De Toer fan Stiens als eerste expositie in Pakhûs Solo te Stiens |
Tsjerketoer fan Stiens
Tot en met 18 december 2016 is op de vrijdagen, de zaterdagen en de zondagen in het pas verbouwde Pakhûs SOLO op de Smelbrêge te Stiens de tentoonstelling 'Toer fan Stiens' te zien. De expositietitel laat niets aan duidelijkheid te wensen over: de eeuwenoude kerktoren van de Sint-Vituskerk van Stiens staat centraal in deze unieke tentoonstelling. In de bovenzaal van het Pakhûs sta je te midden van uiteenlopende schilderijen en tekeningen van deze zo markante Stienser kerktoren, die te midden van de dubbele bomenrij tot in de verre omtrek van Stiens al eeuwenlang een baken is op de grens van het Stienser Aldlân en het 'nieuwe land' (nijlân) van de voormalige Middelsé.
Aan het eind van de middag ben ik nog net vóór sluitingstijd in de gelegenheid om deze bijzondere expositie te bezoeken, waar ik hartelijk wordt ontvangen door Cees Vos en Jeannette Alserda, twee van de tien vrijwilligers van het Pakhûs Solo, die vanmiddag als gastheer en gastvrouw alle tentoonstellingsgasten verwelkomen en vriendelijk te woord staan.
Rondje om de kerk
In deze prachtige tentoonstelling maak je linksom als het ware een tour met de wijzers van de klok mee rondom de tsjerke-toer (kerk-toren) van Stiens; in dit geval aan de hand van diverse kunstwerken van gerenommeerde Friese kunstenaars zoals: Jan Stormer, Ids Wiersma, Jelle Troelstra, Johan Elsinga, Cor Reisma, Andries van der Sloot, Jentje van der Sloot, Bouke van der Sloot, Jac. Th. Dankert, Johan Hemkes en Klaas Koopmans.
Paradoxaal is dat je linksom langs de wanden als het ware een wandeling maakt rondom de kerk en rondom het dorp, terwijl je als kijker niet om de kunstwerken heen loopt, maar je in het centrum van alle kerktorenkunstwerken bevind, zoals de kerktoren het middelpunt vormt van de virtuele rondgang rondom dorp en toren.
Een klinkend monument
Een kort historisch overzicht op één van de zaalwanden beschrijft in grote lijnen de (bouw)geschiedenis van dit eeuwenoude bouwwerk, van de kerktoren als een zogenoemd ‘klinkend monument’.
Met oude foto’s en ansichten is er daarnaast ook aandacht voor het ‘groene kerkhof’, over de geschiedenis van de karakteristieke dubbele bomenrij rond de Stienser dorpskerk, over het bomen-onderhoud vanaf de achttiende eeuw tot nu, en is er aandacht voor de bijzondere stinzenplanten op het kerkhof.
Onderzoek
Van elk kunstwerk in deze tentoonstelling is onderzocht waar de kunstenaar zich bevond toen hij het werk maakte. Verder kun je tijdens je tentoonstellingsbezoek de gepresenteerde oude ansichtkaarten, prenten en dorpsfoto’s vergelijken met de kunstwerken van het Stienser dorpsgezicht met zijn karakteristieke kerktoren en zijn bomenkrans.
Bijzonder is ook dat onderzoek in archieven en dat gesprekken met nabestaanden van de kunstenaars en met de eigenaren van hun kunstwerken veel informatie heeft/hebben opgeleverd over de kunstenaars en hun band met Stiens, en tevens over de geschiedenis van verschillende tentoongestelde werken. Zo hebben alle kunstwerken dus een eigen ‘verhaal’.
Toer-boek
Ter gelegenheid van de tentoonstelling verscheen ook een rijk geïllustreerd boek, waarin alle hier geëxposeerde kunstwerken in kleur zijn afgebeeld. Dit overzichtsboek bevat veel informatie met interessante feiten over de geschiedenis van de toren, over de kunstenaars, over hun relatie met Stiens en eveneens over het ‘groene kerkhof.’
Eigenaren van dit onlangs prachtig gerestaureerde en verbouwde Pakhûs Solo, tevens initiatiefnemers van deze expositie en ook nog auteurs van dit Toer-boek zijn Trudy van Riemsdijk-Zandee en Willem van Riemsdijk, het echtpaar dat zich enkele jaren geleden vestigde in Stiens, en dat zich al heel snel nauw heeft verbonden met het erfgoed van Stiens.
Het hoofdstuk in het boek over de geschiedenis van de kerktoren is namens de Stichting Monumentenzorg Leeuwarderadeel geschreven door de Stienser architect Gerrit van der Meulen.
Als Stiensers mogen we ons gelukkig prijzen met de goed gerichte passie van zoveel Stiensers, die Stiens en haar historie een warm hart toedragen. En ook over de tentoonstellingslocatie in het Pakhûs Solo niets dan lof.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten