 |
| Bij de vogelkijkhut van It Bûtenfjild |
Streekpad 'Noardlike Fryske Wâlden'
In 2018 publiceerde Stichting Wandelnet de wandelroutegids van een nieuw streekpad, namelijk van de 'Noardlike Fryske Wâlden', met als subtitel 'Wandelen door het Nationaal Landschap'.
In 2018 publiceerde Stichting Wandelnet de wandelroutegids van een nieuw streekpad, namelijk van de 'Noardlike Fryske Wâlden', met als subtitel 'Wandelen door het Nationaal Landschap'.
Je wandelt over dit Streekpad nummer 20 door het Nationale Landschap Noardlike Fryske Wâlden. Dat is een fantastisch gebied in het noordoosten van de provincie Fryslân, waar je als wandelaar nog aanmerkelijk authentiek kunt wandelen. Je wandelt hier namelijk door een kleinschalig coulisse-landschap, met veel zandpaden en veldwegen door een gebied met veelal kleine landbouwpercelen, die zijn omzoomd door boomwallen, braamstruiken en elzensingels. Dit landschap met agrarisch gebied, natuur en cultuurhistorie is tamelijk intact gebleven, onder andere omdat hier voorheen geen grote ruilverkavelingen waren.
Wandelroute
De wandelroute gaat globaal gesproken vanuit Burgum via Oentsjerk en Damwâld naar Kollum, om dan via Buitenpost, Surhuisterveen en Earnewâld weer terug te gaan naar Burgum.
De totale afstand van alle etappes is zo’n 165 kilometer lang, door de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Kollumerland, Smallingerland en Tytsjerksteradiel. De route loopt ook door natte natuurgebieden en langs oude statige buitenverblijven van Friese adellijke families.
Durkje en ik wandelen dit streekpad in totaal acht dagen, van gemiddeld ruim 20 kilometer per etappe.
Wandelgids 'Noardlike Fryske Wâlden'
De wandelgids geeft een korte routebeschrijving met voldoende gedetailleerd kaartmateriaal. De route is in beide richtingen beschreven, en als Streekpad ook in die beide richtingen geel-rood gemarkeerd.
Verder vermeldt de routegids ook informatie over bezienswaardigheden langs de route, informatie over voorzieningen zoals openbaar vervoer-haltes, horeca- en logiesverblijven en een legenda bij het kaartmateriaal.
De negen thema's van de 27 wandeletappes zijn achtereenvolgens: Noardlike Fryske Wâlden, Singelier folk, Flora en fauna, Halepaden, Boeren en natuur, Veenklooster, De arme Friesche heide, De Leien, en Nationaal Park De Alde Feanen.
Thema's 'Noardlike Fryske Wâlden' en 'Singelier Folk'
Onze eerste etappe van Burgum naar Gytsjerk loopt over een afstand van 21 kilometer door de volgende twee thema-gebieden: 'Noardlike Fryske Wâlden' en 'Singelier Folk'.
- De 'Noardlike Fryske Wâlden' kenmerken zich door kleinschalig boerenland met een rijke flora en fauna, met kleine percelen; een coulisselandschap omzoomd door boomwallen, braamstruiken en elzensingels. Omdat dit zo'n bijzonder gebied is, is het als één van Nederlands twintig Nationale Landschappen aangewezen. Daarin versterken natuur, milieu en landschap elkaar, waardoor natuurbelangen en economische belangen niet langer elkaars tegenpolen hoeven te zijn. In dit gebied passeer je ook dobben, die hier in deze regio pingo's en poelen worden genoemd.
- Met 'Singelier folk' worden doorgaans de dorpsfiguren bedoeld, die om één of andere reden in dorp en regio opvielen, bijvoorbeeld door hun uiterlijk, afkomst qua woonplek of familie, wegens hun bijzondere gaven, of door hun gedrag. Aan dergelijke bijzondere figuren worden ook ettelijke Friese volksverhalen ontleend.
Ga je mee door Burgum?
Het is vanmorgen 8:20 uur als we vertrekken vanuit Feinsum, bij een ochtendtemperatuur van 3 graden Celsius. De temperatuur loopt gedurende deze etappe op tot 6 graden Celsius. Het is droog, en dat blijft het voorlopig nog wel enkele uren.
Eerst rijden we naar Gytsjerk, waar we de ene auto parkeren bij café De Canterlanden. Dan rijden we met de andere auto door naar Burgum, waar we de auto parkeren aan de noordzijde van het winkelcentrum.
Bij De Pleats aan de Schoolstraat begint dan onze eerste etappe van dit Noardlike Fryske Wâlden-pad.
Bij Glinstra State vervolgen we onze weg over de Schoolstraat.
Via de Kloosterlaan komen we op de Nieuwstad, waar we langs de 13e eeuwse Kruiskerk wandelen.
Boven de haag van het kerkhof hangt een groot spandoek, waarop het jaarthema van de Protestantse Kerk in Nederland staat vermeld, namelijk: 'Ga je mee?' Luisteren, Ontmoeten, Samen jong, Samen doen en Verbinden zijn dit seizoen de speerpunten van deze kerkelijke gemeente, die op het spandoek naast het jaarthema staan vermeld.
Even later wandelen we Burgum uit.
Door Noardermar en Ritske Bosch
Vlak voor het plaatsnaambord van het buurtschap Noardermar verlaten we de Noordermeer, om dan over de Tsjoegensreed onverhard verder te gaan.
We krijgen dan direct al te maken met de gevolgen van de langdurige regenval van de afgelopen dagen, want het singelpad is drassig, en aan beide zijden van de Tsjoegensreed zien we het bijzonder hoge waterpeil van de sloten.
Als we op de Noordermeer in de richting van de Syl lopen, komen we langs een boom waaraan een Sint-Jacobsschelp hangt met daarop de afbeelding van een zwaardkruis. Er hangt een bordje bij waarop staat dat de ons welbekende Camino (het pelgrimspad) naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela vanaf hier nog een lengte heeft van 2663 kilometer.
Via de Syl en de Menno van Coehoornweg gaan we het Ritske Bosch in. Aan de vele waterputten die we hier links en rechts van het bospad zien, wordt het ons onmiskenbaar duidelijk dat we hier door een waterwingebied wandelen.
Door het Toutenburgbos via Noardburgum naar Quatrebras
Via de Zomerweg en de Bossingel lopen we naar het Toutenburgbos. Daar gaan we het bosperceel in, om over het smalle bospad richting Noardburgum te lopen. Wederom worden we geconfronteerd met een hoge waterstand, en wel zodanig dat we niet verder kunnen over het bospad vóór ons. Halverwege dit bospad staat het pad, en ook bermen aan weerszijden helemaal onder water, dus hier kunnen we niet verder. Daarom steken we haaks op het pad door het bos, waarbij we steeds na elke smalle bosstreek een met water gevulde bosgreppel moeten oversteken. Zo komen we uiteindelijk op een parallel bospad, en lukt het ons om verderop de juiste route te vervolgen
We verlaten dit bosgebied ter hoogte van de Klompenmakerij en het Klompenmuseum van Scherjon.
Dit bedrijf is gevestigd in het voormalige armenhuis van Noardburgum.
Als we bijna bij de Rijksstraatweg zijn, buigt de route naar het westen af, waarna we parallel aan de Rijksstraatweg verder lopen over een onverhard pad achter het Waterpompstation van Vitens langs.
Aan het eind van de Klaas Piersreed moeten we nog een stukje over de Zomerweg, om dan via het Terluinslaantje dan wèl naar de Rijksstraatweg (de N355) te lopen.
Over de parallelweg langs de N355 wandelen we naar het buurtschap Quatrebras, waar we onze koffiepauze houden op een bankje in één van de abri's aan dit kruispunt van wegen.
Door Feanwâldsterwâl naar It Bûtenfjild
Voorbij Quatrebras blijven we de Rijksstraatweg in westelijke richting volgen. Dan steken we met het viaduct de Centrale As (de N356) over.
Aan de overzijde nemen we de Langedyk, en dan gaan we verderop onder de N355 door.
Via de Foksegatten wandelen we even later het buurtschap Feanwâldsterwâl binnen.
Aan het eind van It Oare Ein - ter hoogte van het café 't Dûke Lûk - gaan we De Wâl op.
Waar de Veenwoudsterwalvaart onder de spoorlijn Leeuwarden-Groningen door gaat, kunnen wij ook onder de spoorlijn door, om vervolgens parallel aan het spoor over het Koekoekspaed in westelijke richting te lopen. Nadat dit fiets- en wandelpad is afgebogen naar het noorden, langs It Amelân rechts van ons, komen we na het oversteken van de Wâlster Mûzeryd bij de vogelkijkhut aan de zuidrand van het natuurgebied It Bûtenfjild.
Eerst lopen we langs de zuidrand van het broekbos van It Bûtenfjild, en even later gaat het over een graspad verder in noordelijke richting, ook langs de grens van It Bûtenfjild.
Route langs de Bouwepet enkele maanden gestremd
Aangekomen bij de Ottemaweg moeten we tijdelijk afwijken van de normale route van het Noardlike Fryske Wâlden-pad.
Onze wandelgids geeft aan dat we de Ottemaweg moeten oversteken, om dan over een grasdijk door de polder aan de noordzijde van een waterplas naar de Bouwepet te lopen.
Maar de actuele Routewijzigingenlijst van het Noardlike Fryske Wâlden-pad op internet geeft aan dat we die waterplas aan de zuidzijde moeten nemen naar de Bouwepet.
Gisteravond zag ik echter op de wandknooppuntenkaart van de Friese Marrekrite dat dit polderdijkpad verderop voor de periode van oktober tot en met december 2023 geheel is gestremd wegens werkzaamheden in de polder.
We besluiten derhalve via de noordelijker gelegen Halligenweg verder te gaan, en dan zien we op het damhek bij de oorspronkelijke route een informatiebord, waarop staat dat deze route zelfs tot aan juni 2024 is gestremd.
Op de Halligenweg zien we bij een oprijlaan naar een huis een rij bolbomen staan, waarvan de linkerkant al geheel zonder blad is, maar waarvan aan de luwe rechterkant nog veel gele bladeren hangen. Een zwart Fries paard dat graast in het frisgroene weiland ervóór kleurt dit mooie plaatje verder in.
Langs het Geologisch Monument naar Mûnein
Waar de reguliere route weer terugkomt bij de Halligenweg, hangt aan het hek van het weiland ook een informatiebord met daarop de informatie over de maandenlange afsluiting van deze polderdijk. Op deze plek vlak vóór Mûnein is ook het Geologische Monument, dat is gemaakt van de in deze regio ongeveer 100.000 gevonden Scandinavische zwerfkeien em -stenen. Maar ook daar kun je niet komen, want het ijzeren hek op de dam is met een slot afgesloten.
Vanaf de Halligenweg kunnen we overigens door de bomenrij heen wel iets zien van dit zwerfkeienmonument.
Aan het eind van de Halligenweg komen we langs een oud huisje waarvan de gevel onder de schoorsteen is bedekt met een dikke laag klimop. Het is zo karakteristiek voor deze streek. In Fryslân noemen we zo'n huis ook wel een "wâldhúske' of een 'spultsje'.
Over de Jelle Binneswei wandelen we de bebouwde kom van het Friese dorp Mûnein binnen.
We verlaten de Jelle Binneswei om over de Ekkelreed door een bosperceel ten zuiden van Mûnein verder te gaan.
Regen in Oentsjerk & Gytsjerk en stemmen in Hijum
Over het Flokhernepaed lopen we naar de zuidoostelijke hoek van Oentsjerk, om vervolgens door de boszoom zuidelijk onder Oentsjerk door te lopen.
Op dit moment begint het heel licht te regenen. We hadden verwacht en gehoopt dat we net vóór de regen klaar zouden zijn met deze etappe, maar dat lukt net niet.
Aan de overzijde van de N361 hoeven we door Gytsjerk alleen nog maar een eindje over de Rina van Nautaweg te lopen, totdat we rond 13:45 uur bij café De Canterlanden bij onze auto arriveren.
Met deze auto rijden we terug naar Burgum, om daar onze andere auto af te halen.
Op de Rinia van Nautaweg zijn we zojuist in Gytsjerk al langs het grote verkiezings-spandoek gelopen, waarmee we er ten overvloede op zijn gewezen dat het vandaag ook de dag van de Tweede Kamerverkiezingen is, dus getrouw aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid rijden we ons dorp Feinsum op de terugweg even voorbij, om eerst te gaan stemmen in De Kampioen van Hijum, waarna we naar huis terugrijden, terugkijkend op een mooie eerste etappe-dag op het pad van de Noardlike Fryske Wâlden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten