De Turfroute voor Fietsers wandelen van De Hoeve naar Prikkedam

Donderdag 16 oktober 2025

 

Vier reusachtige reuzenzwammen langs de IJkenweg

Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland

De turfvaarten in Zuidoost-Fryslân zijn eeuwenoud en vaak met de hand gegraven. 

De zogenoemde 'Turfroute' verbindt sinds 1974 al die vaarten met elkaar. De kanalen met haaks daarop sloten, bossen, elzensingels, heide, weiden en beekdalen geven het gebied een eigen charme. 

In twintig pakkende verhalen en routes slaan de journaliste Janneke Donkerlo en de schrijver van routegidsen Fokko Bosker als het ware bruggen tussen de vaart en het omliggende landschap. Zij nemen het water als vertrekpunt voor hun rondwandelingen en fietstochten door dit rijk geschakeerde landschap van coulissen van elzen- en eikensingels, in een fijnmazig patroon van vaarten en wijken.

Resultaat van hun werk is de in 2024 uitgegeven routegids 'Wandelen & fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Friesland'.

23 tochten met een totale lengte van 746,9 kilometer

Deze routegids bestaat uit 11 fietstochten en 12 wandeltochten, die Durkje en ik van plan zijn om alle te gaan wandelen. 

• Tien fietstochten hebben een totale lengte van 387,4 kilometer, waarvan de kortste 13,7 km en de langste 63,4 km lang is.
• De twaalf wandeltochten hebben een totale lengte van 134,5 kilometer, waarvan de kortste 4,6 km en de langste 15,9 km lang is.
• De veel langere 'Fiets-Turfroute' door Zuidoost-Fryslân heeft een totale lengte van 225 kilometer.

De 23 tochten hebben derhalve een totale lengte van 746,9 kilometer. We zijn van plan die afstand te bewandelen in 36 dagetappes, variërend tussen de 15 en 33 kilometer per dag, zo mogelijk in combinaties van (delen) van die wandeletappes en fietsetappes.

Eerst van Prikkedam naar De Hoeve

Vandaag zijn we van plan om onze zesde etappe van de 225 kilometer lange 'Turfroute voor Fietsers' te bewandelen, van De Hoeve naar Prikkedam, met een lengte van 20,7 kilometer.

We vertrekken daartoe vanuit Feinsum om 8:15 uur, en rijden dan met de auto naar Prikkedam.

Onze auto laten we daar bij een boerderij nabij de brug over de Tjonger staan, en dan rijden we met de andere auto naar De Hoeve, waar we de auto parkeren bij het sportveld aan de Kontermansweg.

Bij vertrek vanmorgen in Feinsum was het 12 graden Celsius, en in Prikkedam is de temperatuur bij aankomst om 14:15 uur inmiddels opgelopen naar 16 graden Celsius.

Het weer is vandaag een beetje wisselvallig. Het is de hele dag voornamelijk bewolkt, met af en toe een hele korte zonnige periode. Er wordt wel lichte motregen verwacht, maar die valt pas op het moment dat we bij aankomst in Prikkedam in de auto stappen.

Van De Hoeve naar de Linde

Onze etappe begint om 9:25 uur bij het korfbalveld van De Hoeve. 

Buiten De Hoeve gaan we aan het eind van de Kontermansweg de IJkenweg op, waar we al snel even de pas moeten inhouden om een overstekende kudde koeien de gelegenheid te geven om in eigen tempo de weg over te steken van het ene naar het andere weiland.

Iets verder zien we tot onze grote verrassing vier reusachtige reuzenzwammen in de berm staan. Zoveel en zulke grote reuzenzwammen hebben we nog nooit bij elkaar gezien. 

Op de IJkenweg lopen we tot aan de Noordwolder-vaart. Daar gaan we bij de oude sluis het IJkenverlaat-pad op.

Langs de Noordwolder-vaart lopen we naar de plek waar die uitstroomt in de Friese rivier de Linde.

Dan gaat het langs de Linde een klein eindje naar de brug over de Linde.

Naar Nijeholtpade

Daar steken we de Linde over, om dan aan de overzijde op Lolkema's Laene langs Tjasker De Hoeve te wandelen.

Vóór ons uit loopt een man die zojuist waarschijnlijk een gevangen rat uit de rattenval in de sloot aan onze linkerzijde heeft gehaald.

Bij de N351 aangekomen moeten we een eind over de parallelweg langs die Stellingenweg lopen, totdat we ter hoogte van Nijeholtpade de N351 kunnen oversteken. Daar lopen we de bebouwde kom van Nijeholtpade binnen

Links van de weg passeren we de Nicolaaskerk van Nijeholtpade.

In het dorpscentrum nemen we plaats op een zitbank bij het kunstwerk van De Takkemaeker, waar we onze koffiepauze houden.

Hekkelen

Over de Hoofdweg wandelen we Nijeholtpade uit. Links van de weg is een man in het veld bezig de sloten te hekkelen. Zo'n twintig blauwe en witte reigers staan aan weerszijden van de sloten in de hoop nog enige prooi te vangen uit de pas gehekkelde sloten.

De bomen langs de weg en de struiken en bomen van boerenerven links en rechts van de weg staan in kleurrijke herfsttooi.

Op de Hoofdweg komt ons een dragline tegemoet die ook wordt ingezet om de sloot langs de Hoofdweg te hekkelen.

Langs de Tjonger

We verlaten de Hoofdweg, en gaan linksaf de Meulereed op. In de berm staan prachtige vliegenzwammen, rood met witte stippen.

Links van ons is een boer bezig om in lange rechte rijen een akker om te ploegen.

Bij de Meulestuw aangekomen, steken we via de brug de rivier de Tjonger over.

Aan de overzijde van de rivier begint de bebouwde kom van het buurtschap Oudehorne.

We gaan Oudehorne echter niet in, maar gaan het pad op langs de rivier de Tjonger.

Halverwege het traject naar de volgende brug staat links van ons in het weiland ter hoogte van een boerderij een klein vliegtuigje geparkeerd.

Dan komen we aan bij de Tolbrugschans, op de plek waar de brug van de Oldeberkoperweg over de Tjonger ligt.

Door de Tjongervallei

We gaan onder de brug door en vervolgen het pad langs de Tjonger.

Waar het fietspad van de Tjonger weg draait, vervolgen we het fietspad naar de Tjongervallei. Die brede weg volgen we, en als we ter hoogte zijn van De Kleikervennen zien we verderop in het grasland tussen de Tjongervallei en de Tjonger drie reeën lopen te grazen. Als ze ons opmerken, rennen ze van ons af in de richting van de bomen langs de Tjonger.

In de sloten langs de weg van de Tjongervallei zien we ook al de prachtige herfstkleuren van de planten in de sloot en in de slootswal. 

Dan verlaten we de Tjongervallei om over een smal fietspad weer terug te lopen naar de Tjonger. Waar het open veld over gaat in een bosperceel zien we grote aantallen vuurrode bramen in de braamstruiken in de berm.

Tot slot naar Prikkedam

Bij de Tjonger aangekomen, hebben we geluk dat daar een picknickbank staat. Heerlijk in de herfstzon zitten we hier aan het water tijdens onze lunchpauze.

Daarna gaat het pad verder langs de noordoever van de Tjonger.

Om 14:10 uur arriveren we bij de rivierbrug over de Tjonger ter hoogte van Prikkedam.

Hier eindigt onze etappe van vandaag, en dan lopen we linksaf de Prikkedam op naar onze auto die verderop staat geparkeerd.

Met deze auto rijden we dan terug naar De Hoeve, waar we de andere auto afhalen, waarna we terug rijden naar huis. Op de terugweg krijgen we te maken met enige licht neerslag, en dit betekent dat we mooi op tijd aan zijn gekomen in Prikkedam, want onderweg hebben we vandaag helemaal geen regen gehad.

In de kerk, uit de kast

Woensdag 15 oktober 2025

 

Miek & Floris spelen Sam & Sam in De Hege Stins van Stiens

Theatervoorstelling in De Hege Stins

De commissie Vorming en Toerusting en de Evangelisatiecommissie van de Protestantse Gemeente te Stiens organiseren vanavond samen de theatervoorstelling ‘In de kerk, uit de kast’ in De Hege Stins te Stiens.

Het stuk wordt gespeeld door Miek Knook (als Sam) & Floris Wattel (gelijktijdig ook als Sam). 

De regie is in handen van Anne Bouma en de regie-assistent is Joas Jager.

Deze voorstelling vertelt het verhaal van Sam. 

Sam

Sam is jong als hij erachter komt dat hij homo is. 

Al snel wordt hem duidelijk dat homoseksualiteit niet iets is wat in de kerkgemeenschap graag wordt besproken. 

We volgen Sam in zijn reis vanaf het moment dat hij erachter komt dat hij homo is, tot zijn 'coming out' aan de kerkgemeenschap.

Sam zoekt een plek waar hij ècht zichzelf kan zijn – als christen èn als homo. Maar als deze twee werelden elkaar uit lijken te dagen; hoe verbind je ze dan? 

Met openhartigheid neemt Sam ons vanavond mee door verhalen van acceptatie en pijn, van vreugde en eenzaamheid.

Samen met Sam herbeleven we zijn herinneringen en confrontaties. 

• Hoe voelt het om als buitenstaander gezien te worden? 

• Wat is er nodig om ècht welkom te zijn? 

Zegen Sam Algoede, neem Sam in Uw hoede

Sam komt pas op latere leeftijd uit de kast omdat hij angst had voor de kerk, ondanks dat de kerk toch een plek van liefde zou moeten zijn.  

• Maar wat is dat, als twee mannen van elkaar houden, of als twee vrouwen verliefd zijn op elkaar, of als twee mannen of twee vrouwen met elkaar trouwen?
• Wat zouden mamma en pappa hiervan zeggen? Krijg je van hen negatieve of positieve opmerkingen? 
• En wat staat hierover in de Bijbel? Wat is negatief en wat is positief? Conclusie: je kan geen homo zijn... Maar, dat bestaat toch niet..? God, Vader, help mij; ik voel mij zo anders dan iedereen. Maar ik durf dat niet te vertellen. Ik hoop dat er iemand is zoals mij, die weet hoe ik me voel. God!, help mij!
• Ik zoek zo iemand als mij in de kerk; een rolmodel die mij begrijpt. Maar hoe ik ook zoek, hoe herken ik die in de kerk? 
• 
• En als de kerk nu als volgt spreekt: "Er zijn een paar dingen waarmee je als homo opvalt in de kerk. De focus moet echter op God liggen, en niet op jou. Je moet respect hebben voor God en voor de gemeente, dus je moet wel de juiste keuze maken. Dus, wat ga je nu kiezen?" Wat moet je dan?
• Zijn we homo of gelovig? - òf - Zijn we homo en gelovig? Wat mogen wij dus eigenlijk al dan niet zijn in de kerk? Wat zou dat dan betekenen voor mijzelf, en wat betekent dit voor de anderen in de kerk?
• “Pap, mam, ik ben homo” …. (dan volgt een lange, ongemakkelijke stilte in huis, van een handelingsverlegen vader en moeder). 
• Maar, ík heb het ècht gezegd. Jij hebt het gezegd. Wij hebben het gezegd. Het is eruit! Ik ben homo! 

Zegen hen Algoede, 

neem hen in Uw hoede, 

en verhef Uw aangezicht, 

over hen en geef hen licht.

Wat allemaal in gang wordt gezet zodra je 112 belt

Dinsdag 14 oktober 2025

 

Panelgesprek met de medewerkers van de 112-Meldkamer Noord-Nederland

Publieksacademie: Achter de schermen van de Meldkamer Ambulancezorg

Verkeersongelukken, hartinfarcten, mensen met onbegrepen gedrag: soms is er met spoed medische hulp nodig. 

• Maar wat gebeurt er nadat je 112 hebt gebeld? 
• Waarom komt er soms geen ambulance? 
• En wat kun je zelf doen bij een noodgeval?

De LC-Publieksacademie, in samenwerking met de Leeuwarder Courant (LC) en met de theatergroep Pier 21, zoomt deze herfst van 2025 in op een deel van de zorg dat meestal in de schaduw staat, namelijk: de 112-meldkamer voor ambulancezorg. 

Maar weinig mensen weten hoe daar dag en nacht beslissingen worden genomen die letterlijk van levensbelang zijn.

• Wie zijn de mensen achter 112? 
• Hoe word je verpleegkundig centralist? 
• En hoe gaan zorgverleners om met de emotionele kanten van hun werk? 

Journaliste en schrijfster Kirsten van Santen gaat in gesprek met de mensen van de ambulancezorg en met hun samenwerkingspartners. Samen geven zij een uniek kijkje achter de schermen. 

De volgende drie avond-thema’s komen hierbij achtereenvolgens aan de orde:

• 14 oktober 2025: Ervaar wat er allemaal in gang wordt gezet zodra je 112 belt;
• 11 november 2025: Een leerzame avond over reanimatiemeldingen en de rol van burgerhulpverlening;
• 25 november 2025: Ontdek hoe de ambulancezorg, in samenwerking met de GGZ Friesland, acute zorg biedt aan mensen met psychische problemen.

Vanavond zijn Durkje en ik aanwezig bij deze eerste LC-Publieksacademie-lezing, die plaats vindt op de Meldkamer Noord-Nederland aan het Noorderend in Drachten. 

112 

Het avondprogramma wordt met een theater-act geopend door actrice Hiske Oosterwijk van Pier 21 met een indringende 112-melding. We horen de meldkamer-centraliste Floor over dat de ambulance al onderweg is, en ondertussen geeft de centraliste duidelijke instructies aan de belster. Dit tweegesprek wordt gevolgd door een song van Hiske Oosterwijk uit haar theatervoorstelling 'En ik dan?’

Dan spreekt het Hoofd Meldkamer Ambulance Hendina de Jong: "We zijn in het gebouw van de multi-meldkamer, waar elke seconde wel iets plaatsvindt, waar nauw samen wordt gewerkt met politie, brandweer, en ambulance; en over het laatste gaat deze avond. Hier werken zo’n 80 centralisten en 20 andere medewerkers. Ze bedienen heel Noord-Nederland: Fryslân, Groningen en Drenthe".  

Daarna gaat Kirsten van Zanten in panelgesprek met vier hieronder nader genoemde  medewerkers van de Meldkamer Noord-Nederland. Hieronder volgt een impressie van hetgeen daarin vanavond aan de orde komt, ook aan de hand van de vele vragen uit de zaal.

Aanname

Op de afdeling 'Aanname' (triage) werkt onder andere Lysanne. 

Ter introductie op de afdeling Aanname luisteren we eerst naar een representatieve 112-melding, over iemand die onwel is geworden. We horen hoe zo’n melding wordt aangenomen, waarin duidelijk urgentie en verwarring blijkt. De centraliste blijft de belster echter bij de les houden, stelt ondertussen controlevragen, en laat de belster enkele controletaken uitvoeren.

• Alle telefoontjes komen binnen bij de landelijke meldkamer in Driebergen, vanwaar wordt doorgeschakeld naar – in dit geval – de Meldkamer Noord-Nederland. Het telefoonnummer van de melder en het adres van de melding moet eerst worden bevraagd door de centralist(e), want als de verbinding onverhoopt verbroken wordt, moet de beller teruggebeld kunnen worden door de centralist(e), en daarnaast moet direct bekend zijn waar de melding qua locatie naar uitgaat.
• 
• We krijgen aan de hand van enkele op het scherm geprojecteerde foto's een overzicht van de werkplek in de Drachtster meldkamer, waarbij een toelichting wordt gegeven op welke werkzaamheden vanuit deze werkplek worden verricht, 
• Gedurende de zogenoemde triage (aanname) moet door de melder precies worden verteld wat er is gebeurd: gaat het bijvoorbeeld om een man of een vrouw, van welke leeftijd, is hij/zij wakker, en ademt hij/zij (nog)? Dat moet allemaal heel snel duidelijk worden. Zodra het adres voor zeker geverifieerd is, wordt er een code uitgegeven, op grond waarvan de volgende afdeling 'Uitgifte' direct een hulpdienst uitzendt, zoals bijvoorbeeld onmiddellijk de ambulance op weg sturen. Soms blijkt dat de ambulance niet nodig is, en dan rijdt de ambulance terug naar de post.
• Bij Aanname worden ook controlevragen gesteld over de veiligheid ter plaatse, bijvoorbeeld over de aanwezigheid van gevaarlijke chemische stoffen. Veiligheid voor de hulpdienst-medewerkers staat namelijk altijd voorop.
• Bij een 112-melding door je familie of kennissen bij jou als centralist(e) is het vrijwel altijd zo dat de melder je stem niet herkent. Je kunt overigens desgewenst heel snel van headset veranderen om een melding van je college over te geven en/of te nemen.
• Als centralist(e) moet je ook vooral getraind worden in gesprekstechnieken. Je moet daarin leren om goed te luisteren naar de melder, om de juiste zorg op te roepen, en samen met de ambulance-medewerkers bouw je - bij het uitvoering geven aan een 112-melding - een behandelingsplan op.
• Op een drukke zaterdagavond kun je zomaar tussen de 90-100 meldingen binnen krijgen als centralist(e). Je kunt derhalve lang niet alles bijhouden qua follow up, maar sommige dingen raken je zozeer dat je nadien nog wel even de betrokken ambulance-medewerker kunt bellen om informatief navraag te doen naar het verdere verloop en de afloop.
• Als iemand wel belt, en niet praat, en als je (dus) niets hoort aan de andere kant van de lijn, kun je als centralist(e) bijvoorbeeld ook eerst de politie er naar toe laten gaan om even te kijken wat er aan de hand is, voordat je andere hulpdiensten op pad stuurt.
• Bij de jaarwisseling zitten alle werkplekken (over)vol, en soms moet je dan behalve een ambulance ook een politiewagen mee sturen naar het voorval. 
• Er wordt geen patiëntendossiers bijgehouden op de meldkamer. Dubbelmeldingen op 112 zijn overigens voor de centralisten wel zichtbaar, zij het alleen op adres-niveau.

Uitgifte

Op de afdeling 'Uitgifte' werkt onder andere Marije.

Marije probeert zo ongeveer 'fifty-fifty' haar werk te verdelen tussen Aanname en Uitgifte.

• Uitgifte zorgt voor de dekking en de spreiding van ambulances. Bij zo'n uitrijden kan het zo zijn dat een andere ambulance in een laag bezette regio moet blijven of moet komen. Gedurende de 112-melding wordt de urgentie zo nodig opgeschaald of afgeschaald. A0 is een melding met de grootste spoed. Zo kan een al uitgereden ambulance met A1-urgentie worden doorgestuurd naar een A0-melding. Een andere ambulance (bijvoorbeeld met een A2-urgentie) gaat dan naar de A1-melding, waar die eerste ambulance al naar onderweg was. 
• Als het heel ernstig is, dan wil je vaak ook een arts ter plaatse hebben, die dan met de traumahelicopter kan worden ingeroepen en ingevlogen. Die stijgt dan als mobiel medisch team op om desgewenst de nodige bijstand te verlenen. In principe vervoert deze trauma-helicopter geen patiënten.
• Op alle eilanden staan ambulances, en zo nodig kan daar ook een helicopter met een verpleegkundige worden ingezet. Díe helicopter kan wèl patiënten vervoeren, vanaf het eiland of bijvoorbeeld vanuit afgelegen gebieden (zoals een natuurreservaat) naar een ziekenhuis (aan de vaste wal). 
• Bij een reanimatie wordt in principe een tweede ambulance ter ondersteuning ingezet,
• De afdelingen Uitgifte en Aanname werken in de meldkamer zo goed mogelijk samen.
• Bij Aanname krijg je ook wel eens te maken met boze melders, die het niet eens zijn met de beslissing die door de meldkamer-centralist(e) wordt genomen.
• Korte en bondige 112-meldingen van bellers zorgen ervoor dat je als centralist(e) heel snel de urgentie kent, en ook precies weet wat er aan de hand is. In de uitgereden ambulance leest men ondertussen mee wat er tussen de melder en de meldkamer gebeurt.
• Bij Aanname wordt gewerkt met een heel groot aantal protocollen, waar naast in voorkomende gevallen ook allemaal aanvullende vragen worden gesteld door de centralist(e) om een zo goed mogelijk beeld van de melding te krijgen.
• Vaak is het zo dat als je als centralist(e) rustig blijft, ook de melder rustig blijft.
• Op de meldkamer kun je zelf als centralist(e) rustig blijven, omdat je heel veel middelen ter beschikking staan om behulpzaam te kunnen zijn in noodsituaties.
• Mensen bellen tegenwoordig veel sneller 112 dan vroeger. Sommigen 'bestellen' er als het ware een ambulance, waar dat - zo blijkt dan uit de melding bij doorvragen - niet nodig is.
• Sommige mensen staan bijvoorbeeld heel lang in de wachtrij voor de doktersdienst, en bellen dan ten langen leste 112 om even te overleggen hoe nu te handelen. Daar is 112 in principe echter niet voor bedoeld.

Ambulance

Op de 'Ambulance' werkt onder andere Sander.

In de ambulance zit je op een groot scherm mee te lezen wat er gebeurt tussen melder en meldkamer. 

• De ambulance-medewerkers verblijven op de ambulancepost, in afwachting van een oproep.
• Onderweg bespreken de ambulance-medewerkers onderling al wat ze bij aankomst gaan doen, hoe ze het gaan aanpakken, en welke materialen ze daarbij mee gaan nemen.
• Bij aankomst kom je als ambulance-verpleegkundige vriendelijk bij mensen binnen; je stelt je voor, en vanaf daar begint dan je hulpverlening.
• Paniek is (nadelig) besmettelijk, maar rust ook, zij het dan voordelig.
• Ook als je innerlijk onrustig bent, moet je rust uitstralen als je in contact bent als hulpverlener met de patiënt. 
• Moeilijk is het handelen bij een vrouw in barensnood. Als ambulancemedewerker wil je dan wel heel graag weten of de verloskundige al onderweg is, want o, o, wat moet je doen bij een vrouw die al aan het bevallen is?
• Medicatie toedienen mag door zowel de verpleegkundige als door de arts, waarbij de verpleegkundige een aantal medicijnen mag toedienen op grond van voor hem/haar vastgestelde protocollen. De arts heeft een veel bredere range van toegestane toe de dienen medicatie.
• Je kunt niet altijd uitgaan van vastgestelde werktijden. Het kan zijn dat er een melding binnenkomt waar je ook na je werktijd nog naar toe moet, of waar je langer moet blijven om die inzet af te wikkelen.
• Een basis HBO-Verpleegkunde-opleiding voldoet niet meer voor alle ambulancewerk. Je moet ook ervaring hebben in het ziekenhuis als verpleegkundige, en dan nóg moet je een aanvullende opleiding doen als ambulance-verpleegkundige.
• Bij schrijnende situaties bespreek je het voorval nadien met elkaar als collega’s, omdat je vooral bij hen het zo nodige luisterend (en begrijpende) oor vindt. Verder is er een bedrijfsopvangteam, waarin naaste collega’s zitten, die je nadien bij een ernstige zaak benaderen om te bekijken of je extra nazorg nodig hebt. Verder kun je ook hulp van een psycholoog krijgen als je extra hulp nodig hebt.
• Je kunt volgens een ziekenhuisverpleegkundige in de zaal niet iedereen in de ambulance zomaar meenemen naar het ziekenhuis, want ook in het ziekenhuis is veelal sprake van de zogenoemde 'beddendruk', maar - aldus Sander - als je niet terecht kunt in het ene ziekenhuis, kun je doorrijden naar een volgend ziekenhuis. Beddendruk van het ziekenhuis is volgens de ambulance-verpleegkundige nooit een reden om iemand niet mee te nemen. Het is altijd de medische toestand, die bepaalt of/dat een patiënt wordt meegenomen.

Planbare zorg

Op de afdeling 'Planbare zorg' werkt onder andere Linda. Ze rijdt sinds drie jaar ook op de ambulance mee als verpleegkundige. Ze werkt op de zogenoemde midden-complexe meldkamer.

• Er is veel meer planbaar ambulance-vervoer (zo’n 20%) dan spoed-vervoer.
• Planbaar is bijvoorbeeld een overplaatsing van het ene ziekenhuis naar een ander ziekenhuis, of het vervoer vanuit huis voor een onderzoek of een poliklinische behandeling naar een ziekenhuis. In dergelijke gevallen heb je meer tijd voor de patiënt, en heb je onderweg de gelegenheid om diepgaander contact te leggen met de patiënt, waar je dan onderweg een luisterend oor voor bent.
• Linda werkt al 30 jaar bij de meldkamer. Via via is ze erin gerold. Er is veel veranderd in die dertig jaar. Vroeger werkte je bijvoorbeeld nog met een telefoon met een draadje, en maakte je nog handmatig aantekeningen op papier, wat dan later werd ingevoerd in de computer.

 

Elvisdienst bij Alliade in Stiens

Zondag 12 oktober 2025
 

Dominee Fred Omvlee, de Elvis-dominee

Grote belangstelling bij Elvis-kerkdienst

Nogal wat extra stoelen worden klaargezet in de sport- en spelzaal van Alliade in Stiens om alle kerkgangers een zitplaats te bieden bij de kerkdienst die vandaag in Alliade wordt verzorgd als samenwerking tussen de Evangelisatie- en Zendingscommissie van de Protestantse Gemeente te Stiens en Alliade in Stiens.

We hebben vanmiddag dominee Fred Omvlee als voorganger, die bekend staat vanwege zijn vertolking van de gospelsongs van Elvis Presley. Dominee Omvlee vertelt tijdens zijn voorstel-act dat hij sinds het overlijden van Elvis Presley (in 1977) vooral zijn gospels in het bijzonder is gaan waarderen.

Het wordt vanmiddag dan ook een speciale Elvis-kerkdienst, waarin we gaan luisteren naar het levensverhaal van Elvis en zijn hits, en we gaan ook luisteren naar Elvis-gospels, en die samen meezingen tijdens deze bijzondere kerkdienst.

Vier leden van de gemeenteband United van de Protestantse Gemeente van Stiens verzorgen de muzikale begeleiding van de Elvis-dominee en van onze samenzang.

Liedjes over Jezus & God

We beginnen met het vooraf zingen van een liedje van Elvis Presley over Jezus & God, namelijk de song: 'Where could I go but the Lord'. 

Na de opening door Jan Keuning van de Stienser Evangelisatie- en Zendingscommissie - waarbij onze voorganger ook wordt geïntroduceerd - luidt één van de bewoners van Alliade te Stiens de kerkklok, in de vorm van een galmende klankschaal, zoals dat te doen gebruikelijk is bij de kerkdiensten in Alliade. 

Dan krijgen we daarbij de groeten van God, en wordt de Paaskaars aangestoken, want ... als het donker is om ons heen, steken we een lichtje aan, want licht is sterker dan het donker. 

Aansluitend zingen we het lied 'Love me tender, love me sweet'.

Lead me, Guide me, Touch me

Eén van de bewoonsters van Alliade in de zaal blijkt jarig te zijn, zo horen we van haar, waarna spontaan het 'Lang zal ze leven' gezamenlijk en vrolijk wordt gezongen.

Dan zingt Fred Omvlee de song 'Lead me, guide me', waar we hoop uit mogen putten als we door onze donkerste uren geleid moeten worden.

Dat God goed is, onder andere omdat Hij ons van onze problemen afhelpt, onderstreept de voorganger middels het zingen van het lied 'He touched me'.

God spreekt alle talen, dus wat hier in Alliade en nu in deze speciale Elvisdienst vanzelfsprekend bij het openen van de Bijbel niet mag ontbreken, is het samen drietalig zingen van het liedje 'Lees je Bijbel, bid elke dag'. 

Dan gaat de Bijbel open, en leest dominee Omvlee ons voor uit Psalm 23.

Vervolgens luisteren we naar de song 'Stand by me': sta mij bij als ik oud wordt; en sta mij ook bij als wij als vrienden elkaar niet meer begrijpen.

