Hannekemaaierspad van Groningen naar Noordhorn

Zondag 7 april 2024
 

Bij de Weersterbrug over de Zuidwending in Nieuwbrug

Stichting Hannekemaaierspad

De stichting Hannekemaaierspad is opgericht om cultuurhistorisch waardevolle wandelpaden te behouden. Om haar doel te bereiken, houdt deze stichting zich bezig met het ontwikkelen van een wandelpadennetwerk van meerdaagse trektochten, die zijn gebaseerd op de historische reisroutes van de zogenoemde Hannekemaaiers, de trekkende seizoen-arbeiders die al vanaf circa 1650 vanuit Duitsland in Nederland kwamen werken.

Deze stichting vindt het belangrijk dat de bovengenoemde cultuurhistorische paden blijven bestaan, want anders zouden die meestal onverharde paden in rap tempo dreigen te verdwijnen. De stichting beijvert zich er derhalve voor om deze oude wandelpaden op te sporen, om die cultuurhistorische wandelpaden op te nemen in wandelroutegidsen. Zo neemt de bekendheid ervan toe, en worden deze oude paden weer en meer belopen. 

Hannekemaaierspaden tussen Duitsland en Noord-Nederland

De stichting Hannekemaaierspad wil meerdere routes van Hannekemaaierspaden uitwerken. Daarbij wordt aangesloten op een oorspronkelijk trekroute van Bourtange via Bakkeveen naar Lemmer, en daar omheen komen uitbreidingen door het noorden van Nederland, vise versa tussen Duitsland en Nederland.

Een deel van de voormalige hannekemaaiers ging vanuit Duitsland richting westen eerst aan de slag als veenarbeider, voordat men verder trok naar de meer seizoensgebonden maaigebieden. 

De routes van het Hannekemaaierspad zijn beschreven in handzame wandelgidsen, die zijn voorzien van wandelkaarten met bijbehorende routebeschrijvingen. Verder zijn de gidsen voorzien van  achtergrondinformatie. 

Deze routes zijn overigens niet bewegwijzerd, en ze maken ook geen gebruik van het wandelknooppuntennetwerk.

Hannekemaaierspad Groningen - Leeuwarden van Martinitoren naar Oldehove

Eén van de wandelgidsen van het Hannekemaaierspad is de 90 kilometer lange trektocht van Groningen naar Leeuwarden, beginnend bij de Groninger Martinitoren en eindigend bij de Leeuwarder Oldehove.

Durkje en ik hebben gebruik gemaakt van de eerste druk van deze wandelgids, die is uitgegeven in het jaar 2018.

Deze wandelgids richt zich voornamelijk op de routes die werden gelopen door de Duitse trek-handelaren (in textiel), die soms zelfstandig, maar die soms ook wel voor de Tödden (Duitse koopmannen) werkten. Deze zogenoemde lapkepoepen gingen in eerste instantie met doeken en lakens verkopend van deur tot deur. 

Daarnaast richt deze wandelgids zich ook op de Duitsers die vroeger als grasmaaiers seizoensarbeid verrichtten voor bijvoorbeeld Friese (greid)boeren.

Etappe 1 van Groningen naar Noordhorn

Vandaag bewandelen Durkje en ik het eerste traject van dit Hannekemaaierspad van Groningen naar Leeuwarden, over een afstand van 20,6 kilometer, van de stad Groningen via Aduard naar Noordhorn.

Daartoe vertrekken we vanmorgen om 7:05 uur vanuit Feinsum, om naar Zuidhorn te rijden, waar we de auto parkeren bij het treinstation, om dan vervolgens om 8:23 uur naar het centraal station van Groningen te 'treinen'.

Bij vertrek vanmorgen is het 14 graden Celsius, en het regent heel licht. Maar onderweg naar Zuidhorn wordt het droog, en zien we de eerste opklaringen komen, met als gevolg dat we vandaag aangenaam zonnig weer krijgen, waarbij de temperatuur tijdens deze etappe oploopt tot 19 graden Celsius. Wel begint het - naarmate deze wandeldag vordert - steeds harder te waaien, met als gevolg dat we het laatste deel van onze etappe met een harde tegenwind door het open weidegebied naar Noordhorn lopen.

Door Stad Groningen

Vanuit het Groninger treinstation lopen we naar de Grote Markt van Groningen, want deze etappe begint daar bij de Groninger Martinitoren.

Vanuit de Herestraat steken we door naar de Vismarkt, waar het al een drukte van belang is. Vanaf dit plein wordt vandaag namelijk de zogenoemde Urban Trail georganiseerd; een hardloopevenement van zes of elf kilometer, waarbij je onderweg ook door een aantal gebouwen van Groningen loopt/wandelt, zoals bijvoorbeeld een rechtbank en een brandweerkazerne. 
Het is nu bijna 9:00 uur, en over een half uur gaat deze run beginnen. Van alle kanten komen de trailrunners naar de Vismarkt, onder andere enkele hardlopers die bij ons in de trein zaten tussen Zuidhorn en Groningen.

Over de Hooge der A, de Noorderhaven en de Plantsoenbrug komen we aan de overzijde van het Reitdiep bij het Noorderplantsoen.  

Aan de overzijde van de Friesestraatweg lopen we door de Groninger woonwijk Vinkhuizen naar en door de woonwijk Gravenburg van Hoogkerk.

Van Hoogkerk via Leegkerk naar Nieuwbrug

Als we de Leegeweg op gaan, verlaten we Hoogkerk, en laten we ook de stad Groningen achter ons.

Midden in een sloot langs de Leegeweg staat een reiger, op zoek naar eten. 

