zondag 6 oktober 2024

Hannekemaaierspad Winschoten - Bourtange

Zondag 6 oktober 2024
 
Cover van de wandelgids Winschoten-Bourtange
Stichting 
Hannekemaaierspad
De Stichting Hannekemaaierspad is opgericht om cultuurhistorisch waardevolle wandelpaden te behouden. Om haar doel te bereiken, houdt deze stichting zich sinds 1999 bezig met het ontwikkelen van een wandelpadennetwerk van meerdaagse trektochten, die zijn gebaseerd op de historische reisroutes van de zogenoemde Hannekemaaiers, de trekkende seizoen-arbeiders die al vanaf circa 1600-1650 vanuit Duitsland in Nederland kwamen werken.
Deze stichting vindt het belangrijk dat de bovengenoemde cultuurhistorische paden blijven bestaan, want anders zouden die meestal onverharde paden in rap tempo dreigen te verdwijnen. De stichting beijvert zich er derhalve voor om deze oude wandelpaden op te sporen, teneinde die cultuurhistorische wandelpaden op te nemen in wandelroutegidsen. Zo neemt de bekendheid ervan toe, en worden deze oude paden weer en meer belopen. 

Hannekemaaierspaden tussen Duitsland en Noord-Nederland
De stichting Hannekemaaierspad wil meerdere routes van Hannekemaaierspaden uitwerken. Daarbij wordt aangesloten op een oorspronkelijk trekroute van Bourtange via Bakkeveen naar Lemmer, en daar omheen komen uitbreidingen door het noorden van Nederland, vice versa tussen Duitsland en Nederland.
Een deel van de voormalige hannekemaaiers (1600-1900) ging vanuit Duitsland richting westen eerst aan de slag als veenarbeider in Nederlandse turfwinningsprojecten, voordat men verder trok naar de meer seizoensgebonden maaigebieden op de weidegronden in Fryslân.
Na de Nederlandse landbouwcrisis rond 1880 kwam er ook een omgekeerde stroom van trekarbeiders op gang.
De routes van het Hannekemaaierspad zijn beschreven in enkele handzame wandelgidsen, die zijn voorzien van wandelkaarten met bijbehorende routebeschrijvingen. Verder zijn de gidsen voorzien van  achtergrondinformatie over met name de geschiedenis, cultuur en natuur.
Deze routes zijn overigens niet bewegwijzerd, en ze maken ook geen gebruik van het wandelknooppuntennetwerk.

Hannekemaaierspad Winschoten - Bourtange
Een kettingroute van 96 kilometer in 8 rondjes door Westerwolde
Eén van de wandelgidsen van het Hannekemaaierspad beschrijft de 96,4 kilometer lange trektocht van Winschoten naar Bourtange, beginnend op de oude Blijhamsterweg in Winschoten en eindigend in de vesting Bourtange. 
Deze wandelgids vormt de verbinding tussen de Hannekemaaierspaden van
De hannekemaaiers konden langs deze route via Winschoten reizen tussen Groningen en de Nederlands-Duitse grensovergang van Bourtange.
Durkje en ik hebben gebruik gemaakt van de eerste druk van deze wandelgids, die is uitgegeven in het jaar 2016.
Deze wandelgids beschrijft de route van de oude verbinding tussen Winschoten en Bourtange, op de hoge zandrug, die circa vijf meter boven NAP ligt. Het boerenleven in de Groninger regio Westerwolde tussen de 17e en de 20e eeuw staat centraal in deze wandelgids.
Dergelijke routes werden tussen de 16e en de 20e eeuw als jaarlijks terugkerende tocht van Duitsland naar Nederland gelopen door marskramers, turfstekers, blekers, steenbakkers of grasmaaiers.
Zulke Duitse mannelijke maar ook wel vrouwelijke trek-handelaren (in textiel), werkten soms zelfstandig, maar soms ook wel voor de Tödden (Duitse kooplui). Deze zogenoemde lapkepoepen (kiepkerels of marskramers) gingen in eerste instantie - doeken en lakens verkopend - van deur tot deur. 
Daarnaast richt deze wandelgids zich ook op de Duitsers die vroeger (circa 1650-1920) als grasmaaiers (hannekemaaiers) seizoensarbeid verrichtten voor bijvoorbeeld Friese (greid)boeren.

Wandelopties van deze kettingroute door Westerwolde
Deze wandelgids bevat acht rondjes van ongeveer twaalf kilometer. Die acht rondjes zijn achtereenvolgens met elkaar verbonden door zogenoemde schakelpunten, waar je zonder onderbreking kunt overstappen van het ene rondje op het andere rondje. 
Daarmee zijn er verschillende manieren om alle routes te bewandelen, bijvoorbeeld:
  • Zo zou je de route in één doorgaande lijn zuidwaarts kunnen lopen van schakelpunt 1 naar 7, en/of terug noordwaarts van schakelpunt 7 naar 1;
  • Of je loopt alle routes door de Rondjes 1 tot en met 7 achtereenvolgens zuidwaarts te lopen, of andersom noordwaarts.
  • Ook kun je tussen twee rondjes beginnen, om dan achtereenvolgens (op één of twee dagen) een rondje om de noord en een rondje om de zuid te lopen, of andersom.
  • Durkje en ik kiezen ervoor om aan de noordzijde van een rondje te beginnen, en dan op die route de overstap te maken op het volgende (zuidelijker) rondje, waarna we na het afronden van dat tweede rondje, onze route op het eerste (noordelijker) rondje hervatten en afronden. 
In vier dagen van Winschoten naar Bourtange
Van onze vier afzonderlijke etappes heb ik elke keer een dagverslag in de vorm van een blog geschreven, en die als praatje bij plaatjes (een fotoselectie) gepubliceerd op mijn (deze) weblog.
Hieronder staan van alle etappes - zoals Durkje en ik die samen in september & oktober 2024 hebben gelopen - een weblink naar het dagverslag van de hieronder aangegeven 4 etappes.
Deze trektocht van 96,4 kilometer over de oude paden van de hannekemaaiers, de lapkepoepen en de fyndoekspoepen hebben Durkje en ik op de volgende vier wandeldagen gelopen.

Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)