 |
| Cover van 'Ik ben er even niet' |
Gezondheid
Hape Kerkeling (1964) werkt als entertainer, cabaretier en presentator voor de Duitse televisie. In het jaar 2001 kampt Hans-Peter (want zo heet hij feitelijk) met zijn gezondheid, waardoor het verstandig is dat hij een pauze in zijn carrière inlast. Hape daarover: “Ik ben er nog steeds woedend over dat ik het zover heb laten komen”.
Kerkeling besluit de beroemde Spaanse pelgrimstocht (de camino) vanuit de Frans-Spaanse grensplaats Saint-Jean-Pied-de-Port naar Santiago de Compostela te lopen. Die bedevaart van ongeveer 800 kilometer over de ‘Camino Francés’ wordt de reis van zijn leven. Hape: “De weg leert me een hoop over mijn kracht”.
Strijd
Alhoewel Kerkeling zich aanvankelijk ernstig afvraagt waar hij eigenlijk aan is begonnen, loopt hij toch in zes weken bijna het hele traject van 800 km, met zijn rugzak als zware last. Hape ervaart de eenzaamheid en stilte op zijn weg; hij vecht tegen uitputting en grote twijfel (Hape: “Ik heb de situatie niet meer onder controle”), maar ondervindt ook gastvrijheid en vriendschap.
Gaandeweg gaat zijn strijd over in een meegaande beweging en aan het eind van de pelgrimsroute heeft hij een vorm van pelgrimeren gevonden (het gezelschap van twee vrouwelijke medepelgrims), die de tocht veraangenaamt. Hape: “Op de een of andere wijze voltrekt zich in mij een heel heilzame verandering”.
Ik ben er even niet
Over zijn pelgrimage schreef en publiceerde (2006) Hape Kerkeling een boek, dat als titel kreeg: ‘Ich bin dann mal weg’ en als subtitel ‘Meine Reise auf dem Jakobsweg’.
Katja Hunfeld vertaalde dit boek uit het Duits voor het Nederlandse taalgebied, waarna het op de Nederlands markt kwam met de titel: ‘Ik ben er even niet’, en als subtitel: ‘Mijn spirituele tocht naar Santiago de Compostela’.
Het boek kreeg lovende kritieken en was op een gegeven moment in Duitsland zelfs het best verkochte boek sinds 1945.
Hape is geen pelgrim
Toch is niet iedereen lovend over het boek. Toen Durkje en ik de afgelopen meivakantie 2012 op de camino wandelden, ontmoetten we enkele dagen steeds de Duitse pelgrim Silvia uit Hamburg, die ons vertelde dat veel Duitse pelgrims de wijze van pelgrimeren van Hape sterk bekritiseren; enerzijds vanwege het feit dat Hape weigert om in de Spaanse refugio’s te slapen (Hape: “.. en daar ga ik mezelf niet voor straffen door in deze refugio te slapen”) en anderzijds vanwege het feit dat Hape regelmatig stukken van de camino overslaat en dan bijvoorbeeld met het openbaar vervoer verder reist naar een volgende plaats. Silvia: “Hape is geen pelgrim’.
Ontmoetingen
Het is een wandelverslag zoals er veel zijn: gewoon een verslag, met ook het benadrukken van ontberingen. De wegen vindt hij soms gevaarlijk, door auto's, of doordat de paden slecht zijn. Soms is het regenachtig of vindt hij het juist te heet. En iedere dag is het voor hem weer een uitdaging om een beetje behoorlijk onderdak voor de komende nacht te vinden. De ontmoetingen onderweg zijn veelal heel gewoon of soms ook bizar (zoals met ‘Ruco Urco’ ofwel ‘Jorge’), maar met enkele pelgrims (met de Britse Anne en de Nieuw-Zeelandse Sheelagh) ook wel heel speciaal. Het is in elk geval een verslag, waarin een groot aantal pelgrims die deze tocht hebben gelopen, zich hier en daar zullen herkennen.
Meer dan een wandelverslag
Dit boek gaat verder dan alleen een wandelverslag. Kerkeling brengt ook een psychologisch element in zijn verhaal; over hoe hij met deze reis omgaat. Ook filosofische en theologische aspecten passeren de revue; als Hape ingaat op vragen die je jezelf kunt stellen over de zin van het leven en over de rol van (een) God in zijn levensverhaal. Zo ‘wandelt’ in dit boek een middeleeuwse reis door een hectische wereld van de 21ste eeuw. Daar zie je toch ook een aantal waarden opduiken, die je doorkijkjes geven in de tijden van weleer.
Het verhaal laat ook iets zien van Kerkelings ontdekkingstocht naar God. Hape daarover: “Voor mij is de belofte dat ik door mijn bedevaart God en daarmee mezelf terug zal vinden belangrijker”.
Inzicht van de dag
Hape Kerkeling zoekt voor elk dagrapport weer een zogenoemd “Inzicht van de dag’; bijvoorbeeld:
- Doorlopen! Niet omkijken!
- Lachen is het beste medicijn – basta!
- Open je hart en omhels de dag!
- Mijn zwakte is ook mijn kracht.
- Het hart heeft altijd gelijk!
- Je moet niet elke omweg ook maken.
- Leegte maakt volkomen gelukkig.
Hape Kerkeling:
- “Je moet in het leven gewoon op God vertrouwen. Op de een of andere manier lost Hij alle problemen op Zijn eigen manier op;
- Het moet niet uitmaken wie er voor je staat;
- Hier zie je er van buiten altijd hetzelfde uit, maar verander je van binnen elk uur;
- Het is zo grappig hoe dingen hier in elkaar grijpen;
- Toch schrijf ik alles heel precies op, alsof het moet, en mijn aantekeningen worden steeds nauwkeuriger;
- Mocht ik ooit rotsvast hebben geloofd, dan wil ik daar graag naar terug;
- Alles wat er in mijn leven tot nu toe gebeurd is, komt hier onderweg weer bovendrijven en op de een of andere manier voegen alle dingen zich hier samen;
- Deze reis is het gekste wat ik tot nu toe in mijn leven heb gedaan.
- Maar soms moet je boven jezelf uit stijgen om wezenlijke dingen te beleven!
- God bouwt met ieder van ons een individuele relatie op. Dat kan alleen iemand die echt liefheeft;
- Als je problemen hebt op je werk of ergens anders, denk er dan niet meer over na. Blijf er niet aan hangen. Alleen zo is er verlossing;
- Ik wil even niet over mijn beroep praten, ook al hou ik er nog zoveel van;
- Hoe langer we samen lopen, des te meer we ervan genieten.
- Er zijn maar weinig dingen in het leven echt belangrijk en als je ze zelf aan een nader onderzoek onderwerpt, stel je vast dat je maar weinig echte hartenwensen hebt;
- Natuurlijk zijn we allemaal bang voor de aankomst, want we zijn door en door pelgrims geworden en het mag wat ons betreft nog wel even zo doorgaan.
- Ieder mens zoekt naar houvast. Daarbij zit het enige houvast ‘m in het loslaten.”
“Deze weg is hard en prachtig.
Het is een uitdaging en een uitnodiging.
Hij maakt je kapot en leeg. Totaal.
En hij bouwt je weer op. Grondig.
Hij ontneemt je alle kracht
en geeft je die dubbel en dwars weer terug.”
Gods nabijheid ervaren als pelgrim
En helemaal aan het eind van zijn boek benadrukt Hape Kerkeling zijn ervaren van Gods nabijheid tijdens zijn wekenlange bedevaart, waar hij zijn boek afsluit met de woorden:
“De Schepper gooit ons in de lucht
om ons uiteindelijk onverwacht toch op te vangen.
De boodschap luidt:
heb vertrouwen in degene die je omhoog gooit,
want Hij houdt van je
en zal geheel onverwacht ook de vanger zijn.
En als ik nog eens over alles nadenk wat ik heb beleefd,
heeft God me onderweg voortdurend de lucht in gegooid
en me weer opgevangen.
We hebben elkaar elke dag ontmoet.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten