Odulphuspad van Gaastmeer naar Blauwhuis

 Dinsdag 26 september 2023

 

Over de grasdijk langs de Tsjerkehop en de Idzegaasterpoel

Stilte, bezinning en verwondering

Het Friese Sint-Odulphuspad is een wandelroute van 260 kilometer door Zuidwest-Friesland, Gaasterland en de Fryske Greidhoeke.

Dit langeafstandswandelpad bestaat uit 15 prachtige wandelingen in allerlei landschappen.

Elke etappe heeft een eigen thema, met als doel om je kennis te laten nemen van dit bijzondere gebied, met verrassende wisselende landschappen en bijhorende kwaliteiten, met een rijke kerkelijke geschiedenis en verrassende historische feiten daarover. 

Het Sint-Odulphuspad biedt je een pad om ‘op weg’ te zijn, en schenkt je de kans om stil te staan bij wat echt belangrijk is in je leven. Met het Sint-Odulphuspad stap je voor even uit de alledaagse stroom van het leven. De focus ligt op stilte, bezinning en verwondering.

Kernwaarden en thema's

De wandelgids van het Sint-Odulphuspad bevat de nodige informatie om het pad te kunnen bewandelen. In dit wandelboek staan prachtige foto’s van de verschillende trajecten. 

Bij het boek is ook een gratis app ontwikkeld, die je informatie en wetenswaardigheden geeft over de trajecten. De app en de gids bieden samen de onderdelen voor de maximale beleving van het Sint-Odulphuspad.

Deze wandelroute wordt gekenmerkt door de drie kernwaarden 'stilte & rust & ruimte'; en de drie thema’s 'bezinning/spiritualiteit & landschap & cultuurhistorie'.

Deze thema’s en de kernwaarden zijn de 'dragers' van de route. Zij vormen de belangrijkste uitgangspunten voor het wandelen. Maar de route kan ook prima worden gebruikt om op allerlei andere manieren te genieten van de paden, wegen, dijken, het landschap en van de cultuurhistorie; bijvoorbeeld door het beleven van de natuur langs de paden.

Door Zuidwest-Friesland, Gaasterland en de Fryske Greidhoeke

Onderweg kun je de gastvrijheid van de streek ervaren, of kun je een bezoek brengen aan een museum of attractie 

Deze wandelroute voert je door zeven van de Friese elf steden.

De Friese 'Greidhoeke' is in de route opgenomen vanwege de gaafheid van de landschappen, haar kerkelijke geschiedenis en haar bijzondere initiatieven. 

Gaasterland is opgenomen omdat het een totaal afwijkend landschap binnen Zuidwest-Friesland heeft. Hier lag overigens de bakermat van de heilige Odulphus zijn werk, en van hieruit strekte de invloed van het voormalige Sint-Odulphusklooster zich uit over Zuidwest-Friesland en ook daarbuiten.

Etappe 10 van Gaastmeer naar Blauwhuis

Vandaag gaan Durkje en ik de tiende etappe van het Sint-Odulphuspad lopen, over een afstand van 16 kilometer, vanuit het centrum van het Friese Gaastmeer naar het centrum van Blauwhuis.

Het thema van deze tiende etappe is 'Aether', dat 'gepenseelde luchten’ betekent. Die naam verwijst naar de in deze regio geboren schilder, dichter en boerenarbeider Gerben Rypma (1878), die op zijn schilderijen van het Friese platteland de atmosfeer als prachtige, gepenseelde luchten schilderde. Aether is overigens de Griekse god van de atmosfeer.

Vanmorgen vertrekken we bij een temperatuur van 17 graden Celsius om 9:00 uur vanuit Feinsum, en dan brengen we onze auto eerst naar Blauwhuis. De auto laten we achter bij het plaatselijke verzorgingshuis Teatskehûs.

Dan fietsen we de 8,5 kilometers van Blauwhuis naar Gaastmeer. Daar stallen we onze fietsen aan de overzijde van de Wijdesloot, tegenover de zeilschool.

We hebben vandaag te maken met mooi nazomerweer met heerlijke zonnige perioden, waarbij de temperatuur tijdens de etappe oploopt tot 22 graden Celsius om 15:20 uur bij aankomst in Blauwhuis.

Gaastmeer en Kleine Gaastmeer

Om 10:45 uur staan we bij de fietsen aan de Wijdesloot in Gaastmeer klaar voor vertrek. 

Over de Munkedyk wandelen we het dorp uit, om via De Burd naar het Gemaal Gaastmar te lopen.
Hier verlaten we De Burd, om dan over het Brattepaad langs de waterloop De Bratte verder te gaan over het van betonplaten gemaakte voetpad op de hoge polderdijk tussen sloot en weiland.

In Kleine Gaastmeer verlaten we het Brattepaad, om dan over de Feandyk in noordelijke richting verder te lopen. Links van ons, tussen fietspad en de Pieter Bouwesleat staat een boerderijtje met een potstal, waarbij een aantal schapen rondloopt. 

Die sloot wordt gebaggerd, waarbij het baggerslib wordt verspreid in het weiland dat enigszins uitsteekt in het meertje de Ringwiel.

Door Idzega en over de meerdijk van de Idzegaasterpoel

Bij het gemaaltje aan het begin van het buurtschap Idzega gaan we de Klokhúsdyk op.

Langs de sloot aan onze rechterhand lopen we over de Klokhúsdyk naar de begraafplaats van Idzega.
Op deze begraafplaats tegen de oever van de Tsjerkehop staat een klokkenstoel.

Bij de ingang van de begraafplaats staat een informatiebord, waarop een beschrijving staat van de voormalige kerk op dit terrein, en over de begraafplaats en de klokkenstoel, met daarin de oude luidklok.

Daarna moeten we het boerderij-erf op van de (zorg)boerderij-boerderijcamping Het Klokhuis.
Zojuist waren we ingehaald door een auto met een vouwwagen, en hier zien we de inzittenden van de auto, die zojuist zijn begonnen om de vouwcaravan op deze mini-camping te installeren.

We lopen diagonaal over het kampeerterrein naar de meeroever van de Tsjerkehop. 

Daar volgen we de hoge grasdijk langs het meer, van de Tsjerkehop naar de Idzegaasterpoel. Daar zien we palen in het water staan, waaraan visnetten zijn bevestigd. Boven op bijna alle palen zitten meeuwen. De meeuwen dichtbij vliegen op als we hen te dicht naderen, maar de meeuwen verderop blijven - zij het waakzaam - op de visnetpalen staan.

Met een kleine graafkraan is iemand valkbij ons bezig om een sloot in de laaggelegen polder te hekkelen. We groeten elkaar hartelijk.

Langs de Skûtelpoel naar de Rigedyk

Wij draaien af naar het noorden, om dan langs de oever van een brede sloot - langs een houten uitkijkpunt - van de Idzegaasterpoel naar de Skûtelpoel te lopen. 

Aan de noordwestkant van de Skûtelpoel komen we aan op de Rigedyk.

Die volgen we over het fietspad een klein eindje in de richting van Heeg, om al bij de eerste afslag naar links dat fietspad te verlaten bij een picknickbank, waarop we een korte broodjespauze houden.

Vervolgens gaan we in noordelijke richting verder. Daar komen we langs een klein meertje, waar vóóraan staat dat er niet gevist mag worden. Vijftig meter verderop staan enkele auto's en enkele sportvisserstentjes, en daar passeren we vier sportvissers, die hier allen met uitgebreide sportvissersuitrusting vissen met dubbele hengels.

In Piekezijl komen we op de T-kruising, vanwaar we het voetgangers-/fietspad volgen langs de spoorlijn IJlst-Workum. Daar passeren we op een gegeven moment een kunstwerk in de vorm van een ronde uitkijkpunt.

Langs de Lange Sleat en één grutto naar Oudega
Ter hoogte van de Lange Sleat passeert op het hooggelegen spoor de Arriva-trein vanuit IJlst in de richting van Workum.

Vanaf dat punt lopen we langs de Lange Sleat verder. Daar komen we langs een weidegebied, waarbij wordt duidelijk gemaakt dat hier wordt gezorgd voor kruidenrijk grasland. Ziende op de laaggelegen natte polder zou je hier de grutto kunnen waarnemen. Maar het valt ons op dat we gedurende de hele dag geen enkele grutto zien. Nou ja, eigenlijk zien we er één, want hier langs de Lange Sleat staat aan de andere kant van een sloot boven op een houten paal een ijzeren silhouet van een grutto.

Dan komen we weer terug op de Rigedyk, maar nu bij het plaatsnaambord van Oudega.

Naar het Raskattencafé van Oudega

Over de Hagenadyk lopen we naar de haven van Oudega. 

Het restaurant aan de haven is gesloten, maar verderop zien we dat het dorpscafé wel open is. Daar willen we koffie gaan drinken. Omdat de zon zo heerlijk schijnt, nemen we plaats op de terrasbank vóór het café.

We raken in gesprek met de jonge eigenaresse van het café. Ze vertelt dat ze hier een zogenoemd Raskattencafé exploiteert. Binnen lopen tien verschillende soorten katten rond, dus voor liefhebbers van katten is dit een eldorado om te verpozen.

Ze is overigens alumna van de middelbare hotelschool van het Friesland College - waar Durkje heeft gewerkt - en eveneens van de Associate degree-opleiding van de hogere hotelschool van Stenden Hogeschool - waar ik heb gewerkt. Ze vertelt over positieve ervaringen tijdens haar beroepsopleidingen.

Tijdens haar beide opleidingen schreef ze een ondernemersplan voor een kattencafé-concept, en tijdens haar HBO-afstudeerfase heeft ze haar laatste ondernemingsplan direct omgezet in het café hier in Oudega.

Dit café-restaurant All Joor's Raskattencafé heeft een terras achter de zaak. 

Na deze koffiepauze verlaten we Oudega over de Breksdyk en de Stasjonsleane.

Greonterp

Buiten Oudega gaan we het Brekkenpaad op, dat ons langs de oever van de Oudegaasterbrekken naar de spinnenkopmolen Doris Mooltsje voert.

Ter hoogte van de Sypsleat gaan we onder de spoorlijn IJlst-Workum door.

Daarna volgen we het betonpad door de weilanden, op weg naar het betonpad van De Ryp. 

Langs het pad komen we bij een veerooster langs een hek, waarop als boerenprotest de noodkreet staat geschreven dat we moeten voorkomen dat de overheid het werk van de 'boer(inn)en in hart en nieren' zal verstieren.

Bij het volgende veerooster voorbij de Gasunie-locatie wandelen we het dorpje Greonterp binnen.

Dit dorpje is onder andere bekend geworden omdat de Nederlandse schrijver Gerard Reve hier in het huisje Huize Het Gras heeft gewoond. 

Op een bankje in de warme zon houden we onze lunchpauze tegenover de bijzonder klokkenstoel van Greonterp.

Tegenover het voormalige huisje van Gerard Reve staat een oude afgezaagde boomstam, waarop inmiddels - als tweede kans-natuur - prachtige paarse bloemetjes bloeien.

Bestemming Blauwhuis

Als we na deze lunchpauze Greonterp via de Doarpswei over de Opfeart verlaten, kunnen we Blauwhuis verderop al zien liggen.

Over de Snakkepôle en de Blauwhústerleane lopen we naar Blauwhuis.

Aan het eind van de Van der Looswei in Blauwhuis arriveren we bij het verzorgingshuis Teatskehûs, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.

Dan rijden we terug naar Gaastmeer, waar we onze fietsen afhalen, om tot slot via Oudega, Blauwhuis en Bolsward terug te rijden naar (t)huis in Feinsum.