Een schitterend gebrek

Zaterdag 22 augustus 2020

Cover van 'Een schitterend gebrek'

Casanova over Lucia
In zijn memoires vermeldt de beroemde avonturier-vrouwenversierder Giacomo Girolamo Casanova terloops dat Lucia één van de weinige vrouwen is die hij ooit onrecht heeft aangedaan.
- Maar hoe?
- Wat is er werkelijk gebeurd?
- Waarom deed Lucia afstand van haar geluk?
Deze historische en liefdesroman 'Een schitterend gebrek' (2003) van Arthur Japin (1956) is Lucia's verhaal; het is het verslag van een uitzonderlijk leven.

Lucia & Casanova
De 14-jarige Lucia Jamieson en de 17-jarige Casanova leren elkaar kennen op een groots feest nabij Venetië. Ze worden verliefd op elkaar. Het is hun beider eerste grote liefde, en ze beloven elkaar eeuwige trouw.
Maar, kort daarna verdwijnt Lucia zonder een woord uit Casanova's leven.
Vele jaren later ontmoeten ze elkaar bij toeval opnieuw in een Amsterdamse schouwburg, maar zonder dat hij daar op dat moment weet van heeft, omdat Lucia haar gezicht achter een sluier verbergt, en dat heeft een reden.
Voor Lucia is deze schokkende confrontatie aanleiding tot een reconstructie van de gebeurtenissen. Haar jeugd in de Veneto, haar kortstondige, maar heftige liefde voor Giacomo, de verwoestende ziekte die haar trof, haar vlucht naar Amsterdam en het leven aan de zelfkant waarin ze daar terechtkomt.
Langzaam wordt duidelijk dat haar verdwijning uit Pasiano geen verraad was, maar juist een daad van liefde.

Arthur Japin:

• Hoe zelden is ons een glimp vergund op het grotere verband, waarbinnen de voorvallen uit ons leven een plaats krijgen?
• Dat is het enige wat telt, lieverd, dat iemand meer in je ziet dan dat je wist dat er te zien was.
• Vooral wekte hij de indruk dat ieder facet van mijn geest hem interesseerde. Dit is een techniek voor gevorderden.
• Ieder spel wint aan spanning als beide spelers goed bekend zijn met de regels.
• De mannen veroveren hun baan en hun status in de vergaderingen, maar dat is slechts het halve gevecht. Hun macht hangt voor een groot deel af van hun reputatie. Die wordt bepaald door hoe er in de zogenaamde beschaafde kringen over hen wordt gesproken. Dit is waarvoor de vrouwen in het strijdperk treden.
• De werkelijkheid laat zich door niets veranderen dan door de geest. Om de dingen anders te maken, hoef je ze niet aan te raken; je moet ze alleen anders zien.
• De wereld is vol mensen die hun hele leven op zoek blijven naar het wonder van de liefde, zonder het ooit te zien. Het enige wat nodig is, is een andere kijk.
• Wanneer een meer en een minder ontwikkeld mens samen zijn, is het de plicht en het privilege van de eerste om zich aan te passen.
• Men moet de moed vinden om zijn bagage op te pakken en daarmee van de wereld weg te lopen; steeds verder bij anderen vandaan.
• Ik maakte mij van mijn lichaam los, en liet het als opgegeven achter. Ik vluchtte er als het ware uit weg, en vond een schuilplaats in mijn geest.
• Hoe kan iemand ooit bewijzen dat hij je vertrouwen waard is, als je het hem niet eerst van harte schenkt?
• Zodra je iemand verantwoordelijkheid geeft, zal hij die ook nemen.
• Zij steunden elkaar in het idee dat vrouwen zichzelf tekort doen door op hun gevoel te vertrouwen, en dat ze pas werkelijk vrij zullen zijn wanneer de intuïtie voor eens en altijd door het intellect wordt overwonnen.
• Weldra zou de wereld verdeeld zijn in wetenden en onwetenden; een laatste ongelijkheid die voor iedereen door middel van studie eenvoudig zou zijn weg te werken.
• Voor het eerst moest ik bevelen geven, en erop vertrouwen dat die werden uitgevoerd. Tot mijn verbazing merkte ik dat hier moed voor nodig is, en zelfvertrouwen.
• Gaandeweg merkte ik dat zij veel beter luisterden wanneer ik ze toesprak als mijzelf, en hun af en toe eerlijk en open mijn eigen twijfels toonde.
• Ik merkte dat ik mensen voor mij kon winnen met mijn innerlijk, als ik zelf aan mijn uiterlijk voorbij durfde te gaan. Zo won ik hun respect naarmate ik dat voor mijzelf hervond.
• Als de werkelijkheid zo onder controle en verifieerbaar is, kan ik haar makkelijker loslaten.
• Als iemand iets moois ziet, denkt hij dat het af is. Hij kijkt niet verder. Hij gaat er niet mee aan de slag. Hij durft er niet aan te slijpen, zodat wij nooit zullen weten wat er allemaal nog onder de oppervlakte zit. Die hele onzichtbare rijkdom zal nooit worden aangeboord. Daarom loont het je schatten niet aan de buitenkant te dragen.
• Geloof jij ook niet dat wetenschap in de eerste plaats een brandende onbescheidenheid is? Een ziekelijke drang alles aan de weet te willen komen; zelfs de dingen die niet voor je bestemd zijn en die je voor je gemoedsrust beter niet zou kunnen weten?
• Spreken over iets wat je niet begrijpt, is onnozel; ernaar vragen is slim. Wat is wetenschap anders dan uitkomen voor je onwetendheid? Je kunt immers alleen iets leren waar je nog geen weet van hebt.
• Het is geen uitdaging te zien wat er is, maar wat er geweest zou kunnen zijn.
• Dat wij iets niet opmerken, wil niet zeggen dat het niet ergens is.
• Zoals de aarde al deze geheimen in zich bergt, dragen ook wij alle antwoorden al in ons, zelfs die waarvan we niet eens weten dat we ernaar zouden kunnen vragen.
• Als een razende is ons verstand op zoek naar nieuwe kennis, maar daarbij gaat het voorbij aan al de oude.
• Daarop begon ik te huilen, toen vriendelijkheid volbracht waar verdriet gefaald had.
• Ieder van ons voelt zonder daaraan te twijfelen dat hij in staat is liefde te geven, en toch hebben wij hierover geen enkele zekerheid, tot op de dag dat wij iemand vinden die dit geschenk waard is.
• Schaamte is één van de laagste driften. Een destructieve kracht is het, die wordt gevoed door angst.
• Kuisheid is alleen iets voor de laagste klasse. Om hun wereld te begrijpen, hebben ze leefregels en verboden nodig.
• Het hebben van een droom leek haar zoveel belangrijker, dan het onder ogen zien van de waarheid.
• Zij houden graag van mij, omdat mijn hoofd zo arm is. Dan weten zij beter hoe rijk hun eigen hoofden zijn.
• Tolerantie is iets anders dan acceptatie, ja, eerder het tegenovergestelde; en dat zulke verdraagzaamheid tegelijk een slim middel tot onderdrukking is. Iemand die je als gelijke aanneemt, omarm je onvoorwaardelijk, voor eens en altijd. Maar door iemand te laten weten dat je hem verdraagt, suggereer je in dezelfde adem dat hij eigenlijk een last is, waarover je bereid bent tijdelijk heen te stappen. Onder tolerantie schuilt dreiging.
• Ieder leefde erg op zichzelf. Ik schreef dit ook toe aan de grote vrijheid. Mensen voelen zich nu eenmaal meer verbonden wanneer zij gebukt gaan onder strenge regels.
• Eerlijkheid is zoveel milder dan medelijden.
• Zolang het leven ons nog oplossingen biedt, werkt ons brein op volle toeren. Wij voelen ons verantwoordelijk voor ons eigen lot en willen de beste mogelijkheid, maar we zijn bang de verkeerde te kiezen. Meer dan de uitkomst is het de keuze zelf die ons vertwijfelt.
• Zonder te vermoeden dat ik op deze wijze mijn zwakste punt tot mijn sterkste zou maken, besloot ik mij voortaan te sluieren.
• De geest opent zich. Daarin komt ruimte voor hallucinaties. Dit gevoel is zo verslavend dat het moeilijk is dankbaar te zijn wanneer je alsnog wordt gered.
• Oordeel nooit over een leven dat u niet zelf hebt geleefd.
• Was het mogelijk dat de sleutel tot het geluk gewoon in ieders deur stak, zonder dat de meeste mensen hem zagen?
• Om gered te worden, moeten wij iets eenvoudigs doen, dat ons desalniettemin het zwaarst van alles valt: wegschenken waarnaar wij juist het meest verlangen.
• Zo is ieder met wat hem getekend heeft, getooid.
• Het Amerikaanse volk is ruw, maar vol hoop, en staat bekend om zijn onredelijk optimisme. Hun drang om te presteren groeit juist wanneer het hen tegenzit.
• Het land van Europa is te oud. Het is te vaak gewond geraakt. Te diep verstoord. Het is te vaak wreed gewekt om nog eens onbekommerd weg te dromen.
• Vergeef het. Niemand kan ooit volledig ontkomen aan de verwarring van zijn tijd.
• Zoals bij veel geniale mensen kent ook Casanova's herinnering verschillende waarheden.