Zonsondergang in Feinsum

Zondag 27 juni 2021

Zonsondergang in Feinsum

Leeuwarder en Mildammers wandelend over het Jabikspaad

Zaterdagmiddag 26 juni 2021
 

Leeuwarder en Mildammer wandelaars op het Jabikspaad bij Feinsum

Vol goede moed een lange eerste etappe op het Jabikspaad
Als we thuis zijn gekomen van ons Jorwerter Jabiksrûntsje van vandaag, gaat thuis de schuifpui open om ook binnen het goede gevoel van buiten te behouden.
Het is nog steeds prachtig zomerweer.

We hebben nog maar net onze wandeluitrusting opgeruimd, als zich drie wandelaar bij onze schuifpui melden. Ze vertellen dat ze uit Leeuwarden en Mildam komen, en voor vandaag het plan hadden opgevat om een begin te maken met het bewandelen van het Friese Jabikspaad.

Het Jabikspaad begint in Sint-Jacobiparochie, en op deze eerste wandeldag op het Jabikspaad hebben ze Leeuwarden als bestemming van hun eerste dag-etappe. Dat is een behoorlijk eind lopen, dus het is best moedig om in één dag naar Leeuwarden te wandelen.

Pelgrimsstempels verzamelen van het Jabikspaad

Ze hebben op de adressenlijst van het Jabikspaad gezien dat wij een stempeladres zijn voor pelgrims die het Jabikspaad bewandelen, en hun vraag is uiteraard of zij een stempel van onze Refugio Ultreia Feinsum mogen hebben op hun stempelkaarten.

Ze hebben onderweg al meer pelgrimsstempels verkregen vandaag, en nu ook die van onze refugio erbij is gekomen, begint dat voor zo'n eerste dag al een behoorlijke stempeloogst te worden.

Na een gezellig gesprek bij ons thuis nemen ze weer afscheid, want ze moeten immers nog een flink eind wandelen naar Leeuwarden.

Ze arriveerden enthousiast bij ons, en gaan weer evenzo enthousiast en opgewekt terug naar de Hege Hearewei om tegenover onze refugio hun dag-etappe op het Jabikspaad te vervolgen, richting Stiens, Britsum, Koarnjum, Jelsum naar uiteindelijk Leeuwarden.

Jabiksrûntsje Jorwert (2013-3)

Zaterdag 26 juni 2021
 

In de binnentuin van Jongemastate in Raerd

Rûntsjes op it Jabikspaad
Op initiatief van het stichtingsbestuur van het Fries-Overijsselse pelgrimspad 'It Jabikspaad' organiseerde de Stichting Tsjerkepaad in samenwerking met Stichting Jabikspaad Fryslân en met Stifting Nijkleaster in de zomers van 2013 & 2014 & 2015 een aantal 'Rûntsjes op it Jabikspaad', ook wel de 'Jabiksrûntsjes' genoemd.
Zo zijn er prachtige wandel- en fietsroutes uitgezet met verschillende afstanden, die tijdens de gehele zomeractiviteitenperiode van Tsjerkepaad in de kerken op en nabij het Jabikspaad lagen tijdens de zomeropenstelling van de kerken in die drie genoemde jaren.
Belangstellenden konden zelf bepalen wanneer ze zo'n Jabiksrûntsje wilden lopen of fietsen, en ook vanuit welke kerk ze dan wilden starten.
In die drie jaren zijn (onder andere) de volgende route-beschrijvingen en route-kaartjes als Jabiksrûntsje gemaakt:

• 2013-1 vanuit Wolvega (16 km) - deze route wandelden we 's ochtends op 19 juni 2021;
• 2013-2 vanuit Aldeboarn (17 km) - deze route wandelden we 's middags op 19 juni 2021;

• 2013-3 vanuit Jorwert, route A (30 km);

• 2013-4 vanuit Franeker (28 m);
• 2013-5 vanuit Hasselt (18 km);
• 2014-1 vanuit Sint-Jacobiparochie, route A (13 km);
• 2014-2 vanuit Sint-Jacobiparochie, route B (9,4 km);
• 2014-3 vanuit Sint-Jacobiparochie, route C (13,5 km);
• 2014-4 vanuit Sint-Jacobiparochie, route D (12 km);
• 2014-5 vanuit Friens (16 km);
• 2014-6 vanuit Haskerdijken (20,5 km);
• 2014-7 vanuit Jorwert route B (15 km);
• 2014-8 vanuit Jorwert route C (5 km);
• 2015-1 vanuit Zwarte Haan (16,5 km);
• 2015-2 vanuit Rinsumageest (20 km);
• 2015-3 vanuit Stiens (15 km).

Als extra activiteit werden in enkele gevallen op zaterdagen korte 'pelgrimstochten' (pylgertochten) georganiseerd. Die mini-pelgrimages begonnen ’s morgens met een korte viering, waarna er gelegenheid was om gezamenlijk koffie te drinken. Daarna werd dan nog een gezamenlijke wandeltocht gemaakt van meestal zo'n 10-15 kilometer.
In de afgelopen jaren was het er bij ons beiden nog niet van gekomen om Jabiksrûntsjes te gaan lopen. Maar daar gaan we verandering in brengen. Bovenstaande Jabiksrûntsjes hebben we geselecteerd uit het aanbod van de genoemde drie jaren, en daarmee gaan we vandaag verder.

Nijkleasterkuier
Voor vandaag hebben Durkje en ik ervoor gekozen om het derde Jabiksrûntsje te gaan lopen. Vandaag wandelen we de het Jabiksrûntsje (A) vanuit Jorwert (2013-3).
Dit derde Jabiksrûntsje voert door een gebied dat ten zuidoosten van Jorwert ligt, aan beide zijden van de Zwette, de waterloop van de Elfstedentocht tussen Leeuwarden en Sneek.

Dit Jabiksrûntsje begint en eindigt bij de Sint-Radboudkerk van Jorwert, de kloosterkerk van Nijkleaster. 'Stilte, Bezinning en Verbinding' zijn de sleutelwoorden van Nijkleaster, een nieuw klooster dat zich ontwikkelt in Jorwert. Het wil een ‘wijkplaats’ zijn waar mensen zich in alle rust terug kunnen trekken, maar ook tegelijk een plek waar mensen elkaar ontmoeten in liturgie en gesprek, in stilte en pelgrimage, in plezier en recreatie. Nijkleaster zoekt naar nieuwe wegen voor het evangelie: oude paden, nieuwe wegen. Het wil een open klooster zijn door gastvrijheid te bieden aan mensen van diverse kerkgenootschappen en religieuze tradities. Zoals kloosters vroeger dammen en dijken opwierpen tegen de stormvloed van de zee, zo wil Nijkleaster een dam opwerpen tegen de drukte, de stress en het lawaai van de moderne samenleving. 

Voor het Jabiksrûntsje van 2013 in Jorwert werd onderscheid gemaakt tussen enerzijds een Kleasterkuier van 11 kilometer en anderzijds een fietstocht van 30 kilometer. De route van de Kleasterkuier is helaas niet in het routeboekje van 2013 opgenomen, maar de fietstocht wordt wel gedetailleerd beschreven. Durkje en ik hebben derhalve besloten de Nijkleaster-fietstocht van 30 kilometer te gaan wandelen. Waar je kunt fietsen, kun je immers ook wandelen, dus zo gezegd, zo gedaan.

Van start in Jorwert

Om 7:15 uur vertrekken we vanmorgen met de auto vanuit Feinsum, en dan rijden we naar de Sint-Radboudkerk van Jorwert. We parkeren de auto bij de kloosterkerk, die zo vroeg in de ochtend nog gesloten is. Om 7:45 uur begint onze 'kleasterkuier' bij deze kerk.

Buiten Jorwert gaan we de Lucht en Veldsterdyk op. Bij De Him ontmoeten we Harry, die hier druk in de weer is om zoon Wiebe aan een nieuw onderdak te helpen. Via Tsjeintgum gaat het dan verder naar Mantgum. 

Ter hoogte van de Mariakerk worden we in Mantgum gepasseerd door de krantenbezorger, die nog zijn laatste ochtendkranten van vandaag bezorgt. Verder is het zo vroeg op deze zaterdagochtend nog stil onderweg en in het dorp. Het is 17 graden Celsius en het waait nauwelijks, dus heel zacht wandelweer.

Bij de dorpshaven worden we enkele malen ingehaald door Mantgumers, die zich voor een bootcamp-sessie naar het plaatselijke sportveld spoeden, waar we hen even later passeren. Als we Mantgum verlaten, zwemmen twee dames door de Mantgumer Feart, met ieder een drijvende signaalballon achter zich aan om goed zichtbaar te zijn voor het bootjespubliek.

Van Mantgum via Tsjerkebuorren en Easterwierrum naar Raerd

Via de Hoxwier lopen we verder naar de Hegedyk. Daar steken we de Mantgumervaart nogmaals over, en lopen we over het fietspad door naar Tsjerkebuorren. Daar bezoeken we de 12e eeuwse kerktoren, die hier op het kerkhof staat, boven op een hoog in het omringende landschap liggende kerkterp.

Over de Doarpsstrjitte wandelen we Easterwierrum binnen. Ter hoogte van de Singel komen ons enkele oldtimers tegemoet: twee legermotoren en een jeep. Eerder vanmorgen zagen we ook al enkele oude legervoertuigen rijden. Het is vandaag ook Nederlandse Veteranendag, dus wellicht dat zij allen onderweg zijn naar een activiteit in het kader van deze veteranendag.

We gaan verder. Langs de Sint-Wirokerk over de Dilledyk, de Zwette overstekend, naar het electriciteitsstation aan de Snitserdyk. 

Bij de toegang van Raerd passeren we eerst de locatie van de voormalige Jongemastate. De zware houten deur van het poortgebouw van deze vroegere state is niet op slot, dus we kunnen de binnentuin, het park, van Jongemastate in en bekijken. 

Daarna lopen we over het schelpenpaadje parallel aan de Slotsdyk naar de Laurentiuskerk in het centrum van Raerd. Via de Buorren en de Hegedyk lopen we even later Raerd al weer uit.

Van Flansum via Jirnsum en Friens naar Reduzum

Over de Learewei gaat het vervolgens richting Flansum. We passeren dit buurtschap, om door te lopen naar Jirnsum. We hopen dat het cafe daar open zal zijn, want we komen daar op het meest zuidelijke punt van onze route vandaag, en een kop koffie zou dan wel een traktatie betekenen. Helaas, het café en ook de bijbehorende snackbar zijn gesloten. Dan hier eerst maar een broodje eten, om snel weer door te kunnen, het dorp uit.

Als we net buiten Jirnsum bij Op 'e Syl zijn, verlaten we de Grousterdyk en gaan we verder over eerst een smal schelpenpaadje langs de Kromme Gou en verderop over het breder betonpad van de Beslingerdyk, naar het plaatsje Friens.

In Friens maken we een rondje om de terpkerk, alvorens we doorlopen naar de Overijsselsestraatweg.

We weten dat we aan de overzijde van de N354 het koffiehuis-restaurant De Blauwe Tent passeren, en daar zullen we toch wellicht wel koffie kunnen krijgen?

Helaas, ook de Blauwe Tent is gesloten, dus er zit niets anders op dan naar De Trije Romers en de Haadstrjitte te lopen, om Reduzum te doorkruisen.  Bij de dorpskerk gaan we de Legedyk op, om voorbij de woonwijk buiten het dorp over een smal fiets- en voetpad door te lopen naar de Overijsselsestraatweg.

Langs de Zwette

Ten noorden van Reduzum gaan we de Nijlânsdyk op, naar de Zwette. Het is ook de hoogste tijd voor een lunchpauze. Waar we bij de Zwette arriveren, zitten twee Belgen te vissen bij de picknickbank naast de houten brug over de Zwette. We nemen plaats op de picknickbank en raken tijdens onze broodjeslunch in gesprek met de Belgische sportvissers. Ze komen uit het Belgisch-Limburgse Hasselt, en wonen dus in de regio waar wij vorig jaar hebben gepelgrimeerd van Maaseik naar Saint-Quentin. Ze vertellen dat ze elk jaar gaan sportvissen in Ierland, maar dat ze vanwege de Corona-crisis zowel vorig jaar als dit jaar niet naar Ierland zijn gegaan. Hun alternatieve visplek is nu Fryslân geworden. Ze verblijven in Terherne en hebben gisteren deze fantastische visstek ontdekt, waar ze ook vandaag naar hartenlust zitten te vissen. Tijdens ons gesprek vangen ze regelmatig ruisvoorns. Zij genieten volop van het Friese viswater en van de vele vis die ze hier vangen.

Na deze pauze gaan we in noordelijke richting langs de Zwette richting Weidum. 

We lopen langs deze Sneekertrekvaart tot aan brug van de Dekemawei. Aan de overzijde van de weg is een grote verzamelplaats voor triathlon-sporters opgebouwd. Af en toe arriveert daar een wielrenner, die zich snel omkleedt om dan verder te gaan als hardloper.

Weidum

We hoopten nog op een koffiepauze bij Hotel Restaurant Weidumerhout, maar ook dat lijkt ijdele hoop, want Weidumerhout zit momenteel in een eigendomsoverdracht. We raken in gesprek met de nieuwe eigenaren, van wie we horen over hun nieuwe plannen voor deze mooie horeca-accommodatie. Op 1 juli aanstaande gaat Weidumerhout weer open, onder bezielde leiding van een jonge ondernemer, die er zin in heeft om er wat moois van te maken.

Even later doorkruisen we Weidum, en daar komen we onder andere langs het beroemde kaatsveld in het midden van het dorp.

Langs woonzorgorganisatie Nij Dekema en de over de Hegedyk verlaten we Weidum

Op de T-splitsing met de Arsumerdyk gaan we die Arsumerdyk op, en dan lopen we ten noorden van Mantgum richting Jorwert. Nog even over de spoorlijn en dan Jorwert weer in, naar de Sint-Radboudkerk.

Pelgrimservaringen in de Sint-Redbadtsjerke van Jorwert

De Jorwerter kerk is nu open. Binnen ontmoeten we Ittie & Hylke, twee pelgrims in spe, die zojuist hun tweede wandeldag op het Jabikspaad hebben afgerond, van Franeker naar Jorwert. Met veel wandelervaring en inmiddels de eerste twee dagen op het Friese pelgrimspad achter de rug is hun belangstelling gewekt om wellicht het pelgrimspad richting Santiago de Compostela te vervolgen. Dat roept tegelijk vanzelfsprekend ook heel veel vragen op, dus Durkje en ik nemen rustig de tijd om hen iets te vertellen over onze jarenlange ervaring op de Europese pelgrimswegen naar Santiago de Compostela. 

Mooi om deze prachtige wandeldag op het Jorwerter Jabiksrûntsje af te sluiten met twee pelgrims in spe. 

Buiten is het drukkend warm, maar hier in de Sint-Redbadtsjerke is het heerlijk koel. 

Een mooi moment ook om alle vier even af te koelen van deze warme en heerlijke wandeldag op en rond het Jabikspaad.

Een zomeravond in Feinsum

Donderdag 24 juni 2021

Zomeravond in Feinsum

Na een middag werken in de tuin moeten vanavond nog de laatste werkzaamheden worden gedaan. 

Nog even grasmaaien en alles opruimen, en dan ligt de tuin er weer spik en span bij.

Verderop lopen de twee stieren in het weiland vóór ons huis nog te grazen in de volle avondzon.

De laatste stralen van de zon vallen nog over de viooltjes, die in de loop van de tijd hun domicilie hebben gevonden in de voegen tussen de terrastegels.

De paarse bloemen in het gras hebben het directe licht en de warmte van de zon al verloren.

De zon verdween langzamerhand al voorbij de bomen en straks achter de horizon.

De bijen hebben de paarskleurige bolvormige bloemen inmiddels verlaten.

Morgen is er weer een dag.

Verderop boven het veld zien we vijf luchtballon in onze richting komen.

In de stilte van de avond varen ze langzaam richting Feinsum.

De vier ballonnen links dalen even later en verdwijnen achter de bomen ten zuidwesten van Feinsum.

De vijfde ballon vaart met enige achterstand nog door.

Die zien we even later tussen de bomen, varend boven het naambordje van de Hyltsjebrêge van Feinsum.

Tussen de brug en de ballon de grazende schapen in het veld.

Nog even, en dat zet ook deze luchtballon de daling en landing in.

Jabiksrûntsje Aldeboarn (2013-2)

Zaterdagmiddag 19 juni 2021
 

Kunst onder de N392-brug over de Boorn bij Aldeboarn

Rûntsjes op it Jabikspaad

Op initiatief van het stichtingsbestuur van het Fries-Overijsselse pelgrimspad 'It Jabikspaad' organiseerde de Stichting Tsjerkepaad in samenwerking met Stichting Jabikspaad Fryslân en met Stifting Nijkleaster in de zomers van 2013 & 2014 & 2015 een aantal 'Rûntsjes op it Jabikspaad', ook wel de 'Jabiksrûntsjes' genoemd. 

Zo zijn er prachtige wandel- en fietsroutes uitgezet met verschillende afstanden, die tijdens de gehele zomeractiviteitenperiode van Tsjerkepaad in de kerken op en nabij het Jabikspaad lagen tijdens de zomeropenstelling van de kerken in die drie genoemde jaren. 

Belangstellenden konden zelf bepalen wanneer ze zo'n Jabiksrûntsje wilden lopen of fietsen, en ook vanuit welke kerk ze dan wilden starten. 

In die drie jaren zijn (onder andere) de volgende route-beschrijvingen en route-kaartjes als Jabiksrûntsje gemaakt:

• 2013-1 vanuit Wolvega (16 km); deze route wandelden we vanmorgen;

• 2013-2 vanuit Aldeboarn (17 km);

• 2013-3 vanuit Jorwert, route A (30 km);
• 2013-4 vanuit Franeker (28 m);
• 2013-5 vanuit Hasselt (18 km);
• 2014-1 vanuit Sint-Jacobiparochie, route A (13 km);
• 2014-2 vanuit Sint-Jacobiparochie, route B (9,4 km);
• 2014-3 vanuit Sint-Jacobiparochie, route C (13,5 km);
• 2014-4 vanuit Sint-Jacobiparochie, route D (12 km);
• 2014-5 vanuit Friens (16 km);
• 2014-6 vanuit Haskerdijken (20,5 km);
• 2014-7 vanuit Jorwert route B (15 km);
• 2014-8 vanuit Jorwert route C (5 km);
• 2015-1 vanuit Zwarte Haan (16,5 km);
• 2015-2 vanuit Rinsumageest (20 km);
• 2015-3 vanuit Stiens (15 km).

Als extra activiteit werden in enkele gevallen op zaterdagen korte 'pelgrimstochten' (pylgertochten) georganiseerd. Die mini-pelgrimages begonnen ’s morgens met een korte viering, waarna er gelegenheid was om gezamenlijk koffie te drinken. Daarna werd dan nog een gezamenlijke wandeltocht gemaakt van meestal zo'n 10-15 kilometer.

In de afgelopen jaren was het er bij ons beiden nog niet van gekomen om Jabiksrûntsjes te gaan lopen. Maar daar gaan we verandering in brengen. Bovenstaande Jabiksrûntsjes hebben we geselecteerd uit het aanbod van de genoemde drie jaren, en daarmee gaan we vandaag van start.

Een basilisk in Boarn?

Voor vandaag hebben Durkje en ik ervoor gekozen om de oudste twee Jabiksrûntsjes eerst te gaan lopen. Vanmorgen wandelden we de eerste al vanuit Wolvega (2013-1), en vanmiddag lopen we het tweede Jabiksrûntsje vanuit Aldeboarn (2013-2). 

Dit tweede Jabiksrûntsje voert door een gebied dat in de Middeleeuwen werd ontgonnen. Vanuit Aldeboarn trekken we door het stroomgebied van de Boorn. Deze rivier ontspringt in het Drents-Friese hoogveen en deelt vanaf de vroege Middeleeuwen de provincie Fryslân in tweeën, in Oostergo en Westergo, aan de beide zijden van de Middelzee. Over de oudheid van Aldeboarn en de naar het zuiden voerende Kromhaskerdiken verschillen overlevering en wetenschap fundamenteel van mening. 

De kerk van Aldeboarn heeft een zeer interessante geschiedenis. In 1413 beleefde het dorp een chemische ramp. Bij het graven van een put kwam een giftige damp uit de bodem, die achttien mensen doodde. De dodelijke damp werd aan een zogenoemde 'basilisk' geweten. Dat is een mythisch reptiel, dat verwant zou zijn aan de slangdraak.

Ook Akkrum is een dorp met een boeiende traditie. Het dorp houdt de twee reuzen in ere die volgens de legende de Boorn hebben gegraven. 

Nieuwe route van Aldeboarn naar Akkrum

Vanuit Wolvega arriveren we met de auto rond 12:00 uur bij de Doelhôftsjerke van Aldeboarn. Het is inmiddels 20 graden Celsius geworden, en de zon schijnt - zij het een korte tijd - volop.

Over de Tsjerkebuorren lopen we naar de rivier de Boorn, aan de oostzijde van het dorp. Daar gaan we door een tunnel langs de rivier en onder de N392 door. Opvallend zijn de kunstige muurschilderingen die je in deze onderdoorgang van de tunnel op de verschillende tunnelwanden ziet staan. 

Over het fietspad langs de Easterboarn (N392) lopen we naar de Fjûrmanswei. Die volgen we langs een aantal boerderijen, totdat we voorbij de Boksleat over een fiets- en wandelpad tussen de weilanden door de doorsteek kunnen maken naar de Van Sminiawei. 
Op de Van Sminiawei zouden we volgens onze routebeschrijving een doorsteek moeten maken over een zijpad van de Van Sminiawei, maar die weg of dat pad zien we ter plekke niet. Als we op het vermoede afslagpunt een boer in een tractor bij een kuilbult raadplegen, vertelt hij dat tot ongeveer 40 jaar geleden er inderdaad een doorgaand pad is geweest van de Van Sminiaweg naar de Rijksstraatweg, maar dat pad is 40 jaar geleden al opgeheven in het kader van de ruilverkaveling. Hij vertelt dat we nog een klein eindje kunnen doorlopen over de Van Sminiawei, omdat die iets verderop kruist met de Rijksstraatweg. En daar zouden we dan het beste het fietspad langs de Rijksstraatweg en verderop de Alde Rykswei langs de A32 kunnen volgen. Verderop bij de fiets-onderdoorgang van de A32 wordt de Rijksstraatweg namelijk een doodlopende weg, en eindigt het restant van die weg abrupt in de weilanden. We volgen de raad van deze boer op, en wandelen derhalve over het fietspad langs de A32 naar Akkrum.

Akkrum en Nes

Bij It Patroan steken we de spoorlijn over, en dan wandelen we over de Feansterdyk Akkrum binnen, tot aan de Buorren. Op weg naar de Terptsjerke vinden we een mooie pauzeplek op de leugenbank tegen de Doopsgezinde kerk. Op dat moment komt de ons bekende mede-pelgrim Pieter-Bas aanlopen, waarmee we even een gesprek voeren alvorens Durkje en ik gaan pauzeren.
Na deze lunchpauze wandelen we langs de Terptsjerke, om daarna door de Boerestege en over de Trigreppel langs het water en over het Leechein weer terug naar de Buorren. Daar drinken we een kop koffie op het terras van Herbergh De Cleef.

Over de Kanadeeskestrjitte kruisen we het treinspoor, en verderop gaan we onder de A32 door. Daarna vervolgen we de Boarnsterdyk, om dan over de Kleasterwei het dorpje Nes te doorkruisen, eerst langs de klokkenstoel op de begraafplaats en verderop langs de voormalige watertoren van Nes.

Meanderend langs de Boorn naar Aldeboarn

De Burdinewei brengt ons naar Jirnswâlde, een mooie verkeersluwe route langs de meanderende rivier de Boorn. 

Na enkele kilometers wandelen we het dorp Aldeboarn binnen. Over het Westein en de Weaze lopen we langs de Boorn naar de brug over de Boorn. Over de Doelhôf wandelen we daarna naar de Doelhôftsjerke, waar we vier uren eerder onze auto hebben geparkeerd.

Het is nu 16:00 uur en de temperatuur is blijven hangen op 21 graden Celsius. Het is nog steeds bewolkt en we zien terug op een heerlijke wandeldag van twee heel verschillende etappes, door het prachtige Friese open landschap, waarin we vanwege de aanhoudende zomerbries een heerlijk koele wandeldag hebben gehad, en het een genot was om vandaag deze 16+17=33 kilometers te wandelen rondom eerst Wolvega en vervolgens Aldeboarn.

Jabiksrûntsje Wolvega (2013-1)

Zaterdagochtend 19 juni 2021

Bij het verlaten van de Blessebrugschans bij de Linde nabij Wolvega

Rûntsjes op it Jabikspaad

Op initiatief van het stichtingsbestuur van het Fries-Overijsselse pelgrimspad 'It Jabikspaad' organiseerde de Stichting Tsjerkepaad in samenwerking met Stichting Jabikspaad Fryslân en met Stifting Nijkleaster in de zomers van 2013 & 2014 & 2015 een aantal 'Rûntsjes op it Jabikspaad', ook wel de 'Jabiksrûntsjes' genoemd. 

Zo zijn er prachtige wandel- en fietsroutes uitgezet met verschillende afstanden, die tijdens de gehele zomeractiviteitenperiode van Tsjerkepaad in de kerken op en nabij het Jabikspaad lagen tijdens de zomeropenstelling van de kerken in die drie jaren. 

Belangstellenden konden zelf bepalen wanneer ze zo'n Jabiksrûntsje wilden lopen of fietsen, en ook vanuit welke kerk ze dan wilden starten. 

In die drie jaren zijn (onder andere) de volgende route-beschrijvingen en route-kaartjes als Jabiksrûntsje gemaakt:

• 2013-1 vanuit Wolvega (16 km);

• 2013-2 vanuit Aldeboarn (17 km);
• 2013-3 vanuit Jorwert, route A (30 km);
• 2013-4 vanuit Franeker (28 m);
• 2013-5 vanuit Hasselt (18 km);

• 2014-1 vanuit Sint-Jacobiparochie, route A (13 km);
• 2014-2 vanuit Sint-Jacobiparochie, route B (9,4 km);
• 2014-3 vanuit Sint-Jacobiparochie, route C (13,5 km);
• 2014-4 vanuit Sint-Jacobiparochie, route D (12 km);
• 2014-5 vanuit Friens (16 km);
• 2014-6 vanuit Haskerdijken (20,5 km);
• 2014-7 vanuit Jorwert route B (15 km);
• 2014-8 vanuit Jorwert route C (5 km);

• 2015-1 vanuit Zwarte Haan (16,5 km);
• 2015-2 vanuit Rinsumageest (20 km);
• 2015-3 vanuit Stiens (15 km).

Als extra activiteit werden in enkele gevallen op zaterdagen korte 'pelgrimstochten' (pylgertochten) georganiseerd. Die mini-pelgrimages begonnen ’s morgens met een korte viering, waarna er gelegenheid was om gezamenlijk koffie te drinken. Daarna werd dan nog een gezamenlijke wandeltocht gemaakt van meestal zo'n 10-15 kilometer.

In de afgelopen jaren was het er bij ons beiden nog niet van gekomen om Jabiksrûntsjes te gaan lopen. Maar daar gaan we verandering in brengen. Bovenstaande Jabiksrûntsjes hebben we geselecteerd uit het aanbod van de genoemde drie jaren, en daarmee gaan we vandaag van start.

De Griffioen van de Stellingwerven

Voor vandaag hebben Durkje en ik ervoor gekozen om de oudste twee Jabiksrûntsjes eerst te gaan lopen. Vanmorgen die vanuit Wolvega (2013-1), en vanmiddag vanuit Aldeboarn (2013-2).

Het eerste ‘Jabiksrûntsje’ wandelen we vanmorgen door de Stellingwerven: een oeroud landschap. Het moment waarop de ijskap zich terug trok, lijkt hier niet zo lang geleden. De oude rivieren, de Linde en de Tjonger, vervoerden het water van het Drentse plateau naar zee. Tussen de riviertjes liggen de zandruggen, die in het verleden zware bossen droegen, waarin tot in de achttiende eeuw wolven leefden. De mens is in het gebied minder dominant dan in de rest van Fryslân. Toch tonen de bodemvondsten aan dat de mens al vele eeuwen geleden in dit gebied rondtrok. Politiek hoorde het beurtelings bij Fryslân of bij het Bisdom Utrecht. De Griffioen symboliseert deze dubbele loyaliteit. In de voormalige ‘Boerenrepubliek’ spreekt men een eigen vorm van Nedersaksisch: het Stellingwerfs. De klassieke heerbaan doorsnijdt het gebied van noordwest naar zuidoost, van Oudeschoot naar Steenwijk. Onze ochtendtocht voert vanuit Wolvega naar de Lindevallei: een prachtig natuurgebied, waarin zeldzame planten en dieren een veilige toevlucht vinden. Hier en daar wijzen klokkenstoelen en kerkhoven op oude woonkernen. De eerste ronde leidt ons door een oeroud natuur- en cultuurgebied. 

Van Wolvega via Sonnega de Lindevallei in

Het is vanmorgen vroeg al 18 graden Celsius als we om 7:15 uur vanuit Feinsum vertrekken. Met de auto rijden we naar de Heilige Franciscuskerk in Wolvega. Hier parkeren we de auto, omdat de route bij deze parochiekerk begint.

Over de Stationsweg passeren we het trein- en busstation van Wolvega. Aan het begin van de Haulerweg gaan we het Jabikspaad op. Even later verlaten we voor een klein uitstapje de doorgaande route, om eerst over de Kerkstaat heen en weer te lopen langs twee kerken, naar de Kerk Op De Hoogte.

Over de Keiweg en de Oppers lopen we Wolvega uit en Sonnega in. Net voorbij Sonnegaaster klokkenstoel op de begraafplaats gaan we parallel aan het manege-terrein in zuidelijke richting naar de Pieter Stuyvesantweg. Die volgen we tot we bijna weer in Wolvega zijn. Daar steken we de drukke verkeersweg over, om aan de overzijde van de Pieter Stuyvesantweg over een graspad verder te gaan in zuidelijk richting, met links een smal bosperceel en rechts het open veld. 

Daarna volgt een lang stuk over De Meenthe tot aan de Sasweg.

Langs de Linde en door de Blessebrugschans terug naar Wolvega

De Sasweg voert ons naar het bruggetje over de Linde. Daar slaat het Jabikspaad rechtsaf, en op dit punt verlaten wij het Jabikspaad, om dan aan de overzijde van de Linde over het smalle fiets- en wandelpad langs de Linde terug te lopen richting Wolvega. De liggende schapen van de schaapskudde op de rivierdijk staan op en verruilen het asfaltpad voor de grasdijk, om ons doorgang te verlenen.

Tussen bloemenrijke bermen en de rivier de Linde links en een boerensloot rechts, die beide gevuld zijn met volop waterplanten (voornamelijk gele plomp en waterlelie), wandelen we door een prachtig polderlandschap naar de Steenwijkerweg.

Daar aangekomen, zoeken we door het hoge bermgras de toegang naar de Blessebrugschans, een eeuwenoud verdedigingswerk van de voormalige Friese Waterlinie. We doorkruisen de gerestaureerde Blessebrugschans en lopen daarna door naar de Linde.

Aan de overzijde van de Linde lopen we langs de Steenwijkerweg naar - en daar ook door - het park 'De Nieuwe Aanleg'. 

Daarna hoeven we alleen nog naar de Hoofdstraat te lopen, om terug te keren naar de auto. In de Hoofdstraat drinken we op een terras evenwel eerst een kop koffie, alvorens we verderop de spoorlijn oversteken om iets verderop tegenover de Sint-Franciscuskerk weer terug te komen bij onze auto.

De temperatuur is nu 19 graden Celsius en het is nu 11:00 uur, dus de 16 kilometers van vanmorgen hebben we afgelegd in drie uren. 

Vanuit Wolvega rijden we naar Aldeboarn, waar we vanmiddag ons tweede Jabiksrûntsje van vandaag gaan wandelen.

Pelgrimeren met Abraham op het Jabikspaad

Donderdag 17 juni 2021
 

Pelgrim Annet op het Jabikspaad bij Feinsum

Vorig jaar de Walk of Wisdom

Vanmorgen krijgen we wederom bezoek in onze Refugio Ultreia Feinsum van een pelgrim. Het is pelgrim Annet, afkomstig uit het Gelderse Nijmegen. Vorig jaar liep ze de 'Walk of Wisdom', een betrekkelijk nieuwe, niet-religieuze 'pelgrimsroute' rond Nijmegen, die is uitgezet om je eigen wijsheid in je eigen tempo te vinden. Ze wandelde met aandacht voor het Exodus-bijbelverhaal van Mozes, die de opdracht kreeg om zijn volk uit de slavernij in Egypte te bevrijden. Die tekst past heel goed bij genoemde wandelroute, die door het gebied loopt waar de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven streden om Nederland van de Duitse bezettingsmacht te bevrijden. 

Op stap met aartsvader Abraham

Na die inspirerende 'pelgrimage' van vorig jaar verlangde ze er in deze nog steeds zo vreemde Corona-tijd ernaar om opnieuw op weg te gaan. En ook dit jaar weer opnieuw met een bijbelverhaal. Ze besloot dit jaar op stap te gaan met de reisverhalen van Abraham, de aartsvader van de joden, de moslims en de christenen. 

Ze is nieuwsgierig naar deze mens Abraham, die nog altijd een voorbeeld en een houvast is voor velen. Een mens - Abraham - die vol met twijfels op weg ging, weg uit zijn land en los van zijn familie. Annet wil er iets van meevoelen hoe Abraham op weg ging, weg uit het vertrouwde bestaan. Ze hoopt - net als Abraham destijds - te ervaren dat je niet alleen bent op je weg in den vreemde. 

Dit jaar het Jabikspaad

Annet koos er niet voor om in het Midden-Oosten op stap te gaan, zoals Abraham, maar om in Fryslân een begin te maken met het Jabikspaad, het pelgrimspad van Sint-Jacobiparochie naar het Overijsselse Hasselt. Dit Jabikspaad betekent de start van de Camino (de pelgrimsweg) vanaf de Friese Waddenzee naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostella, en dan tot slot wellicht nog enkele dagen door naar de Spaanse Atlantische Oceaankust.

Deze week, op de drempel naar een verwacht vrijer leven tijdens en na alle Corona-beperkingen, beseft ze dat zij een zogenoemde ‘reset’ nodig heeft; een periode van stilte & bezinning, van dingen op hun plek laten vallen. Kortom: een pelgrimage naar wat Annet heilig is.

Pelgrim Annet wil zich overgeven aan het ritme van haar voeten en aan de wind, de zon en de regen. En ook overgeven aan gastvrijheid en aan onbekende mensen, die ze onderweg zeker zal tegenkomen! En dat is wat vandaag ook gebeurt.

Vandaag in Refugio Ultreia Feinsum

Vanmorgen komt pelgrim Annet bij ons op bezoek, onder andere om een refugio-stempel in haar pelgrimspaspoort te verkrijgen. 

Gisteren heeft ze de eerste pelgrims-etappe gelopen van de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie via Zwarte Haan en de Waddenzeedijk naar Oude Bildtzijl. 

En vanmorgen is ze vanuit Oude Bildtzijl vertrokken, voor haar tweede dag op het Friese pelgrimspad, op het Jabikspaad, via Feinsum, Stiens, Britsum, Koarnjum en Jelsum naar Leeuwarden.

Tijdens haar pauzemoment in onze refugio toont ze me vanmorgen haar eerste tekening in het meegenomen schetsboekje. De eerste tekening, van Oudebildtdijk vroeg in de ochtend; wellicht zullen er nog vele schetsen volgen onderweg.  

Na deze pauze in onze refugio gaat pelgrim Annet bij de Hyltsjebrêge van Feinsum weer het Jabikspaad op, richting Stiens. 

Het op adem komen en nieuwe inspiratie vinden is precies wat ze zelf hoopt te bereiken met het lopen van het Jabikspaad. 

Het is een duizend jaar oude pelgrimsroute, en het Jabikspaad is daarvan een bescheiden eerste stukje op weg naar het verre Santiago de Compostela. Wie weet wandelt deze Nijmeegse pelgrim Annet voortaan - net zoals Durkje en ik dat hebben gedaan - wel elk jaar een stukje van deze oude pelgrimsroute, en misschien ook nog wel tot Santiago de Compostela en daarna tot het einde van de wereld, in Cap Finisterre.

Zonsondergang in Feinsum

Woensdag 16 juni 2021

Zonsondergang in Feinsum

Attentie voor WhatsApp-buurtpreventie in Feinsum

Maandag 14 juni 2021
 

Melding van WhatsApp-buurtpreventie bij de entree van Feinsum

Attentie! 

Een WhatsApp-buurtpreventiegroep, is een groep in de chat-app 'WhatsApp', waar één of meerdere beheerders boven staan. 

Buurtbewoners die lid zijn van zo'n groep kunnen elkaar daarmee snel op de hoogte brengen van alarmerende situaties, zoals een inbraak, vernielingen of een verdacht persoon in de buurt. 

Op deze manier kunnen buurtgenoten met elkaar op een laagdrempelige manier hun buurt of dorp veilig houden en veiliger maken. 

Het is de bedoeling dat alleen alarmerende meldingen worden geplaatst. 

De beheerder van de chat-app zal hier toezicht op houden, en buurtgenoten erop aanspreken als de chat-app voor andere doeleinden wordt gebruikt, dan waarvoor die is bedoeld, namelijk voor sociale veiligheid. 

WhatsApp-buurtpreventie ook in Feinsum

Bij een alarmerende, onveilige situatie bellen de deelnemende buurgenoten in principe altijd eerst naar het alarmnummer 112 en informeert de melder direct daarna de leden via de WhatsApp Buurtpreventiegroep. 

Enkele jaren geleden hebben de dorpsgenoten van ons dorp - Feinsum - eveneens het initiatief genomen om een WhatsApp-buurtpreventiegroep op te richten. 

Om duidelijk te maken dat Feinsum ook deelneemt aan de WhatsApp-buurtpreventie, staan bij de ingangen van de bebouwde kom van Feinsum de bijbehorende Attentie-borden.

Avondwandeling naar de Slagdykster

Zondag 13 juni 2021
 

De kop van de Slagdykster mûne in het warme avondlicht

Rond de Slagdykstermolen
Deze zonnige zondag wordt afgesloten met een prachtig zonnige zondagavond. Alle reden om een aangename avondwandeling te maken door het veld ten westen van Feinsum.

Durkje en ik wandelen vanuit Feinsum over de Hege Hearewei en de Langedyk naar Oude Leie, en steken daarbij tweemaal de Feinsumer Feart over.

Vlak vóór Oude Leie gaan we het brede veldpad op dat op enige afstand parallel loopt aan de Feinsumer Feart. Hier en daar reikt het hoog opgeschoten gras tot boven kniehoogte, en verderop moeten we een stukje over een laagje gedroogde, harde bagger.

Waar iets eerder het pad afbuigt naar het oosten, wandelen we in de richting van de Slagdykster molen, die recht vóór ons huis staat. De warme avondzon beschijnt de molen, waardoor de prachtig molen een schitterend beeld vormt tegen de blauwe lucht en het groene veld.

Voorbij deze poldermolen (1864) is het nog ongeveer een kilometer weer terug naar huis. 

Als we Feinsum weer binnenwandelen en nog even achteromkijken, kun je - in de slootswal zittende - zien dat de zon prachtig onder gaat. 

Einde van een zonovergoten zondag.

Van start op het Jabikspaad; een nieuw begin

Zaterdag 12 juni 2021

In Feinsum doorstarten op het Jabikspaad

De tweede dag van een nieuwe pelgrimage

Ook vandaag passeren er weer wandelaars op het Jabikspaad onze woonplaats Feinsum.

Een pelgrim in spe is gisteren begonnen bij De Groate Kerk in Sint-Jacobiparochie om het Jabikspaad te bewandelen, daarbij begeleid door een wandelmaatje voor één dag. De eerste dag op dit Friese pelgrimspad eindigde in haar eigen woonplaats Oude Bildtzijl, waar de nacht werd doorgebracht.

Vanmorgen wordt ze door een ander wandelmaatje uit het Noordhollandse Petten vergezeld tijdens haar tweede dag op het pelgrimspad. Vandaag gaat de etappe van Oude Bildtzijl via Feinsum, Stiens, Britsum, Koarnjum, Jelsum en Leeuwarden naar Goutum als dagbestemming.

Rond het middaguur arriveren de twee bij onze Refugio Ultreia Feinsum, om hier een stempel van onze refugio te verkrijgen in de stempelkaart van het Jabikspaad.

Ultreia! 

Na een kort maar intensief gesprek - zo herkenbaar van pelgrims onder elkaar - gaan de beide dames het Jabikspaad weer op. We geven deze pelgrim in spe - en natuurlijk ook haar wandelmaatje - onze hartverwarmende pelgrimsgroet 'Ultreia!' mee; niet zomaar, maar omdat hen die hopelijk goed zal doen op deze bijzondere start (en) van een wellicht nog lange pelgrimage.  

Via de Hyltsjebrêge steken ze It Kanael van Feinsum daarna over, om over de Hege Hearewei richting Stiens hun doorstart te maken op het Jabikspaad.

Ultreia!

Pelgrims uit Anna Paulowna op het Jabikspaad

Vrijdag 11 juni 2021
 

Pelgrims Hans & Hilda op het Jabikspaad bij Feinsum

Pelgrims op weg naar Santiago de Compostela
Evenals eergisteren hebben we ook vandaag weer bezoek van twee pelgrims in onze Refugio Ultreia Feinsum. Het zijn de Noordhollandse pelgrims Hans & Hilda, die van plan zijn het hele Jabikspaad te bewandelen, van Sint-Jacobiparochie naar Hasselt.

Zoals zoveel pelgrims zijn ook zij eigenlijk al jaren onderweg naar Santiago de Compostela. Vanuit Anna Palowna hebben ze in de afgelopen jaren de pelgrimsroute al grotendeels afgelegd tot in het noorden van Spanje. 

Hun plan was om vorig jaar het laatste traject via de Camino de la Costa nog te volbrengen naar het Spaanse bedevaartsoord Santiago de Compostela, maar ook voor hen gooide de Corona-crisis roet in het eten, en was het pelgrimeren in Noord-Spanje ook voor hen geen haalbare kaart. Wellicht zal het dit jaar wel mogelijk worden om hun pelgrimstocht af te ronden.

Jabikspaad voor pelgrims

Net zoals veel andere pelgrims hebben zij ook de andere pelgrimswegen in Nederland ontdekt. Ze hebben dan ook het plan opgevat om in afwachting van hun afreizen naar Spanje eerst maar het hele Jabikspaad te gaan bewandelen.

Daarom zijn ze gisteren van start gegaan bij de Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie, en hebben ze het Jabikspaad via Zwarte Haan, langs de Waddenzeedijk en via het Noorderleeg en Nieuwe Bildtzijl naar Oude Bildtzijl gelopen, waar ze vannacht in het dorpslogement hebben overnacht.

Vanmorgen zijn deze pelgrims Hilda & Hans vanuit Oude Bildtzijl vertrokken, om langs het voormalige klooster Mariëngaard over de Hege Hearewei naar Feinsum te lopen, met voor vandaag Wirdum als etappe-doel. 

Ultreia!

In Feinsum aangekomen, zien ze onze pelgrimsvlag hangen, en valt hen de naam van onze refugio op. Het kan niet anders, of daar moeten pelgrims wonen, hebben ze gedacht; dus even kijken of er iemand thuis is.

Ze komen binnen, en we drinken met zijn vieren koffie, en vertellen elkaar van alles, onder andere over onze wederzijdse pelgrimstochten op de Europese pelgrimspaden van Sint Jacobus.

Na deze koffiepauze gaan de rugzakken weer op de rug, nemen we afscheid, wensen hen een 'buen camino', en dan stappen ze de Hyltsjebrêge over, om op het Jabikspaad via Stiens, Britsum, Koarnjum, Jelsum, Leeuwarden en Goutum naar Wirdum verder te pelgrimeren.

Heen en weer op het Jabikspaad

Woensdag 9 juni 2021
 

Pelgrims Nico & Kay weer op het Jabikspaad

Wandelaar 1

Vanuit Stiens komt een wandelaar vanuit het zuiden over het Jabikspaad richting Feinsum. 

Als ze It Kanael via de Hyltsjebrêge is overgestoken, wandelt ze naar onze Refugio Ultreia Feinsum.

We laten haar binnen, en raken in gesprek.

Wandelaar 2

Enkele minuten later komt een andere wandelaar - maar nu vanuit het noorden - over het Jabikspaad richting Feinsum. 

Ook hij wandelt vanaf de Hege Hearewei naar onze refugio, en ook hem laten we binnen.

Dan blijkt het te gaan om een pelgrimerend echtpaar uit het Drentse De Wijk.

Twee pelgrims

Ze vertellen dat ze eerder al eens met een auto vanuit Nederland de hele pelgrimsroute naar Santiago de Compostela hebben gereden, waarbij ze al rijdend voortdurend zo dicht mogelijk langs het pelgrimspad voor wandelende pelgrims hebben gereden.

Teruggekomen in Nederland hebben ze het plan opgevat om pelgrimspaden te bewandelen.

Heen en weer

Om dat ten uitvoer te brengen, zijn ze in het meest zuidelijke punt van het Fries-Overijsselse Jabikspaad begonnen, in Hasselt.

Vanuit Hasselt zijn ze in noordelijke richting via de oostroute (voorbij Jirnsum richting Jorwert en Franeker) naar Sint-Jacobiparochie gelopen, en inmiddels zijn ze via Zwarte Haan aan de Waddenzeedijk al gearriveerd in Oude Bildtzijl. Ze wandelen uiteindelijk terug naar Jirnsum.

Maar hoe kan het dan dat ze ieder van een kant Feinsum binnenwandelden, vragen we?

Wel, om te voorkomen dat ze al teveel heen en weer reizen tussen het beginpunt en het eindpunt van een wandeldag, vertrekt de één wandelend, en de ander op de fiets.

Zo is de man - pelgrim Nico - vanmorgen wandelend vertrokken vanuit de camper, die in Oude Bildtzijl staat, en is de vrouw - pelgrim Kay - vanuit Oude Bildtzijl op de fiets vertrokken, om naar Stiens te fietsen. 

Vervolgens wandelen ze over het Jabikspaad naar elkaar toe, en waar ze elkaar ontmoeten, lunchen ze samen. 

Daarna wandelt Kay verder, van Feinsum over het Jabikspaad terug naar de camper in Oude Bildtzijl, en Nico wandelt vanuit Feinsum over het Jabikspaad verder naar Stiens. 

Waar ze halverwege elkaar ontmoeten, krijgt de man de fietssleutel van de vrouw, opdat hij straks in Stiens op de fiets kan stappen, om vanuit Stiens weer terug te fietsen naar Oude Bildtzijl. 

Daarmee hebben beiden eenzelfde deel van het Jabikspaad gelopen, de één noordwaarts en de ander zuidwaarts. 

De pelgrim gaat zijn eigen weg

Een mooie oplossing, ingeval je het prima vindt om de dag alleen te lopen, en bovendien geldt als hoofdregel dat iedere pelgrim zijn eigen pelgrimstocht creëert.

En het toeval wil dat het Friese echtpaar elkaar vandaag ontmoet in onze Refugio Ultreia Feinsum, waar ze hun lunch nuttigen, en we onderwijl een aangenaam gesprek met elkaar hebben.

Na hun lunchpauze nemen we afscheid van elkaar. Dan gaat de vrouw noordwaarts, en de man zuidwaarts. 

Welcome @ NHL Stenden University of Professional Education @ Leeuwarden

Woensdag 9 juni 2021
 

Hartelijk welkom terug bij NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden

Lock down ook in het hoger beroepsonderwijs

De door de overheid opgelegde beperkingen in het kader van de Corona-crisis raakten ook het hoger beroepsonderwijs in Nederland. Ook bij alle vestigingen van onze NHL Stenden Hogeschool kwam het meeste onderwijs op locatie nagenoeg stil te liggen. Gelukkig bood de Informatie- en Communicatietechnologie voldoende mogelijkheden om het hoger beroepsonderwijs online voort te zetten, teneinde te voorkomen dat onze studenten studievertraging zouden oplopen in deze Corona-periode. Het was niet alleen een uitdaging om in kwantitatief opzicht bijvoorbeeld alle lessen door te laten gaan, maar ook in kwalitatief opzicht was het voor bestuur, management, docenten, ondersteunend personeel en studenten best wel een uitdaging om de beoogde kwaliteit van het hoger beroepsonderwijs overeind te houden. Nu gold dat uiteraard niet alleen voor het HBO, want ook het wetenschappelijk onderwijs en alle vormen van primair en voortgezet onderwijs kregen te maken met een dergelijke uitdaging. Daar is hard aan gewerkt, en dat gebeurt nog steeds onverminderd.

Welcome back students & staff

Inmiddels is er enige ruimte gekomen om ook het hoger beroepsonderwijs weer deels en voorzichtig op te starten. Veel docenten zijn al gevaccineerd, er is voldoende testcapaciteit, er zijn voldoende zelftests beschikbaar, de hogeschoolgebouwen zijn heringericht om weer medewerkers en studenten te ontvangen, en de protocollen voor een veilige omgang met elkaar zijn genoegzaam bij iedereen bekend.

Kortom, er kan op beperkte schaal weer onderwijs worden aangeboden op locatie.

Zo ook in de gebouwen op de Kenniscampus Leeuwarden. 

Op het Kennisplein vóór de ingangen van de twee grote hoofdgebouwen staat momenteel een grote poort, waardoor de studenten vanaf de Rengerslaan het Kennisplein betreden. Om ook te laten zien dat we blij zijn dat we elkaar weer kunnen ontmoeten op de Kenniscampus, worden alle Nederlandse en alle internationale studenten, medewerkers en gasten van onze NHL Stenden Hogeschool hiermee 'Welcome' geheten voordat zij de hogeschoolgebouwen betreden.

Een feestelijke entree, en een feest om elkaar weer te ontmoeten in de hogeschool.

Bestuur Nijkleaster weer bijeen in corona-tijd

Dinsdag 8 juni 2021
 

Opstelling in corona-tijd bij Nijkleaster in Jorwert

Weer real life ontmoeten

Maandelijks vergadert het bestuur van Stifting Nijkleaster. In de afgelopen maanden vonden die bestuursvergaderingen online plaats middels Teams.

Maar vanavond komen we na een lange tijd voor het eerst weer bijeen in onze kloosterkerk, in de Sint-Radboudkerk van Jorwert.

Met een lange rij tafels is de vergaderopstelling opgebouwd in de kerkzaal van deze eeuwenoude dorpskerk. Met zijn negenen kunnen we derhalve voldoende afstand van elkaar houden tijdens deze avondbijeenkomst.

We zijn blij dat we elkaar in dit bestuurlijk verband  weer eens 'real life' ontmoeten. Online vergaderen ging ook prima, maar er gaat niets boven een ware ontmoeting.

Vergaderen over Nijkleaster

Zoals te doen gebruikelijk openen we de bestuursvergadering met een kort avondgebed. Deze liturgische viering van stilte, bijbellezing en gebeden staat onder leiding van onze Nijkleaster-pionierspredikant Hinne Wagenaar.

Als we met dit avondgebed op verstilde wijze de overgang hebben gemaakt vanuit de hectiek van alledag buiten de kerk naar de vergaderorde binnen de kerk, vangt onze bestuursvergadering aan.

We blikken terug op de mooie media-uitingen over Nijkleaster van de afgelopen weken, en we bespreken het Jaarverslag van Nijkleaster over 2020.

Daarna bespreken we de aanpassingen in bestuurlijk werkverband, nu per 1 juli aanstaande de nieuwe Wet bestuur en toezicht voor rechtspersonen in werking treedt. We zijn er klaar voor om tijdig ook te voldoen aan deze nieuwe wetgeving.

Daarna worden we geïnformeerd over de voortgang van de beoogde restauratie en nieuwbouw in relatie tot vergunningszaken met het oog op de vestiging van het klooster op It Westerhûs onder Hilaard. Ook de verzekeringsaangelegenheden komen vanavond aan de orde.

Verder staan we uitgebreid stil bij de op 12 juni aanstaande van start gaande Nijkleaster-overzicht-expositie van werken van de Friese kunstenaar Jentsje Popma, die dit jaar honderd jaar hoopt te worden. Een prachtige kunstboek is inmiddels gepubliceerd, waarin in woord en beeld een goed overzicht wordt geboden van het vele werk dat Jentsje Popma - kunstenaar met een missie - tijdens zijn kunstenaarsbestaan heeft geproduceerd. Vanaf 15 juni 2021 is deze unieke overzichtstentoonstelling te zien in de Grote of Jacobijner Kerk van Leeuwarden.

Vrijwilligers geven Jelsum en Koarnjum een gezicht

Maandag 7 juni 2021
 

Cover van het vrijwilligersboek van Jelsum en Koarnjum

Het cement van de samenleving

In veel dorpen in Fryslân, maar ook zeker in de twee Friese buurdorpen Jelsum & Koarnjum, is het  dorpsleven voor een groot deel afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. Soms maar één keer per maand, maar soms zelfs ook wel nagenoeg alle dagen. En dat alles meestal belangeloos, of als dank bijvoorbeeld hooguit eenmaal per jaar een feestelijke avond, een etentje of een kerstpakket. 

Dorpen kunnen niet zonder vrijwilligers. Veel plaatselijke verenigingen of andere lokale organisaties zouden hun activiteiten niet of moeilijk kunnen uitvoeren zonder de belangeloze inzet van al die gewaardeerde vrijwilligers. Niet voor niets worden vrijwilligers ook wel 'het cement van de samenleving' genoemd.

Daarom is het mooi dat de Werkgroep Kulturele Haadstêd 2018 het indertijd mogelijk heeft gemaakt om alle vrijwilligers in deze twee dorpen eens goed zichtbaar te maken en in het welverdiende zonnetje te zetten.

De - ook vrijwillige - initiatiefnemers van Jelsum & Koarnjum hebben een prachtige fotoserie kunnen maken van nagenoeg alle vrijwilligers. Die foto’s worden aangeboden aan alle locaties waar ze tentoongesteld kunnen worden. 

Maar, men heeft er ook nog een prachtig vervolg aan kunnen geven, want al die foto’s zijn gepubliceerd in een vrijwilligersboek, getiteld: 'Vrijwilligers geven Jelsum en Koarnjum een gezicht'.

Pieter van der Werff schreef het Voorwoord van dit rijk geïllustreerde fotoboek.

Zorgen met en voor elkaar

De vrijwilligersboekjes zijn in de dorpen verspreid en ze worden door ‘Doarpsbelang Jelsum Koarnjum’ ook meegenomen tijdens het kennismakingsbezoek aan nieuwe dorpsinwoners. 

Veel dorpsbewoners willen zich graag op enige wijze nuttig maken in het dorpsleven. De vraag bij bestaande, maar vooral ook bij nieuwe inwoners is echter waar je je het beste bij kunt aansluiten en hoeveel tijd je daar dan aan 'kwijt' bent. 

Vandaar dat in dit fotoboek bij veel foto’s een kleine toelichting staat over de tijdsbesteding van een dergelijke vrijwilligersklus, en hoe je contact kunt zoeken met die vrijwilligersorganisatie. 

In dit fotoboek komen bijvoorbeeld aan de orde: monumentenclubs, de begrafenisvereniging, de ijsclub, kerk-groepen, sportverenigingen, de dorpskrant, de toneelvereniging en een ouderenproject.

Het gaat om kleine vrijwilligersclubjes van bijvoorbeeld twee personen, maar ook de hele grote vrijwilligersploeg van de Jelsumer Dekema State van meer dan 90 vrijwilligers komt in beeld.

Zo'n fotoboek wijst ons er maar weer eens op hoe vrijwilligerswerk is ingebed in onze gemeenschappelijke maatschappelijke structuur. Uitermate belangrijk is het dat al die vrijwilligers vanuit de gemeenschap en vanuit de traditie bereid zijn om - juist ook door dat vrijwilligerswerk - met en voor elkaar te zorgen.

Een late eerste snee ook in Feinsum

Zaterdag 5 juni 2021
 

Hooibalen laden op de Hege Hearewei bij Feinsum

De late eerste snee

De april- en meiweken zijn dit jaar doorgaans te nat en te koud voor de periode van het jaar geweest. Veel boeren kozen er dan ook voor om - in afwachting van zonniger weer - de eerste snee gras van het land te halen.

Toen het vorige week droog werd, de temperatuur steeg en we veel meer zonneschijn kregen, benutten de boeren die kans om het gras te maaien en in de dagen erna te schudden. Zo ook tegenover ons huis in Feinsum.

Inmiddels is het hooi opgerold en geperst in de inmiddels welbekende kuilbalen, die vanmiddag van het land worden gehaald met een tractor, om vervolgens op een lange platte aanhangwagen te worden afgevoerd. 

De aanhanger staat aan de voet van de Hyltsjebrêge, en met de tractor worden de hooibalen één voor één vanuit het weiland naar de aanhanger gebracht, waar ze op de platte wagen worden geladen. 

Daarna worden de kuilbalen met tractor en aanhanger afgevoerd.

Inmiddels graast een kudde schapen het nieuw opkomende gras in het weiland.

Langs de Ee, door het oude en nieuwe land

Vrijdag 4 juni 2021
 

Bij de gracht in de tuin van Dekemastate in Jelsum

Monument van de Maand
Cultuurhistorische landschappen, monumentale gebouwen en industrieel erfgoed staan de laatste jaren sterk in de belangstelling. De eigen streek en de woonomgeving krijgen een steeds grotere betekenis. Sinds 1986 was men in Fryslân al actief met deze thema's, door ieder jaar een viertal boeken, getiteld 'Monument van de Maand' in de schijnwerpers te zetten.

Met de uitgave van deze reeks boeken werd beoogd zowel de inwoners van Fryslân als ook andere belangstellenden van buiten Fryslân bewust te maken van de waarde van het cultuurhistorisch erfgoed in Fryslân. De nadruk lag daarbij op het bijzondere van de eigen omgeving, waaraan mensen in het dagelijks leven zo gemakkelijk voorbij gaan. Door belangstelling te wekken voor monumenten in de eigen buurt of streek, wordt het nodige draagvlak gecreëerd om de nalatenschap van onze voorouders te behouden. Elk jaar werd een viertal meer en minder voor de hand liggende monumenten geselecteerd. 

Een klein rondje in een grote ronde

Aan die monumentenboekjes werd ook wel eens een 'Fiets- en wandelroute' als bijlage toegevoegd, om de lezers van deze publicaties uit te nodigen met eigen ogen al dat moois van de beschreven monumenten en/in hun eigen omgeving te gaan bekijken.

Eén van die 'Fiets- en wandelroutes' nemen Durkje en ik vandaag ter hand voor onze wekelijkse wandeldag. De titel van deze Fiets- en Wandelroute deel 2 luidt: 'Langs de Ee, door het oud en nieuwe land'. Deze wandelkaart biedt twee routes, namelijk: een Wandelroute van 4,5 kilometer en een Fietsroute van 22 kilometer. Durkje en ik hebben besloten om beide routes vandaag te gaan lopen, over een totale afstand van (dus) 26,5 kilometer.

De routes beginnen beide bij Martenastate in Koarnjum, en gaan vanuit Koarnjum eerst volgens dezelfde route naar Jelsum. Vanuit Jelsum gaat de wandelroute van ongeveer een uur dan het Jelsumer en het Koarnjumer Aldlân in, om na ongeveer een uur gaans weer terug te keren bij Martenastate in Koarnjum. Deze wandelroute is het kleine rondje zoals hieronder in de grote fietsronde afgebeeld.

Van Feinsum via Stiens en Britsum naar Koarnjum

Aangezien de fietsroute vóór ons huis langs gaat, hebben we besloten niet in Koarnjum, maar thuis in Feinsum te starten, op punt 9 van de route. Vanuit Feinsum volgen we de volgorde van de beschreven routes.

Vlak vóór 8:40 uur gaan we van start op de Hyltsjebrêge over It Kanael, om dan over de Hege Hearewei naar en door Stiens te lopen. Vanuit Feinsum volgt de route via de Sint-Vituskerk en de Langebuorren tot aan het monument van Piter Jelles Troelstra de route van het Jabikspaad. Verderop zullen we nog enkele stukje van het Jabikspaad lopen, tot aan de bebouwde kom van Leeuwarden.

Via It Achterbosk en over de Wythústerwei lopen we Stiens uit bij de Stienzerfeart, en dan draaien we over de Menno van Coehoornwei af naar Britsum. In Britsum bezoeken we de eeuwenoude Johanneskerk, die helaas gesloten is voor bezichtiging.

Vanuit Britsum gaat de route verder naar Koarnjum. Langs de Túnmanswente wandelen we door het park langs Martenastate.

Langs vier states door het Jelsumer en Cornjumer Oudland

Even later lopen we Koarnjum uit en wandelen we het naburige Jelsum binnen. Over het Paradyske lopen we naar Dekemastate, om langs de buitenmuur van de statetuin Dekemastate te passeren. Net voorbij Dekamastate beginnen we aan het kleine rondje, de wandelroute die vanuit Jelsum het Jelsumer Oudland in gaat. 

Tussen de velden door gaat de route over een fietspad naar de boerderij Haersmastate, die vlakbij de plek is gebouwd waar vroeger de voormalige Haersmastate heeft gestaan. Daar raken we in gesprek met een echtpaar uit het Drentse De Wijk, dat de Elfsteden-fietsroute fietst, dat vanwege asfalteerwerkzaamheden niet langs de Dokkumer Ee fietst, maar haar weg zoekt door het Cornjumer Oudland richting Leeuwarden. We wijzen hen de weg.

Iets verderop ontmoeten we onze voormalige wethouder Jaap Keizer, die ons op onze vraag aanwijst waar vroeger Hinnemastate heeft gestaan.

Even later steken we de Cornjumervaart over, en dan wandelen we terug naar het parkgebied van Martenastate. Op de minicamping van Martenapark staat een enkele caravan, camper en tent.

Vanuit Koarnjum lopen we dan weer terug naar Dekemastate in Jelsum, nu niet via het Paradyske, maar over de Skierhústerwei. Op het zelfbedieningsterras van het landgoed van Dekemastate drinken we koffie. Even een korte pauze, nu we de separate wandelroute van 4,5 kilometer hebben afgerond.

Door veld en bos naar Dokkumer Ee

Na deze koffiepauze pakken we het vervolg van de 22 kilometer lange fietsroute weer op. Op het Jelsumer Binnenpaed wandelen we over een smal veldpad door een zee van boterbloemen.

Over de Vierhuisterweg wandelen we ten noorden van Leeuwarden even later het Leeuwarder Bos in. 

Ter hoogte van Snakkerburen komen we bij de Dokkumer Ee.

Overal staan borden van wegwerkzaamheden en van verkeershinder maar het verbodsbord voor fietsers en voor wandelaars om het fiets- en wandelpad langs de Dokkumer Ee te nemen, staat gekeerd in de berm, dus we gokken er maar op dat we vanaf hier in elk geval vanuit Leeuwarden langs de Dokkumer Ee naar Bartlehiem kunnen wandelen. Later blijkt dat een goede keus te zijn geweest.

Langs de Dokkumer Ee

Onderweg blijkt dat de asfalteerwerkzaamheden van dit jaagpad gereed zijn. Wat hier en daar nog wel moet worden gedaan, is het ophogen van de berm naast het nu hoger liggende fietspad, maar daar wordt ook vandaag aan gewerkt. Ongehinderd kunnen we onze route langs de Dokkumer Ee vervolgen.

Eerst passeren we Wyns, dat aan de andere kant van het water ligt. Pleziervaartuigen varen af en aan, en de Wynzer pont ligt aan de overzijde.

Onderweg passeren we een stel dat zojuist de camper heeft geïnstalleerd op een minicamping bij een boerderij. Ze komen van de Veluwe uit Epe en zijn van plan enkele dagen hier in de regio te gaan fietsen. Later fietsen ze ons voorbij op het fietspad langs de Dokkumer Ee.

In het buurtschap Tichelwurk is de bank aan het water vrij, dus daarop nemen we plaats voor onze lunchpauze. 

Als we Bartlehiem naderen, zien we vanuit Feinsum een skûtsje door de Feinsumer Feart/Aldtsjerker Feart zeilen. Dat is tegenwoordig heel bijzonder, en prachtig is het om te zien hoe het voortgaande grote zeil van het skûtsje boven het maaiveld uitsteekt. Vroeger was het wel gebruikelijk dat skûtsjes met bijvoorbeeld terpaarde door de Feinsumer Feart voeren, maar vandaag gaat het om het skûtsje 'Verwisseling', dat in een meerdaagse vaartocht de Elfstedenroute vaart.

Vlak voordat we bij het beroemde bruggetje van Bartlehiem arriveren, horen we trompetgeschal, waarmee het Elfsteden-skûtsje in Bartlehiem wordt verwelkomd. De Verwisseling ligt hier nu al aan wal, en een journalist van de Leeuwarder Courant interviewt één van de bemanningsleden.

 

Door de Genezareth Kloosterpolder en de Zuidermieden

Vóór ons ligt nu de kilometers lange Zuidermiedweg van Bartlehiem richting Hijum en Hallum. Een boer passeert ons op de fiets en oppert dat we niet deze asfaltweg volgen, maar de aantrekkelijke Trekweg langs de Hallumer Feart. Wij bedanken hem voor de tip, en vertellen hem dat wij de aangegeven route op onze kaart blijven volgen.

Daarbij passeren we na enige tijd de '10xM Hoeve', een veehouderij, waar men zich met onder andere twee blokhutten ook toelegt op het verblijf van toeristen op het boerenbedrijf. In het kleine houten hokje aan de weg kopen we ieder een ijsje, en dan genieten we in de schaduw op een houten bank van deze verkoeling.

Vanmorgen was het al aangenaam warm buiten, dus we kunnen de hele dag wel in een shirt lopen. Naarmate de uren vandaag vorderden, is het steeds warmer geworden, dus zo'n ijs-verkoeling is ons bijzonder welkom op deze warme dag. We lopen hier door de Genezareth Kloosterpolder en verderop door de Zuidermieden. Bij Bartlehiem stond vroeger het Praemonstratenzer nonnenklooster Bethlehem, maar hier in de polder stond tussen 1191 en 1580 het klooster Genezareth, waarnaar de huidige polder is genoemd.

Van Hijum terug naar Feinsum

Bij de N357 uitgekomen, gaan we linksaf, om iets verderop de weg tussen Leeuwarden en Holwerd over te steken naar het volgende dorp: Hijum.

In Hijum bezoeken we de 12e eeuwse Nicolaaskerk. Gelukkig is de kerkdeur niet afgesloten, dus we kunnen deze mooie oude dorpskerk ook van binnen bekijken. Buiten ontmoeten we de Hijumer fietspelgrim Louw Bijma, ons welbekend, met wie we een praatje maken op het kerkhof.

Daarna lopen we door het centrum van Hijum naar het spoorpad richting Feinsum.

Aan het eind van het eerste deel van het spoorpad door de Balkendster- en Iestpolder gaan we rechtsaf de Iestdyk op, en een eindje verderop gaan we dan linksaf de Hege Hearewei op; een oude verbindingsweg en zeekering. En dan wandelen we over de Feinsumer Brêge aan de overzijde van de Feinsumer Feart onze woonplaats Feinsum binnen. Einde van een hele mooie wandeldag door het Aldlân en het Nijlân, gelegen tussen Hallum en Leeuwarden.

Langs de mooiste diepjes in de kop van Drenthe

Woensdag 3 juni 2021
 

Cover van de wandelgids van Fokko Bosker

Fascinerende voetreis door de kop van Drenthe

De Groninger Onlanden en de fijnmazige waterlopen tussen de stad Groningen en het Drentse Veenhuizen vormen een natuurlijke loper die de stad en het platteland verbinden. Hier is in korte tijd een prachtige wildernis geschapen en ontstaan, die zich kan meten aan de vermaarde Oostvaardersplassen of de Veluwe. Reeën foerageren hier tot aan de rand van de Groningse nieuwbouwwijken, de vos struint door het Groninger Stadspark en de bever en de otter voelen zich thuis in de nieuwe, langgerekte moerasdelta.

De in 2016 gepubliceerde wandelgids 'Langs de mooiste diepjes in de kop van Drenthe' is het tweede deel in de 'Wandelknooppuntenreeks' van landschapsjournalist en voetreiziger Fokko Bosker. Deze wandelaar-schrijver neemt je als wandelaar als het ware mee op een voetreis door een fascinerend landschap met een heel eigen geschiedenis.

De twaalf thematische verhalen die bij de twaalf etappes horen, staan stil bij de rijke cultuurhistorie van de streek, bij de opmerkelijke flora en fauna en daarnaast ook bij de ultieme schoonheid van het wandelen. De auteur omarmt de neerbuigende kwalificatie van 'landloper' als geuzennaam en geeft aan het bestaan als lanterfanter een nieuwe, positieve betekenis.

Deze 'landloper' Bosker heeft in zijn wandelgidsen al vele duizenden kilometers in Fryslân en Groningen verkend. De Kop van Drenthe - waarover deze wandelpublicatie gaat - behoort qua afwisseling en ongeplaveide wegen volgens Fokko tot de mooiste streken voor voetreizigers. Bosker voert je met deze wandelgids verhalenderwijs door een wandel-eldorado.

Een lustoord onder handbereik

In zijn wandelgids beschrijft Bosker een uitgestrekt gebied met verhalen, die de historie, de natuurbeleving en het wandelgenot met elkaar verbinden.

De route voert je in zeven etappes over een afstand van 122 kilometer van Groningen, via Roden, Norg en Een naar Veenhuizen, waarna je via Zeijen, Donderen en Eelde weer terug loopt naar de stad Groningen. 

Deze langeafstandswandeling is verrijkt met vijf rondwandelingen, in en vanuit Roden, Norg, Veenhuizen, Eelde en Groningen, over een totale afstand van 93 kilometer.

De totale afstand van 215 wandelkilometers toont je in twaalf trajecten de schoonheid van de natuur, en vooral van de variatie in oude landschappen. Door het in de loop van de afgelopen jaren herinrichten van de beekdalen is in dit gebied als het ware een samenhangend wildpark van nieuwe natuur geschapen en ontstaan.

In de begeleidende etappeteksten is veel aandacht besteed aan de natte en kruidenrijke groenlanden langs het netwerk van beken en stroompjes, voor de aardkundige vorming van het gebied en voor de cultuurhistorische elementen van deze regio.

Wandelknooppuntenreeks

Alhoewel het boek als tweede deel van een Wandelknooppuntenreeks wordt betiteld, tref je als lezer-wandelaar de Wandelknooppunten niet in de reisgids aan. De wandelgids bevat dus geen routebeschrijving in opeenvolgende wandelknooppunten. Wel wordt in het verhalende deel in globale bewoordingen iets aangegeven van markante punten onderweg, die enige indruk geven van de te volgen route, maar dat is niet een complete routebeschrijving zoals die in wandelgidsen te doen gebruikelijk is. 

Maar wat wel de route goed aangeeft, dat is de wandelkaart die als bijlage bij deze wandelgids is gevoegd. Die toegevoegde wandelkaart is goed gedetailleerd, en daarop staan in verschillende kleuren de routes van de zeven etappes van het hele traject en ook van de vijf rondwandelingen. Deze wandelkaart zou moeten volstaan om correct 'en route' te blijven; en dat is ook onze ervaring onderweg.

De 12 etappes

Durkje en ik hebben in dit kalenderjaar (2021) de 12 etappes van deze wandelgids als volgt gelopen:

1. Op 24 februari 2021 wandelden we de eerste etappe, van Groningen naar Roden, over een afstand van 18 kilometer;
2. Op 26 februari 2021 wandelden we de tweede etappe, het Rondje Roden, over een afstand van 20 kilometer;
3. Op 28 februari 2021 wandelden we de derde etappe, van Roden naar Norg, over een afstand van 19 kilometer;
4. Op 6 maart 2021 wandelden we de vierde etappe, het Rondje Norg, over een afstand van 19 kilometer;
5. Op 14 maart 2021 wandelden we de vijfde etappe van Norg naar Veenhuizen, over een afstand van 17 kilometer;
6. Op 20 maart 2021 wandelden we de zesde etappe, het Rondje Veenhuizen, over een afstand van 22 kilometer;
7. Op 26 maart 2021 wandelden we de zevende etappe, van Veenhuizen naar Zeijen, over een afstand van 17 kilometer;
8. Op 3 april 2021 wandelden we de achtste etappe, van Zeijen naar Donderen, over een afstand van 19 kilometer;
9. Op 13 mei 2021 wandelden we negende etappe, van Donderen naar Eelde-Paterswolde, over een afstand van 17 kilometer;
10. Op 9 mei 2021 wandelden we de tiende etappe, het Rondje Eelde-Paterswolde, over een afstand van 15 kilometer;
11. Op 14 mei 2021 wandelden we de elfde etappe, van Eelde-Paterswolde naar Groningen, over een afstand van 15 kilometer;
12. Op 30 mei 2021 wandelden we de twaalfde etappe, het Rondje Groningen, over een afstand van 17 kilometer.