De psychology fan taal

Woensdag 2 maart 2022 

Het beeldmerk van de training

Wegens Corona uitgestelde workshop
Nu er weer (meer) publieksactiviteiten georganiseerd kunnen worden in deze tijd van corona-pandemie hervat ook de Bibliotheek Noord Fryslân haar activiteiten. Zo mogelijk worden de vorig jaar uitgestelde activiteiten alsnog georganiseerd. Zo ook de activiteit met als werktitel 'Psychology fan de taal', die aanvankelijk medio november 2022 zou plaatsvinden.

Vanavond is het dan zover dat deze bijeenkomst wel door kan gaan. Twee weken geleden kreeg ik al bericht dat het aantal deelnemers het nodig en wenselijk maakte om de bijeenkomst in twee sessies op verschillende data plaats te laten vinden. Ik neem vanavond deel aan deze workshop, die plaatsvindt in de openbare bibliotheek van Sint-Annaparochie.

Voertalen Fries en Bildts

Deze interactieve sessie is bedoeld voor mensen die meer willen weten over de psychologie achter taal; over taalgedrag en taalgewoontes. Deze bijeenkomst is speciaal bedoeld voor Friezen in het algemeen en voor Bilkerts in het bijzonder. De voertalen van vanavond zijn derhalve Fries en Bildts. 

Afûk biedt deze workshop aan in samenwerking met Bildts Aigene.

Het is de bedoeling dat we vandaag iets meer inzicht krijgen in ons eigen taalgedrag. 

De workshop wordt geopend door gastvrouw Ali Brongers en wordt voor de rest van de avond verzorgd door Gerda Cuperus.

Werom in dyn komforsône blive

at der bútten feul meer te beleven is?

Schakelen tussen talen

In haar inleiding vertelt Gerda dat het vanavond vooral ook zal gaan over het in mondelinge communicatie schakelen van de ene naar een andere taal. Het doel van deze workshop is dat je als taalgebruiker er bewust van wordt dat je schakelt van de ene naar een andere taal, wanneer je dat doet, en waarom je dat doet.

In een zogenoemd incheckrondje vertellen alle deelnemers eerst iets over zichzelf; over wie ze zijn, hoe ze er vanavond bij zitten en wat taal met hen doet. Dit rondje blijkt later op de avond af en toe een mooi aanknopingspuntje te geven voor een illustratie of een casus in de praktijk van alledag.

Stilstaan bij watst doest

is ok foorútgang.

Tijdens het avondprogramma krijgen we allen een persoonlijk werkboekje (werkboeky) uitgereikt - geheel in het Bildts - waarin enkele vanavond besproken modellen en instrumenten worden genoemd, waarmee je vanavond en na vanavond zelf aan de slag zou kunnen gaan om meer bewust met taal om te gaan in huis of buitenshuis.

Zo kun je bijvoorbeeld je eigen taaldoelen gaan formuleren, om vervolgens je eigen taalplan op te stellen, waarna je later terugblikt om te beoordelen of je middels de uitvoering van je taalplan je persoonlijke taaldoelen hebt bereikt, en om zelf (beter) in beeld te krijgen wat je in de toekomst gelijk en anders zou willen doen in je taalgebruik.

Klaine ferânderings

kinne foor groate ferânderings sorge...

Van een negatieve naar de positieve taal-spiraal

Eén van de zaken waar we vanavond onder andere op worden gewezen, is het feit dat wanneer het zo is dat je zelf geen goed gevoel hebt bij je eigen taal, je al gauw geneigd bent om in je communicatie over te schakelen naar een andere taal, hetgeen erin resulteert dat het niet alleen voor jezelf, maar ook voor je gesprekspartners minder gewoon wordt om je eigen taal te gebruiken. 

Die negatieve spiraal zou je eigenlijk ook ten goede kunnen keren, door zelf onderzoek te doen naar de manieren waarop en naar de situaties waarin je wel gebruiken kunt (blijven of gaan) maken van je eigen taal. Daartoe krijgen we aan de hand van een zogenoemd stoplichtmodel enkele handreikingen van de situaties waarin je al dan niet over zou kunnen schakelen van je eigen taal naar een andere taal, of andersom.

Zoals dat bij heel veel andere zaken ook het geval is, is het ook in taalgebruik zo dat je je taalgedrag eigenlijk pas aan kunt en aan gaat passen, nadat je je eerst bewust bent geworden van je eigen en van andermans taalgedrag.