Debat: PKN implodeert, behalve in Drachten

Donderdagavond 26 november 2009

In het kader van VU-connected organiseren we vanavond als Regiocomité Fryslân van de Vereniging VU-Windesheim in samenwerking met het Friesch Dagblad en met de Commissie Vorming & Toerusting van de Protestantse Kerk in Nederland van (PKN-)Drachten een zogenoemd "Debatcafé Fryslân". Het is te doen gebruikelijk onze Debatcafé's te beleggen in een Leeuwarder café, maar de grote bijzaal van Kerkelijk Centrum De Oase te Drachten leent zich ook heel goed voor de wat meer informele werkvorm van een aangenaam pittig debat. Tegen acht uur stroomt de zaal vanavond vol. De explosieve titel en dit actuele thema voert zo'n 130 belangstellenden uit Drachten en wijde omstreken naar onze debat-sessie van vanavond.

De Protestantse Kerk in Nederland heeft te maken met een afkalvend ledental. In 2030 is de aanhang gehalveerd tot een miljoen, zo is de voorspelling. Hoe is het tij te keren? In protestants Drachten is ook sprake van ledendaling, maar daar heeft de kerk wel een bijzondere aantrekkingskracht. Zelfs op degenen die niet naar de kerk gaan. Hoe komt dat en wat kunnen we van het nieuwe élan van Drachten leren? Een mooi aanleiding voor een debat over dit actuele en regionale thema, dat vanavond wordt gevoerd tussen een wetenschapper van de VU en mensen uit de Friese praktijk.

Hoogleraar Godsdienstsociologie van de Vrije Universiteit, prof. dr. Hijme Stoffels debatteert vanavond met de Drachtster PKN-predikant Henk-Jan de Groot over de imploderende PKN en over de kansen voor de toekomst. Dit debat wordt - zoals altijd - geleid door Siem Jansen, directeur van de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij, tevens bestuurslid van het Friesch Dagblad. Deze gespreksleider houdt op lenige wijze het debat in beweging door wisselend met de beide sprekers in conclaaf te gaan en tussendoor de zaal in te lopen om de reacties vanuit de zaal te spiegelen aan de feiten en visie van de uitgedaagde socioloog en predikant. Enkele flarden uit dit debat:

Inwoners van Drachten:
- Het werd te gezellig in de kerk; ik vind de verkondiging van het Woord van God belangrijker;
- De gemeenschap en de verkondiging van het Woord in de eredienst is voor mij dé trekpleister, ieder zondag opnieuw;

Professor Stoffels:
- De opkomst hier vanavond laat ook zien dat er óók in de komende decennia nog genoeg vitaliteit en betrokkenheid zit in de PKN;
- Denk als kerk eerst eens na over wie je zelf bent en onderzoek in welke omgeving je als kerkelijke gemeente staat; een vitale kerk kan ook klein zijn en het ís niet altijd succes in de kerk, dat moet je ook onder ogen zien; maar je moet er wel wat moois van maken;
- Kijk eens naar de Russisch-orthodoxe kerk; die doet het goed; die biedt vooral traditie en schoonheid; dat werkt;
- We moeten gewoon "de lofzang gaande houden";

Een inwoner uit Pingjum:
- Een lege kerk kan ook een vorm van gelovige verkondiging zijn;

Dominee De Groot:
- De kerk heeft teveel water bij de wijn gedaan en de mensen hebben de liefde en gerechtigheid te weinig gestalte gegeven;
- Tegenwoordig zijn de actieve kerkgangers veel bewuster met belijdenis en doop bezig dan vroeger het geval was;
- Onze ziel kwam tekort in de theologiestudie, maar de theologiestudie verandert zichtbaar en dat vind ik hoopgevend;

Drachtster predikanten:
- We moeten voorbij de kerken kijken, om te zien hoe we meer voor elkaar kunnen betekenen (ds. Van Gulik);
- We moeten ons niet gek laten maken door de ledentaldaling en ook niet denken dat wij iets kunnen bedenken om dat tij te keren (ds. Van den Herik);

En aan het eind van het debat klonk het als volgt:
> Waar vroeger de samenleving afhaakte, ging het kerkvolk door;
> Als kerk moet je daar zijn waar het gebeurt;
> In essentie gaat het erom wat je naar buiten toe doet;

> Heb hart voor God, heb hart voor de wereld en heb hart voor elkaar!