 |
| De botafumeiro wordt gebruiksklaar gemaakt |
Late cafégasten
Pelgrims zijn gewend om vroeg op te staan, om al vóór dag en dauw de eerste kilometers op het pelgrimspad te wandelen. Durkje en ik zijn vandaag de hele dag in Santiago de Compostela, en niet van plan om vandaag nog kilometers te maken op de camino, ondanks het mooie, zonnige weer hier in Spanje. Vandaag is een rustige vakantiedag in deze prachtige pelgrimsstad, waar het bruist van Spanjaarden, toeristen en pelgrims.
We staan laat op en verlaten tegen 10.30 uur ons hotel om naar een café in de binnenstad te wandelen, waar we eerst een goed ontbijt zullen nemen. Vanuit het café dat we binnen gaan, hebben we óver het Praza Fonseca èn dóór de smalle Rúa do Franco het zicht op het Praza do Obradoiro, het grote plein dat vóór de kathedraal ligt.
We zijn voor de ontbijtkaart van dit café-restaurant late cafégasten, want tot uiterlijk 11.00 uur serveren ze hier een diep assortiment van verschillende soorten ontbijt. We zijn dus mooi om tijd om hier de dag met een stevig ontbijt te beginnen.
Vroege kerkgangers
Als we het ontbijt op hebben, lopen we direct naar de kathedraal, want Durkje en ik willen vandaag nogmaals de pelgrimsmis bijwonen in deze imposante kathedraal van Santiago de Compostela. Bij onze aankomst voor de mis van gisteren waren nagenoeg alle zitplaatsen al bezet, dus we willen er vandaag vroeg bij zijn om een mooi plaatsje in één van de zijbeuken van de kathedraal te verkrijgen.
Bij binnenkomst worden we door twee zaken verrast. Ten eerste zien we al direct bij binnenkomst dat er nog maar enkele zitplaatsen zijn bezet, dus er is nog volop gelegenheid om een mooie zitplaats te kiezen.
Ten tweede zien we ook direct al dat het enorme wierookvat – de botafumeiro – vóór in de kerk hangt. Gisteren hing die er niet en hebben we ook het slingeren van dit wereldberoemde wierookvat niet meegemaakt. Het lijkt dus zo te zijn dat we vandaag geluk hebben, dat het wierookvat aan het eind van de mis wèl zal worden ingezet.
Pelgrims Elly & Wim
Zelfs op de twee voorste kerkbanken van één van de zijbeuken van de kathedraal is nog zitplaats vrij voor twee personen, dus we kunnen nog kiezen ook. We nemen plaats op de kerkbank met het beste zicht, met rechts van ons twee pelgrims, een man en een vrouw, en links van ons een enkele pelgrim, een man. We stellen ons aan elkaar voor. De man links van mij is een Spaanse pelgrim van middelbare leeftijd, die geen woord Engels spreekt, maar die wel graag een gesprek aangaat. Met het beetje Spaans dat ik beheers, kunnen we toch nog onze ervaringen uitwisselen. De Spanjaard heeft gisteren zijn pelgrimstocht volbracht. Hij vertelt dat hij de minimumvariant heeft gelopen, dus de laatste honderd kilometers van Sarría naar Santiago de Compostela. Hij vraagt naar onze reis. Als ik hem vertel dat wij in zeven jaren de hele afstand van de Nederlandse Waddenzee naar de Spaanse Atlantische Oceaan hebben gelopen, moet ik de hartelijke felicitatie van hem in ontvangst nemen, want van die prestatie is hij nogal nadrukkelijk onder de indruk.
De pelgrims die aan onze rechterzijde zitten, blijken Elly & Wim te zijn, afkomstig uit Nederlands Limburg. Zij hebben de hele tocht vanuit Maastricht naar Santiago de Compostela in twee delen gelopen, met een korte onderbreking van tien wandeldagen terug in Nederland, vanwege een peesontsteking van Elly en door het plotseling ziek worden van haar moeder in Nederland. Maar nu zijn ook zij gearriveerd in Santiago de Compostela en wonen - net als wij na gisteren - ook vandaag de mis bij. Zij gaan hierna nog door naar Finisterre en Muchía, alvorens ze huiswaarts keren. Er is elkaar veel te vertellen, dus voordat we het in de gaten hebben, is het al zover dat de mis aanvangt.
De mis van de aartsbisschop van Santiago de Compostela
Het loopt allemaal wat anders dan gisteren. We hebben al snel in de gaten dat het een bijzondere mis zal worden, niet alleen omdat de botafumeiro in het kruis van de kathedraal hangt. Het wordt voor ons een unieke mis, omdat de aartsbisschop van Santiago de Compostela, Julián Barrio Barrio, zèlf zal voorgaan in deze mis. In een lange stoet geestelijken betreedt de aartsbisschop het liturgisch centrum in het koor van de kathedraal. Alle pelgrims en alle andere aanwezigen worden welkom geheten en bedankt voor hun komst naar de mis in deze bijzonder kathedraal. Er wordt gezongen, gebeden en uit de Bijbel gelezen. Vertegenwoordigers van enkele gearriveerde Spaanse pelgrimsgroepen spreken de aartsbisschop toe, waarna Julián Barrio Barrio ook deze pelgrims in het bijzonder bedankt voor hun pelgrimage naar Sint Jacobus.
Eén lichaam wereldwijd
Aansluitend vieren we de communie. De aanwezigen worden genodigd om mee te doen aan deze viering en om een hostie in ontvangst te nemen. Ook Durkje en ik delen vandaag - samen met andere pelgrims en met honderden andere kerkgangers van over de hele wereld - mee in dat ene lichaam van Jezus Christus, die voor ons aan het kruis is gestorven om onze zonden te kunnen vergeven. Waar wij als pelgrims onderweg op de Spaanse camino al één grote, gezegende familie vormden, ontstaat hier in de viering als het ware één groot lichaam van de mensen van de Kerk van alle tijden en plaatsen. Ontvang en vorm hier en nu het lichaam van de Heer. Honderden mensen schuifelen stapje voor stapje naar voren om dat lichaam te delen, te vieren en te vormen.
Bewieroken van pelgrims
Na het dankgebed wordt de viering afgesloten. Een lange rij geestelijken in lange bruine pijen komt naar voren om het grote wierookvat naar beneden te halen en gebruiksklaar te maken. Daarna gaan ze naar het dikke slingertouw en trekken ze met zijn allen de botafumeiro weer de lucht in. Eén van de mannen trekt het wierookvat in de richting van de pelgrimspoort en duwt hem dan in onze richting.
Dan begint het spektakel van de slingerende botafumeiro. Middels een ingenieus systeem in de kruiskoepel van de kathedraal brengen de mannen aan de touwen het ongeveer 60 kilo zware wierookvat in een lange, indrukwekkende slingerbeweging tot grote hoogte in de zijbeuken van de kathedraal. Het wierookvat raakt de koepel van de zijbeuken net niet en komt dan met een enorme snelheid aan de dikke kabel weer naar beneden, om daar vlak boven onze hoofden langs te scheren, om dan weer naar de andere kant van de kathedraal door te slingeren.
Vele malen suist de botafumeiro vlak boven onze hoofden, daarbij één en al rook en geur van wierook in de kathedraal achter latend. Al vele jaren worden de pelgrims van Sint Jacobus door dit wierookvat bewierookt. Wie pelgrim is of is geweest, en wie derhalve de geur van pelgrims op de camino kent, kan zich heel goed voorstellen dat het bewieroken van pelgrims in deze kathedraal geenszins een overbodige luxe was, en nog is.
Als de botafumeiro langs ons suist, hoor ik niet alleen dat suizen, maar ook de kreten van vrees, verbazing en verrukking van de mensen om ons heen. Dit moet je (als pelgrim) eens meemaken in je leven.
Nabetrachting
Na de mis blijven we met zijn vieren nog even napraten in de kathedraal. Ook een ouder Canadees pelgrimspaar voegt zich bij ons. Zij hebben in de afgelopen dagen regelmatig Wim & Elly ontmoet. De Canadese steekt haar belevenis van zojuist niet onder stoelen of banken; ook zij heeft hier in de kathedraal zonet iets moois beleefd. De grootsheid van dit botafumeiro-spektakel vergelijkt zij met de grootsheid van God, maar tegelijk geeft ze ook aan dat de grootsheid van deze wierookslinger slechts een fractie laat zien van wie God voor ons is en betekent.
Passie delen
Durkje en ik gaan weer terug naar ons hotel, waar we eerst lunchen. We nemen dan even rustig de tijd om wat te lezen en om ons reisverslag te schrijven. Ondertussen check ik ook de mailbox van de afgelopen week. Daarin valt mijn oog op een bijzonder mailtje, geschreven door Baukje Douma, een studiegenote van mij van wel 30 jaar geleden, met wie ik al die jaren geen contact heb gehad. Baukje schrijft me dat zij op internet heeft gezien dat ik bestuursvoorzitter ben van de Stichting Jabikspaad Fryslân en dat ze afgelopen zondag met haar echtgenoot de laatste wandeletappe van het Fries-Overijsselse Jabikspaad heeft volbracht. Dat is dus op dezelfde dag waarop Durkje en ik het Spaanse Jabikspaad (de camino) hebben afgerond. Vandaag blijkt me dat we de passie voor langeafstandswandelen delen en dertig jaar na afstuderen delen we nota bene op dezelfde zondag het afronden van een Jacobspad, weliswaar ruim 3.200 kilometer van elkaar verwijderd, maar toch als beide echtparen op dezelfde zondag aankomen bij Sint Jacobus. Spaans slotdiner
Aan het eind van de middag wandelen Durkje en ik nog eens weer door de middeleeuwse winkelstraten van Santiago de Compostela. Op het moment dat de eerste winkels sluiten, gaan we naar een restaurant in de Rúa do Vilar dat we eerder vandaag al selecteerden. Het is een modern restaurant, met een menukaart met vooral Spaanse menu’s. We sluiten onze pelgrimage af met een goede fles Spaanse wijn, waarbij we een heerlijke Paëllaschotel laten serveren.
Vaarwel Sant-iago
Na ons slotdiner wandelen we nog even naar de voorzijde van de kathedraal van Santiago (de Compostela), om nog een laatste blik op deze bijzondere kathedraal van deze bijzondere bedevaartsstad te werpen. Het is stil op het Praza Obradoiro. Schijnwerpers werpen hun licht stemmig op de imposante gevel van de kathedraal. Op het midden van het plein, waar bij enkele gedenkstenen in de bestrating de diagonalen van het plein bij elkaar komen, sluiten Durkje en ik onze jarenlange pelgrimage op passende wijze samen af. Hier eindigt onze indrukwekkende pelgrimstocht op deze al even indrukwekkende plaats, in het donker, dat weliswaar wordt verbroken door het hoog over ons gaande schijnsel van de schijnwerpers boven op het gemeentehuis, licht aangevuld door het heldere schijnsel van de volle maan, die boven de kathedraal staat.
Vele eeuwen zijn hier pelgrims aangekomen, hebben hier pelgrims gestaan, hebben pelgrims gelachen en gehuild, uitgelaten gesproken en intiem gezwegen, en zijn vanaf deze plaats miljoenen pelgrims weer teruggekeerd naar huis.
Nog één nacht, en dan gaan ook wij weer naar huis terug.
De kathedraal laten we hier achter, maar wat we voor altijd met ons mee zullen dragen, zijn de mooie beelden, de waarde(n)volle ontmoetingen en de dierbare herinneringen aan al die (ook niet) beschreven unieke ervaringen; al die verhalen, die we tijdens de rest van ons leven zorgvuldig in ons hart zullen bewaren, die ons zullen blijven vormen tot wie wij zijn, voor elkaar en voor een ieder met wie wij (samen)leven & (samen)werken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten