Drenthepad van Midlaren naar Gieten

Woensdag 23 februari 2022
 

Fietspad & zandpad van de Zeegsersteeg bij Schipborg overstroomd

Wandelen door Nationale Parken

In 1996 publiceerde Nivon Natuurvrienden Nederland haar wandelgids van het Drenthepad, dat deel uitmaakt van het landelijk netwerk van doorgaande, meerdaagse wandelroutes in Nederland. In 2021 kreeg ik voor mijn verjaardag van onze kinderen onder andere de routegids van dit pad, in de 6e druk van 2019. Dit Drenthepad is een zogenoemd Streekpad, nummer 6, waarmee je het oer-Drenthe ontdekt, al wandelend door Drenthes Nationale Parken en door het Geopark, op het oudste naoorlogse langeafstandswandelpad van Nederland. Het is een pad om te genieten van Drenthe, over paden en wegen, langs akkers en weiden, door bossen en over heide, over het zand en door het veen. In Geopark De Hondsrug maak je kennis met de prehistorie van de provincie Drenthe. Onderweg ervaar je de rust en ruimte van deze mooie provincie.

• Nadat je bent vertrokken uit Beilen, kom je al snel in één van de mooiste natuurgebieden, om daar de uitgestrektheid van het Nationaal Park Dwingelderveld te ervaren. 
• Via Havelte, door het Holtingerzand en door Diever kom je in het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Uitgestrekte bossen, heide en stuifduinen laten je genieten van Drenthe op zijn mooist. 
• Tussen Leek en Eelde (in de Drents-Groningse Wolden) beleef je de Onlanden en voert het Drenthepad je langs schitterende landgoederen. 
• Je betreedt het Nationaal Park Drentsche Aa; een gebied dat als stroomdal is opgebouwd uit tientallen diepjes, stroompjes en romantisch kronkelende beken, in een landschap van heide, kleurrijke hooilanden en esdorpen.  
• Al snel kom je daarna in het UNESCO-Geopark. Op de Hondsrug wandel je door de Strubben en het Kniphorstbosch op het oostelijk deel van het Drenthepad. De route voert hier door het ‘Pompeï van Drenthe’: het enige archeologische reservaat van Nederland. met grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen. De route leidt je over de Hondsrug langs grafheuvels, hunebedden en middeleeuwse karrensporen naar het grootste hunebed van Nederland in Borger en je komt langs het Hunebed-centrum. 

Onderweg op het Drenthepad maak je ook kennis met Pingo-ruïnes, ontstaan in de laatste ijstijd. 

Kortom, dit is een langeafstandswandeling door het ontstaan van het gebied, van de provincie Drenthe.

Drenthepad in 58 etappes

Het Drenthepad bestaat uit 58 afzonderlijke etappes, welke allemaal omschreven zijn de wandelgids, met daarin veel informatie over de route en over wetenswaardigheden onderweg. De kortste etappe is 2,5 kilometer en de langste etappe is 7,5 km. Tussen Beilen (start) en Beilen (finish) kun je zelf de lengte van elke dag-etappe bepalen.

Achtereenvolgens loop je:

• 32,5 kilometer door het Dwingelderveld;
• 19 km over de Havelterberg;
• 20,5 km door het Drents-Friese Wold;
• 20,5 km door het Fochteloërveen en Veenhuizen;
• 31 kilometer door Noord-Drentse esdorpen;
• 17,5 km door de Drents-Groningse Wolden;
• 33,5 km door de Drentse Aa;
• 57 km over de Hondsrug;
• 35,5 km door Zuid-Drentse esdorpen;
• 62 km door het Hart van Drenthe.

Drentse Aa

Anderhalve week geleden wandelden Durkje en ik de tocht van Roderwolde naar Midlaren.

De 30e tot en met de 32e etappe van vandaag zijn de laatste drie etappes door het stroomdal van de Drentse Aa, en de vandaag daarop volgende etappes 33 en 34 lopen over de Hondsrug.

De totale afstand van de vijf etappes die we vandaag wandelen, is 25,5 kilometer. 

We beginnen in Midlaren en lopen vandaag naar Gieten.

Van start in Midlaren

Met de auto rijd ik om 7:40 uur van Feinsum naar Gieten. Durkje rijdt vanuit Klazienaveen-Noord naar Gieten, dus in Gieten ontmoeten we elkaar om 9:00 uur. Het is bijna onbewolkt. De temperatuur is vanmorgen 4 graden Celsius, en die loopt vandaag op naar 10 graden Celsius. Het blijft nagenoeg onbewolkt, dus de zon schijnt onafgebroken. Gedurende onze hele wandeldag blijft het droog. Naarmate het later op de dag wordt, begint het wel iets harder te waaien, maar dat stelt in het geheel niets voor bij de drie zware stormen die Nederland in de afgelopen week hebben geteisterd. Het voelt buitengewoon aangenaam om na zoveel storm en zoveel regen vandaag zo volop te genieten van het heerlijke voorjaarsweer. Op heel veel plekken bloeien de eerste krokussen al in soms grote groepen, hetgeen de voorjaarssfeer onderstreept.

We laten één van de auto's achter in Gieten. Vanuit Gieten rijden we met de andere auto samen naar Midlaren, waar we de auto om 9:30 uur achterlaten op de Esweg van Midlaren, want Midlaren is het startpunt van vandaag.  

Schade langs het Zuidlaardermeer

Midlaren uit lopend, gaan we langs de Groningerstraat om het natuurgebied Van Bonlanden heen. In dit gebied in het Hunzedal zien we enkele Schotse Hooglanders bij een bijvoeder-ruif verzameld. 

Waar de Plankensloot begint, wordt momenteel een houten huis gebouwd, waarvan de voorzijde op betonnen palen boven het begin van de Plankensloot is geplaatst. 

Wij volgen het Palenpad over de grasdijk langs de Plankensloot. Op de speelweide aan de zuidkant van het Zuidlaardermeer is de boomstam van een dikke knotwilg geknakt als gevolg van de zware storm die ook hier over het noorden van Drenthe heeft gewoed. Het is het eerste bewijs van heel veel schade die we vandaag aan bomen zullen zien.

Behalve die stormschade aan bomen zullen we vandaag ook heel veel tekenen zien van de grote hoeveelheden neerslag die we in de afgelopen dagen hebben gehad. Zo ook hier. Bij een houten steiger heeft ooit een verbodsbordje 'verboden toegang' gestaan, maar dat dobbert nu op het water van het buiten haar oevers getreden Zuidlaardermeer. Je mag de steiger niet op, maar als je dat wel zou doen, zou je vanaf de meeroever meters ver door het water moeten waden om verderop nog een stukje steiger te kunnen betreden dat niet onder water staat.

Bij paviljoen Meerzicht laten we het Zuidlaardermeer achter ons.

Watersnoodroute naar Zuidlaren

Over de Noordma lopen we door de Noordlanden naar het veldpad dat door de weilanden naar Het Hoge Holtje over het Havenkanaal gaat ter hoogte van De Groeve. Het Drenthepad volgt dat veldpad, maar dat is nu beslist geen optie, want dit veldpad staat tot aan de brug over het Havenkanaal vrijwel geheel onder water. Ook hier is de brede sloot naast het veldpad ver buiten haar oevers getreden. 

Er zit dus niets anders op dan niet over dit weidepad en langs het Havenkanaal naar Zuidlaren te lopen, maar over het vervolg van de Noordma richting Zuidlaren te gaan. In Zuidlaren komen we dan wel weer op de reguliere route. Bij de Groningerstraat gekomen, volgen we die. 

Ook hier weer dikke omgewaaide bomen en afgewaaid dood hout langs de weg. Als we het Sprookjeshof van Zuidlaren passeren, steekt een jonge vrouw met twee kinderen de weg over van het parkeerterrein naar het Sprookjeshof, om daar met de kinderen het Sprookjeshof te gaan bezoeken op deze zonnige voorjaarsvakantiedag.

Tussen Laarwoudbos en Dennenoord

Bij de Kerkbrink - vlakbij de dorpskerk van Zuidlaren - steken we de N386 over, om aan de overzijde langs de 17e-eeuwse havezate Laarwoud het Laarwoudbos in te gaan. Ook hier is in de afgelopen dagen al gewerkt om de omgewaaide bomen te verwijderen waar ze over de bospaden zijn gevallen. 

Voorbij het Laarwoudbos passeren we de zuidkant van de Grote Brink van Zuidlaren.

De wandelroute gaat verder over de Brink ZuidZijde, en komt daar langs de Synagoge van Zuidlaren. Op de muur van de synagoge staan de namen van de Zuidlaarder Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Een informatiepaneel bij de kerk verhaalt over de lange historie van deze synagoge.

Over de Veldakkerslaan en de Wilhelminalaan lopen we tot aan de rotonde van de Stationsweg. Daar betreden we in zuidwestelijke richting het bos- en parkgebied van Dennenoord, op het eind van de 19e eeuw aangelegd ten behoeve van een gesticht van de 'Vereeniging tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders in Nederland'. Halverwege dit terrein passeren we het hoofdgebouw van Dennenoord.

Daarna wandelen we om het geitenkamp van Dennenoord heen. Achter ons zien we de oude watertoren hoog boven de bomen en gebouwen uitsteken.

Aan de rand van Dennenoord ligt een bult boomstammen en takken, van de geruimde bomen die hier aan de bosrand zijn omgewaaid.

Overstroming in het stroomgebied van het Schipborger Diep

Ten zuiden van Westlaren gaan we door een kleurrijk tunneltje onder de N34 door. 

Dan volgen we de Randweg en de Zeegserweg, langs de camping, waar momenteel op het kampeerterrein wordt gewerkt om alles weer gereed te maken voor het kampeerseizoen dat over ruim een maand aanvangt.

Als we op de driesprong met de Zeegsersteeg en de Ruiterweg aankomen, zien we dat het laagliggende weidegebied tussen de Zeegserweg en de meanders van het Schipborgse Diep geheel onder water staat. Het wegdek van de Johannes Hovenkampbrug ligt net boven het water, dus je kunt droog over de brug richting Zeegse. We horen dat het wegdek van deze houten brug gisteren nog onder water stond.  

Maar, als we enkele meters voorbij de brug kijken, zien we dat van de Zeegsersteeg zowel het fietspad als het brede zandpad ernaast geheel onder water staan.

Drie inzittenden in een groene Land Rover uit het begin van de tachtiger jaren durven het aan om hobbelend over het overstroomde zandpad te rijden in onze richting, met een moedige wielrenner in hun kielzog.

Medewerkers van het Waterbedrijf Groningen zijn hier bezig om de waterkwaliteit van het Schipborgse Diep te meten.

Op de brug staan een man en een vrouw - beiden met fiets - en een in de buurt wonend wandelend echtpaar, en verderop vanaf waar de Zeegsersteeg overstroomd is, staan een wandelaar en een fietser; alle zes vertwijfeld te kijken hoe ze deze watervlakte toch nog droog over kunnen steken. Dat is echter onmogelijk, dus ze kiezen eieren voor hun geld en gaan de watervlakte niet op.

Wij gaan Restaurant De Drentsche Aa binnen, die bij deze brug aan het Schipborgse Diep staat, want na de eerste negen kilometers wandelen van vandaag hebben we wel zin in een flinke kop koffie. Zo gezegd, zo gedaan.

Door De Strubben

Na deze koffiepauze wandelen we over de Ruiterweg en de Borgweg naar de Holle Drift. Die volgen we rond de es van Schipborg, en dan zien we verderop boven op de Kymmelsberg een schaapskudde.

We wandelen de Strubben in; een prachtig golvend natuurlandschap, in vele eeuwen gevormd, en het eerste archeologische reservaat van Nederland, met hunebedden en grafheuvels. De vochtige bosbodem is her en der bedekt met dikke lagen mos. De zon schijnt er mooi over heen, waarmee je een mooi oplichtend groen krijgt onder de bomen van dit natte broekbos.

Even later doorkruisen we het open gebied dat vroeger diende als militair oefenterrein.

De bomen aan weerszijden van het pad zijn ook bedekt met een laag mos. Door het mooie zonovergoten mos op de kronkelige boomstammen en takken ontstaat een prachtig lijnenspel van bomen.

Als we vlakbij de schaapskooi zijn, zien we een grote groep Drentse heideschapen vóór ons op de heide.

We lopen over een heidepad tussen de schapen door, en komen dan in het open heidegebied.

Ook hier weer die prachtig vormgegeven en bemoste bomen op de heide.

Even later komen we langs een klein berkenbosje. De witte berken staan midden in het water langs het heidepad.

Verderop komen we op een breder karrenspoor, waar we af en toe de randen moeten opzoeken om droog om de grote waterplassen en drassige ondergrond verder te kunnen. Maar op een gegeven moment moeten we door een kom die vol staat met water, dus dan zit er niets anders op dan aan de andere kant van het draadhek over de heide te gaan lopen. Daarbij volgen we de schapenpaadjes over de heide, totdat we verderop naast ons zien dat het zandpad weer betrekkelijk droog toegankelijk is voor ons.

Van het Kniphorstbos via Anloo over de Zuidesch

Van de heide en het bos van De Strubben gaan we over in het Kniphorstbos. Als we langs de bosrand het Kniphorstbos verlaten, lopen we over het oeverpad van een lange rechte sloot. Deze sloot is ondiep, en omdat het water hier nogal stevig vanaf de hoger gelegen Noordesch naar De Strubben stroomt, heeft de waterstroom prachtige ronde stroompatronen gevormd in de zandbodem van de sloot.

Langs de Noordesch van Anloo lopen we naar Anloo. Bij het informatiecentrum van Staatsbosbeheer vinden we een zitbank, uit de wind, en vol in de zon, dus voor ons wordt en is dit een geschikte plek voor onze lunchpauze. Even later lopen we langs de eeuwenoude Magnuskerk van Anloo, gebouwd rond het jaar 1100.

Voorbij deze romaanse Magnuskerk wandelen we al snel daarna dit Drentse dorp uit. We gaan nu de Zuidesch van Anloo op, om even later het uitgestrekte Landgoed Terborgh te betreden. Als we over het bospad met links het bosperceel en rechts de es lopen, worden we wederom geconfronteerd met veel stormschade aan bomen, en bovendien ook met al weer een drassige ondergrond van dit bospad.

Als we even later langs de zuidkant van de Zuidesch lopen, zien we dat de bosbodem van Landgoed Terborgh bovenop de es veel droger is dan zojuist in De Strubben. De vegetatie van de bosbodem laat hier niet al die mossen zien, maar een veel drogere vegetatie.

Landgoed Terborgh in Unesco Global Geopark De Hondsrug

We gaan het bosperceel van Landgoed Terborgh dieper in, en volgen daar de inmiddels aangepaste, goed bewegwijzerde route. In het bos komen we eerst langs een groot hunebed, waar in de naaste omgeving ook enkele grafheuvels uit de IJzertijd liggen. Ook hier rondom dit hunebed een behoorlijk aantal grote bomen, die gesneuveld zijn door de stormen van de afgelopen dagen.

Een eindje verder komen we bij het Pinetum Ter Borgh.

Dit is een unieke naaldbomentuin in dit deel van het landgoed, in het Evertsbos op de Hondsrug nabij Anloo, op particulier initiatief aangelegd in het jaar 1953, met inmiddels een verzameling van zo'n 500 naaldbomen. Bij alle bomen staan de namen van de soorten. Het zonlicht creëert hier een schitterende entourage. 

Daar vlakbij lopen we langs de ingang van het Urnenveld Anloo, een bijzondere begraafplaats voor urnen, waar tegenwoordig urnen kunnen worden begraven, in dit gebied dat bekend staat om haar zeer oude urnenvelden en grafheuvels. Op de toegangsbalk van dit eigentijdse urnenveld staat geschreven: "..als een reis uit het verre verleden via het heden naar de eeuwigheid.."

Even later ontmoeten we een wandelend echtpaar uit Noord-Holland, dat op een kruispunt van paden in het bos niet meer weet welke kant ze op moet. Zij lopen evenals wij het Drenthepad, en als we even om ons heen zoeken, zien we dat we alle vier enkele meters terug een wegwijzer hebben gemist op een boom die iets van het pad af staat, waarop staat aangegeven dat we een nogal smal bospaadje moeten nemen. We volgen dat paadje en steken even later de Kerkweg over.

Dan komen we langs een open heideveld. Verderop zien we een kudde schapen grazen op een hoger gelegen heuveltje, een grafheuvel. 

Vlak daarvoor passeerden we ook al zo'n grafheuvel op de rand van het bos en de heide. Met een grote boog gaan we aan de noordzijde om dit heidegebied heen in de richting van de Rijksweg N34.

Omlopen wegens stormschade en wateroverlast

Bij het Jippingsveen slaan we rechtsaf, om dan over mooie bospaden in de lengterichting door een bosperceel te lopen. Maar, om bij de Annerweg te komen, moeten we enkele fikse hindernissen nemen. Eerst ligt er een hele dikke boom vol takken haaks over het bospad. We kunnen er niet over heen, dus moeten we er om heen. Gevolg is dat we het bos in moeten, om tussen het dichte struikgewas van bomen en stekelige struiken met een royale bocht om de opengevallen boomwortel heen te lopen. En we kunnen niet direct weer terug naar het bospad, want dat staat daar - zien we - over tientallen meters geheel onder water. Dus langzaam gaan we stap voor stap door de stekelige bosvegetatie. Als we dan de bosrand hebben bereikt, denken we vlot door te kunnen lopen naar de Annerweg, maar daar komt al weer een hindernis. Ook hier staan zowel het boszoompad als het grasland ernaast geheel onder water.

Weer moeten we langs de iets hogere randen van het bospad door het struikgewas, totdat we niet verder kunnen. Dan rest ons niets anders dan een aantal dikke takken achter elkaar in het water te gooien, en dan kunnen we balancerend met de wandelstokken van Durkje tak voor tak door en vlak over het water op het bospad. Zo komen we toch nog met droge voeten bij de Annerweg.

Over de Hondrug met zicht op het Hunzedal

Als we in het volgende bosperceel voorbij de Hooidijk de Heiakkers kruisen, kunnen we heel goed de hoogteverschillen in dit gebied zien. Rechts van ons zien we de Heiakkers hoger liggen, en links van ons zien we vele meters lager de Heiakkers en de Krommedijk verderop vanuit het Hunzedal de Hondsrug op klimmen. Links van de weg staat een boom, die lang geleden in een draai is gescheurd, waarvan de ronding van de boomstam in de loop van de tijd is begroeid met de klimplant hedera. Een mooie speling van de natuur. 

Over de Oude Groningerweg lopen we in de richting van het Zwanemeerbos. In dit bos ten noorden van Gieten lopen we hoog langs het Zwanemeer.

Links zien we veel dieper het Hunzedal, en rechts zien we het diepgelegen Zwanemeer. Vlak boven de waterkant loopt een smal hellingpad onder de hoge aardenwal langs dit bosmeer.

Als we vlakbij de N33 zijn gekomen, passeren we over drassige, maar prima bewegwijzerde smalle kabouterbospaden het zwembad Zwanemeer Gieten, in dit bos. Over het parkeerterrein van het zwembad wandelen we door naar de Oude Groningerweg, die we onder de N33 door volgen tot in de bebouwde kom van Gieten, waar we om 15:45 uur arriveren.

Ter hoogte van de Julianalaan verlaten we de doorgaande route van het Drenthepad, omdat we verderop onze auto vanmorgen hebben geparkeerd. 

Aansluitend rijden we van Gieten naar Midlaren, om daar onze andere auto af te halen. Vanuit Midlaren rijden we via Drachten - voor een koffievisite aan mim - weer terug naar huis, waar we rond 19:00 uur arriveren.