Vrijdag 20 november 2020
 |
| Terbantster Tsjerke (Rotondekerk) van Terband |
Een ontdekkingsreis en pelgrimage
Wandeljournalist Fokko Bosker publiceerde samen met co-auteur Lammert de Hoop in het jaar 2019 de wandelgids 'Bonifatius Kloosterpad'. Het titelblad van dit boek vermeldt dat het hier gaat om 'Een ontdekkingsreis en pelgrimage door het 'wilde' oosten van Fryslân'. Het gaat om een wandelgids die de kleurrijke geschiedenis van de kloosters in Fryslân beschrijft in routekaarten, foto's en begeleidende teksten.
Durkje en ik waren aanwezig bij de presentatie van het Bonifatius Kloosterpad, die plaatsvond op 15 november 2019 in de Bonifatiuskapel te Dokkum.
Deze wandelgids bevat twaalf aaneengesloten etappen en dertien lokale rondwandelingen. In totaal beslaat het wandelnetwerk zo'n 450 kilometers in oostelijk Fryslân, het gebied tussen het Friese Waddeneiland Schiermonnikoog en Wolvega.
In het voetspoor van heiligen en pelgrims
Met zijn wandelgids neemt auteur Fokko Bosker je als wandelaar mee in een schitterend gebied met veel cultuur en natuur. Hij laat je wandelen naar oude kloosterlocaties en uithoven. Het is een tocht door Wad en Woud, in een rijke afwisseling van streeklandschappen en prachtige natuurgebieden.
Tegelijk met deze wandelgids verscheen ook het bijbehorende boek 'Bonifatius Kloosterpad - In het voetspoor van heiligen en pelgrims'. Dit begeleidend schrijven in boekvorm biedt per wandelroute inspirerende verhalen over het gebied dat deze wandelgids bestrijkt.
De wandelgids is gebaseerd op het Wandelknooppunten-netwerk. De routebeschrijving in de wandelgids is uiterst beknopt, maar het volgen van de als routebeschrijving achtereenvolgens genoemde wandelknooppunten zou moeten volstaan om de beschreven routes goed te lopen.
Wie de vele Friese klooster- en kerkenpaden, schouwpaden, lijk- en dijkwegen van deze wandelroute loopt, maakt kennis met de vele sprekende getuigen uit vervlogen tijden van middeleeuwse kloosterorden in Fryslân. Dit Bonifatius Kloosterpad belicht de rijke Friese geschiedenis van kloosters en landschappen, en toont je al wandelend ook de relatie tussen beide zaken.
Met het bewandelen van alle 25 routes van deze wandelgids gaan Durkje en ik op voetreis tussen uitersten, die de verbeeldingskracht van de pelgrim voedt en inspireert.
Wandelen tussen misdaad en gastvrijheid
Voor vandaag hebben we de tiende etappe van deze gids op het wandelprogramma staan, met een afstand van 19,33 kilometer.
Deze Etappe 10 kreeg als titel: 'Bontebok naar Terband' met als subtitel: 'Van dorp met slechte reputatie naar slaapadres in monumentale kerk'. De subtitel verwijst enerzijds naar de gewelddadige verhalen van 1683 en 1685, waarin Bonte Bock opduikt in misdaadarchieven, en anderzijds wijst het alvast vooruit naar de bestemming van deze wandeldag: naar de dorpskerk van Terband, die momenteel één van de Friese kerk-refugio's is, waarin je als voorbijtrekkende wandelaar tussen twee wandeldagen in kunt overnachten.
Om 7:35 uur rijden we vanmorgen met beide auto's naar Terband, waar we één van de auto's parkeren. Dan rijden we met de andere auto vanuit Terband door naar Bontebok, want hier begint de tiende etappe van het Bonifatius Kloosterpad.
De temperatuur is vanmorgen bij vertrek 4 graden Celsius. Het is vandaag bewolkt, en de temperatuur stijgt gedurende onze wandeling maar tot 7 graden Celsius. We wandelen nagenoeg de hele route onder een prachtige wolkenlucht, met tussen de witte wolken door een helderblauwe lucht. Als we halverwege de route Heerenveen naderen, zien we boven Heerenveen grote donkere regenwolken hangen, maar daar krijgen we desalniettemin geen last van. Het blijft droog, en heerlijk fris wandelweer.
Van Bontebok via Katlijk naar Mildam
Om 8:30 uur vertrekken we bij de brug over de Skoatterlânske Kompanjonsfeart, in het dorpscentrum van Bontebok, op de plaats waar vroeger herberg 'De Bonte Bock' stond. Ten zuiden van Bontebok betreden we een bosperceel, en vanaf dat moment lopen we enkele kilometers over bospaadjes, onder andere over het Imke Klaverpaed door smalle bospercelen, en af en toe langs bosranden.
Deze paden voeren ons naar Katlijk. Vlak voordat we de Sint-Thomaskerk van Katlijk bereiken, verlaten we de doorgaande weg door Katlijk, om dan weer door smalle bospercelen verder te gaan door het Landschapspark Oranjewoud. Wederom gaat het over mooie bospaadjes door een schitterend gevarieerd gebied op de grens van bos en veld.
Na enkele kilometers wandelen we Mildam binnen.
Van Brongergea naar Belvédère
Door enkele woonstraten aan de noordzijde van Mildam gaan we naar een brede bosweg, waar - getuige de bewegwijzering - ook de pelgrims van het Jabikspaad passeren.
Over mooie bospaden gaat het dan verder in noordwestelijke richting, naar het buurtschap Brongergea.
Links en rechts van ons zien we dat het donkere water dat door dit veen- en bosgebied van landgoed Oranjehoeve stroomt, prachtig blauw-wit kleurt door de mooie witte wolkenformaties, afgezet tegen die helderblauwe lucht.
Voorbij de uitkijktoren Belvédère in Tjaarda's Bosch komen we bij landgoed Oranjestein in Brongergea.
Over een brede laan lopen we van Oranjestein naar Huize Oranjewoud met haar overtuin; alweer zo'n chique villa, zoals die hier in Oranjewoud veel meer staan.
Vanuit Oranjewoud lopen we door naar Museum Belvédère. Gisteren stond er een paginagrote oproep van Museum Belvédère - samen met veel andere Friese musea - in de Leeuwarder Courant, om in deze Corona-tijd de Friese musea financieel vooral te steunen door een bezoek te brengen aan die Friese musea, dus we hebben goede hoop dat we bij het museum naar binnen kunnen, om daar bijvoorbeeld in het museumcafé ook even een kop koffie 'to go' af te halen. Bij aankomst bij het museum, zien we dat er in het museumkantoor wel wordt gewerkt, maar de beide toegangsdeuren van Museum Belvédère zijn op slot, dus niemand kan naar binnen. We nemen derhalve plaats op één van de picknickbanken aan de zuidkant van het museum, waar ook twee fietsers bivakkeren. Ook zij kunnen het museum niet in.
Van Heerenveen via Tjalleberd naar Luinjeberd
Na een rustpauze - waarin we in het zonnetje iets eten en drinken - hervatten we onze wandeltocht van vandaag. Langs de oostelijke rand van de Heerenveense woonwijk Skoatterwâld - waar ook nu nog veel huizen worden gebouwd - wandelen we Heerenveen uit.
We komen even later aan in De Knipe. Bij de voormalige melkfabriek van Veensluis gaan we vervolgens over de Zestienroeden in de richting van de A7 tussen Heerenveen en Drachten. Bij de zuivelfabriek van A-ware steken we via een viaduct de A7 over, om dan naar de Binnendykster Haadfeart te lopen.
Twee sportvissers stappen hier net hun auto uit, om hun vissersgeluk in deze brede vaart te vinden. Wij volgen de vaart en doorkruisen dan even later een ruilverkavelingsbosje. Via deze bospaden lopen we aan de zuidkant om het dorp Tjalleberd heen. Halverwege tussen Tjalleberd en Luinjeberd komen we op de Aengwirderweg. Vanuit het bosperceel passeren we een boerderij van het begin van de 20e eeuw, waar de nieuwe bewoners buiten en binnen aan het werk zijn. Ze hebben deze oude woonboerderij afgelopen zomer gekocht, en zijn begonnen aan een lang traject van verbouw en herinrichten van het erf, zo vertellen ze. Omdat het voetpad van het wandelknooppuntennetwerk over hun erf loopt, zijn ze van plan hier ook een zogenoemd 'Rustpunt' voor wandelaars te creëren. Dit gezin, dat met hun kleine kinderen vanuit Gouda hier is komen wonen, is zichtbaar blij hier zo'n rustieke plek in Fryslân te hebben gevonden.
Kerkrefugio van Terband
Vanuit Tjalleberd lopen we nu door naar Luinjeberd. In dat dorp passeren we tussen de lintbebouwing ook de voormalige melkfabriek, waarin momenteel een zaden-handelsbedrijf is gehuisvest. Vlak voorbij de dorpsgrens tussen Luinjeberd en Terband komen we langs een bushokje, dat op bonte wijze is heringericht als open boekensneuphok. Je moet er wel enkele minuten voor uit trekken om alle prullaria, spreuken en plaatjes te bekijken, als je naast je aandacht voor de uitgestalde boeken ook kennis wilt nemen van al die buitengewone randzaken.
Nog een klein eindje wandelen, en dan arriveren we op de Pastoriesingel bij de Terbantster Tsjerke, die voorheen de 'Rotondekerk' werd genoemd, waarvan de naam verwijst naar de voorheen naastliggende rotonde van het verkeersknooppunt Heerenveen.
Deze monumentale neoclassicistische kerk van de beroemde architect Thomas Romein heeft een witte gevel, en die is - getuige de verse sporen van een recent verwijderde bouwsteiger - heel kort geleden geheel opnieuw geschilderd. Resultaat is een prachtige combinatie van een witte gevel en een kleurrijke toren, die vanmiddag schitterend afsteken tegen de helderblauwe lucht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten