Mooi bewaard voor één dag

Donderdag 29 september 2016 

Eén van de lockerstations - met fietsprint - van Stenden Hogeschool in Emmen

Werkdag Emmen

Vandaag ben ik werkzaam in onze vestiging van Stenden Hogeschool te Emmen. De aanleiding om hier vandaag aan het werk te gaan, is het periodieke Voortgangsconsult dat ik hier heb met het management van onze HBO-opleidingen Ad ICT-Beheer, B Informatica en B Werktuigbouwkunde, dat aan het begin van de middag plaatsvindt. Omdat er ook vooraf en nadien nog wel het een en ander aan werkzaamheden is in Emmen, past het om vandaag de hele dag hier werkzaam te zijn in deze Drentse hogeschoolvestiging.

Decoratieve fietsprint
Wandelend door de gangen van Stenden Emmen valt mijn oog op de nieuwe lockers die hier en daar in de wandelgangen zijn geplaatst. Het front van één van de lockerstations toont op fleurige, kleurrijke wijze een mooie collage van fietsgerelateerde decoraties.
Onze studenten kunnen hier hun persoonlijke spullen gedurende de hele dag op een veilige wijze - beveiligd via hun persoonlijke studentenkaart - bewaren, om ze niet de hele dag mee te hoeven nemen door het hogeschoolgebouw als ze her en der colleges hebben, of in projectgroepen aan het werk zijn, in de bibliotheek studeren, lunchen in de kantine, of begeleidingsgesprekken voeren met hun docenten. Gedurende de dag kunnen ze spullen terugbrengen naar de locker, of andere zaken uit de lockers halen, die ze voor hun volgende activiteit bij zich moeten hebben.

Voor één dag
En dan is het de bedoeling dat je je persoonlijke zaken aan het eind van de dag weer uit de locker verwijderd, want het gebruik van zo'n kluisje is gelimiteerd tot maximaal één dag. Aan het eind van de dag worden alle lockers weer vrijgegeven, opdat je morgen zelf weer, of anderen ook gebruik kunnen maken van deze bewaardienst van de  hogeschool.
Ook zo'n locker is één van de vele faciliteiten die we als hogeschool onze studenten bieden om hun studie op een zo comfortabele manier te laten verlopen.
Dat je als student je persoonlijke zaken hier elke dag zo mooi kunt bewaren, is ook mooi meegenomen.

Jelly Sloot exposeert in De Hege Stins

Woensdag 28 september 2016 

Quilt-werkstuk van Jelly Sloot

Duo-expositie
In de zomermaanden van 2016 exposeren Jelly Sloot en Klary Pickee in De Hege Stins te Stiens met quilts en haakwerk van Jelly en schilderijen van Klary.

Tentoonstelling van quilts en haakwerk
Jelly Sloot woont in Stiens.
Het werk van Jelly Sloot bestaat voornamelijk uit quilts, borduur- en haakwerk.
Jelly quilt al meer dan dertig jaar.
Het borduren heeft op een zacht pitje gestaan, maar dat heeft ze nu weer opgepakt.
Vorige zomer heeft Jelly Sloot mee gedaan aan een KAL (een breiproject) op de PC (de kaatspartij van Franeker). Elke week kwam er een rand bij en zo is het een groot kleed geworden.
Ook met borduren heeft ze meegedaan aan ‘een randje per week’. Zo ontstond een lang borduurwerk. Ook daar heeft ze met veel plezier aan gewerkt.

Re-cycling between Stiens & Leeuwarden

Dinsdag 27 september 2016 

Het nieuwe wegdek van het fietspad langs de Brédyk bij de Jelsumer Poort

Van afval naar asfalt
Twee weken geleden is het fietspad langs de N357 tussen Stiens en Leeuwarden over de lengte van ongeveer een kilometer ter hoogte van het Friese Jelsum opnieuw geasfalteerd. Dat lijkt niet zo bijzonder, maar dat is het toch wel, want hier ligt nu het eerste fietspad-asfalt waarbij gebruikt wc-papier mede als grondstof is gebruikt.
De provincie Fryslân heeft samen met Wetterskip Fryslân en met enkele innovatieve bedrijven samengewerkt in het project 'Van afval naar Asfalt', om te realiseren dat een afvalproduct zoals gebruikt wc-papier kan worden gebruikt als een bruikbare grondstof voor een nieuw product, in dit geval asfalt.

Verduurzaming van wegenbouw
Bij rioolwaterzuiveringsinstallaties wordt van het gebruikte toiletpapier de papiervezel teruggewonnen uit het vuile afvalwater. Van de herwonnen papiervezels wordt de grondstof cellulose gemaakt, en dit celluloseproduct wordt gebruikt bij de asfaltproductie voor wegenbouw.
Asfalt bevat een zogenoemde 'afdruipremmer', en daarvoor kan ook dit cellulose worden gebruikt als duurzaam alternatief. Normaal gesproken wordt een bindmiddel van verschillende stoffen gebruikt tussen de steenslag en de bitumen van het asfalt, maar in dit pilotproject is het mogelijk gebleken dat ook cellulose uit teruggewonnen wc-papier als bindmiddel kan worden gebruikt.

Frisian re-cycling path
De provincie Fryslân levert hiermee een belangrijke bijdrage aan het verduurzamen van de wegenbouw. En ook voor Wetterskip Fryslân betekent dit een essentiële bijdrage aan de zogenoemde 'circulaire economie'. Dit Friese project levert het bewijs dat samenwerking tussen overheid (hier provincie en waterschap) en commerciële marktpartijen succesvol kan bijdragen aan het creëren van een duurzamer samenleving.
En Fryslân laat hiermee zien dat 'cycling' en 'recycling' in onze mooie fietsprovincie heel goed samengaan, als je maar doelgericht blijft bewegen.
Voor pelgrims is de weg belangrijker dan het doel, maar hier op dit Friese pad is het bereiken van het doel ook mooi meegenomen.

Klary Pickee exposeert in De Hege Stins

Maandag 26 september 2016 

Schilderij van Klary Pickee

Duo-expositie
In de zomermaanden van 2016 exposeren Klary Pickee en Jelly Sloot in De Hege Stins te Stiens met schilderijen van Klary en quilts en haakwerk van Jelly.

Tentoonstelling van schilderijen
Klary Boorsma-Pickee woont in Stiens.
Al vele jaren is het schilderen één van haar hobby's.
Gedurende haar eerste schildersjaren heeft ze aquarel geschilderd, en de afgelopen vier jaren met acrylverf, maar dat is wel even wennen. Regelmatig gebruikt Klary toch nog wat water bij de acrylverf; ze kan het niet laten.
Ook heeft ze veel getekend.
Voor het schilderen heeft Klary een aantal jaren cursussen gevolgd in Leeuwarden, en de afgelopen tien jaar in Goutum, waar ze nu nog steeds lessen volgt.
Bloemen hebben haar voorkeur, maar de natuur, fruit en soms abstract vindt ze ook leuk.
Momenteel laat ze graag weer een aantal van haar schilderijen zien in de ontvangsthal van De Hege Stins in Stiens.

Dagje uit voor het hele gezin op Vlieland

Zondag 24 september 2016 

Vanaf de hoge duin uitzicht over 't strand, de Waddenzee en Terschelling

Zee
Ter gelegenheid van alle festiviteiten rond Vaderdag, Moederdag en de verjaardagen kregen we dit jaar van onze kinderen een dagje uit kado voor het hele gezin, op Vlieland. Na de nodige afstemming om voor iedereen een passende dag in onze agenda's en te krijgen en te houden, is het vandaag dan zover dat we vanmorgen vroeg inschepen in de veerboot van Harlingen naar Vlieland. Op de boot genieten we van koffie met gebak, want we vieren vandaag tegelijk ook de verjaardag van Pieter van afgelopen week. Na een vaartocht van anderhalf uur arriveren we om 10.30 uur in de veerhaven van Oost-Vlieland, waar we direct drie tandems en een fiets huren, want ons vervoersmiddel vandaag op het eiland is de Hollandse tweewieler.

Strand
Door de jachthaven en over het bedrijventerrein fietsen we over de Fortweg naar het strand, waar we vanwege de heldere lucht het naburige eiland Terschelling aan de overzijde van de Waddenzee zien liggen. Het weer is overigens vandaag fantastisch, want de lucht is helderblauw en de zon schijnt de hele dag volop. Prachtig (na)zomers eilandweer dus. Een dag om vooral buiten te zijn, wat we dan ook doen vandaag.

Duinen
Over mooie fietspaden door de duinen fietsen we vervolgens via het duinkampeerterrein Stortemelk in westelijke richting. Op de camping zijn de laatste kampeergasten druk in de weer om alle permanente tenten en tenthuisjes af te breken en op te ruimen voor de komende winter.
Over de Duinkersoord en het kilometers lange Zesduinenpad volgen we dan een prachtige fietsroute door een langgerekt duinenlandschap, totdat we afbuigen naar het zuiden, naar het Posthuys aan de Postweg, waar we op het gezellige terras neerstrijken voor een heerlijke lunch, te midden van al die andere gasten die ook zichtbaar genieten van het mooie weer en van deze aangename horecagelegenheid halverwege dit Friese Waddeneiland.

Polder
Na de lunch keren we op onze fietsen over het Pad van Zes weer terug naar het strand ten noorden van het Posthuys, waar we een uurtje op het strand verblijven, heerlijk in de zon en uit de wind, aan de warme voet van de duinenrij.
Dan is het tijd om de terugreis aan te vangen, en daartoe fietsen we weer terug naar het Posthuys, vanwaar ze de lange Postweg door het eilandpolderlandschap volgen langs de zuidkant van het eiland. Onderweg maken we nog even een uitstapje landinwaarts, naar de oude eendenkooi van het eiland; en dan fietsen we terug naar het dorp Oost-Vlieland, waar we in de Dorpsstraat bij het horeca-echtpaar van Puur Vlieland - waar Pieter enkele jaren vakantiewerk verrichte - koffiedrinken met daarbij heerlijk eigengemaakt gebak.

Haven

Het is al ongeveer 16.45 uur als we de fietsen weer inleveren bij het plaatselijke verhuurbedrijf, om dan in de veerhaven snel weer in te checken voor de volle vijfuurboot, die ons in anderhalf uur terug brengt naar de vastewal. 

Deze mooie nazomerse dag sluiten we af met ons jaarlijkse gezinsdiner, deze keer in het karakteristieke Eetcafé Nooitgedagt in het centrum van de Friese Waddenzeehavenstad Harlingen. Na deze goed verzorgde avond wandelen we weer terug naar onze auto's, om afscheid van elkaar te nemen aan het eind van deze mooie zon(nige)dag.

NBG-Rayonontmoeting 2016 in Zuidlaren

Woensdag 21 september 2016 

Het Spakenburger Hart als dank voor 't bijbelwerk

Laarkerk in Zuidlaren
Als bestuurslid van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) bezoek ik elk jaar tenminste één van de Rayonontmoetingen van NBG-vrijwilligers in de NBG-regio Noord en Oost (bij toerbeurt in Fryslân, Drenthe, Groningen en de Noordoostpolder).
In de maanden augustus tot en met oktober 2016 worden in NBG-regio Noord en Oost 22 van dergelijke Rayonontmoetingen georganiseerd.
Vanavond woon ik de jaarlijkse Rayonontmoeting bij in de zaal achter de Laarkerk van het Drentse Zuidlaren.

Samenleesbijbel
De avond staat onder leiding van Mark Koelewijn, de NBG-regiocoördinator voor Regio Noord en Oost.
Na een kennismakingsronde opent Mark de avond met gebed en met het voorlezen van een bijbelgedeelte - over Jozef in de put - uit de nieuwe Samenleesbijbel, de prachtige Bijbel voor bijvoorbeeld grootouders en ouders met hun (klein)kinderen van zo'n 7-12 jaar oud, de Bijbel die maar liefst acht intelligenties aanspreekt, voor wie een leervoorkeur heeft voor bijvoorbeeld: 1 Woorden en taal, 2 Afbeeldingen en plaatjes, 3 Logisch nadenken en rekenen, 4 Muziek, 5 Bewegen en doen, 6 Samen iets doen en inleven in anderen, 7 Nadenken over jezelf, 8 Natuur en wereld (8 typen meervoudige intelligentie van Howard Gardner). In groepjes van drie personen doen we één van de bijbehorende opdrachten, zoals die staat in de Samenleesbijbel, om eens te ervaren wat je zoal met de Samenleesbijbel kunt doen.

Bijbelwerk in binnen- en buitenland
Daarna vertelt Mark aan de hand van enkele foto's op het beamerscherm over het bijbelwerk dat door het NBG met de ingekomen gelden mogelijk is geweest, onder andere buitenlands bijbelwerk, zoals bijvoorbeeld de verspreiding van Bijbels in Cuba, over het verspreiden van Nieuwe Testamenten en van de Evangeliën van de Bijbel in Gewone taal op evenementen in Nederland.
Ook het grote succes van Alef, het nieuwe aantrekkelijke bijbelblad voor kinderen, wordt genoemd. In korte tijd heeft Alef nu al meer dan 3.300 abonnees!
En verder verschijnt binnenkort ook nog de zogenoemde Groene Bijbel, die na de bijbelrecycle-actie van het NBG is geproduceerd van gerecycled bijbelpapier. Deze nieuwe Groene Bijbel biedt ook toelichtende teksten over bijvoorbeeld natuur, aarde en Schepping.

Terugblik
We zijn blij dat we vanavond weer bijeen zijn met een delegatie van zoveel mensen, die zich jaar in jaar uit als vrijwilliger inzetten voor dat belangrijke bijbelwerk in binnen- en buitenland.
Mark vertelt wat men in het afgelopen jaar ook in deze NBG-regio allemaal heeft gedaan op het gebied van bijvoorbeeld: presentatie van de Samenleesbijbel, de Bijbelquiz, de Nationale Bijbelzondag, de ledenwerving, de markten, waaronder de Kerstmarkt, de jaarlijkse kerkcollectes voor het NBG, en voorts al het ander promotiewerk voor het bijbelwerk van het NBG.
Daarnaast wordt ook verteld over de succesvolle NBG-Bijbel-Elfstedentocht die in het afgelopen jaar in Fryslân werd georganiseerd, die nu op grond van een Draaiboek op diverse wijzen kan worden uitgerold over heel Nederland bij bijvoorbeeld fietstochten, kerkentochten, wandeltochten, en bij nog veel meer soorten activiteiten, waarbij acties rond de Samenleesbijbel centraal staan.

Nieuwe activiteiten
Dan is het moment aangebroken om ook vooruit te blikken op wat het komende werkseizoen ons zal brengen, en wat we ook in dit rayon zullen gaan doen.
We bespreken de Activiteitenkalender van het NBG, die een overzicht biedt van allerlei soorten acties en andere mogelijkheden voor bijbelwerk. Dan wordt vooruitgekeken naar de aanstaande Bijbelzondag 2016. Daar zijn al posters voor beschikbaar. Dit jaar is het thema van de Bijbelzondag 'Vier je Bijbel'. Alle vrijwiligers in het land hebben hiertoe al een informatiepakket thuis ontvangen, waarin ze kunnen zien welk materiaal ze bij het NBG-hoofdkantoor in Haarlem kunnen bestellen ten behoeve van de komende Bijbelzondag.
Ook wordt aandacht besteed aan de NBG-website van het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP), waar alle vrijwilligers van het NBG naar hartenlust gebruik van kunnen maken om informatie te delen, om werkmateriaal te bestellen, om ideeën op te doen, en nog veel meer.

Boeien, binden, oogsten
Er komt nog veel meer ter tafel, zoals de bijbelverspreiding wereldwijd, de ledenwerfkaart, de Powerpointpresentatie voor de jaarlijkse kerkcollecte, de Bijbelquiz 2016. debijbel.nl, Opwekking 2017 en het populaire Bijbelfestival 2017. Ook de social media kunnen volop worden gebruikt om te Boeien, te Binden en te Oogsten
Conclusie na zo'n Rayonontmoeting in de regio is dan ook dat er in de afgelopen periode weer heel veel goeds aan bijbelwerk is gedaan, en dat we toch ook vanavond weer onder ogen zien dat er ook in de komende periode weer heel veel goed vrijwilligerswerk kan worden verzet om de Bijbel en het bijbelwerk van het Nederlands Bijbelgenootschap positief onder de aandacht te brengen.

Het NBG heeft je 'hart' nodig
De avond wordt door Mark Koelewijn afgesloten met een oproep op het beamerscherm 'We hebben je 'hart' nodig', waarbij het figuur van een hart wordt afgebeeld.
Halverwege de avond - in de koffiepauze - heeft Mark dat 'hart' al onderstreept, door alle vrijwilligers vanavond te verrassen met iets lekkers bij de koffie, namelijk een zogenoemd 'Spakenburger Hart', een zoete platte koek met daarop met fondant woorden van dank aan de vrijwilligers geschreven: 'Het NBG is dankbaar voor jullie hulp'.
Een goed idee dat door de aanwezige vrijwilligers zeker wordt gewaardeerd, en wat deze vrijwilligers ook dubbel en dwars verdienen, want dit zijn de mensen met hart voor de zaak, die hard werken aan alle bijbelwerk in de regio, om al dat zo gewenste bijbelwerk in binnen- en buitenland met zijn allen mogelijk te maken.
Op uitnodiging van Mark sluit ik deze vrijwilligersavond af met gebed, en dan is er nog gelegenheid om werkmateriaal te bekijken en mee te nemen naar huis. We nemen afscheid van elkaar en gaan ieder weer terug naar de eigen woonplaats in de regio, in het rayon waar ook in het komende werkseizoen het bijbelwerk van het NBG weer volop verder zal gaan.

Proef de Smaak van Gods Liefde

Startzondag 18 september 2016 

United en Rise treden samen op tijdens de Startzondag van PG Stiens

Startzondag
De zomervakantie ligt al weer enkele weken achter ons, en dan begint ook het nieuwe werkseizoen van de Protestantse Gemeente van Stiens. Alle kerkelijke activiteiten gaan weer van start. Op de Startzondag van vandaag organiseert onze Protestantse Gemeente van Stiens op een feestelijke manier de opening van dit nieuwe seizoen.
Het thema van deze Startzondag is ‘De smaak van Gods liefde’.

Smakelijk begin
De vier smaken - zoet, zuur, zout en bitter - krijgen vandaag vooral de aandacht, met de nadruk op ‘zout’, verwijzend naar de bijbeltekst ‘Gij zijt het zout der aarde’. 
De gemeenteleden en alle gasten van de Protestantse Gemeente van Stiens worden vandaag uitgedaagd om ‘liefde’ te verspreiden in onze gemeente en daarbuiten, bijvoorbeeld door het bakken van taart, door het maken van creatieve cup cakes of met iets anders lekkers. Dat wordt straks na de kerkdienst door alle kerkgangers met veel smaak gegeten onder het genot van een bakje koffie of thee. Ondertussen hebben de kinderen in de leeftijd tussen drie en twaalf jaar hun eigen kinderprogramma in het Jeugdhonk van De Hege Stins.
Vervolgens starten er om 11:15 uur diverse activiteiten, die aansluiten op het thema. Zo komt in een workshop bijvoorbeeld een ‘barista’ (een koffiekunstenaar) van alles vertellen over koffie, gaan de kinderen aan de slag met het bouwen van hun eigen snoephuisje, en gaat de jeugd een spannend smokkelspel doen. Ter afsluiting staat er om 12:45 uur soep met broodjes voor iedereen klaar.

Muzikaal welkom door de jeugdband Rise 

Een vliegende Start

De kerkgangers worden muzikaal verwelkomd op het plein vóór het kerkgebouw door onze jongerenband 'Rise', die bij de ingang van De Hege Stins haar opwekkende liederen ten gehore brengt.

De ochtendkerkdienst van deze Stienser Startzondag staat onder leiding van dominee Jaap Overeem en van pastoraal werkster Tine de Vries.

Het begin ervan zullen we niet snel vergeten, want de vaart zit er nogal in qua begeleiding op de vleugel door Jaap Overeem. Het tempo van de intochtspsalm is zo hoog en daarmee uitdagend dat het me doet denken aan een groep 'Meer Bewegen voor Ouderen' op een atletiekbaan, die de opdracht heeft om op hoge snelheid met zijn allen gelijktijdig de horden van een hindernisbaan te nemen. Wie nog niet echt wakker was, is het nu wel na deze 'hogesnelheidswarmingup'. 'Gang is alles', zeggen we wel eens in Fryslân, en dat is hier alleszins van toepassing. Noem het maar een 'vliegende start'.

Na de opening door Tine de Vries zingt onze gemeenteband 'United' het lied 'Uit vuur en ijzer': ... om zout en zoet en zuur te zijn.

Smaak-experiment van ds. Jaap Overeem

Wat jij doet, doet ertoe

Dan volgt van dominee Overeem het experiment aan de sta-tafel, om te bewijzen dat zout de sterkste smaak is die we hebben.

Daarna volgt van lector Wout de Vries de lezing uit de Bergrede, over het zout: ...Jullie zijn het zout van de aarde ...., gevolgd door weer een lied van United.

Dominee Jaap Overeem in zijn preek:

• Zout was bijzonder kostbaar in de tijd van de Bijbel.
• Zout is de smaak die Jezus aan de wereld mee wil geven.
• Gods Koninkrijk is gebouwd op autowassen, hamburgers bakken, en op koekjes bakken, ofwel op het werken voor de kerk en voor de kerkelijke gemeente.
• Jezus roept ons op om mee te doen.
• Wat jij doet, doet ertoe.
• Het is Gods plan dat wij smaak toevoegen aan de wereld, zodat de mensen in de wereld onze goede daden gaan zien, waardoor anderen dan eer bewijzen aan God.
• Ik nodig je uit om met die energie mee te gaan bouwen aan onze gemeente .... Amen!

United & Rise

Als United na de preek de woorden 'Machtige God ik heb U lief' zingt, valt precies op dat moment een sterke, warme zonnestraal de kerkzaal binnen.

We staan ook stil bij het overlijden van twee gemeenteleden, die in de afgelopen week zijn overleden, en sluiten dat gedenken samen af met gebed.

Tijdens de collecte staat de jeugdband Rise op het podium en zingt de song 'Ruling in the deep'.

Nieuw voor ons allen is ook het gezamenlijke optreden van United en Rise; een mooie mix van leeftijden, instrumenten en zangstemmen. Wat zijn we gezegend met zoveel enthousiaste muzikanten die deze Startdienst zo muzikaal inkleuren en 'muzi-smaak' geven.

Gedeelde smaak als teken van Gods liefde

Na de zegen en heenzending krijgen we nog enkele praktische wenken van de organisatoren van deze mooie Startzondag, en we worden bovendien verrast door alle basisschoolkinderen, die samen op het podium ook nog een mooi lied zingen.

En dan mogen we deze Startzondag smakelijk voortzetten met koffie, thee en limonade, met daarbij al die overheerlijke zoete lekkernijen die door onze mede-gemeenteleden zijn gebakken en bereid. Langs twee muren van de ontvangsthal van De Hege Stins staan op lange tafels grote hoeveelheden cake, taarten, gebak, cupcakes, koekjes, en wat er allemaal nog meer kan worden gebakken. Het lijkt wel of heel Stiens heeft gebakken, want hier staat een overvloed aan lekkers, om onder het genot van koffie, thee en limonade te vieren dat ons nieuwe kerkelijk seizoen nu is begonnen. De baksels van onze culinaire gemeenteleden vinden gretig aftrek, en in de ontvangsthal, in het Jeugdhonk, in de kerkzaal, in de bijzalen en ook buiten in de zon op het kerkplein is het gezellige drukte van belang.

Als dit de smaak van Gods liefde is, 

proeven we daar graag van, 

en delen we dat ook graag met anderen, 

want gedeelde smaak is ook een teken van Gods liefde in deze wereld.

Overvloed aan baksels om de smaak van liefde te delen

Zomerconcert Urker Mannenkoor 'Hallelujah' in Leeuwarden

Zaterdag 17 september 2016 

Het Urker Mannenkoor ''Hallelujah' in de Grote Kerk van Leeuwarden

Muzikaal verjaardagskado
Of we ook eens een concert van het Urker Mannenkoor willen bijwonen, was de vraag. Welnu, ja graag, want dat is toch elke keer een belevenis. En als het Urker Mannenkoor dan naar je toe komt, naar de Grote Kerk van Leeuwarden, is dat qua koor en voor wat betreft de locatie een concert bij uitstek, dus ja, graag. Resultaat: twee toegangskaarten voor het Zomerconcert van het Urker Mannenkoor, voor mijn verjaardag.

Koor in klederdracht
Al vroeg gaan we vanavond richting Leeuwarden, zodat Durkje, Alice en ik een mooie zitplaats kunnen bemachtigen voorin de Grote Kerk van Leeuwarden. De trouwe fans van het koor en ook veel gelegenheidsgasten vinden allen een plaats in de kerk, in afwachting van de opkomst van het koor. Rond ongeveer 19:30 uur wandelt een lange stoet mannen in Urker klederdracht de kerk in, en neemt keurig in het gelid plaats ten overstaan van een goed gevulde Grote Kerk.
Het Urker Mannenkoor 'Hallelujah' staat onder leiding van dirigent Bert Moll, en wordt vanavond op orgel begeleid door Harry Hamer, en met pianobegeleiding van Johan Bredewout. Straks zal sopraan Willemijn de Munnik enkele liederen solo zingen, en ook in combinatie met het mannenkoor.

Zing van mijn Heiland & Verlosser
Zonder enige aankondiging steekt het Urker Mannenkoor van wal met een direct al stevige inzet op het passende lied 'Ik wil zingen van mijn Heiland'. Het programmablad en de dirigent geven aan dat het refrein met alle gasten in samenzang wordt gezongen, hetgeen resulteert in een krachtige herhaling van 'Zing o zing van mijn Verlosser'.
Daarna heet de Leeuwarder evangelist Sam de Visser iedereen namens het koor van harte welkom, en spreekt hij de wens uit dat we hier vanavond een goede en gezegende avond mogen beleven.
Daarna zingt het koor de Psalmen 135 en 123, en dan het door Alice zo geliefde 'Vaste rots van mijn behoud', en daarna 'Al wat adem heeft'.
Dan zingt Willemijn de Munnik 'Verootmoediging' en 'Heilige Geest van God', gevolgd door het koor met hun 'Wohl mir dass ich Jesum habe' en Volle verzekering'.

Zwijgen en stil zijn na de storm
Voordat het mannenkoor Psalm 105 (met piano en orgel) en 'Dichtbij het hart van God' (met een solopartij) zingt, leest Sam de Visser uit het Matteüs-evangelie het verhaal van Jezus die de storm stilt. Daarover gaat ook zijn meditatie, getiteld: 'De storm'.
De Visser legt het verhaal aan ons voor in de vorm van een vraag aan ons allen: "Stormt het wel eens in ons leven?"
Als een ziekte in ons leven komt, of als zonde en schuld ons leven overschaduwen, dan blijkt doorgaans dat je jezelf niet kunt redden. De discipelen van Jezus geven ons in dit bijbelverhaal het goede voorbeeld, want zij gaan bij de storm in hun leven naar Jezus met de vraag: "Behoed ons!"
Zo kunnen ook wij ons in ons gebed richten tot Jezus, en als je dan wordt gered, dan 'vis' je weer door.
Passend bij dit verhaal sluit het Urker Mannenkoor aan met het lied 'De storm', dat overigens wordt ingeleid op orgel met 'Ruwe stormen mogen woeden', en met als tussenspel het lied 'Scheepje onder Jezus' hoede'. Mooi in dit lied 'De storm' is ook het herhaalde 'Zwijg! - Wees stil!', en dan is het ook even stil.

Pure power
Van het lied 'Lichtstad met uw paar'len poorten' zingen we het refrein in samenzang, maar de toonhoogte van het mannenkoor is nauwelijks de evenaren, en wat spreekt uit deze hoogte en uit dat volume een expressieve kracht; pure power!
Na een piano-improvisatie van Johan Bredewout wordt Psalm 119 door het koor ingezet met de hoog zingende tenoren, en als de bassen aansluiten, klinken de doorzingende tenoren er nog opvallend hoog bovenuit. Daarna volgt Psalm 107. Bij de samenzang zie je hoe mooi de dirigent letterlijk enkele malen doordraait van koor naar publiek en van publiek naar koor, bij:

Zij, die de zee bevaren met schepen rijk bevracht,

zien op de grote baren Gods wijsheid, gunst en macht. 

Tiemen geeft de cd aan Alice

Verrassing na 35 jaar
Willemijn volgt dan met 'Ik zal er zijn' en 'The Lord bless you en keep you'.
Dan komt koorlid Tiemen Roos naar voren en introduceert de nieuwe Psalmen-cd van het Urker Mannenkoor. Het eerste exemplaar van deze nieuwe cd wordt nu uitgereikt aan evangelist Sam de Visser, en het tweede exemplaar wordt overhandigd aan oud-koorlid Hendrik Post.
En dan vertelt Roos dat het koor altijd het derde exemplaar van een nieuwe cd aanbiedt aan iemand uit het publiek.
En wie is vandaag de gelukkige?
Tiemen vertelt dan dat hij vanavond een vrouw ontmoette hier in de kerk, die hij al zo'n 35 jaar niet meer had gezien. Hij keek vroeger nog wel eens belangstellend naar haar, want ..... zij was vroeger zijn klasgenote in het voortgezet onderwijs, en nu is zij hier vanavond tot zijn verrassing in de kerkzaal. Hij vraagt dan aan ..... Alice om naar voren te komen, en dan krijgt Alice tot haar grote verrassing het derde exemplaar van deze nieuwe cd aangeboden.

Eer aan de Heer
En nog is dit prachtige zomerconcert niet afgelopen. Nog eens weer volgen prachtige songs, zoals: 'Spirit of the living God', In His love', Wait for the light to shine' en 'Dank sei dir, Herr'. Bij dit voorlaatste lied (van G.F. Händel) zet ook de sopraan Willemijn de Munnik haar toon.
Maar ook aan alle goede dingen komt een eind, en dat beleven we door het met zijn allen samen met het Urker Mannenkoor zingen van het zegenlied 'Zegen ons Algoede'.
Bij het verlaten van de kerkzaal laat organist Harry Hamer nog eens weer horen wat je allemaal uit zo'n fantastisch kerkorgel kunt halen qua muziek, alles ter ere van de Here.

Kwaliteit van Onderwijs 2.0

Vrijdag 16 september 2016

Ron Bormans en Roel in 't Veld worden geïnterviewd

Inleiding

Ruim een jaar geleden - op 25 juni 2015 - kwamen in Nieuwegein honderden mensen bijeen om met elkaar te congresseren over de kwaliteit van onderwijs, vanuit verschillende perspectieven beschouwd. Dit congres vormde het startsein voor drie vervolgprojecten. Een jaar later werden we uitgenodigd voor een follow up-congres - dat vandaag plaatsvindt - waar we de resultaten van deze drie projecten delen en bespreken.

Vorig jaar was ik één van de ongeveer 500 deelnemers (waaronder docenten, bestuurders, studenten, wetenschappers en opiniemakers), die bij elkaar kwamen om het debat over kwaliteit van onderwijs te voeren. Deze dag vormde samen met de essaybundel 'De echte dingen'  het startsein voor drie projecten. De selectie van deze projecten heeft plaats gevonden op grond van de volgende observaties gedurende het congres van 2015:

• De doorstroming in het beroepsonderwijs, in het bijzonder voor allochtonen, is in de afgelopen tien jaar een zeer ernstig knelpunt gaan vormen.
• De toerusting van de leraar is een cruciale factor rond kwaliteit van onderwijs.

Inhoud van de drie projecten

De drie inmiddels uitgevoerde projecten hebben betrekking op:

• Het vinden van een verklaring voor het afgenomen studiesucces van allochtone doorstromers vanuit het mbo naar het hbo, en het formuleren van voorstellen voor verbetering. 
• Het uitwerken van belofterijke ideeën voor nieuwe lerarenopleidingen. 
• Het formuleren van voorstellen voor invoering van collectieve professionalisering van docenten. 

Deze drie projecten leverden spectaculaire resultaten op. Daarom is het vandaag een mooi moment voor een follow up-congres. Stichting KennisCentrum Examinering (KCE) nodigde ons dan ook ter gelegenheid van de verdieping van deze drie projecten uit om vanmiddag deel te nemen aan dit congres. Het belooft een mooie en inspirerende middag te worden, die naast scherpe analyse bovenal ook een positieve blik op de toekomst werpt.

Dagvoorzitter Karel van Rosmalen opent het vervolgcongres in het Auditorium van het RDM Congrescentrum, in het zuidelijke havengebied van Rotterdam.

Met passie ondernemer worden

Gyzlene Kramer-Zeroual verzorgt de inleidende speech. Ze is programmamanager van de Associate degree-opleiding 'Ondernemen' van de Hogeschool Rotterdam.

Gyzlene: "Iedereen heeft een held nodig."

Ze vertelt dan een anekdote over een Marokkaans meisje (Gyzlene) dat met haar moeder op negenjarige leeftijd naar Nederland is gekomen, uiteindelijk terechtkomend in Rotterdam. Op de basisschool ervaart ze een grote taalachterstand. Ze wordt overgeplaatst naar het speciaal onderwijs, waar ze een leerkracht krijgt die met haar in gesprek gaat over wat ze later graag wil gaan doen in haar leven en werken. Inmiddels is ze al weer een jaar programmamanager van deze Ad-opleiding.

Ze is met haar docententeamleden in gesprek gegaan over hun visie op onderwijs en op de aansluitingsproblematiek van studenten. Daarna moesten er keuzes worden gemaakt om aan te sluiten bij de dromen van de studenten, altijd gerelateerd aan de passie die deze studenten hebben. Het docententeam is begonnen bij ‘onze Why’, waar ze individueel en als als team in geloven, waarvan ze zich eigenaar voelen.

Door vier fasen in twee collegejaren

Deze Rotterdamse Ad-studenten doorlopen in hun twee opleidingsjaren allen de volgende vier fasen:

• Oriëntatie -  in het eerste half jaar van de opleiding gaan ze als studententeam met elkaar aan het werk om bijvoorbeeld een winkelstraat te adopteren. Ze leren samen te werken en uit hun comfortzone te komen.
• Passie - en ondernemerschap vinden: waar ga je straks naar toe? Dit blijkt een moeilijke fase te zijn.
• Effectuation – Ga het maar gewoon doen; start je eigen bedrijf, uitgaande van wat je nu wel kunt gaan doen. Geef jezelf enkele targets, ga het doen, en probeer het maar.
• Causation – In de afstudeerfase schrijven ze een kredietwaardig business plan.

Elke donderdag komt er een ondernemer naar school om de studenten te vertellen over alle problemen en successen die ze als ondernemer tegenkomen.

Commitment van alle partijen

Ze werken als docententeam met een aantal randvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld commitment. Bestuur en management van de hogeschool moeten dat dan wel faciliteren, anders gaat het niet lukken.
Maak van het docentschap het belangrijkste beroep dat er is.

Ook als er teamleden zijn die het niet helemaal eens zijn met het beleid, moet je daar als teamleider naar luisteren. Je mag het er ook niet mee eens zijn, maar allen moet je uiteindelijk wel gaan werken aan de gezamenlijke teamdoelen. Dan ga je de taken verdelen, zodat iedereen in het team na het open gesprek hierover toch het beste wordt ingezet om die teamdroom uiteindelijk wel waar te maken.

Als studenten afhaken, vraag je hen eerst wat wij als team verkeerd doen, daar gaan we aan werken. En als de student zegt dat hij eigenlijk maar een ‘shit leven’ heeft, wordt daar het gesprek over gevoerd, om daar mee om te leren gaan en dat zo mogelijk ten goede te keren.

Ideeën voor nieuwe lerarenopleidingen

Frans de Vijlder van het Kenniscentrum Examinering (KCE) verzorgt een presentatie over 'naar meer ambitie voor lerarenopleidingen'; over wat we daarmee eigenlijk bedoelen, zoals: Zorgen voor meer maatschappelijk aanzien, Op een aantal punten beter presteren, Er een ontwerpopgave van maken, en die zo ook behandelen, en Beseffen dat er veel gebeurt en dan een impuls aan de beweging geven.

Er zijn drie werkplaatsbijeenkomsten georganiseerd met diverse partners, over lerarenopleidingen als spil in kenniscirculatie.

• Formuleer daartoe gezamenlijke doelen met het werkveld, en organiseer de opleiding dan op een natuurlijker manier. De structuur gaat dus op de schop. Stel eisen aan zittende docenten en scholen op bijvoorbeeld verbinding, onderzoek, een werkagenda hebben en co-creëren, Lerarenopleidingen moeten uit hun keurslijf, en ook landelijk moeten ze de dialoog aangaan om bijvoorbeeld het keurslijf te ontregelen, om zo dynamiek te organiseren.
• Het profiel van de toekomstige leraar: niet alleen de vakman van nu, maar ook de leraar die midden in de samenleving staat, die leerlingen opleidt tot wereldburger. Dat vraagt een cultuurswitch, want je activeert en creëert bijvoorbeeld verantwoordelijkheid. Als school moet je daartoe je keurslijf doorbreken, want dan kun je pas iets nieuws creëren.
• Diversiteit – de diversiteit van docenten in het docententeam van de lerarenopleiding moet sporen (ook als mainstream in het personeelsbeleid) met de diversiteit van de samenleving. De sorteermachine moet meer gericht worden op het waarderen van andere talenten en andere achtergronden. Iedere leraar moet zich blijven ontwikkelen in het lesgeven aan steeds veranderende studentengroepen.

Kortom:

Leve de variëteit in het onderwijs, meer verbinden met de omgeving, co-creatie, maatschappelijk engagement naast vakmanschap, waardeer leergierigheid en anders zijn, permanente professionalisering en ruimte en vertrouwen geven door management, bestuur en politiek.

Studiesucces allochtone doorstromers mbo naar hbo

Roel in ‘t Veld en Ron Bormans worden bevraagd over hun onderzoek.

Ron reflecteert op de vorige twee presentaties, waarin hij ziet dat Gyzlene het heel klein en hanteerbaar maakt, en dat door/van Frans daarentegen weer heel groot wordt gemaakt. Docenten zouden van dat laatste kunnen schrikken, dus daar moet je wel oog voor hebben.

Roel: de relatie van de docent met een student is een hele persoonlijke, en daarmee ook heel tragisch. We moeten onder ogen zien dat het ook nooit goed genoeg is, en toch moeten we altijd blijven investeren in de relatie tussen docent en student.

Het onderzoek richtte zich op het studiesucces van vooral allochtone, niet-westerse studenten die doorstroomden van mbo naar hbo.
Ron: Ik ben niet verantwoordelijk voor wat in het rapport staat, maar ik ben wel verantwoordelijk voor wat wij als hogeschool daarmee moeten doen. De Gyzlenes van deze wereld (allochtone studentes) gaven ons tot voor kort (achteraf gezien ten onrechte) een gevoel van comfort, maar ineens zagen we de doorstroomcijfers dramatische vormen aannemen. Toen bleek dat we waren gaan segregeren in plaats van integreren, dus daar moe(s)ten we heel hard mee aan het werk.

Roel: Van de tien afgestudeerde mbo-ers studeerden vroeger 4 tot 5 en nu – vijf jaar later - nog 3 af. En ook als je meer studietijd geeft, blijft het een minderheid. De uitgevallen studenten hebben heel veel tijd verloren; een aantal daarvan kwam in de knel in de afgelopen tien jaar, en we zochten uit hoe dat nu zo kon gebeuren. De toegenomen sociale verplichtingen van studenten, door de toegenomen armoede in families, hebben het voor de studenten veel moeilijker gemaakt om succesvol te studeren. Er moet geld worden verdiend, dus gewerkt, dus minder tijd voor studeren en meer zorgen in familieverband. Er ging een schokgolf door het HBO (bijvoorbeeld bij Inholland), waar de omgeving van het HBO op reageerde.
Roel ageert tegen de onderzoeksgolf die over en door het hbo is gegaan, met sterke nadruk op cognitie, met aanpassing van werkvormen, met een veel te commerciële invloed van kwaliteitszorg, die juist negatieve invloed had op de kwaliteit van het onderwijs. De skills van de mbo-er werden minder gewaardeerd in het hbo, en de havo-ers en vwo-ers met hun cognitieve skills daarentegen veel meer. Uitzonderingen daarop zijn Bouwkunde en Verpleegkunde. Dat zijn opleidingen waar de skills van mbo-ers nog steeds heel goed aansluiten bij wat in verwante hbo-opleidingen wordt gedaan.

Ron: mee eens en mee oneens. De culturele kloof in de samenleving komt als een maatschappelijke rimpeling de hogeschool in, maar daar moeten we wel iets mee doen in de hogeschool. Docentschap is een heel persoonlijk vak. Je ervaart Rotterdam als wereldstad met wat daarin allemaal gebeurt. De sfeer in het land werkt altijd door in de klas, en dat vraagt om invulling als pedagogische opdracht van de docent in de klas. Misschien zou de diversiteit in de klas wel eens te groot kunnen worden en zijn, en we moeten derhalve heel goed met en als docenten in gesprek over die pedagogische opdracht van de docent. De cognitieve kant is wel belangrijk, maar we moeten er nog beter en meer over nadenken wat dat betekent voor hoe we daar als docent pedagogisch mee omgaan. De verwante doorstromer doet het over het algemeen wel goed, maar de niet-verwante doorstromer doet het beduidend minder goed, en die beïnvloedt de doorstroomrendementen nadelig.

Roel: Ron gaat te ver in de bewustzijnsgraad van de verandering. Niemand heeft gezegd dat afgestudeerde hbo-ers onderzoeker moeten zijn.
Ron: Je gaat bijvoorbeeld te ver als verpleegkunde-studenten enquêtes gaan afnemen.

Slotvraag aan Ron en Roel: wat zou je volgend jaar graag willen (kunnen) vertellen over wat er na vandaag is gedaan en bereikt. Ron: dat studenten zelf het gesprek voeren over hoe de uitkomsten van dit onderzoek hanteerbaar worden. Docenten moeten zich wel realiseren dat ze vaak wel die held zijn, maar dat hen dat nog nooit is verteld, en dat dat wellicht ook nooit zal worden gedaan. Roel: nu al ben ik erg tevreden over de passie waarmee deze onderzoeksresultaten zijn opgepakt. Ik hoop dat het ontstoken vuur van hbo-docenten is verbreed en verdiept en dat de daad bij het woord is gevoegd. Iedere student moet zich welkom voelen op een hogeschool, en moet ook hebben ervaren dat er werk van hem en haar wordt gemaakt.

Collectieve professionalisering van docenten

Frank Bosboom en Peter Paul Kerpel (van SIOO) sluiten af met een duo-presentatie over het ‘tweaken’ (de permanente optimalisatie) van collectieve (op teamnivo en met het werkveld) professionalisering van docenten. Ze zijn op zoek gegaan in het onderwijs naar goede voorbeelden van docentenprofessionalisering. Waar zijn bijvoorbeeld de eilandjes van echte innovaties, vooral die innovaties die onder de oppervlakte plaatsvinden, ook die waar colleges van besturen en soms ook schooldirecteuren niet eens van op de hoogte zijn/waren.

Kwaliteit wordt heel lokaal bepaald. Docenten zijn gewoon al bezig met het verwezenlijken van de kwaliteit van het hoger onderwijs. Het gebeurt allemaal wel, maar je moet het nog wel (willen en kunnen) zien. Ze (SIOO) gingen dus op zoek dus naar kleine innovaties.

Nu zoeken ze nog een aantal pilots die kansrijk zijn als innovatie in het onderwijs. Vanuit die onderzoeksresultaten willen ze kijken of daar iets van kan worden toegepast in het onderwijs, zonder dat op al te grote schaal te willen uitrollen. Klein houden dus, maar wel doen. 

Speels afsluiten

Harry Starren sluit de middag speels af: "Waar bevinden wij ons nu?":

• We besteden zoveel aan onderwijs, dat de tragiek is dat we gaan volgen wat er met dat geld allemaal wordt gedaan en behaald, bijvoorbeeld voor wat betreft de kwaliteit van dat onderwijs. 
• Wat is er met ons aan de hand? Luisteren is een zwaar vak. We doen hier precies wat er mis is in het onderwijs. We zitten erbij en blijven ook nog zitten.
• Langs de afleiding sta je open voor innovatie.
• We weten niet wat leren is.
• Het ambacht van de docent laat zich niet aansturen; dat is nu juist die professionele ruimte.
• Met minder zuurstof krijg je een ordelijker klas, en komt er een groter gezeglijkheid. Hersenen functioneren gemakkelijker bij een ongemakkelijke temperatuur, dus de temperatuur in het klaslokaal moet naar beneden. Ook innovatie begint met meer lucht en meer licht.
• Als mensen bewegen, onthouden ze meer. Zitten belemmert het functioneren van de hersenen.
• Wij zien onze eigen achterlijkheid niet. We zijn allemaal leerling, en sommigen van ons gingen verder, want zij zijn leraar.
• Vanaf het modaal inkomen gaat de lijn van geluk niet meer langs de lijn van inkomen.
• Alleen als je het systeem aanvalt, krijg je ander gedrag.
• Soms is beleefd zijn niets anders dan meedoen.
• Heel nutteloos kan dit hier vanmiddag niet geweest zijn.

Herdenkingsviering voor eerste reformatorische kerkdiensten in Leeuwarden

Zondag 11 september 2016 

Het Kwartettekoar zingt o.l.v. Hindrik van der Meer

Beeldenstorm
We kennen ze van televisie en internet maar al te goed; die gruwelijke beelden van religieus geweld. Toch is er niets nieuws onder de zon, want bijvoorbeeld de eeuwenoude Beeldenstorm van 1566 is ook in onze Europese en vaderlandse geschiedenis onmiskenbaar een voorbeeld van dergelijk religieus geweld.
Calvinistische haatpredikers die zich in die roerige tijd van kritiek op kerk en geloof verzetten tegen de praktijken en de standpunten van de Rooms-Katholieke Kerk wakkerden onlusten aan, die resulteerden in de vernieling van bijvoorbeeld heiligenbeelden in kerkgebouwen.
Vanuit België via Zuid-Nederland rukten de onlusten al snel op naar het noorden van Nederland, ook richting Fryslân. Even leek het goed te gaan in Fryslân, maar ook bijvoorbeeld Leeuwarden kreeg te maken met de Beeldenstorm.

Herdenkingsviering
Dat is nu al weer 450 jaar geleden. Reden genoeg voor Krúspunt om samen met de Friese Raad van Kerken en met de Leeuwarder Raad van Kerken met een herdenkingsdienst terug te blikken op die Beeldenstorm in Fryslân.
Op uitnodiging van Krúspunt - het Fries oecumenisch platform - zijn Durkje en ik vanmiddag aanwezig bij de herdenking van de eerste reformatorische kerkdiensten in Leeuwarden, daterend van het jaar 1566. Deze oecumenische viering vindt plaats in de Sint-Bonifatiuskerk van Leeuwarden.
Liturg is domina Margaritha Veen. Mijn voormalige CHN-collega Lammert  de Hoop verzorgt een presentatie over enkele historische feiten en pastor Peter Vermaat zorgt voor de preek. De muziek en de muzikale begeleiding wordt verzorgd door het Kwartettekoar onder leiding van Hindrik van der Meer.

Storm over Fryslân
Aan het begin van de herdenkingsviering vertelt Lammert de Hoop dat en waarom de Beeldenstorm van 1566 in Fryslân anders verliep dan in de zuidelijke Nederlanden. Het Leeuwarder stadsbestuur zag de onrust aankomen, en wilde de Beeldenstorm vóór zijn. Ze nodigden op 8 september 1566 twee  - inmiddels - protestantse Friese voorgangers uit om in Leeuwarden in kerkdiensten voor te gaan in de Sint-Vituskerk bij de Oldehove. Voorzichtigheidshalve werden trouwens al wel de mooie beelden uit de kerken weg gehaald.
Tussen de verschillende partijen werd bemiddeld en onderhandeld om de orde zoveel mogelijk te handhaven en te herstellen waar dat nodig was. In het gedoe van de keuzes die de gelovigen moesten maken tussen het katholicisme en het protestantisme sloeg de vlam in de pan, en kreeg Leeuwarden in 1567 toch nog een Beeldenstorm.
De Friese mennisten gingen de strijd met de de rooms-katholieken niet aan en Fryslân ervoer de tolerantie ten opzichte van religie, want er ontstonden vier protestantse stromingen. De bisschop van Utrecht probeerde het afkalvingsproces van de rooms-katholieke kerk in Fryslân tegen te houden, maar Fryslân claimde haar eigen rechten, haar eigen godsdienstvrijheid.
Net zoals we dat vandaag de dag in de wereld nog zien, ervoeren de Friezen in de 16e eeuw ook al dat de combinatie van godsdienstige en politieke ideologie gevaarlijk is, want toen de Friese Staten partij koos voor de protestanten, werden veel Friese kloosters vernietigd en verdween het omvangrijke kloosterleven grotendeels uit Fryslân.

Predikers
In zijn preek vertelt Peter Vermaat ook over de twee nieuw-protestantse predikers die in 1566 hun eerste calvinistische preken in Leeuwarden verzorgden. Dat waren de gewezen pastoors Antonius Nicolaï uit Hegebeintum en Martinus Eliacus uit Stiens & Tzum.
Peter Vermaat:

• Een calvinistische preek is geen garantie voor succes.
• Als je als eerste tegen de staande macht ageert, is dat link.
• God is niet in een beeld te vangen.
• Een beeld zegt meer dan duizend woorden.
• Woord en beeld hebben elkaar nodig; de woorden geven een beeld richting.
• Beelden als een icoon gezien, wijzen naar het goddelijke, naar de Ander.
• Franciscus van Assisi verwees naar Christus, en Christus verwees naar God.
• Je krijgt ruzie als je niet wilt geloven wat anderen hebben gezien, beleefd, ervaren en geloven.
• Go(d) is een uitroep van verbazing en verwondering.
• Er is steeds weer een beeldenstorm nodig, omdat God groter is dan wat wij in beelden kunnen vatten. 
• Jezus is het beeld van God: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.
• Jezelf weggeven, dat is de christelijke missie in het leven.
• Christenen moeten de smaakmakers worden van deze wereld.

Je hoeft in brood slechts zout te zijn
We luisteren naar en zingen prachtige liederen tijdens deze viering:

• Nim my, nim my sa't ik bin;
• Vier de vrede die Hij heden uitroept over ons bestaan.
• Yn dit hûs mei hannen boud, kâlde stien dy't waarmte jout.
• Dat ik niet uitval, dat wij allen zo zwaar en droevig als wij zijn niet uit elkaars genade vallen.
• Moarn, dan romje wy it pún en bouwe in nije wrâld.
• Minsken jim bin 't sâlt fan de ierde, glâns ha jim de wrâld te bieden.
• Vrede, liefde, aandacht wens ik je toe.
• Byn Jo wil ús op it hert en wy sykhelje ferromme.
• Djippe frede mei komme oer dy.
• Oan't wy elkoar wer moetsje, meist burgen wêze yn Gods hân.

Met deze laatste woorden wandelen we zingend achter het Kwartettekoar aan de kerkzaal uit. Deze oude Ierse zegen in de Friese vertaling van Hindrik van der Meer zingen we elkaar bij het afscheid toe.

Jan Mostert exposeert in de Sint-Vituskerk van Feinsum

Vrijdag 9 september 2016 

Expositie van Jan Mostert in de Sint-Vistuskerk van Feinsum

Randland
Tot en met 2 oktober 2016 exposeert kunstschilder Jan Mostert een aantal van zijn schilderijen in de middeleeuwse Sint-Vituskerk in het Friese Feinsum. Het thema van deze op de vrijdagen, zaterdagen en zondagen geopende schilderijententoonstelling is 'Randland 2016', verwijzend naar het relatief groot aantal schildersdoeken met voorstelling van de Nederlandse kust, met de nadruk op de Friese Waddenzeekust.
Op uitnodiging van Jan Mostert ben ik aan het eind van deze middag bij hem op bezoek in de oude dorpskerk, die zich prima leent voor zo'n expositie. We lopen langs zijn schilderijen, en hij vertelt ondertussen wat we zien.

Contrasten
Opvallend is de tweedeling in het werk van Jan Mostert. Enerzijds hangen hier de overwegend grote doeken met weidse vergezichten over bijvoorbeeld het buitendijks land ter hoogte van het Noorderleeg en bij Ferwert, en tussen die landschapsschilderijen met veelal dreigend donkere luchten hangen hier en daar de kleinere stillevens, van bijvoorbeeld twee kruiken, een theedoek, een sinaasappel en een kommetje van aardewerk. Vaak komen licht en donker in zijn werk als beoogd contrast bijeen, een enkele uitzondering daargelaten.
Jan Mostert maakt zelf ook een duidelijk onderscheid tussen zijn techniekoefeningen in fijne stillevens en zijn veel meer emotioneel geladen ruiger landschapswerk. De stillevens zijn voor hem het meer afstandelijke werk, maar in de landschappen daarentegen kom je dichter bij het innerlijk van de schilder. Daarin waait zijn geest, zoals de noordwester storm bij tijd en wijle de Bildtse aardappelvelden en de natte kwelders van het Noorderleeg geselt.

Afscheid van de Friese Commissaris van de Koning

Donderdagmiddag en -avond 8 september 2016 

Syb van der Ploeg met Iris Kroes en Piter Wilkens zingen voor de Commissaris

Genodigdenbijeenkomst met de Friese mienskip
Vandaag neemt onze Friese Commissaris van de Koning, de heer John Jorritsma afscheid van de provincie Fryslân. Ter gelegenheid van dit afscheid organiseert de provincie Fryslân vanmiddag een zogenoemde 'Genodigdenbijeenkomst' en vanavond een afscheidsreceptie waar iedereen welkom is.
De provincie heeft alle 24 Friese gemeenten gevraagd om vijf van haar inwoners uit te nodigen die bij deze genodigdenbijeenkomst gezamenlijk de Friese mienskip vertegenwoordigen. Van onze gemeente Leeuwarderadeel ontving ik de uitnodiging om namens de gemeente Leeuwarderadeel bij deze afscheidsbijeenkomst aanwezig te zijn. Vanzelfsprekend ga ik op deze eervolle uitnodiging in, en aan het eind van de middag schuif ik dan ook aan in de grote zaal van Stadsschouwburg De Harmonie te Leeuwarden, waar het eerste deel van het genodigdenprogramma plaatsvindt.

Terugblik op acht jaar Jorritsma in Fryslân
Tijdens deze bijzondere afscheidsbijeenkomst wordt ook stilgestaan bij de ontwikkeling van Fryslân tijdens de acht jaar dat de heer Jorritsma Commissaris der Koning (CdK) was in onze provincie. De presentatie is in handen van zanger Syb van der Ploeg en provinciemedewerkster Renate Kuivenhoven.
Jorritsma wordt toegesproken door de Friese auteur Hylke Speerstra, en toegezongen door de Friese zangeres Iris Kroes en de Friese troubadour Piter Wilkens. Van der Ploeg en Kuivenhoven interviewen op het podium een panel van de gedeputeerde Sander de Rouwe, Diana Monissen (voorheen van De Friesland Zorgverzekeraar), directeur Anne Jan Zwart van de ECOstyle Groep en Marc van Gulick, hoteldirecteur van Bilderberg Landgoed Lauswolt. Monissen karakteriseert Jorritsma met woorden als vertrouwen, eenvoudig, gemakkelijk en toegankelijk, en roemt hem om zijn aandacht voor de zorgvraag van de toekomst, en om zijn kwaliteit om ondernemers en andere partijen bijeen te brengen. Anne Jan Zwart mag als voorzitter namens het bestuur van de Friese Club Diplomatique de heer John Jorritsma benoemen tot Erelid voor het leven van de Club Diplomatique Fryslân.

Ware Friese belevenis
Vooraan op het podium zitten de muzikanten van De Kast, met daar achter het Frysk Jeugd Orkest (FJO) en helemaal hoog achterin het Noord Nederlands Jeugd Orkest (NNJO), beide onder leiding van dirigent Theo Brouwer. Bij enkele muziekstukken komen er ook nog twee koren op het toneel, te weten: het Leeuwarder ambtenarenkoor De Schakel en het provinciekoor Koorbusiness.  Die prachtige combinatie zorgt voor heel veel mooie muziek vanmiddag in de Harmonie, zoals het 'Meiinoar ien' van de koren, het Braziliaanse 'Tico Tico' van het NNJO en het beroemde en geliefde 'In nije dei', gezongen door Syb van der Ploeg met De Kast en het FJO. Een buitenprovinciale muzikale inbreng is vanmiddag beslist niet nodig, want Fryslân heeft zoveel goede muzikanten en zangers en zangeressen in huis, dat ook vanmiddag maar weer blijkt welk een groots Fries-muzikaal hoogstandje op dit afscheidspodium kan worden gezet.

Afscheidsspeech van de CdK

Pikefel fan 'e Kommissaris
En dan aan het eind van de middag is het podium voor de Friese Commissaris van de Koning. Hij karakteriseert de belevenis van deze bijzondere afscheidsmiddag heel passend met de Friese aanduiding 'Pikefel!'. Iedereen hier weet en voelt wat hij daarmee bedoelt.
Jorritsma bedankt alle organisatoren en uitvoerenden van deze mooie middag, en memoreert daarbij enkele hele mooie momenten van dit afscheid in De Harmonie. Ook de aanwezigheid van al die honderden genodigden in de zaal stelt Jorritsma buitengewoon op prijs. Hij memoreert ook de bijzondere band die Fryslân al eeuwen heeft met ons Koningshuis.
Acht jaar lang brachten hem vandaag tot de 3804e afspraak, zijn 689 officiële toespraak naast 295 vergaderingen van Gedeputeerde Staten, 114 van Provinciale Staten. 142 keer reisde Jorritsma af naar Den Haag en hij mocht met groot genoegen 78 vaartochten maken op het Friese Statenjacht.
Het was af en toe sjouwen, sleuren en trekken - aldus de Commissaris - maar het gaf Fryslân meer eigen smoel en wat zijn we trots op Fryslân.
Jorritsma:

De gemeenschap (mienskip) is hier in Fryslân fantastisch.

Het oog van de natie - en ver daarbuiten - is op Fryslân gericht (denk bijvoorbeeld aan de Elfstedentocht).

Plannen lukken hier in Fryslân heel vaak.

Fryslân is het land van melk & water, van duurzaamheid en van pootaardappelen.

Fryslân en Friezen, blijf zweten van inspanning en blijf vooruitkijken.

Dit is de mooiste provincie van Nederland!

Dank dat ik u mocht dienen!

  
Een minutenlange staande ovatie valt onze afscheidnemende Commissaris der Koning, de heer John Jorritsma ten deel.

Frysk bloed, tsjoch op
Deze welverdiende ovatie wordt opgevolgd door het lied 'Fryslân, do libbest as in hert'. van Syb van der Ploeg met Iris Kroes en Piter Wilkens, en iedereen die wil, mag meezingen, en doet het ook.
En tenslotte gaan alle registers natuurlijk open als alle medewerkers van dit afscheidsfeest op het podium verschijnen om samen met de familie Jorritsma en met al die honderden genodigden in de grote zaal van de Harmonie de middag passend af te sluiten met het uitbundig zingen van het Friese Volkslied 'Frysk bloed, tsjoch op ...'.

Diner en receptie
Daarna verlaten we de schouwburgzaal voor een aperitief en diner elders in de Harmonie, Daar wordt iedereen in de gelegenheid gesteld om persoonlijk afscheid te nemen van de Friese Commissaris.
Aan het begin van de avond staat een lange rij gasten te wachten om tijdens de openbare afscheidsreceptie de heer en mevrouw Jorritsma de hand te schudden, als dank voor het vele en het goede, en met alle goede wensen voor hun toekomst in het Brabantse Eindhoven.

Mutaties in het CROHO door beleidswijzigingen

Donderdagmiddag 8 september 2016

Presentatie over het CROHO door Anke de Jong van de DUO

Beleidswijzigingen
In juni 2016 ontvingen we van de Dienst Uitvoering Onderwijs (de DUO van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) te Groningen als Croho-contactpersonen in het hoger onderwijs de vooraankondiging dat er enkele beleidswijzigingen ophanden zijn, die doorwerken in het Centraal Register voor Opleidingen in het Hoger Onderwijs (CROHO). Zo verandert er na de inmiddels afgelopen zomervakantie in het Croho het een en ander met betrekking tot bijvoorbeeld versnelde trajecten, het verlenen van graden bij afstuderen, en moeten hogescholen meldingen doorgeven met betrekking tot hun onderwijscapaciteit.
Vanmiddag komen we op uitnodiging van de DUO met enkele tientallen contactpersonen van hogescholen en universiteiten bijeen in Vergadercentrum Domstad te Utrecht om hier nader over te worden geïnformeerd door de medewerkers van de DUO.

Welkom en inleiding
Op deze warme middag worden we ontvangen in het koele auditorium van het Utrechtse vergadercentrum, waar we welkom worden geheten door Anke de Jong, relatiemanager Hoger Onderwijs van de DUO. Nadat we een korte uitleg hebben gekregen van de organisatiewijzigingen in de werkorganisatie van de DUO wordt de aanleiding van deze bijeenkomst verteld en toegelicht.

Herinrichting van het Croho
Daarna krijgt Ton Laan van de DUO de gelegenheid om samen met Rik Sipma een presentatie te verzorgen over de wijze waarop de huidige en de nieuwe mutaties digitaal kunnen worden ingevoerd in het zogenoemde 'aCroho' van de DUO.
Aandacht wordt onder andere besteed aan de toevoegingen in het aCroho van de indicaties voor versnelde trajecten van actuele en toekomstige opleidingen in het hoger onderwijs, voor bijvoorbeeld driejarige trajecten in het HBO voor afgestudeerde VWO-ers.

Graadtoevoeging in het hoger onderwijs
Over de graadtoevoeging aan de graden bij afstuderen meldt Ton Laan dat de DUO alleen die graadtoevoegingen mag, kan en zal registeren in het Croho die overeenkomen met de Referentielijst voor internationale herkenbaarheid van titulatuur in het hoger beroepsonderwijs. Alle huidige en oude graadtoevoegingen komen niet in het Croho, maar zodra 70% van de opleidingen in een bepaalde groep is geaccrediteerd, moet de opleiding de door de overheid in bijvoorbeeld de referentielijst aangewezen graadtoevoeging voeren en die ook laten registeren in het Croho.
Om de invoering en de uitvoering te vergemakkelijken zal de DUO voor de hogescholen die dat wensen de initiële vulling alvast verrichten, waarna we binnen onze eigen hogescholen kunnen en moeten checken op juistheid en op volledigheid, om er zeker van te zijn dat de registratie van onze actuele en toekomstige hogeschoolopleidingen vanaf dat moment correct in het Croho staat.

Vragen en toelichting
Na de presentaties van Anke de Jong en Ton Laan is er volop de gelegenheid om informatieve vragen te stellen en om cases vanuit de huidige werkpraktijk in het hoger onderwijs aan deze DUO-medewerkers voor te leggen. Enkele van dergelijke praktische vraagstukken worden vanmiddag kort of langer besproken, opdat een ieder weet wat van hem of haar wordt verwacht voor wat betreft de registraties van hogescholen en hun opleidingen in het Croho.

Spoortracé wordt fiets-wandelpad

Woensdag 7 september 2016 

Fiets- en wandelpad in aanleg vanuit Cornjum

Lang gewacht ...
Het duurt even, maar dan krijg je ook wat. De laatste trein over het oude spoortracé van Stiens naar Leeuwarden was bij wijze van spreken nog maar net gearriveerd in Leeuwarden, of in Stiens en omstreken werd al gesproken over de mogelijkheid om dit voormalige spoortracé tussen Stiens en Leeuwarden om te bouwen tot een aantrekkelijk fiets- en wandelpad, dat zowel door forenzen als door recreanten gebruikt zou kunnen worden. Af en toe en hier en daar bloeide die discussie weer op, om uiteindelijk toch steeds weer 'een stille dood te sterven'. Maar nu gaat het er dan eindelijk toch van komen.

... en toch gekomen
Na lang wikken en wegen en voorbij de nodige politieke debatten heeft de gemeenteraad van de Gemeente Leeuwarderadeel besloten dat deze langzaam verkeersverbinding tussen Stiens en Leeuwarden er wel gaat komen. Dat gaat zoals te doen gebruikelijk gepaard met de gebruikelijke waarschuwingen, bezwaren en bezwaarschriften, maar dat weerhoudt ons voortvarende gemeentebestuur er nu niet meer van om aan te vangen met de voorbereidende grondwerkzaamheden die de basis moeten gaan vormen voor dit nieuwe wandel- en fietspad.

Transformatie
Het Kollumer Aannemingsbedrijf Daniël Pijnacker heeft de opdracht gekregen om met de werkzaamheden te beginnen om het voormalige spoortracé van het 'Dokkumer Lokaaltsje' te transformeren in een fiets-wandelpad. Over de volle lengte kun je nu bijvoorbeeld bij Stiens, Britsum, Cornjum en Jelsum al zien wat er allemaal moet worden gedaan aan funderend werk om het ongeveer vier kilometer lange asfaltpad rijklaar te maken. Halverwege november 2016 moeten de werkzaamheden gereed zijn.

Mag ik oversteken, ja of nee?
Behalve de aanleg van het pad moeten er ook weer twee bruggen worden herplaatst over de Stienzer Feart en Koarnjumer Feart, en enkele spoorwegovergangen moeten worden omgebouwd tot oversteekplaats voor fietsers en wandelaar. En ter hoogte van Jelsum zal dan het nieuwe wandel-fietspad vlak vóór Leeuwarden aansluiten op het huidige fietspad dat parallel ligt aan de N357 - de Brédyk - tussen Stiens en Leeuwarden.

Samen op pad
En wat nu nog volgt, is de uitdaging voor coalitie en oppositie, voor aanwonenden, voor fietsers en wandelaars om vanaf nu opbouwend mee te denken over de optimale aankleding van dit nieuwe fiets-wandelpad. Voor particulieren, voor (bijvoorbeeld recreatie-)ondernemers en voor (toekomstige) gebruikers van het fiets-wandelpad is het nu de uitdaging om er ook iets moois van te maken voor ons zelf en voor elkaar, en dus voor allen die er straks functioneel (als bijvoorbeeld scholier of forens) en/of recreatief gebruik van gaan maken.
En misschien schrijft het gemeentebestuur dan ook nog wel een bijzondere prijsvraag uit voor alle bewoners langs dit spoorpad (spoarpaad), om op het goede spoor te komen van een veelzeggende naam voor dit nieuwe fiets-wandelpad.

Stichtingsbestuur Nijkleaster wederom bijeen in Jorwert

Dinsdagavond 6 september 2016 

In de Sint-Radboudkerk van Nijkleaster te Jorwert

Voorbij het geraas van ons bestaan
Nu het zomerreces weer voorbij is, komen we ook als bestuur van de Stifting Nijkleaster weer bijeen. Deze bestuursvergadering begint zoals te doen gebruikelijk in het koor van de Sint-Redbadtsjerke van Jorwert, de kerk waarin Nijkleaster momenteel als pioniersplek is gehuisvest. Met een korte viering openen we hier onze bestuursbijeenkomst. We zingen een lied uit Taizé. De eerste tien verzen van de Bergrede wordt gelezen, en na een moment van stilte bidden we onder andere de woorden:

Eeuwige God, in het geraas van ons bestaan

en de drang tot leven

spreken we U aan: .....

Eeuwige God, reis mee met ons, pelgrims door laagland.

Geef adem om voort te gaan.

Voordat de viering wordt afgesloten met de heenzendingswoorden van pionierspredikant Hinne Wagenaar zingen we nogmaals het Taizé-lied 'Bless the Lord' of 'Loofje God' of 'Prijs de Heer'. 

Bestuurszaken
In de bestuursvergadering blikken we onder andere aan de hand van de notulen terug op wat er in het afgelopen zomerseizoen is gebeurd en gedaan. Vanuit de Kleasterried krijgen we een rapportage over de voortgang van de Nijkleaster-activiteiten. We bereiden de jaarlijkse bestuursevaluatie voor en dan passeren verschillende huisvestingszaken de revue. Ook de tentoonstelling van de kunstwerken van de Friese kunstenaar Jentsje Popma wordt besproken in het kader van het Nijkleaster-weekend eind oktober 2016, waarin we ter gelegenheid van de aanstaande 95e verjaardag van deze kunstenaar willen laten zien welke werken Jentsje Popma heeft geschonken aan Nijkleaster, om die te verkopen ten behoeve van het werk van Nijkleaster. En uiteraard kijken we dankbaar en tevreden terug op het geslaagde Retraite-weekend dat we vorig weekend mochten meemaken als bestuur en Kleasterried van Nijkleaster in Retraite-centrum De Spil in Maarssen.

Opening Hogeschooljaar 2016-2017

Dinsdagmiddag 6 september 2016 

Alumnus Thulani Xhali tijdens de opening van het Stenden hogeschooljaar

Opening van het Hogeschooljaar
Het Hogeschooljaar van Stenden Hogeschool wordt vandaag geopend in het Auditorium van Stenden Hogeschool te Leeuwarden. Het thema dit jaar is: 'Hit the ground running' ofwel 'Een vliegende start'.
Dagvoorzitter Filemon Wesselink heet alle studenten, medewerkers en gasten in het volle Auditorium van Stenden van harte welkom.
Onze voorzitter van het college van bestuur verzorgt aan het begin van deze jaarlijkse bijeenkomst de openingstoespraak. Leendert Klaassen benoemt daarin de turbulente tijd waarin wij momenteel leven, Een tijd van buitenlandse oorlogen in diverse regio's, een tijd van terroristische aanslagen in Europa, resultaat van en resulterend in sluipende processen, waartegen we ons binnen Stenden met onze hogeschoolcultuur en met het onderwijs dat hier wordt verzorgd krachtig moeten (blijven) verzetten. Wij prijzen ons gelukkig dat ook de studenten uit andere landen - die daar op voet van oorlog met elkaar leven - hier binnen onze hogeschoolmuren van Stenden Hogeschool uitstekend samenwerken en zich hier in onze hogeschoolgemeenschap samen met onze Nederlandse studenten goed ontwikkelen.
Leendert Klaassen:

• Er zijn veel en goede redenen om het hoger onderwijs bereikbaar te houden, maar daarbij mogen en willen we geen concessies doen aan de kwaliteit van ons onderwijs.
• We prijzen ons gelukkig met een goede aansluiting tussen het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs in Noord-Nederland.
• Met onze programma's 'De eerste 100 dagen' en 'Studiesucces' blijven we onze eerstejaars studenten ondersteunen waar ze dat nodig hebben.
• We dragen er ook zorg voor dat onze afgestudeerden een stevige bijdrage leveren aan de samenleving en in het werkveld waarvoor zij worden opgeleid.
• De beoogde fusiedatum van 1 augustus 2018 staat voor de NHL Hogeschool en voor Stenden Hogeschool met potlood in onze agenda's.
• In Thailand is Stenden Hogeschool dit collegejaar van start gegaan met een nieuwe academische partner. De eerste 40 Grand Tour-studenten van Stenden zijn al van start gegaan in Bangkok.
• Vorig jaar hebben al 600 Stenden-studenten deelgenomen aan een studieperiode in het buitenland in het kader van de Grand Tour van Stenden Hogeschool.
• Stenden verwacht dit jaar een groei van het aantal studenten van 2%, met zo'n 2.750 nieuwe studenten, in een hogeschool van ongeveer 10.700 studenten, met totaal 67 nationaliteiten.

Stenden alumni hit the ground running
Nadat het hogeschooljaar officieel is geopend, krijgen drie afgestudeerden van Stenden Hogeschool het woord. Zij vertellen wat de relevantie van onze hogeschool en onze opleidingen is.

• Jonathan Teoh is alumnus van onze opleiding Hoger Hotelonderwijs in Nederland, mede-oprichter van Doppio Espresso, met inmiddels al 28 vestigingen.
• Charissa Roossien is alumna van onze opleiding Werktuigbouwkunde bij Stenden Emmen, momenteel onderzoekster en ambassadrice voor 'Vrouwen & Techniek'.
• Thulani Xhali, alumnus van onze opleiding Hoger Hotelonderwijs in Zuid-Afrika, en nu general manager van het Stenden Hotel in Leeuwarden: "Goed is niet goed genoeg".

Hun interessante toespraken worden gevolgd door een korte talkshow op de bank bij Filemon. De zaal geniet en applaudiseert voor de adequate reacties van onze alumna op de al te stigmatiserende vraagstellingen van Filemon. Ook de beide andere alumni staan hun mannetje tijdens de korte bevragingen. Het is wel duidelijk, onze afgestudeerden doen het goed, en daar zijn we met recht trots op.

Naar een vliegende start van de VO-er in het HBO
De laatste spreker is Paul Rosenmöller, momenteel voorzitter van de VO-Raad (voor het Voortgezet Onderwijs).
Paul Rosenmöller:

• VO-leerlingen zouden een vliegende start (hit the ground running) moeten maken in het Hoger Beroepsonderwijs (HBO).
• Aansluiting van VO op HBO is gemakkelijker gezegd dan gedaan.
• We hoeven ons niet te schamen voor het Nederlandse VO en voor de aansluiting op het HBO, maar het moet beter en het kan ook beter.
• We selecteren in het VO te vroeg, in een stroom waar onze leerlingen niet meer uit komen.
• We hebben in Nederland nagenoeg geen doorlopende leerlijnen, alhoewel het moet worden gezegd dat het in Noord-Nederland wel goed gaat met de aansluiting van VO op HBO.
• Het imago van de leerkracht in het VO is onterecht slecht, dus daar moeten we meer op investeren.
• Het PO & VO & MBO & HBO en WO zijn teveel gecompartimenteerd.
• De persoonlijke aandacht voor de leerling in het VO is nog niet vanzelfsprekend.
• Een goede docent stopt niet het meeste in de leerling, maar haalt het maximale uit de leerling.
• In elke onderwijssector is het maximaal differentiëren de uitdaging om het maximale uit de leerling of uit de student te halen. Denk daarbij aan flexibilisering van het onderwijs en aan gepersonaliseerd leren.
• Een VO-diploma met daarop alleen maar enkele cijfers laat helemaal niet zien wat je allemaal hebt geleerd, wat je kent en wat je kunt.
• Wat je nu leert, is wat anders dan wat je later nog gaat leren.
• We moeten meer samenhang aanbrengen in de onderwijsketen, in het belang van de jongeren. Daartoe is een goede verantwoordelijkheidsverdeling nodig tussen de politiek in Den Haag en de onderwijssector(en) in het land.
• Als scholen en als onderwijskoepels moeten wij zelf de handen ineenslaan; wij zouden zelf als onderwijs in elk geval 80% moeten schrijven van het volgende Regeerakkoord.