maandag 11 maart 2024

Nathan de Wijze in Stiens

Zondag 10 maart 2024
 
Kees Posthumus als Nathan de Wijze & musicus Henk van Glabbeek













Verbinding, tolerantie en humaniteit
Vanavond zijn de verhalenverteller Kees Posthumus en de musicus Henk van Glabbeek met hun theatervoorstelling 'Nathan de Wijze' naar De Hege Stins te Stiens gekomen. Zij brengen in deze 
voorstelling een verhaal over verbinding, tolerantie en humaniteit. Dat gaat gepaard met prachtige Oosterse muziek, met verrassende plotwendingen en met een onverwachte ontknoping. 
Schrijver van dit toneelstuk is de Duitse schrijver en geleerde Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781).
Op puntige wijze behandelt Lessing in 'Nathan de wijze' het thema van de religieuze verdraagzaamheid, waarbij op treffende wijze de rivaliteit tussen de drie wereldgodsdiensten wordt verbeeld.
Dit is, vooral tijdens de actuele oorlog in Israël-Palestina, een tamelijk actuele voorstelling. 
Deze voorstelling wordt georganiseerd door de Evangelisatie- en Zendingscommissie van de Protestantse Gemeente te Stiens.
Centraal staan vanavond in dit stuk vragen die de mensheid al eeuwen bezig houden, zoals:
  • Welk geloof heeft het bij het rechte eind? 
  • Welke gelovige heeft de waarheid in pacht? 
Verhalenverteller Kees Posthumus en musicus Henk van Glabbeek maken met hun verkorte bewerking van dit eeuwenoude toneelstuk een knipoog naar de moderne tijd. 
We luisteren daarbij ook naar muziek op Oosterse instrumenten, zoals de tar en de daf. 

Ring-parabel
Wij bevinden ons in Jeruzalem, in de late Middeleeuwen, dat toen leefde onder de bezetting van de Mohammedanen, onder sultan Saladin, in een politiek gespannen tijd.  
Een op kruistocht in Jeruzalem door de Mohammedanen krijgsgevangen tempelier Kurt redt een Joods meisje uit de vlammen van een brandende villa. Zij is de dochter van Nathan, een wijze, Joodse man.
Als even later de sultan (destijds de heerser van de stad) aan Nathan vraagt welk geloof Nathan uiteindelijk het meest overtuigend vindt, zoekt de wijze Nathan naar een passend antwoord. 
Hij vindt zijn antwoord in de parabel van de drie ringen, waarin een vader een kostbare ring bezit met een wonderlijke werking. Aan welke van zijn drie geliefde zonen zal hij die ene ring (met vaderlijke zegen, inclusief de bijbehorende familierechten) schenken? De vader kan geen van zijn zonen daartoe aanwijzen, dus hij besluit er twee ringen bij te laten maken, identiek, door niemand van elkaar te onderscheiden. De vader maakt geen onderscheid tussen zijn zonen.

De ontknoping verheldert
Dat het wijs is en dat het zo is dat de Vader geen onderscheid maakt tussen zijn zonen (en dochters) ervaar je naarmate deze voorstelling vordert. Gedurende de voorstelling worden steeds meer tipjes van de oosterse sluier opgelicht, als je door de verschillende personages van verteller-acteur Kees steeds meer wordt meegenomen in de familiegeschiedenis van die personages. Vooral als musicus Henk een en ander aan het eind van het stuk op een rijtje zet en krijgt, dringt ook bij het publiek ten volle door waarom de Vader (van de ring-parabel) geen onderscheid maakt tussen Zijn zonen, en daarmee ook niet tussen de wereldgodsdiensten, hier specifiek het christendom, de islam, en het jodendom. Om dat goed te gaan begrijpen, moet je deze onthullende voorstelling bijwonen.
Enkele toneel-citaten die ik tijdens deze voorstelling schreef, spreken boekdelen:
  • Wij hebben ons eigen volk niet zelf gekozen.
  • Neem de zaak zoals hij is.
  • Dood en verderf zullen nooit de wereld redden.
  • Elk volk brengt zijn goede mensen voort.
  • Wij moeten broers en zussen zijn, omdat wij mensen zijn. 

Geen opmerkingen: