Dansend de dageraad tegemoet

Memoriazondag 20 november 2011

Eeuwigheidszondag
Om 9.30 uur zitten we als gezin en naaste familie samen met mem in De Arke, het kerkelijk centrum van de Protestantse gemeente van Drachten. We wonen hier de ochtendkerkdienst bij op deze Oudejaarsdag van het kerkelijk jaar, ook wel de Memoriazondag en/of Eeuwigheidszondag genoemd. Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar worden in Nederland de geliefden herdacht, die in het afgelopen kerkelijk jaar zijn overleden. Wij zijn door deze kerkelijke gemeente in de wijk De Drait te Drachten genodigd om hier samen met mem het overlijden van hait te gedenken in het midden van de kerkelijke gemeente, wanneer zijn naam vandaag nogmaals wordt genoemd.

Orde van dienst
De voorgangers van deze ochtendkerkdienst zijn dominee Jurgen van den Herik en de pastoraal werker Elly de Rover, die hait & mem in de afgelopen periode van ziekte en overlijden op zorgvuldige wijze pastoraal heeft begeleid. Organist is Hans Dorsman en de aanvullende muzikale begeleiding wordt vanmorgen verzorgd door Martin de Jonge op vleugel, Mirjam de Jonge op fluit en Heleen de Jonge op cello. Het thema van deze kerkdienst is: 'Wat is verdriet, is het een vijand of een vriend?' Vandaag ben ik een uur terug in De Arke, de kerkzaal waarin ik in de jaren 1975-1979 zondags 'ter kerke' ging, toen altijd met hait & mem en de rest van ons gezin, vandaag met mem en ter nagedachtenis aan hait, die op 19 maart 2011 na een lange en ernstige ziekte overleed.

Woord en muziek
We beginnen met het aanvangslied 'HEER, die mij ziet zoals ik ben,', waarin we ook zingen: 'Wat mij ten diepste houdt bewogen, 't ligt alles open voor Uw ogen'.
Twee kinderen steken de kaarsen aan voor de kindernevendienst en leggen de kanselbijbel open voor de schriftlezing, waarna wij zingen: 'Boek jij mag open: jij bent Gods blij verhaal'.
Later vertrekken de kinderen en de tieners voor hun paralleldienst in de aanliggende bijzalen. Het muzikaal trio speelt een sonate van Benedetto Marcello.

Dominee Van den Herik leest uit Openbaringen:
'Hij zal alle tranen van hun ogen afwissen,
en de dood zal niet meer zijn,
noch rouw, noch geklaag, noch moeite zal er meer zijn,
want de eerste dingen zijn voorbijgegaan."

We antwoorden daarop zingend met de woorden:
'Hier in dit stervend bestaan,
wordt Hij voor ons geloofwaardig,
worden wij mensen van God,
liefde op leven en dood'.

Preek
Daarna volgt de preek van de voorganger over het thema van deze dienst. Van den Herik vraagt zich af of wij ten tijde van rouw onze toekomst wel dansend tegemoet kunnen gaan, want zouden wij dan daarmee niet al te zeer onze doden tever achter ons laten en ons verwijderen van onze geliefden die ons voorgingen in de dood? Dus maar niet dansen? En dan maar niet de toekomst tegemoet?
Laten we het toch maar wel doen, wel dansend die toekomst tegemoet. Want bij God werken de zaken net andersom dan bij ons. Zo ervaren wij een dag als levend vanuit het licht van de dag naar het donker van de nacht. Maar God denkt net andersom, kijk maar naar het Scheppingsverhaal in het bijbelboek Genesis, waarin we een andere volgorde lezen: 'Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag'. God keert het dus om. God voert ons uit het donker in het licht.
God is licht. Wij geloven dat onze overleden geliefden in de hemel zijn. De hemel is daar waar God is, daar waar het licht is. Kom, laten we dan toch dansen, van het verdrietige duister naar het gelukkige licht, dansend de dageraad tegemoet!

Mensen van voorbij
Na deze verkondiging klinken de muzikale klanken van Gabriel Urbain Fauré bij de beamer-beelden van het liturgisch bloemstuk vóór op het liturgisch centrum van De Arke.
Wij zingen daarna:
'De naam, waarmee zij zijn genoemd, staat in Gods hand geschreven,
en zal door alle donker heen, toch onuitwisbaar blijven'.
Elly de Rover draagt een gedicht voor over de Gedenkkaars.
Dan is het tijd om de namen van alle overledenen te noemen.

Eerst zingen we nog een lied van bemoediging:
'De mensen van voorbij, zij worden niet vergeten.
De mensen van voorbij, zijn in een ander weten.
Bij God mogen ze wonen, daar waar geen pijn kan komen.
De mensen van voorbij zijn in het licht, zijn vrij.'

Hait in het licht
Vervolgens worden alle 15 namen van de overleden gemeenteleden één voor één genoemd. Bij de zesde naam, van hait, gaan Rennie en mem naar voren. Mem steekt de kaars voor hait aan bij de Paaskaars op het liturgisch centrum en zet de kaars in het houtblok op de avondmaalstafel. Een naamkaartje van hait wordt bij de kaars gelegd. Vijftien namen worden gelezen, vijftien kaarsen worden zo één voor één door familieleden van de genoemden ontstoken. Ondertussen luisteren we naar het muziekstuk 'Ogen die je zoeken' van Antoine Oomen.

Herinner u de namen
Daarna krijgen andere gemeenteleden de gelegenheid om ook een kaars aan te steken voor hun geliefden, van wie de namen nu niet zijn genoemd. En tenslotte steekt Jurgen van den Herik nog een laatste kaars aan, voor alle andere overledenen aan wie wij vandaag denken en die wij vandaag op deze Memoriazondag nog zo missen. Staande gedenken we hen die ons voorgingen in het licht en dan zingen we samen:
'Heer, herinner U de namen van hen die gestorven zijn,
en vergeet niet, dat zij kwamen langs de straten van de pijn,
langs de wegen van het lijden, door het woud der eenzaamheid,
naar het dag en nacht verbeide Vaderhuis, hun toebereid'.

In het licht
Na het dankgebed, het samen gebeden 'Onze Vader' en vóórdat wij allen met de Zegen worden weg- en uitgezonden, zingen wij het slotlied met de woorden:
'Het licht zal me leiden door woud en woestijn.
Het zal me genezen. 'k Heb niets meer te vrezen.
Het voert me naar huis toe, waar 'k veilig zal zijn'.