E.L.V.I.S.-preekje

Enkele bewoners van Alliade helpen dominee Fred Omvlee bij de uitvoering van zijn kort preekje. Daarbij luisteren we naar enkele karakteristieken van Elvis, in de vorm van het volgende acrostichon (naamdicht):

• E - Energie - Doe alles in je leven met Energie;
• L - Liefde - Doe alles in je leven met de Liefde, die we allemaal nodig hebben;
• V - Verslaving - Kijk uit voor Verslaving aan bijvoorbeeld drank & drugs. Jezus liet ons zien dat Hij van alle mensen houdt, en ook wij kunnen zo'n Verbinder zijn zoals Hij dat was;
• I - Inspiratie - Wij kunnen allen een Inspiratiebron zijn voor elkaar;
• S - Stilte & Soul & Spiritualiteit: Als het (te) druk wordt in je leven, wordt dan stil met een lijntje naar God.

Aansluitend zingen we: 'If I can dream', en direct daarna de song 'So high'. Elvis zong vanuit zijn problemen èn vanuit lof voor God, daarom ook: 'So High'.

Als ik ......, dan weet ik dat ik geloof

Als geloofsbelijdenis zingt Fred Omvlee het lied 'I believe'.

Na de gebeden collecteren we voor het Steunfonds, dat zorgt voor vakanties voor mensen met een beperking.

Na deze collecte zingen we het wereldberoemde lied 'Amazing Grace', in de wetenschap dat Jezus van ons houdt, voor niets. Dat is toch genade?!

Nadat we de Zegen voor onderweg hebben ontvangen van de voorganger, zingen we samen met de Elvis-dominee de song 'If the Lord was't walking by my side'.

Daarna staat koffie, thee en limonade met cake voor ons klaar in de zaal hiernaast, waar je met elkaar nog even na kunt praten over bijvoorbeeld deze mooie kerkdienst in Alliade.

Kijk! Laat je verrassen door het werk van Gods Geest

Zaterdag 4 oktober 2025
 

Op mini-pelgrimage van Feinsum via Mariëngaarde naar Oude Bildtzijl

Bezinnen met Pelgrimeren
Jaarlijks organiseert de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Mariëngaarde in het Friese Hallum voor en met enkele van haar kerkelijke commissies een bezinningsmiddag rondom een bepaald thema. Dit jaar is het thema van haar bezinningsmiddag gelijk aan het kerkelijk jaarthema van de Protestantse Kerk in Nederland, namelijk: 'Kijk! Laat je verrassen door het werk van Gods Geest'.

Aan Durkje en mij werd gevraagd daaraan mede invulling te geven. Aangezien de uitvoering niet - zoals beoogd - in de Sint-Vituskerk te Feinsum kan worden gehouden, is ervoor gekozen deze bezinningsmiddag in en vanuit onze Refugio Ultreia Feinsum te houden, waarin we regelmatig gastvrijheid aanbieden aan pelgrims van Sint Jacob.

Samen met de voorbereidingsgroep van Mariëngaarde hebben we deze bezinningsmiddag vorm en inhoud gegeven.

Versterken van de onderlinge band

De kerkenraad spreekt het verlangen uit om een kerkelijke gemeente te zijn die elke dag als pelgrims onderweg zijn.

Het doel van deze bezinningsmiddag is het versterken van de onderlinge band, door ontmoeting en verbinding op het pelgrimspad. 

Aangezien onze refugio gelegen is direct aan het Jabikspaad - het Friese pelgrimspad richting Santiago de Compostela - ligt deze locatie voor de hand als startplek van deze bezinningsdag.

Nadat we onszelf en onze refugio hebben geïntroduceerd inventariseren Durkje en ik het verwachtingspatroon van de ruim twintig deelnemers van deze bezinningsmiddag. 

Daarna volgt een korte viering onder leiding van hun voorganger Johan Helfferich, en op keyboard begeleid door Johan Deli.

In deze viering staat het pelgrimslied van Psalm 121 centraal, dat straks bij het buitenprogramma weer terug zal komen.

Na dit liturgisch begin vertelt één van onze gasten - Margriet Lei - over hoe zij ertoe is gekomen om op pelgrimspad te gaan.

Ontmoeting en verbinding

Daarna introduceren we de volgende sessie, waarin we straks in vijf subgroepen her en der in onze refugio uiteen gaan.

Aan alle deelnemers is vooraf gevraagd een voorwerp mee te nemen dat voor jezelf van (grote) betekenis is. Als voorbeeld daarvan vertel ik over het ontstaansproces en de grote betekenis voor mij van mijn pelgrimshoed, waarmee ik samen met Durkje al twintig jaar de Europese pelgrimspaden van Sint Jacob bewandel.

Daarna gaan we in groepen uiteen om onder leiding van vijf gespreksleiders in vijf subgroepen in gesprek te gaan over die voorwerpen van persoonlijke betekenis, waarna het gesprek wordt voortgezet over wat voor ons van belang en van betekenis is als het gaat om ons persoonlijk geloof, en over welke plek het geloof in ons leven heeft.

Kijk en laat je verrassen

Na de pauze gaan we plenair verder.  

Aan de hand van korte filmpjes, foto's en andere afbeeldingen vertellen Durkje en ik kort over welke pelgrimsroutes we hebben gelopen, wie de Jacobus van Santiago de Compostela was, wat doorgaans de motieven zijn op grond waarvan mensen pelgrimeren naar Santiago de Compostela, en wat al onze pelgrimages in de afgelopen twintig jaren ons hebben gebracht, ofwel wat al dat pelgrimeren met ons heeft gedaan en tot op heden nóg met ons doet.

Na ongeveer een uur presentatie en het beantwoorden van vragen hierover, sluiten we dit programma-onderdeel af met het gezamenlijk zingen van 'Ga met God, en Hij zal met je zijn'. Dit lied is de opmaat naar het volgende programmadeel.

Mini-pelgrimage op het Jabikspaad

Behalve praten over pelgrimeren, gaat we dat nu ook doen. We gaan met zijn allen naar buiten om een deel van het Friese pelgrimspad te bewandelen, namelijk op het Jabikspaad van Feinsum via Mariëngaarde naar Oude Bildtzijl.

Nadat iedereen zich klaar heeft gemaakt - en een Jacobsschelpje en een stempelkaart heeft gekregen - voor deze mini-pelgrimage, wordt in de garage nog een korte uitleg gegeven over de wijze waarop we gaan mini-pelgrimeren.

Centraal tijdens deze tocht staat de tekst van het pelgrimslied van Psalm 121:

"Ik hef mijn ogen op naar de bergen:

vanwaar zal mijn hulp komen?

Mijn hulp is van de Here, die hemel en aarde gemaakt heeft."

Naar aanleiding van die bijbeltekst krijgen alle deelnemers twee vragen mee ter overdenking, namelijk:

• 1. Waar zie jij als een berg tegenop?;
• 2. Wie of wat helpt jou daarbij?

Op het eerste traject van Feinsum over de Hege Hearewei naar de voormalige locatie van Klooster Mariëngaarde overdenkt iedereen in stilte deze beide vragen bij bovengenoemde pelgrimspsalm.

Aangekomen bij voormalig Kleaster Mariëngaarde vertel ik kort iets over de geschiedenis van dit vroegere klooster Mariëngaarde, waaraan deze kerkelijke gemeente haar naam ontleent.

En dan gaat de stoet in tweetallen verder richting Oude Bildtzijl, om onderweg verbindend met elkaar in gesprek te gaan over ieders persoonlijke bevindingen naar aanleiding van de overdachte bezinningsvragen van zojuist.

Laat je verrassen

Deze minipelgrimage is ook in fysiek opzicht niet zomaar een wandeling. De lucht is zwaarbewolkt en het is vanmiddag regenachtig weer, maar we hebben geluk, want we houden het redelijk droog onderweg.

Wel hebben we onderweg voortdurend met een harde tot stormachtige wind te maken, dus het is een kwestie van doorzetten om deze mini-pelgrimage tot in Oude Bildtzijl te voltooien. Voor wie slechter ter been is, is een duofiets geregeld, waarmee men toch mee kan doen aan deze stoere buitenactiviteit in weer en wind, door e-bikend aan te sluiten in de wandelgroep. 

Met inmiddels de stempels van onze Refugio Ultreia Feinsum en van klooster Mariëngaarde in hun stempelkaarten, finishen alle deelnemers met het stempel van Het Graauwe Paard in hun stempelkaart, en komen we bijeen in de achterzaal van Eetcafé Het Graauwe Paard voor een gezellig samenzijn, met aansluitend een warm buffet voor alle deelnemers, en ook voor hun partners die hier in de achterzaal er gezellig bij aanschuiven. Daarmee wordt deze voor de deelnemers verrassende bezinningsdag van verbinding afgesloten met een aangename culinaire ontmoeting.

Rondje wandelen in Noord-Brabant: Strijbeekse Heide

Dinsdag 30 september 2025

 

Uitzicht over de Patersmoer

De mooiste plekjes van ons land

In het jaar 2019 heeft uitgeverij De Lantaarn de wandelgids 'Rondje wandelen in Noord-Brabant' uitgegeven. 

Deze wandelgids kreeg ik als afscheidskado van mijn Brabantse hogeschool-collega Gea, toen ik wegens pre-pensionering afscheid nam van het landelijk HBO-platform van het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement.

De subtitel van deze routegids luidt: '13 prachtige wandelingen door het Noord-Brabantse landschap'.

Dit boek bevat naast de genoemde 13 wandelroutes ook zeven picknickrecepten.

De ronde vorm van dit routeboekje past prima bij de titel van de gids.

De routes die in deze wandelgids staan beschreven, zijn eigendom van Mooisteroutes.nl, een website met meer dan duizend routes door heel Nederland, voor wandelaars, fietsers en kanoërs.

Van vrijwel alle routes is een gps-versie beschikbaar, óók voor de app Organic Maps op smartphones, die wij onderweg als back up gebruiken.

De 13 beschreven wandelroutes worden in vijf van de 13 routes ook in een verkorte versie beschreven, en daarnaast in één geval zelfs met twee verkorte varianten. De kortste verkorte route heeft een lengte van 5 kilometer, en de twee langste volledige routes zijn elk 16 kilometer lang.

Elke routebeschrijving begint met een topografische routekaart in kleur, gevolgd door een korte routebeschrijving, met hier en daar enige aanvullende praktische informatie of een korte toelichting bij wat je onderweg ziet. De tekst wordt verlevendigd met hier en daar een mooie kleurenfoto van een representatieve plek op de betreffende route.

Gevarieerd Noord-Brabant te voet leren kennen

De door Durkje en mij gebruikte wandelgids voor de provincie Noord-Brabant bevat 13 gevarieerde wandelroutes door landschappelijk fraaie gebieden. Hiermee ontdek je mooie plekjes van deze prachtige provincie, want ook Noord-Brabant heeft zo zijn eigen bezienswaardigheden en mooie landschappen.

Met deze wandelgids ontdek je bijvoorbeeld de bossen, de heide, de waterlopen, de velden en de landerijen in Noord-Brabant, en door de aanvullende informatie kom je ook meer te weten over de geschiedenis en de karakteristieke elementen van het Noord-Brabantse landschap.

Strijbeekse Heide

De routes die we vandaag als zesde dag in onze wandelzesdaagse lopen, kreeg als thema:

• 1. Strijbeekse Heide; met als startplaats: Strijbeek (16 kilometer).

Deze route begint bij de parkeerplaats van Staatsbosbeheer op de kruising van de Goudbergseweg en de Erikaweg nabij Strijbeek.

Dit rondje is een grenswandeling door Nederland en een stukje België, door glooiend bos en 

heide, tussen weilanden en vennen; geheel over onverharde paden. We lopen onder andere over een stuk smokkelaarspad naar en door België, en over paadjes langs enkele vennen.

Door bos en heide naar landgoed Hondsdonk

Opstaan doen we om 6:45 uur. Na de overnachting en het ontbijt in onze caravan op Camping De Stamhoeve in het Noord-Brabantse dorpje Biezenmortel rijden we vanmorgen vroeg met de auto van Biezenmortel naar Strijbeek. 

Vandaag wandelen we bij een temperatuur tussen 9 en 20 graden Celsius, aangenaam voor september, vooral ook omdat het droog is en droog blijft, èn omdat het nauwelijks waait. De zon krijgen we tijdens deze etappe veel te zien.

Om ongeveer 9:10 uur begint onze ochtendwandeling van vandaag op de parkeerplaats van Staatsbosbeheer.  

Over enkele bospaden lopen we naar het heidegebied van de Strijbeekse Heide, naar het veld waarin ook het Langven ligt. 

Op enige afstand lopen we links om het Langven en verderop gaan we over zandwegen en slingerende bospaadjes.

Op het landgoed Hondsdonk aangekomen, passeren we bij een houthok een bedrijfspand in het bos.

Verderop passeren we een boswoning met opvallende luiken voor de ramen.

Om 10:13 uur verlaten we bij een witte afsluitboom het landgoed Hondsdonk.

Even later zien we trouwens in de verte links van ons aan de overzijde van een open veld een grote havezathe staan, die momenteel in de steigers staat.

Langs Kruisvijver en Rondven naar De Smokkelroute

Twee mannen op een rijtuigje, getrokken door een paard, komen ons tegemoet.

Een eindje verderop lopen we langs de langgerekte Kruisvijver.

Na een lang recht eind door het bos komen we aan op de heidevlakte van het Rondven. Daar vinden we een houten bank, waarop we plaatsnemen voor onze koffiepauze, heerlijk in de zon, en met uitzicht over het Rondven en de heide rondom.

Een half uur later wandelen we op het zogenoemde Smokkelpad, genoemd naar de voormalige smokkelaars tussen Nederland en België.

Naast de oude Hoeve Gouwberg komen we op de Goudbergseweg.

Die weg volgen we naar het Smokkelhuisje, met daarachter het – overigens gesloten – pannenkoekenrestaurant Het Smokkelaartje.

Smokkelroute naar België

Naast het Smokkelhuisje gaan we De Smokkelroute op.

Direct al komen we dan bij de Patersmoer.

Dat Patersmoer is een langgerekt ven, waar we aan de zuidzijde bij langs lopen door het bos.

Als we van de oostoever naar de westoever hebben gelopen, laten we de Patersmoer achter ons, met achter ons nog een prachtig uitzicht over dit lange ven.

Nu gaan we zuidwaarts, over de Strijbeekse Heide richting Belgische grens.

Op de plekken van natte doorgangen, kunnen we droog oversteken over houten vlonderpaden.

De grensrivier de Strijbeekse Beek steken we over via een houten bruggetje. 

En dan staan we voor de oude arduinen grenspaal (Belgische blauwe hardsteen), die de grens aangeeft tussen Nederland en België.

Deze grenspaal was in de loop van de tijd onder de grond verdwenen, maar werd weer teruggevonden en hier opnieuw opgericht om de landsgrens duidelijk te markeren.

Grensoverschrijdend van België naar Nederland

Zodra we de grens over zijn gegaan, gaat het in België eerst voort over een heideveld.

Daarna gaan we de bospaden weer op, en door het bosgebied lopen we over bospaden en over veldpaden terug over de Belgisch-Nederlandse landsgrens, Nederland weer in, en dan in noordelijke richting naar de Zwarte Goor.

Aan de overzijde van dit uitgestrekte heideven staat een picknickbank, waarop we onze lunchpauze houden.

Daarna arriveren we even later om 13:30 uur op de parkeerplaats van Staatsbosbeheer, waar we vanmorgen onze auto hebben geparkeerd.

Tenslotte rijden we van de Strijbeekse Heide terug naar Camping De Stamhoeve bij Biezenmortel. Daar maken we onze caravan gereed voor vertrek, en om 15:15 uur verlaten we de camping om terug te rijden naar Feinsum, waar we om 18:15 uur arriveren.

Met deze zesdaagse wandelmeerdaagse van afgelopen week hebben we nu alle 13 prachtige wandelingen door het Noord-Brabantse landschap van de wandelgids ‘Rondje wandelen in Noord-Brabant’ voltooid.

Rondje wandelen in Noord-Brabant: Stokje prikken Roestelberg

Maandagmiddag 29 september 2025

 

Door de Loonse en Drunense Duinen

De mooiste plekjes van ons land

In het jaar 2019 heeft uitgeverij De Lantaarn de wandelgids 'Rondje wandelen in Noord-Brabant' uitgegeven. 

Deze wandelgids kreeg ik als afscheidskado van mijn Brabantse hogeschool-collega Gea, toen ik wegens pre-pensionering afscheid nam van het landelijk HBO-platform van het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement.

De subtitel van deze routegids luidt: '13 prachtige wandelingen door het Noord-Brabantse landschap'.

Dit boek bevat naast de genoemde 13 wandelroutes ook zeven picknickrecepten.

De ronde vorm van dit routeboekje past prima bij de titel van de gids.

De routes die in deze wandelgids staan beschreven, zijn eigendom van Mooisteroutes.nl, een website met meer dan duizend routes door heel Nederland, voor wandelaars, fietsers en kanoërs.

Van vrijwel alle routes is een gps-versie beschikbaar, óók voor de app Organic Maps op smartphones, die wij onderweg als back up gebruiken.

De 13 beschreven wandelroutes worden in vijf van de 13 routes ook in een verkorte versie beschreven, en daarnaast in één geval zelfs met twee verkorte varianten. De kortste verkorte route heeft een lengte van 5 kilometer, en de twee langste volledige routes zijn elk 16 kilometer lang.

Elke routebeschrijving begint met een topografische routekaart in kleur, gevolgd door een korte routebeschrijving, met hier en daar enige aanvullende praktische informatie of een korte toelichting bij wat je onderweg ziet. De tekst wordt verlevendigd met hier en daar een mooie kleurenfoto van een representatieve plek op de betreffende route.

Gevarieerd Noord-Brabant te voet leren kennen

De door Durkje en mij gebruikte wandelgids voor de provincie Noord-Brabant bevat 13 gevarieerde wandelroutes door landschappelijk fraaie gebieden. Hiermee ontdek je mooie plekjes van deze prachtige provincie, want ook Noord-Brabant heeft zo zijn eigen bezienswaardigheden en mooie landschappen.

Met deze wandelgids ontdek je bijvoorbeeld de bossen, de heide, de waterlopen, de velden en de landerijen in Noord-Brabant, en door de aanvullende informatie kom je ook meer te weten over de geschiedenis en de karakteristieke elementen van het Noord-Brabantse landschap.

Stokje prikken Roestelberg

De twee routes die we vandaag als vijfde dag in onze wandelzesdaagse in onderstaande volgorde lopen, kregen als thema:

• 1. Siberische eekhoorntjes; met als startplaats: Tilburg (13 kilometer);
• 2. Stokje prikken Roestelberg; met als startplaats: Kaatsheuvel (6 kilometer).

We begonnen vanmorgen met het rondje ‘Siberische eekhoorntjes’. 

Vanmiddag wandelen we het rondje ‘Stokje prikken Roestelberg’.

Sprangsevaart in plaats van de Roestelberg

Vanmorgen wandelden we al de 13 kilometers bij Tilburg, en nu gaan we vanmiddag ook nog de 6 kilometer nabij Kaatsheuvel lopen; totaal voor vandaag dus een wandelafstand van 19 kilometers, bij een temperatuur van 9 tot 20 graden Celsius, aangenaam voor september, vooral ook omdat het droog is en droog blijft, èn omdat het nauwelijks waait. De zon krijgen we ook tijdens deze tweede etappe van vandaag af en toe te zien. De temperatuur ligt vanmiddag rond de 19 à 20 graden Celsius.

Om ongeveer 13:15 uur begint onze middagwandeling van vandaag vlakbij Sprangsevaart. Dat zou eigenlijk de Roestelberg nabij Kaatsheuvel moeten zijn, maar de eenrichtingsweg die naar die beoogde startlocatie gaat, is wegens asfalteringswerkzaamheden afgesloten. We moeten dus een andere startlocatie zoeken, en vinden die door eerst ten westen en dan ten zuiden van Sprangsevaart zo dicht mogelijk naar de route van dit rondje te rijden. Dat gaat heel goed, want net ten noorden van de route is een grote parkeerplaats, waar we onze auto parkeren. 

Enkele meters vanaf onze auto staat een houten bankje, waarop we plaatsnemen om eerst onze lunchpauze te houden.

Van de Kaatsheuvelse IJsbaan naar de MASt

Na deze pauze gaan we van start, en dan gaan we op de juiste route het bos in, om al vrij snel westelijk langs De Kaatsheuvelse IJsbaan te lopen, die diep in dit duinenlandschap ligt van de Loonse en Drunense Duinen. 

Nu volgt een lang stuk in zuidwestelijke richting over verschillende bospaden door een glooiend boslandschap. We komen dan uit bij de zogenoemde MASt, hetgeen de afkorting is van ‘Munitions Ausgabe Stelle’. 

Op deze locatie bevonden zich in de Tweede Wereldoorlog diverse kazernes, magazijnen en bunkers van de Duitse bezetters. Vlak vóór hun vlucht hebben de Duitse bezetters alle hier opgeslagen munitie laten ontploffen. 

Op deze gedenkwaardige plek staat nu een oorlogsmonument in de vorm van een groot stuk munitie.

Vanaf dit oorlogsmonument draait de route een eindje naar het zuidoosten.

Over heide en door zand de Roestelberg op

Hier en ook verderop genieten we onderweg van de prachtige herfstkleuren waarin de natuur zich nu al begint te tooien. Boombladeren verkleuren van groen naar de prachtigste combinaties van bonte herfstkleuren.

Na vervolgens een eind in oostelijke richting te hebben gelopen door het bos, draaien we naar het noorden, om bij de noordelijke bosrand het heideveld van de Loonse en Drunense Duinen op te gaan. 

Hier en daar staat de heide prachtig wit en paars in bloei.

Naarmate we voortschrijden over de zandpaden van dit heideveld komen we dichter bij de rand van de tamelijk hoog opgaande zandvlakte aan de noordzijde. 

We klimmen langzaam de zandhelling op door het rulle stuifzand.

Van bovenaf hebben we achter ons dan een mooi uitzicht over de heidevlakte van de Loonse en Drunense Duinen.

Bij de horecalocatie van de Roestelberg zitten wel enkele mensen op het terras, maar dat hadden er natuurlijk veel meer kunnen zijn als de locatie niet afgesloten zou zijn vanwege de actuele asfalteringswerkzaamheden.

Van Roestelberg terug naar Sprangsevaart

Vanaf de Roestelberg gaan we nu in de lengterichting enigszins klimmend en dalend over de hoge randwal van de Loonse en Drunense Duinen in westelijke richting terug naar onze auto, die ten zuidoosten van Sprangsevaart staat geparkeerd.

Op de parkeerplaats staat nu een foodtruck van de zogenoemde IJsmeester, waarbij we een ijsje kopen, die we heerlijk in het zonnetje verderop op ons lunchbankje van zojuist nuttigen.

Dan rijden we tot slot van Sprangsevaart naar onze camping bij Biezenmortel.

Rondje wandelen in Noord-Brabant: Siberische eekhoorntjes

Maandag 29 september 2025

 

Siberische eekhoorn met een eikel in de Oude Warande

De mooiste plekjes van ons land

In het jaar 2019 heeft uitgeverij De Lantaarn de wandelgids 'Rondje wandelen in Noord-Brabant' uitgegeven. 

Deze wandelgids kreeg ik als afscheidskado van mijn Brabantse hogeschool-collega Gea, toen ik wegens pre-pensionering afscheid nam van het landelijk HBO-platform van het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement.

De subtitel van deze routegids luidt: '13 prachtige wandelingen door het Noord-Brabantse landschap'.

Dit boek bevat naast de genoemde 13 wandelroutes ook zeven picknickrecepten.

De ronde vorm van dit routeboekje past prima bij de titel van de gids.

De routes die in deze wandelgids staan beschreven, zijn eigendom van Mooisteroutes.nl, een website met meer dan duizend routes door heel Nederland, voor wandelaars, fietsers en kanoërs.

Van vrijwel alle routes is een gps-versie beschikbaar, óók voor de app Organic Maps op smartphones, die wij onderweg als back up gebruiken.

De 13 beschreven wandelroutes worden in vijf van de 13 routes ook in een verkorte versie beschreven, en daarnaast in één geval zelfs met twee verkorte varianten. De kortste verkorte route heeft een lengte van 5 kilometer, en de twee langste volledige routes zijn elk 16 kilometer lang.

Elke routebeschrijving begint met een topografische routekaart in kleur, gevolgd door een korte routebeschrijving, met hier en daar enige aanvullende praktische informatie of een korte toelichting bij wat je onderweg ziet. De tekst wordt verlevendigd met hier en daar een mooie kleurenfoto van een representatieve plek op de betreffende route.

Gevarieerd Noord-Brabant te voet leren kennen

De door Durkje en mij gebruikte wandelgids voor de provincie Noord-Brabant bevat 13 gevarieerde wandelroutes door landschappelijk fraaie gebieden. Hiermee ontdek je mooie plekjes van deze prachtige provincie, want ook Noord-Brabant heeft zo zijn eigen bezienswaardigheden en mooie landschappen.

Met deze wandelgids ontdek je bijvoorbeeld de bossen, de heide, de waterlopen, de velden en de landerijen in Noord-Brabant, en door de aanvullende informatie kom je ook meer te weten over de geschiedenis en de karakteristieke elementen van het Noord-Brabantse landschap.

Siberische eekhoorntjes

De twee routes die we vandaag als vijfde dag in onze wandelzesdaagse in onderstaande volgorde lopen, kregen als thema:

• 1. Siberische eekhoorntjes; met als startplaats: Tilburg (13 kilometer);
• 2. Stokje prikken Roestelberg; met als startplaats: Kaatsheuvel (6 kilometer).

We beginnen vanmorgen met het rondje ‘Siberische eekhoorntjes’. Deze route begint bij het NS-station van de Tilburg Universiteit in Tilburg, en gaat door het bosgebied aan de westkant van Tilburg. Na een wandeling door het zogenoemde Wandelbos maak je een ommetje door de oude landgoederen Vredelust en Heidepark. Vervolgens loop je door de Oude Warande, waar voorheen de Tilburgse dierentuin was.

Wandelbos

Opstaan doen we om 6:45 uur. Na de overnachting en het ontbijt in onze caravan op Camping De Stamhoeve in het Noord-Brabantse dorpje Biezenmortel rijden we vanmorgen vroeg met de auto van Biezenmortel naar Tilburg. 

Vanmorgen wandelen we eerst de 13 kilometers bij Tilburg, en later vandaag ook nog de 6 kilometer nabij Kaatsheuvel; totaal voor vandaag dus een wandelafstand van 19 kilometers, bij een temperatuur tussen 9 en 20 graden Celsius, aangenaam voor september, vooral ook omdat het droog is en droog blijft, èn omdat het nauwelijks waait. De zon krijgen we tijdens deze eerste etappe af en toe te zien.

Om ongeveer 8:45 uur begint onze ochtendwandeling van vandaag bij de Jumbo-supermarkt nabij het NS-station Tilburg Universiteit in Tilburg.

De route begint ter hoogte van NS-station Tilburg Universiteit ten noorden van de spoorlijn in westelijke richting.

Bij een cortex-stalen zuil wandelen we een eind verder het zogenoemde Wandelbos in.

Dan gaat het door een zeer gevariëerd bos, want de tuinarchitect Springer verzamelde in 1920 bomen en struiken uit alle werelddelen, die werden geplant in dit bos en in andere bospercelen in Tilburg. 

Als we in het Wandelbos een brug oversteken tussen twee bosvijvers, passeren we een fotograaf die van deze bosvijver in het prille ochtendlicht mooie foto’s wil maken.

Ten zuiden van het Wandelbos steken we – na het passeren van een trein - de spoorlijn over, en daarmee verlaten we de bebouwde kom van Tilburg.

Door de Oude Warande naar de Bredaseweg

Na het passeren van nog een trein komen we bij de ingang van de Oude Warande.

We doorkruisen dit bosgebied langs de westelijke rand, en steken vervolgens de Bredaseweg over.

Landgoed Vredelust & landgoed Heidepark

Aan de overzijde van de Bredaseweg vervolgen we onze wandelroute door eerst het landgoed Vredelust en daarna landgoed Heidepark. Als we op landgoed Vredelust rondom een grote vijver lopen, krijgen we het zicht op villa Vredelust aan de andere zijde van de vijver. 

Na het doorkruisen van ook het bosachtige landgoed Heidepark komen we voorbij een waterpompstation weer terug in het landgoed Vredelust. Dat zuidelijke bosgebied wordt ook wel het kabouterbos genoemd, en daar zien we er inderdaad ook twee van in een gat in een boom.

Voordat we dit landgoed verlaten, komen we langs een bosvijver. Daar staat een bankje heerlijk in de warme najaarszon, dus we nemen plaats op dit bosbankje, om er onze koffiepauze te houden.

Siberische eekhoorns gespot in de Oude Warande

Als we in nu in noordelijke richting de Bredaseweg wederom oversteken, komen we nog eens weer terecht in het bosgebied van de Oude Warande. Eerst lopen we een deel van een rondje door dit Sterrenbos, dat dateert van 1712. 

Dan lopen we rond een bosvijver naar het kruispunt van een kruis en van de diagonalen, waar we in het centrum van dit bosgebeid een klein rondje moeten maken rondom het paviljoen Grotto dat precies in het midden van de Oude Warande is gebouwd, en dat momenteel met haar terras wordt gebruikt als horeca-gelegenheid.

We hebben eerder vandaag in de bospercelen af en toe al een enkele Siberische eekhoorn gezien, maar nu hebben we dan toch eindelijk het geluk dat we iets verwijderd van Grotto een aantal Siberische eekhoorns druk heen en weer zien rennen. Uiteindelijk lukt het me om één van de supersnelle kleine eekhoorntjes op de foto te krijgen met een eikel in zijn voorpootjes.

Maar meer dan één goede foto zit er echt niet in, want dan zijn we al weer spoorloos in het bos verdwenen.

Terug in Tilburg

Met een grote omtrekkende beweging – onder andere langs de spoorlijn – verlaten we de Oude Warande, en lopen we de Tilburgse woonwijk De Reit in. Daar gaat het eerst over een bospad en later verder over het slingerend asfaltpaadje - van de Professor Cobbenhagenlaan - door een smalle groenstrook met veel bomen. Aan de linkerzijde staan de gebouwen van de Universiteit Tilburg, die dateren van het jaar 1962. 

Uiteindelijk arriveren we om 12:15 uur bij het NS-station Tilburg Universiteit, het eindpunt van dit wandelrondje.

We lopen naar onze auto die verderop staat geparkeerd bij de supermarkt, en halen dan de boodschappen voor vandaag en morgen bij de plaatselijke Jumbo-supermarkt.

Tenslotte rijden we van Tilburg naar Kaatsheuvel, waar we vanmiddag ons twee rondje gaan wandelen.

Rondje wandelen in Noord-Brabant: Tussen Zoom en Kalmthout

Zondag 28 september 2025

 

Aankomst bij de Volksabdij van Ossendrecht

De mooiste plekjes van ons land

In het jaar 2019 heeft uitgeverij De Lantaarn de wandelgids 'Rondje wandelen in Noord-Brabant' uitgegeven. 

Deze wandelgids kreeg ik als afscheidskado van mijn Brabantse hogeschool-collega Gea, toen ik wegens pre-pensionering afscheid nam van het landelijk HBO-platform van het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement.

De subtitel van deze routegids luidt: '13 prachtige wandelingen door het Noord-Brabantse landschap'.

Dit boek bevat naast de genoemde 13 wandelroutes ook zeven picknickrecepten.

De ronde vorm van dit routeboekje past prima bij de titel van de gids.

De routes die in deze wandelgids staan beschreven, zijn eigendom van Mooisteroutes.nl, een website met meer dan duizend routes door heel Nederland, voor wandelaars, fietsers en kanoërs.

Van vrijwel alle routes is een gps-versie beschikbaar, óók voor de app Organic Maps op smartphones, die wij onderweg als back up gebruiken.

De 13 beschreven wandelroutes worden in vijf van de 13 routes ook in een verkorte versie beschreven, en daarnaast in één geval zelfs met twee verkorte varianten. De kortste verkorte route heeft een lengte van 5 kilometer, en de twee langste volledige routes zijn elk 16 kilometer lang.

Elke routebeschrijving begint met een topografische routekaart in kleur, gevolgd door een korte routebeschrijving, met hier en daar enige aanvullende praktische informatie of een korte toelichting bij wat je onderweg ziet. De tekst wordt verlevendigd met hier en daar een mooie kleurenfoto van een representatieve plek op de betreffende route.

Gevarieerd Noord-Brabant te voet leren kennen

De door Durkje en mij gebruikte wandelgids voor de provincie Noord-Brabant bevat 13 gevarieerde wandelroutes door landschappelijk fraaie gebieden. Hiermee ontdek je mooie plekjes van deze prachtige provincie, want ook Noord-Brabant heeft zo zijn eigen bezienswaardigheden en mooie landschappen.

Met deze wandelgids ontdek je bijvoorbeeld de bossen, de heide, de waterlopen, de velden en de landerijen in Noord-Brabant, en door de aanvullende informatie kom je ook meer te weten over de geschiedenis en de karakteristieke elementen van het Noord-Brabantse landschap.

Door de Abdijbossen van Ossendrecht

De route die we vandaag als vierde dag in onze wandelzesdaagse lopen, kreeg als thema:

• 1. Tussen Zoom en Kalmthout; met als startplaats: Ossendrecht (16 kilometer).

Deze route begint bij de Volksabdij in de Abdijbossen van Ossendrecht.

Opstaan doen we om 6:45 uur. Na de overnachting en het ontbijt in onze caravan op Camping De Stamhoeve in het Noord-Brabantse dorpje Biezenmortel rijden we vanmorgen vroeg met de auto van Biezenmortel naar Ossendrecht. 

Vandaag wandelen we bij een temperatuur tussen 5 en 19 graden Celsius. Het is vroeg in de ochtend - om 8:00 uur als we vertrekken - tamelijk fris, maar naarmate het later wordt, is het aangenaam weer voor september, vooral ook omdat het droog is en droog blijft, èn omdat het nauwelijks waait. De zon schijnt voortdurend aangenaam. Een hele mooie wandeldag is het zo.

Om ongeveer 9:15 uur begint onze ochtendwandeling van vandaag bij de Volksabdij van Ossendrecht.

Deze route van Ossendrecht loopt door een grote variatie van landschappen. Zo gaan we vandaag door bossen en duinen, en lopen we door een golvend landschap met een weids uitzicht en doorkruisen we een beschermd poldergebied. Daarna gaan we door De Groote Meren, een onderdeel van de Kamthoutse heide.

Van Calfven over de Brabantse Wal en door de Noordpolder naar Aanwas

Langs de zwemvijver naast de Volksabdij gaan we de Abdijbossen van Ossendrecht in. De route gaat over kronkelende bospaadjes, waarbij we af en toe kleine stroompjes kruisen, die overigens alle droog staan.

Een paadje op de grens van bos en veld is zo ernstig overwoekerd, dat het niet verantwoord is om die te blijven volgen, met als gevolg dat we een klein eindje omlopen over andere bospaden, om aan het eind van dat open veld weer terug te komen op de aangegeven route.

Ten zuiden van de bebouwde kom van Calfven wandelen we de Abdijbossen uit.

Als we dan in zuidelijke richting lopen, kun je de zogenoemde Steilrand heel goed zien, die is ontstaan door de uitschuring door de Schelde. Links zie je bijvoorbeeld het hoger opgaande duinengebied van de Brabantse Wal.

En rechts zie je het veel lager liggende natuurmonument Noordpolder, op de scheiding van zand en klei; met trouwens in de verte op de horizon de skyline van het Antwerpse havengebied, met daar ook de koeltorens van de kerncentrale aldaar.

We lopen de Noordpolder in op de Heereweg. Voorbij een bosstrook verlaten we de Heereweg, om dan over een akkerpad langs een sloot naar een parallel aan de Heereweg liggend karrenspoor te lopen.

Ossendrecht

Aan het eind van dat karrenspoor wandelen we de bebouwde kom van Ossendrecht binnen, ter hoogte van het buurtschap Aanwas. 

Op de Burgemeester Voetenstraat lopen we eerst even de Kasteelstraat voorbij, omdat we nog een bezoek willen brengen aan de rooms-katholieke kerk van Ossendrecht. We kunnen deze kerk binnen lopen via de bidkapel.

Vanuit die bidkapel hebben we door de glazen scheidingswand mooi het zicht op het interieur van deze grote kerk.

Buiten bij de kerk vinden we een zonovergoten zitbank, waarop we plaatsnemen voor onze koffiepauze.

Na deze pauze lopen we terug naar de Kasteelstraat, om daar onze route te vervolgen.

Ossendrechtse Heide & Duinen

Na deze pauze lopen we aan de west- en zuidkant van Ossendrecht naar het buurtschap Leemberg, dat we ten zuiden van Ossendrecht doorkruisen.

Vanuit Leemberg gaat het vervolgens een heel eind over de Middelstraat in oostelijke richting naar de Putseweg. 

We steken die Putseweg over en wandelen dan de Ossendrechtse Heide & Duinen binnen.

Dit is een prachtig natuurgebied met kronkelende zandpaden door een golvend duinenlandschap. 

Rond het middaguur passeren we het Zwaluwmeer.

We passeren dit bosmeer aan de oostzijde.

Rondom het meer graast een kudde heideschapen.

Iets verderop komen we weer langs een ven, maar die is veel kleiner dan het Zwaluwmeer.

Omleidingsroute over de Staartse Heide

Dan naderen we de Staartse Heide. Het heideveld dat we conform onze route zouden moeten doorkruisen, is met prikkeldraad afgesloten voor het publiek, dus we maken een omtrekkende beweging rond dit uitgestrekte heideveld. Dat doen we over een breed zandpad, dat parallel loopt aan de reguliere route.

De Staartse Heide wordt momenteel getransformeerd in een egale zandvlakte van schrale grond, waarmee men beoogt het aloude heideveld te reconstrueren door het op natuurlijke wijze te laten verjongen.

Omdat dat gepaard gaat met veel verkeersbewegingen van bijvoorbeeld zware en daarmee gevaarlijke grondverzetmachines mag je momenteel niet over dit geëgaliseerde heideveld lopen. 

Daarom maken we een omtrekkende beweging om het heideveld heen, om toch zo dicht mogelijk bij de route van ons beschreven rondje te blijven, of dat volgens de beschrijving te volgen.

Waar van oorsprong vennen liggen, zijn momenteel diepe of zeer breed uitgemeten kuilen gegraven, waar hopelijk later weer heidevennen zullen ontstaan. 

Terug naar Natuurpoort de Volksabdij

Ten westen van dit uitgestrekte natuurgebied steken we de Putseweg weer over, om dan over een veldpad langs een ruig natuurgebied te lopen langs velden waar paarden lopen.

Daarna wandelen we de Abdijbossen van Ossendrecht weer binnen, om over opeenvolgende bospaden uit te komen bij de Natuurpoort de Volksabdij.

Op dit terrein passeren we onder andere de Volksabdij.

Deze Volksabdij is momenteel de gemeentelijke opvanglocatie van Oekraïense vluchtelingen, die gedurende de actueel woedende oorlog in Oekraïne voor hun veiligheid in de verschillende abdijgebouwen wonen. 

Een eindje verderop stappen we in onze daar geparkeerd staande auto, en dan rijden we van Ossendrecht naar onze camping bij Biezenmortel.

Rondje wandelen in Noord-Brabant: Deeneplaat

Zaterdagmiddag 27 september 2025

 

Oversteek naar de Polder Hooge Hof

De mooiste plekjes van ons land

In het jaar 2019 heeft uitgeverij De Lantaarn de wandelgids 'Rondje wandelen in Noord-Brabant' uitgegeven. 

Deze wandelgids kreeg ik als afscheidskado van mijn Brabantse hogeschool-collega Gea, toen ik wegens pre-pensionering afscheid nam van het landelijk HBO-platform van het Nederlands Netwerk voor Kwaliteitsmanagement.

De subtitel van deze routegids luidt: '13 prachtige wandelingen door het Noord-Brabantse landschap'.

Dit boek bevat naast de genoemde 13 wandelroutes ook zeven picknickrecepten.

De ronde vorm van dit routeboekje past prima bij de titel van de gids.

De routes die in deze wandelgids staan beschreven, zijn eigendom van Mooisteroutes.nl, een website met meer dan duizend routes door heel Nederland, voor wandelaars, fietsers en kanoërs.

Van vrijwel alle routes is een gps-versie beschikbaar, óók voor de app Organic Maps op smartphones, die wij onderweg als back up gebruiken.

De 13 beschreven wandelroutes worden in vijf van de 13 routes ook in een verkorte versie beschreven, en daarnaast in één geval zelfs met twee verkorte varianten. De kortste verkorte route heeft een lengte van 5 kilometer, en de twee langste volledige routes zijn elk 16 kilometer lang.

Elke routebeschrijving begint met een topografische routekaart in kleur, gevolgd door een korte routebeschrijving, met hier en daar enige aanvullende praktische informatie of een korte toelichting bij wat je onderweg ziet. De tekst wordt verlevendigd met hier en daar een mooie kleurenfoto van een representatieve plek op de betreffende route.

Gevarieerd Noord-Brabant te voet leren kennen

De door Durkje en mij gebruikte wandelgids voor de provincie Noord-Brabant bevat 13 gevarieerde wandelroutes door landschappelijk fraaie gebieden. Hiermee ontdek je mooie plekjes van deze prachtige provincie, want ook Noord-Brabant heeft zo zijn eigen bezienswaardigheden en mooie landschappen.

Met deze wandelgids ontdek je bijvoorbeeld de bossen, de heide, de waterlopen, de velden en de landerijen in Noord-Brabant, en door de aanvullende informatie kom je ook meer te weten over de geschiedenis en de karakteristieke elementen van het Noord-Brabantse landschap.

Pettelaarse Schans

De twee routes die we vandaag als derde dag in onze wandelzesdaagse in onderstaande volgorde lopen, kregen als thema:

• 1. Pettelaarse Schans; met als startplaats: ‘s-Hertogenbosch (12 kilometer);
• 2. Deeneplaat; met als startplaats: Werkendam (6 kilometer).

We begonnen vanmorgen met het rondje ‘Pettelaarse Schans’. Deze route begon bij de Pettelaarse Schans, ook wel ‘Fort Saint Michel’ van ’s-Hertogenbosch genoemd.

En vanmiddag lopen we het rondje ‘Deeneplaat’, ten westen van Werkendam.

Polder Hooge Hof nabij Werkendam

Vanmorgen wandelden we eerst de 12 kilometers bij ‘s-Hertogenbosch, tussen Den Bosch en Vught, en nu gaan we ook nog de 6 kilometer nabij Werkendam, ten oosten van Dordrecht lopen; totaal voor vandaag dus een wandelafstand van 18 kilometers, bij een temperatuur tussen 16 en 17 graden Celsius, aangenaam voor september, vooral ook omdat het droog is en droog blijft, èn omdat het nauwelijks waait. De zon krijgen we tijdens deze tweede etappe van vandaag sporadisch heel even te zien.

Om ongeveer 12:45 uur begint onze middagwandeling van vandaag op het kleine parkeerterreintje bij de hoge toren van Polder Hooge Hof, tussen Dordrecht en Werkendam.

Deze route van Werkendam gaat over een voormalig griend in de Brabantse Biesbosch. We wandelen daar door vloedbossen, grienden en ruigten. 

Langs de randen van Polder Hooge Hof

Vanaf het parkeerterrein klimmen we de dijk over, om dan via een metalen roosterbrug een breed water over te steken naar de Polder Hooge Hof.

We gaan linksom langs het water, en passeren daar al snel een groep vogelaars.

Zij hebben op advies van hun gids vooral aandacht voor de bonte specht en de groene specht die aan de overzijde van het brede water in de dode bomen zitten.

Op de punt van de Polder Hooge Hof ontmoeten we een tweede groep Vlaamse jongedames, die als groep een meerdaagse tocht door dit gebied maken, zowel wandelend als varend met kano’s. Ze dragen rugzakken en oriënteren zich aan de hand van een grote stafkaart van hun reisorganisator op het vervolg van hun trektocht.

Voorbij de polderpunt wandelen we in zuidwestelijke richting langs het brede water van het Gat van den Hardenhoek.

Verderop zit een groep Vlaamse jongemannen – vast en zeker van dezelfde reisorganisator – te pauzeren op een picknickbank.

Wij lopen door tot aan de zuidelijke punt van de Polder Hooge Hof, waar we plaatsnemen op een houten bank voor onze lunchpauze, zittend tegenover de metalen brug die we straks oversteken.

Door de Deenepolder en over de Deeneplaat 

Na deze pauze gaan we het water over, om van Polder Hooge Hof over te stappen in de Deenepolder, waarin langs de veldpaden heel veel Reuzen-balsemien groeit en bloeit.

Om 13:40 uur passeren we op de grens van de Deenepolder en de Deeneplaat het kleine jachthaventje, waar momenteel vier schepen liggen aangemeerd.

Op de Deeneplaat aangekomen, passeren we een huisje dat diep verscholen ligt in de bosschages in de bocht van ons veldpad.

Op de Deeneplaat gaan we overigens door een nat en drassig moerasgebied. We lopen mooi droog over een hoger liggend veldpad, maar links en rechts van ons zien we regelmatig moerasachtige poelen.

Nadat we weer de overstap hebben gemaakt van de Deeneplaat naar de Deenepolder, passeren we aan de noordzijde van die polder de zogenoemde Zwarte Keet, een gerestaureerde griend-keet, waarin vroeger de werkmannen enkele dagen tot weken aaneen verbleven om hier in de natte polder het zware werk te verrichten van het planten en oogsten in de grienden en in de moerasachtige bossen van de Biesbosch. 

Daarna gaan we door een schilderachtig mooie wilgenlaan, dwars door het moeras en het broekbos van veel wilgen. Vanmorgen liepen we achtereen-volgens al door een beukenlaan, een suikeresdoornlaan, een platanenlaan en een populierenlaan, en deze wilgenlaan is dus al de vijfde soort bomenlaan van vandaag.

Dit pad brengt ons weer terug op de plaats waar we de oversteek terug kunnen maken van de Deenepolder naar Polder Hooge Hof.

Vogelen in Polder Hooge Hof

Als we dan aan de noordwestzijde over het brede veldpad van Polder Hooge Hof terug lopen naar de parkeerplaats, komen we wederom de excursiegroep vogelaars van zojuist tegen.

Hier richten ze hun aandacht op een witte reiger en een blauwe reiger aan de overzijde van het brede water.

Wij passeren hen en komen rond 14:30 uur terug op het parkeerterreintje waar onze auto staat.

Dan stappen we in, en rijden dan van Polder Hooge Hof via Werkendam terug naar onze camping bij Biezenmortel.