van dit landgoed passeren we een sportschool, waar we onze koffiepauze houden in het inpandige café-restaurant. Daarna steken we de Hoofdweg over en wandelen we direct door de toegangspoort de oprijlaan van Landgoed Vennebroek op. Ook dit landgoed is eigendom van Natuurmomenten. Langs een grote kudde Schoonebeeker en Drentse heideschapen doorkruisen we het landgoed. Vlak voordat we de Friescheveenplas bereiken, buigen we af in de richting van Paterswolde-Noord.

Zandpad langs het Eelderdiep
Vanuit Paterswolde lopen we over een schilderachtig mooi gekleurde boslaan naar de Hooiweg, die we even in noordelijke richting volgen, om dan linksaf onze route te vervolgen over de Verlengde Boterdijk, tot aan de brug over het Eelderdiep.
Vanaf deze brug volgen we het brede zandpad langs de oostelijke oever van het door de Peizer- en Eeldermaden meanderende Eelderdiep. Dit zandpad voert ons weer terug naar de Kijkboerderij van Natuurmonumenten, en dan is het nog maar een klein eindje weer terug naar het Huis ter Hansouwe, waar onze eerste wandeling van vandaag twee uren geleden begon.

Langs het Oudediep en De Loop naar Roden
In slechts enkele minuten verplaatsen we ons dan van het startpunt van de eerste route naar het beginpunt van onze tweede wandelroute van vandaag: De Scharenhulsedijk, gelegen in de driehoek tussen de drie Drentse dorpen Peize, Roden en Lieveren. Deze tweede route brengt ons naar en door het Mensingebos en langs het Lieverdenbosch.
Vanaf de Scharenhulsedijk lopen we over een wandelpad naar een bruggetje, waar we het Oudediep (de verbinding tussen het Groote Diep, het Lieversche Diep en het Peizerdiep) oversteken. We lopen eerst over het oever-graspad van het Oudediep, en dan over het graspad en het zandpad tussen drassige weilanden en de oever van De Loop naar het Mensingebos, gelegen ten zuiden van Roden.

Over het graspad langs De Loop naar Roden

Mensingebosch-Moltmakersstuk en Alteveer
Dan doorkruisen we door lange boslanen het Mensingebosch, en wandelen we langs het heideveld van het Moltmakersstuk. Het Mensingebosch hoort bij het voormalige Landgoed Mensinge, gelegen aan de zuidrand van Roden.
Voorbij het gehucht Alteveer steken we het Groote Diep over, om dan iets verderop over het zandpad van De Drift naar Lieveren te lopen.

Berkenbos langs De Drift

Lieveren en Lieverdenbosch
In Lieveren nemen we temidden van de biljartende cafégasten een theepauze in café ''t Hart van Lieveren'.
Daarna wandelen we over de Noordesch langs de bosrand van het Lieverdenbosch, om vlak vóór de brug over het Lieversche Diep naar rechts af te buigen, om dan tenslotte langs de noordrand van het Lieverdenbosch via de Zwarteweg weer terug te lopen naar de parkeerstrook langs de Scharenhulsedijk, waar we ruim twee uren geleden onze auto parkeerden.
Via Drachten rijden we dan weer terug naar Stiens, terugkijkend op een prima combinatie van twee schitterende najaarswandelingen door een mooie variatie aan Noord-Drentse landschappen.

Weet wat je waard bent

Vrijdag 21 november 2014

Cover van de poëziebundel van Hans Bouma

Waarde(n)volle poëzie
Het is al weer zo'n tien jaar geleden dat de toenmalige Besturenraad (tegenwoordig 'Verus' genaamd), de landelijke vereniging voor Christelijk onderwijs, de gedichtenbundel 'Weet wat je waard bent' publiceerde.
Deze waarde(n)volle poëziebundel is geschreven door de bekende Nederlandse theoloog-dichter Hans Bouma.

Voor mensen onderweg
In 2004 kocht ik een flinke partij van deze mooie gedichtenbundel, en nog steeds vind ik passende gelegenheden om deze bundel van 24 thematisch gebundelde gedichten aan dierbaren te schenken, om hen een hart onder de riem te steken, als ze bijvoorbeeld hun dagelijkse arbeid niet meer kunnen/mogen verrichten, als ze (on)vrijwillig hun werk kwijt raken, of op enige andere wijze in een (diepe) persoonlijke crisis geraken.

Hoopgevend tegenwicht
Deze gedichten van Hans Bouma halen het besef (weer) naar boven dat je - hoe dan ook en waar dan ook - ooit en ergens, of welbeschouwd altijd en overal van waarde bent, opdat je (weer) 'weet wat je waard bent'.
Tegen alle verdrukking en ellende in, geeft de poëtische woordkeus van de dichter Hans Bouma op de voor hem en ons zo welbekende wijze een positief en hoopgevend tegenwicht, om opgelucht een nieuwe dag te beginnen, of door te komen, of af te sluiten.

Veel dieper reikt je betekenis
Met gedichtentitels als 'Dat ik besta' en 'Ik geloof' en 'Mens die ik ben' en 'Onvergelijkelijk' en met wat daaronder dan op volgt aan korte poëzie brengt Hans Bouma je in een andere wereld, in een wereld van geloof (ook in jezelf), van hoop (op betere tijden) en bovenal van liefde (voor .... en van ....).
Wellicht dat de combinatie van een enkele zinsnede uit verschillende gedichten uit deze bundel iets door laat klinken van de inhoud en de (door)werking van Hans Bouma zijn poëzie, waar hij bijvoorbeeld schrijft:

"Je bent niet verwisselbaar;

geen passant,

geen nummer,

geen functie;

Maar een mens onderweg.

Weet wat je waard bent;

dieper,

veel dieper

reikt je betekenis."

Blozende klimop

Donderdag 20 november 2014


Blozende bladeren in een klimop van Hedera

Grootse sfeer
Op mooie herfstdagen kun je zo verrukt raken van alle herfst-elementen in de natuur.
De variëteit aan paddenstoelen, bolsters met en zonder kastanjes en de schilderachtig kleurrijke bomen in het bos werken alle mee aan het creëren van een sfeervol herfstgevoel.
Hoe overweldigend kan het zijn om op grote afstand langs bosranden te wandelen of te fietsen, en ondertussen die rijke kleurschakeringen te zien van een prachtige rij bomen, schitterend in het najaarszonlicht.

Schoonheid in het klein
Toch hoef je meestal ook niet ver of lang te reizen om te kunnen genieten van al dat moois dat de herfst ons elk jaar weer toont.
Gewoon ook zomaar een klimop van groenblijvend Hedera in je tuin, met daartussendoor een enkel frisrood blozend herfstblad kan genoeg zijn om hier en nu, vandaag en morgen, nog even stilletjes te genieten van wat de natuur ons schenkt aan schoonheid.

Duurzame inzetbaarheid van Medewerkers in het Hoger Onderwijs

Woensdag 19 november 2014

Presentatie van bijzonder hoogleraar Tinka van Vuuren bij CNVO

Professionaliseringsbijeenkomst Duurzame inzetbaarheid
Omdat de ‘Duurzame inzetbaarheid’ van medewerkers in het Hoger Onderwijs een kernonderwerp is geworden in de nieuwe CAO van het HBO, stelt de Sectorraad Hoger Onderwijs van de onderwijsvakorganisatie CNVO dit onderwerp aan de orde in de Professionaliseringsbijeenkomst van deze sectorraad. Op uitnodiging van de Sectorraad Hoger Onderwijs woon ik vandaag deze bijeenkomst bij in het hoofdkantoor van het CNV te Utrecht.

Implementatie Duurzame inzetbaarheid in Hoger onderwijs
Het 'Principeakkoord' over de nieuwe cao-hbo, en specifiek de paragraaf over Duurzame inzetbaarheid in dat principeakkoord zijn vandaag onderwerp van gesprek. Daarnaast wordt nagedacht over een mogelijk implementatietraject. Eén van de relevante vragen is welke bijdrage ook CNV-Onderwijs kan en moet leveren aan de verbetering van de duurzame inzetbaarheid van hoger onderwijspersoneel. Is het bijvoorbeeld ook wenselijk dat het CNVO de medewerkers en andere belanghebbenden in het HBO nader informeert en ondersteunt, opdat de implementatie van deze nieuwe regeling voor Duurzame inzetbaarheid zo optimaal mogelijk verloopt; met het beste resultaat voor het hoger onderwijspersoneel, voor het hoger onderwijs in het algemeen, en uiteindelijk in het bijzonder voor de studenten die in dat hoger onderwijs te maken krijgen met de vitaliteit en de kwaliteit van hun docenten en van alle overige hogeschoolmedewerkers.

Principeakkoord CAO-HBO
Eerste spreekster is Dorien Reijn, beleidsmedewerker en regiobestuurder bij CNV-Onderwijs.
Ze vertelt over de totstandkoming van de nieuwe CAO voor het HBO, met een looptijd van twee jaren, waarin ook afspraken worden gemaakt over de Participatiewet en over Professionalisering.

Workshop Duurzame inzetbaarheid
Daarna volgt een workshop over Duurzame inzetbaarheid. Deze wordt verzorgd door Hans van Dinteren, die verbonden is aan de CNV-Onderwijs Academie.
Eerst bespreekt Van Dinteren de achtergrond van deze nieuwe regeling, waaronder bijvoorbeeld de toename van de vitaliteit van onderwijspersoneel en de verhoging van de pensioenleeftijd. Enkele belangrijke items die ertoe doen bij duurzame inzetbaarheid, zijn: Betrokkenheid, Professionele ruimte, Levensstijl en Ontwikkelen.
We inventariseren wat we als werknemer nodig achten voor onze eigen en elkaars Duurzame inzetbaarheid, bijvoorbeeld: word ik gewaardeerd en waardeer ik mijn collega’s, en heb ik als medewerker voldoende gelegenheid tot recuperatie (weer op krachten komen). En worden medewerkers in voldoende mate begeleid voor wat betreft bijvoorbeeld loopbaan, inzetbaarheid en gezondheid.
Daarna benoemt en analyseert Hans wat er feitelijk staat in dit nieuwe Principeakkoord. Steeds komt daarin ook de eigen verantwoordelijkheid en de keuze van de werknemer zelf aan de orde, naast de verantwoordelijkheid van de werkgever om er bijvoorbeeld ook voor te zorgen dat het opgedragen werk in alle opzichten goed te doen is. De nieuwe regeling geldt voor alle zittende werknemers, maar ook voor alle nieuwe medewerkers.

Bestedingsdoelen en implementatie
Dan volgt een opsomming van allerlei bestedingsdoelen, zoals bijvoorbeeld het Opdoen van werkervaring elders, Professionalisering, Recuperatieverlof en Activiteiten om de eigen inzetbaarheid te verbreden. Ook de voorwaarden waaraan moet worden voldaan, komen aan de orde. De medewerker bepaalt zelf – behoudens de hardheidsclausule - aan welk doel hij of zij het jaarlijkse urenbudget gaat besteden, met die aantekening dat werknemer en werkgever hun afspraken hierover maken in de reguliere gesprekscyclus. De werknemer hoeft tijdens en na afloop van het gekozen doel over de inhoud en over de resultaten van de gemaakte keuze niet te rapporteren aan de werkgever.
Tenslotte inventariseren we wat er binnen een hogeschool nodig is om de Duurzame inzetbaarheid te implementeren. Genoemd worden onder andere: Voorlichting, Coaching, en het opstellen en publiceren van een lijst met allerhande suggesties voor invulling van Duurzame inzetbaarheid.

Vitaliteitsmanagement
Het programma van deze professionaliseringsbijeenkomst wordt afgesloten met een lezing over ‘Vitaliteitsmanagement’, die wordt verzorgd door Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar Vitaliteitsmanagement bij de Open Universiteit, en tevens werkzaam als Senior Consultant bij de verzekeringsmaatschappij Loyalis.
Van Vuuren gaat uit van het begrip ‘Gezondheid’, dat onder andere uit gaat van het vermogen en de zelfregie om de dingen te doen die je wilt/moet doen. Bij de ‘Employability’ spelen kansen, ervaringen en werkplezier een belangrijke rol. Je Werkvermogen wordt bepaald door je gezondheid, competenties, waarden (die raken je motivatie en vitaliteit), en hoe die individuele items in relatie staan tot je werk (arbeid). Ook de maatschappij, je familie en je sociaal netwerk bepalen mede je werkvermogen.

HRM + Arbo = Vitaliteitsmanagement
Vitaliteitsmanagement bestaat niet alleen uit HRM-middelen, maar ook uit Arbo-arrangementen (bijvoorbeeld met betrekking tot: Leefstijl, Arbeidsomstandigheden en Reïntegratie).
Tinka van Vuuren is duidelijk in haar advies:
“Werk als werkgever en werknemer samen aan:

1. 1. Preventie (voorkomen van problemen),
2. 2. Curatie (behandelen tot herstel) en
3. 3. Amplitie (versterken van vitaliteit, gezondheid, werkvermogen en employability).”

Gretha Wijbenga exposeert in De Hege Stins

Dinsdag 18 november 2014 

Foto-expositie van Gretha Wijbenga in De Hege Stins te Stiens

Fotografe van de Fotofabryk
Momenteel kun je een foto-expositie van Gretha Wijbenga bezichtigen in De Hege Stins te Stiens.
Gretha Wijbenga woont in Goutum, en is inmiddels 15 jaar lid van de fotowerkplaats van de 'Fotofabryk' in Leeuwarden. Dat is een groep enthousiaste amateurfotografen, onder leiding van fotografe/fotografiedocente Elske Riemersma. 

Foto's van de Ecokathedraal
Elk jaar gaat Gretha Wijbenga met andere leden van dit fotografiecentrum naar de 'Ecokathedraal' in Mildam. Ze maken daar foto’s, die later op het jaarlijks symposium van de 'Stichting Tijd' (de beheerder van de Ecokathedraal) worden getoond. In de ontvangsthal van De Hege Stins worden enkele van deze Ecokathedraal-foto's geëxposeerd.

Van kleine dingen iets groots maken
Naast het fotograferen met deze groep vindt Gretha het erg leuk om zich bezig te houden met 'macro-fotografie'. Tijdens bijvoorbeeld een wandeling in het bos, of gewoon in de achtertuin, is het een uitdaging om - zoekend naar kleine dingen - van kleine dingen iets groots te maken.


 

Stiltecentrum in herfstsfeer

Maandag 17 november 2014


Herfst in het Stiltecentrum van Stenden Hogeschool

Herfst
Vlak na de voorbije herfstvakantie is het Stiltecentrum in het Ontmoetingscentrum van Stenden Hogeschool in Leeuwarden ingericht rond het thema 'herfst'.
De kleuren passen, de materialen kloppen, en het zachte kaarslicht in de transparant-glazen vaas brengt rust en sfeer.

Stilte
Hier in het Stiltecentrum is het stil, stil als in de natuur.
Stilte, om daarin plaats te maken voor de overgang van zomer naar winter.
Langzaam glijden we stilletjes de winter in.

Waar is God in deze tijd? Ervaar jij God al?

Zondag 16 november 2014

Het gelegenheidscombo van deze jeugddienst in De Hege Stins

Waar is God in deze tijd?
Durkje en ik worden vanavond tegen zeven uur bij de ingang van De Hege Stins hartelijk welkom geheten door twee tieners. We zijn hier om de jeugddienst bij te wonen, die wordt georganiseerd door de tieners en hun jeugdleiding van onze Protestantse Gemeente van Stiens.
Bij binnenkomst in de kerkzaal krijgen we gebedsverzoeksbriefjes uitgereikt, waarop we onze gebedsinstenties voor deze Gemeentedienst kunnen noteren.
In de kerkzaal brandt schaars licht en in dat lichte schijnsel begint deze jeugddienst met een introfilmpje met beelden van het laatste jeugdkamp, dat eindigt met een countdown.
Thema van deze jeugddienst is: 'Waar is God in deze tijd? Ervaar jij God al?'

Ervaar jij God al?
De dienst begint met het samen zingen van twee Opwekkingsliederen, onder leiding van het gelegenheidscombo, bestaande uit Trinette Sloot op dwarsfluit, Pieter Koehoorn op gitaar, Thymen Jonker op cajon, en Arjòn Dijkhuis als vocalist. Han Giesing is vanavond de pianist voor de samenzang.
Na het openingsgebed starten we met de inzameling van de gaven en van de gebedsintentiebriefjes, waarbij alle gasten gelijktijdig ook worden getrakteerd op een grote droptraktatie.
Voorganger dominee Jaap Overeem neemt dan plaats op een barkruik op het podium, en spreekt de zaal toe met een boeiend betoog over het thema van deze kerkdienst.

We zien en ervaren God niet alleen in de grote dingen,

maar ook in de kleine dingen van alledag.

Maar zie jij dat wel,

zie jij dat ook,

ervaar je dat ook zo?

Neem je er wel eens de tijd voor

om tussen alle drukke bedrijven door

in rust en stilte God te ontmoeten en te spreken in je gebed?

God is er wel,

ook voor jou,

maar zoek je Hem wel in de stilte?,

spreek je Hem wel eens in je gebed?,

en ervaar je zijn nabijheid in je leven?

Als je het maar wilt zien
We krijgen ook nog een filmpje te zien van twee jongeren uit onze gemeente, die vertellen dat God en Zijn Woord (de Bijbel) je heel nabij zijn, als je het ook maar wilt zien. Zij laten ons zien waar zij God hebben ervaren in hun leven van alledag.
We zingen met elkaar en bekijken nog een filmtrailer, waarin duidelijk wordt wat Gods werken zijn in deze tijd; in nieuwsberichten, in natuurbeelden, in al die grote en kleine wonderen waarin God en Gods werk voor ons zichtbaar wordt.
De ingeleverde gebedsintenties worden door dominee Overeem verwerkt in een gebed, waarin wordt gedankt en gebeden voor het goede, voor ons en voor anderen, veraf en ook heel dichtbij, nu eens heel groot, maar soms ook heel klein; het mag allemaal worden toevertrouwd aan Gods genadig omzien naar onze wereld.
We sluiten af in een grote kring. Hand in hand zingen we elkaar - met pianobegeleiding van dominee Jaap Overeem - de zegen toe.
Daarna is er volop tijd voor iedereen om nog even te chillen in het jeugdhonk en in de ontvangsthal van De Hege Stins.

Brand bij de intocht van Sinterklaas in Stiens

Zaterdag 15 november 2014


De blusboot van de brandweer is net op tijd bij de boot van Sinterklaas

Vol verwachting kloppen de kinderharten
Honderden kinderen en ouders staan verwachtingsvol te wachten langs de oevers, op de bruggen en bij de zwaaikom van de Kletsefeart in onze woonwijk Aldlân van Stiens; vol verwachting wachtend op de intocht van Sinterklaas met zijn Zwarte Pieten.
Op één van de bruggen tegenover onze woning hoor ik dat het moment van de waarheid is aangebroken, want vanuit zuidoostelijke richting klinken de klanken van het muziekkorps over het brede water van de Kletsefeart. En daar komt de boot van Sinterklaas door de laatste bocht, om dan op het lange gedeelte recht op de zwaaikom af te varen, waar al die kinderen met spanning wacht op de aankomst van Sinterklaas en zijn vrolijke gevolg.

Oei! Brand aan boord!
Sinterklaas en ook de Pieten zwaaien vrolijk naar ons als ze onder de brug door varen, waar wij op staan.
En dan gaat het mis.
Op de voorsteven van de boot van Sinterklaas breekt brand uit. Grote witte rookwolken verspreiden zich rondom de grote boot, die de boot bijna in de lichtgekleurde rookwolk aan het zicht doet onttrekken.
Maar als de nood het hoogst is, is in Stiens - en dus ook hier en nu - de redding nabij.
Een hele snelle blusboot van de brandweer komt met grote vaart achter de boot van Sinterklaas aan. Als de blusboot onder onze brug doorvaart, slaan de hoge golven met forse kracht tegen de walbeschoeiing, en tegen de bootjes die hier schommelend op de deining langs de wal liggen.

Eind goed, aankomst goed
Met hoge snelheid bereikt de blusboot de voorsteven van het schip. Dan springt een brandweerman van de blusboot op de voorsteven, en vlak voordat de boot bij het eindpunt in de zwaaikom van de Kletsefeart arriveert, is de brand geblust. Voor veel kinderen waarschijnlijk een grote opluchting, want nu kan Sinterklaas veilig en wel aan wal komen op de oever van de Kletsefeart, aan de zijde van de Griene Leane. Daar wordt Sinterklaas met zijn grote gevolg hartelijk verwelkomd, en de aankomst wordt afgesloten met vrolijke Sinterklaasmuziek en kinderzang.

Nieuw format voor bestuursvergaderingen Jabikspaad

Donderdag 13 november 2014


Informatiebord en wegwijzer van het Jabikspaad

Nieuw format met prioriteiten in kleur
In de bestuursvergaderingen van de Stichting Jabikspaad Fryslân passeert altijd een groot aantal bespreekpunten de revue. Het is dan ook voortdurend een uitdaging om binnen de gestelde vergadertijd van twee uren alle op dat moment relevante punten te bespreken. Meestal moet je op tijd keuzes maken met betrekking tot de onderwerpen die zo'n avond al dan niet aan de orde kunnen komen.
We proberen dat met ingang van vanavond weer eens op een andere manier zo goed mogelijk te doen. Daartoe werken voor het eerst met een nieuw vergaderformat, waarbij alle lopende en komende zaken voor de komende maanden wel volledig in beeld zijn op het totaaloverzicht van de actuele agenda, maar waarbij we vooraf met verschillende tekstkleuren aan hebben gegeven welke onderwerpen vanavond in en de daarop volgende bestuursvergaderingen aan de orde zullen komen. Vanavond gaan we testen of ons die werkwijze bevalt. Volgende keer evalueren we dat.

Agenda met Route en Promotie
We beginnen met de gebruikelijke vergaderstart met welkom, opening, lief & leed, vaststellen van de agenda, notulen, besluitenlijst, actielijst en ingekomen stukken.
Daarna komen enkele Routezaken aan de orde, waaronder met name de nieuwe editie of nieuwe druk van de routegids van ons Jabikspaad, het pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt, dat vanuit Fryslân de Nederlands aanlooproute naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela vormt.
Bij het agendapunt Promotie bespreken we de behandeling van het Prikbord van onze website, en de opdrachtverlening om te komen tot een nieuwe Website voor het Jabikspaad.

