zondag 24 januari 2021

In the beginning

Zondag 24 januari 2021
 

Cover van 'In den beginne'

Spanning tussen streng chassidisch en liberaal

Het boek 'In the beginning' (1975) is de vierde roman van Chaim Potok. 
Herman Harold (Chaim) Potok (1929–2002) was een Amerikaans schrijver en rabbijn. Hij kreeg vanwege de traditie van zijn Poolse immigranten-ouders na zijn geboorte ook nog de Hebreeuwse namen Chaim Tzvi. 'Chaim' betekent 'leven'.
De spanning tussen enerzijds een streng chassidisch milieu en anderzijds een liberale opvoeding, is iets wat Chaim Potok ervoer in zijn eigen leven. Hij werd opgevoed in een orthodox-joods gezin. In zijn orthodox-joodse familie en omgeving heeft Chaim veel weerstand moeten trotseren om van zijn talent zijn beroep te kunnen maken.
Peter Sollet en Jeannette Bos hebben dit boek uit het Engels vertaald, en op de Nederlandse boekenmarkt verscheen dit boek in 1987 met de titel 'In den beginne'.
De titel van deze roman is ontleend aan de eerste woorden van de Bijbel: "In den beginne schiep God de hemel en de aarde".
De titel van dit boek geeft ook aan dat het proces van volwassenwording geen werkelijk einde kent. De opdracht van van de hoofdpersoon is het begin van zijn verdere leven.
Voor een goed begrip van de gebruikte terminologie begint dit boek met een Woordenlijst, waarin de in het boek gebruikte termen zoals Chanoeka, gojim en sjofar worden verklaard.

Alle begin is moeilijk
Dit boek begint heel passend met de beginzin "Alle begin is moeilijk".
De roman beschrijft hoe de hoofdpersoon David Lurie - een ziekelijk, maar wel hoogbegaafd jongetje - opgroeit, hoe hij Hebreeuws en Engels leert lezen, hoe hij gefascineerd raakt door de bijbelwetenschappen, besluit die te gaan studeren; en welke obstakels David daarbij tegenkomt, zoals : gezondheidsproblemen, antisemitisme, depressie van zijn vader (na de crisis) en van zijn moeder (na de Tweede Wereldoorlog), en ook het onbegrip van Davids familie. |
Het verhaal speelt zich af in de twintiger tot veertiger jaren van de vorige eeuw in New York. Maar veel gebeurtenissen uit het verleden in Poolse steden van die tijd - zoals Lvov en Bobrek - spelen ook een rol. Alleen het laatste hoofdstuk speelt zich af bij het oorlogsmonument van Bergen-Belsen ('Hier is het verleden'), waar Davids hele Poolse familie is overleden.

In den beginne
David wordt geconfronteerd met antisemitisme, armoede en met het joodse geloof. Alhoewel David het joodse geloof op een ander manier bestudeert dan dat men gewoon was in de joodse wereld, probeert David in dat joodse geloof toch zijn geluk te vinden.
In deze roman staat het thema 'geweld' centraal. David komt bijvoorbeeld voor de keuze te staan of Jodenhaat - naast Polen en Duitsland ook in de Verenigde Staten - al dan niet met geweld moet worden beantwoord. Ook in New York worden namelijk Joden openlijk afgetuigd. Daar staat tegenover dat de Joden óók geweld gebruikten. David zijn vader is bijvoorbeeld lid van de 'Am Kedosjiem', een organisatie die zich met wapens verzet tegen Jodenvervolging.
David kiest daarentegen een andere weg. Hij wil zijn tegenstanders namelijk met woorden verslaan.
Zelfs  als zijn Joodse geloofsgenoten het niet van David accepteren dat hij behalve niet-joodse, zelfs ook Duitse werken over hun heilige geschriften leest, blijft David zich openstellen voor de meer moderne methoden om de Tora en daarmee ook het Jodendom te verdedigen,

"Als je het heden voedt,
mag je het verleden nooit vergeten."

Geen opmerkingen: