Hondsrugpad van Klijndijk naar Klazienaveen-Noord

Donderdag 18 mei 2023 - Hemelvaartsdag
 

In het Valtherbos bij de hunebedden D38 & D39 & D40

Hondsrugroute

In het jaar 2021 publiceerde wandel-journalist Fokko Bosker weer een nieuwe wandelgids, met als titel 'Hondsrugpad', en met als subtitel: 'Wandelen door de prehistorie, esdorpen en grenzeloze natuur'.
Dit Hondsrugpad loopt vanuit Groningen via Emmen naar het Duitse Meppen, en het volgt daarbij onder andere middeleeuwse karrensporen, prehistorische veenpaden en het passeert de indrukwekkende hunebedden op deze heuvelrug. De route voert onder meer door uitgestrekte bossen, over heidevelden, zandverstuivingen en akkers. 
Wandelend op dit langeafstandspad ervaar je een rijke variatie aan landschapstypen, middeleeuwse dorpen en natuurgebieden.
Na een inleidend hoofdstuk van Fokko Bosker, gidst hij de lezer van zijn wandelgids etappe voor etappe door het landschap, en belicht Bosker de aardkundige geschiedenis, en verbindt Fokko die met de rijke cultuurhistorie en natuurbeleving.

Wandelen door de prehistorie, esdorpen en grenzeloze natuur
De routegids biedt een doorgaande wandelroute aan in negen etappes (van 10,3-31,9 kilometer per etappe); van Groningen - grensoverschrijdend - naar Meppen in Duitsland.
Aan weerszijden van die route biedt de gids ook zeven gevarieerde rondwandelingen (van 3,8-25,5 kilometer per wandelronde), waarvan bijvoorbeeld de eerste een stadswandeling is en de laatste een wandeling door een natuurgebied.
Daarnaast zijn er dan nog twee afzonderlijke verbindingsroutes, namelijk die van Assen naar Anloo in twee trajecten van totaal 29 kilometer, en die van Coevorden naar Emmen ook in twee trajecten, van totaal 53,8 kilometer.
Alle etappes, rondwandelingen en verbindingsroutes (trajecten) door contrastrijke natuur en cultuurhistorie hebben samen een totale lengte van 341,6 kilometer.

Wandeldag 9 – Van Klijndijk naar Klazienaveen-Noord
Vandaag gaan Durkje en ik van start met onze negende wandeldag op het Hondsrugpad.
We wandelen deze dag van Klijndijk naar Klazienaveen-Noord.
Deze dagtocht bestaat om te beginnen uit: 

• het tweede deel van de Etappe 7 'Van Exloo naar Emmen' , namelijk (7.2) van Klijndijk naar Emmen (ongeveer 8,4 kilometer),
• met tot slot vanmiddag het eerste deel van de Etappe 8 ‘Van Emmen naar Zwartemeer’ , namelijk (8.1) van Emmen naar Klazienaveen-Noord (ongeveer 15 kilometer).

De totale afstand van deze wandeldag is derhalve ongeveer 23,4 kilometer.
We vertrekken vanmorgen om 8:00 uur vanuit Feinsum, bij een temperatuur van 8 graden Celsius.
Het is droog, licht bewolkt, en aangenaam - doorgaans zonnig - wandelweer.
De temperatuur loopt op tot tegen de 20 graden Celsius.

Etappe 7.2: Van Klijndijk naar Emmen
Met de auto rijden we eerst vanuit Feinsum naar Klazienaveen-Noord, waar we om 9:30 uur arriveren. Daar zijn we uitgenodigd door Jacob & Nely, om bij hen voorafgaand aan onze wandeldag koffie te drinken.

Onze fietsen laten we achter bij Jacob & Nely in Klazienaveen-Noord, en dan rijden we met onze auto om 10:30 uur naar de bosparkeerplaats aan de Melkweg te Klijndijk. Hier laten we onze auto achter, om in de noordwestelijke punt het Valtherbos binnen te wandelen.

Het thema van deze zevende etappe is: ‘Er ligt heel wat onder Emmen’, hetgeen onder andere verwijst naar de miljoenen jaren durende geschiedenis van het ontstaan en de groei van Emmen op de ondergrond van de in de IJstijd ontstane Hondsrug. 

Dit laatste deel van de zevende etappe bestaat grotendeels uit een boswandeling door een heel oud stuifzandgebied, met daarin onder andere prehistorische vindplaatsen zoals een pingo-ruïne, grafheuvels en hunebedden.

Door het Valtherbos
Al direct aan de noordkant van het Valtherbos komen we bij de drooggevallen pingo-ruïne langs het eerste hunebed, nummer D35, oost-west georiënteerd.

Iets ten zuiden daarvan lopen we langs het zogenoemde Onderduikershol.

Dit is de reconstructie van een in het bos verscholen schuilplaats voor onderduikers in de Tweede Wereldoorlog.

Ter nagedachtenis aan die onderduikers en ook aan de moedige Drenten (de Zefath-groep) die de onderduikers met gevaar voor eigen leven onderdak en ondersteuning boden, staat bij het Onderduikershol een monument in de vorm van een grote zwerfkei.

Even later komen we bij een houten observatiewand aan de rand van een open plek in het bos, van waaruit je door de kijkgaten de dieren kunt observeren als die zich daar ongestoord bevinden op die open plek in het bos.

Tamelijk dicht boven Emmen komen we op een groot open veld in het bos, waarop drie hunebedden staan.

Dit zijn de verspreid liggende hunebedden D38 en D39 en D40.

Ze liggen op verhogingen in het veld, wellicht als onderdeel van prehistorische grafheuvels.

Nog voordat we Emmen bereiken, doorkruisen we de langgerekte zandvlakte van het Valtherzand. Die zandvlakte maakt deel uit van een brede corridor in het Valtherbos, die ook wordt gebruikt voor de oost-west opgestelde hoogspanningsmasten, die hier het bos kruisen. 

In dit stuifduingebied vallen naast de zandvlakte vooral ook de uitbundig geelbloeiende brem-struiken op.

In Emmen

Via het Valtherbospad verlaten we het Valtherbos, en over de Valtherzandweg lopen we naar de Odoornerweg.

Al vrij snel passeren we het hunebed D41, dat dicht langs de Odoornerweg ligt.

Een eind zuidelijker - als we al langs het Noordeind lopen - steken we dat Noordeind over, om dan langs de volkstuinen naar het door bomen omzoomde terrein te gaan waar één van de grootste hunebedden van Drenthe ligt, als D43, het Langgraf op het hoogste punt van de uitloper van de Hondsrug.

Naast dit hunebed staat het moderne boerderijmuseum naast de uit 1681 stammende Saksische boerderij Nabershof.

Nu volgt een stadswandeling door het centrum van Emmen, boven het Rensenpark langs, naar het NS-station van Emmen. Daar houden we op een bankje op het Emmer treinperron onze lunchpauze, heerlijk in de aangename zonneschijn.

Etappe 8.1: Van Emmen naar Klazienaveen-Noord

Het thema van deze achtste etappe is: ‘Van het hoogste punt van de Hondsrug naar drassig veenmoeras’, hetgeen aanduidt dat we gedurende de etappe voor Nederlandse begrippen behoorlijk afdalen in het Drentse landschap, van de hoogte van de Hondsrug naar beneden in de diepte van het veengebied. 

Via de Boslaan en het Matenpad gaan we het stadsbos van de Emmerdennen in.

Langs het Matenpad passeren we hunebed D45. Dit hunebed van maar liefst 18,5 meter lengte is ook één van de langste hunebedden van Drenthe, hier pontificaal boven op een stuifduin.

Daarna buigt onze bosroute af naar het noordelijker gelegen Haantjebakmeer in het bos. 

Bij een grote opslag van hakhout buigt de route dan af naar het zuiden.

Na het oversteken van de Boslaan gaat de wandelroute verder door een mooie groene strook door de woonwijk Emmerschans. Op een open veldje staat daar een mooie roodbloeiende kastanje, pronkend in het volle zonlicht.

In de noordoosthoek van Emmen lopen we naar de N391 langs de oever van het Zandgat van Jansen.

Na het oversteken van de N391 komen we aan bij de restanten van de voormalige Emmerschans (van rond 1800). De Emmerschans is een voormalig verdedigingswerk bij de stad Emmen, tegenwoordig is het een rijksmonument en, samen met het omliggende gebied, een natuurreservaat. De wijk Emmerschans - waar we zojuist doorheen liepen - heeft zijn naam ontleend aan de schans.

We lopen om de gracht van de schans heen, en dan het natuurgebied van De Schans in.

Daar volgen we een mooi veldpad op de grens van bos en veld.

Door het Oosterbos

We hebben inmiddels Emmen achter ons gelaten, en komen nu in het open veld, op de grens van de Hondsrug en het veengebied in het grensgebied met Duitsland. Over de Emmer Ondereinden en de Eerste Groenedijk Zuidzijde lopen we links om de Muur van Emmen, de voormalige vuilnisbelt van Emmen. 

Vanaf de Tweede Groenedijk gaan we het Landgoed Scholtenszathe op, en het Oosterbos in.

Over het smalle, verende veenpad lopen we langs een uitgestrekte veenplas.

De veenplas ligt gedeeltelijk droog.

De rode zuring en het andere groen rondom de plas zorgen voor een mooie kleurenpalet van dit door het bos omzoomde wateroppervlak.

Hier en daar zitten en foerageren onder andere groepen ganzen.

Vanaf de oostkant krijgen we een prachtig decoratief uitzicht over de lengterichting van deze veenplas. 

De bomen die in de veenplas staan, moeten wel waterminnend zijn, anders zouden daarvan alleen nog maar dode stammen en takken resteren. Toch staan de bomen er in de plas zo op het eerste gezicht goed bij.

We doorkruisen het landgoed van noord naar zuid, tot aan de plek waar de Splitting over gaat in de Verlengde Splitting, die het landgoed van oost naar west doorsnijdt.

Gedrieën verder

Ondertussen hebben we Nely al even gebeld dat we de Verlengde Splitting naderen. Ze wordt door Jacob vanuit Klazienaveen-Noord naar de parkeerplaats Barger Loslopen gereden, waar we hen om 15:30 uur ontmoeten om onze tocht door het Oosterbos samen met haar te vervolgen.

Het resterende deel van onze route van vandaag lopen we dan ook met zijn drieën. Het eerste deel is overwegend bos.

Het zuiderlijker deel bestaat uit een langgerekt veengebied.

Hier en daar zien we dat onder andere het veenpluis in bloei staat.

Over het veenpad lopen we langs het open veengebied naar het zuiden. 

Hier en daar wordt het natte veengebied doorsneden door een hoger liggende zandrug, waar je over heen kunt lopen.

Ook hier zien we in de veenplassen groepen ganzen zwemmen en staan.

Waar we in de zuidwestelijke punt het Oosterbos verlaten, staat een kudde schapen onder de bomen van een bomengroep, heerlijk in de schaduw.

Welkom in Klazienaveen-Noord

Op dat punt is de bewegwijzering dubbelzinnig, maar na enig heen en weer lopen, bereiken we toch nog over het bedoelde zandpad de Herenstreek. Waar de Herenstreek over gaat in het Karrepad, is de parkeerplaats naar het zuidelijke deel van het Oosterbos, ter hoogte van Nieuw-Dordrecht. Hier eindigt voor ons nu  het eerste deel van etappe 8, en dit is derhalve de locatie vanwaar we een volgende keer de doorgaande route van het Hondsrugpad zullen gaan vervolgen.

Langs het Karrepad worden we middels een bord van Klazienveen-Noord welkom geheten in dit langgerekte lintdorp.

Over het graspad van het Scholtenskanaal Westzijde lopen we in noordelijke richting met zijn drieën naar het huis van Jacob & Nely. Daar komen we nog enkele uren gezellig bijeen, en genieten we met zijn vieren van het avondeten.

Om 19:30 uur nemen we afscheid, en dan fietsen Durkje en ik via Emmen de 14,9 kilometers terug naar onze auto op de bosparkeerplaats van Klijndijk. Rond 20.30 uur als onze fietsen weer op de fietsendrager staan, rijden we terug naar huis, waar we tegen 22:00 uur arriveren, terugkijkend op een hele mooie wandeldag op deze Hemelvaartsdag in het Drentse.