Sint-Odulphuspad van Oudega naar Hindeloopen

Zondag 2 juli 2023
 

We verlaten Workum over de Hylperdyk; op naar Hindeloopen

Stilte, bezinning en verwondering
Het Friese Sint-Odulphuspad is een wandelroute van 260 kilometer door Zuidwest-Friesland, Gaasterland en de Fryske Greidhoeke.
Dit langeafstandswandelpad bestaat uit 15 prachtige wandelingen in allerlei landschappen.

Elke etappe heeft een eigen thema, met als doel om je kennis te laten nemen van dit bijzondere gebied, met verrassende wisselende landschappen en bijhorende kwaliteiten, met een rijke kerkelijke geschiedenis en verrassende historische feiten daarover. 

Het Sint-Odulphuspad biedt je een pad om ‘op weg’ te zijn, en schenkt je de kans om stil te staan bij wat echt belangrijk is in je leven. Met het Sint-Odulphuspad stap je voor even uit de alledaagse stroom van het leven. De focus ligt op stilte, bezinning en verwondering.

Kernwaarden en thema's

De wandelgids van het Sint-Odulphuspad bevat de nodige informatie om het pad te kunnen bewandelen. In dit wandelboek staan prachtige foto’s van de verschillende trajecten. 

Bij het boek is ook een gratis app ontwikkeld, die je informatie en wetenswaardigheden geeft over de trajecten. De app en de gids bieden samen de onderdelen voor de maximale beleving van het Sint-Odulphuspad.

Deze wandelroute wordt gekenmerkt door de drie Kernwaarden 'Stilte & rust & ruimte'; en de drie thema’s 'Bezinning/spiritualiteit & landschap & cultuurhistorie'.

Deze thema’s en de kernwaarden zijn de 'dragers' van de route. Zij vormen de belangrijkste uitgangspunten voor het wandelen. Maar de route kan ook prima worden gebruikt om op allerlei andere manieren te genieten van de paden, wegen, dijken, het landschap en van de cultuurhistorie; bijvoorbeeld door het beleven van de natuur langs de paden.

Door Zuidwest-Friesland, Gaasterland en de Fryske Greidhoeke

Onderweg kun je de gastvrijheid van de streek ervaren, of kun je een bezoek brengen aan een museum of attractie 

Deze wandelroute voert je door zeven van de Friese elf steden.

De Friese 'Greidhoeke' is in de route opgenomen vanwege de gaafheid van de landschappen, haar kerkelijke geschiedenis en haar bijzondere initiatieven. 

Gaasterland is opgenomen omdat het een totaal afwijkend landschap binnen Zuidwest-Friesland heeft. Hier lag overigens de bakermat van de heilige Odulphus zijn werk, en van hieruit strekte de invloed van het voormalige Sint-Odulphusklooser zich uit over Zuidwest-Friesland en ook daarbuiten.

Etappe 2 van Oudega naar Hindeloopen

Vandaag gaan Durkje en ik de tweede etappe van het Sint-Odulphuspad lopen, over een afstand van 17 kilometer, van Oudega (gemeente Súdwest-Fryslân) naar Hindeloopen aan het IJsselmeer.

Het thema van deze tweede etappe is 'Lux Aeterna', dat 'eeuwig licht' betekent. Dat eeuwig licht verwijst naar de prachtige lichtval, die vanuit het zuiden over de Aldegeaster Brekken valt. Dit meer is ongeveer 120.000 jaar geleden ontstaan tijdens de voorlaatste ijstijd. Als je langs de noordelijke oever van dit meer loopt - en dat gaan we vanmorgen doen - dan valt die prachtige schittering op van het zonlicht dat vanuit het zuiden over de Aldegeaster Brekker valt.

Vanmorgen vertrekken we bij een temperatuur van 16 graden Celsius om 7:45 uur vanuit Feinsum, en dan brengen we onze auto eerst naar Hindeloopen. Die laten we achter op het parkeerterrein langs de Mekúljes, vlakbij de Hindelooper jachthaven.

Dan fietsen we van Hindeloopen via Workum naar het dorpscentrum van Oudega (ontstaan in de Middeleeuwen), waar we onze fietsen om 9:45 uur bij de passantenhaven midden in het dorp bij de Ankerkerk stallen. Tot nu toe was het droog, maar hier in Oudega krijgen we nu toch een fikse bui over ons heen. We schuilen even voor de regen, en maken de fietsen klaar voor ons vertrek als het weer droog is. Direct daarna breekt de zon al weer door.

We krijgen vandaag af en toe zonnige perioden, en er waait een straffe wind vanuit het zuidwesten, maar koud is het zeker niet. De temperatuur loopt vandaag tijdens de etappe op tot 19 graden Celsius. Ondanks de harde (veelal tegen)wind, is het toch wel heel mooi fris wandelweer vandaag.

Het Brekkenpaad langs de Aldegeaster Brekken

Rond tien uur vanmorgen wandelen we via de Breksdyk en de Stasjonsleane het Friese dorp Oudega uit. Net buiten het dorp - vlakbij het natuurbadstrand - gaan we het Brekkenpaad op, dat de noordelijke oever van de Aldegeaster Brekken volgt in westelijke richting.

Nog vóór we Dorus Mooltsje (de oudste spinnenkopmolen van Fryslân) bereiken, passeren we al een vijftal sportvissers, die allen met hun behoorlijk uitgebreide sportvisseruitrusting langs de oever van het meer zitten te vissen.

Even later steken we de Sypsleat over bij de doorgang onder de spoorlijn door, en dan lopen we langs de Sypsleat weer terug naar de oever van het meer.

Een eind verderop passeren we een gedenkplaat op de plek waar de Friese schilder-dichter Gerben Rypma van 1921-1939 in zijn eentje heeft gewoond in een huisje aan de Brekswâl. 

Op het hek op de dam van het grasland staat geschreven: 'Ik fiel my hjir sa rom en frij'. 

Op een houten paal van dit damhek staat een ijzeren kunstwerk van een grutto, waarvan we er een heel eind verderop overigens wel enkele tientallen zien foerageren in de laaggelegen graslanden van de polder aan de westkant van het meer. Wat een feest is dat om hier zoveel grutto's tegelijk bij elkaar te zien.

Rechts passeert verderop een trein, en links in het riet naast ons zien we grote aantallen van de grote lisdodde, in het Fries ook wel de 'tuorrebouten' of 'reidsigaren' of 'stjonksigaren' en in het Bildts 'bollepysten' genoemd.

Mooi is om in de lage polder rechts van ons het patroon te zien van de slingerende sloten tussen de frisgroene weilanden door.

Je hoeft niet de hele weg te zien om de eerste stap te zetten

Dan passeren we het eerste bord met een tegeltjeswijsheid, zoals we die verderop nog enkele malen tegen zullen komen met elke keer weer andere spreuken. Op de eerste staat 'Je hoeft niet de hele weg te zien om de eerste stap te zetten'. Die tegeltjeswijsheid zou je heel goed kunnen gebruiken voor wandelaars die voor zichzelf altijd wel redenen blijven bedenken om bijvoorbeeld nooit als pelgrim naar Santiago de Compostela te lopen. Maar ja, zo'n spreuk is eigenlijk ook in heel veel andere opzichten van toepassing op heel veel mensen, die zichzelf blijven belemmeren om hun eigen passie en droom te gaan volgen.

Als ik bij dit bord sta, stopt er een mevrouw op de fiets, die ook een foto van dit bord maakt. Als ik met haar spreek over al die menselijke redenen om iets niet te gaan doen, komt zij juist met het voorbeeld van haar vriendin die zij om deze reden nog niet zover heeft kunnen krijgen om na het voltooien van het Pieterpad samen ooit nog eens naar Santiago de Compostela te gaan lopen. Ze maakt een foto van dit bord, en vertelt me dat ze deze spreuk vooral naar die vriendin zal sturen. "Wellicht helpt het", zegt ze "om haar op andere gedachten te brengen".

Van Nijhuizum naar Workum

Op de plek waar we het Brekkenpaad aan het eind verlaten, wandelen we op de Nummer het buurtschap Nijhuizum binnen.

In Nijhuizum passeren we de Monnikeburenmolen, een rijksmonumentale spinnenkopmolen.

Even later lopen we langs de jachthaven van Nijhuzum, in de Nijhuzumer Feart.

Daarna volgen we de Nijhuzumerdijk, die ons aan de andere zijde van de spoorlijn bij de Workumer Trekvaart brengt.

Aan de overzijde van de brug lopen we over de Trekwei langs de Workumer Trekvaart naar Workum. 

Voorbij het tunneltje onder de N359 door wandelen we langs de vaart de bebouwde kom van Workum binnen. 

Op het plaatsnaambord is een oude sticker geplakt van de actie 'Praat mar Frysk', met het opschrift 'dit is in moai plak om te tútsjen'. Goed idee, zo'n suggestie, dus: dan direct maar doen! ☺

Aan het eind van de Trekwei moeten we bij de Noorderbrug gedwongen even stil houden. De brug gaat en staat dan namelijk open, om twee boten de doorvaart te schenken van de Diepe Dolte naar de Trekvaart.

Vervolgens volgt een lang eind over de Aldewei, totdat we via de Begine de Diepe Dolte over kunnen steken, om ter hoogte van de Workumer Elfstedenfontein bij de jachthaven het oude centrum van Workum in te kunnen lopen.

Langs de Grote- of Sint-Gertrudiskerk lopen we naar het voormalige Waaggebouw van Workum. 

Op de Merk vinden we een zitbank, waarop we onze lunchpauze houden; een beetje in de zon, en een beetje in de wind, en voldoende comfortabel. Het is hier trouwens een komen en een gaan van toeristen, al dan niet als terrasganger op de Merk.

Wielrenners van de eenmalig opengestelde Afsluitdijk passeren Workum

Langs de los van de kerk staande Workumer toren lopen we van de Merk naar it Súd en het Sylspaed, waar we een grote verscheidenheid aan oude huisjes passeren.

Op de Séburch vlak vóór de Workumer sluisbrug merken we maar al te zeer dat velen dit weekend gebruik maken van de eenmalige openstelling van het nog in aanleg zijnde wandel- en fietspad over de Afsluitdijk. Dat heel veel fietser van die gelegenheid gebruik maken om een fietstocht rond het IJsselmeer (Zuiderzeepad) te maken, wordt ons hier maar al te duidelijk. De brugwachter van deze sluisbrug is daar niet zo over te spreken, want hij is daar vooraf niet over geïnformeerd, en als dat vooraf bekend was geweest, had er vandaag meer personeel moeten staan om al het fietsende, lopende, rijdende en varende verkeer op dit drukke verkeerspunt in goede - veilige - banen te leiden.

Als we er even staan te praten, komen er ondertussen al tientallen wielrenners voorbij; de meesten in behoorlijk grote fietsgroepen, en dan ook nog vanuit beide richtingen tegelijk. Ze fietsen hier af en aan.

Kuieren door It Warkumer Nijlân

Wij verlaten Workum en gaan bij de havenkom de grasdijk van de Hylperdijk op, want op dit onverharde wandelpad boven op de dijk tussen de schapen worden we niet gehinderd door al die wielrenners; en zij hebben nu geen last van ons op de asfaltweg aan de voet van de dijk. 

Ook voorbij de Lange Leane, waar de wielrenners afbuigen, blijven wij bovenop de grasdijk lopen, totdat we verderop het smalle schelpenpad van de Lieuwe Klazes Leane op kunnen gaan.

Als we hier zo door It Warkumer Nijlân lopen, komt een wielrenner ons achterop. Hij fietst stapvoets een eind met ons mee. Hij vertelt dat hij uit Den Haag komt, en dat hij zijn veel snellere fietsgroep zojuist kwijt is geraakt, en ervoor kiest om nu maar alleen verder te fietsen rond het IJsselmeer. Hij is bovendien bijzonder geïnteresseerd in de aanwezigheid van grutto's in Fryslân. We vertellen hem waar hij verderop waarschijnlijk nog wel grutto's kan spotten. Even later neemt hij afscheid van ons, en gaat er op zijn fiets over het onverharde pad weer snel vandoor, op weg naar Hindeloopen, Stavoren, Lemmer, Kampen, Harderwijk, Naarden, en zo verder, dus nog best een heel eind om te fietsen met deze harde wind. Maar hij is hoopvol, want deze Haagse wielrenner is nu al zover, dat hij inschat dat hij het gaat halen.

Aan het eind van de Lieuwe Klazes Leane komen we langs het markante landschapsproject van de omgekeerde boerderij.

Dit wooncomplex voor vier gezinnen is als het ware als een op de kop gebouwde boerderij gebouwd, dus best wel een in het oog springend gebouw, hier zo midden in het open landschap. 

Uitkijken geblazen

Aan het eind van deze laan begint de Stationsweg, die als vanzelfsprekend langs het station gaat, hier het treinstation. Op het perron nemen we plaats op een bankje in de open wachtruimte, waar we een broodje eten in het kader van onze tweede pauze.

En daarna hoeven we nog maar een klein eindje te lopen, want nu rest nog het stuk fietspad van de Oosterdijk en Het Oost langs de Easterfeart. En hier moeten we trouwens wel heel goed oppassen, want om de haverklap komt er een groep wielrenners of andere toeristische fietsers van voren of van achteren ons tegemoet. Uitkijken geblazen, dus.

Voorbij de Suderseewei nemen we Het Oost om Hindeloopen binnen te wandelen.

En dan gaan we via de Mekúljes de polderdijk over, omdat we onze auto daar achter hebben geparkeerd vanmorgen.

Met de auto rijden we dan terug naar Oudega, waar we onze fietsen afhalen, om tot slot vanuit Oudega terug te rijden naar huis in Feinsum.

We hebben vandaag eerst 18,5 kilometer gefietst, en daarna 17 kilometer gewandeld, dus in ons wekelijkse beweegprogramma van vandaag hebben we ruim 35 kilometer afgelegd op deze hele mooie buitendag.