Pas goed op jezelf

Maandag 13 juni 2011 – Tweede Pinksterdag

'Niet iedereen is de moeder van een monster. Begrijpelijkerwijs heeft de pers daar heel wat vragen over. Daarom staat u hier nu ook met uw opschrijfboekje en als we de rijen niet sluiten, hebben we straks Twan Huys of Clairy Polak met een camera over de vloer. Maar ons krijgt u heus niet aan de praat. Naar buiten toe zwijgen wij. We vormen één front. "Waar de klok van laster luidt, is spoedig een gelovige gemeente bijeen", zo gaat het gezegde toch?'

'De VU-campus in Amsterdam is niet zo veilig als misschien lijkt. Seksueel geweld komt hier wel degelijk ook voor, alleen reist het kwaad hier onder een andere naam', aldus ‘VU-Schrijver op Locatie’ Renate Dorrestein in het nawoord van haar verhaal. Tijdens haar verblijf aan de VU, als Schrijver op Locatie, sprak ze met veel studenten en ontdekte dat aanrandingen en seksuele intimidatie worden weggestopt achter verhullend taalgebruik. 'Een uit de hand gelopen date', heet dat dan. Ze liet zich erdoor inspireren bij het schrijven van het spannende verhaal ‘Pas goed op jezelf’.

Renate Dorrestein fungeerde als ‘Schrijver op Locatie” aan de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam in de periode van februari 2010 tot februari 2011. Ze was de vierde Schrijver op Locatie, die speciaal voor de VU en voor de VU-Faculteit der Letteren een Kerstgeschenk schreef.
De volgende drie Schrijvers op Locatie schreven in de voorgaande jaren al zo’n VU-Kerstgeschenk:
- Abdelkader Benali publiceerde in 2007 het verhaal ‘De soefi’;
- Marcel Möring publiceerde in 2008 het essay ‘Een lange weg’;
- Christine Otten publiceerde in 2009 het verhaal ‘Een echt verhaal’.
Het Kerstgeschenk ‘Pas Goed op Jezelf’ is uitgegeven door de VU-Uitgeverij en werd onder VU-medewerkers en VU-relaties verspreid. Studenten konden – zo lang de voorraad strekte - het boekje in de VU-Boekhandel gratis ophalen.

Om deze novelle te schrijven heeft Renate Dorrestein vorig jaar binnen de VU gesproken met onder andere decanen, studentenpsychologen, vertrouwenspersonen en pastoraal werkers. Niemand van hen was op de hoogte van voorvallen waarbij een vrouw of meisje te maken had met aanranding of seksuele intimidatie. Maar na gesprekken met studenten ontdekte Dorrestein dat dergelijke voorvallen worden weggestopt achter verhullend taalgebruik. 'In plaats van te spreken over een aanranding of verkrachting, hadden de studenten het wegwimpelend over “een uit de hand gelopen date”. Ik heb geen lijst van incidenten op de campus, maar ik ben van mening dat we voor alles de juiste term moeten gebruiken’, aldus Dorrestein.

Maar wat is dan de juiste term voor een 'uit de hand gelopen date'? "Dan hebben we het over aanranding, over meisjes die worden gedwongen tot bepaalde handelingen. Daar wordt niet expliciet over gepraat, uit zelfbescherming. Ik denk dat er sprake is van ‘peer pressure’, van subtiele sociale sancties als je erover klaagt, daar maakt een meisje zich niet populair mee. Het druist totaal in tegen de idealen waar haar eigen generatie vrouwen voor heeft gevochten”, zegt Dorrestein. “Terwijl vroeger een verkrachte vrouw te maken kreeg met de neiging van ‘blaming the victim’ (had ze zich maar niet zo uitdagend moeten kleden) stoppen de slachtoffers nu zichzelf in een eigenhandig gecreëerde doofpot.”

In deze novelle ‘Pas goed op jezelf’ gaat het over hoe schijn bedriegt. Vanaf komende donderdag is dit spannende verhaal ter gelegenheid van de ‘Week van het Luisterboek’ exclusief bij de Libris-boekhandel als luister-download verkrijgbaar, voorgelezen door Dorrestein zelf. In de komende actieperiode tot 30 juli 2011 kun je de novelle tegen een kleine vergoeding vanaf de Libris-site downloaden. Daarna stijgt de prijs. Vanaf 1 juli 2011 verschijnt dit boek in de ECI-serie ‘Schrijvers van naam’.

Enkele citaten uit dit boek van Renate Dorrestein:
- Hoeveel ouders getroosten zich die moeite of hebben überhaupt de moed om onder ogen te zien dat je een kind maar tijdelijk hebt, een jaartje of achttien, een intermezzo in feite?
- En van haar lieve oma Irene had ze geleerd dat een verhaal pas werkt als het elementen bevat die echt tot de verbeelding spreken;
- Maar u weet toch hoe mannen zijn? Die krijgen nooit de schuld! Het is altijd de moeder die verantwoordelijk is;
- Het is gemakkelijker om een kuiken in z’n ei terug te krijgen dan kwaadsprekerij ongedaan te maken;
- Ik sluit niet uit dat iedereen net zo’n vat vol tegenstrijdigheden is. Daar zijn we nu eenmaal mensen voor;
- Romans leren ons over het leven ….. en vooral over de onontkoombaarheid van conflict en confrontatie. Romans helpen ons de nachtzijde van het bestaan te accepteren in plaats van ervoor weg te hollen, ….. al doende spijkeren ze ons ontoereikende repertoire een beetje bij. We worden er completere mensen door, beter in staat onszelf en elkaar te begrijpen, te vergeven, te verdragen.