100 Gouden regels voor kwaliteitsmanagement

Zondag 1 februari 2009

Per 1 januari 2009 vorm ik samen met mijn collega's Helma en Regina gedrieën het Quality Assurance-team in het Corporate Office van Stenden hogeschool. We zijn momenteel op zoek naar een vierde collega - een (senior) beleidsmedewerker Interne Kwaliteitszorg -, waarvoor gisteren in de dagbladen een vacaturetekst heeft gestaan. Mijn werkterrein is de Externe Kwaliteitszorg, ofwel dat wat te maken heeft met het toezicht van buitenaf op de kwaliteit van ons onderwijs. Daaronder vallen met name: visitaties & accreditaties van degree courses, Onderwijsinspectiebezoek, externe audits en certificeringen van bijvoorbeeld non-degree courses.

Eén van de zaken waarmee we zijn begonnen, is het lezen van het in 2008 uitgegeven boekje "100 Gouden regels voor kwaliteitsmanagement", geschreven door Roger Leenders & Jan Maas, uitgegeven bij Academic Service, een imprint van Sdu Uitgevers bv. De opzet van de auteurs is de essentie van kwaliteitsmanagement te vangen in 100 gouden regels. Het boekje wil ons op weg helpen naar excellentie, door de balans in ons werk te versterken tussen beheersing, betrokkenheid en creativiteit. Helemaal mee eens!

Het boek bevat 100 korte teksten over Leidinggeven, Inspireren & initiëren, Sturen & besturen, Beheren & beheersen, Invoeren & uitvoeren, Verbeteren & problemen oplossen, Innoveren en Persoonlijk excelleren. Al lezende merk je dat het boek is gebaseerd op allerlei herkenbare praktijkervaringen van de auteurs, die in de praktijk staan en die met deze publicatie hun kennis omzetten in aanbevelingen.

Dat de auteurs onderwijskundig niet stevig onderlegd zijn, blijkt o.a. uit het feit dat ze in de definiëring van het begrip "Competentie" tot een veel te smalle karakterisering komen, als ze schrijven dat het kwaliteiten & vaardigheden zijn die een specifieke persoon "van nature" heeft. Als we daar in onderwijsland in zouden gaan geloven, zou een groot deel van het competentiegerichte onderwijs in Nederland fundamenteel op de schop moeten. Zolang ik er nog van overtuigd ben dat ons onderwijs een essentiële bijdrage kan leveren aan de competentie(door)ontwikkeling van studenten, leg ik deze definitie van Leenders & Maas op grote afstand terzijde.

Meer waardering heb ik voor het merendeel van hun gouden regels. Die zijn alleszins het lezen waard. Sommige zijn heel goed bruikbaar. Gouden regel 44 gaat over het vertrouwen tonen aan je collega's. De auteurs schrijven dat je collega's vaak afwijzend staan tegenover "Toezicht & Sturing", omdat zij streven naar zelfstandigheid. Hun zelf opgedane kennis - zo staat er - zullen je collega's pas doorspelen aan jou als "Toezichthouder en/of Leidinggevende" als zij erop kunnen vertrouwen je daar op een vakbekwame & vertrouwelijke manier mee om gaat.