In transitie: pleidooi voor een adel van educatie

Dinsdag 15 maart 2011

De speech ter gelegenheid van de opening van het hogeschooljaar 2010-2011 van Stenden hogeschool is op 8 september 2010 uitgesproken door mijn collega Klaas-Wybo van der Hoek, vice-voorzitter van ons College van Bestuur. Een buitengewoon inspirerende toespraak, waarvan zowel het feit dat die werd uitgesproken door één van onze Stenden-bestuurders als vanwege de weldoordachte inhoud ertoe bijdroeg dat deze speech door veel collega’s hoog werd gewaardeerd, zo bleek mij bij navraag onder een aantal collega’s. Deze toespraak is na de opening van het hogeschooljaar uitgegeven als publicatie van Stenden hogeschool, getiteld: “In transitie: pleidooi voor een adel van de educatie”.

Deze toespraak gaat verder dan alleen de transitiefase waarin Stenden hogeschool zich momenteel tijdens het proces van haar instellingenfusie bevindt. Klaas-Wybo wil in zijn betoog dieper graven, op zoek naar de betekenis van een – en daarmee ook onze – hoger onderwijsinstelling in een transitieperiode, waarin ook de wereldeconomie en de wereldculturen staan te trillen en te schudden op hun grondvesten. Als hogeschool, als opleiding, als studenten en als hogeschoolmedewerkers resoneren wij immers mee met dat trillen en schudden. In dit (mee)bewegen reflecteren wij op de ons bekende mentale modellen, kennisstelsels en/of opvattingen. Wat kunnen we er dan – ondanks alle onzekerheden - mee in leren & onderwijzen, in onze rollen als student en medewerker en met onze missie als hogeschool?

Klaas-Wybo van der Hoek benoemt in de actuele transities en trends drie clusters van hedendaagse megaverschuivingen, te weten:
1. Verschuiving in economie en cultuur, van het Angelsaksische naar het Arabo-Aziatische gebied;
2. Een herpositionering en wellicht ook doorontwikkeling van ons objectivisme naar een Arabo-Aziatisch wereldbeeld en mensbeeld; op weg naar meer collectiviteit en harmonie;
3. Een heroriëntatie en herordening van organisaties door voortschrijdende digitalisering, door nieuwe technologie en door vergroening.

Deze veranderingen vragen van onze afgestudeerden als beginnende beroepsbeoefenaren een groter probleemoplossend vermogen, meer mogelijkheden om jezelf te kunnen leiden in en door veranderende situaties en kosmopolitisch te zijn. Ons Stenden-onderwijsmodel met Probleemgestuurd Onderwijs (pgo) kan daartoe een goede bijdrage leveren, mits de kwaliteit van de cases, van de tutoren en van de dialoog in de pgo-groepen hoog is. PGO is in onze ogen een onderwijsmodel bij uitstek om bij studenten mentale modellen aan te brengen in hun leerproces; de modellen die onze afgestudeerden gedurende hun (samen)leven & (samen)werken hard nodig zullen hebben in alle paradigmawisselingen, waarmee ze nu en in de komende jaren te maken (zullen) krijgen.

Naar een afronding toewerkend, geeft Klaas-Wybo aan dat de zogenoemde “adel van de educatie” gebaseerd is op de ontwikkeling van het hele onderwijs van kind - via jongvolwassene - naar volwassene, met begrip voor de grote humane ideeën en met respect voor traditie, in dialoog met bovengenoemde megaverschuivingen en met gevoel voor de nieuwe tijd. Van Stenden hogeschool mag dan worden verwacht dat wij onze studenten voor nieuwe kaders opleiden, dat we onze kennis voortdurend vergaren, bewaren, doorgeven en uitbreiden.

Wij gaan als internationale hogeschool met onze Stenden-strategie & visie door met al die uitdagingen, met aandacht voor de kwaliteit van ons Probleemgestuurd Onderwijs, met Personal Leadership en met ons Kosmopolitisme.