Debatcafé over Provinciale Statenverkiezingen Fryslân

Woensdag 23 februari 2011

Ruim 85 mensen zijn naar Tresoar in Leeuwarden gekomen om hier de Debatcafé-avond bij te wonen, die we als VUconnected organiseren in samenwerking met het Friesch Dagblad en met Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum. Het thema van dit Debatcafé is 'Fryslân kiest!', waarbij het debat onder leiding van onze vaste debatleider Siem Jansen in het teken zal staan van de aanstaande verkiezing van de leden van de Provinciale Staten van Fryslân. Nadat mede-organisator Lútsen Kooistra als directeur-hoofdredacteur van het Friesch Dagblad de debatavond heeft geopend, daagt Siem Jansen de politieke debaters in de vorm van een competitie uit om zichzelf, de partij en hun partijprogramma kort te introduceren.

De volgende debaters presenteren zich (op de foto van links naar rechts):

- Piet Adema (Drachten), gedeputeerde en lijsttrekker van de ChristenUnie, lijst 6;

- Jannewietske de Vries (Raerd), gedeputeerde en nummer 2 op de lijst van de Partij van de Arbeid (P.v.d.A.), lijst 2;

- Johannes Kramer (Sibrandabuorren), nummer 2 op de lijst van de FNP, lijst 4;

- Tom van Mourik (Leeuwarden), lijsttrekker van de VVD, lijst 3;

- Sjoerd Galema (Hartwerd), gedeputeerde en lijsttrekker van het Christen Democratisch Appèl (CDA), lijst 1;

- Marieke van de Ree (Gorredijk), lijsttrekker van Democraten 66 (D66), lijst 13;

- Addy Stoker (Leeuwarden), lijsttrekker van Verenigd Links-Feriene Lofts, lijst 12.

Jannewietske de Vries wint de publieksprijs voor de mooiste introductiespeech, waarmee zij tijdens deze debatavond zowel het eerste als ook het laatste woord mag voeren.

Twee onderwerpen staan in dit Debatcafé centraal. We beginnen met de partijstandpunten inzake 'Fryslân Culturele Hoofdstad 2018'. Een boeiend debat ontstaat. Enkele van de uitspraken van de debaters:

- De Vries: "Fryslân moet op het Europees podium. De cultuur maakt Fryslân mooi. Cultuur in Fryslân heeft toekomst. Begin in de dorpen. Begin klein. Evenementen zoals het openluchtspel in Jorwert, dàt zijn onze podia.";

- Galema: "Fryslân moet uitnodigend zijn naar de rest van Europa.";

- Adema: "Het moet van onderop; we moeten daartoe onze Friese gemeenten activeren.";

- Van de Ree: "Fryslân kan kunst & cultuur paren, waar dat 'Den Haag" niet lukt.";

- Kramer: "Groningen mag nooit de zeggenschap krijgen over de cultuur in Fryslân. Dat kan 'Den Haag' misschien wel willen, maar zover mag het nooit komen!" Richt niet je blik op alleen 2018, want organisaties als Tryater, Omrop Fryslân en de Friese oplenluchtspelen moeten ook al in 2012 en daarna worden geholpen.";

Siem Jansen geeft ook de zaal de gelegenheid om mee te debatteren. Lokale politici (waaronder Pier Tilma en Lies Melchers), provinciale politici (waaronder Rommert Krijtenburg en Willem Roersma), en vele anderen (waaronder Piet Reitsma út 'e Trynwâlden) doen graag mee met hun vragen, tegenwerpingen en suggesties. Willem Roersma (Provinciaal Belang Fryslân, lijst 9): "Vergeet Oerol niet. Ga uit van eenvoudige vormen en zorg voor draagvlak. Begin klein en laat de ambitie in Fryslân groeien voor Fryslân Culturele Hoofdstad 2018."

Na de pauze volgt het tweede onderwerp van vanavond, over het 'Sociaal Economisch Masterplan Noordoost Fryslân'. De debaters gaan er weer flink tegenaan in het debat:

- Kramer: "Krimp is ook een kans voor Fryslân, maar pas op voor het bureaucratisch moloch en zet van onderop in.";

- Galema: "We moeten het krimpdebat loslaten en veel meer naar een positieve investeringsagenda gaan. De Friese steden zoals Leeuwarden moeten de dorpen niet leegtrekken; we moeten het noorden beschermen.";

- Van de Ree: "Er zit power in deze regio. Stop geld in goede infrastructuur.';

- Stoker: "Als jongeren zich willen inzetten voor hun eigen regio, investeer daar dan in.";

- De Vries: "Verbindingen tussen land & water zijn in Fryslân goed te leggen. We kunnen ook digitale systemen inzetten om van openbaar vervoer maatwerk te maken, Fryslân zou in dat opzicht experimenteerregio kunnen zijn. De Rijksbijdrage moet niet alleen naar de Randstad, want dat geld hebben we hier in Fryslân hard nodig";

- Adema: "Hoogfrequent openbaar vervoer in het landelijk gebied is bijzonder moeilijk; we zouden alle vervoer moeten bundelen in zogenoemde 'bundelbussen', een combinatie van WMO-, leerlingen- en openbaar vervoer).";

- Van Mourik: "Het noorden wordt door het Rijk te vaak op achterstand gezet.";

De zaal doet ook weer flink mee aan het debat. Er worden kritische vragen gesteld over bijvoorbeeld openbaar vervoer en leefbaarheid van het platteland en over bodemdaling door zoutwinning.

Eén van de aanwezigen slaagt erin alle politieke debaters achter de forumtafel sprakeloos te maken. Het is de biologische boer Durk van der Schaaf. Van der Schaaf oppert het idee om de gronden van de Leeuwarder Vliegbasis te bestemmen voor biologische landbouw, als het er ooit van zal komen dat de Vliegbasis door de overheid zal worden gesloten. Van der Schaaf vraagt of de debaters het hiermee eens zijn. Achter de forumtafel valt het helemaal stil. De provinciale politici schudden hun hoofden en werpen afkeurende blikken. Als debatleider Siem Jansen hierop met vragen reageert, wordt duidelijk dat alle zeven debaters dit een 'non issue' vinden, want eenmaal vanavond zijn ze het allemaal met elkaar eens: "We willen de Vliegbasis niet kwijt, de Vliegbasis moet in Leeuwarden blijven!" Er is dan ook geen sprake van enige discussie over een andere bestemming voor deze gronden. Addy Stoker voegt daar nog even aan toe dat biologische landbouw toch ook wel het laatste is dat je hier kunt invullen, aangezien de bodem van de vliegbasis daartoe al te zeer vervuild is.

Het publiek had Jannewietske aan het begin van de avond gekozen als de politica die het laatste woord mag voeren. Siem Jansen vraagt de zeven politieke debaters wie van de aanwezigen in het publiek vanavond de mooiste inbreng heeft geleverd. De politici kiezen unaniem Willem Roersma als winnaar uit het publiek. Roersma verdient een fles wijn en De Vries verdient het laatste woord vanavond. Jannewietske de Vries roept - mede namens haar politieke collega's - iedereen op om op 2 maart 2011 vooral te gaan stemmen, "omdat dat goed is voor de 1e Kamer en omdat dat goed is voor Fryslân". En dan grijpt ze haar kans met de oproep aan ons allen om vooral te gaan stemmen op de PvdA, want - zegt ze - "Cultuur in Fryslân is bij de PvdA in goede handen!".

Daarna mag ik namens de Kristlik Fryske Folksbibleteek (KFFB) aan alle aanwezigen een gratis Fries KFFB-boek aanbieden, als dank van de KFFB aan de provincie voor haar jarenlange steun om de uitgave van Friestalige KFFB-literatuur mogelijk te maken. Bij het verlaten van Tresoar mag iedere aanwezige één van de zeven titels meenemen, met als doel om het lezen van de Friese literatuur te bevorderen door bijvoorbeeld zelf lid te worden of iemand anders voor € 27,- een kado-jaarabonnement te schenken van deze Friese boekenclub.

Tot slot sluit mede-organisator Govert Geldof namens VUconnected en mede namens het Friesch Dagblad en Tresoar deze geslaagde debatavond. Velen blijven nog lang napraten onder het genot van een hapje en een drankje. Mooi was het dat er vanavond niet negatief op de persoon is gespeeld, maar dat met enthousiasme en ambitie stevig is gedebatteerd over wat Fryslân beweegt en wat onze provincie daartoe nodig heeft in de komende jaren.