50 Rituale für dat Leben

Woensdag 6 oktober 2010

Rituelen geven het leven structuur. Rituelen geven het leven diepgang en kleur. Ze stellen je in staat zelf te leven in plaats van te worden geleefd. Ze verdiepen de onderlinge relaties. Maar bovenal maken rituelen je duidelijk dat je je leven ten overstaan van God èn met God leeft, dat Gods zegen je vergezelt èn dat Gods heilzame en liefdevolle nabijheid je altijd en overal omringt.

De benedictijner monnik Anselm Grün (1945) wil je inspireren om je eigen en heel persoonlijke rituelen te ontwikkelen. Rituelen die je ruimte verschaffen om te midden van je dagelijkse verplichtingen en stresssituaties weer op adem te komen en te genieten van de vrije tijd voor jezelf. Daartoe schreef Grün het boek “50 Rituale für das Leben”, uitgegeven in het jaar 2008. Pieter Streutker vertaalde dit boek, dat voor de Nederlandse markt als titel kreeg: “50 persoonlijke rituelen”, met als ondertitel “Ankers voor de ziel”. Grün probeert de spirituele traditie van de monniken te verbinden met de moderne psychologie.

Al een aantal jaren is er een hernieuwde behoefte aan rituelen. Daarbij gaat het niet alleen om religieuze rituelen die gemeenschappelijk in de eredienst worden uitgevoerd. Steeds meer betreft het persoonlijke rituelen in het dagelijks leven èn om rituelen die het leven in het gezin, in een onderneming en in de maatschappij bepalen.

Anselm Grün gebruikt voor het begrip “rituelen” de definitie van de Duitse socioloog Karl Gabriel: Rituelen zijn … “gestileerde, herhaalbare handelingen op de typische overgangen en breukvlakken van het moderne dagelijkse leven”.

Volgens Grün zijn rituelen goed voor de mens, want:
- rituelen openen de hemel boven ons leven;
- rituelen doen een deur dicht en openen er een;
- rituelen geven uiting aan gevoelens die anders nooit tot uiting komen;
- rituelen verdiepen relaties;
- rituelen creëren identiteit;
- rituelen creëren een heilige plaats en een heilige tijd;
- rituelen zijn gedenktekens;
- rituelen zijn de bevestiging dat mijn leven slaagt;
- rituelen zijn een plaats van ontmoeting met mezelf en met God.

In zijn boek deelt Anselm Grün de 50 rituelen in de volgende drie clusters in:
1. Rituelen om de dag in te richten, om bijvoorbeeld de dag te zegenen, te beginnen en te eindigen; over rituelen tijdens het werk, rondom het eten, na het werk en in de avond; èn over rituelen als heilzame onderbrekingen in pauzes, bij stress en in je vrije tijd.
2. Rituelen om het jaar te beleven, zoals bij de jaarwisseling, rondom kerkelijke hoogtijdagen zoals de Vastentijd, Pasen, Hemelvaart, Pinksteren, Advent en Kerst, maar ook rond naamdagen, verjaardagen en sterfdagen.
3. Rituelen om het leven te verdiepen, zoals verzoening met jezelf, met de ander en met God; maar ook rituelen voor paren, samenzijn en vriendschappen; over het voelen wie je bent, wat je bent en wat je voelt aan bijvoorbeeld verlangen en liefde.

Grün: “Laten de rituelen je duidelijk maken dat je leven onder Gods zegen en belofte staat”.