Kijken met andere ogen

Donderdag 9 januari 2014 

De cover van de laatste Missie-Zendingskalender 2013

MZK 2013
De Missie-ZendingsKalender (MZK) is een gezamenlijke uitgave van "Mensen met een Missie" en de "Nederlandse Zendingsraad". Met deze jaarkalender wilde men vele jaren laten zien hoe medechristenen in het zuidelijk halfrond van de wereld hun geloof in samenleving & cultuur ter sprake brengen.
In 2013 verscheen de laatste MZK van deze kalenderreeks. Einde van een tijdperk van vele jaren een MZK aan de muur; voortaan helaas geen MZK meer in huis.
Enkele thema's van voorgaande jaren waren:

1. MZK 2010 - India: Dialoog met het penseel;
2. MZK 2011 - Afrika: Reiken naar licht;
3. MZK 2012 - Peru: Ziel van de Andes.

De Missie-Zendingskalender 2013 kreeg als titel "Kijken met andere ogen" en bevat schilderijen van drie Indonesische kunstenaars, die werkzaam zijn op het Indonesische eiland Bali. Het gaat om de christelijke kunstenaars: Nyoman Darsane en het echtpaar Ne Ketut Ayu Sri Wardani & Erland Sibuea. In hun werk verenigen deze drie kunstenaars elementen uit de oude traditionele cultuur met hun nieuwe christelijke geloof van de 21e eeuw.

Dialoog in Indonesië
Indonesië is met meer dan 13.000 eilanden 's werelds grootste eilandenrijk. Mede daardoor is het een land met veel volken, culturen en godsdiensten. Slechts 8% van de Indonesiërs is christen. Deze Indonesische christenen voelen zich meer en meer bedreigd, met name door steeds meer radicale moslimgroepen, die van Indonesië een islamitische eenheidsstaat willen maken. Van de meer dan 260 miljoen tellende bevolking noemt ongeveer 88% zich moslim. De christenen vinden dat de overheid te weinig voor hen opkomt, vooral inzake het recht om de eigen christelijke godsdienst te beleven en te vieren zoals zij dat graag zouden willen.
Indonesische religieuze leiders en christelijke kunstenaars roepen herhaaldelijk op tot dialoog en samenwerking, om zo de traditionele harmonie weer te herstellen. Wie in dialoog gaat met de ander, en kijkt met de ogen van die ander, zal verrassingen ervaren en er innerlijk door worden verrijkt. Kunst kan daar een belangrijke rol bij vervullen.
De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) draagt met haar programma 'Kerk in Actie' in Indonesië bij aan het proces, waarin de 'traditionele' kerken en de (neo-)charismatische beweging elkaar beter leren kennen, van elkaar leren, om nóg beter dienstbaar te zijn. In deze interchristelijke dialoog worden met respect voor elkaars verschillen de wederzijdse vooroordelen en conflicten bespreekbaar gemaakt. Als zij in dit proces vrienden worden, is dat een belangrijk teken van eenheid van de christelijke Kerken van Indonesië.

Kijken met andere ogen
De drie kunstenaars van deze Missie-Zendingskalender 2013 zijn op zoek naar de sporen van de scheppende God in hun cultuur en traditie. Met hun schilderijen laten zij ons kijken naar ons geloof, met beelden uit hun cultuur en traditie. Zo gaan ze niet alleen met Indonesiërs, maar ook met ons de dialoog aan.
Door te leren met andermans ogen te kijken, boren wij aan wat voor ons verborgen was, leggen wij nieuwe betekenissen bloot, waarvoor wij voorheen minder oog hadden.

De dialoog van Sriwardani & Erland Sibuea
Het kunstenaarsechtpaar Sriwardani & Sibuea - geboren in 1966 & 1968 - is jong en betrokken.
Sriwardani is gefascineerd door de lijdende Christus, die ze heel realistisch, met hartstocht en emotie schildert. In deze lijdende God-mens ziet ze ook het lijden van Indonesische vrouwen onder ogen, die vaak miskend en onrechtvaardig behandeld worden. Zij schilderde 'Opgesloten vrijheid" voor april.
Haar echtgenoot Sibuea focust meer op het afbeelden van verlossing (verzoening & vergeving in maart en 'Maak je geen zorgen, ik geef hoop' in november), op liefde (Kasih, februari) en hoop (zoals in december de 'Geboorte' van Jezus, in alle eenvoud, als aansporing voor vrede & verzoening). Hij schilderde voor januari 'Jezus onderwijst' en voor juli 'Vijf broden en twee vissen'.

Het woord wordt dans bij Nyoman Darsane
Darsane - geboren in 1939 - is een oudere kunstenaar, die ook wel de aartsvader van de Indonesische christelijke kunst wordt genoemd, die zijn sporen al heeft verdiend. Hij is behalve kunstenaar ook een traditionele muzikant, danser en poppenspeler.
De stijl van zijn schilderijen is verfijnd en bijna mystiek, vol symboliek. Zijn bijbelse taferelen situeert hij steeds alsof ze in Indonesië plaatsvonden, zoals bijvoorbeeld voor augustus zijn schilderij 'Kort voor de zondeval' en voor september 'De vrouw en de draak'.
Ook de dans neemt een belangrijke plaats in zijn werk in. Zijn geschilderde dans is meer een vorm van eredienst dan entertainment. Zijn dans verbindt hemel & aarde, ofwel het goddelijke & de mens. Dat zie je bijvoorbeeld bij oktober in de Balinese dansbewegingg van 'Maria en Marta'.
Hij schilderde voor juni de 'Lege blik', verwijzend naar de Tsunami.

Levensweg
Op de voorplaat van de Missie-ZendingsKalender 2013 zien we Nyoman Darsane zijn schilderij 'De schepping van de dieren', die hij verbeeldt in de kikker. God heeft alle schepselen met veel zorg geschapen, ook de kikkers met hun gekwaak.
'De schepping van zon en maan' schilderde hij voor mei.