Financiering van het Jabikspaad
Om de lopende zaken en de nieuwe ontwikkelingen te kunnen financieren, zullen we op afzienbare termijn moeten voorzien in inkomsten uit bijvoorbeeld subsidies, fondsen en sponsoring. We spreken over het overzicht waarin we per gemeente bijhouden wat zij bijdragen aan het beheer en de vernieuwing van het Jabikspaad, dat door hun gemeente loopt. We realiseren ons dat we ook een aanmerkelijk bijdrage van de provincies Fryslân en Overijssel behoeven om ons vrijwilligerswerk voor al die wandelaars, fietsers en pelgrims op het Jabikspaad mogelijk te maken, dus we zullen op afzienbare termijn daarover met de provincies in gesprek moeten gaan. En wellicht zullen we op termijn ook met sponsorgelden van ondernemingen moeten gaan werken. Ook het werken met vrijwilligers brengt de nodige vergoedingen - hoe klein ook - met zich mee, en uiteraard moeten alle fysieke zaken zoals bijvoorbeeld informatieborden en wegwijzers ook worden betaald voordat we ze overal op de essentiële plaatsen langs het Jabikspaad kunnen plaatsen.

Samenwerking met veel partijen
Een pelgrimspad zoals het Fries-Overijsselse Jabikspaad gaat door en staat midden in de wereld van alledag. Samenwerking met een groot aantal partijen maakt het mogelijk om het Jabikspaad begaanbaar te maken, om het aantrekkelijk te maken, en om het verder uit te bouwen en te vernieuwen.
Vanavond bespreken we de stand van zaken en de voortgang met betrekking tot een aantal samenwerkingspartners, zoals de Stichting Tsjerkepaad, Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, gemeente Het Bildt, en het Toeristisch Informatie Punt in Hasselt, de doorgangsplaats waar het Jabikspaad overgaat in de rest van het Nederlands-Belgisch-Frans-Spaanse pelgrimspad.

Succesvol slot
Dan sluiten we deze bestuursbijeenkomst af met een aantal mededelingen en rondvraag, en dan stellen we een vergaderagenda op van data en onderwerpenprioritering voor het komende kwartaal.
Precies op het beoogde eindpunt van 22.00 uur sluiten we deze bestuursvergadering af, nadat we alle geprioriteerde onderwerpen voor vanavond in dit overleg naar behoren hebben afgehandeld.

The Art of Travel

Woensdag 12 november 2014

Cover van 'De kunst van het reizen'

De kunst van het reizen

Er gaan tegenwoordig meer mensen op reis dan ooit. Maar het is zeer de vraag of zij wel weten hoe ze moeten reizen.

- Wat gebeurt er als je uit je dagelijkse werkelijkheid in een totaal andere wereld wordt gezet?

- Wat als de verveling toeslaat?

- Als je liever in bed blijft, dan naar de door de reisgids aanbevolen monumenten te gaan kijken?

- Kun je leren genieten?

- Kun je leren beter naar een landschap te kijken?

Deze, en tientallen andere vragen, beantwoordt Alain de Botton, met hulp van gidsen als Flaubert, Ruskin, Humboldt en Van Gogh. Daartoe schreef Alain de Botton het boek 'The Art of Travel', dat voor de Nederlandstalige markt werd vertaald door Jelle Noorman. In Nederland verscheen dit boek in 2002, met als titel 'De kunst van het reizen'.

 

Zin & Betekenis van reizen
Alain de Botton probeert aan de hand van eigen reiservaringen en van reiservaringen van beroemde schrijvers te analyseren wat de zin en betekenis kan zijn van reizen.
Aan de hand van de vijf hoofdthema's (de boekdelen: Vertrek, Motieven, Landschap, Kunst en Terugkeer) komt hij tot de conclusies dat reizen je bewust kan maken van details en van essenties, en dat kunst daarbij behulpzaam kan zijn.
Daarnaast vindt hij dat reizen prikkelend moet zijn, wil het iets in je oproepen waarvan je je daarvoor niet zo bewust was. Maar ook vindt hij dat de natuur een aardig tegenwicht kan vormen voor het dagelijkse hectische bestaan.
Tenslotte geeft de schrijver aan dat je op reis toch ook altijd jezelf meeneemt, en dat het gras aan de andere kant van de heuvel voor ons waarschijnlijk wel altijd groener zal blijven.
Het boek is in zwart-wit geïllustreerd met beroemde schilderijen die iets met het thema te maken hebben èn met foto's van de schrijver zelf.
Het is een boek met enige filosofisch inslag, voor iedereen die geïnteresseerd is in de meer onderliggende motieven van het reizen.

Vertrek: Verwachtingen en Doorgangsplaatsen

• Onze reizen geven een idee van wat ons leven zou kunnen behelzen wanneer we niet waren gebonden aan de plichten van ons werk en aan de strijd om het bestaan.
• We zijn vertrouwd met de gedachte dat reizen in werkelijkheid nooit is wat we ervan verwachten.
• We zijn geneigd te vergeten hoeveel meer de wereld te bieden heeft dan de dingen waarop we ons voorbereiden.
• Mijn lichaam en geest bleken nukkige reisgezellen, waar het de waardering voor mijn bestemming betrof.
• Realiseer je je wel hoe weinig invloed de plaats waar je je nu bevindt kan uitoefenen op wat zich in je hoofd afspeelt?
• Om geluk te kunnen ontlenen aan esthetische of stoffelijke zaken lijkt de bevrediging van een aantal wezenlijker emotionele of psychologische behoeften een voorwaarde, zoals de behoefte aan begrip en liefde, en het uiten van gevoelens en respect.
• Bij de eigenlijke ervaring lost datgene wat we komen bekijken altijd op in hetgeen we overal zouden kunnen zien, worden we uit het heden weggezogen door een angstige toekomst, en is onze waardering voor esthetische zaken overgeleverd aan de genade van verwarrende fysieke en psychologische behoeften.
• Het brein heeft soms weinig zin naar behoren te denken wanneer het geacht wordt niets anders te doen dan denken. Denken gaat beter als delen van het brein iets anders te doen hebben.
• Onze huiselijke omgeving kluistert ons aan de persoon die we in het dagelijkse leven zijn, maar misschien niet aan de persoon die we in ons diepste wezen zijn.

Motieven: Exotiek en Nieuwsgierigheid

• Wat we in het buitenland exotisch vinden, kan precies datgene zijn waarnaar we vergeefs hunkeren in ons eigen land.
• Als liefde inderdaad het najagen is van eigenschappen bij anderen die we zelf ontberen, dan kan onze liefde voor iemand uit een ander land de ambitie behelzen ons sterker te vereenzelvigen met de waarden die we in onze eigen cultuur missen.
• Feiten hebben nut. En nut genereert een (instemmend) publiek.
• Nieuwsgierigheid kan worden voorgesteld al ketens van bescheiden vragen, die zich naar buiten toe uitstrekken, soms over enorme afstanden, vanuit een middelpunt dat uit een paar boude, veelomvattende kwesties bestaat.
• Het is belangrijk 'de juiste vraag aan de wereld' paraat te hebben.
• Het gevaar van reizen is dat we dingen op het verkeerde moment zien, voordat we de kans hebben gehad de noodzakelijke ontvankelijkheid daartoe te ontwikkelen, en nieuwe informatie om die reden even waardeloos is en je snel door de vingers glipt.

Landschap: Platteland & stad en het Sublieme

• De dichter William Wordsworth (1770) stelde dat de natuur een onontbeerlijke corrigerende factor is voor de psychische schade die het leven in de stad aanricht.
• Onze identiteit is min of meer plooibaar, en we veranderen dankzij degene met wie - en soms met datgene waarmee - we samen zijn.
• Ongelukkig zijn wordt vaak veroorzaakt door het feit dat we maar één perspectief kennen om mee te spelen.
• Volgens Wordsworth kan de lieflijkheid van de natuur ons aansporen het goede in onszelf te vinden.
• Sublieme plaatsen trotseren onze wil.
• Wat onze wil tart, kan woede en wrevel opwekken, maar ook ontzag en respect.
• Sublieme landschappen brengen ons dikwijls in verband met religieuze gevoelens.
• Aanschouw verheven plaatsen, om je te laten doordringen van de onbeduidendheid en kwetsbaarheid van de mens.

Kunst: Openbare kunst en Bezitten van schoonheid

• Als het zo is dat we reizen om schoonheid te vinden, dan kunnen kunstwerken tot op zekere hoogte invloed uitoefenen op onze keuze van een reisdoel.
• Slechte kunst kan worden gedefinieerd als een aaneenschakeling van verkeerde beslissingen bij het kiezen van wat afgebeeld en wat weggelaten wordt.
• Nietzsche betoogde dat de werkelijkheid zelf oneindig is, dat ze nooit volledig door de kunst kan worden weergegeven.
• Schoonheid is ongrijpbaar, en doet zich vaak voor op plekken waar we wellicht nooit meer naar terugkeren.
• Tekenen heeft zin, omdat we erdoor kunnen leren zien: waarnemen in plaats van kijken.
• Denken en zien, daar gaat het (bij reizen) werkelijk om, en niet om snelheid.
• John Ruskin (1819) bracht de behoefte snel en ver te reizen in verband met het onvermogen gepast plezier te beleven aan één specifieke plek.
• Ruskin adviseerde tijdens je reizen niet alleen te tekenen, maar ook te schrijven (woordschilderen), waardoor je indrukken van schoonheid kunnen/zullen worden versterkt. Door onderweg te tekenen en te schrijven, stel je jezelf voldoende vragen, en ga je nauwkeurig analyseren wat je hebt gezien en gevoeld.

Terugkeer: Gewoonte

• Het genoegen dat we aan reizen beleven, is misschien eerder afhankelijk van onze instelling, dan van onze uiteindelijke bestemming.
• Een ontvankelijke reiziger benadert nieuwe plaatsen met een zekere nederigheid. We lopen dan niet rond met vastomlijnde ideeën over wat wel of niet interessant is.
• Wat ons ergert aan anderen, zal anderen ergeren aan ons.
• Alvorens we naar verre streken vertrekken, zouden we eens tot ons moeten laten doordringen wat we al hebben gezien.

De kunst van het reizen begint en eindigt thuis.

(Jacob Noordmans, in ' Gast op zondag', Leeuwarder Courant 20 juli 2002)

Pilgrimaazje fan Sytse van der Werf & Tsjirmerij

Zondag 9 november 2014

Sytse van der Werf met Tsjirmerij in de Dorpskerk van Huizum

Pilgrimaazje
Singer-songwriter/verteller Sytse van der Werf geeft vanmiddag samen met de Friese folkgroep Tsjirmerij (Bert Otten, Wim Hobers, Piet Herrema) een concert in de Dorpskerk van Huizum. Thema van dit zondagmiddagconcert is 'Pilgrimaazje'.
Het leven is een pelgrimstocht. Dit thema loopt als een rode draad door het programma over pelgrims die fietsen of lopen naar Santiago de Compostela, over enkele bijzondere ontmoetingen, over de diepe indrukken die de pelgrimstocht achterlaat, over de tocht wel of niet afmaken, en over het leven dat soms rake klappen uitdeelt.
Zo vormen de liedjes, de gedichten en de verhalen als het ware een staalkaart van lief en leed, uitgedrukt in beeldende teksten, maar ook in verstilde en swingende instrumentale nummers. Samen vertellen, zingen en musiceren de mannen over hun eigen ervaringen in een wereld die steeds gekker lijkt te worden.

Een fietsende pelgrim vertelt
Om enige stemming te kweken in een publiek van ongeveer 60 belangstellenden begint Tsjirmerij met - noem het maar - 'Wasbord Opus 1', waarbij Piet Herrema het wasbord er danig van langs geeft.
Het tweede nummer 'Druk, Druk, Druk' gaat over het werken en sterven van een hardwerkende  Leeuwarder raam-ambtenaar, als prototype van de hardwerkende Nederlander.
Daarna volgt 'Lyts is moai', met als boodschap dat "de wierheid yn it lytse leit", aldus Sytse van der Werf.
Dan volgt een verhalend gedicht van Van der Werf, met achtergrondmuziek van Tsjirmerij, over zijn fietspelgrimage naar Santiago de Compostela; "oer fytse, en oer sliepe yn in tint, yn it oare ryk".
Over zijn reis naar Indonesië volgt dan Sytses lied 'oer har eagen as 'Donkere Kralen'.
Daarop volgt een ode aan de Friezen, die Sytse van der Werf typeert als "sa bysûnder gewoan".
Deze anekdote wordt afgesloten met enkele instrumentale liedjes uit de Balkan.
Dat verdriet ook zijn functie heeft, blijkt uit het volgende liedje, waarin wordt aangegeven dat je pas hebt geleefd als je in je leven ook hebt gehuild: "Wat is er mooier dan verdriet?"
Een vrolijk-muzikale waarschuwing volgt daarop, als antigif tegen het korte lontje van sommige mensen, en om in je leven vooral niet te verzuren: "Must der hier wat fan make, want foordast it weest, hest it al had".
En dan is het tijd voor pauze.

Der falt oan de rest net te ûntkommen
De koffiepauze eindigt met een instrumentaal intermezzo van Tsjirmerij.
Sytse van der Werf en Tsjirmerij beginnen met het lied 'Underweis', over het verlaten van je 'kristallen paradijs'.
Pelgrim Sytse vertelt dan een kort verhaal in dichtvorm, over zijn reis van Kubaard naar Santiago de Compostela en naar Cabo Fisterra. Ook hij noemt de voor pelgrims zo herkenbare ervaring, als je eenmaal bent begonnen aan je pelgrimsreis: "Der falt oan de rest net te ûntkommen".
Daarna wordt het lied Vera Icon gezongen.

Een wandelende pelgrim vertelt
Wim Hobers, die verschillende snaarinstrumenten bespeelt in Tsjirmerij, vertelt over zijn 17 jaar geleden vanuit Huizum zo hoopvol begonnen en direct al zo bijzondere wandelpelgrimage. Het is het verhaal van de pelgrim die niet 'in' zijn eentje loopt, maar 'met' zijn eentje. Hij verhaalt bijvoorbeeld over een bijzondere ontmoeting (op een vroege ochtend in een Belgisch cafeetje in Luik) met een uit Santiago de Compostela afkomstige Spanjaard, die hem vraagt: "Wil je voor me bidden, als je aankomt in Santiago de Compostela?".
Helaas kwam Wim Hobers niet verder dan de Franse plaats Sedan, net voorbij de grens met België. "Iens wie der jong", zo sluit Sytze dit pelgrimsverhaal van Wim af, en dan volgt een prachtig bijpassend lied, deels solo op doedelzak, mooi vertolkt door Piet Herrema, waarbij je even wegdroomt naar de doedelzakmuziek die iedere pelgrim zich nog herinnert, die ooit eens in Santiago de Compostela arriveerde. Maar de twinkelende snaren van Wim en de gevoelige uithalen met de accordeon van Bert Otten doen daar niet voor onder. Je waant je zwijmelend voor even weer in Santiago de Compostela.

Het einde van een pelgrimage
Sytse vertelt over zijn aankomst op Cabo Fisterra, over de idylle van de Atlantische Oceaankust, die jaren geleden (in 2002) zo wreed werd verstoord door de schipbreuk van de olietanker 'Prestige', die door de immense hoeveel olie die daardoor in zee stroomde de prachtige Noord-Spaanse kust - de Costa Morte nabij Cabo Fisterra - zo destructief vervuilde, tot grote schade voor natuur en visserij. "De fiskerij, jierrenlang bedoarn".
Dan volgt weer een lied, over het onbegrip van de mensen die de pelgrims naar Santiago de Compostela niet begrijpen: "Fytse nei Santiago, wat in útsloverij, ok nog wel sonder froutjse derby".
Tsjirmerij beantwoordt dit met de instrumentale vertolking 'Us thús' van het Friese begrip 'mankelyk', over de heimwee van de pelgrim onderweg.
Dan sluit Sytse zijn pelgrimstocht af met het verhaal van zijn terugreis, met de fiets als bagage mee in het vliegtuig. Na zo'n lange heenreis al in elke uren weer thuis in Nederland. Het laatste lied van dit concert heet dan ook met reden: 'Feurby'.
Na een lange staande ovatie, en als vervolg op de woorden en blijken van dank van organisatiewege, sluiten Sytse van der Werf en Tsjirmerij hun muzikale pelgrimsreis af met een lied dat Sytze 35 jaar geleden al eens zong: 'Bist net allinne'.

Marijke Rijpma exposeert in Stenden Hogeschool

Vrijdag 7 november 2014

Schilderij van Marijke Rijpma in de Stenden Art Galery

Schilderijententoonstelling
Tot en met 21 januari 2015 exposeert Marijke Rijpma in de Stenden Art Gallery van Stenden Hogeschool te Leeuwarden.
Deze publiek toegankelijke expositieruimte bevindt zich op de begane grond achter het Auditorium van ons Leeuwarder hogeschoolgebouw aan de Rengerslaan.
Stenden Hogeschool organiseert deze expositie in samenwerking met het Leeuwarder Kunstbureau Art Connection.

Achtergrond
Totdat Marijke Rijpma ging schilderen, stond haar leven ook al in het teken van creativiteit, zowel in haar werk, als in de persoonlijke sfeer. Rijpma: "Op mijn 38e kon ik de kriebel niet meer tegenhouden en ben ik fulltime aan de slag gegaan om mijn gevoelens en gedachten met verf en kwast te ordenen en te uiten."
Aangezien ze is opgegroeid op het platteland, neemt de natuur in haar werk een grote plaats in. Marijke: "Bovendien ben ik sociaal en maatschappelijk geïnteresseerd. Hierdoor schilder ik mensen, om mijn visie te uiten; soms met een grapje."
Voor Marijke zijn dieren even uniek als de mens; zijn die onlosmakelijk verbonden met onze leefwereld. Hun gedrag is puur en open, er is geen sprake van een facade. Marijke Rijpma: "Ik probeer die schoonheid, de vrijheid en de emotie te treffen; in olieverf, op paneel of op doek; een geweldige uitdaging."

Kansarm/Kansrijk
Het thema van de huidige expositie van Marijke Rijpma in de Stenden Art Galery is: 'Kansarm/Kansrijk'.
Marijke Rijpma vertelt hierover:

"Schilderen is mijn passie en beroep.

Ik kan mijn emoties geheel kwijt in het maken van schilderijen.

Vooral de mens is een onuitputtelijke bron van inspiratie.

Het verschil tussen de mensen,

en tussen kansen die de verschillende mensen in het leven krijgen,

boeit mij zeer;

kansen, die mensen hier - en zeker studenten - krijgen,

tegenover het soms kansloze leven van mensen in andere landen.

Met deze expositie probeer ik duidelijk te maken dat deze kans niet iedereen is gegeven."

Uitgangspunt
Schilderen bleek voor Marijke Rijpma een deur te zijn naar haar zicht op de wereld. Al schilderend ontdekte ze dat het schilderen van mensen, dieren en de natuur haar manier is om te laten zien wat de mensen en de dieren voor haar betekenen. In de tien jaar dat ze nu fulltime schildert, heeft ze zich in eerste instantie op mensen gericht. Grote mensen, kleine mensen; mensen in al hun kwetsbaarheid en kracht.
Marijke probeert met haar werk mensen tot denken aan te zetten. Ze schildert onderwerpen die ze belangrijk vindt om met mensen te delen. Overdreven op grote doeken geschilderd, probeert Marijke de beschouwers van haar schilderijen hier bewust van te laten worden.
Een mooi voorbeeld hiervan in de Stenden Art Galery is het grootste schilderij, met daarop de afbeelding van een kind, geschilderd op de achtergrond van een krantenpagina, vol met berichten over een tekort aan artsen, over een meetsysteem, over de beurs, en over winstdeling.

En dat kind?

Het heeft het gezicht stevig tegen het gaas gedrukt.

Dichter kan dit kind niet bij je komen.

Wat wil het kind je duidelijk maken?

Wat vraag het van je?

De stempels van het Jabikspaad

Dinsdag 4 november 2014


Cover van het stempelboekje van het Jabikspaad

Pelgrimstocht
Het Fries-Overijsselse Jabikspaad van het Friese Sint-Jacobiparochie naar het Overijsselse Hasselt is een ongeveer 150 kilometer lange fiets- en wandelroute, die vanuit Noord-Fryslân de aanlooproute vormt voor fietsers, wandelaars, pelgrims die de ongeveer 3.300 kilometer lange pelgrimstocht vanuit Nederland naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela willen maken.

Credential en Compostela
Wie naar Santiago de Compostela pelgrimeert, kan een pelgrimspaspoort van het Nederlands Genootschap van Sint Jacob meenemen als bewijs dat hij of zij als pelgrim de tocht naar dit Spaanse bedevaartsoord aflegt. Die zogenoemde Credential is tevens een stempelkaart, waarin onderweg op allerlei plaatsen stempels van bijvoorbeeld parochies, kloosters, kathedralen en pelgrimsherbergen kunnen worden verzameld. Zo ontstaat in de loop van de pelgrimstocht een bonte stempelkaart met prachtige stempels van onderweg.
Wie bij aankomst in het pelgrimsbureau in Santiago de Compostela zijn gestempeld pelgrimspaspoort toont, en daarmee bewijst de lange pelgrimstocht te hebben volbracht, krijgt van het bisdom van Santiago de Compostela de zogenoemde Compostela uitgereikt, als bewijs van de volbrachte bedevaart naar het graf van de heilige Jacobus in de kathedraal van Santiago de Compostela.

Stempels met toelichting
Wie gaat wandelen, fietsen of pelgrimeren op het Jabikspaad kan ook een dergelijke stempelkaart aanschaffen bij bijvoorbeeld De Jacobshoeve in Sint-Jacobiparochie of bij het Toeristisch Informatiepunt in Hasselt, de twee begin- èn eindpunten van het Jabikspaad.
Op deze 150 kilometer lange pelgrimsroute passeert de pelgrim ongeveer 80 officiële stempelposten van het Jabikspaad. Alle stempeladressen worden vermeld op de website van het Jabikspaad. Van die 80 Jabikspaad-stempels zijn 51 stempels ontworpen door de Friese heraldicus Jelle Terluin. Hij heeft van deze stempels een ontwerp in kleur en in zwart-witte uitvoering gemaakt; en bij alle stempels heeft Jelle Terluin een verklaring van de gebruikte symbolen en kleuren geschreven.

Fotoboekje over stempels van het Jabikspaad
Veel mensen die op de fiets of wandelend het Jabikspaad hebben afgelegd, hebben te kennen gegeven graag meer te willen zien en lezen over die 80 prachtige stempels van het Jabikspaad. Als bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân zijn we van plan om te zijner tijd een boekje uit te geven met daarin de afbeeldingen van alle Jabikspaad-stempels, met daarbij de uitleg over die stempels.
Maar omdat dat op korte termijn voor de Stichting Jabikspaad Fryslân in financieel en in praktisch opzicht geen haalbare kaart bleek, en wij afgelopen zomer wel de grote Zomerexpositie over Pelgrimeren organiseerden in De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, heeft onze bestuurssecretaris Hans de Jong alvast een kleurrijk stempelboekje gemaakt, met daarin een groot aantal voorbeelden van de stempels van het Jabikspaad, met hier en daar een korte uitleg over die stempels; voorts aangekleed met algemene informatie over de stempels van het Jabikspaad, en aanvullend geïllustreerd met een groot aantal kleurenfoto's, die zijn gemaakt van markante plekken langs het Jabikspaad.

Een belevenis op zich
Dit 'collectors item' is voor tien euro te koop bij stichtingsbestuurssecretaris Hans de Jong. Voor meer informatie en voor bestellingen kan men zich richten tot onze secretaris via het emailadres hansdejong.nijland@hetnet.nl Als bestuur van de Stichting Jabikspaad Fryslân zijn wij trots op al die mooie stempels met uitleg, die het Jabikspaad zo prachtig documenteren. Daar komt nog bij dat wij ons gelukkig prijzen met zoveel vrijwilligers die overal in Fryslân en in Overijssel bereid zijn om als stempelposthouder te fungeren. Het zijn soms particulieren die de pelgrims op ons Jabikspaad hartelijk verwelkomen en hen een mooi stempel geven. Andere stempels zijn verkrijgbaar in dorpswinkels, bij plaatselijke horeca, of bij kosters van verschillende dorpskerken langs de route. Alleen al de ontmoetingen met al die gastheren en gastvrouwen van het Jabikspaad is onderweg een belevenis op zich.

Onvergetelijk
Fietsen en wandelen op het Jabikspaad is al een feest op zich, en als je dan thuisgekomen al die mooie stempels in je stempelkaart van het Jabikspaad ziet staan, geniet je nog eens na van al die mooie herinneringen die al die stempels bij je oproepen. Het is dan ook geen wonder dat we vaak horen dat fietsers en wandelaars bijkans verslaafd zijn geraakt aan die mooie pelgrimsdagen, en dat ze ooit eens moedig de beslissing genomen hebben of nog zullen nemen om voorbij Hasselt verder te gaan op de Europese pelgrimswegen door Nederland, België, Frankrijk en op de camino in Spanje, om drieduizend kilometer verderop als pelgrim te arriveren in de indrukwekkende kathedraal van Santiago de Compostela.
Wat daarna - eenmaal thuisgekomen - altijd blijft, zijn je eigen volle stempelkaarten met die schitterende stempels, en daarbij bovenal ook die overweldigend mooie herinneringen aan je eigen unieke pelgrimstocht.

How satisfied are you @ Stenden?

Maandag 3 november 2014


Een Pop Up Banner van het MTO 2014

MTO 2014
Reeds enkele weken staan er Pop Up Banners in de gangen van de vestigingen van Stenden Hogeschool, die verwijzen naar het tweejaarlijkse Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO 2014) dat in de afgelopen weken in Stenden is gehouden. Deze banners - en ook de berichtgeving op ons intranet IStenden - attendeerden alle hogeschoolmedewerkers op het online-onderzoek dat door het onafhankelijk onderzoeksbureau Integron werd uitgevoerd.

In het belang van onze studenten
Medewerkers spelen een essentiële rol binnen Stenden Hogeschool. We zijn immers een school-organisatie, die draait om, door èn voor mensen. Als medewerker hebben we een eigen beeld over wat al goed gaat en wat nog beter kan binnen het onderwijs, in het onderzoek, bij de dienstverlening en in de organisatie van onze hogeschool. Door alle ervaringen, meningen en gevoelens van alle collega's te inventariseren, worden we in staat gesteld om als Stenden onze organisatie nog verder te verbeteren. Dat is in ons aller belang, met name voor ons onderwijs, en is uiteraard vooral in het belang van onze studenten.

2009 > 2012 > 2014 > blijven verbeteren
Ook in de jaren 2009 en 2012 is een dergelijk medewerkerstevredenheidsonderzoek gedaan. Door binnenkort de resultaten van het MTO 2014 te vergelijken met de resultaten van de MTO's van 2009 en 2012 kunnen we ook beoordelen in hoeverre het verbeterbeleid van de afgelopen vijf jaren heeft geleid tot verhoging van de kwaliteit en van de medewerkerstevredenheid binnen Stenden Hogeschool.
Alle hogeschoolmedewerkers zijn via email en IStenden uitgenodigd om deel te nemen aan dit onderzoek. Deelname is anoniem, maar de medewerkers werden op de achtergrond wel ingedeeld in segmenten, zoals bijvoorbeeld Schools en standplaatsen, zodat het in de totaaloverzichten wel mogelijk wordt om over de grotere organisatieonderdelen uitspraken te kunnen doen over de tevredenheid van de medewerkers binnen zo'n organisatieonderdeel. Individuele resultaten op medewerkersniveau worden echter niet zichtbaar (gemaakt).

Het onderzoek
De enquête wordt in twee talen aangeboden: Nederlands en Engels.
Op veel facetten kun je aangeven hoe tevreden je bent, en welk belang je hecht aan zo'n facet.
Ook kun je op diverse stellingen aangeven in welke mate je het eens bent met die stellingen.
Onderwerpen die zoal aan de orde komen, zijn bijvoorbeeld: ervaren kwaliteit, persoonlijke ontwikkeling, werkdruk, samenwerking, faciliteiten, veiligheid, management, medezeggenschap, arbeidsvoorwaarden, werkplek, persoonlijke betrokkenheid. de School-vorming en de hogeschool-identiteit.

Kwaliteitsverbetering
Inmiddels is de enquête-termijn ten einde, en kan worden begonnen met de verwerking van alle onderzoeksresultaten. Over enige tijd zullen de onderzoeksresultaten worden teruggekoppeld naar alle leidinggevenden van de verschillende organisatieonderdelen, waarna deze leidinggevenden de resultaten op eigen afdelingsniveau zullen bespreken tijdens hun eigen teamoverleg. Dan kunnen ook de eigen afdelingsresultaten van 2014 worden vergeleken met de uitkomsten van de voorgaande metingen van 2009 en 2012, en is het ook mogelijk om de uitkomsten van de afzonderlijke afdelingen te vergelijken met de hogeschoolgemiddelden. De afdelingsresultaten en de genoemde vergelijkingen zijn dan het startpunt voor het teamgesprek op afdelingsniveau en op hogeschoolniveau, met als ultiem doel dat we de kwaliteit van ons onderwijs & onderzoek en van onze dienstverlening & organisatie blijven verhogen.

Koningspad 1 - Een oud cultuurlandschap

Zondag 2 november 2014


Over de graskade langs de waterberging in natuurreservaat Van Oordt's Mersken

Koningspad
De wandelgids 'Koningspad' die ik vorig jaar al kreeg op Vaderdag, was tot vandaag nog niet gebruikt voor één van de zes wandelingen van deze reisgids. Maar daar gaat vandaag verandering in komen, want we gaan nu in het najaar van start met deze langeafstandswandeling van zes etappes door de benedenloop van beekdal de 'Boorne', ofwel het beekdal van het Koningsdiep, in het Fries ook wel Alddjip (Ouddiep) of Boarne genoemd. Deze rivier ontspringt bij Allardsoog nabij Bakkeveen, meandert in noordwestelijke richting door Fryslân, om vroeger uiteindelijk uit te monden in de voormalige Middelzee.

Etappe 1 = Een oud cultuurlandschap onder een witte deken
De wandelgids waar we vandaag mee op pad gaan, is geschreven door mijn ex-collega, de landschapsjournalist Fokko Bosker, die ook de vierdelige wandelserie 'Friesland voor Lanterfanters' schreef. De wandelgids 'Koningspad' heeft als subtitel 'Lanterfanten door het beekdal Koningsdiep'.
Vandaag wandelen Durkje en ik de eerste etappe, over een afstand van 14 kilometer, van Lippenhuizen naar Tijnje. Omdat Fokko Bosker deze route wandelde en beschreef in de sneeuw- en ijswinter van 2012, kreeg deze eerste etappe als titel mee: 'Een oud cultuurlandschap onder een witte deken'.

Van Lippenhuizen via Gorredijk naar Terwispel
We rijden via Tijnje - waar we de ene auto parkeren - naar Lippenhuizen, waar onze wandeling vandaag begint bij de 'shared space' op de Trijehoek. Ons startpunt is hier de retrotramhalte met de bijbehorende kunstwerken van de spoorkruisen, de wachtende reizigster en het stootblok, die alle de herinnering oproepen aan de oude tramlijn die vroeger van Heerenveen via de Trijehoek in Lippenhuizen naar Oosterwolde liep. We lopen dan eerst over het fietspad langs de Stationsweg richting Gorredijk. Van Gorredijk wandelen we door naar het nabijgelegen dorp Terwispel.

Terwispeler Grootschar
Bij Terwispel gaan we het Kolderveen op, dat een onderdeel is van de Wispelder Walle, een dijkje dat de inwoners van de 15e eeuw al opwierpen, om zich te beschermen tegen het opkomende water van de Wispel en van het Alddjip.
Vlak buiten Terwispel gaan we een zandpad op, dat ons door het natuurreservaat 'Terwispeler Grootschar' naar het natuurreservaat 'Van Oordt's Mersken' voert. Dit mooie zandpad - ook wel het 'Learzens pad' genoemd - gaat tussen de vroegere hooilanden door langs de Bouwespolder, diep het beekdal van het Koningsdiep in. Buiten het broedseizoen mag je dit natuurgebied doorkruisen.
Een groepje diepzwarte Friese paarden observeert ons als we hen passeren. Halverwege het pad zien we een eindje verderop in het blauwgrasland een groepje van drie reeën rustig grazen. Als ze ons opmerken, is de afstand waarschijnlijk voldoende groot, want ze blijven rustig staan kijken naar ons. Op het verste stuk in de boomsingel passeren we mooie gave Inktzwammen en een holle boomstronk die aan de rand toch weer nieuwe uitlopers krijgt. Al met al een prachtig deel van deze route.

Van Oordt's Mersken
Het valt ons op dat het bosperceeltje hier grondig wordt uitgedund. Grote kale plekken ontstaan hier in het bosje. Wij gaan de hoger gelegen graskade op, om dan langs de grote waterberging van Van Oordt's Mersken en langs de oever van de Skipsleat af te buigen naar de veel bredere Nije Feart. Over het brede zandpad van de Tingwâlden wandelen we tussen de Nije Feart links en Van Oordt's Mersken rechts naar het viaduct in de A7, om hier onder de A7 door te kunnen lopen. De Nije Feart werd gegraven (1852) om een snelle en gemakkelijke verbinding over water te vormen voor de afvoer van plaatselijk gewonnen turf en voor de aanvoer van grondstoffen en mest voor de plaatselijke boerenbevolking.
In de graslanden rechts van ons grazen enkele groepen pinken. Eén van de pinken is uitgebroken, dus die drijven we maar weer even terug in het grasland, zodat zij zich kan voegen bij de andere pinken van deze kleine groep zwartbonte koeien.
Verderop zien we grote groepen ganzen, in de weilanden, en van daaruit opvliegend in enkele grote groepen van steeds ongeveer honderd wilde ganzen. De grote populatie ganzen gebruikt deze twee waterrijke natuurgebieden als fourageergebied.

Grote waternavel blokkeert de doorvaart bij de Rolbrêge
Vlak vóór de Rolbrêge passeren we aan onze rechterhand natuurpolder De Dulf. Het Alddjip kronkelt (meandert) iets noordelijker langs en door deze polder. Bij de Rolbrêge ontmoeten we een natuurfotograaf bij een immense oppervlakte drijvende waterplanten. De man vertelt dat het hier gaat om de Grote waternavel, een Zuid-Amerikaanse exoot, die hier een ecologische bedreiging vormt voor de Friese biotoop. Deze hardnekkige waterplant breidt zich extreem snel uit, waardoor grote wateroppervlakten in korte tijd geheel worden bedekt door deze exoot, met als gevolg dat het leven onder die plantenmassa's onmogelijk wordt, en ook de vlotte doorstroming van de waterloop op termijn in gevaar komt. Het is hier en nu vlak vóór de onderdoorgang van de brug inderdaad al een indrukwekkend afsluitende massa taaie waterplanten.

Langs de Rijper Wouden naar de Rieperwâlden
We pauzeren in het warme zonneschijnsel op een picknickbankje aan het water. Ook vandaag profiteren we - evenals gisteren - van het warmterecord van deze tweede novemberdag. Het waait behoorlijk, maar als je even uit de wind in de zon zit, voelt het aangenaam warm aan.
Aan de overzijde van de Nije Feart gaan we via de Hanebuert naar de Rijper Wouden, één van de lokale ruiverkavelingsbossen uit de 60er en 70er jaren van de 20e eeuw. De routekaart geeft aan dat we aan de oostzijde over het schouwpad langs het oude watertje het Mûddjip moeten lopen. Verderop echter constateren we dat we van de route op de kaart afwijken waar deze brede waterlossing afbuigt in oostelijke richting. Toch komen we wel uit op Rieperwâlden, die we moeten volgen richting Tijnje. Op de wandelkaart staat de route dus aan de verkeerde kant van het Mûddjip ingetekend.

Tynje riisde op út 'e pollen
Vlak vóór Tijnje buigen we nog even af in zuidelijke richting, om dan over een pad langs het Mûddjip met een zuidelijk omgaande U-bocht naar de dorpskom van Tijnje te lopen. Bij het dorpsmonument 'In doarp riist op út 'e pollen' nemen we - ter hoogte van het voetbalveld - nog even een etenspauze, en daarna lopen we door naar de dorpskom, waar we vanmorgen onze auto parkeerden.
Het is nu 14.00 uur, dus we hebben de veertien kilometer afgelegd in een gebruikelijk wandeltempo van bruto (inclusief alle fotografie en pauzes) zo'n vier kilometer per uur.
Wat een prachtig mooie, zonnige novemberdag is ons vandaag ten deel gevallen, en hoe verrassend mooi was vooral het traject door het Terwispeler Grootschar en door en langs de Van Oordt's Mersken.