De wake

Maandag 22 april 2013

Cover van De wake

Die man ben ik

‘Vraag aan een man die net is uitgegleden van een berghelling hoe het met hem gaat.

De wereld tolt.

De aarde nadert.

De ademhaling stokt.

In zijn vlucht kijkt hij de vraagsteller aan.

Vlak voordat hij de grond raakt, antwoordt hij met opgetogen verbazing: "Nou, tot nu toe gaat alles goed."

Die man ben ik.'

De dood, dat was ik

Zo begint het verhaal van 'De wake', waarin Siem (een hoogleraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam) met zijn echtgenote Margot een bergwandeling maakt het Härjedalen in Zweden. Dan slaat plotsklaps het noodlot toe. Siem is dood en Margot staat erbij.

De Nederlandse vriendenclub van de hoogleraar besluit dan een oude belofte gestand te doen en houdt een wake. De plaats van samenkomst is daartoe de gebedszaal op de vijftiende verdieping van de Vrije Universiteit. Giphart noemt dit ‘Het hoogstgelegen Nederlandse filiaal van de firma Zingeving & Troost der Bedrukten.’

De dode hoofdpersoon Siem wordt in een dodenwake - gedurende de nacht die voorafgaat aan zijn crematie - omringd door zijn oude studievrienden en enkele jonge studenten.

Wat wordt er over je verteld als je dood bent?

Iedereen zou het willen weten.

Siem maakt het mee.

Ronald Giphart
Ronald Giphart fungeerde als ‘Schrijver op Locatie” aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam in de periode van februari 2011 tot februari 2012. Hij was de vijfde Schrijver op Locatie, die speciaal voor de VU en voor de VU-Faculteit der Letteren een Kerstgeschenk schreef.

Het boek wordt beschouwd als een nieuw hoogtepunt in Gipharts rijke en succesvolle oeuvre.

Als overkoepelend thema voor zijn activiteiten aan de VU koos Giphart voor ‘Omzien in Verwondering’. Verwondering is volgens Giphart: “de basis van alle wetenschap, als een bijna geamuseerde verbazing over hoe de wereld in elkaar zit”.

Auteur Ronald Giphart laat in zijn verhaal zien dat hij technisch meer durft. Het vertelperspectief is namelijk tamelijk opvallend: vanuit een dode man. Dat moet je als schrijver durven, want je verhaal moet natuurlijk wel geloofwaardig blijven. In ‘De wake’ lukt dat mijns inziens prima.

Schrijvers op Locatie VU
De volgende vier Schrijvers op Locatie schreven in de voorgaande jaren al zo’n VU-Kerstgeschenk:
- Abdelkader Benali publiceerde in 2007 het verhaal ‘De soefi’;
- Marcel Möring publiceerde in 2008 het essay ‘Een lange weg’;
- Christine Otten publiceerde in 2009 het verhaal ‘Een echt verhaal’;

- Renate Dorrestein publiceerde in 2010 het verhaal ‘Pas goed op jezelf’.

Kerstgeschenk ‘De wake’ is uitgegeven door de VU-Uitgeverij en werd onder VU-medewerkers en VU-relaties verspreid.

Citaten uit De Wake

Enkele citaten uit dit boek van Ronald Giphart:

• Boeken, kinderen en bomen leven voort, niet de scheppers, zaaiers of planters;
• Er bestaat naast de doodsangst ook doodshoop, de hoop van mensen dat hun dierbaren er na hun sterven nog zullen zijn;
• Hoe kon ik zijn overleden en toch mijn vrouw zien wachten op naderende hulp?;
• Ware vaderliefde is het besef dat je zoons geen jongere versies zijn, maar verbeterde versies. Je zoon is iemand die jij niet meer bent en nooit zult worden;
• Een mens bestaat uit meer dan zijn karakter en aard; zijn persoonlijkheid wordt ook gevormd door de gebeurtenissen en omstandigheden op zijn pad;
• Een mens die niets omhanden heeft en geen hartstochten, wordt overvallen door nietigheid en onmacht;
• Mannen houden ervan als vrouwen om hen lachen;
• In feite is een herinnering een reconstructie van wat er gebeurd had kunnen zijn, op basis van een paar onthouden details;
• Wat wonderlijk dat ik eerst had moeten overlijden om te weten te komen hoe aardig men over mij dacht en sprak;
• Hoe dichter bij de dood, hoe minder onzin en tijdverspilling we onszelf zouden moeten toestaan;
• Alle tegenslagen en alle voorspoed zit in mijzelf.