zondag 11 juli 2021

Geloven zonder te zien

Zondag 11 juli 2021
 
"Alle de Predikaetsien"

















Wel een teken, maar geen bewijs
Het is april 2021. Eindelijk is het zover dat we gevaccineerd worden tegen het Covid-19-virus. Dit speelt zich af in het WTC Leeuwarden. 
Na de inenting zitten we veiligheidshalve nog een kwartier in de wachtruimte in de grote vaccinatiehal. Een man komt naar voren en vraagt de toezichthoudende EHBO-er en de GGD-medewerkster of hij de zojuist ontvangen sticker als bewijs van deze vaccinatie ook kan gebruiken als testbewijs, om aan te tonen dat hij geen Corona heeft. De GGD-medewerkster vertelt de man dat het geen testbewijs is; daarvoor moet je naar een Corona-testlocatie.
Na de prik krijg je een kleine pleister op de plek waar de prik in de bovenarm is gezet. Als je die pleister daar laat zitten, herinnert die je aan de eerste vaccinatie. Als je na enkele weken je tweede prik krijgt en een tweede pleister dan kruislings over de eerste pleister heen laat plakken, dan vormen die twee pleisters voor jou het teken van de dubbele vaccinatie. Voor jou zelf is dat pleister-kruis dan wel een teken, maar toch is het voor anderen geen bewijs van vaccinatie.

Wereldveranderende verhalen
Momenteel lees ik het boek ‘Heerschappij’ (2020) van Tom Holland, waarin de auteur beschrijft hoe het christendom het Westen vormde. 
Deel 1 gaat over de Oudheid (tot ongeveer het jaar 750), deel 2 over de Christenheid (tot ongeveer het jaar 1650), en deel 3 over de Moderniteit (tot heden). De eerste 200 bladzijden over de Oudheid heb ik inmiddels gelezen. 
In de eerste vierhonderd jaar lees je over de Perzen, de Joden, de Grieken en de Romeinen. En dan komen Jezus en zijn apostelen in beeld; in Israël en in de landen rond de Middellandse Zee. Daarna lees je over de verspreiding van het christendom over landen als Italië, Spanje, Frankrijk en Nederland. 
Deel 2 begint dan in het jaar 754 bij Bonifatius in Fryslân. 
Dit boek is geen Bijbel, maar een geschiedenisboek, waarmee de schrijver met verhalen over die tijd wijst op tekenen, die aangeven dat het leven en sterven van Jezus Christus grote invloed hebben gehad op hoe mensen in die jaren dachten en leefden. Nergens noemt Tom Holland bewijzen dat deze Jezus de Zoon van God is. Maar zijn verhalen over wat de verspreiding van het evangelie teweeg heeft gebracht, zijn wel belangrijke tekenen die wijzen op grote gebeurtenissen. Het zijn tekenen over het begin van onze jaartelling, die de wereld fundamenteel hebben veranderd.

Preken en teken
Het oudste boek dat wij in huis hebben, is het vierde deel van ‘Alle de Predikaetsien’ van 'de zeer vermaarde' Johannes Tillotson (1630-1694), die van 1691-1694 aartsbisschop was van het Britse Canterbury. 
Eén van mijn voorvaderen heeft daar zijn naam in geschreven, en daaronder ook het jaartal 1731. Uit stamboomonderzoek weet ik van het bestaan van deze voorvader, die dit boek in bezit had. Acht generaties terug is deze voorvader waarschijnlijk al een belezen man geweest, want de preken van aartsbisschop Tillotson zijn niet gemakkelijk. 
Deze preken gaan onder andere over de moeilijkheden van een christelijk leven, over gelijkenissen, en over de veelzijdige eigenschappen van God. 
Eeuwenlang al zijn theologen en leken met elkaar op zoek naar tekenen die wijzen op het bestaan van onze Vader, Zoon en Heilige Geest. Archeologen en bijbelwetenschappers hebben jaar in jaar uit grondig onderzoek gedaan, en tonen ons de tekenen van wat aan ons in alle bijbelverhalen is doorverteld, en zij verbinden hun onderzoeksresultaten aan wat wij in de Bijbel lezen. Alles wijst erop dat er iets buitengewoon groots is, waar de opeenvolgende generaties steeds iets meer van te zien krijgen.

Bewijs of geloof
Veel in deze tijd draait om bewijsvoering. Zo moet onschuld bij de rechter worden bewezen. Gedupeerden van de belastingtoeslagenaffaire moeten bewijzen dat ze niet hebben gefraudeerd. Om aan een evenement deel te mogen nemen, moet je bewijzen dat je geen Corona hebt. Wetenschappers moeten met bewijsstukken komen om hun beweringen te verantwoorden. In het onderwijs geloven inspecteurs pas dat je onderwijs kwalitatief aan de maat is, als je daar stapels bewijsdocumenten van aanlevert. Theologen worden uitgedaagd om te bewijzen dat God bestaat.
Daarentegen kan iets wat niet bewezen kan worden, toch wel waar zijn.
We kennen uit het Johannes-evangelie het verhaal van de discipel-apostel Tomas, waarin we lezen dat Jezus verwijst naar (ook) ons, als mensen die in God geloven zonder dat wij Jezus hebben gezien. De boodschap is dat wij niet overal een bewijs voor nodig hebben om te geloven. 
Wat ons daartoe toerust en wat ons vormt, dat zijn: al die oude en nieuwe verhalen, alles wat archeologisch onderzoek ons laat zien, alle preken die wij lezen en horen, alle nieuwe inzichten die de bijbelwetenschappers ons geven, de gedichten die wij lezen en alle liederen die wij zingen, alle bijbelse taferelen die wij zien, en door actief lid te zijn van een lerende, vierende en dienende geloofsgemeenschap.

Column
Deze (mijn) column werd gepubliceerd in de Twaklank van juni 2021.
Twaklank is het informatie- en opinieblad van de Protestantse Gemeente te Stiens.



Geen opmerkingen: