Nederlands Kustpad deel 3: Van Rottum naar Arwerd

Zondag 11 juli 2022
 

Pelgrims ontmoeten pelgrims in Uithuizen

Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren-Nieuweschans

• In de periode van 4 april 2008 tot en met 25 oktober 2015 wandelden Durkje en ik alle zeven etappes van het Friese Kustpad (LAW 5-4), over een afstand van 150,5 kilometer. Deze wandelgids beschreef de route van Stavoren naar Lauwersoog.
• Er bestond in die jaren ook een lange-afstand-wandelgids dat de kust van Groningen volgde. Die wandelgids had als titel 'Wad- en Wierdenpad' (LAW 5-5). Deze wandelgids beschreef de route van Lauwersoog naar Nieuweschans, over een afstand van 123 kilometer.
• Beide wandelgidsen maakten deel uit van het 'Hollands Kustpad', dat loopt van Bergen op Zoom tot aan Nieuweschans.
• En dat Hollands Kustpad maakt deel uit van de lange Europese wandelroute 'E9' van het Franse Hendaye naar het Poolse Gdansk.
• Durkje en ik waren aanvankelijk van plan het Wad- en Wierdenpad te gaan wandelen, als vervolg op het Friese Kustpad.
• Maar inmiddels heeft de uitgever van deze twee wandelgidsen beide wandelgidsen gebundeld in één nieuwe uitgave (2013), die nu de naam kreeg: 'Nederlands Kustpad Deel 3 Friesland - Groningen', met als ondertitel 'Lange-afstand-wandelpad 5-3 Stavoren - Bad Nieuweschans 268 km'.

Nederlands Kustpad Friesland - Groningen

• Inmiddels hebben we deze nieuwe combi-editie van het Nederlands Kustpad Deel 3 gekocht, om daarmee het vervolg op het Friese Kustpad te gaan wandelen, zijnde de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans; door Hunsingo, Fivelingo en Oldambt.
• Maar behalve dat bovengenoemde twee wandelgidsen gebundeld zijn, heeft de uitgever nog enkele andere etappes toegevoegd, en wel als volgt:
• a. Proloog Afsluitdijk (32,4 kilometer). Deze hebben Durkje en ik grotendeels gelopen op 25 augustus 2007, en de resterende aantak-route op 14 mei 2022.
• b. Variant W Wadroute: 5 etappes in noord-Groningen, over een afstand van 34,6 kilometer;
• c. Dagwandelingen Waddenwandelen: 21 etappes in het noorden van Fryslân en van Groningen, over een afstand van 148,5 kilometer.
• Aan de hand van deze nieuwe combi-wandelgids, gaan we in de komende tijd naast de etappes van Lauwersoog naar Bad Nieuweschans ook nog de 5 variant-etappes lopen en eveneens de 21 dagwandelingen.
• Vandaag wandelen we door het Groningse Hunsingo en Fivelingo, van Rottum naar Arwerd, over een totale afstand van 24,8 kilometer.

Van start in Rottum

Nadat we vanmorgen na het ontbijt van de in onze Refugio Ultreia Feinsum overnachtende pelgrim afscheid hebben genomen, vertrekken Durkje en ik om 8:00 uur vanuit Feinsum, om met beide auto's eerst naar het Groningse Arwerd te rijden. De temperatuur is dan 16 graden Celsius, en daar schommelt de dagtemperatuur vandaag ook om. Het blijft de hele dag tamelijk bewolkt, met een aangenaam verfrissende wind uit zee. Helaas hebben we onderweg wel enkele keren te maken met een lichte regenbui, maar dat hindert ons niet al te zeer.

De ene auto parkeren we in het buurtschap Arwerd, en dan rijden we door in noordwestelijke richting  naar Rottum, waar we onze andere auto vlak buiten de bebouwde kom om 10:00 uur parkeren op een lange passeerstrook. We wandelen het dorp in

Langs het Boterdiep naar Uithuizen

In Rottum nemen we een smal voetpad langs de afgegraven wierde van Rottum. Bij de N998 aangekomen, volgen we het fietspad langs deze Usquerderweg tot aan Eelswerdertil, waar de ruïne met de twee schoorstenen van de voormalige steen- en draineerbuizenfabriek nog resten. 

Vanaf hier volgen we langs dit industrieel erfgoed de Trekweg langs het Boterdiep. Links van ons liggen de graanakkers. Langs deze akkers groeien en bloeien Kamille, Klaprozen en Korenbloemen.

Bij de voormalige kloosterboerderij Elswerd lopen we langs de voet van de oude wierde Elswerd. Daar passeren we onder andere aardbeienkassen en een akker met olifantsgras, een rietachtig gewas dat geschikt is voor CO2-opname, en dat bovendien heel goed bruikbaar is voor de productie van biobased producten. Tussen het olifantsgras in zien we een open plek met bijenkasten.

Over de Doodstilweg en de Barmerweg wandelen we richting Doodstil. Toch gaan we dit gehucht niet binnen, omdat de route ons bij boerderij Barmerheerd over de Maarweg naar de Oude Til voert over de Helwerdermaar. Aan de overzijde van dit kanaaltje gaan we verder over de Oude Tilsterweg, en even later wandelen we dan tussen de nieuwe basisschool en De Tille het dorp Uithuizen binnen. Door het dorp lopen we naar het Boterdiep, dat hier door Uithuizen stroomt.

Pelgrims ontmoeten pelgrims in Uithuizen

Om 11:30 uur arriveren we bij Lily & Heine, twee ervaren Santiago-pelgrims die hier in Uithuizen wonen. Ze hebben in april twee weken gehospitaleerd in de door Nederlandse vrijwilligers bemande pelgrimsherberg in Roncesvalles, aan de overzijde van de Pyreneeën; en bovendien zijn zij evenals wij enkele weken geleden als wandelende pelgrims gearriveerd bij de kathedraal van Santiago de Compostela. Met hun pelgrimages van 2014 en 2019 en 2022 mag je hen gerust ervaren pelgrims noemen. We hadden afgesproken dat we elkaar vandaag bij hen thuis zouden ontmoeten, dus dat wordt een gezellige ontmoeting van pelgrims met pelgrims, met natuurlijk ook bij Lily & Heine die prachtige verhalen van heel veel pelgrimservaringen van onderweg. Niet alleen hun wandeltochten, maar ook hun lange fietstochten dwingen respect af. Kortom, er is elkaar heel veel te vragen en heel veel te vertellen. 

Het is dan ook al 13:00 uur als we afscheid van Lily & Heine nemen, immers, Durkje en ik moeten vandaag na deze koffiepauze nog zo'n 17 kilometer lopen, en bovendien krijgen we vanavond thuis nog visite van twee andere pelgrims uit Dokkum, die gedurende de dezelfde dagen in Santiago de Compostela arriveerden als Lily & Heine. Je begrijpt, het gaat bij ons beiden ook vandaag alweer de hele dag over pelgrimeren naar Santiago de Compostela.

''Tot den Huyse des Godts Jacobs' in Oldenzijl

Langs de eeuwoude Menkemaborg wandelen we Uithuizen uit. We hebben dan toch maar even geschuild onder een afdakje op het borgterrein, want het begon harder te regenen, en wel net te weinig voor onze regenkleding, en net te hard voor onze paraplu. Gelukkig duurde de bui maar even, en kunnen we nu Uithuizen verlaten over de Moeshornweg. 

Bij de Meedstermaar aangekomen, volgen we heel even het Meedstermaarpad, om 50 meter verderop de Meedstermaar over te steken via het bruggetje dat ons toegang geeft tot het Baalkjepad. Dat pad volgen we totdat we arriveren in Oudenzijl. Nu gaat de route linksaf verder, maar wij gaan eerst rechtsaf, omdat we de iets verderop staande Nicolaaskerk van Oudenzijl willen bezoeken. 

Deze overwegend romaanse kerk heeft een opvallend mooie halfronde, inspringende koorabsis met kapitelen, die deze 13e eeuwse kerk een prachtig exterieur qua romaanse muurversiering geeft. Gelukkig is deze dorpskerk geopend, en kunnen we in alle rust het kerkinterieur bekijken. De onderkant van de binnenmuren lijken nogal vochtig, dus die zullen op termijn vast nog wel eens een conserveringsactie behoeven. Buiten zit een gevelsteen in de muur, met daarop een tekst uit het bijbelboek Jesaja, waarmee wij worden gewezen op wat ons mensen zowel letterlijk als figuurlijk wordt gevraagd te doen: 

"Komt, laat ons opgaan tot den berg des HEEREN, 

tot het huis van den God Jakobs, 

opdat Hij ons lere van Zijn wegen 

en dat wij wandelen in Zijn paden."

Contrast van staal en aardappelen

Over de Oldenzijlsterweg lopen we naar het buurtschap Paaptil. Daar gaat de route verder over de Dijkumerweg. Op dit betrekkelijk lange stuk steken we de Eemshavenweg N46 over, en als we even later de Gasthuizermaar over zijn gestoken, komen we aan bij Boerderij De Diek'n. Deze horeca-locatie is gesloten, maar het pauzehuisje langs de weg is wel open, en daar is alles aanwezig om koffie of thee te zetten en te drinken. Daar maken we dankbaar gebruik van alvorens we verder gaan.

Vanaf de Dijkumerweg hebben we onder alle oude en nieuwe electriciteitsmasten door een redelijk goed uitzicht op de RWE-kolencentrale die in de Eemhaven staat. Rook en staal tekenen met een opvallend contract de dikke wolkenlucht boven de daarentegen zo mooi bloeiende aardappelakkers. 

't Zand en Lutjerijp

Via de Garsthuizerweg, de Terhornseweg over de Zeerijpstermaar en via de Westerweg nemen we verderop het Lissebonsepad tot in het Groningese dorp 't Zand. Daar komen we aan bij de Mariakerk. De kerkdeur staat open, dus we kunnen deze prachtige kerk ook van binnen aanschouwen. Het kleurrijke metselwerk, de oude fresco's en de hoog opgaande kerkramen maken dat het interieur een aantrekkelijk geheel vormt. We nemen er dan ook rustig de tijd voor om alles rondom ons in de kerk te bezichtigen.

Over Boukema's Pad langs het dorpsbos verlaten we de bebouwde kom van 't Zand. Dan volgt een ware laan, de Boslaan, als lange toegangsweg naar de Alberdaheerd, waarachter een sierviskwekerij is gevestigd. Bij de Alberdaheerd ontmoeten we de eerste mede-wandelaars vandaag, die overigens ook het Nederlands Kustpad bewandelen, maar dan vandaag in tegengestelde richting, van Delfzijl naar 't Zand.

Op de onverharde Boslaan achter de kwekerij gaat het dan verder door het hoog opgeschoten natte gras van dit zichtbaar niet veel bewandelde pad. 

Over de Godlinzerweg en het Lambertusheerdpad lopen we door naar het buurschap Lutjerijp. Daar staat in de berm van het pad een houten draaihuisje op een draai-as. En aan het eind van het pad staat een groot smeedkunstwerk in de vorm van een ongeveer drie meter hoge wandelaar met staf.

Over de Godlinzermaar naar Arwerd

Het buurtschap Lutjerijp verlaten we over het Boakepad, waarover we lopen naar een aardgaslocatie in het open veld. Vanaf die boorlocatie volgen we de Kapslaan en daarna het Leermstermeedenpad naar het hoge houten bruggetje waarmee we de Godlinzermaar oversteken. 

En dan is het over het fiets- en wandelpad van de Kloosterlaan nog maar een klein eindje naar het buurtschap Arwerd, waar we vanmorgen onze auto hebben achtergelaten.

Vanuit Arwerd rijden we om 17:15 uur met de auto naar Rottum, waar we de andere auto afhalen, die we hier vanmorgen hebben achtergelaten. Tot slot rijden we met beide auto's weer terug naar huis, waar we om 19:00 uur aankomen.