Als we de reiger passeren, vliegt deze vogel op, en landt enkele meters verderop in het weiland.

We zijn nu op weg naar het buurtschap Leegkerk.

Dan komen we langs de 13e eeuwse kerk van Leegkerk, die helaas gesloten is, dus we kunnen er niet naar binnen.

Daarom lopen we over het Tichelwerkpad door naar de Tichelwerkbrug over het Aduarderdiep. 

Na de oversteek over dit brede kanaal komen we even later bij de Weersterbrug over de Zuidwending, die door het buurtschap Nieuwbrug stroomt. Langs de Aduarderdiepsterweg bloeit hier het koolzaad al uitbundig geel.

Bij de Hoeve Zuidwending steken we de Zuidwending over. Achter op het erf van deze boerderij staan enkele kalverenhokken, met erin en erbij enkele kalveren.

Wij verlaten langs de Zuidwending over het fiets- en wandelpad van de Nieuwbrugsterweg het buurtschap Nieuwbrug, en vinden net voorbij alle woonarken een houten bankje, waarop we heerlijk in de zon onze koffiepauze houden.

Kloosterdorp Aduard

Na deze eerste pauze lopen we langs het Aduarderdiep naar het buurtschap Nieuwklap, waar we de Friesestraatweg (N355) oversteken. 

Voorbij het voormalige chauffeurscafé Nieuwklap gaan we verder over het fiets- en wandelpad langs de Lindt richting Aduard. Verderop zien we in de polder Lindt een boerderij, waarbij drie mooie kleine windmolens staan van EAZ Wind, uitgevoerd in EAZ-groen, met houten wieken en dito windvaan. 

Vlak voordat we Aduard bereiken, zien we aan de oever op de overzijde van de Lindt een futenpaar, waarvan er één fuut op een nest zit.

Bij het voormalige Rechthuis van Aduard gaan we de Hofstraat in, waarna we langs het Kloostermuseum van Aduard lopen.  

Dat is helaas nog gesloten, dus de iets verderop staande Aduarder PKN-kerk, die is gehuisvest in wat eeuwen geleden nog het hospitium (de ziekenzaal) was van de Sint-Bernardusabdij van Aduard, het vroegere Cisterciënzerklooster van 1192-1580. Pas over een uur gaat het kloostermuseum open, en daarmee dan ook het voormalige hospitium, maar daar gaan we niet op wachten. 

Daarom lopen we door Aduard naar het Van Starkenborghkanaal, dat we oversteken via de Elie Aron Cohenbrug.

De enorme hefbrug gaat omhoog, waarna een Duits vrachtschip passeert.

Met tegenwind naar Noordhorn

Vanaf het Aduarder Voorwerk lopen we dan enkele kilometers langs het Van Starkenborghkanaal in westelijke richting, totdat we de Spanjaardsdijk Noord op kunnen, in noordelijke richting.  

Die asfaltweg kunnen we verderop achter ons laten, om dan over een smal betonpaadje door de weilanden in westelijke richting af te buigen naar Noordhorn. 

Naarmate de tijd voortschrijdt vandaag, is het veel harder gaan waaien. Vooral op dit traject naar Noordhorn merken we hoe hard het momenteel al waait, dus we gaan met fikse tegenwind voort naar Noordhorn.

In Noordhorn vinden we een mooie pauzeplek op een bankje op het schoolplein van de samenwerkingsschool van Noordhorn, in de luwte, en in de zon, dus een comfortabele plek voor onze lunchpauze.

Even later passeren we de dorpskerk (met waterpomp) van Noordhorn, en eindigt onze etappe waar de Torenstaat uitkomt op de Langestraat.

Verboden toegang? of Welkom!

Door de Langestraat gaan we richting Zuidhorn, want daar staat onze auto.

Aan de overzijde van de N355 komen we weer bij het Van Starkenborghkanaal, waar ook hier de hefbrug - de Riek Sennemabrug - omhoog gaat.

Dan kan en gaat een tankschip onder de hefbrug door, in oostelijke richting.

Na onze oversteek gaat het verder richting treinstation over De Gast. Daar komen we langs de PKN-kerk, waar nota bene pal vóór de opgang naar de kerk aan de weg een bord staat met daarop de aanduiding 'Verboden toegang'. Dat kan toch niet waar zijn, zo'n toegangsverbod vóór je kerk?

Veel PKN-gemeenten zijn momenteel bezig met het speerpunt 'gastvrije kerk', om juist op allerlei momenten in de week mensen hartelijk welkom te heten bij uiteenlopende activiteiten in hun kerk. Bij deze kerken zal dan wellicht een bord in de kerktuin komen te staan met daarop de tekst: Welkom!

In onze Protestantse Gemeente te Stiens werken we momenteel aan de invulling van onze kernwaarden 'Gastvrijheid' en 'Beste buren'. Zo kan het ook.

Bij het treinstation van Zuidhorn aangekomen, ontmoeten we heel toevallig een stel hardlopers dat met de trein net weer terug is gekomen uit Groningen. Vanmorgen reisden we samen naar Groningen. Zij vertellen dat ze met plezier hebben deelgenomen aan de elf kilometer lange Urban Trail-run van Groningen. Met een geheel andere insteek zijn we vanmorgen tegelijk vertrokken naar Groningen, en vanmiddag tegelijk weer teruggekomen vanuit Groningen.

Op de terugweg naar huis gaan we nog op verjaardagsvisite bij Rennie & Anne in Buitenpost, en daarna rijden wij rond het avonduur terug naar huis, terugblikkend op onze eerste etappe van het Hannekemaaierspad.