 |
| Ultreia @ Feinsum @ dag 45 |
vrijdag 31 maart 2017
donderdag 30 maart 2017
woensdag 29 maart 2017
dinsdag 28 maart 2017
maandag 27 maart 2017
zondag 26 maart 2017
zaterdag 25 maart 2017
Vrienden en vriendinnen van Dekema State over het Jabikspaad
Zaterdag 25 maart 2017
Gastvrijheid van Vrienden en Vriendinnen
Het bestuur van de 'Vereniging van Vrienden en Vriendinnen van Dekema State' heeft ons uitgenodigd om vanmiddag na het zakelijke gedeelte van haar jaarvergadering in Dekema State te Jelsum een lezing te verzorgen over het Jabikspaad. Aan Durkje en mij is gevraagd om te vertellen over onze ervaringen als pelgrims, over de geschiedenis van de pelgrimstocht in het algemeen en van het Jabikspaad in het bijzonder, en om ook te vertellen over wat zo'n pelgrimstocht naar Santiago de Compostela voor de pelgrims betekent, en waarom mensen zo'n pelgrimage ondernemen. Omdat Dekema State ook aan de route ligt van het Fries-Overijsselse pelgrimspad en officieel stempelpost is van het Jabikspaad is ons gevraagd om ook toe te lichten wat deze bijzondere functie van Dekema State voor de vrijwilligers van Dekema State betekent ingeval zij te maken krijgen met pelgrims die het landgoed van Dekema State bezoeken en passeren.
Durkje en ik hebben al meerdere lezingen verzorgd over algemene en specifieke aspecten van het pelgrimeren, en dit was weer zo'n uitdagende uitnodiging om onze pelgrimservaringen toe te passen als maatwerk op de bijdrage die ook Dekema State levert aan het Jabikspaad in het bijzonder en aan de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela in het algemeen.
Pelgrims bezoeken Dekema State
De deur van rijk versierde grote kamer van Dekema State is gesloten als wij in wandeltenue met onze pelgrimsattributen de vergaderzaal binnengaan. We zijn zomaar twee pelgrims die voor de aanwezige vrijwilligers onverwacht de mooie state binnenwandelen op zoek naar iemand die het pelgrimsstempel van Dekema State in onze pelgrimspaspoorten kan plaatsen. We vragen in het Fries en in het Bildts of het wellicht ook een goed idee is dat we de aanwezigen in de kamer eerst iets vertellen over en iets laten zien van het pelgrimspad. Dat aanbod wordt dankbaar aanvaard, dus onze zware rugzakken gaan af en de warme jas uit, en aan de hand van een beamerpresentatie begint ons verhaal van de pelgrim op het Jabikspaad.
Sant iago de Compo stella
Durkje legt eerst uit over wie deze pelgrimage draait, namelijk over Sint Jabik, ofwel Sint Jacob ofwel Jezus' apostel Jacobus. Daarmee wordt duidelijk wat 'Sant-iago de Campus-stella' betekent. Santiago Matamoros laten we achterwege, maar zijn visualisaties onderweg als apostel en/of als pelgrim tonen we wel. Daarop vertelt Durkje het een en ander over oorspronkelijke en eigentijdse motieven om deze meer dan drieduizend kilometer lange pelgrimage te ondernemen.
Daarna richt ik de aandacht op het ruimt 150 kilometer lange Jabikspaad van het Friese Sint- Jacobiparochie via twee routevarianten naar het Overijsselse Hasselt. We beginnen bij Karel de Grote en vertellen over de pioniers van het eerste uur van het Jabikspaad.
Symbolen en rituelen voor de pelgrim
Vervolgens neemt Durkje het van mij over, om iets te vertellen over de symbolen en de rituelen op de pelgrimsroute. Allerhande items zoals de wulk, de Jacobsschelp, de stempelposten, de pelgrimspaspoorten en de pelgrimsoorkondes passeren de rubriek.
Ik laat de stempelkaart van het Jabikspaad zien, en vertel over de betekenis van enkele heraldische zegels en stempels van het Jabikspaad, waaronder die van de stempelposten van Dekema State in Jelsum en bij het pelgrimsmonument de 'Jirnsumer Moeting' te Jirnsum. Ik vertel wat de behoeften en wensen van pelgrims onderweg veelal zijn, en licht toe hoe de vrijwilligers van Dekema State daar op aangename wijze aan tegemoet kunnen komen.
Buen Camino
Ondertussen laten we het een en ander zien aan meegenomen pelgrimsattributen, veelzeggende foto's die we al pelgrimerend onderweg hebben gemaakt, en genieten de aanwezigen van de korte filmpjes over het pelgrimspad die we eveneens vertonen.
Ondertussen beantwoorden we vragen uit de zaal en werken naar een afronding van onze presentatie toe, want de tijd vliegt om, en het ons toegemeten uur is bijna om. Tijdens mijn afsluiting maakt Durkje zich al weer klaar om onze dagmars voort te zetten: de jas aan, de rugzak weer op, en onze gastheren en gastdames bedankend voor hun vriendelijke ontvangst.
Dank voor uw gastvrijheid en voor de getoonde belangstelling, fijn om hier even een tijdje te gast te zijn in stempelpost en pleisterplaats Dekema State, maar ja, wij moeten alsmaar verder naar en op de 'buen' Camino.
Ultreia!
 |
| Tijdens de film-presentatie over het Jabikspaad in Dekema State te Jelsum |
Gastvrijheid van Vrienden en Vriendinnen
Het bestuur van de 'Vereniging van Vrienden en Vriendinnen van Dekema State' heeft ons uitgenodigd om vanmiddag na het zakelijke gedeelte van haar jaarvergadering in Dekema State te Jelsum een lezing te verzorgen over het Jabikspaad. Aan Durkje en mij is gevraagd om te vertellen over onze ervaringen als pelgrims, over de geschiedenis van de pelgrimstocht in het algemeen en van het Jabikspaad in het bijzonder, en om ook te vertellen over wat zo'n pelgrimstocht naar Santiago de Compostela voor de pelgrims betekent, en waarom mensen zo'n pelgrimage ondernemen. Omdat Dekema State ook aan de route ligt van het Fries-Overijsselse pelgrimspad en officieel stempelpost is van het Jabikspaad is ons gevraagd om ook toe te lichten wat deze bijzondere functie van Dekema State voor de vrijwilligers van Dekema State betekent ingeval zij te maken krijgen met pelgrims die het landgoed van Dekema State bezoeken en passeren.
Durkje en ik hebben al meerdere lezingen verzorgd over algemene en specifieke aspecten van het pelgrimeren, en dit was weer zo'n uitdagende uitnodiging om onze pelgrimservaringen toe te passen als maatwerk op de bijdrage die ook Dekema State levert aan het Jabikspaad in het bijzonder en aan de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela in het algemeen.
 |
| Onze aankomst bij Dekema State in Jelsum |
De deur van rijk versierde grote kamer van Dekema State is gesloten als wij in wandeltenue met onze pelgrimsattributen de vergaderzaal binnengaan. We zijn zomaar twee pelgrims die voor de aanwezige vrijwilligers onverwacht de mooie state binnenwandelen op zoek naar iemand die het pelgrimsstempel van Dekema State in onze pelgrimspaspoorten kan plaatsen. We vragen in het Fries en in het Bildts of het wellicht ook een goed idee is dat we de aanwezigen in de kamer eerst iets vertellen over en iets laten zien van het pelgrimspad. Dat aanbod wordt dankbaar aanvaard, dus onze zware rugzakken gaan af en de warme jas uit, en aan de hand van een beamerpresentatie begint ons verhaal van de pelgrim op het Jabikspaad.
Durkje legt eerst uit over wie deze pelgrimage draait, namelijk over Sint Jabik, ofwel Sint Jacob ofwel Jezus' apostel Jacobus. Daarmee wordt duidelijk wat 'Sant-iago de Campus-stella' betekent. Santiago Matamoros laten we achterwege, maar zijn visualisaties onderweg als apostel en/of als pelgrim tonen we wel. Daarop vertelt Durkje het een en ander over oorspronkelijke en eigentijdse motieven om deze meer dan drieduizend kilometer lange pelgrimage te ondernemen.
Daarna richt ik de aandacht op het ruimt 150 kilometer lange Jabikspaad van het Friese Sint- Jacobiparochie via twee routevarianten naar het Overijsselse Hasselt. We beginnen bij Karel de Grote en vertellen over de pioniers van het eerste uur van het Jabikspaad.
Vervolgens neemt Durkje het van mij over, om iets te vertellen over de symbolen en de rituelen op de pelgrimsroute. Allerhande items zoals de wulk, de Jacobsschelp, de stempelposten, de pelgrimspaspoorten en de pelgrimsoorkondes passeren de rubriek.
Ik laat de stempelkaart van het Jabikspaad zien, en vertel over de betekenis van enkele heraldische zegels en stempels van het Jabikspaad, waaronder die van de stempelposten van Dekema State in Jelsum en bij het pelgrimsmonument de 'Jirnsumer Moeting' te Jirnsum. Ik vertel wat de behoeften en wensen van pelgrims onderweg veelal zijn, en licht toe hoe de vrijwilligers van Dekema State daar op aangename wijze aan tegemoet kunnen komen.
Ondertussen laten we het een en ander zien aan meegenomen pelgrimsattributen, veelzeggende foto's die we al pelgrimerend onderweg hebben gemaakt, en genieten de aanwezigen van de korte filmpjes over het pelgrimspad die we eveneens vertonen.
Ondertussen beantwoorden we vragen uit de zaal en werken naar een afronding van onze presentatie toe, want de tijd vliegt om, en het ons toegemeten uur is bijna om. Tijdens mijn afsluiting maakt Durkje zich al weer klaar om onze dagmars voort te zetten: de jas aan, de rugzak weer op, en onze gastheren en gastdames bedankend voor hun vriendelijke ontvangst.
Dank voor uw gastvrijheid en voor de getoonde belangstelling, fijn om hier even een tijdje te gast te zijn in stempelpost en pleisterplaats Dekema State, maar ja, wij moeten alsmaar verder naar en op de 'buen' Camino.
Ultreia!
vrijdag 24 maart 2017
donderdag 23 maart 2017
De ontwikkeling van het landschap langs de camino
Woensdag 22 maart 2017
Pelgrimeren, natuur en landschap, toen en nu
Op pelgrimstocht gaan, betekent je vertrouwde omgeving verlaten. Je huis en familie, je werk en vrienden, de straat en de buurt waarin je woont. Je laat het los, laat het achter je.
Je komt dan in een nieuwe omgeving – niet in één, maar in meerdere entourages. Daar ontmoet je dan andere mensen, je maakt kennis met andere gewoontes, je komt in een ander taalgebied en je ziet andere bouwstijlen en wandelt door onbekende landschappen. Daar ervaar je de natuur (weer opnieuw).
Hierover nadenken, roept enkele vragen op, zoals:
In een vijftal lezingen gaan gerenommeerde sprekers in op de betekenis van natuur en landschap voor de pelgrim, vroeger en nu. In dit voorjaar van 2017 organiseert de Werkgroep Geschiedenis en Cultuur van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob opnieuw een cyclus van vijf lezingen, dit jaar met het thema: 'Pelgrimeren, natuur en landschap, toen en nu'.
Met deze lezingenserie - in het Institutio Cervantes te Utrecht - willen de werkgroepleden je bewust laten worden van wat natuur en landschap met je (kan) doen.
Lezing 5 – De ontwikkeling van het landschap langs de camino
Deze laatste van de serie van vijf avonden wordt geopend door Herman Holtmaat. Hij introduceert het onderwerp van vanavond en ook onze avondspreker. Dat is Niek Hazendonk, landschapsarchitect en Spanje-kenner. In 1983 liep Niek als jonge student landschapsarchitectuur vanuit het Franse Saint-Jean-Pied-de-Port de Camino Franchés naar Santiago de Compostela, zo vertelt Herman Holtmaat.
Niek Hazendonk zal vanavond vertellen over de authenticiteit van de camino, zoals hij die in 1983 ervoer. Aan de hand van oude en nieuwe foto’s gaat Hazendonk in op de verschillen tussen toen en nu. Hij staat daarbij ook stil bij de landschapsontwikkeling, bijvoorbeeld hoe natuur en landschap zijn veranderd door de verstedelijking en door de ontwikkelingen in de landbouw.
Vanuit zijn kennis van dit deel van Spanje, en vanuit zijn beroep als landschapsarchitect, laat Niek zien dat onder die authenticiteit van begin jaren tachtig een nog oudere werkelijkheid schuil gaat, en dat de huidige camino en haar omgeving allesbehalve nog een authentiek middeleeuws landschap blijkt te zijn.
Lichamelijkheid en zintuiglijkheid van het landschap
Niek Hazendonk vertelt dat het bij ‘landschap’ ook altijd gaat ook over lichamelijkheid en zintuiglijkheid.
Hazendonk liep met twee studievrienden de Camino Franchés naar Santiago de Compostela. En vanavond neemt hij ons mee door de tijd (voor 1983, in 1983, na 1983) en door de ruimte van de regio’s waar de camino doorheen loopt. Niek spreekt in eerste instantie over zijn eigen ervaringen van de 80-er jaren, en beschouwt het vervolgens vanuit de huidige tijd en ruimte.
Wat is er dan in die tijd vooral veranderd? Niek noemt enkele verschillen:
Tegenwoordig is er oneindig veel info over de camino, bijvoorbeeld 24/7 op internet. In 1983 moesten ze nog volstaan met enkele stenciltjes met daarop een eenvoudige routebeschrijving, die ze vooraf dan ook nog uit Gent moesten halen.
Er is iets aan het veranderen aan de zintuiglijkheid. Onderweg ging het om eten en drinken, ook van de natuur. Je zag de natuur en de cultuur heel puur. Je zag veel aardekleuren, veel groen en veel hemel, en heel veel licht, en donker was ook echt donker. En altijd maar weer die hitte en ook het genot van de schaduw. Hazendonk: “Ik was hier voor het eerst bang voor onweer. En onderweg anderen ontmoeten, horen van elkaars verhalen, lezen van teksten uit de Bijbel, over filosofie en over Franciscus van Assisi.” Het moeilijkste van dit alles was te kunnen begrijpen wat je zelf ruikt, proeft en voelt; heel zintuiglijk dus. In die tijd waren er bijna geen gele camino-pijlen, dus het werd vooral ook spoorzoeken en dwalen èn verdwalen. Ze waren bezig met een overlevingstocht en met overleven. Noem het maar een soort grand tour voor pubers. Het was dus een ware belevingstocht; een diepe(re) duik in persoonlijke spiritualiteit en religie.
Anno 1983
Ze liepen op een route met zeer beperkte bewegwijzering, in een tijd van brieven, van poste restante en al wel gebruik makend van een vaste telefoon. Het was toen nog een eenzame pelgrimsroute. Zo’n 200 pelgrims per jaar werden er toen geteld, dus je had slechts sporadisch een ontmoeting met een medepelgrim, maar daarentegen meer met Spaanse mensen die langs de route woonden. Er was toen nog een zeer beperkte overnachtingsinfrastructuur voor pelgrims, maar ze ervoeren wel een grote gastvrijheid van gewone mensen, van particulieren langs de route.
Infrastructuur
Tegenwoordig is de infrastructuur veel uitgebreider met al die vrijwilligers en beroepskrachten. Indertijd ontbrak nog op veel plaatsen de bestrating, daar waar die nu wel aanwezig is, hier en daar soms ook al in de vorm van snelwegen.
Er is veel in het landschap veranderd. Veel was in 1983 nog ouderwets en onaangetast. Er is in de loop van de tijd heel veel veranderd, ook door ruilverkaveling, maar minder overigens in Galicië.
Er waren in 1983 al wel kolonialisatiedorpen en stuwmeren, waardoor toen al de veranderingen in het oorspronkelijke landschap kwamen. Sommige dorpen waren al aan het verdwijnen. Toen stond er veel tarwe, waren er volop olijven en wijndruiven, terwijl er tegenwoordig meer gerst is, onder andere ook om het vee te voeren. Er zijn nu ook minder bonen en kikkererwten. Daarentegen is er nu meer maïs en zijn er meer velden met zonnebloemen. Er stonden – nog vóór de toetreding tot de EEG – veel silo’s, waarin het graan werd opgeslagen voor de komende maanden. Het nationale netwerk van de graansilo’s en ook de kerken waren vooral de bakens in het open landschap. Verdwenen zijn de ossen, de dorsvloeren en het dorsen in alle dorpen.
De constructie van huizen veranderde, en er werden sindsdien veel pijnbomen en eucalyptussen aangeplant. De beweiding door schapen - onder hoede van herders – verdween. Het landschap werd voller, met groen. Er kwamen brede wegen, windmolens en hoogspanningsleidingen.
De ruilverkaveling komt nu pas in Galicië goed op gang. Een ruilverkavelingskleurenpatroon laat dat goed zien. In Galicië zie je nu de kleinschalige gronden veranderen in grootschalige akkers. Eigenlijk loop je op de camino door een intensief cultuurlandschap. Het lijkt vanwege het extensief gebruik misschien wel natuur, maar dat is het eigenlijk niet meer. Door het beheer verandert de kwaliteit van het landschap.
Niets is wat het lijkt te zijn
Na de pauze gaat Niek Hazendonk door met het vertellen wat hij onderweg al pelgrimerend heeft geleerd, door wat hij daar en toen heeft gezien en ervaren. Hij gaat in op het feit dat een landschap veel lagen heeft.
Aan de hand van een foto van een schaal Paella laat hij zien dat dingen anders zijn dan je denkt. De getoonde Spaanse paella lijkt origineel Spaans, maar feitelijk is deze (Spaanse vlag-kleurige) rood-gele paella een toeristisch concept, gebaseerd op de heel anders ogende originele Spaanse paella.
Santiago en het Franquisme
Hazendonk vertelt over de middeleeuwse kruistochten, over de katholieke koningen, de Reconquista, over Franco en het Franquisme, en over de burgeroorlog als een soort nieuwe kruistocht. Santiago en de Camino worden symbolen voor het nationalisme van Franco en van het nationaal katholicisme. Kortom, in de tijd die ligt vóór de aanvang van de democratie in Spanje (in de 80-er jaren). De dictatoriale jaren van Franco waren voor de bevolking jaren van isolement en honger.
Santiago als politiek instrument
Vanuit het nationaal katholicisme ontstaat de nationale identiteit. Dan komt de oecumene in beeld, en de Europese, internationale gerichtheid, samenvallend met de economisering door het toerisme. Vanaf de 50-er jaren wordt men in Spanje opener naar de wereld.
Het is de periode van de herontdekking, met al die beroemd geworden personen die daarbij horen, zoals Manuel Fraga, die minister en president van Galicië was. Deze herontdekking van het oude Spanje, en de restauratie ervan, mag je ook beschouwen als een politiek instrument.
De archeoloog, de kardinaal en de architect werkten samen aan het herstel van de camino-cultuur. Er werd aandacht gegeven aan de heilige jaren, er werden opgravingen gedaan, met bijvoorbeeld als inzet dat men in de kerken weer het oude Romaanse beeld wilde laten zien.
Vier focuspunten
Dan volgen de vier focuspunten waarmee de Spanjaarden de Camino Franchés veel aandacht wilde geven. Dat waren:
Restauratie
Spanje geeft aandacht aan streekontwikkeling, met onder andere restauratie van alle Jacobalische plekken, zoals de kathedraal van Santiago de Compostela.
Men begint erfgoed te maken, te musealiseren, te economiseren, te toeristificeren en te monumentaliseren. Er komen thema-tentoonstellingen, van alles wordt gerestaureerd en gemusealiseerd, veel van de oude complexen en kapellen.
Er is gewerkt aan bewegwijzering, aan wegverbetering, aan meer en betere slaapplekken, met veel publiciteit, kortom men bouwt een pelgrimsinfrastructuur.
Santiago de Compostela is bewust verdeeld in stadsdelen, deels ook autovrij gemaakt, met aandacht voor de bestrating en voor het opknappen van de hele infrastructuur in de stad. Dat is overigens veel facade-architectuur, want achter de oude facades zit vaak een modern betonnen binnenwerk. Hellingen in het wegdek van Santiago de Compostela werden omgebouwd tot brede trappen. Het oude beeld van de stad veranderde daardoor.
Conclusies
De authentieke route van de camino is veel complexer dan we denken. De herontdekking van de camino staat dus in een politiek licht, die nogal consequenties had voor de huidige toestand. De route is internationaal geworden, schoof dus op van regionaal via nationaal naar internationaal, met overigens bescherming van de hele wereld.
De moderne spiritualiteit van het tegenwoordige pelgrimeren is van een heel andere orde geworden dan de oorspronkelijke katholieke inslag rondom de camino.
 |
| Niek Hazendonk |
Pelgrimeren, natuur en landschap, toen en nu
Op pelgrimstocht gaan, betekent je vertrouwde omgeving verlaten. Je huis en familie, je werk en vrienden, de straat en de buurt waarin je woont. Je laat het los, laat het achter je.
Je komt dan in een nieuwe omgeving – niet in één, maar in meerdere entourages. Daar ontmoet je dan andere mensen, je maakt kennis met andere gewoontes, je komt in een ander taalgebied en je ziet andere bouwstijlen en wandelt door onbekende landschappen. Daar ervaar je de natuur (weer opnieuw).
Hierover nadenken, roept enkele vragen op, zoals:
- Dat wandelen door natuur en landschap, wat doet dat met je als pelgrim?
- Ervaar je het landschap dan ook? Maak je er deel van uit, of is het voor jou slechts een decor?
- Is de natuur meer dan een stoffig pad, meer dan zon, weer en wind?
In een vijftal lezingen gaan gerenommeerde sprekers in op de betekenis van natuur en landschap voor de pelgrim, vroeger en nu. In dit voorjaar van 2017 organiseert de Werkgroep Geschiedenis en Cultuur van ons Nederlands Genootschap van Sint Jacob opnieuw een cyclus van vijf lezingen, dit jaar met het thema: 'Pelgrimeren, natuur en landschap, toen en nu'.
Met deze lezingenserie - in het Institutio Cervantes te Utrecht - willen de werkgroepleden je bewust laten worden van wat natuur en landschap met je (kan) doen.
- De eerste lezing ging over: Natuur en landschap als inspiratiebron voor de pelgrim.
- De tweede lezing ging over: Keltische spiritualiteit: Geloven onderweg
- De derde lezing ging over: Franciscus van Assisi: De natuur als toegang tot het mysterie.
- De vierde lezing ging over: Dit is waar ik woon.
 |
| Herman Holtmaat |
Deze laatste van de serie van vijf avonden wordt geopend door Herman Holtmaat. Hij introduceert het onderwerp van vanavond en ook onze avondspreker. Dat is Niek Hazendonk, landschapsarchitect en Spanje-kenner. In 1983 liep Niek als jonge student landschapsarchitectuur vanuit het Franse Saint-Jean-Pied-de-Port de Camino Franchés naar Santiago de Compostela, zo vertelt Herman Holtmaat.
Niek Hazendonk zal vanavond vertellen over de authenticiteit van de camino, zoals hij die in 1983 ervoer. Aan de hand van oude en nieuwe foto’s gaat Hazendonk in op de verschillen tussen toen en nu. Hij staat daarbij ook stil bij de landschapsontwikkeling, bijvoorbeeld hoe natuur en landschap zijn veranderd door de verstedelijking en door de ontwikkelingen in de landbouw.
Vanuit zijn kennis van dit deel van Spanje, en vanuit zijn beroep als landschapsarchitect, laat Niek zien dat onder die authenticiteit van begin jaren tachtig een nog oudere werkelijkheid schuil gaat, en dat de huidige camino en haar omgeving allesbehalve nog een authentiek middeleeuws landschap blijkt te zijn.
Lichamelijkheid en zintuiglijkheid van het landschap
Niek Hazendonk vertelt dat het bij ‘landschap’ ook altijd gaat ook over lichamelijkheid en zintuiglijkheid.
Hazendonk liep met twee studievrienden de Camino Franchés naar Santiago de Compostela. En vanavond neemt hij ons mee door de tijd (voor 1983, in 1983, na 1983) en door de ruimte van de regio’s waar de camino doorheen loopt. Niek spreekt in eerste instantie over zijn eigen ervaringen van de 80-er jaren, en beschouwt het vervolgens vanuit de huidige tijd en ruimte.
Wat is er dan in die tijd vooral veranderd? Niek noemt enkele verschillen:
Tegenwoordig is er oneindig veel info over de camino, bijvoorbeeld 24/7 op internet. In 1983 moesten ze nog volstaan met enkele stenciltjes met daarop een eenvoudige routebeschrijving, die ze vooraf dan ook nog uit Gent moesten halen.
Er is iets aan het veranderen aan de zintuiglijkheid. Onderweg ging het om eten en drinken, ook van de natuur. Je zag de natuur en de cultuur heel puur. Je zag veel aardekleuren, veel groen en veel hemel, en heel veel licht, en donker was ook echt donker. En altijd maar weer die hitte en ook het genot van de schaduw. Hazendonk: “Ik was hier voor het eerst bang voor onweer. En onderweg anderen ontmoeten, horen van elkaars verhalen, lezen van teksten uit de Bijbel, over filosofie en over Franciscus van Assisi.” Het moeilijkste van dit alles was te kunnen begrijpen wat je zelf ruikt, proeft en voelt; heel zintuiglijk dus. In die tijd waren er bijna geen gele camino-pijlen, dus het werd vooral ook spoorzoeken en dwalen èn verdwalen. Ze waren bezig met een overlevingstocht en met overleven. Noem het maar een soort grand tour voor pubers. Het was dus een ware belevingstocht; een diepe(re) duik in persoonlijke spiritualiteit en religie.
Anno 1983
Ze liepen op een route met zeer beperkte bewegwijzering, in een tijd van brieven, van poste restante en al wel gebruik makend van een vaste telefoon. Het was toen nog een eenzame pelgrimsroute. Zo’n 200 pelgrims per jaar werden er toen geteld, dus je had slechts sporadisch een ontmoeting met een medepelgrim, maar daarentegen meer met Spaanse mensen die langs de route woonden. Er was toen nog een zeer beperkte overnachtingsinfrastructuur voor pelgrims, maar ze ervoeren wel een grote gastvrijheid van gewone mensen, van particulieren langs de route.
Infrastructuur
Tegenwoordig is de infrastructuur veel uitgebreider met al die vrijwilligers en beroepskrachten. Indertijd ontbrak nog op veel plaatsen de bestrating, daar waar die nu wel aanwezig is, hier en daar soms ook al in de vorm van snelwegen.
Er is veel in het landschap veranderd. Veel was in 1983 nog ouderwets en onaangetast. Er is in de loop van de tijd heel veel veranderd, ook door ruilverkaveling, maar minder overigens in Galicië.
Er waren in 1983 al wel kolonialisatiedorpen en stuwmeren, waardoor toen al de veranderingen in het oorspronkelijke landschap kwamen. Sommige dorpen waren al aan het verdwijnen. Toen stond er veel tarwe, waren er volop olijven en wijndruiven, terwijl er tegenwoordig meer gerst is, onder andere ook om het vee te voeren. Er zijn nu ook minder bonen en kikkererwten. Daarentegen is er nu meer maïs en zijn er meer velden met zonnebloemen. Er stonden – nog vóór de toetreding tot de EEG – veel silo’s, waarin het graan werd opgeslagen voor de komende maanden. Het nationale netwerk van de graansilo’s en ook de kerken waren vooral de bakens in het open landschap. Verdwenen zijn de ossen, de dorsvloeren en het dorsen in alle dorpen.
De constructie van huizen veranderde, en er werden sindsdien veel pijnbomen en eucalyptussen aangeplant. De beweiding door schapen - onder hoede van herders – verdween. Het landschap werd voller, met groen. Er kwamen brede wegen, windmolens en hoogspanningsleidingen.
De ruilverkaveling komt nu pas in Galicië goed op gang. Een ruilverkavelingskleurenpatroon laat dat goed zien. In Galicië zie je nu de kleinschalige gronden veranderen in grootschalige akkers. Eigenlijk loop je op de camino door een intensief cultuurlandschap. Het lijkt vanwege het extensief gebruik misschien wel natuur, maar dat is het eigenlijk niet meer. Door het beheer verandert de kwaliteit van het landschap.
Hazendonk over zijn camino:
“Het moeilijkste is wat het gemakkelijkste lijkt;
het was bijna een religieuze ervaring.”
Niets is wat het lijkt te zijn
Na de pauze gaat Niek Hazendonk door met het vertellen wat hij onderweg al pelgrimerend heeft geleerd, door wat hij daar en toen heeft gezien en ervaren. Hij gaat in op het feit dat een landschap veel lagen heeft.
Aan de hand van een foto van een schaal Paella laat hij zien dat dingen anders zijn dan je denkt. De getoonde Spaanse paella lijkt origineel Spaans, maar feitelijk is deze (Spaanse vlag-kleurige) rood-gele paella een toeristisch concept, gebaseerd op de heel anders ogende originele Spaanse paella.
Santiago en het Franquisme
Hazendonk vertelt over de middeleeuwse kruistochten, over de katholieke koningen, de Reconquista, over Franco en het Franquisme, en over de burgeroorlog als een soort nieuwe kruistocht. Santiago en de Camino worden symbolen voor het nationalisme van Franco en van het nationaal katholicisme. Kortom, in de tijd die ligt vóór de aanvang van de democratie in Spanje (in de 80-er jaren). De dictatoriale jaren van Franco waren voor de bevolking jaren van isolement en honger.
Santiago als politiek instrument
Vanuit het nationaal katholicisme ontstaat de nationale identiteit. Dan komt de oecumene in beeld, en de Europese, internationale gerichtheid, samenvallend met de economisering door het toerisme. Vanaf de 50-er jaren wordt men in Spanje opener naar de wereld.
Het is de periode van de herontdekking, met al die beroemd geworden personen die daarbij horen, zoals Manuel Fraga, die minister en president van Galicië was. Deze herontdekking van het oude Spanje, en de restauratie ervan, mag je ook beschouwen als een politiek instrument.
De archeoloog, de kardinaal en de architect werkten samen aan het herstel van de camino-cultuur. Er werd aandacht gegeven aan de heilige jaren, er werden opgravingen gedaan, met bijvoorbeeld als inzet dat men in de kerken weer het oude Romaanse beeld wilde laten zien.
Vier focuspunten
Dan volgen de vier focuspunten waarmee de Spanjaarden de Camino Franchés veel aandacht wilde geven. Dat waren:
- 1. Santiago de Compostela, inclusief Monte de Gozo, als het eindpunt en het doel.
- 2. Portomarin, als kruising van twee ideologische mega-politieke projecten: het grote Camino- en Santiago-plan èn het watermanagementplan met stuwmeren. Het hele oude dorp Portomarin is verlaten en de bevolking is verplaatst naar de nieuwe stad, die deels is opgebouwd van elementen van de oude stad, maar nu hoger op de helling gelegen. Het oude dorp maakte plaats voor een stuwmeer. Enkele kernstukken van het oorspronkelijke dorp, zoals bijvoorbeeld de kerk, zijn afgebroken en hogerop herbouwd in het nieuwe dorp.
- 3. El Cebrero als de toegang tot Galicië
- 4. Roncesvalles, waar de Reconquista begon, en de strijd tegen de Moren.
Restauratie
Spanje geeft aandacht aan streekontwikkeling, met onder andere restauratie van alle Jacobalische plekken, zoals de kathedraal van Santiago de Compostela.
Men begint erfgoed te maken, te musealiseren, te economiseren, te toeristificeren en te monumentaliseren. Er komen thema-tentoonstellingen, van alles wordt gerestaureerd en gemusealiseerd, veel van de oude complexen en kapellen.
Er is gewerkt aan bewegwijzering, aan wegverbetering, aan meer en betere slaapplekken, met veel publiciteit, kortom men bouwt een pelgrimsinfrastructuur.
Santiago de Compostela is bewust verdeeld in stadsdelen, deels ook autovrij gemaakt, met aandacht voor de bestrating en voor het opknappen van de hele infrastructuur in de stad. Dat is overigens veel facade-architectuur, want achter de oude facades zit vaak een modern betonnen binnenwerk. Hellingen in het wegdek van Santiago de Compostela werden omgebouwd tot brede trappen. Het oude beeld van de stad veranderde daardoor.
Conclusies
De authentieke route van de camino is veel complexer dan we denken. De herontdekking van de camino staat dus in een politiek licht, die nogal consequenties had voor de huidige toestand. De route is internationaal geworden, schoof dus op van regionaal via nationaal naar internationaal, met overigens bescherming van de hele wereld.
De moderne spiritualiteit van het tegenwoordige pelgrimeren is van een heel andere orde geworden dan de oorspronkelijke katholieke inslag rondom de camino.
De camino kreeg en heeft oneindig veel verhalen.
Maar, niets is wat het aanvankelijk lijkt te zijn.
dinsdag 21 maart 2017
maandag 20 maart 2017
zondag 19 maart 2017
Profetische woorden van de Top 2000
Zondag 19 maart 2017
Top 2000 Sing In
Vanavond organiseert onze Evangelisatie- en Zendingscommissie van de Protestantse Gemeente van Stiens weer een Sing In in De Hege Stins te Stiens.
Daartoe heeft deze commissie dominee Gerard Rinsma samen met de band Grace uitgenodigd om een zogenoemde Top 2000-dienst te organiseren. In zo'n kerkdienst gebeurt van alles, en vooral de popmuziek met een boodschap speelt een belangrijke rol in zo'n Top 2000-dienst.
We gaan luisteren naar muziek van bijvoorbeeld The Beatles, De Dijk, Leonard Cohen, Adèle en nog veel meer. In elk geval gaat het om muziek met een verhaal, met soms ook een hele duidelijke boodschap van God.
In deze Stienser Gemeentedienst gaat predikant-muzikant dominee Gerard Rinsma voor. Alle muziek wordt live gespeeld en gezongen door de band Grace, waar ook ons gemeentelid Taco Osinga deel van uitmaakt. Voor ons als Stiensers is het dus ook mooi om Taco eens met zijn band te zien spelen. Verder werkt zangeres Kirsten Kievit mee aan deze dienst.
Top evangelie
De bandleden en dominee Rinsma geloven in de kracht van popmuziek, waarin elementen zoals verdriet, blijdschap en ontroering een plaats krijgen. Mede daarom verdient deze pop(ulaire) muziek ook een plaats in onze kerk. In Stiens prijzen wij ons gelukkig met het feit dat er hier in onze protestantse gemeente heel veel kan, zo ook een dergelijke Top 2000-kerkdienst. Dergelijke bijzondere kerkdiensten zorgen in Stiens voor een rijk palet aan soorten kerkdiensten, waardoor er altijd gemeenteleden - en ook veel gasten van buiten onze gemeente - zijn die zich in het bijzonder aangesproken voelen tot allerlei buitengewone vormen, die altijd wel weer het evangelie heel dicht bij de mensen brengt.
Geloof, Hoop, Liefde
De vaste elementen van een kerkdienst passeren vanavond ook de revue, zoals de gebeden van Gerard Rinsma, de bijbellezingen van Tine de Vries, en de woorden ter overdenking van de voorganger.
Het lied 'Hallelujah' van Leonard Cohen ontbreekt niet, en als tijdens het optreden muziekinstrumenten worden uitgedeeld in de zaal, duurt het maar even of ons gemeentelid Ammy presenteert zich al vrolijk als extra bandlid. De stemming zit er al gauw in. Songs van Dotan (Home) en van The Beatles (Let it be) worden van harte meegezongen door de gemeente.
Dominee Rinsma vertelt over het aantal keren dat bepaalde bijbelse begrippen in titelsongs van de Top 200 voorkomen. God wordt bijvoorbeeld 3x genoemd, en Jezus tweemaal, Over Geloof wordt drie maal gesproken, en Hoop maar eenmaal, terwijl Liefde al wel 123 keer wordt genoemd in titelsongs. En Dromen komt 13x voor; we luisteren naar een fragment van 'De meeste dromen zijn bedrog', van Marco Borsato, en naar het Testament van Boudewijn de Groot. Dromen zijn vaak ook teleurstellend en misleidend. The River van Bruce Springsteen komt langs, en daarna ook songs van Leonard Bernstein en Pride van U2.
Profetische songteksten
Dominee Rinsma vertelt over profetische woorden die in sommige popsongs doorklinken, met soms ook bijbelse boodschappen; ook kritische woorden, en profetische woorden, om te waarschuwen, te motiveren en te inspireren. Hij spreekt over vergeving, verzoening en van liefde. The sound of silence van Simon & Garfunkel komt langs. Rinsma: "Zulke profetische songteksten hebben we heel hard nodig; ze waarschuwen ons voor dromen die bedrog zijn. De profetische woorden van zangers, van dichters en van andere mensen hebben we nodig om ons aan God te herinneren."
Een bijzonder intermezzo volgt daarna als Kirsten Kievit achter de vleugel plaatsneemt en op gevoelige wijze de song 'Make you feel my love' van Adèle vertolkt. Ademloos zitten te mensen in de kerkzaal te kijken naar dit schouwspel en stil luisteren ze naar deze prachtige muziek en solozang.
Everybody needs somebody to love
Tijdens de collecte zingt de band de beroemde song Baker Street van Garry Rafferty. En voordat dominee Rinsma ons de zegen meegeeft, zingen we met zijn allen heel uitbundig over de bijbelse belofte, op de muziek van De Kast (In nije dei).
En na de Zegen & Heenzending vertelt de voorganger-artiest dat we nog even helemaal los moeten gaan, want tot slot volgt nog van The Blues Brothers de swinging song 'Everybody needs somebody to love'. Muziekinstrumenten worden uitgedeeld, de hoedjes gaan op, en dan het dak eraf. Het wordt door de kerkgangers in de zaal met groot enthousiasme ontvangen, want wie kan bij zo'n opzwepend lied nog stil blijven zitten en staan, en ook de tekst roept alleen maar instemming op, dus zo helemaal Top 2000.
 |
| Top 2000-muziek van de band Grace met dominee Gerard Rinsma |
Top 2000 Sing In
Vanavond organiseert onze Evangelisatie- en Zendingscommissie van de Protestantse Gemeente van Stiens weer een Sing In in De Hege Stins te Stiens.
Daartoe heeft deze commissie dominee Gerard Rinsma samen met de band Grace uitgenodigd om een zogenoemde Top 2000-dienst te organiseren. In zo'n kerkdienst gebeurt van alles, en vooral de popmuziek met een boodschap speelt een belangrijke rol in zo'n Top 2000-dienst.
We gaan luisteren naar muziek van bijvoorbeeld The Beatles, De Dijk, Leonard Cohen, Adèle en nog veel meer. In elk geval gaat het om muziek met een verhaal, met soms ook een hele duidelijke boodschap van God.
In deze Stienser Gemeentedienst gaat predikant-muzikant dominee Gerard Rinsma voor. Alle muziek wordt live gespeeld en gezongen door de band Grace, waar ook ons gemeentelid Taco Osinga deel van uitmaakt. Voor ons als Stiensers is het dus ook mooi om Taco eens met zijn band te zien spelen. Verder werkt zangeres Kirsten Kievit mee aan deze dienst.
 |
| ds. Rinsma op saxofoon |
De bandleden en dominee Rinsma geloven in de kracht van popmuziek, waarin elementen zoals verdriet, blijdschap en ontroering een plaats krijgen. Mede daarom verdient deze pop(ulaire) muziek ook een plaats in onze kerk. In Stiens prijzen wij ons gelukkig met het feit dat er hier in onze protestantse gemeente heel veel kan, zo ook een dergelijke Top 2000-kerkdienst. Dergelijke bijzondere kerkdiensten zorgen in Stiens voor een rijk palet aan soorten kerkdiensten, waardoor er altijd gemeenteleden - en ook veel gasten van buiten onze gemeente - zijn die zich in het bijzonder aangesproken voelen tot allerlei buitengewone vormen, die altijd wel weer het evangelie heel dicht bij de mensen brengt.
Geloof, Hoop, Liefde
De vaste elementen van een kerkdienst passeren vanavond ook de revue, zoals de gebeden van Gerard Rinsma, de bijbellezingen van Tine de Vries, en de woorden ter overdenking van de voorganger.
Het lied 'Hallelujah' van Leonard Cohen ontbreekt niet, en als tijdens het optreden muziekinstrumenten worden uitgedeeld in de zaal, duurt het maar even of ons gemeentelid Ammy presenteert zich al vrolijk als extra bandlid. De stemming zit er al gauw in. Songs van Dotan (Home) en van The Beatles (Let it be) worden van harte meegezongen door de gemeente.
Dominee Rinsma vertelt over het aantal keren dat bepaalde bijbelse begrippen in titelsongs van de Top 200 voorkomen. God wordt bijvoorbeeld 3x genoemd, en Jezus tweemaal, Over Geloof wordt drie maal gesproken, en Hoop maar eenmaal, terwijl Liefde al wel 123 keer wordt genoemd in titelsongs. En Dromen komt 13x voor; we luisteren naar een fragment van 'De meeste dromen zijn bedrog', van Marco Borsato, en naar het Testament van Boudewijn de Groot. Dromen zijn vaak ook teleurstellend en misleidend. The River van Bruce Springsteen komt langs, en daarna ook songs van Leonard Bernstein en Pride van U2.
Profetische songteksten
Dominee Rinsma vertelt over profetische woorden die in sommige popsongs doorklinken, met soms ook bijbelse boodschappen; ook kritische woorden, en profetische woorden, om te waarschuwen, te motiveren en te inspireren. Hij spreekt over vergeving, verzoening en van liefde. The sound of silence van Simon & Garfunkel komt langs. Rinsma: "Zulke profetische songteksten hebben we heel hard nodig; ze waarschuwen ons voor dromen die bedrog zijn. De profetische woorden van zangers, van dichters en van andere mensen hebben we nodig om ons aan God te herinneren."
Een bijzonder intermezzo volgt daarna als Kirsten Kievit achter de vleugel plaatsneemt en op gevoelige wijze de song 'Make you feel my love' van Adèle vertolkt. Ademloos zitten te mensen in de kerkzaal te kijken naar dit schouwspel en stil luisteren ze naar deze prachtige muziek en solozang.
Everybody needs somebody to love
Tijdens de collecte zingt de band de beroemde song Baker Street van Garry Rafferty. En voordat dominee Rinsma ons de zegen meegeeft, zingen we met zijn allen heel uitbundig over de bijbelse belofte, op de muziek van De Kast (In nije dei).
En na de Zegen & Heenzending vertelt de voorganger-artiest dat we nog even helemaal los moeten gaan, want tot slot volgt nog van The Blues Brothers de swinging song 'Everybody needs somebody to love'. Muziekinstrumenten worden uitgedeeld, de hoedjes gaan op, en dan het dak eraf. Het wordt door de kerkgangers in de zaal met groot enthousiasme ontvangen, want wie kan bij zo'n opzwepend lied nog stil blijven zitten en staan, en ook de tekst roept alleen maar instemming op, dus zo helemaal Top 2000.
zaterdag 18 maart 2017
vrijdag 17 maart 2017
donderdag 16 maart 2017
woensdag 15 maart 2017
Overdracht van omvangrijke Bildt-collectie aan het Bildts Dokumentasysintrum
Woensdag 15 maart 2017
Bewaren wordt verzamelen
Bijna zestig jaar geleden verhuisden hait & mim van Nieuwe Bildtdijk en Oude Bildtzijl naar Drachten om daar samen een gezin te stichten. Twee jonge mensen die waren opgegroeid op Het Bildt en die in 1957 voorgoed hun geboortegrond verlieten, maar die 'wuttels' in al die jaren overigens nooit vergaten.
Met het verlaten van hun geboortegrond begon ook het bewaren van alles wat maar enigszins te maken had met Het Bildt. Bewaren werd op den duur verzamelen, en zo gebeurde het dat zij in al die tientallen jaren een uitermate omvangrijke verzameling van allerlei items vergaarden, die waarschijnlijk door niemand wordt geëvenaard.
Door de ongeneeslijke ziekte en het enkele jaren geleden als gevolg daarvan overlijden van hait eindigde als een dovende nachtkaars de verdere uitbreiding van de Bildt-verzameling van hait & mim.
Verzamelen wordt exposeren
In de goede jaren van bewaren, verzamelen, documenteren en beschrijven van deze verzameling hebben hait & mim her en der op Het Bildt en ook buiten deze gemeente ettelijke malen kleine tot hele omvangrijke exposities georganiseerd om maar zoveel mogelijk mensen te laten genieten van al dat moois dat zij in de loop van die tientallen jaren hebben verzameld en gedocumenteerd.
Zo werden er in Het Bildt bijvoorbeeld tentoonstellingen georganiseerd in een kerk, enkele malen bij eeuwfeesten van basisscholen in Oude Bildtzijl en spande de grote expositie te Oude Bildtzijl in het kader van Simmer 2000 de kroon. Bildtkers van het Bildt en uit het binnenland tot uit verre buitenlanden kwamen naar Fryslân en op Het Bildt om onder andere deze omvangrijke Bildt-expositie te bekijken. Velen hebben genoten van al dat oud & nieuw over Het Bildt, en veel bezoekers hebben (daar) ook een essentiële bijdrage geleverd aan het documenteren en beschrijven van onder andere honderden oude dorpsfoto's en ansichtkaarten.
Toekomstbestendig en duurzaam
Het was uiteraard het Bildts Dokumentasysintrum in al die jaren niet ontgaan dat ook buiten Het Bildt langzamerhand een grote verzameling Bildtse zaken werd verzameld en gedocumenteerd. In de afgelopen jaren voor en na het overlijden van hait hebben we als familie regelmatig contact gehad met het Bildts Dokumentasysintrum om te onderzoeken of op termijn de algehele overdracht van hait & mim hun verzameling aan het Bildts Dokumentasysintrum met het oogmerk van toekomstbestendig en duurzaam behoud van deze collectie tot de mogelijkheden zou kunnen bestaan.
Mede met betrokkenheid van de Reüniecommissie van Ouwesyl, die in juni 2018 in het kader van Fryslân Kulturele Haadstêd een grote dorpsreünie gaat organiseren in Oude Bildtzijl, werd enkele maanden geleden besloten dat we er als alle partijen nu wel aan toe zijn om deze Bildt-verzameling van hait & mim over te dragen aan het Bildts Dokumentasysintrum.
Ratio en emotie
Enkele jaren geleden was de verzameling omtrent de geschiedenis van de Christelijke Basisschool van Oude Bildtzijl al overgegaan naar het fonds van het Bildts Dokumentasysintrum, en vandaag is het dan zover dat ook de rest van meer dan tweeduizend items door mim wordt overgedragen aan het Bildts Dokumentasysintrum. Dat is het resultaat van allerhande overwegingen van rationele, en zeker ook emotionele aard. Maar het is goed zo. We realiseren ons maar al te goed dat de overdracht van vanmiddag ook voor het Bildts Dokumentasysintrum van majeure betekenis is, want men krijgt er vanmiddag als het ware een heel documentatiecentrum bij.
Omdat deze overdracht niet alleen voor onze familie en voor het Bildts Dokumentasysintrum, maar ook voor de hele Bildtse gemeenschap een betekenisvolle mijlpaal is, zou de Bildtse Post er deze week en ook volgende week aandacht aan besteden in haar krant.
Toelichting bij de overdracht
We komen ter gelegenheid van de collectie-overdracht vandaag bijeen in een vergaderkamer van de Formulebilbiotheek te Sint-Annaparochie, waar ook het Bildts Dokumentasysintrum is gehuisvest.
Bestuursvoorzitter Jan Faber opent deze bijeenkomst en vertelt dat ook voor het Bildts Dokumentasysintrum deze dag een bijzondere dag is, onder andere omdat met de overdracht vanmiddag de volledige Bildt-collectie van hait & mim nu weer samengevoegd wordt, en dan hier en nu terug op Het Bildt, in het Bildts Dokumentasysintrum.
Daarna krijg ik de gelegenheid om bij de officiële aanbieding het een en ander te vertellen over het ontstaan van en over de karakteristieken van deze bijzondere Bildt-verzameling.
En daarna volgt het officiële moment waarop mim de laatste handtekening zet onder de zogenoemde 'Ferklaring fan overdracht', waarmee het eigendom en bezit van deze hele collectie van hait & mim wordt overgedragen aan en geaccepteerd door het Bildts Dokumentasysintrum. Voorzitter Jan Faber onderstreept dat feit feestelijk door aan mim een mooi boeket bloemen aan te bieden.
Geschiedenis voor de toekomst
En dan is er volop gelegenheid om nog even na te praten over allerhande Bildtse zaken.
Als familie hopen we nu dat het afstand doen van deze bijzondere collectie tot in lengte van jaren met positieve gevoelens gepaard zal gaan, maar als we ook vanmiddag weer horen hoeveel waarde de medewerkers van het Bildts Dokumentasysintrum hechten aan deze Bildt-collectie, dan hebben we er alle vertrouwen in dat uiteindelijk de hele Bildtse gemeenschap - en ook ver daarbuiten - bij toekomstige tentoonstellingen en bijvoorbeeld ook via het internet duurzaam zal kunnen genieten van al dat beeldmateriaal van recent en van lang vervlogen tijden op Het Bildt.
Hier is vanmiddag de geschiedenis overgedragen aan de toekomst.
 |
| Overdrachtsbijeenkomst met Bildts Dokumentasysintrum en Reüniecommissie Ouwesyl |
Bewaren wordt verzamelen
Bijna zestig jaar geleden verhuisden hait & mim van Nieuwe Bildtdijk en Oude Bildtzijl naar Drachten om daar samen een gezin te stichten. Twee jonge mensen die waren opgegroeid op Het Bildt en die in 1957 voorgoed hun geboortegrond verlieten, maar die 'wuttels' in al die jaren overigens nooit vergaten.
Met het verlaten van hun geboortegrond begon ook het bewaren van alles wat maar enigszins te maken had met Het Bildt. Bewaren werd op den duur verzamelen, en zo gebeurde het dat zij in al die tientallen jaren een uitermate omvangrijke verzameling van allerlei items vergaarden, die waarschijnlijk door niemand wordt geëvenaard.
Door de ongeneeslijke ziekte en het enkele jaren geleden als gevolg daarvan overlijden van hait eindigde als een dovende nachtkaars de verdere uitbreiding van de Bildt-verzameling van hait & mim.
Verzamelen wordt exposeren
In de goede jaren van bewaren, verzamelen, documenteren en beschrijven van deze verzameling hebben hait & mim her en der op Het Bildt en ook buiten deze gemeente ettelijke malen kleine tot hele omvangrijke exposities georganiseerd om maar zoveel mogelijk mensen te laten genieten van al dat moois dat zij in de loop van die tientallen jaren hebben verzameld en gedocumenteerd.
Zo werden er in Het Bildt bijvoorbeeld tentoonstellingen georganiseerd in een kerk, enkele malen bij eeuwfeesten van basisscholen in Oude Bildtzijl en spande de grote expositie te Oude Bildtzijl in het kader van Simmer 2000 de kroon. Bildtkers van het Bildt en uit het binnenland tot uit verre buitenlanden kwamen naar Fryslân en op Het Bildt om onder andere deze omvangrijke Bildt-expositie te bekijken. Velen hebben genoten van al dat oud & nieuw over Het Bildt, en veel bezoekers hebben (daar) ook een essentiële bijdrage geleverd aan het documenteren en beschrijven van onder andere honderden oude dorpsfoto's en ansichtkaarten.
Het was uiteraard het Bildts Dokumentasysintrum in al die jaren niet ontgaan dat ook buiten Het Bildt langzamerhand een grote verzameling Bildtse zaken werd verzameld en gedocumenteerd. In de afgelopen jaren voor en na het overlijden van hait hebben we als familie regelmatig contact gehad met het Bildts Dokumentasysintrum om te onderzoeken of op termijn de algehele overdracht van hait & mim hun verzameling aan het Bildts Dokumentasysintrum met het oogmerk van toekomstbestendig en duurzaam behoud van deze collectie tot de mogelijkheden zou kunnen bestaan.
Mede met betrokkenheid van de Reüniecommissie van Ouwesyl, die in juni 2018 in het kader van Fryslân Kulturele Haadstêd een grote dorpsreünie gaat organiseren in Oude Bildtzijl, werd enkele maanden geleden besloten dat we er als alle partijen nu wel aan toe zijn om deze Bildt-verzameling van hait & mim over te dragen aan het Bildts Dokumentasysintrum.
Ratio en emotie
Enkele jaren geleden was de verzameling omtrent de geschiedenis van de Christelijke Basisschool van Oude Bildtzijl al overgegaan naar het fonds van het Bildts Dokumentasysintrum, en vandaag is het dan zover dat ook de rest van meer dan tweeduizend items door mim wordt overgedragen aan het Bildts Dokumentasysintrum. Dat is het resultaat van allerhande overwegingen van rationele, en zeker ook emotionele aard. Maar het is goed zo. We realiseren ons maar al te goed dat de overdracht van vanmiddag ook voor het Bildts Dokumentasysintrum van majeure betekenis is, want men krijgt er vanmiddag als het ware een heel documentatiecentrum bij.
Omdat deze overdracht niet alleen voor onze familie en voor het Bildts Dokumentasysintrum, maar ook voor de hele Bildtse gemeenschap een betekenisvolle mijlpaal is, zou de Bildtse Post er deze week en ook volgende week aandacht aan besteden in haar krant.
Toelichting bij de overdracht
We komen ter gelegenheid van de collectie-overdracht vandaag bijeen in een vergaderkamer van de Formulebilbiotheek te Sint-Annaparochie, waar ook het Bildts Dokumentasysintrum is gehuisvest.
Bestuursvoorzitter Jan Faber opent deze bijeenkomst en vertelt dat ook voor het Bildts Dokumentasysintrum deze dag een bijzondere dag is, onder andere omdat met de overdracht vanmiddag de volledige Bildt-collectie van hait & mim nu weer samengevoegd wordt, en dan hier en nu terug op Het Bildt, in het Bildts Dokumentasysintrum.
 |
| Overdracht van de collectie aan het Bildts Dokumentasysintrum |
En daarna volgt het officiële moment waarop mim de laatste handtekening zet onder de zogenoemde 'Ferklaring fan overdracht', waarmee het eigendom en bezit van deze hele collectie van hait & mim wordt overgedragen aan en geaccepteerd door het Bildts Dokumentasysintrum. Voorzitter Jan Faber onderstreept dat feit feestelijk door aan mim een mooi boeket bloemen aan te bieden.
 |
| Mim ondertekent de Ferklaring fan overdracht, voorzitter Faber kijkt toe |
En dan is er volop gelegenheid om nog even na te praten over allerhande Bildtse zaken.
Als familie hopen we nu dat het afstand doen van deze bijzondere collectie tot in lengte van jaren met positieve gevoelens gepaard zal gaan, maar als we ook vanmiddag weer horen hoeveel waarde de medewerkers van het Bildts Dokumentasysintrum hechten aan deze Bildt-collectie, dan hebben we er alle vertrouwen in dat uiteindelijk de hele Bildtse gemeenschap - en ook ver daarbuiten - bij toekomstige tentoonstellingen en bijvoorbeeld ook via het internet duurzaam zal kunnen genieten van al dat beeldmateriaal van recent en van lang vervlogen tijden op Het Bildt.
Hier is vanmiddag de geschiedenis overgedragen aan de toekomst.
 |
| Johannes Post, Afke Valkema-Glazema, Jan Faber, Wies Koehoorn-de Vries, Henk de Vries, Wiep Koehoorn |
dinsdag 14 maart 2017
maandag 13 maart 2017
zondag 12 maart 2017
Jabikspaad van Sint-Jacobiparochie via Feinsum naar Stiens
Zondag 12 maart 2017
Sint Jabik
Het is al vele weken geleden dat we ons de tijd gunden om een wandeldag in te plannen, maar toen de weersvoorspelling gisteren zo positief was, was dat meer dan genoeg reden om het besluit te nemen vandaag weer eens een lange wandeldag te organiseren.
Omdat we zijn gevraagd om eind maart 2017 een presentatie over het Jabikspaad te verzorgen voor de Vereniging voor Vrienden en Vriendinnen van Dekema State en het toch al weer bijna twaalf jaar geleden is dat we het Jabikspaad in zijn geheel liepen, leek het ons een goed idee om vandaag de eerste (oostelijke) etappe van het Jabikspaad weer eens te gaan lopen.
Zo gezegd, zo gedaan, dus vanmorgen klokslag half tien vertrekken we bij De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie voor een wandeling van 22,8 kilometer naar onze woonplaats Stiens.
Westhoek en Zwarte Haan
Over 't Spoorrondsy en een schelpenpad lopen we vanuit Sint-Jacobiparochie het dorp uit in noordelijke richting, om tussen de omgeploegde akkers naar de Westhoek te gaan.
Over de Oude Bildtdijk en de Boonweg lopen we naar de Waddenzeedijk, waar we over het buitendijks gebied heen het eiland Ameland op de horizon zien liggen.
Over de Waddenzeedijk wandelen we in noordoostelijke richting naar Zwarte Haan, waar we toevallig het Stienser echtpaar Gerben & Ineke ontmoeten. Na een gesprekje aan de voet van de zeedijk proberen we in het restaurant de Zwarte Haan een kop koffie te scoren, maar die vlieger gaat helaas niet op, want het restaurant is zo vroeg op de zondagmorgen nog gesloten. We hebben nog maar vijf kwartier gewandeld, dus er kunnen best nog wel wat kilometer bij, alvorens we pauzeren.
Nijesyl en Ouwesyl
Dus wandelen we over de Pol(der)dyk langs de Waddenzeekust verder tot aan het Búttendyksweggy ter hoogte van het vogelrijke buitendijkse Noorderleeg. Als we de Waddenzeedijk afdalen komt er een camper aanrijden, en daar stapt Henkie uit, en even later komt zijn vrouw Grietje ook op de fiets er achter aan. Dat staat dan weer garant voor een lang gesprek aan de voet van de zeedijk, met deze kennissen uit Oude Bildtzijl.
Daarna wandelen we via Nieuwe Bildtzijl over de Van Albadaweg naar Oude Bildtzijl.
Henkie & Grietje vertelden ons al dat de Aerden Plaats in Oude Bildtzijl wel open zou zijn, dus daar zouden we vast en zeker wel een kop koffie kunnen drinken. En dat niet alleen, want daar aangekomen, blijkt dat we er ook nog een Ouwesylster Keeky bij kunnen krijgen, gemaakt door onze Stienser bakkerij van Nico & Aeltsje. Kortom, een aangenaam verpozen in de Aerden Plaats, mede door de gastvrijheid van de twee vrijwilligers, die ook alle tijd hebben voor een goed gesprek.
Pleisterplek Feinsum
We hebben nu de eerste zestien kilometers achter de rug als we Oude Bildtzijl weer uit lopen.
De zon schijnt heerlijk en de lentefrisse wind deert ons niet. Het is prachtig wandelweer, dus vol goede moed en met een aantrekkelijk vooruitzicht wandelen we via de Monnikebildtdijk, de Vijfhuisterdijk, de Monnikebildtslaan en de Mariëngaarderweg verder.
Als we iets verder op de Hege Hearewei komen, duurt het nog maar even alvorens we via de brug de Feinsumer Feart oversteken, die deel uitmaakt van de Elfstedenschaatstocht.
Aan de overzijde van de vaart moeten we verder over de Hege Hearewei richting Stiens. Bij het plaatsnaambord van Feinsum passeren we dan onze bouwkavel, waar we dankbaar gebruik maken van de picknickbanken bij de vissteiger langs de Feinsumer Feart. Hier pauzeren we om wat te eten en te drinken. Aan de overzijde van de vaart zit een groep jongens gezellig en met succes te vissen. Een heel mooi moment om hier in de volle lentezon met het zicht op het doorgaande Jabikspaad en op de Feinsumer Feart te genieten van ons lunchpakket.
Woonplaats Stiens
Maar we zijn hier en nu nog niet thuis, dus we moeten weer door, verder over de Hege Hearewei. Dat velen willen genieten van het mooie weer, blijkt ook wel uit het groot aantal wandelaars en fietsers dat we vandaag ontmoeten. Een dag bij uitstek om te genieten van deze lentezondag.
Door onze woonplaats Stiens wandelen we naar de Sint-Vituskerk, waarvan de rondgang rond kerkhof en kerk momenteel zoals elk voorjaar weer is gedecoreerd met prachtig kleurrijk bloeiende lenteboden.
Via de Langebuorren, It Kleaster en de Adlânsdyk lopen we door Stiens naar de plek waar het Jabikspaad over het nieuwe fiets-/wandelpad naar rechts afbuigt richting Britsum.
Hier verlaten we het Jabikspaad, om dan tenslotte over het terrein van Talant terug te lopen naar ons huis in het Stienser Aldlân. Bij Talant ontmoeten we onder andere onze dorpsgenoten Gerrit & Corry, en na een gezellig onderonsje wandelen we verder door naar huis, waar we om 16.00 uur arriveren.
We zien terug op een heerlijke wandeldag met een betrekkelijk groot aantal toevallige ontmoetingen. Al met al zijn we totaal ongeveer zeseneenhalf uur onderweg geweest om totaal zo'n 24 kilometers te lentewandelen.
 |
| Het Jabikspaad gaat over de Hege Hearewei langs onze bouwkavel in Feinsum |
Sint Jabik
Het is al vele weken geleden dat we ons de tijd gunden om een wandeldag in te plannen, maar toen de weersvoorspelling gisteren zo positief was, was dat meer dan genoeg reden om het besluit te nemen vandaag weer eens een lange wandeldag te organiseren.
Omdat we zijn gevraagd om eind maart 2017 een presentatie over het Jabikspaad te verzorgen voor de Vereniging voor Vrienden en Vriendinnen van Dekema State en het toch al weer bijna twaalf jaar geleden is dat we het Jabikspaad in zijn geheel liepen, leek het ons een goed idee om vandaag de eerste (oostelijke) etappe van het Jabikspaad weer eens te gaan lopen.
Zo gezegd, zo gedaan, dus vanmorgen klokslag half tien vertrekken we bij De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie voor een wandeling van 22,8 kilometer naar onze woonplaats Stiens.
 |
| De Groate Kerk van Sint-Jacobiparochie = startpunt van het Jabikspaad |
Over 't Spoorrondsy en een schelpenpad lopen we vanuit Sint-Jacobiparochie het dorp uit in noordelijke richting, om tussen de omgeploegde akkers naar de Westhoek te gaan.
Over de Oude Bildtdijk en de Boonweg lopen we naar de Waddenzeedijk, waar we over het buitendijks gebied heen het eiland Ameland op de horizon zien liggen.
Over de Waddenzeedijk wandelen we in noordoostelijke richting naar Zwarte Haan, waar we toevallig het Stienser echtpaar Gerben & Ineke ontmoeten. Na een gesprekje aan de voet van de zeedijk proberen we in het restaurant de Zwarte Haan een kop koffie te scoren, maar die vlieger gaat helaas niet op, want het restaurant is zo vroeg op de zondagmorgen nog gesloten. We hebben nog maar vijf kwartier gewandeld, dus er kunnen best nog wel wat kilometer bij, alvorens we pauzeren.
 |
| Bij de Slikwerker van Zwarte Haan |
Dus wandelen we over de Pol(der)dyk langs de Waddenzeekust verder tot aan het Búttendyksweggy ter hoogte van het vogelrijke buitendijkse Noorderleeg. Als we de Waddenzeedijk afdalen komt er een camper aanrijden, en daar stapt Henkie uit, en even later komt zijn vrouw Grietje ook op de fiets er achter aan. Dat staat dan weer garant voor een lang gesprek aan de voet van de zeedijk, met deze kennissen uit Oude Bildtzijl.
 |
| Uitzicht over het buitendijks natuurgebied van het Noorderleeg |
Henkie & Grietje vertelden ons al dat de Aerden Plaats in Oude Bildtzijl wel open zou zijn, dus daar zouden we vast en zeker wel een kop koffie kunnen drinken. En dat niet alleen, want daar aangekomen, blijkt dat we er ook nog een Ouwesylster Keeky bij kunnen krijgen, gemaakt door onze Stienser bakkerij van Nico & Aeltsje. Kortom, een aangenaam verpozen in de Aerden Plaats, mede door de gastvrijheid van de twee vrijwilligers, die ook alle tijd hebben voor een goed gesprek.
 |
| Ouwesyl |
We hebben nu de eerste zestien kilometers achter de rug als we Oude Bildtzijl weer uit lopen.
De zon schijnt heerlijk en de lentefrisse wind deert ons niet. Het is prachtig wandelweer, dus vol goede moed en met een aantrekkelijk vooruitzicht wandelen we via de Monnikebildtdijk, de Vijfhuisterdijk, de Monnikebildtslaan en de Mariëngaarderweg verder.
Als we iets verder op de Hege Hearewei komen, duurt het nog maar even alvorens we via de brug de Feinsumer Feart oversteken, die deel uitmaakt van de Elfstedenschaatstocht.
Aan de overzijde van de vaart moeten we verder over de Hege Hearewei richting Stiens. Bij het plaatsnaambord van Feinsum passeren we dan onze bouwkavel, waar we dankbaar gebruik maken van de picknickbanken bij de vissteiger langs de Feinsumer Feart. Hier pauzeren we om wat te eten en te drinken. Aan de overzijde van de vaart zit een groep jongens gezellig en met succes te vissen. Een heel mooi moment om hier in de volle lentezon met het zicht op het doorgaande Jabikspaad en op de Feinsumer Feart te genieten van ons lunchpakket.
 |
| Uitzicht over de Feinsumer Feart |
Maar we zijn hier en nu nog niet thuis, dus we moeten weer door, verder over de Hege Hearewei. Dat velen willen genieten van het mooie weer, blijkt ook wel uit het groot aantal wandelaars en fietsers dat we vandaag ontmoeten. Een dag bij uitstek om te genieten van deze lentezondag.
Door onze woonplaats Stiens wandelen we naar de Sint-Vituskerk, waarvan de rondgang rond kerkhof en kerk momenteel zoals elk voorjaar weer is gedecoreerd met prachtig kleurrijk bloeiende lenteboden.
Via de Langebuorren, It Kleaster en de Adlânsdyk lopen we door Stiens naar de plek waar het Jabikspaad over het nieuwe fiets-/wandelpad naar rechts afbuigt richting Britsum.
Hier verlaten we het Jabikspaad, om dan tenslotte over het terrein van Talant terug te lopen naar ons huis in het Stienser Aldlân. Bij Talant ontmoeten we onder andere onze dorpsgenoten Gerrit & Corry, en na een gezellig onderonsje wandelen we verder door naar huis, waar we om 16.00 uur arriveren.
We zien terug op een heerlijke wandeldag met een betrekkelijk groot aantal toevallige ontmoetingen. Al met al zijn we totaal ongeveer zeseneenhalf uur onderweg geweest om totaal zo'n 24 kilometers te lentewandelen.
 |
| De Sint-Vituskerk van Stiens |
zaterdag 11 maart 2017
Een plek om te gedenken
Zaterdag 11 maart 2017
Groot verlies
Tot groot verdriet van wie hem kende, is onze Stenden-student Wiljan Everts vorige maand door de gevolgen van een ernstige ziekte overleden.
Wiljan was een enthousiaste en serieuze eerstejaars student van onze Stenden Hogeschool-opleiding Bedrijfseconomie te Emmen.
Studenten en hogeschoolmedewerkers die hem kennen, gaan in hem een fijne en vastberaden student missen, die volop in het leven stond. Er zijn geen woorden voor zo'n tragisch verlies in onze hogeschoolgemeenschap. Om stil van te worden.
Gedenken en troosten
In zo'n tijd van rouw en afscheid is het goed elkaar op te zoeken en samen te zijn. Dan helpt het om met elkaar te praten, om herinneringen over Wiljan te delen, je gevoelens te uiten, naar elkaar te luisteren of alleen maar stil te zijn. Elkaar te troosten kan zo op veel manieren.
Eind februari 2017 was iedereen op school uitgenodigd om bij elkaar te komen om Wiljan te gedenken.
In een stille kamer in ons hogeschoolgebouw in Emmen is een gedenkhoek voor Wiljan ingericht. Daar kan iedereen Wiljan op eigen wijze gedenken.
Geloofsvertrouwen is ons tot hulp
Op het overlijdensbericht van de familie staat geschreven dat Wiljan er op vertrouwde dat hij door zijn HEERE en HEILAND zou worden thuisgehaald. Dat mag voor zijn familie en voor alle anderen die hem liefhadden vooral ook tot troost zijn, en wij wensen zijn nabestaanden alle wenselijke hulp, in de naam van onze HEERE, Die hemel en aarde gemaakt heeft, en Die vast en zeker Zijn werk voor Wiljan - en voor ons allen - zal voltooien.
Groot verlies
Tot groot verdriet van wie hem kende, is onze Stenden-student Wiljan Everts vorige maand door de gevolgen van een ernstige ziekte overleden.
Wiljan was een enthousiaste en serieuze eerstejaars student van onze Stenden Hogeschool-opleiding Bedrijfseconomie te Emmen.
Studenten en hogeschoolmedewerkers die hem kennen, gaan in hem een fijne en vastberaden student missen, die volop in het leven stond. Er zijn geen woorden voor zo'n tragisch verlies in onze hogeschoolgemeenschap. Om stil van te worden.
Gedenken en troosten
In zo'n tijd van rouw en afscheid is het goed elkaar op te zoeken en samen te zijn. Dan helpt het om met elkaar te praten, om herinneringen over Wiljan te delen, je gevoelens te uiten, naar elkaar te luisteren of alleen maar stil te zijn. Elkaar te troosten kan zo op veel manieren.
Eind februari 2017 was iedereen op school uitgenodigd om bij elkaar te komen om Wiljan te gedenken.
In een stille kamer in ons hogeschoolgebouw in Emmen is een gedenkhoek voor Wiljan ingericht. Daar kan iedereen Wiljan op eigen wijze gedenken.
Geloofsvertrouwen is ons tot hulp
Op het overlijdensbericht van de familie staat geschreven dat Wiljan er op vertrouwde dat hij door zijn HEERE en HEILAND zou worden thuisgehaald. Dat mag voor zijn familie en voor alle anderen die hem liefhadden vooral ook tot troost zijn, en wij wensen zijn nabestaanden alle wenselijke hulp, in de naam van onze HEERE, Die hemel en aarde gemaakt heeft, en Die vast en zeker Zijn werk voor Wiljan - en voor ons allen - zal voltooien.
vrijdag 10 maart 2017
donderdag 9 maart 2017
Dit is waar ik woon
Woensdag 8 maart 2017
Pelgrimeren, natuur en landschap, toen en nu
Op pelgrimstocht gaan, betekent je vertrouwde omgeving verlaten, Je huis en familie, je werk en vrienden, de straat en de buurt waarin je woont. Je laat het los, laat het achter je.
Je komt dan in een nieuwe omgeving – niet in één, maar in meerdere entourages. Daar ontmoet je dan andere mensen, je maakt kennis met andere gewoontes, je komt in een ander taalgebied en je ziet andere bouwstijlen en wandelt door onbekende landschappen. Daar ervaar je de natuur (weer opnieuw).
Hierover nadenken, roept enkele vragen op, zoals:
Met deze lezingenserie - in het Institutio Cervantes te Utrecht - willen de werkgroepleden je bewust laten worden van wat natuur en landschap met je (kan) doen.
De avond wordt geopend door Herman Holtmaat. Hij introduceert het onderwerp van vanavond en ook onze avondspreker.
Voor vanavond is Dirk Aerts als spreker uitgenodigd; voormalig voorzitter van het Vlaamse pelgrimsgenootschap, tevens samensteller van de Vlaamse bloemlezing 'Het eerste woord'.
Dirk Aerts over het Nederlands-Vlaamse verschil in beleving, door taal ingegeven: "Vlamingen stappen de camino, Nederlanders lópen de camino, Wat Vlamingen 'lopen' noemen, dat noemen Nederlanders 'rennen".
Aerts vertelt dat het pelgrimeren tot een beter begrip en tot een hogere waardering van het landschap kan leiden.
Natuur en cultuur
Onderweg naar Santiago de Compostela ziet de pelgrim de wereld, de opeenvolgende landschappen rondom zich herhaaldelijk veranderen. Daarbij gaat het niet alleen over het reliëf en de flora en fauna, maar ook over de streekbewoners, hun talen en dialecten, de architectuur van de huizen en de inrichting van de landbouwgronden.
Wellicht zijn slechts weinig pelgrims zich vóór hun vertrek bewust van de grote verscheidenheid aan oorspronkelijke landschappen, die - ondanks alle veranderingen - nog zichtbaar aanwezig zijn in West-Europa.
Daarbij realiseert de pelgrim zich meestal niet dat de bewustwording van en dat de belangstelling voor landschappen een nog maar betrekkelijk jong fenomeen is. De middeleeuwse pelgrim bijvoorbeeld had hiervoor beslist geen belangstelling.
De ontdekking van het landschap
Voor het eerst 'ontdekte' men het landschap pas zo ongeveer in het begin van de 17e eeuw. Met name in West-Europa en in China was men zich al vroeg bewust van het landschap, en van de positie van de mens in het landschap. De opkomst van de natuurwetenschappen, de bewuste natuurwaarnemingen en het kennis opdoen van de natuur gingen hand in hand (Aerts noemt 16e eeuwse voorbeeld van Gemma Frisius en Cornelius Leeghwater).
In deze periode groeit de belangstelling voor de natuur, en voor het landschap, met name in het begin van de 17e eeuw.
Natuurbeleving
Er is ook onderzoek gedaan naar de natuurbeleving van pelgrims in de Middeleeuwen. Hun belangstelling bleek alleen gericht te zijn op wat comfortabel en nuttig was voor de pelgrim.
Desalniettemin ervoer men zaken als tuin, bloemen en planten wel als prettig, met name als comfort, om in tuinen te rusten, als plaats van genot.
De ontdekking van het landschap manifesteert zich voor het eerst in de schilderkunst, met name in de vroegmoderne tijd. Het gaat in de eerste plaats om de manier van kijken. Aerts illustreert dat aan de hand van met name een Middeleeuws Getijdenboek, en over de Vlaamse primitieven zoals Jan van Eyk (1399-1441). Ook toont hij een tekening van Pieter Bruegel (1525-1569), met als onderwerp de Emmaüsgangers, waarbij de figuren voorgesteld worden als pelgrims. Hij laat daarin zien hoe de wijze waarop wij vandaag naar het landschap kijken - bijvoorbeeld via de lens van ons fototoestel - sinds Bruegel niet is veranderd.
Pas in het begin van de 16e eeuw brak de ontdekking van het landschap door bij schilders als Patinir, Altdorfer en Giorgione.
De nadruk lag aanvankelijk op de innerlijke wereld.
Landschap als menselijke constructie
Het landschap is echter ook een menselijke constructie. Het is de manier waarop de mens de wereld rondom zich inricht. Dat is ook langs de Jakobspaden (de pelgrimswegen) duidelijk te zien. In het geval van pelgrimspaden komt daar nog een dimensie bij. Bij de heiligdommen onderweg en de wegen er naar toe gaat het ook over een spiritueel landschap dat geconcretiseerd wordt in onder andere kerken, kapellen, wegkruisen. die als het ware als een tweede laag over het oorspronkelijke landschap zijn gelegd. We bekijken op het beamerscherm waar en hoe dit het geval is langs het Jakobspad.
De camino als landschap
De camino ontwikkelde zich in het Spaanse Galicië, met vooral een economisch motief. Veel steden die aan de camino liggen, hebben hun bestaan te danken aan de camino, bijvoorbeeld Puente la Reine. De steden en de camino waren bron van handel, en plaatsen voor uitwisseling van ideeën. De camino had een grote invloed op het landschap.
Ook in de architectuur zie je die invloeden, bijvoorbeeld van de gasthuizen die soms zelfs over de weg zijn gebouwd, zoals in Hontanas en in Santiago de Compostela.
Andere items die langs de route zijn ontstaan, zijn de de etappeplaatsen, zoals Vezelay en Le Puy en Velay. Veel van die steden zijn volgens hetzelfde stramien opgebouwd, met de camino dwars door de stad.
Verder zie je onderweg veel beeldbepalende (weg)kruisen,
Zie je het wel?
Wat ziet een pelgrim onderweg?
Een landschap.
Ook al loop je als pelgrim de hele dag door een landschap; toch ben je je daar niet de hele dag van bewust. Ineens zie je dat (landschap) soms. Of vandaag zie je het wel en morgen niet. Of, vandaag kijk je er anders naar dan gisteren, vaak ook door toevalligheden, bijvoorbeeld ontstaan door een bijzonder uitzicht of door een bepaald licht.
Soms heb je ook enige afstand nodig om iets (goed) te zien.
Wat we zien, is grotendeels bepaald door onze cultuur. Je ziet wat de cultuur je heeft meegegeven.
De wisselwerking tussen appèl en aandacht moet samengaan, dàn pas zie je het landschap. We zijn ons daar echter niet op elk moment van bewust.
Symbool en betekenis
De natuur is ons ten diepste vreemd; die krijgen we slechts af en toe waarlijk te zien, en dan nog als een product van onze cultuur en van ons geheugen.
De camino zit vol symboliek, ook van symbolische handelingen, Daardoor is de camino een aaneenrijging van symbolische betekenissen. Dat is eigenlijk mysterieus, maar toch wel heel tekenend voor de camino.
Die betekenissen kunnen zich opstapelen. Nieuwe betekenissen stapelen zich soms onmerkbaar boven op oude betekenissen. Soms kan de oorspronkelijke betekenis (tijdelijk) helemaal weg zijn. Zo is bijvoorbeeld eeuwen lang de betekenis van de camino vergeten geweest; en nu is het weer helemaal terug van weggeweest, en wel als een heel fascinerend item.
Vooruitgang
Vervolgens staan we stil bij de crisis van het hedendaagse landschap, die overigens in het binnenland van landen als Frankrijk en Spanje om allerlei redenen veel ingrijpender is dan in de Lage Landen (België en Nederland). Dit is een bijzonder ingewikkeld debat, waarbij economische belangen en waarden als authenticiteit ter discussie worden gesteld, en vaak ook met elkaar in conflict komen. Eén van de belangrijkste gevolgen is dat landschappen hun specifieke karaktertrekken verliezen en steeds meer op elkaar gaan lijken.
De regio’s waar je als pelgrim door heen wandelt, hebben/hadden alle hun eigen karakteristieken, hun eigen landschappen, hun eigen architectuur. Vooral het door die landschappen heen trekken, was/is één van de boeiende aspecten van het pelgrimeren.
Maar, je ziet onderweg ook de minder mooie elementen van het landschap. Veel van de oorspronkelijke eigenheid van de opeenvolgende landschappen is verloren gegaan. Denk maar aan hoge viaducten en windmolens, aan pijpleidingen en electriciteitscentrales, die allemaal grote ingrepen doen in het oorspronkelijke landschap, hetgeen als bruut geweld vaak storend wordt ervaren.
Achteruitgang
We leven in een tijd van homogenisering van de ruimte. In heel Europa gaat het landschap steeds meer op elkaar lijken, wat volgens Aerts een bewijs is dat het slecht gesteld is met de natuur en met het landschap. Aerts: "We zijn er in dat opzicht in de afgelopen decennia wel op achteruit gegaan."
Maar waar komt dat gevoel van onbehagen en ontevredenheid eigenlijk vandaan?
Dat gevoel van onvrede en van heimwee naar vroeger is ook cultureel bepaald.
Onze houding ten opzicht van de natuur staat diametraal tegenover de houding van andere, oudere samenlevingen, die vaak zijn gebaseerd op de natuur.
De basis van de beschaving is in sommige culturen gelegen in de natuur. Bij ons zijn we dat echter kwijt geraakt.
In de tijd van de Romantiek romantiseerde men de natuur nog. In de Romantiek ging men de beschaving ontvluchten om terug te keren naar en in de natuur. Die houding leeft tegenwoordig nòg wel. Denk maar aan het hedendaagse toerisme, dat ons nog steeds wijst op de rust van de natuur, op zon, zee, strand, op geluk, en op het ongerepte waar we zo naar verlangen.
Uit de klem
Maar, hoe geraken we weer uit de klem van al die tegenstellingen?
Daartoe moet het belang en de betekenis van de natuur weer groter worden.
Wij ervaren voortdurend een tegenspraak tussen onze ervaringen en wetenschappelijke feiten. In je waarneming bijvoorbeeld lijkt het alsof de zon om de aarde en om jou heen draait, wat feitelijk niet waar is.
Wat wij zien als natuur, draagt altijd de sporen van de mens, en is bezoedeld. Dat ervaart een Santiago-ganger ook onderweg. Wij zien het mooie, en we zien ook het lelijke, alle afval, de rommel onderweg, kortom alles wat óók bij de mens hoort.
Wij hebben eigenlijk geen vat op de natuur. De natuur gaat zijn eigen gang. Die houdt geen rekening met de mens. De natuur houdt zichzelf voor ons verborgen.
Wij denken misschien wel (eens) dat de hele aarde om ons draait, maar dat is beslist niet waar.
Landschap tussen mens en natuur
Tussen de mens en de natuur staat het landschap, dat is de plaats waar mens en natuur samenwerken, Het landschap is in dat opzicht de resultante van de werking van de natuur en van de bewerking door de mens.
Wij hebben de verantwoordelijkheid om onze leefwereld in stand te houden. Vroeger gebeurde dat nog onbewust. Tegenwoordig zijn we ons daar veel meer van bewust. We willen de wereld, de natuur beschermen, tot bijvoorbeeld een park maken. We wensen natuur om van te leven, en natuur om van te genieten. Het paradoxale is dat we ons in de ene natuur te pletter werken, en dat we in de andere natuur wandelen, om er daar en dan met volle teugen van te genieten. We verbreken op die manier het evenwicht in de natuur.
Je moet in je leefwereld wonen, die actief naar je hand zetten, maar daar wel met ontzag voor de natuur verstandig mee omgaan.
Pelgrimeren als ontdekking van het landschap
Een pelgrim is sensitief, is sterk op diens omgeving geöriënteerd, Dat is ook gelegen in de factor tijd. Tijd is cruciaal voor de pelgrim. Door de tijd voor je dagtocht te nemen, kun je alles onderweg veel beter bekijken. 'Stappen' of 'lopen' als pelgrim doe je op een bepaalde manier. Je gaat ondertussen door het decor van het landschap, dat je ook ervaart; je staat en gaat er midden in.
Als pelgrim ben je waarnemer. Je ziet onderweg als het ware ook dingen die er vroeger waren, maar die er nu niet meer zijn. Je ziet iets van de Middeleeuwen, maar die Middeleeuwen zijn er niet meer. Je loopt vandaag als het ware door vroeger.
Pelgrimeren was vroeger veel banaler. Tegenwoordig kunnen wij als pelgrim afstand nemen van onszelf, en van het landschap, waardoor je anders dan vroeger - in de Middeleeuwen - naar het landschap kijkt.
Zo beschouwd zijn het landschap en de mens elkaars partner. Van het behoud van dit delicate evenwicht hangt enorm veel af, wellicht zelfs het voorbestaan van onze beschaving. Van dit alles wordt de Santiago-ganger onderweg een bevoorrechte getuige, en dat is ongetwijfeld één van de redenen waarom een pelgrimstocht zo verrijkend en heilzaam kan zijn.
 |
| Lezing van Dirk Aerts over pelgrimeren als ontdekking van het landschap |
Pelgrimeren, natuur en landschap, toen en nu
Op pelgrimstocht gaan, betekent je vertrouwde omgeving verlaten, Je huis en familie, je werk en vrienden, de straat en de buurt waarin je woont. Je laat het los, laat het achter je.
Je komt dan in een nieuwe omgeving – niet in één, maar in meerdere entourages. Daar ontmoet je dan andere mensen, je maakt kennis met andere gewoontes, je komt in een ander taalgebied en je ziet andere bouwstijlen en wandelt door onbekende landschappen. Daar ervaar je de natuur (weer opnieuw).
Hierover nadenken, roept enkele vragen op, zoals:
- Dat wandelen door natuur en landschap, wat doet dat met je als pelgrim?
- Ervaar je het landschap dan ook? Maak je er deel van uit, of is het voor jou slechts een decor?
- Is de natuur meer dan een stoffig pad, meer dan zon, weer en wind?
Met deze lezingenserie - in het Institutio Cervantes te Utrecht - willen de werkgroepleden je bewust laten worden van wat natuur en landschap met je (kan) doen.
- De eerste lezing ging over: Natuur en landschap als inspiratiebron voor de pelgrim.
- De tweede lezing ging over: Keltische spiritualiteit: Geloven onderweg
- De derde lezing ging over: Franciscus van Assisi: De natuur als toegang tot het mysterie.
De avond wordt geopend door Herman Holtmaat. Hij introduceert het onderwerp van vanavond en ook onze avondspreker.
Voor vanavond is Dirk Aerts als spreker uitgenodigd; voormalig voorzitter van het Vlaamse pelgrimsgenootschap, tevens samensteller van de Vlaamse bloemlezing 'Het eerste woord'.
Dirk Aerts over het Nederlands-Vlaamse verschil in beleving, door taal ingegeven: "Vlamingen stappen de camino, Nederlanders lópen de camino, Wat Vlamingen 'lopen' noemen, dat noemen Nederlanders 'rennen".
Aerts vertelt dat het pelgrimeren tot een beter begrip en tot een hogere waardering van het landschap kan leiden.
- Wat kan een camino mij leren?
- Hoe kan ik dat gebruiken om in mijn omgeving (waar ik woon) het eigen landschap anders te zien en daar anders, beter mee om te gaan?
Natuur en cultuur
Onderweg naar Santiago de Compostela ziet de pelgrim de wereld, de opeenvolgende landschappen rondom zich herhaaldelijk veranderen. Daarbij gaat het niet alleen over het reliëf en de flora en fauna, maar ook over de streekbewoners, hun talen en dialecten, de architectuur van de huizen en de inrichting van de landbouwgronden.
Wellicht zijn slechts weinig pelgrims zich vóór hun vertrek bewust van de grote verscheidenheid aan oorspronkelijke landschappen, die - ondanks alle veranderingen - nog zichtbaar aanwezig zijn in West-Europa.
Daarbij realiseert de pelgrim zich meestal niet dat de bewustwording van en dat de belangstelling voor landschappen een nog maar betrekkelijk jong fenomeen is. De middeleeuwse pelgrim bijvoorbeeld had hiervoor beslist geen belangstelling.
De ontdekking van het landschap
Voor het eerst 'ontdekte' men het landschap pas zo ongeveer in het begin van de 17e eeuw. Met name in West-Europa en in China was men zich al vroeg bewust van het landschap, en van de positie van de mens in het landschap. De opkomst van de natuurwetenschappen, de bewuste natuurwaarnemingen en het kennis opdoen van de natuur gingen hand in hand (Aerts noemt 16e eeuwse voorbeeld van Gemma Frisius en Cornelius Leeghwater).
In deze periode groeit de belangstelling voor de natuur, en voor het landschap, met name in het begin van de 17e eeuw.
Natuurbeleving
Er is ook onderzoek gedaan naar de natuurbeleving van pelgrims in de Middeleeuwen. Hun belangstelling bleek alleen gericht te zijn op wat comfortabel en nuttig was voor de pelgrim.
Desalniettemin ervoer men zaken als tuin, bloemen en planten wel als prettig, met name als comfort, om in tuinen te rusten, als plaats van genot.
De ontdekking van het landschap manifesteert zich voor het eerst in de schilderkunst, met name in de vroegmoderne tijd. Het gaat in de eerste plaats om de manier van kijken. Aerts illustreert dat aan de hand van met name een Middeleeuws Getijdenboek, en over de Vlaamse primitieven zoals Jan van Eyk (1399-1441). Ook toont hij een tekening van Pieter Bruegel (1525-1569), met als onderwerp de Emmaüsgangers, waarbij de figuren voorgesteld worden als pelgrims. Hij laat daarin zien hoe de wijze waarop wij vandaag naar het landschap kijken - bijvoorbeeld via de lens van ons fototoestel - sinds Bruegel niet is veranderd.
Pas in het begin van de 16e eeuw brak de ontdekking van het landschap door bij schilders als Patinir, Altdorfer en Giorgione.
De nadruk lag aanvankelijk op de innerlijke wereld.
Landschap als menselijke constructie
Het landschap is echter ook een menselijke constructie. Het is de manier waarop de mens de wereld rondom zich inricht. Dat is ook langs de Jakobspaden (de pelgrimswegen) duidelijk te zien. In het geval van pelgrimspaden komt daar nog een dimensie bij. Bij de heiligdommen onderweg en de wegen er naar toe gaat het ook over een spiritueel landschap dat geconcretiseerd wordt in onder andere kerken, kapellen, wegkruisen. die als het ware als een tweede laag over het oorspronkelijke landschap zijn gelegd. We bekijken op het beamerscherm waar en hoe dit het geval is langs het Jakobspad.
De camino als landschap
De camino ontwikkelde zich in het Spaanse Galicië, met vooral een economisch motief. Veel steden die aan de camino liggen, hebben hun bestaan te danken aan de camino, bijvoorbeeld Puente la Reine. De steden en de camino waren bron van handel, en plaatsen voor uitwisseling van ideeën. De camino had een grote invloed op het landschap.
Ook in de architectuur zie je die invloeden, bijvoorbeeld van de gasthuizen die soms zelfs over de weg zijn gebouwd, zoals in Hontanas en in Santiago de Compostela.
Andere items die langs de route zijn ontstaan, zijn de de etappeplaatsen, zoals Vezelay en Le Puy en Velay. Veel van die steden zijn volgens hetzelfde stramien opgebouwd, met de camino dwars door de stad.
Verder zie je onderweg veel beeldbepalende (weg)kruisen,
 |
| Dirk Aerts |
Wat ziet een pelgrim onderweg?
Een landschap.
Ook al loop je als pelgrim de hele dag door een landschap; toch ben je je daar niet de hele dag van bewust. Ineens zie je dat (landschap) soms. Of vandaag zie je het wel en morgen niet. Of, vandaag kijk je er anders naar dan gisteren, vaak ook door toevalligheden, bijvoorbeeld ontstaan door een bijzonder uitzicht of door een bepaald licht.
Soms heb je ook enige afstand nodig om iets (goed) te zien.
Wat we zien, is grotendeels bepaald door onze cultuur. Je ziet wat de cultuur je heeft meegegeven.
De wisselwerking tussen appèl en aandacht moet samengaan, dàn pas zie je het landschap. We zijn ons daar echter niet op elk moment van bewust.
Symbool en betekenis
De natuur is ons ten diepste vreemd; die krijgen we slechts af en toe waarlijk te zien, en dan nog als een product van onze cultuur en van ons geheugen.
De camino zit vol symboliek, ook van symbolische handelingen, Daardoor is de camino een aaneenrijging van symbolische betekenissen. Dat is eigenlijk mysterieus, maar toch wel heel tekenend voor de camino.
Die betekenissen kunnen zich opstapelen. Nieuwe betekenissen stapelen zich soms onmerkbaar boven op oude betekenissen. Soms kan de oorspronkelijke betekenis (tijdelijk) helemaal weg zijn. Zo is bijvoorbeeld eeuwen lang de betekenis van de camino vergeten geweest; en nu is het weer helemaal terug van weggeweest, en wel als een heel fascinerend item.
Dirk Aerts:
Oude betekenissen naäpen is 'slecht theater'.
Beter is het om oude betekenissen nieuwe inhouden te geven,
door er creatief iets nieuws aan toe te voegen.
Vooruitgang
Vervolgens staan we stil bij de crisis van het hedendaagse landschap, die overigens in het binnenland van landen als Frankrijk en Spanje om allerlei redenen veel ingrijpender is dan in de Lage Landen (België en Nederland). Dit is een bijzonder ingewikkeld debat, waarbij economische belangen en waarden als authenticiteit ter discussie worden gesteld, en vaak ook met elkaar in conflict komen. Eén van de belangrijkste gevolgen is dat landschappen hun specifieke karaktertrekken verliezen en steeds meer op elkaar gaan lijken.
De regio’s waar je als pelgrim door heen wandelt, hebben/hadden alle hun eigen karakteristieken, hun eigen landschappen, hun eigen architectuur. Vooral het door die landschappen heen trekken, was/is één van de boeiende aspecten van het pelgrimeren.
Maar, je ziet onderweg ook de minder mooie elementen van het landschap. Veel van de oorspronkelijke eigenheid van de opeenvolgende landschappen is verloren gegaan. Denk maar aan hoge viaducten en windmolens, aan pijpleidingen en electriciteitscentrales, die allemaal grote ingrepen doen in het oorspronkelijke landschap, hetgeen als bruut geweld vaak storend wordt ervaren.
Achteruitgang
We leven in een tijd van homogenisering van de ruimte. In heel Europa gaat het landschap steeds meer op elkaar lijken, wat volgens Aerts een bewijs is dat het slecht gesteld is met de natuur en met het landschap. Aerts: "We zijn er in dat opzicht in de afgelopen decennia wel op achteruit gegaan."
Maar waar komt dat gevoel van onbehagen en ontevredenheid eigenlijk vandaan?
Dat gevoel van onvrede en van heimwee naar vroeger is ook cultureel bepaald.
Onze houding ten opzicht van de natuur staat diametraal tegenover de houding van andere, oudere samenlevingen, die vaak zijn gebaseerd op de natuur.
De basis van de beschaving is in sommige culturen gelegen in de natuur. Bij ons zijn we dat echter kwijt geraakt.
In de tijd van de Romantiek romantiseerde men de natuur nog. In de Romantiek ging men de beschaving ontvluchten om terug te keren naar en in de natuur. Die houding leeft tegenwoordig nòg wel. Denk maar aan het hedendaagse toerisme, dat ons nog steeds wijst op de rust van de natuur, op zon, zee, strand, op geluk, en op het ongerepte waar we zo naar verlangen.
Uit de klem
Maar, hoe geraken we weer uit de klem van al die tegenstellingen?
Daartoe moet het belang en de betekenis van de natuur weer groter worden.
Wij ervaren voortdurend een tegenspraak tussen onze ervaringen en wetenschappelijke feiten. In je waarneming bijvoorbeeld lijkt het alsof de zon om de aarde en om jou heen draait, wat feitelijk niet waar is.
Wat wij zien als natuur, draagt altijd de sporen van de mens, en is bezoedeld. Dat ervaart een Santiago-ganger ook onderweg. Wij zien het mooie, en we zien ook het lelijke, alle afval, de rommel onderweg, kortom alles wat óók bij de mens hoort.
Wij hebben eigenlijk geen vat op de natuur. De natuur gaat zijn eigen gang. Die houdt geen rekening met de mens. De natuur houdt zichzelf voor ons verborgen.
Wij denken misschien wel (eens) dat de hele aarde om ons draait, maar dat is beslist niet waar.
Landschap tussen mens en natuur
Tussen de mens en de natuur staat het landschap, dat is de plaats waar mens en natuur samenwerken, Het landschap is in dat opzicht de resultante van de werking van de natuur en van de bewerking door de mens.
Wij hebben de verantwoordelijkheid om onze leefwereld in stand te houden. Vroeger gebeurde dat nog onbewust. Tegenwoordig zijn we ons daar veel meer van bewust. We willen de wereld, de natuur beschermen, tot bijvoorbeeld een park maken. We wensen natuur om van te leven, en natuur om van te genieten. Het paradoxale is dat we ons in de ene natuur te pletter werken, en dat we in de andere natuur wandelen, om er daar en dan met volle teugen van te genieten. We verbreken op die manier het evenwicht in de natuur.
Je moet in je leefwereld wonen, die actief naar je hand zetten, maar daar wel met ontzag voor de natuur verstandig mee omgaan.
Pelgrimeren als ontdekking van het landschap
Een pelgrim is sensitief, is sterk op diens omgeving geöriënteerd, Dat is ook gelegen in de factor tijd. Tijd is cruciaal voor de pelgrim. Door de tijd voor je dagtocht te nemen, kun je alles onderweg veel beter bekijken. 'Stappen' of 'lopen' als pelgrim doe je op een bepaalde manier. Je gaat ondertussen door het decor van het landschap, dat je ook ervaart; je staat en gaat er midden in.
Als pelgrim ben je waarnemer. Je ziet onderweg als het ware ook dingen die er vroeger waren, maar die er nu niet meer zijn. Je ziet iets van de Middeleeuwen, maar die Middeleeuwen zijn er niet meer. Je loopt vandaag als het ware door vroeger.
Pelgrimeren was vroeger veel banaler. Tegenwoordig kunnen wij als pelgrim afstand nemen van onszelf, en van het landschap, waardoor je anders dan vroeger - in de Middeleeuwen - naar het landschap kijkt.
Zo beschouwd zijn het landschap en de mens elkaars partner. Van het behoud van dit delicate evenwicht hangt enorm veel af, wellicht zelfs het voorbestaan van onze beschaving. Van dit alles wordt de Santiago-ganger onderweg een bevoorrechte getuige, en dat is ongetwijfeld één van de redenen waarom een pelgrimstocht zo verrijkend en heilzaam kan zijn.
dinsdag 7 maart 2017
maandag 6 maart 2017
Veertigdagen, Passie, Precies op tijd
Zondag 5 maart 2017
Precies op tijd
Vandaag is de eerste zondag van de Veertigdagentijd. Daarmee begint op deze zondagochtend ook in De Hege Stins te Stiens het Paasproject van de Kindernevendienst. Daarvoor heeft ons gemeentelid Gert Jan Zuidema een prachtige projectverbeelding gemaakt, die al bij aanvang van de kerkdienst staat te pronken in het liturgische centrum van onze kerkzaal. Dit jaar is het projectthema op weg naar Pasen: 'Precies op tijd'.
In dit Paasproject gaan we gedenken en vieren dat Jezus Christus de dood heeft overwonnen, en geloven we en vertrouwen we erop dat er een nieuwe tijd is aangebroken, ook al zou je dat niet denken als je ziet wat er dag in dag uit om je heen allemaal gebeurt. Toch willen we blijven leven met geloof, hoop en liefde.
We volgen dit jaar in de Lijdenstijd de verhalen van Marcus. In elk verhaal komt de nieuwe tijd steeds dichterbij. Elke stap die Jezus zet, brengt ons dichter bij het moment dat alles verandert.
In het grote zakhorloge voorin de kerkzaal plaatsen we in de komende weken elke week een plaat van Jezus. Elke plaat vertelt een verhaal over wat Jezus uit liefde voor ons doet.
Olie voor de Koning
In de ochtendkerkdienst richten we onze aandacht vanmorgen op de vrouw in het huis van Simon in Betanië. Ze schenkt Jezus als het ware haar hart, wat zichtbaar wordt in haar kostbare geschenk voor Hem. Ze zalft Jezus namelijk met dure nardusolie, en daarmee laat ze zien dat ze Hem erkent als haar Koning.
Dat leek dan aanvankelijk misschien wel verkwisting, want Jezus wil immers dat we elkaar helpen met ons geld en bezit. Hij vraagt van ons ons dat wij onze medemensen die tekort komen in Gods naam een menswaardig bestaan bieden.
 |
| Prachtige projectverbeelding voor het Paasproject van de Kindernevendienst |
Precies op tijd
Vandaag is de eerste zondag van de Veertigdagentijd. Daarmee begint op deze zondagochtend ook in De Hege Stins te Stiens het Paasproject van de Kindernevendienst. Daarvoor heeft ons gemeentelid Gert Jan Zuidema een prachtige projectverbeelding gemaakt, die al bij aanvang van de kerkdienst staat te pronken in het liturgische centrum van onze kerkzaal. Dit jaar is het projectthema op weg naar Pasen: 'Precies op tijd'.
In dit Paasproject gaan we gedenken en vieren dat Jezus Christus de dood heeft overwonnen, en geloven we en vertrouwen we erop dat er een nieuwe tijd is aangebroken, ook al zou je dat niet denken als je ziet wat er dag in dag uit om je heen allemaal gebeurt. Toch willen we blijven leven met geloof, hoop en liefde.
We volgen dit jaar in de Lijdenstijd de verhalen van Marcus. In elk verhaal komt de nieuwe tijd steeds dichterbij. Elke stap die Jezus zet, brengt ons dichter bij het moment dat alles verandert.
In het grote zakhorloge voorin de kerkzaal plaatsen we in de komende weken elke week een plaat van Jezus. Elke plaat vertelt een verhaal over wat Jezus uit liefde voor ons doet.
In de ochtendkerkdienst richten we onze aandacht vanmorgen op de vrouw in het huis van Simon in Betanië. Ze schenkt Jezus als het ware haar hart, wat zichtbaar wordt in haar kostbare geschenk voor Hem. Ze zalft Jezus namelijk met dure nardusolie, en daarmee laat ze zien dat ze Hem erkent als haar Koning.
Dat leek dan aanvankelijk misschien wel verkwisting, want Jezus wil immers dat we elkaar helpen met ons geld en bezit. Hij vraagt van ons ons dat wij onze medemensen die tekort komen in Gods naam een menswaardig bestaan bieden.
Dat mag dan zo wezen, maar ... nu even niet. Dit geschenk van deze vrouw aan Jezus is tóch wèl de goede keuze, en vooral ook op dit moment, want het is een zalving vóór Zijn aanstaande lijden en sterven. Dit eerbewijs aan Jezus, haar Koning, deze geloofsbelijdenis, die komt precies op tijd!
Sta in je kracht
En rechts op het podium van het liturgisch centrum in De Hege Stins vraagt de liturgische schikking ook onze aandacht.
Het kernthema bij de symbolische bloemschikking voor deze Veertigdagentijd is 'Sta in je kracht'.
We horen in deze Passieweken hoe Jezus Zijn weg gaat vanuit de kracht van Gods liefde.
In de symboliek is gekozen voor de berg als symbool van Zijn liefde en kracht.
In de taal van de Bijbel is de berg de plaats van ontmoeting met God.
In deze liturgische schikking is een berg gevormd van drie schijven van een boom. De jaarringen geven de groeikracht aan, en de scheuren tonen ons de kwetsbaarheid. Beide horen bij het leven vanuit Gods krachtige liefde.
Sta in je kracht.
Jezus laat zich niet verleiden
door de glans en schittering
die Hem getoond worden.
Sterker dan alle machten
is de kracht van Gods liefde.
Sta in die kracht!
Abonneren op:
Posts (Atom)
