100 jaar Elfstedentocht

Vrijdag 2 januari 2009

Eind 1908 werd de eerste Elfstedentocht als wedstrijd uitgeschreven op een nog nader te bepalen datum. Aanvankelijk zou tot 5 januari 1909 gelegenheid zijn om je daarvoor in te schrijven. Toen het echter stevig bleef vriezen en het ijs eerder dan verwacht goed werd geacht, werd besloten de Elfstedentocht te vervroegen. De nieuwe deadline voor inschrijving werd verschoven naar 1 januari 1909. Uiteindelijk hadden 48 personen zich tijdig ingeschreven.

Op de dag van de eerste Elfstedentocht - 2 januari 1909 - viel plotseling de dooi in. Een meerderheid van de deelnemers hield het dan ook voor gezien. Verrassend was de boodschap die de voorzitter van de IJsbond de 23 overgebleven deelnemers nog meegaf vóór de wedstrijdstart: "U dient de tocht eigenlijk niet te beschouwen als een wedstrijd, alleen de flink getrainde jongelui onder u mogen denken aan het winnen van een prijs."

Bij Harlingen tekenden zich twee grote favorieten af: Minne Hoekstra uit Warga en Gerlof van der Ley uit Marrum. De voorsprong van deze twee Friezen groeide tot drie kwartier. In de kopgroep ontstond ongeveer vijf kilometer vóór de finish een discussie over hoe de strijd zou moeten eindigen. Hoekstra zag een sprint vlak van tevoren wel zitten, terwijl Tiete Solke Rooseboom liever gewoon zo hard mogelijk naar de finish wilde. Hoekstra en Van der Ley leek dit na zo'n lange tocht een gevaarlijke zaak, maar Rooseboom drukte zijn zin door. Rooseboom sprintte er dan ook vandoor.

Maar Minne Hoekstra bleek nog voldoende reserve te hebben en wist gemakkelijk te winnen. Hoekstra kwam binnen met een tijd van 13 uur en 50 minuten. Van der Ley kwam drie minuten later aan en Rooseboom werd - vijf minuten na Hoekstra -derde.

Vandaag is het honderd jaar later. Nog steeds is het meedoen aan de Elfstedentocht een must voor fervente natuurijsschaatsers. De medaille - het Elfstedenkruisje - is een felbegeerd prestatiebewijs. Met diverse activiteiten wordt dit jaar (2009) het eeuwfeest van de Elfstedentocht gevierd.